No. 16
Vrijdag 7 Sept. 1945
het Militair Gezag, distr iet Sneek
tricht
Weekblad vanwege 1
Gevallenen herdacht - Verjaardag'gevierd.
Partijen.
I
K 2242
ar
ië.
tij
9
L-.l
Perth regiment zes jaar
gemobiliseerd»
Predikbeurten te Sneek.
NG
496 B
0 uur
Buitenlandsch Overzicht
Gevorderde Rijwielen.
t
5
e
r
e
’Ctro-
Hem en dopr het Rusland ook steeds jaloersch haar mi
ll ectr.
AAN
een
i
1
i van
ichts-
hool-
oens-
>8 u.
zond-
lerw.)
prak-
id A.
i
i
j
j
i
jalk
mwen.
ijk-
ien
uur
ek.
nN
it”.
aer, i
k
>r
e
en c.
is, b.
:hooi,
n het
g- en
aan-
at de
kun-
Perthonian daarvan
in de generaal kreeg'
nog bloemen ook van een dame. Dat
was Audax De. rest van de spreuk is
et Cautus. Wat is dat vraagt mijn vrouw.
de ballen onhoudbaar. De Sneek-aanval
Tuinstra-Hofstra-Goesten - Si jbesma - Bak
ker was danig op schot en combineerde
dat het een lust was. Daarachter stond
een halflinie met de spelers Meyer-Ydema-
Smit dig zoowel in steunen als verdedi
gen prachtig werk te zien gaf. Hetachter-
trio v. d. Woude, Schuil en Röfekamp
gaf den aalvluggen Engelschen midden
voor geen oogenblik vrij spel.
De Zeilwedstrijden
In de uitslagen der Kon. Zeilver. Sneek
leren.
- en
AG.
20 jr.
lachi-
ilectr. 1
N.V.
r~79.
Vaste brandstoffen voor huisbrand
verbruikers.
Ter bepaling van. de aan huisbrand-
verbruikers (geen particulieren) toe te
wijzen rantsoenen brandstoffen voor het
stéiokseisoen- ’45/'46 wordt dit jaar we-,
derom een enquête gehouden. Hiervoor
zijn aanvraagformulieren MD 393-04 ver
krijgbaar gesteld bij -den distribufiedienst;
welke formulieren vóór 15 Sept. a.s. in
gevuld bij dezen dienst moeten zijn in
geleverd. Huisbrand verbruikers wier rant
soenen voor den a.s. winter intusschen
door de brJhdstoffencommissie zijn vast-
gés’teld en in verband Hiermede een iden
titeitskaart '45/'46 hebben ontvangen, be
hoeven uiteraard geen aanvraagformu
lieren in te jiillen.
„Onze Canadeesjes zijn onrustig”, zei
mijn vrouw die van onze gasten zoo
vertrouwelijk spreekt als van 't huisdier
de peningees Maandag. „The Perths
a r e nervous, ik ga eens poolshoogte
nemen” antwoordde ik. „Scrubbing the
belt, General coming” zei.een van mijn
privates, die stenografisch spreekt. Ik
irijf is
.depót
land-
>danig
igrijke
erika/
unnen
leve- I
jen en
r bin-1
t:
aeiers,
ers en
dt via
:rgun-
1OUW-
fen U
n.
>p van
n Lim-
:s ge-
ishou-
deren,
Cos-
Redactieraad; J. BEUTE, Mr. P. H. THEMMEN, Dr. H. DE VOS
AdministratieadresGroptzand 55 Gedrukt i. o. v. M. G. bij Drukkerij „De Motor”, Sneek
provinciaal leider van de K.-P.'ers in
Nederland en gedacht het groote aandeel
Mat jan en de beide andere Lever's in den
'gevaarlijken strijd'hebben gehad. Kapt.
Wijb^nga, mede op verzoek van majoor
mr. D. Okma voor het .M- G. sprekend,
dat groote verplichtingen heeft aan ille
galiteit en N.B.S. zegt dat Nedetland
weer groot zal worden als het mannen
heeft als de Levers waren en vrouwen
die hen Jen strijde laten trekken. Als
oud-K.P.er zegt spr. dat jan waarschijnlijk
tot de oudste K.P. in Friesland behoorde,
waarmee het gezin-Lever al zeer vroeg
annex was. Toen Jan hier te veel in het
oog liep móest hij zich of uit de strijd
terugtrekken ol elders in Nederland op-
treden. Hij koos het laatste, dat was’;
trouw. ITen slotte neemt spr. alscheid als
vriend. De heer B Thobokholt sprak
namens de provinciale K.P. in Groningen,
zinspreuk woor soldaat zoowel als vrijer
dat een zeer wijs man, die 8ok zeer ver
vooruitzag, haar aan. het Perth regiment
moet hebben gegeven» Dat aardige wijsje
van de marsch van het Perth regiment
moet hier blijven, dat moeten onze mu
ziekcorpsen maar gauw instudeeren, en
moet door de eeuwen heen hier als een
echo blijven klinken^van wat eens.hiet
was. Als onze nazaten het hdoren zul
len zij tggen elkaar zeggen „dftt was de
marSch van hen die in 1945 Sneek ver
losten” en misschien zullen enkelen dan
antwoorden„net of ik dat niet weet,
ik.ben nog van de familie”!
Maar ze zijn nog niet weg onze gasten,
eerst zullen ze nog wel eventjes dat
softball kampioenschap van het Cana-
deesche leger in Nederland inpikhen,
waarmee ze Dinsdag in het Sportpark al
zoo’n goed begin maakten. En als ze dat
krijgen, reken maar dat het bevrijde
sndek nee, ik weiger om dat bevrijde
tusschen aanhalingJteekens te, zetten of
tegen u te knipoogen, lezer, en de
bevrijders samen er dan een dagje van
zullen maken, oh, Canuck Boys!
Dde boodschap uitgaat dat I Lever spreekwoordelijk werd
s menschen opdracht niet is ontvangen, I verzetde heer P. Kramer sprak als
van Donderdagss een vergissing geslo-
pen.* De tweede prijs in de Pampus-
klasse werd niet gewonnen door den heer
Damme te Amsterdam zooals vermeld,
doch door den heer P. D. Matak Fon-
tein me|g„Stern”.
Correspondentie.
Wegens overvloed van copie moest
heel wat blijven overstaan tot het vol
gend nr„ waaronder een belangrijk
verslag van de P.O.D. alhier.
ZONDAG 9 SEPT. 1945.
NED. HERV. KERK.
9.30 uur Ds. R. Hül, van Haren (Friesche
Dienst).
5 uur Ds. J. N. de Ruiter. (Beide diensten
collecte Herv. Ziekenhuisje).
VEREEN. VAN VR1JZ. HERVORMDEN,
Amiciiia9 30 uur Mej. J. v. d. Veen.
GEREF. KERK
Noorderkerk t 9 u. Ds. G. van Doornik
van Oosthem (H.A.)5 u. Ds. G. van
Doornik (Dankz. H.A.)
Zuiderkerk9 u. Ds. F. Guillaume (H.A.);
2 u. Ds. H. Sieenhuis (H.A.); 5 u. Ds.
F. Guillaume (Dankz, H.A
Oosterkerk (Kleinzand)9 u. Ds. H.
Steenhuis (H.A.); 5 u. Ds. H. Steenhuis
(Dankz. H.A.)
DOOPSGEZINDE GEBEENTE.
9.30 u. Ds. W. Mesdag.
BAPT. GEMEENTE.
9.30 en 5 u. Student J. Bosma van Gro
ningen. Vrijdagav. 8 u. Bijbellezing
en Bidstond.
CHR. GEREF. KERK.
9.30 en 5 uur Ds. W. Ruiter.
LEGER DES HEILS.
10 uur Heiligingsdienst3.30 u. Openl.
samenkomst-b. h. Park; 8 u. Verl.
samenkomst, Secretaris Nieüwland
van Leeuwarden, Muziek v. h. Leeuw.
Kwintet. Dinsdagav. 7.30 u Soldaten-,
bijeenkomst.
NED. HERi/. KERK.
Abbega, *2 30 tl. Ds. VV. G. v. d. Ree.
Goënga, 2.30 u. Ds. J. de Ruiter v. Sneek
Offingawier, 10 u. Dr. H. de Vos van
Sneek.
Oppenhuizen, 10 en 2.30 u. Ds. A. M.
Knotr.erus.
Oudega (W.) 2.30 u Ds J.M Weddepohl
Oosthem, 10 u. Ds. W. G. v. d. Ree.
Rauwerd, 2 u. Ds. Mr. G. D. Boerlage.
Sandfirden, 10 u. Ds. J. M. Wèddepohl.
Sijbrandaburen, 10 u. Ds. Mr. Boerlage.
Woudsend, 10 en 8 u. Ds. Spijkerboer.
IJsbrechtum, 10 u. Ds. J. E. Wagenaar
(Dienst gewijd aan,de vredè). Coll.
Kerk wederopbouw.
Ijlst, 9.30 en 2 u. Ds. G. Wassenaar
van Middelbar t.
GEREE KERK.
Oudega (W.) 10 en 2.30 u. Ds. v. Ko
ningsveld, Hulppred. N.O.Polder.
DOOPSGEZ. GEMEENTE.
Woudsend 2.30 uur Ds. C. F. Brüsewitz
Uit het politierapport.
Het aantal diefstallen in onze gemeente
gaat in den laatsten tijd sterk vooruit. De
politie dringt er daarom bij het publiek
op aan nauwlettend op hun rijwielen
toe te-„zien en deze op slot te zetten,
terwijl tevens de medewerking van het
publiek gevraagd wordt om, indien fiets
banden zwart worden aangeboden, dit
ter kennis van de politie te brengen. Op
die manier zal met njeer succes tegen
de zwijntjesjagers kunnen worden op-
«etreden.
Proces-verbaal werd opgemaakttegen
M. K. terzake diefstal van een melkem
mer tegen G. V. en J. v. d. V. terzake
diefstal van militaire kleeding uit Cana-
deesche aulo’stegen J. F. terzake ver
nieling van<goederen in een woning
tegen J. K. wegens verduistering van een
- spiraaldraad-matras,
45-jarig jubileum Kaatsver. Sneek.
Woensdag 29 Augs. werd op het Mar-
tiniplein In verbahd met bovengenoemd
jubileum een kaatewedstrijd gehouden
door vijf door het hoofdbestuur van den
Nederlandschen Kaatsbond samengestelde
parturen. Het bestuur had voor deze
wedstrijd alles zeer goed geregeld’ eenige
duizenden zitplaatsen waren om 't speel
veld aangebracht en de groote tribune
van-de’kaats’ser. Berlikum was’voor deze
gelegenheid ook aanwezig. Tijdens de'
laatste partij bezweek echter deze tri
bune, en de velen die er in zaten maak
ten benauwde oogênblikken door. Hoe
wel er gelukkig geen ddbden of levens
gevaarlijk gewonden te betreuren valleh,
liepen toch enkele personen leolijke bles
sures en kneuzingen op. Echter kon,
nadat men wat van de schrik bekomen
was, de partij worden voortgezet. Er
werd in half competitieverband gespeeld
met de „Snitser telling” d.w.z. elk par
tuur kreeg voor elk half spel één punt,
de winnaar één punt extra. Partuur no.
1 K. Wassenaar (Wier), J. Ferwerda (Bols-
ward) £n C. Groen (St. Anna) werd door
partuur 2 F. Hiddinga (Weidum), A. Paas-
sen (Leeuwarden) en C. Langerak (Fra-
neker) verslagen. Partuur 5 K. Posthumus
(Leeuwarden), P. en H. de Haan (Hol-
werd) versloeg partuur 4 M- v.d. Weerdt
(Arum), Th. de Bruin (Leeuwarden) en
S. Helfrich (Wynaldum): Laatstgenoemd
partuur won echter van no. 3 J. Roden
huis, J. Wallendaal (St. Anna)' en F. Hel
frich (Harlingen). Partuur no. 5 won
daarna van no. 1, partuur no. 2 van 3,
partuffl- 4*.van no. 1, partuur 5 werd'
verslagen door no. 2, partuur 1 door 3,
partuur 2 door 4 en partuur 3 door 5.
Totaal aantal halve spellen: no. 4 10,
no. 2: 26, no. 3 -. 16, no. 4: 24, no. 5:
26. Daar het^puntenaantal van no. 5 ech
ter 248' was en van nr. 2 244 wonnen
Posthumus ds. de le pr., f45.— plus 3
zilv. lauwerkransênHiddinga c.s. de
2e pr., f 30.v. d. Weerdt c.s. de 3e
pr. f 24.Rod^huis c.s. de 4e en Was
senaar c.s. de 5e pr. Koning werd Post
humus, die in het bezit kwam van de
zilveren wandelbalP. de Haan’ kreeg
voor het hoogste aantal bovenslagen
(15) de zilveren beker F- Hiddinga werd
als beste opslager aangewezen.
VOETBAL.
5neek I Engelsch Voetbalteam
7—1. 31 Aug. -had Sneek I bezoek van
het Engelsche voetbal-elftal uit Oldenburg
waarvan Sneek reeds tweemaal had ver
loren. jOp ondubbelzinnige w'ijze hebben
onze stadgenooten nu revanche geno
men. Met niet minder dan 71 doel
punten moestemde Engelschen het loodje
leggen. Voor prof, doelman Hillam waren
ng.
■N.
SMA
Sept,
hooi
maar geven. Dat zegt ook het inschrift
gebeiteld in het voetstuk Van een voor
stelling van Sit Galahad te Ottawa „Als
ik mijn leven behoud, verlies ik het”.
Kortom Wóórd en weg van Christus.
Hier noemen wij nog de namen der
Canadeezen, op-15 en 16 April ’45 nabij
Sneek gevallen en allen van het regiment
The Queen s Own Rifles of Canada
H. H Penwell RFN, W. Jackson RFN,
A. Cockburn CpI., G. W. Óuderkirk
RFN. S. W. White RFN en Fr. R.
Shepherd CpI. Wat zeggen echter deze
zes namen bij de millioenen die stierven
opdat wij zouden leven
Vader en zoons Lever.
Ja, wat zijn namen Soms zeggen zij
ons toch wat. Spreken zij niet tot ons
allen de namen Hendrik Jacob L^ver,
overleden 7-3-’45 te Dachau, Jan Lever,
overleden 21-7-’44 te Eenrum, Hendrik
Lever, overleden 18-8-’44 te Vught, vader
en twee zoons, 3 Sneekers gevallen in
de strijd voor het Recht 1
Hun nagedachtenis werd geëerd in een
begrafenisplechtigheid Donderdag 30 Augs
in Aere Perennius waarna de teraarde
bestelling van het stoffelijk overschot van
Jan plaats vond op de Aigemeene Be
graa’plaats.
In Aere Perennius, waar het stoffelijk
overschot in een kist bedekt ^met de
vaderlandsche driekleur en een schat van
bloemstukken was opgebaard, sprak ds.
F. Guillaume, die zij> zeer talrijk ge
hoor, waaronder naast mevrouw Lever
en dochter o.m. de waarn. burgemeester
de heer L. Rasterhoff, majoor mr. D. H.
Okma van het M. G., dr H. de Vos en
Geldigheid bonnen Vleesch.
Zooals reeds gepubliceerd is, moet het
vleeschrantsoen lijdelijk verlaagd worden.
De vleeschbonnen welke zijn aangewezen
voo( de week van 2 t.e.m. 8 September,
worden in verband hiermede verlengd
tot en met 15 Sept a.s., terwijl voor de
wéék van 9 tot en met 15 September
geen nieuwe bon zal worden' aange
wezen.
Nog twee brandstofbonnen
Aangewezen.
In het tijdvak van 4' Ee.m. 8 Septem
ber dienen in de provincies Groningen,
Friesland, Drente, Overijsel, Gelderland
boven de Rijn, Utrecht, Noord-Holland
en Zuid-Holland de bezitters van een
bonkaart „Vaste brandstoffen verwar
ming T 509” de daarop voorkomende
bonnen „45 B.V.”.en „46 B.V.” bij hun
leveranciéi' in te leveren, op elk waar
van t.z.t. één eenheid, vaste brandstoffen
zal worden gelevérd-.
Bon. 543 van de 5de noodkaatt
voor 3. 1. petroleum.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat van 20 Augustus af tot en met
T 5-September de bon 543 van de Nood-
kaart Vde serie i^geldig verklaard voor
het koopen van 3 liter petroleum. Het
koopen op deze bon dient uitsluitend te
geschieden bij petroleumwederverkoo-
pers, die onmiddellijk op den aange
boden bon uit yoorraad kunnen leveren.
Deze bon mag dus niet vóóringelevérd
worden. Degenen, die om eenigerlei
reden niet of niet meer over dezen bon
beschikken, komen niet voor deze hoe
veelheid petroleum in aanmerking.
Gedroogde bananen op bon D 664.
De bon D 664 is aangewezen voor
100 gr. gedroogde bananen. Bon inle
veren voor 10 Sept, bij een détaillist.
Geestelijke vrijheid en eerbied voor
de menschelijke persoonlijkheid zijn
niet alleen de hoogste waarden in het
leven, maar zij bleken ook de sterkste
krachten in de groote strijd tusschen
democratie en dictatuur. Ziedaar woor
den van president Truman uit z’n toe
spraak van Zondag 2 September j.l.
naar aanleiding van de plechtige tee-
kening der Japanschel Capitulatie op
het Amerikaansche slagschip „Missouri”
in de baai van Tokio. De Amerikanen
leggen er graag de nadiuk op, dat
de „vrije” v^ken hun overwinning
.vooral te danftn hebben aan de gees
telijke krachten, die in hun levensbe
schouwing besloten liggen. Dit valt
bijvoorbeeld op in de 'Amerikaansche
oorlogsfilms en was eveneens vaak
merkbaar in hun frontberichten. Bij de
strijd om Okinawa mochten de Ameri
kanen er bijv, graag op wijzen, dat
zij zoowel numeriek als materieel
veelal niet in de meerderheid waren.
Men kan hier een voorbeeld in zien
van de opvoeding tot democratie, die
volgens een recente radio rede uit
Londen van den bekenden socioloog
Karl Mannheim zoo noodzakelijk is, nu
de dictatoriale landen ons hebben ge
leerd hoe buitengewoon gemakkelijk
de mensch als kuddedier beïnvloed
kan worden Juist van Amerikaansche
zijde is dit op de voor grond schuiven
van de rol die de geestelijke factoren
in de strijd hebben gespeeld echter
ook ’n begrijpelijke reactie op 'n pu
blieke opinie die wat al te veel de
Amerikaansche overwinning uit hun
overwicht aan dood materiaal zou wil
len verklaren èn'n reactie op de eigen
onbedwingbare neiging van de Ame
rikanen om tezelfder tijd toch ook
weer prat te gaan op hun materieele
rijkdom. In de redevoeringen van
Truman, Mc. Arthur en Nimitz van
jongstleden Zondag ging het natuurlijk
ook over de toekomst. Zal die, ons de
eeuwige vrede brengen Naar de
toespraken van de officieele personen
en wensch van de volkeren te oor-
’deelen, stellig. Maar dat is na iedere
oorlog het geval geweest. Wat heeft
de menschheid dienaangaande na de
vorige oorlog niet een vast vertrou
wen gehad. Doch juist door die onder
vinding van de vorige 4borlog wijs
geworden, geloovèn we zoo weinig
meer in de goede bedoelingen .en in
de idealen over samenwerkingyan de
volkeren. San Francisco ten spijt Om
maar niet eens te spreken van de ver
onderstelling dat de steeds gruwelijker
vernietigingsmtddelen een voldoende
afschrik voor ’n nieuwe oorlog zullen
vormen.
Toch zijn er de laatste tijdaanwijzingen,
voor zoover we dit in de korte periode
vele bekende figuren uit d.e illegaliteit, sedert het beëindigen van de vijand©-
zieb eerst deed verdiepen in een gedeelte lijkheden kunnen beoordeelen die er
op wijzen, dat de bestaande conflicten
zich niet toespitsen. Integendeel, bij
moeilijke problemen blijkt plotseling
een elegante oplossing mogelijk. Denk
b.v. aan het Russisch Chineesche ver
drag, dat we zeker rfiet als een onder
onsje van uitsluitend Russen en Chi-
neezen mogen beschouwen en even
min als een ongewoon voorbeeld van
internationale inschikkelijkheid, speciaal
van Russische kant. Wij zien hier eer-
weer een aanwijzing in, dat mo
menteel de eenige voorwaarde is ver
vuld, waarbij wereldvrede bestaanbaar
is, n.l. dat één land de wereldheer-
Nadere aanduiding is
overbodig, we hebben hier vaker op
gewezen. Opvallend is in dit verband
de klacht van pro-Russtsche „journalen”
en „week-actualiteitert”, ook in ons'
land, dat de geallieerden hun militaire
vondsten, in casu de atoom-splitsende
bom niet onderling uitwisselen, waar
tegenover de conservatieve Daily Te
legraph al eens heeft opgemerkt, dat
zich eerst deed verdiepen in een gedeelte
der Psalmen. Daarna groepeerde spr. het
geen hij ging zeggen om 1 Cor. 15 en
zeide dat wanneer deze drie helden' dit
alles gedaan hadden alleen voor dit leven,
zij het met of zonder Christus, dit hier
een hopeloos vergaderen zou zijn, maar
dit is het ontzaglijke dat al moeten wij
van 'alle drie zeggen, dat zij als alle
Canadeesche -menschen, zondig waren, zij zich, zooals
vader Lever nog op de laatste avond
van zijn leven aan spr. getuigde, in leven
en sterven eigendom van Christus wisten der
Wij denken hier aan de vreugde van
onzen Heer als Hij Zijn eigendom tot
Zich h^alt en zegtKom tot Mij en
rust, wordt geheeld van alle wonden, schappij bezit,
mijn glorie dekt ook U. Onze Heere Jezus
Christus is opgewekt uit de dood, als
eersteling van diegenen die ontslapen zijn,
en die eens ook qpgewekt zullen worden
of zij verbrand o* begraven zijn. Dat
geldt alleen voor hen die Christus lief
hebben, die zich door geen vaandel,
machthebber of dictator laten intimidee-
ren, maar zeggen boven hen is Christus,
ik kniel alleen voor T’
geloof in Hem^al ik eenmaal triomfeèren.'’
„De rust elders”, deze leus van Aldegonde
heeft Jan eens aangeKaald. Ziedaar Ook
de troost voor mevrouw Lever en Meta
de rust elders, eens komt de dag, dat de
Heer alle tranen, ook van haar zal at-
wissch^p en haar brengen zal al Zijn
weldadigheid en trouw ook voor wat
deze drie, door het geloot in Hem ge
borgen, om s Heeren wil hebben mogen
doen. Met geba^l en gezamenlijken zang
van „Hoe zalig is het volk, dat naar
uw klanken hoort" eindigde de plechtig
heid hier.
Kameraden van Jan utt den onder-
grondschen strijd droegen daarna de kist,
gedekt nog met Tie driekleur én gevolgd
door -andere strijders, de kransen dragend,
vooraan de lange stoet naar de groeve
op de Algem. Begraafplaats, waar een
peloton Canadeesche soldaten 3 salvo’s
afv.uurde en ds. Guillaume nog eens
I Corinthen 15 las. De rij der sprekers
werd nu geopend door wnd. burgemees
ter Rasterhoff, die constateerde dat in
deze dagen een gevoel van weemoed ons
bekruipt als we denken aan hen die*het
hoogste offer brachten in den strijd die
achter ons ligt en aan hun nagelaten
betrekkingen. Jan Lever, nadat je stoffe
lijk overschot is. teruggekeerd in de stad
waar je geleefd, gewerkt'en gestreden
hebt, gaan we van jóu, je vader en broer
afscheid nemen. Als we denken aan jouw
moed, geloof, plicHtsbetrachting, dan
vragen wij ónderen ons af of wij soms
niet tekort geschoten .zijn en vragen in
stilte om in den strijd, die ons in de
toekomst nog wacht even standvastig te
mogen zijn en bidden dat wij dezelfde
bereidheid tot het offer mochten hebben
als jij. Wij zijn hier om jou te eeren,
te danken voor het offer in den moedig
gestreden stnjd in mannelijke plichtsbe
trachting, te eeren ook namens de ge
meente waar je de strijd voor recht ei^
vrijheid begon en te denken .aan hen die
achterbleven. Van over dit graf roept
een stem ons tot bezinning. Dit offer
mag niet" vergeefs zijn geweest'Nog is
de.strijd vogr de vrijheid niet ten einde,
wellicht zal die strijd er zijk zoolang de
menschheid er zal zijn. Laten wij beloven
die strijd met diezelfde trouw en geve
God met dezelfde plichtsvervulling voort
te zetten. Dan is het offer niet ziöloos
geweest. Hendrik Jacob Lever, Hendrik
Lever) Jan «Lever wij zullen jullie, je
strijd en offer niét vergeten. Rust zacht 1
De heer.S. Havinga sprak namens de
illegaliteit in het district Sneek over het
pionierswerk-der Levers, zoodat het gezin-
1 voor het
litaire geheimen voor zich heeft be
waard. Echter wie staat, zie toe dat
hij niet valle, dat begrijpen de Ame
rikanen ook en wanneer president
Truman spreekt van waarborgen schep
pen voor de vrede, dan kan men dit
vrij vertalen door waarborgen schep
pen voor 'n Blijvende Amerikaansche
wereldheerschappij. Zoolang er staten
zijn op de wereld zullen ze echter
toch blijven wroeten, om hun macht
weer te vergrooten, ieder op z'n eigen
terrein én met eigen middelen. Een
typisch voorbeeld hiervan is de ver
klaring die van Engelsche en Fransche
zijde wel wordt gegeven *van de vrij
koele wijze waarop de Engelsche La-
I. bonr overwinning in Rusland is ont
vangen. Men zou dit, gezien de ver-y
wantschap tusschen beider opvattingen,
juist heel anders verwacht hebben. De
kwestie is echter dat zoolang Chqrchill,
de geteekende reaciionnair, in Enge
land regeerde, men niet bang behoefde
te zijn, dat Engeland de arbeiders van
Europa tot zich zou trekken. Ni^ de
Labour-Mannen het bewind voeren, is
dit 'evenwel een andere zaak. Denk
bijv, aan de populariteit van ’n Ernest
Bevin, die in 1922 een protest-staking
tegen geallieerde interventie in Rusland
organiseerde en aan den socialistische»
theoreticus van naatn prof. Laski, die
momenteel feeds ijverig socialistische
congressen op het vasteland v. Europa
bezoekt. Na Bevin’s vrij tamme be
dreigingen aan het adres van Franco,
wordt nu 'n bijzonder, felle aanval van
de Sovjets verwacht op deSpaansche ré-
geering. Ook weer 'n vliegep-afvangen
ten overstaan van het internationale ar
beiders auditorium. Z.
elkaar tot overeenstemming te komen, dacht 'aan een aardig Engelsch bóéfeje
uit de eerste wereldoorlog „Alfs Button”,
waarin ‘als een soldaat zijn knoopen
wrijft een Oostersch magiër verschijnt
en allerlei verrassende dingen doet en
niet anders dan dat dit
rijueel van het schrobben van den gor
del nu èen generaal zou produceeren.
„Morgen défilé voor den generaal'-’ zei
mijn andere gast, „maar ik probeer een
baantje te -krijgen en dan hoef ik fijn
niet.” ’s Avorras was de rust in 'mijn
huis teruggekeerd, want beiden'hadden
baantjes 1 Soldaten zijn toch maar overal
gelijk 1
Maar de generaal was er Dinsdag ter
gelegenheid van de herdenking van het
feit, dat het Perth regiment 6 jqar was
gemobiliseerd, en het heeft op-de Markt
straat kranig en stram voor brigade
generaal Johnston gedefileerd en kolonel
Andrew was er weer om zijn tróèp
aan te voeren. Het is een lange weg
geweest voor hèt regiment, van de eerste
móbilisatiedagen en de bewaking der
electrische krachtstations bij de Niagara
watervallen af, via, de zware campagne
in Italië en de strijd in Nederland, tot
de Marktstraat te Sneek. Maar een weg
%vol glorie. En de over-opa’s van deze
Canadeezen zouden vreemd hébben
opgekeken als ze dit défilé hadden
kunnen bijwonen. Want uit de annalen
van het regiment blijRt dat die in 1856
zoo weinig met geweren vertroqwd
waren, dat de burgerij van Stratford
hoopte dat als ze die in handen kregen,
ze de haan diet zouden aanzien voor
een kapstok, waaraan hun knapzak zop
kunnen worden opgehangén 1 Het was
dus een - indrukwekkend défilé. Toch
moet het me van 't hart dat een der
manschappen, al defileerend, kans heeft
gêzien een belangstellende schoone een
knipoogje te geven. Het is echt waar 1
Sedert de meeste beroepsjoumalisten aan
de kant staan wordt er trouwens in de
bladen niet meer gelpgen, en^ie schoone
heeft het mijzelf bekend. Ik moet er niet
aan denken wat er zou gebeurd zijn als
achter den generaal nu eens vier heel
knappe meisjes hadden gestaan inplaats
van wnd. burgemeester Rasterhoff, de
voorzitter van C.C.C.S. dr. H. de Vos,
de commandant van de N.B.S. dhr. R.
A. van der Sluis en de seer, van C.G.C.S.
dhr. L. Kiezebrink. Zo» dan het heele
regimenf in de richtingvan den generaal
gelonkt hebben En wat zou de knappe
caricaturist vanjj
hebben gemaakt 1
^EN
beren
/vorst
E R
1EEK
•aties
orden
voerd
IER,
de 43
van^
Degenen, wier rijwiel indertijd door of
vanwege DüitSe instanties gevorderd is.
worden in de gelegenheid gesteld, daar
van sAiiftelijk aangifte te doen.
Daartoe worden ter gemeentesecretarie
4e a!d. formulieren beschikbaar gesteld.
Bij de aangifte dienen de afgegeven
vorderingsbewijzen te worden overgelegd.
Met nadruk wijs ik er op. dat de be
volking uit deze ‘maattegelen niet moet
afleiden, dat de gevorderde rijwielen bin
nenkort weer tot haar beschikking worden
gesteld. Sneek, !9 Aug. '45
De waarn. Burgemeester van Sneek,
L. RASTERHOFF.
Een verkiezing zonder partijen is in
een democratisch staatsbestel ondenk
baar. Een volk zonder partijen is in
de democratie ondenkbaar. Men kan
niet verwachten, dat allen het uit zich
zelf over alles eens zijn en men kan
niet verwachten, dat allen het over
alles oneens zijn.
Alle burgers zullen het niet met el
kaar over alle vraagstukken, die in de
volksvertegenwoordigingen aan de orde
komen eens zijn. Baarvoot z>jn de in
zichten over wat goed, wenschelijk en
mogelijk is, te zeer uiteenloopend. De
menschen zijn nu eenmaal verschillend,
wat aard, opvoeding, omgeving, ge
schiedenis enz. betreft. Zij zullen dus
tot verschillende ^gevolgtrekkingen ko
men nopens de wijze, waai op de groote
polilieke vraa’gstukken opgelost moeten
worden. Aan den anderen kant hebben
zij toch onderling 'genoeg met elkaar
genreen, om althans groepsgewij/e met
4-n L/x»rrnn
Zoo komen wij, wanneer gelijkgezinden
zich aaneensluiten, tot verschillende
politieke partijen.
Het is zelfs gewenscht, dat er meer
dan ‘een partij is, De democratie eiseht, verwachtte
dat de volkswil in de vertegenwoordi
gende lichamen zoo goed mogelijk tot
uitdrukking komt. Dat brengt mee, dat
ook„ de verschillen blijken en zeker,
dat een minderheid 4ian het woord
komt. In Engeland, de bakermat der
mode/ne democratie, spreekt men van
de oppositie als van „Zijner Majesteits
meest loyale oppositie” en heeft de
leider der oppositie zelfs een min of
meer officieele plaats in het parlemen
taire stelsel.
Wat hierachter-steekt, is het besef, dat
ook de minderheid een deel van de
volkswil vertegenwoordigt. Hoe zeer
een gedwongen eenheid doodend werkt
op het volksleven, hebben de fascistisch
bestuurde staten- ons overduidelijk laten
zien.
Dus verschillende partijen. Nu komen
er evenwel eenige maren. Zal het par
lementaire stelsel, zonder hetwelk de
moderne democratie* nu eenmaal niet
denkbaar is, kunnen werken, dan moet
de oppositie ook inderdaad loyaal zijn.
Dat brengt mee, dat haar critiek niet
afbrekend, maar ook opbouwend be
hoort te zijn. Het brengt verder mee:
dat de oppositie ook in staat en bereid
t moet zijn, de verantwoordelijkheid voor
de i.egeering op zich te nemen.
Reeds uit dit oogpunt is een groot
aantal partijen onwenschelijk Een ver
brokkelde oppositie kan de verantwoor
delijkheid der regeering niet op zich
nemen, zelfs al zou zij het willen.
Eveneens zal een regeering, die op vele
partijen berust, zwak staan, want elk
oogenblik kan een partij of kunnen
meer partijen zich aan de veiantwoor-
delijkheid onttrekken en is de regeering
niet meer in staat haar werk voort te
zetten, terwijl continuïteit toch van, het
grootste belang is. Ideaal in dit opricht
is de toestand, waarbij* twee partijen
bestaan.
Verder is een eisch, dat de scheids
X lijnen tusschen de verschillende partijen
van zakelijken aard zijn. 'DW.z. er
moeten ook inderdaad scheidslijnen zijn
èn zij moeten ontleend zijn aan het
gebied, waarop zij werken, dat is hier
het staatkundige gebied Samenhouden,
wat niet samenhoort, is uit den booze,
maar evenzeer gescheiden honden} wat
samenhoort.
Ook wordt de politiek vertroebeld,
wanneer men gaat scheiden volgens
andere dan staatkundige beginselen, Dat, lieverd, is Latijn en een zoo goede
b v. volgens het belang of volgens den erdóór aIk wrii<>r
godsdienst, tenzij hieruit verschillende
politieke beginselen voortvloeien.
Het is aan gerechtvaardigde twijfel
onderhevig, of men zich in de jaren
voor den oorlog wel steeds aan deze
aigemeene richtlijnen gehouden heeft.
Het is, wat belangrijker is, de vraag,
of men bereid, is, er zich voor de toe
komst aah te’ houden. Menschen oor-
deelen en beslissen nu eejimaal zelden
op grond van zakelijke overwegingen.
Allerlei gevoelsoverwegingen spelen een
rol. Er* is gehechtheid aan het oude
De politieke partij was meermalen een
veilig thuis en ook wel eens een knusse
kerk, men niet uit wil, ook al is
het ge® bouwvallig geworden Men
wil verder nief met ^ie en die in een
partij. Allerlei persoonlijke belangen en
zelfs gevoeligheden gaan een rol spe-
N len. Alles evenwel tof schade van een
gezond partijstelsel en dus van
gezonde democratie.
Wij hebben nog even den tijd. Metis
te hopen, dat wij er in slagen, de par
tijvorming op zakelijke wijze tot stand
te brengen. Ieder burger dient zijn
verantwoordelijkheid te beseffen en
zich met deze dingen in te laten. De
tijd van onthouding, zoo die er al ooit
geweest mocht zijn, is voorbij. Het gaat
om de hoogste belangen, misschien wel
om bestaan of niet bestaan van ons volk.
V.
Nog is het niet zoo, dat het duistere
verleden een hèl yerlicht heden gebaard
heelt. Er is nog zoo sterke binding met
dat nabije donkere verleden, dat we hét
rheden slechts in getemperd licht zien en
zoo sterke menging van duister en licht,
dat w? slechts uiterst voorzichtig kunnen
etr mogen gaan Uitgelaten feestvreugde
is dan ook stellig nog niet op haar plaats
en als er hier en daar gemopperd is om
dat er'tijdens de Sneekweek geen feeste
lijkheden waren, dient men daar toch wel
te bedenken hoe geleidelijk slechts het
duister terugwijkt vati ons vaderland en
dan nog allerlei onthult, waarbij uitbun
digheid allerminst past. Zoo sterke bin
ding met de jaren van strijd, terreur,
rouw is er nog. dat elke openbare feeste
lijkheid slechts gepast lijkt daar waar ze
onmiddellijk verband houdt met dat nog
zoo nabije verleden. 3oo’n dag was stellig
de verjaardag van H M. de Koningin
de 65ste de eerste verjaardag na
de verlossing uit een der smartelijkste
perioden, welke volk en vorstenhuis in
hun eeuwenoud deelen van vreugde en
smart wel gekend hebben. Maar#gepast
was het ook al weer dat men dezen
31sten Augustus mét vreugdebetoon, deed
voorafgaan door een 30sten Augustus
waarin herdacht werden zij die in deze
omgeving in den strijd of als slachtoffers
van terreur vielen, hen dus die vielen op
dat wij zouden leven, jïen herdenking,
waaruit ook tot óns het maan-woord
spreekt„God geve dat de Zaal» waar
voor zij stierven, niet door mij mislukt
Herdenkingsplechtigheid
gevallen Canadeezen.
Het was bij bovengenoemd gebed: „God
grant that the Cause for which they died
shall not fail through me", een kort ge
bed, de menschheid nagelaten door een
der fijnste geesten van dezen tijd, win.
den .^artsbisschop van Canterbury, d^t
majoor Philips, chef aalmoezenier van
de 5e Canadeesche divisie zijn gehoor
bepaalds, toen Dondprdagmorgen 10 uur
een eenvoudige, geheel in het Engelsch
gehouden, herdenkingsplechtigheid plaats
trad bij de graven der zes C
soldaten, hier in de omgeving gesneuveld
en wier stoffelijk overschot rust op de
Aigemeene Begraafplaats. Zijn waardee-
,ring namens het Canadeesche leger en in
het bijzonder namens hen in Canada die
deze gevallenen liefhebben uitend voor
dit blijk van liefde, zeide spy o.m. dat
hij spreekt van liefhebben, tegenwoordige
tijd, omdat deze mannen niet dood zijn,
niet alleen leven zij bij den Heer, maar
ook itj ons en uw hart,, daar moeten zij
blijven leven,, omdat hun hoop enidealen
niet mogen sterven. Zich tot de padvin
ders wendend, die bij de graven waren
opgesteld, hield spr. de jeugd ailer landen
hetzelfde gebed voor, haar, op wie onze
verwachting voor de toekomst .is gebouwd,
bezwerend de handen ineen te leggen en
de uitdaging van deze graven uitgaand
„de Zaak der vrijheid ook tot het hoogste
offer te dienen", te aanvaarden. Tot de
mannen van het Perth-iegiment. in eere-
wacht «jpgesteld, zeide spr. o.m. dat al
mochten velen hunner kameraden in 1939
misschien niet geweten hebben waarvoor
zij gingen strijden, wij het nu allen wetpn,
laten wij er toe mee wet leen dat de dioomen
en hoop van hen die vielen, tot wense
lijkheid worden. Tot de burgers van Sneek'
zegt spr. dat het Canadeesche volk nu
altijd bij hen zal zijn, want „wij Ipten
onze jongens hier". Natie en enkeling
waren te individualistisch in het verléden,
dat is voorbij, nu moeten wij samenleven.
Ik weet dat ik hier uitspreek wat de’
moeders en meisjes van deze gevallenen
voor u gevoelen: „God zegene ui
Dr. H. de Vos, als voorzitter van
C.C.CIS. sprekend, zeide dat deze geval
lenen ons contact niet meer van noode
hebben. De Contactcommissie is door ko
lonel Andrew ingesteid om te trachten
moeilijkheden tusschen de levende Cana
deezen en onze- burgerij te voorkomen.
Het beste middel om die te vogrkomen
is er aan te denken, waarvoor deze man
nen stierven voor onze vrijheid en vrede.*
Wij hopen dat de mannen van hetPerth-
tegiment zich hier steeds meer thuis zul
len gevoelen.„.„Geen huis is een thuis,
zoolang er geen doode is geweest" zegt
men wel. Welnu, gij hebt hier uw dooden,
die de onze zullen zijn, wij willen de
dooden in de levenden eeren
Hopman Boot richtte namens de pad
vinders een woord van dankbaarheid tot
henj die hun leven voor onze zaak gaven.
De eerewacht presenteerde nu het geweer,
eenige dames legden bloemen op de graven,
de'padvindersvlag neeg ten groet en de
Canadeesche vlag werd geheschen.
Ds. E. L. Nauta, voorzitter van het
comité voor de verzorging van the Ca
nadian Military Graves had in zijn ope
ningswoord zijn gehoor een gedeelte van
het 'Evangelie Lucas voorgelezen, het
iets meegedeeld over genoemd comité en
de aanwezigen welkom geheeten, waar
onder met de reeds genoemden, waren de
aalmoezenier en eenige officieren van het
Perth-regime'nt, majoor mr. CR H. Okma
van het M.G. met eenige leden van zijn
^taf. de wnd. burgemeesters van Sneek
en Wymbritseradeel, de h-h. Rasterhoff
en v. d. Goot en eenige leden dier dag.
besturen. In zijn slotwoord, voordat ma
joor Philips voorging bij het bidden van
flet „Onze Vader" en den zegen gaf,
weès ds. Nauta er nog op dat ook van
deze graven
