Vrijdag 28 Sept. 1945
No. 19
I
:en
Guur
Weekblad vanwege het Militair Gezag, district Sneek
K 2242
hrik
K
Buitenlandsch Overzicht
1^36,
hun
meel
nijd
BER
sopr.)
i geelt
schil-
f 0.75
1 1.-
ging
ingen
SUS.
diana-
jinnen
:r a.s.
rijving
lingen
ivonds
Inlich- i
Hoofd l
MAN,!
De Rapporten van de
Friesche Beweging.
BONNENLIJST
Predikbeurten te Sneek.
Redactieraad: J. BEUTE, Mr. P. H. THEMMEN, Dr. H. DE VOS
Administratie-adres Grootzand 55 Gedrukt i. o. v. M. G. bij Drukkerij „De Motor”, Sneek
k
Het Sneeker Nieuws
in
Bon 4- 750
en
van
I
a met
vrije'
rkoop
men
lend
ften,
Heen
hun
1 af
roep
Het Bestuur v. d. afd. Sneek
van de N. V. B.
730
731
732
733
734
735
706, 707
708
709
710
711, 712
713
A 750
B 750
D750, 751
D 752
Benoemd tot assistent aan de
Zuivelfabriek te Giessen-Nieuwkerk
(Z.H.) de heer F. Bouwstra te Lang
weer.
over
ont-
Het
eden
:rste
i des
iandel
n
te
:.t
Ie
k
Ie
D 753
'D 754, 755
D756
Inlegvellen.
D 17
E 19
dbest.
zooral
al
i!
gelijks
:nd te
wij. de
- Ons
deren
igheid
H.
je-
Pr>—
na
61
er.
59.
J-
n.
[n
jd<
-0
ïd
ie
st.
Ie
-5
is
a,
en
id,
en
ia,
en
ia,
>0.
d.
m.
ht,
tutie-
zrou-
ettijd
icita-
jma’s
urge-
ineek
o. 45
i van
gheb-
au te
van
au.
t de
hun i
de Duitsche grens, toen hij de Rijn
bruggenhoofden niet kreeg. Wat
niet verhinderde, dat hij eenige dagen
later, in Londen gefêteerd, zeer pret
tig gestemd was, zoo zelfs, dat een
garde-grenadier, die hem een brief
bracht, bijna achterover sloeg van
verbazing toen hij Foch in maar-
schalksuniform in zijn kamer aan
trof, maar gedeLcT'met het burger-
bolhoedje, dat hem over de ooren zat,
van den chef van den Britschen staf
Wilson, die in civiel was, echter ge-
sigaretten. Grossiers moeten coupu
res 222 inleveren voor eenzelfde aan
tal rantsoenen als indertijd toewijzin
gen G 01 zijn verstrekt en eventueel
het tekort aanvullen met toewijzin
gen No. 340.
Aan grossiers zullen geen toewij
zingen worden uitgereikt. Zij kunnen
op de toewijzingen 340, voor zoover
zij deze niet moeten inleveren bij den
Distributiedienst ter aanzuivering
van het voorschot, rechtstreeks bij
het depót import-sigaretten betrek
ken. In verband 'met het bovenstaan
de zijn de coupures G 08 geldig voor
lucifers. Coupures G 09 worden nog*
niet uitgegeven.
DE DEBLOKKEEKING VAN
HET GELD.
Minister Lieftinck heeft Woensdag
avond over de deblokkeering van het
geld gesproken. De hoofdgedachte
daarbij is dat wij zullen moeten leven
uit de loopende inkomsten uit arbeid
of als vrucht van eerlijk verworven
vermogen. Een algemeene deblok
keering zal daarom plaats hebben
van gelden noodig voor salaris- en
loonbetaling, wachtgelden en pensi
oenen, renten en andere periodieke
uitkeeringen. Daardoor zal een zoo
danige hoeveelheid geld in omloop
komen dat gaandeweg' de bedrijven
zich «uit hun inkomsten weer kunnen
redden, zoodat geleidelijk de deblok
keering van geld voor loonbetaling
enz. zal worden ingekrompen,
In de week van 3 tot 8 October zal
men op de geldkaart maximaal ƒ100
kunnbn opnemen wanneer het saldo
daarvoor voldoende is. Voorts Zal
men 1000.plus 25 van het. eind-
saldo dat men op 12 Sept, bij banken
of giro had in giraal verkeer mogen
gebruiken, de rest blijft voorlBopig
geblokkeerd, doch een aantal correc
ties zijn mogelijk, waarbij o.a. de be
doeling voorzit spaarders, die geld
noodig hebben'tegemoet te kómen.
Bezitters van zwart geld behoeven
zich geen illusies te maken. Omtrent
eerlijk verworven geld behoeft anen
echter geen vrees te koesteren, al
Zullen natuurlijk in ons berooide va
derland allen offers moeten brengen.
Voor nadere bijzonderheden moeten
wij, wegens plaatsgebrek, verwijzen
naar de dagbladen.
Inlevering bonnen en toewijzingen
voor tabak en uitreiking toewijzingen
voor tabak en lucifer^.
Inzake de inlevering van bonnen
en de uitreiking van toewijzingen van
30 September t.e.m. 6 October a.s.
wordt bekendgemaakt dat winkeliers
ook den bon 51 voor Engelsche en
Amerikaansche sigaretten moeten
inleveren. Voor het nieuwe voorschot
wordt een toewijzing No. 340 uitge
reikt, welke.recht geeft op import-
op bezoek was heeft een verdiende
0-2 overwinning behaald. Het spel
van de gasten stak stukken uit boven
dat van de thuisclub. Bij L.S.C. speel
de in de voorhoede mee de ex-inter-
nationaal en Sneek-speler Charles de
Bock die maker was van ’t tweede
doelpunt. Het eerste doelpunt voor
LSC werd gescoord door KI. Poel
man.
Voor dezelfde beker speelden te
Grouw GVAC aldaar en Black Boys
van Sneek. De uitslag was hier 22.
We veronderstellen, dat een mi
nister van buitenlandsche zaken ook
een humeur heeft. Hooge militairen
hebben het zeker; bekend is b.v. dat
maarschalk Foch een zeer slecht hu
meur toonde in de vergadering der
kopstukken, die in 1919 beslisten over
Kerknieuws. Ds. J. C. M. Jansen,
Ned. Herv. pred. te IJlst, hoopt
Woensdag 10 October den dag te ge
denken dat hjj voor 25 jaar in het
predikambt werd bevestigd te Made
(N.Br.) Vervolgens diende hij de ge
meenten van Terhorne, Zevenhuizen
(Gr.) en sinds 15 Nov. 1931 de ge
meente van IJlst.
Uit het Politierapport.
Toen ambtenaren van de verkeers-
inspectie een met groote snelheid
naderende auto gelastten te stoppen
slipte de wagen waardoor deze een
wielrijder, J. K„ aanreed. Het ge
volg voor dezen en de auto was érn
stig. J. K. geraakte te water ouder
de fiets terwijl daar boven Op de luxe
auto terecht kwam. Spoedig werden
pogingen aangewend om zoowel de
fietser als de bestuurder v. d. auto uit
hun netelige positie te redden, wat
inderdaad gelukte. Wonder boven
wonder had geen van beiden eënig
letsel bekomen.
Ingesloten zijn wegens oplichting
W. S. te A. en H. A. te A.
Door de C. C. D. werd in samen
werking met de politie bij S. F. te S.
een varken inbeslaggenomen, dat
deze onbevoegd voorhanden had. x
3000 turven werden in beslag ge
nomen die door dén bezitter clandes
tien waren ipgekocht en waarvoor
ACTIE TEGEN ZW.<RTE HANDEL
De geldsaneering bracht reeds veel
verbetering ten opzichte van de
zwarte handel en zal ongetwijfeld in
de nabije toekomst meer en meer
blijken een der radicaalste middelen
tegen deze kanker te zijn. Dit neemt
niet weg dat verschillende „zwarte
pieten” er alles op zullen zetten om
alsnog te probeeren door de mazen
van het fiet te kruipen. Het is voor
de gezondmaking van ons economisch
leven ten zeerste noodzakelijk, dat
in dit opzicht de regeering de volste
steun geniet van alle goedwillende
elementem-in ons volk. Laat iedereeif,
die inziet dat de zwarte handel een
der meest storende factoren is om te
komen tot een terugkeer van normale
omstandigheden in handel eri verkeer,
zich schrap zetten om mede te hel
pen aan de bestrijding van dit kwaad.
Er zijn nog altijd veel te veel men-
schgn die zwart iets koopen. Daar
mede belemmeren zij, ook al is hun
aankoop nog zoo gering, de terug
keer van geordende toestanden.
Laat men toch bedenkep, dat, als
er door ons samen niet meer zwart
gekocht of geruild wordt, de zwarte
handel met zijn voorraden blijft zit
ten en deze dan vanzelf goedkoopet
op de markt moet brengen. Geld
saneering van regeeringswege en het
niet zwart koopen door het publiek
dienen hand in hand te. gaan. Hiertoe
.is dus de hulp noodig van allen die
inzien dat er nu eindelijk een eind
dient te komen aan alle zwarte han
del. De kans is er nu. Laten wij, allen
met elkaar, de handen ineen slaan om
voorgoed een halt toe te roepen aan
de ondermijnende invloed die uitgaat
van zwart koopen en verkoopen
Laten wij, nu door dé geldsaneering
daartoe mede de gelegenheid gescha
pen is, deze kans voor de volle hon
derd procent benutten.
Laat elk, ieder op zijn wijze, mede
helpen Breng een meestal klein
offer Ten bate van een gezonde
maatschappij Voor een beter Neder
land
UIT DE PERTHONIAN.
In het laatste nummer van „The
Perthonian” -+ u weet wel, het aar
dige krantje van het Perth Regiment
hier komt een geestig artikel voor
met raadgevingen, hoe de militairen
zich te gedragen hebben in allerlei
omstandigheden na hun terugkeer in
het burgerleven. B.v. als je een avond
op bezoek bent bij een vriend, wil
het wel eens gebeuren, dat je hoed
op een verkeei*le plaats terecht ge-,
komen is. Dan ga je naar je gast
heer toe en zegt vriendelijk „Het
schijnt, dat ik mijn hoed niet kan
vinden”. Storm niet naar binnen met
de woorden:
kamer; iemand.heeft mijn hoed ge
stolen”. U moet het artikel zeker
lezen of yoor u laten vertalen.
Er komt ook een raad in voor, dje
wij onzen lezers en lezeressen niet
willen onthouden, omdat er een oorl
deel over de Hollandsche meisjes in
opgesloten is. Er wordt dan gezegd,
dat men na zijn terugkeer in Canada
een gróót aantal aardige meisjes zien
zal. Deze jonge meisjes zijn
niet bevrijd (spatieering'van-de
red.) en verschillende van haar heb
ben goedbetaalde betrekkingen. In
tegenstelling met de handelwijze, die
men gewend was, is de_,juiste groet
„Vandaag mooi weer, vindt u niet?”
of „Hoe vindt u Canada?” M.'a.w.
tegenover de meisjes in de bevrijde
landen kon men zich heel wat anders
veroorloven Is het alleen de schuld
van de Canadeezen dat zij tot die
conclusie' gekomen zijn
de vereischte papieren ontbraken. In
het vervolg zal tegen zulke personen
zeer streng worden opgetreden.
Op de Bolswarderweg had een ern
stig ongeluk plaats. Eeu 3-jr. jonge
tje had kans gezien op een treeplank
van een vrachtauto te klimmen. On
derweg werd de kleine er af geslin
gerd en kwam vermoedelijk ondter het
achterwiel terecht. Met een been-
fractuur werd het jongetje naar het
ziekenhuis vervoerd.
Overgebracht naar het politiebu
reau werd S. F. te M„ verdacht van
diefstal van 7 knot schapenwol.
Van politiezijde verzoekt men ons
„Niemand verlaat de 'onder de aandacht van het publiek
Ineek.
;rs en
voor
MAX BLOKZIJL TER DOOD
VEROORDEIÏLD.
Max Blokzijl is ter dood veroor
deeld, jhr. de Block van Scheltinga
tot levenslange gevangenisstraf.
Vriend helpt Vriend.
pe padvindersvereenigingen
Sneek willen deze actie gezamenlijk
op touw zetten. In andere plaatsen is
het een groot succes geworden, en
we hópen dat Sneek niet achter zal
blijven. De padvinders zijn buitenge
woon enthousiast dat hun medewer
king nu ook eens wordt ingeroepen
voor dit moojp werk. Ze kunnen nu
daadwerkelijk toonen dat ze padvin
ders zijn, in de ware zin des woords.
De bedoeling van deze actie is, dat
inwohers van Sneek en omstreken in
de gelegenheid gesteld worden om
meubelen, kleerén enz. rechtstreeks
te sturen naar familie, vrienden en
bekenden in plaatsen, die nog nader
bekend gemaakt zullen worden. Dit-
wordt dan verzorgd door de geza
menlijke padvinders te Sneek, die het
zelf brengen naar de personen waar
voor het bestemd is. Door raambil
jetten wordt de-tijd en plaats bekend
gemaakt, wanneer en waar verdere
inlichtingen verstrekt worden.
IKER,
i aan- I
3 7 7.
Voorz.
I. Seer. I
een
Gost-
gaan
internationale
verzoening en veiligheid, waar is de
geest van Roosevelt Roosevelt, die
5 milliard gulden Amerikaansch
staatsgeld, zonder er ook maar ie
mand in te kennen, durfde besteden
aan de ontwikkeling van ,de atoom
bom, maar ook zijn hart had ver-
pahd aan een internationaal veilig
heidssysteem en waarschijnlijk de
durf zou hebben gehad er alles op te
zetten om het door te voeren ook
Men krijgt niet de indruk dat Tru
man een figuur van hetzelfde for-
ïnaat is, bovendien heeft hij binnen-
landsche zorgen, met al die stakin
gen. Het is maar goed dkt hij niet
nog in New York woont ook, in een
dier geweldige torenhuizen, waar hij
meer dan anderhalf uur trappen zou
moetgn klimmen om op zijn bovenste
verdieping te komen, nu er de lif tboys
staken. Dan zou zijn humeur totaal
zijn bedorven Ja, wat moet er van
een internationaal veiligheidssysteem
terecht komen, als de* grooten, die dit
systeem moeten s^ragem het er niet
over eens kunnen worden wat eigen
lijk beveiligd moet wofden. Moeten
de kleinen dan, vereenigd, toch niet
eens hun stem laten hooren? Want
hét gaat ons allemaal aan.’ We kun
nen maar niet luchthartig het terrein
der buitenlandsche politiek terzijde
laten liggen, ih de verwachting dat
„er zich wel wat zal opdoen”. Dat zei
mijnheer Micawber wordt Dickens
nog gelezen’ of is hij te „suf”
Ook als hij er maar weer eens een
baantje aan gaf. Het gaat ons alle
maal aan als de eindtelling in Naga
saki „40.000 dooden en 80.000 ge
wonden door één atoombom”, luidt.
Ook mijnheer Micawber, anders zul
len op een kwaden dag zijn botten
met die van vrouw en kinderen ook
in de richting van een anderen pla
neet geslingerd worden. Hetgeen ons
zou spijten voor de .botten van me
vrouw Micawber en kinderen en......
de onze. A. I.
Het zal den gemiddelden buiten
staander stellig verwonderen, indien
hij verneemt, dat in Friesland gedu
rende de bezettingstijd behalve het
Nederlandsch* saamhoorigheidsbesef,
ook de belangstelling voor de Frie
sche Beweging sterk is toegenomen.
Want volgehs de nog altijd gangbare
populaire opvatting, zijn deze twee
dingen met elkaar in strijd. De Frie
sche Beweging immers is een stroo-
ming, die Friesland wil losmaken uit
het Nederlandsche Staatsverband, om
een eigen Friesch miniatuurrepubliek-
je te kunnen stichten. Onze gemid
delde Buitenstaander, die is opge
voed bij de tradities van het sedert
1813. steeds meer centraal geregeer
de één en ondeelbare Nederland,
•fronst derhalve de wenkbrauwen. Hij
krijgt een zeker gevoel van onbeha»
gen en staat geërgerd! afwijzend
zelfs tegenover de bescheiden eisch
van de Friesche Beweging, om de
kindpren wat "meer onderwijs in de
eigen taal te geven. Dan kunnen im
mers de Groningers en de Limburgers
en wie weet nog allemaal meer, ook
wel met soortgelijke verlangens ko
men aandragen. Nee maar, dat is
tóch bepaald al te mal l.Onze boven
genoemde vriend, die keurig Neder-
landsch spreekt, zóózelfs, dat je
niet kunt hopren, waar hij vandaan
komt, raakt er zijnonbehagelijke
stemming bij kwijt. Hg debiteert
zelfs een paar zinnetjes in een of
ander Saksisch dialect,-„Knauw-
knauw” noemt hij dat hetgeen al-
tijd een symptoom van vroolijkheid
is. Het is werkelijk niet de moeite
waard, om je daar druk over te ma
ken, laat staan, ftr aan te ergeren.-
Die lieden van de Friesche Bewe*
ging zijn utopisten, bleeke idealisten,
of wel inboorlingen uit de rimboe, die
geen besef hebben van het groote
wereldgebeuren, dat drijft naar de
ontwikkeling van steeds grooter een
heden en waarin Voor deze belache
lijke „Kleinstaaterei” geen plaats
meer is.
Laat ons thans f echter de in den
aanhef vermelde feiten eens wat na
der onder oogen zien. Dat Friesland
in trouw aan Nederland niet bij de
overige gewesten is achtergebleven,
dat onder de druk van den bezetter
het Nederlandsch saamhoorigheids
besef hier nog is toegenomen,- is nipt
voor discussie vatbaar. De feiten
spreken in dit opzicht een al te dui
delijke taal. Friesland, dat in ver
houding tot de omliggende gewesten
slechts weinig collaborateurs kende,
heeft zijn aandeel in het verzet ruim
schoots geleverd. Hoe is het nu mo
gelijk dat, ondanks deze versterkte
gerichtheid op Nederland, de Frie
sche Beweging tezelfder tijd zoozeer
aan invloed kón winnen. Ook dit is
n.l. een feit, dat niet te loochenen
valt. >Ien lette slechts, op de inten
sieve belangstelling voor de Friesche
literatuur, op het groote succes van
het ontzaggelijke werk der FrieSche
Bijbelvertaling, op de steeds luider
klinkende roep naar onderwijs in de
eigen taal. Men lette ook bovenal
hierop, dat de lieden van de Friesche
Beweging, die bij dit alles de leiding
hebben gehad, niet meer een klein
’groepje vormen, dat gedoemd is tot
machtelooze protesten, doch dat velen
van hen, vooral na de bevrijding, ge
roepen zijn op belangrijke posten in
het openbare leven. Er is dus toch
blijkbaar „something rotten” in de be
schouwingswijze van onzen vriend den
buitenstaander. Immers de twee keer
besproken tendenzen, die volgens zijn
stellige overtuiging elkaar zouden
moeten uitsluiten, blijken parallel te
verloopen.
Het is mogelijk, en te hopen zelfs,
dat hij door dit voor hem merkwaar
dige verschijnsel getroffen zal wor
den en dat het voor hem aanleiding
zal zijn zich eens in deze zaak te
verdiepen.
„Wat wil die Friesche Beweging
dan toch eigenlijk” zal dan wel de
eerste vraag zijn, die hij, nog altijd
eenigszins geërgerd, stelt. Welnu, een
•antwoord daarop kan hij vinden in
de „Rapporten Fryske Biweging 1940
1945”. Want, hoewel haar openbare
activiteit door den bezetter ten zeer
ste werd bemoeilijkt, heeft de Frie
sche Beweging gedurende de oorlogs
jaren geenszins stilgezeten. Er is
achter de schermen hard gewerkt.
Onder meer zijn op initiatief van de
„Ried fen 'e Fryske Biweging” tal
van deskundige commissies gevormd,
welke zich ieder op hun terrein, be
raden hebben over de problemen,
waar Friesland na de bevrijding voor
gesteld zou worden, en die getracht
hebben, de wegen uit te stippelen,
langs welke deze problemen jot een
oplossing gebracht kunnen worden.
De rapporten dezer commissies zijn
thans als .brochure verschenen. „It
doel scil dildlik wêze”, zegt het Mo-
deramen van bovengenoemde Ried in
zijn voorwoord. „Hjirmei jowt pp
een historysk stuit by de nije opbou
fen de Nederlanske staat de Fryske
Biweging folk en.ryk yn betinken,
hwet der nedich is for in bloeyend
Frysk folkslibben, in geve f ryske
folksnationaliteit en in sterke, rike
Nederlanske stëatsienheit en cultuur-
mienskip”.
De brochure bevat 9 rapporten,
respectievelijk over Politiek, Land
bouw, «Handel en Nijverheid, Cultuur,
Volkspropaganda, Onderwijs, Kunst,
Kerk en Jeugd.
Het is natuurlijk niet doenlijk, om
in het bestek van een krantenartikel
deze rapporten, waarin een groote
verscheidenheid van onderwerpen
wordt aangesneden, waarin evenzeer
de "belangen van een goede pachtre-
geling als de wenschelijkheid van po-s
litieke en functioneele decentralisatie
wordt bepleit, waarin wordt gehan
deld over het onderwijs in de Frie
sche taal aan de Middelbare' schofen,
over de wensêhelijkheid van industri
alisatie, over bouwkunst enz. enz.,
aan diepgaande beschouwingen te
onderwerpen.
A 751
B, C 751
D757, 758
740
741, B752
714
Op bon 733 zal 100 gr. volvette of
40+ kaas en 100 gr. magere of 20+
kaas worden geleverd. Z- 750
voor lucifers mag niet vóóringeleverd
worden.
tegen Duitschland keerden en „goe
de” regeeringen hebben. Maar Enge
land en Amerika zien in die goede
regeeringen slechts marionetten van
Rusland en zijn zeer ontstemd over
het feit dat Rusland achter hun rug
om «een economische overeenkomst
met Hongarije sloot waardoor het
practisch mede-exploitant wordt van
het geheele Hongaarsche, onder
staatscontrole gestelde, economische
leven. Zij zien in dit alles een Rus
sische poging tot het aaneensmeden
van een Oostelijk blok onder Russi
sche leiding, terwijl de Russen elke
poging tot samenwerking der landen
in het Westen scherp afwijzen, om
dat deze tegen hen gericht zou zijn.
De Russen willen al evenmin iets
weten van de Gaulle’s eisch om het
Rijnland blijvend onder geallieerd be
wind te houden en veroordeelen
scherp een nieuw Fransch handelsver-
drag met het nog altijd fascistische
Spanje. En terwijl het gerucht reeds
liep daf de minister-conferentie te
Londen maar onverrichterzake uiteen
zou gaan, bracht Molotoff tenslotte
nog de gemeenschappelijke controle op
Japan ter sprake, een kwestie welke
in' het geheel niet op de agenda stond.
Men brengt dit in verband met het
feit dat heel wat Amerikanen pleiten
voor een gematigde behandeling van
Japan, en de Russen zoeken daarach
ter natuurlijk een Amerikaansch ver-
langen om Japan eventueel als pion
te gebruiken in het schaakspel ^tus-
schen de Ver. Staten en Ru^jand aan
de Pacific. Dat alles is één groep van
problemen. Tot een andere groep,
welke vooral Engeland plaagt, be
hoort bijv, de Egyptische eisch met
steun van alle Arabische landen, om
de Bfitsche troepen uit dat land te
rug te trekken, dus van het Suez-
kanaal, en de Sóedan toe te staan
zich met Egypte te vereenigen. En
de Arabische eisch dat geen Joden
meer in Palestina zullen worden toe
gelaten, terwijl Engeland er voorloo-
pig nog 1500 per maand wilde heen
zenden en president Truman de
Joodsche eisch onmiddellijk 100.000
Joden in Palestina te doen opnemen
steunde, waarop Londen dit geheele
vraagstuk prompt overdroeg aan den
Raad der Ver. Volken. Dan is er de
met overweldigende meerderheid
door het Al-Indische congres aange
nomen eisch tot onmiddellijke onaf
hankelijkheidsverklaring van Britsch-
Indië inplaats van het Britsche aan
bod tot evolutionaire ontwikkeling
der betrekkingen in die richting.
Trouwens op Java hebben wijzelf
daaromtrent eenige zorgen en de si
tuatie daar wordt er niet gemakke
lijker op nu de Australische haven
arbeiders zich solidair verklaarden
met de Indonesische bemanningen
van onze schepen, die staakten om
de revolutionaire beweging van
Soekarno te steunen. En in Indo-
China vechten Fransche troepen te
gen de Annamietische onafhankelijk
heidsbeweging. En als men daar dan
nog bijvoegt de zeer moeilijke onder-
handelingen tusschen Engeland en
de Ver. Staten om eerstgenoemd rijk
weer op de been te helpen zonder
dat het slaaf van de Amerikaansche
kapitaalmacht wordt, dan is genoeg
gezegd om te veronderstellen dat dé
meeste diplomaten, maar speciaal de
Engelsche, zich zoo katterig gevoe
len, dat zelfs die ééne haring, welké'
we hier kregen, hun niet zou hebben
geholpen. Hoezeer Engeland en de
Ver. Staten nu reeds uiteendrijven
blijkt ook uit kleine dingen die ech
ter meetellen als bijv, het feit dat
Britsche schepen niet meer door het
Panamakanaal varen doch om Kaap
Hoorn, om de kanaalgelden in dollars
te besparen en uit de zeer felle cri-
tiek in Engeland op een Amerikaan
sche film, die de eer van de roem
ruchte campagne in Burma voor de
Amerikanen opeischt terwijl de En-
gelschen er voor 90 deel aan had
den. Koloniale volken, tot nog toe
onmondig, die directe onafhankelijk
heid eischen, mogelijke economische
uitbuiting van een berooid Euro
pa door oom Sam en een diep
wantrouwen tusschen Oost- en
Wést-Europa waar gaan wij
heen, waar blijft de
te brengen dat het verboden is palen
uit 'de walbeschoeiing te halen en
dat tegen overtreders streng zal wor
den opgetreden.
Collecte Spoorweg TB.C. Vereen
De opbrengst van de gollecte, welke
17 .dezer, te Sneek werd gehouden was
f 1131.84.
Herdenkingsavond Spoorwegstaking.
Voor het aanhooren van de radio-
uitzending van de redevoeringen, w Ike
op 17 September door den Minister van
Verkeer en Energie en den Directeur-
President der N. S, te Utrecht voor het
Spoorwegpersoneel zijn gehouden was
het personeel van de stations Sneek, Bo-
zum en 1,11st met de vrouwen in de
wachtkamer alhier bijeen gekomen. De
stationschef herdacht bij de opening van
de bijeenkomst de gevallen collega's en
bracht dank aan de boeren en burgers
die het ondergedoken personeel hadden
gehuisvest Na de uitzending bltef men
nog eenigen tijd gezellig bijeen, hetgeen
door verschillende zaken mogelijk was
gemaakt.
Eenheid in de Sneeker spoxt.
Woensdag 12 Sept, vond op initiatief
van den heer K. van Gorkum een ver
gadering plaats waarin alle Sneeker
Sportver. vertegenwoordigd waren Het
voorstel van den heer.van G, om den
•Sneeker die een uitzonderlijke sportpres
tatie levert,' namens de geheele stad een
beker of iets dergelijks aan te bieden,
gaf aanleiding tot een interessante ge
dachtenwisseling. Ook werden de voor-
deelen van een te vormen Sneeker
Sport Central? onder oogen gezien.
K.N.V.B.-beker. L.S.C. I dat Zon-
voor het tijdvak van 30 September
tot en met 13 October 1945.
Elk der volgende bonnen geeft
recht op het koopen van
Alle bonkaarten 511
200 gram bloem
250 gram gort
125 gram jam
200 gram kaas
200 gram zout
225 gr. huishoudzeep
Bonkaarten 511 A, B en /C.
700 t.e.m. 705 800 gram brood
400 gram brood
500 gram peulvruchten
400 gram suiker
125 gram boter
125 gram margarine
100 gram vet
1 doosje lucifers
800 gram brood
Bonkaarten'511 D.
800 gram brood
250 gr. rijst of kinder
meel of 225 gr. kinder-
biscuits
500 gram suiker
125 gram boter
125 gram margarine
Wel wil ik echter een en ander
mededeelen uit het Politieke Rap
port, omdat de daarin behandelde
stof wonderwel aansluit op mijn ge
sprek met den U langzamerhand wel
bekenden heer Buitenstaander.
Dit politieke rapport nu laat ër al
direct geen twijfel over bestaan, dat
volgens de Friesche Beweging Fries
land „op groun fen tradysje, éigen
wollen en eigen bilang” onafscheide
lijk aan het Nederlandsche Rijk ver
bonden is. Zij is echter van meening,
dat een gezonde volksgemeenschap
en een krachtig landsbestuur alleen
mogelijk zijn, wanneer wordt uitge
gaan van het eigene, zooals dat in
taal en zedeti alsook in de econo
mische opbouw der deelen tot uiting
komt. Zij eischt derhalve voor Fries
land de mogelijkheid en de ruimte om
zijn roeping op stoffelijk en geestelijk
gebied tegenover de*Friezen en te
genover het'Rijk te kunnen nakomen.
Oni dit $e bereiken streeft zij niet naar
een staatsrechtelijke uitzonderings
positie voor Friesland, doch wel naar
een zoodanige decentrale inrichting
van het Nederlandsche Rijk, dat
zonder de eenheid hiervan aan te
tasten, zaken van cultureelen, econo-»
mischen en maatschappelijken aard,
zelfstandig door de provincies en de
gemeenten geregeld kunnen worden.,
Er wordt hierbij dus niet uitge
gaan van een absolute eenheid van
het Nederlandsche Rijk, die tot een
vormigheid leidt, maar van een or
ganische eenheid, die de gewestelijke
verscheidenheid zooveel als mogelijk
is tot haar recht wil laten komen. Bij
de laatste opvatting zijn de deelen
evenzeer van belacig als het geheel.
Ja, het geheel kan zelfs niet tot
bloei komen, als de deelen niet ge
zond zijn. Dit is voor Friesland alleen
mogelijk en het kan dus alleen dan
zijn maximale prestatie aan het ge
heel leveren, als het vrij is om zijn
eigen wezen te ontplooien. Friesland
moet zichzelf kunnen zijn, dat is in
wezen de boodschap van de Friesche
Beweging. Kwade tongen beweren
vaak, dat hiermee bedoeld wordt,
dat Friesland zich in zichzelf moet
opsluiten en alle invloeden vrfn buiten
angstvallig moet keeren. Hun, wier
meening door deze of soortgelijke
domheden is beïnvloed, zij verwezen
haar de volgende uitspraak uit .het
cultureele rapport „De Fryske
folkskultuer kin net op hjarsels bi-
stean en scoe sünder geregeld kon-
takt mei de bütewrald forkomme”.
Een uitspraak, die in al haar so
berheid aan duidelijkheid niets te
wenschen overlaat. Op deze uit
spraak volgt evenwel nog een zinne
tje, dat ik den lezer niet mag ont
houden, n.l. dit „Hja (de Friesche
volkscultuur dus1) hat lykwols hjar
eigen wearde?’. Friesland zal dit
steeds beter weten, daar staat de
Friesche Beweging borg voor. Dat
Nederland er rekening mee houde.
Ir. H. v. d. Molen.
800 gram brood
250 gr. rijst of kinder
meel of 225 gr. kinder-
biscuits
Tabakskaart
52 2 rants, tabaksartikelen
(geen imp.-sigaretten).
Voor de week van 30 September
tot en met 6 October 1945.
2 liter melk
3% liter melk
3 liter melk
100 gram vleesch
1 kg aardappelen
2 kg' aardappelen
ZONDAG 30 SEPTEMBER.-^
NED. HERV. KERK,
9.30 uur Ds. A. KENTIE.
5 uur Ds. G. POST, van Nijland.
GEB. VOOR CHR. BELANGEN.
Geen dienst.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
9.30 uur Ds. W. Mesdag 2 uur Her
vatting der Westhjll-Kinderdiensten
VER. VAN VRIJZ. HERVORMDEN
Amicitia 9.30 uur Mejuffr. J. van
der,Veen.
Catechisatie s’Dr. 'H. de Vos en
Mejuffrouw J. van der Veen.
Dinsdag 2 Oct. 7%8% u. jongens
t/m 15 jaar; 8%—5% u. jongens
16 jaar en ouder 1 ^ag voor de KNVB-beker bij Sneek
Woensdag 3 Oct. 7148% u. meis
jes t/m 15 jaar; 8^4-9)4 u. meis
jes 16 jaar en ouder.
Alles in de Catechisatiekamer boven
GEREF. KERK.
Noorderkerk 9% uur Ds. H Steen
huis 5 u. Ds. P. v. d. Sluis (Zd. 2).
Zuiderkerk 9+ u. Ds. F. Guillaume;
5 uur Ds. H. Steenhuis (Zd. 2).
Oosterkerk 9^ u. Ds. P. v. d. Sluis
(Zd. 2); 5'uur Ds. F. Guillaume.
BAPT. GEMEENTE.
9.30 en 5 uur Ds. G. W. Tijman. Vrij
dagavond 8.30 uur Bijbellezing
Bidstond.
CHR. GEREF. KERK.
9.30 en 5 uur Ds. W. Ruiter.
LEGER DES HEILS.
10 u. Heiligingsdienst 3.30 u. Openl.
samenk. Park; 8 u. Verloss.samenk.
Donderdag 7.30 u. Opénb. samenk.
Kapt. M. Souverein.
NED. HErV. KERK.
Abbega, *1130. uur Ds. W. G. v. d. Ree.
Goënga, 1.30 uur Ds. E. Kempenaar.
Hommerts, 1.30 uur Ds.j A. Kentie
van Sneek.
Jutrijp, 9 uur Dr. H. de Vos, Sneek.
Offingawier, 9 u. Ds. E. Kempenaar.
Oppenhuizen, 9 uur Ds. A. M. Knott-
nerus.
Uitwellingerga, 1.30 uur Ds. A. M.
Knoftnerus.
Oudega (W.) 9.30 en 2 uur Ds. J. M.
Weddepohl.
Oosthem, 9 uur Ds. W. G. v. d. Ree.
Rauwerd, geen dienst.
Terzool, geen dienst.
IJsbrechtum, 9.30 uur Ds. J. E. Wa- -- -- -- D_
genaar. (Dienst voor ouderen en« tooid’met de van goud schitterende
jongeren).
IJlst, 9.30 uur Ds. Jansen; nam. S u.
Ds. W. G. v. d. Ree.
GEREF. KERK.
Oudega (W.) 9 en 1.30
Moesker van Rhënen.
DOOPSGEZINDE -GEMEENTE.
Woudsend, geen dienst.
IJlst, 7.30 uur Gemeente-avond.
képi van Foch 1 We hopen voor hen
dat de ministers van buitenl. zaken
der gropte geallieerden, nog té Lon
den bijeen, ook dergelijke speelsche
momenten kennen, want een beetje
afleiding mag wel bij het ontwarren
van al die knoopen, waartoe zij po
gingen doen. Hier zijn er een paar.
Inzake den vrede met Italië hebben
de Z.Slaven, met steun der Russen,
Triest en aangrenzend gebied ge-
eischt, terwijl de Ver. Staten en En
geland die stad aan Italië wilden la
ten, omdat ze een in meerderheid Ita-
laansche beyolking heeft, men daar
blijkbaar ook liever geen Russische
invloed ziet en een bevriend Italië
voor de verhoudingen aan de Mid-
dellandsche zee in de toekomst be-
teekenis kan hebben. Nu zal eerst
maar eens een onderzoek ter plaatse
worden ingesteld» en wordt gedacht
aan een internationaal regime over
Triëst. De Russen wenschen een zelf
standig mandaat voor het bestuur der
Italiaansche koloniën in Afrika, de
Engelschen en Amerikanen neigen
meer over tot een gemeenschappelijk
mandaat. Met name de eersten voe
len niets voor een zelfstandig Rus
sisch beheer van bijv. Tripolitanië,
dus aan de Middellandsche zee 1 De
Russen wenschten niet dat Frankrijk
en China mee-oordeelden over het
vredesverdrag met Finland, omdat
die landen niet in oorlog waren ge
weest met Finland, maar Engeland
en de Ver. Staten stonden er op dat
de raad van ministers in zijn geheel
over alle onderwerpen een oordeel zou
uitspreken. Moskou wil bij de bespre
kingen over dé vredesverdragen met
Roemenië en Bulgarije deze met als
vijanden maar als bondgenooten be
schouwd zien omdat ze zich tenslotte
van t
r Be- I
Rtin-
toren
lagen
uur Ds.
■f