Vrijdag 18 Jan. 1946
No. 35
I
Weekblad vanwege het Militair Gezag, district Sneek
K 2242
vanwege
elen
Redactieraad: J. BEUTE, Mr. P. H. THEMMEN, Dr. H. DE VOS
Administratie-adresGrootzand 55 Gedrukt i. o. v. M. G. bij Drukkerij „De Motor”, Sneek
Buitenlandsch Overzicht
Eat oer Anneksaesje
Ie het
n. j.l.
kade
adeel,
beide
Lid
Na-
onder
le lid
n een
oning
t met
Beschuldigd
;d be-
Kl. Bootsma
oemd,
i
vering
ssen 2
enen-
wier
e be-
sbben
kan-
stelde
;ehad.
e het
•en te-
it het
r tex-
3 jr.)
n toe-
)vem-
voor
lieren
ruren
nulie-
stam-
week
zeep-
wijk-
.G.
radeel
1 No-
ening
in de
t van
lat de
in de
i aan-
n sum
erken
en
ver
warden dat deze middag knap samenspel
demonstreerde maakte het de Sneek-
defensie danig lastig en het was links
binnen Kramer die de eindstand op 14
bracht.
Wedstrijd-programma Zondag 20 Ja
nuari.
8
8
6
7
8
7
7
8
3
3
5
9
6
4
4
4
3
2
2
2
1
1
1
1
0
2
0
3
0
3
2
3
2
2
1
4
5
4
8
6%
4
4
4
3
3
3
2%
2
2
2
2
1
7
5
4%
4
3%
2%
2%
2
1
1
1
8
6
4
4
4
3
3
3
2
2
2
2
2
1
0
1
0
o
o
o
o
o
1
o
o
o
o
o
2
2
1
0
1
1
1
0
1
o
o
o
1
rbeid”
langen
1946.
:bouw
ubliek
Mo-
jr.
lot-
pko
en
)irk
Iro-
en
Pie-
•tha
en
i 30
sren
loot
iria
r.
ngs
i 27
ter-
stra
ohn
l 22
en
;k,
ester.
htg.
s 84
ma.
van
jr.,
tske
rich
htg.
uin-
ang.
>egint
rs
3o
P
3
D
Sj.
Pi
K
Z
kan-
indel,
rban-
lurder
ij den I
suizen
omen,
adat
schts-
:r een
strok-
ng te
Het Sneeker Nieuws
Onder één vlag.
Men schrgft ons
De film „Onder één vlag” van de
Alproch-filmstichting te Zeist is een zeer
belangrijk nationaal stuk, en moet dóór
iedere Nederlander gezien worden om
zich een werkelijk beeld te kunnen vor
men wat er in en na de oorlog, in en bui
ten ons land is geschied.
Zie verder advertentie.
G. Faber
J. Beetsma
J. Nauta
M. Franckena
B. v? d. Bosch
W. Binnema
F. v. Terwisga
E. Franckena
W. Bakker
J. de Rapper
A. C. v. Drimmelen
J. de Boer
G. v. Houten -
i kwi-
etaal- I
De eerste vergadering va” de Ver.
Volken is nu bezig met haar werkzaam
heden, voorloopig in hoofdzaak organi
satorische. Voorzitter werd Spaak, de
Belgische minister van Buitenlandsche
zaken. De Russen stelden Lie voor, den
Noorschen premier maar Spaak kwam
met 28 tegen 23 st. uit de bus. In den
Veiligheidsraad, waarin de Ver. Staten,
Rusland, Engeland, Frankrijk en China
permanent vertegenwoordigd zijn, wer
den tot niet-permanente leden gekozen:
Australië, Brazilië en Polen, ieder voor
2 jaar, Egypte, Mexico en Nederland
leder voor 1 jaar. De belangrijkste taak
van den Veiligheidsraad, welke nu spoe
dig aan de orde komt, is ongetwijfeld
de behandeling van het probleem der
atoomkrachten. Ook Nederland zal dus
daarin een woordje meespreken. De
Russen hadden inplaats van Nederland,
Noorwegen ditmaal als niet-permanent
lid willen zien aangewezen. Deskundi
gen op buitenlandsch politiek gebied
verzekeren dat bij het Russische optre
den geen dwarsdrijverij het doel was.
De Noor Lie was indertijd door de Ame
rikanen als candidaat voor het voorzit
terschap naar voren gebracht en de Rus
sen waren het er mee eens. De Engel-
schen staken echter een spaak in ’t wiel
want ze wilden Spaak. Deze candida-
tuur namen de Amerikanen toen over,
maar als de Russen eenmaal iets doen
achten zij het aan de Russische waar
digheid als zeer groote mogendheid ver
plicht door te zetten ook. Wat hun ver
zet tegen Nederland als lid van den
Veiligheidsraad betreft, daarbij heeft de
Russische houding ten opzichte van .de
Indonesische kwestie een rol gespeeld en
wellicht de overweging dat Noorwegen
minder voor een zg. „Westelijk blok”
zal voelen dan Nederland, dit kan trou
wens ook een reden zijn dat ze liever
een Noor dan een Belg als voorzitter
hadden. De Amerikaansche minister van
buitenlandsche zaken, Byrnes, hield een
rede waarin hij verzekerde dat zijn land,
anders dan na den vorigen oorlog, het
instituut der Ver. Naties van harte en
met al zijn macht zal steunen. De Vei
ligheidsraad {noest een instrument wor
den in staat om oorlogen te vermijden
en hij drong er daarom op aan haast te
maken met de overeenkomsten volgens
welke den Veiligheidsraad de noodige
internationale troepenmacht ter beschik
king zal worden gesteld. De Iraansche
vertegenwoordiger heeft gezegd dat zijn
regeering de kwestie-Azerbeidsjan nog
niet voor de Ver. Naties bracht om het
instituut niet direct voor een kracht
proef te stellen, doch wel behoudt ze
zich dit recht voor en dan zal eventueel
blijken of hier recht te krijgen is vflCÏ
de kléine naties. De Chineesche gedele
geerde sprak wijze woorden toen hij be
toogde dat men van de Ver. Naties niet
direct het volmaakte moet verwachten,
Ook dat lichaam moet groeien. Ook mi
nister Schermerhorn heeft een sympa
thiek ontvangen rede gehouden, waarin
hij o.m. toezegde dat de Indonesische
kwestie radicaal volgens rechtsbeginse
len zou worden opgelost. En van verre,
uit Indonesië zelf, deed Sjahir een be
roep op de Ver. Naties (U.N.O.), echter
m°t name op de Ver. Staten en Groot.-
Brittannië om overeenstemming te
brengen tusschen de nationalisten en
Nederland. Wisjinsky, de Russische vice-
commissaris van buitenlandsche zaken
die inplaats van Molotoff de Russische
delegatie moet leiden is nu te Londen
aangekomen. Men verwacht dat hij het
zal zijn, die het Russische standpunt in
zake dergelijk belangrijke kwesties als
Byrnes aanroerde bijv, de internatio
nale gewapende macht zal formu-
leeren. Ook een andere belangrijke fi
guur uit de internationale politiek, de
Fransche minister van buitenlandsche
zaken, Bidault, ontbrak begin van deze
week op de vergadering. Hij was plot
seling naar Frankrijk teruggeroepen
om met zijn collega’s te overleggen over
de kritieke voedselsituatie daar. Enkele
verbeteringen op papier zijn aange
bracht, maar of het in de praktijk veel
zal helpen is nog de vraag. In de Ver.
Staten zijn groote stakingen met als in
zet looneischen aan de orde van den
dag. President Truman heeft zich kort
geleden voor de radio beklaagd over de
houding van het Congres inzake kwes
ties, welke met deze stakingen verband
houden. O.a. had hij de volksvertegen
woordiging gevraagd wettelijke maatre
gelen te nemen om bij diverse industrieën
een onderzoek naar de bedrijfsresultaten
mogelijk te maken; de fabrikanten zijn
-daartegen fel gekant, de werknemers
sterk er voor en het Congres heeft
Truman’s verzoek naast zich neergelegd.
Het is niet alleen voor de Ver. Staten
zelve gewenscht dat de arbeidsvrede er
spoedig terugkeert. Gezien de beteeke-
nis van deze mogendheid als stut van
de U.N.O. is het ook een internationaal
belang. T o e k ij k e r.
Dütsklan hat in greate materiële
skuld oan üs lün. Dat rint yn ’e milliar-
den en it is üs rjocht en üs bilang, dat
wy der safolle müglik fen werom krije.
Bart dit net, dan sil üs folk lange jierren
tofreden wêze moatte mei in sober bi-
steantsje, as it tominsten net op in
earmoedich bistean ütdraeit.
Is it müglik, dat wy hwet fan Dütsk-
lün werom krije Neffens de ekonomen
bisteane der yn theory trije müglikhe-
den
1. Dütsklan bitellet üs yn goed, d.w.s.
it leveret üs allerhande produkten, dêr’t
wy forlet fan hawwe, lyk as mesinen,
kunstdong, technyske artikels ensfh.
It leit yn ’e reden, dat Dütsklan mei
syn fornielde yndustrycentra de earste
jierren net by steat wêze sil, om üs yn
dizze foarm skeaforgoeding dat makket
to biteljen. Boppedat hat men hjir nei de
foarige oarloch minne ünderfiningen mei
opdien. It gefolch wie nammentlik dat it
yndustriële libben en it bidriuwslibben
yn Dütsklan tige stimulearre waerd,
skea bitelle krigen, malaise en wurkleas-
heit üntstie.
2. Dütsklan bitellet üs yn 'e foarm
fen tsjinsten, d.w.s. Dütskers wurde yn
üs lün oan it wurk set om üs produksje
sa gau müglik wer op in heech peil tc
bringen. In soarte fan „Arbeitseinsatz”
dus, allinne mei de buordtsjes forhongen.
Dit middel is lykwols slimmer as de
kwael, hwant wy hawwe gjin forlet fan
frjemde arbeiders, ek al liket dat soms
hjir en dêr wol ris sa. Sjoen de greate
wurkleasheit, dêr’t wy yn ’e jierren foar
de oarloch altiten mei to kampen hawn
hawwe, meije wy bliid wêze, as wy it
nou safier bringe, dat wy üs eigen min-
sken allegear oan wurk helpe kinne.
3. De beide boppesteande middels
jowe dus net in soad perspektyf en dêr-
om sit der neffens party minsken oars
net op, as dat Dütsklan üs bitellet yn
groun. Dat komt dan hjir op del, dat wy
in stik Dütsk groungebiet anneksearje.
De groun mei opstal wurdt troch de
Dütske Steat ünteigene en oerdien oan'e
Nederlanske Steat, dy’t it dan oan har
ünderdienen forhiere of forkeapje kin, al
nei’t it béste ütkomt.
Nou sitte der fenseis oan it fraechstik
fan in müglike anneksaesje in soad kan
ten, uy't yn it bistek fan in krantearti-
kel yn ’e fierste fierte nee all r har
gerak krije kinne.
Wol is it müglik om ünder eagen to
sjen oft sa’n- foarm fan skeaforgoeding
üs past of net. Hwant wy kinne nou wol
in stik groun oanhelje, mar wy moatte
der ek minsken foar hawwe, om dy
groun to biarbeidzjen. As dat net sa wie.
soen wy der mear mei as om forlegen
wêze. Hoe leit it lün der hwat dat oan-
giet, hinne
Nou is it algemien bikend, dat de bi
folking fan Nederlan yn ’e léste hündert
jier sterk oanwoun is. Yn 1900 wennen
der yn üs lê.n 5.104.137 minsken yn 1938
8.639.000. Dat wol dus sizze, dat der yn
’e léste fjirtich jier trochinoar jiers
100.000 minsken bykaem binne.
Fierder wurdt troch üs bifolkingskin-
digen forwachte, dat dizze groei de ear
ste tritich jier noch oanhalde sil. Us ber-
teoerskot is nammentlik noch altiten
fiks posityf. Yn 1930 wie dat byl. mei,
13.4 op ’e 1000 ynwenners it heechste
fan de West-Jeropeeske lannen. Yn
Dütsklan wie it doe 6.5, yn België 5.4,
yn Frankryk 2.4 en yn Ingelan 4.9. Al-
hoewol dit berteoerskot ek yn üs lan nei
alle gedachten stadichoan sakje sil, om
dat de bifolking yn trochsné ülder
wurdt, kin der birekkene wurde, dat de
bifolking fan Nederlan yn 1970 ryklik
11 miljoen bidrage sil.
Us bifolkingstichtens, dy’t nou mei
271 op ’e km2 al it heechst is fan alle
Jeropeeske lünnen, sil dan dus oan’t fier
hoppe de 300 oprinne. En nou kin men
jin der fansels mei it sizzen „Hoe meer
zielen, hoe meer vreugde” wol fan óf-
meitsje, mar wy witte allegearre wol,
dat de freugde allinne mar great wêze
kin as der foar dy miljoenen in stik brea
foun wurde kin.
Dit fraechstik waecht der binammen
foar it plattelan swier yn, en wol om
mear as ien reden.
1. It berteoerskot is op it plattelan
greater as yn ’e stêd. Yn it tiidrek 1931-
1936 wie it tal berten yn gemeenten mei
minder as 50.000 sielen trochinoar 23.8
op ’e tüzen, yn gemeenten boppe de
50.000 sielen 16.6.
Der fan ütgeande, dat yn Nederlan
20% fan de bifolking syn bistean yn ’e
lanbou fynt, mei dus wol oannaem wur
de, dat de boerebifolking fan in hjir-
boppeneamde berteoerskot fan jierliks
100.000 op syn minst 25.000 foar syn
rekken nimt.
2. Op in biskate oerflakte kultuer-
groun kin yn ’e lanbou mar in biheind
tal minsken wurk en brea fine. Yn 1900
hiene fan de 5.105.000 minsken 29,7%
har bistean yn ’e lünbou. Omrekkene op
’e 2.115.000 ha. kultuergroun, dy’t doe
beskikber wie, komme wy sa op 1.4 ha.
foar elts. Yn 1938 wiene 20% fan de
8.600.000 biwenners yn ’e lanbou wurk-
sum en wie de oerflakte kultuergroun
2.358.798 ha. As wy dat omrekkenje,
komme wy ek op 1.4 ha. foar elts. Wy
sjogge dus, dat der yn 1938 op ’e ha.
noch likefolle minsken in bistean fine as
yn 1900.
3. Ut it foargeande folget, dat it ber-
teoarskot fan 25.000 sielen allinne mar
opnaem wurde kin, as der jiers 25.000 X
1.4 35000 ha. kultuergroun bykomt.
Nou wize de sifers üt, dat üs oanwinst
oan kultuergroun hjirby fier binefter
bliuwt.
Yn 1938 hiene wy 2.358.798 ha. kul
tuergroun.
Yn 1900 hiene wy 2.115.000 ha. kul
tuergroun.
Yn 38 jier is der dus 243.798 ha. by
kaem of jiers 6500 ha.
Hjir binne de Wieringermar en de for-
searre Ontginning yn de triticher jierren
om de wurkleasheit to bistriden, yn bi
grepen.
Mei it each op dizze sifers hoecht it
dan ek gjin nij to dwaen, dat der op it
plattelan in greate lünhunger bistiet.
Der binne withoefolle jonge boeren, dy’t
gjin groun bisette kinne en boppedat
hawwe wy yn üs lün güns boerebidriu-
wen, dy’t to lyts binne om der in reed-
lik bistean op to finen.
Ut in enquête fan it Roomsk Boere-
boun hat bliken dien, dat der yn dy for-
middens yn 1938 ryklik 10.000 jonge
boeren op in bidriuw to wachtsjen sie-
ten. Omrekkene oer de hiele bifolking
komme wy sa grif op in sifer fan 25.000.
Fierders jowt de statistyk oan, dat wy
yn üs lün 234.000 bidriuwen hawwe, lyt-
s«r as 6 ha.
1 ge
groet gebracht aan Duitschers en Land
wacht; Anti-geallieerde uitlatingen.
Uilke Tjalsma, Bolsward. Sympathi-
seerend lid van de N.S.B.
Christiaan de Bouter Jr., Utrecht.
Aangesloten b. d. Ned.-Duitsche Cultuur
gemeenschap.
Friesch Scheepvaartmuseum.
Bovengenoemde Ver. hield vorige
week Vrijdag in „Onder de Linden” een
algemeene ledenvergadering onder voor
zitterschap wegens afwezigheid om
persoonlijke redenen van den heer L.
Poppinga van den heer L. Branden-
burgh, lid van het algemeen bestuur.
Deze deelde in zijn openingswoord o.a.
mede dat de h.h. P. Sikkes en P. B. van
Ham resp. secretaris en penningmeester
der Ver. als bestuursleden hadden be
dankt.
Uit een schrijven van laatstgenoemden
heer bleek dat de moeilijkheden met het
gebouw, waarin de vereeniging haar col
lecties had, het voormalige weeshuis,
aan dit bedanken niet vreemd waren.
Uit de wijze, waarop ten deze was ge
handeld bleek volgens den schrijver, zoo
weinig waardeering van dezijde der
autoriteiten voor het werk der Ver., dat
hij meende als bestuurslid te moeten be
danken.
De heer Brandenburgh deelde voorts
mede dat waar regenten van het O.B.W.
de gemeente de overeenkomst inzake het
gebruik van het bedoelde gebouw dat
nu landbouwwinterschool is met in
gang van 1 Maart 1946 hadden opge
zegd, het gemeentebestuur op zijn beurt
onze vereeniging het gebruik met in
gang van denzelfden datum opgezegd
had. Enkele belangstellende leden zijn
intusschen met het dagelijksch bestuur
der Ver. in overleg getreden om de za
ken weder aan te vatten. Zijn spijt er
over betuigend, dat de voorzitter, de
heer Poppinga, die de ziel van het
Scheepvaartmuseum was, niet aanwezig
is, doet spr. een beroep op de leden oir
mede te werken aan de bloei der Ver.
wat ook een gemeentebelang is. Uit de
finaneieele verslagen blijkt dat de Ver
eind 191fi f 3959.74 in kas had, waarbi
echter dient overwogen dat de werk
zaamheden een tijd ne»ben stilgelegen,
zoodat geen aankoopen voor ae cc'lec-
ties hebben plaats gehad. Daar de reke
ning was nagezien en in orde bevonden
door den heer W. S. Overzee, werd het
bestuur gedéchargeerd. Aan de orde was
nu de aanvulling van het bestuur. Voor
een vereeniging als de onderhavige is
een breed algemeen bestuur, waaruit
dan een dagelijksch bestuur gevormd
wordt, dat de leiding der gewone zaken
heeft, gewenscht. Zoo’n breed bestuur
f 100 i was er, doch door overlijden, vertrek en
bedanken is het zeer ingekrompen, zoo
dat er te Sneek nog slechts 4 leden zijn,
nl. de heer L. Poppinga, voorzitter, dc
heer S. J. Olij, die lid van het dagelijksch
bestuur was, doch wegens zijn leeftijd
alszoodanig wenschte af te treden, doch
zich nog wel als lid van het alg. bestuur
beschikbaar stelt, en de leden van het
alg. bestuur L. Brandenburgh en L. Kie-
zebrink.
Besloten werd thans nog aan het alge
meen bestuur toe te voegen de h.h. B.
Brinksma, Dijkstra, IJsbrechtum, K.
Edel, Joh. Halbertsma, H. Halbertsma,
E. P. Kingma, ir. H. v. d. Molen, F. J.
Obbema, dr. P. J. Otto, D. Tamminga en
dr. T. v. d. Zee. Het dagelijksch bestuur
zal worden gevormd door de h.h. L. Pop
pinga, voorz., Jobs. Halbertsma, vice-
voorz., H. Halbertsma, secretaris, B
Brinksma, 2e seer., L. Brandenburgh,
penningmeester en de h.h. Dijkstra, IJs
brechtum en Obbema.
Nog deelde de voorzitter mede, dat
dank zij een royaal gebaar van den heer
Sustring, die huurder is van het pand
aan het Kleinzand waar win. Mevrouw
ten Cate heeft gewoond, de Ver. alle
rechten welke de heer S. heeft inzake
dat gebouw, heeft kunnen overnemen.
Zij is dus niet dakloos, met betrekkelijk
geringe veranderingen kan bedoeld huis
zeer goed tot museum ingericht worden
waarbij ook een oudheidkamer.
Nadat de heer Sustring nog meege
deeld heeft dat de heer H. Halbertsma
in den lof moet deelen, hem toegezwaaid
voor de beschikbaarstelling van het ge
bouw, sluit de Voorz. de vergadering
met een opwekking aan de leden om
mede te werken dat het ledental wordt
opgevoerd en vooral ook om in eigen
kring eens rond te zien of er ook iets is
dat eigenlijk in het museum behoort,
daar immers hoort alles wat getuigt van
wat Sneek eenmaal was of wat er hier
was, thuis. Het ledental is thans nog
200, ongetwijfeld kan het belangrijk
worden opgevoerd bij eenige propagan
da. Dat is ook zeer gewenscht met het
oog op de geldmiddelen. Al beschikt de
Ver. thans over een klein kapitaaltje,
als men er aan denkt dat het gebouw
moet worden ingericht en de collecties
aangevuld zal men ook begrijpen dat de
financiën een aanzienlijke versterking
behoeven.
Kon. Emmaschool v. Chr. B. L. O.
Donderdag 9 -Januari was het een be
langrijke dag voor de Koningin Emma
school voor Chr. B. L. O. alhier, daar de
installatie plaats vond van het nieuwbe
noemde hoofd, den heer A. van Doorn,
overgekomen uit Rotterdam, terwijl te
vens hun functie aanvaardden de heer
M. Hiemstra als onderwijzer en Zuster
Kooistra als directrice van het Internaat
der school.
Na een Inleidend woord van den
Voorz. den heer M. Oppenhuizen werd
de installatierede uitgesproken door Ds.
Jansen van IJlst, die vooral wees op de
groote beteekenis der opdracht die ze
ontvingen, die in naam van het bestuur
maar in feite van Godswege tot hen
kwam om hun krachten te wijden aan de
opvoeding van het misdeelde kind. Na
deze rede werd hun door de vergadering
toegezongen Ps. 134 3. Vervolgens
werd het woord gevoerd door Mej. Bul-
sink en den heer Claussen van Oud-
Beijerland, waarna de geïnstalleerden
hun dank betuigden voor de toegespro
ken woorden en wenschen.
Eenige autoriteiten w.o. de wn. Burge
meesters van Sneek en Hennaarderadeel
PROVINCIALE BEGROOTING.
Verhooging opcenten.
Verschenen is de begrooting der pro
vinciale inkomsten en uitgaven der pro
vincie Friesland voor het dienstjaar 1946
Hieruit blijkt, dat inkomsten en uitga
ven beide geraamd zijn op f 11,066,375.
Ten einde de begrooting sluitend te
houden, besloten Ged. Staten tot een
verhooging van de opcenten op de hoofd
som der grondbelasting zoowel van ge
bouwde als ongebouwde eigendommen
van 28 op 42 over het dienstjaar 1946 en
tot verhooging der opcenten op de per-
soneele belasting over het dienstjaar
1946-’47 eveneens van 28 op 42.
Daarentegen vervalt, wegens aflossing
der betreffende leeningen, de 14 pet. op
centen op de grondbelasting ongebouwd,
gedurende 30 jaar als „bemalingsbelas-
ting” geheven in verband met de dek
king van rente en aflossing van geldlee-
ningen, gesloten voor de uitvoering van
afstroomingswerkzaamheden stoomge
maal Tacozijl).
Op de provincie drukken thans alleen
nog de schulden, verband houdende met
de exploitatie van het electriciteitsbe-
drijf de begrooting voor 1946 is hier
voor bezwaard met een aflossing van
OOSTHEM, 14 Jan. Hedenavond kwam
de vereen. „Gedenk te sterven” bijeen
onder voorzitterschap van den heer T.
van Popta. De secr., dhr. J. H. de Jong,
bracht verslag uit over het voorgaande
jaar. Het ledental bedroeg 180. Het per
soneel heeft 5 maal zijn diensten bewe
zen en wel 2 maal voor leden en 3 maal
voor niet-leden. In het bijzonder werd
stil gestaan bij het feit dat er één van
de jonge leden voor vrijheid en recht ge
vallen is. De penningm., dhr. G. Land
man, deelde mede dat het saldo f 485.84
bedroeg. Voor het periodiek aftr. lid J.
H. de Jong (niet herkiesbaar) werd ge
kozen voor 5 jaar dhr. D. Hiemstra. In
de vac.-S. Walda werd voor 2 jaar ge
kozen dhr. Tj. de Boer. De voorz. be
treurde het voor de vereen, dat de klok
ken nog niet terug zijn. De heer Hiem
stra lichtte dit punt nader toe en zei
dat de kans wel heel gering is dat ze
iveer terug zullen komen. Ook werd in
herinnering gebracht dat de vereen, ver
leden jaar 25 jaar had bestaan. Der
secr. werd dank gebracht voor het vele
werk dat hij voor de vereen, heeft ver
richt. Aan den heer Walda zal schrifte
lijk een woord van dank worden gericht
vant hij wist de vereen, voor onder
gang te behoeden. De heer de Jong
oracht allen dank voor hun medewer
king en sloot de vergadering op de ge
bruikelijke wijze.
TIRNS. De 8ste Jan. halde de krite
eer dnarpsjoun. De seal wie grótfol. Ne.
it sjohgen tan- it Frysk folksliet iepene
de foarsitter de gearkoinstó. Hy hiel
alle oanwêzigen wolkom en joech dernei
it wurd oan de hear Schaap, dy in yn-
lieding hie oer de doarpsforieningen
Nei in stikmannich bihannele to haw-
wen fortelde de ynlieder hoe’t de krite
üntstien wie. Ut in folk- en gea-lear-
gong wie yn 1944 de krite oprjuchte
Do telde de krite mear leden as nou
Forskate wiene lid wurden omdat Ljc
oars nearne hinne koenen. De kern is
oerbleaun. Hja wolle stride for de Frys-
ke tael en seden. Nei de ynlieding waerc
de joun folt mei foardrachten en gear-
spraken dy yn goeije ierde foelen. Twis
ken de bidriuwen troch tocht de krite
oan de ynwindige minske. De lju hawwe
it tige nei it sin hawn sadat hja dan ek
foldien nei hüs gyngen.
OPPENHUIZEN-UITWELLINGERGA.
Dinsdagavond 15 Jan. werd de jaarlijk-
sche ledenvergadering der vereeniging
Dorpsbelang gehouden. Naar de versla
gen van secretaris en penningm. bleek
er nogal wat tekort te zijn bij de turf-
productie, dit tekort zal gedekt worder
door een heffing van f 3.per duizenc
turven. De aftredende bestuursleden D
Bergsma en Joh. Feenstra werden her
kozen. Na een bestuursfunctie van 28
jaar stelde W. Wester zich niet weer
herkiesbaar. In diens plaats werd G.
Schriemer gekozen. Na rondvraag, wel
ke nogal wat bespreking gaf, werd de
vergadering gesloten.
HEEG. Onze plaatsgenoote Mej. Tead-
ske Huizenga, behaalde bij een dezer da
gen gehouden Reciteerwedstrijd te Mak-
kum een 1ste prijs in de afdeeling Ernst
met de voordracht „Sinnestrielen”.
jende
tiling.
OTS t
Singelloop.
De Zaterdagmiddag jl. door de Sport
school Sneek georganiseerde stadsloop
over 2 K.M. trok van de zijde van ’t pu
bliek flinke belangstelling, doch de deel
name was zeer klein, le werd J. Hottin-
ga in den tijd van 9.13 min. gevolgd als
goede 2e door Faber van Workum, tijd
9.20, 3e werd Bouwhuis die over het tra
ject 11 minuten deed. De prjjzen die uit
medailles bestonden werden na afloop
uitgereikt door Hopman J. Boot.
Voetbal.
Uitslagen Zondag 13 Januari le klas
N.V.B.
SneekLeeuwarden 14; Be Quick
H.S.C. 3—0; L.S.C. II—Bl. Boys II 0—3.
Friesche Voetbalbond. Uitslagen 12 en
13 Januari
WZS—Sneek III 4—2; De Kooi H—L.
S.C. III Sneek IVOranje Nassau II
3—4 W.Z.S. II—L.S.C. IV 1—10.
SneekLeeuwarden 14.
Leeuwarden heeft Zondag jl. voor de
onlangs tegen Sneek op eigen terrein ge
leden 0—1 nederlaag revanche geno-
nomen. Met 14 bleven de gasten mees
ter van het terrein. Nadat ongeveer 35
minuten waren gespeeld waarin beurte
lings de verdedigers met succes hadden
ingegrepen, volgde een pittige aanval
van Leeuwarden waarbij keeper Röfe-
kamp nog juist de bal over de doellat
wist te tippen. Het was evenwel uitstel
van executie, want uit een goed geno
men hoekschop wist midvoor Schaafsma
zijn club de leiding te geven. 01. Dit
doelpuntje bracht de Sneek-ploeg blijk
baar van de kook en nog voor de rust
was het wederom Schaafsma die de
stand resp. op 02 en 03 bracht. In p Boerstra
de tweede speelhelft gelukte het IJdema l. Vellinga
weldra de stand op 13 te brengen, j. Koopmans
Goesten was met zijn schot niet bijster H. de Boer
gelukkig, toen hij uit een voorzet van b. de Boer Sr.
Bakker het leer juist naast schoot. Leeu- B. de Boer Jr.
J. Jorritsma
J. J. Bade
S. v. d. Zee
A. Ferwerda
J. Piersma
H. C. A. v, d. Ven 9
H. Jetzes 6
le klas (N.V.B. Afd. V) H.S.C.—
Sneek HeerenveenL.S.C.; Be Quick
Frisia VeendamG.V.A.V. Velo
Achilles BI. BoysAlcides.
Friesche Voetbalbond le klas L.S.C.
Ill—C.A.B. II De Kooi II—W.Z.S.
2e klas Sneek IV—L.S.C. IV Or. Nas
sau II—W.ZeS. II.
Junioren BI. BoysC.A.B. W.Z.S.
Sneek Sneek IIOr. Nassau II
Schaakclub „O.N.D.A.”
le klas
gesp. gew. rem. verl. pnt.
- 10
6
8
4
7
5
6
4
4
2
5
6
5
2e klas
gesp. gew. rem. verl. pnt.
0
1
2
3
4
4
4
5
0
1
3
7
7
5
Aide Fryske Plattelans-Boukunst.
Fryslan hat noch gans moaije foarbyl-
den fan aide plattelünsboukunst, T^k as
pleatsen, arbeiderswenten, herbergen,
bakkerijen, timmerwinkels, ensfh., dy’t
it net allinne wurdich binne, dat hja yn
stün halden wurde mar dêr ’t ek fan üt-
gien wurde kin by it njje, as der skielk
tige boud wurde sil, mei ’t der sa’n
krapte oan wenromte ensfh. is, nou’t
der de léste jierren hast net boud is.
It is tige to winskjen, dat dy nijbou
skielk mear karakter en eigens hawwe
sil as oer it generael de léste jierren it
gefal west hat. It is tige fan bilang, dat
it streekeigene yn ’e wenten wer ta ute-
ring komt, lyk as foarhinne mei de ien-
fflldige ambachtlike boukunst ek altyd
it gefal wie. Fansels moatte de nije wen
ten oanpast wurde oan de moderne op-
tettiagon en weneasken, mar dat hoecht
it karakteristike psrfuarst ."'t to slu-
ten. Men moat oan de huzen dy’t
leafst fan streekeigen materialen set
wurde moatte sjen kinne, oft se boud
binne foar de klaei of dat se op ’e san-
of boskgroun of yn ’t wetterlan thüs
hearre.
In deeglike kennis fan it bisteande
kin dêr nou tige ta bydrage en der
wurdt yn Fryslên al in jiermannich oan
arbeide om it materiael dêrfoar byinoar
to bringen.
It boukunstich wurkforban yn de
Fryske Akademy hat dêrfoar in kom-
misje bineamd, ünder hwaens taforsjoch
dizze wurksumheden dien binne en op
lytse skael noch dien wurde. Dit yn-
ventarisearjen en opmjitten fan plat-
telansboukunst yn Fryslan is bard yn
oparbeidzjen mei it „Rijksmuseum voor
Volkskunde” to Arnhem, it bikende
„Openluchtmuseum”.
Yn 1943 is mei de eigentlike wurk
sumheden bigoun yn de gemeente Baer-
deradiel, dy’t alhiel ynventarisearre is;
hast tagelyk is der yn ’e gemeente
Smellingerlan bigoun en in setsje letter
yn de gemeenten Wymbritseradiel, Wün-
seradiel, Tytsjerksteradiel, Menalduma-
diel, Barradiel, Frentsjeradiel en Ljou-
werteradiel foar de measte fan dizze
gemeenten is ’t wurk foar ’t greatste
part dien.
Alles hwat sa byinoar brocht is, wurdt
op oersjochkaerten en doarpskaerten
mei bybihearrende registers ynskreaun
en fêstlein, dat, as alles ienkear yn it
archyf opnommen is, is it tige maklik
om alle feiten oer bipaelde objecten nei
to slaen en op to sykjen.
Mei’t de oarlochstastan yn 1944 hyl-
tyd slimmer waerd, woe it mei de wurk
sumheden net mear eine en op ’t lést
moasten hja alhiel stilstean fanwegen
de ünfeilichheit fan ,it personeel.
Nei de oarloch is earst wer in bigjin
makke, mar al ridlik gau koe it Ryks-
museum foar Folkskunde it personeel
net mear leanje. Sadwaende sil it wurk
nou dien wurde moatte troch lju, dy’t
der foar fiele en it üt leafhabberij dwaen
wolle.
Om’t dit moaije en nuttige wurk yn
alle gefallen ófmakke wurde moat, wolle
wy hjirby in birop dwaen op de pleats-
like krêften, dy’t der grif yn de noch
net ynventarisearre gemeenten ek
oaren binne wolkom wêze sille en
nocht en leafde hawwe om oan dit wurk
mei to dwaen ünder lieding fan de kom-
misje. Foaral foar jongere boukundigen
is hjir in oantreklik en learsum wurk-
object, dat ek foar harsels op ’en dür
grif fortuten dwaen sil.
Allegearre, dy’t meidwaen wolle of
better op ’e hichte komme wolle, wurde
forsocht har to oppenearjen by de Kom-
misje foar it opmjitten en ynventari-
searjen fan filde plattelünsboukunst yn
Fryslün.
Ljouwert, Nachtegaelstrj. 2.
De skriuwer fan de kommisje,
L. REINALDA, arch. B.N.A.
van f 650.000. Het voornemen bestaat,
deze schulddelging zoodanig te regelen,
dat vóór het laatst in 1949 een aflossing
op deze leening de provinciale begrooting
drukt. De provincie zal dan geheel schul
denvrij zijn en Ged. Staten streven er
naar, de provincie schuldenvrij te doen
blijven. Of dit zal gelukken zal afhangen
van factoren die Ged. Staten niet altijd
in de hand hebben zij wijzen in dit ver
band op de kosten van uitvoering der
verbetering van de provinciale kanalen,
welke tot dusver bestreden konden wor
den uit de terugbetaling door het P.E.B.
van de destijds verleende rentelooze
voorschotten. Het is echter de vraag of
dit, bij de gestegen kosten der uitvoe
ring, wel mogelijk zal blijven.
Bovendien is binnen afzienbaren tijd
een nadere regeling noodig van de finan
ciering der bijdragen van de provincie
in de kosten van verbetering der ter
tiaire wegen.
Voor 1946 is voorloopig gerekend op
f 100.000 voor herstel van door oorlogs
handelingen vernielde waterstaatswer
ken, welk bedrag geput wordt uit het
fonds ter reserveering der batige saldi.
Een juiste raming van het totaal aan te
wenden bedrag is nog niet te maken.
Ged. Staten waarschuwen tegen opti
misme wat de provinciale financiën be
treft, daar zij immers deelen in den zor-
gelijken toestand waarin Nederland en
het Nederlandsche volk op financieel ge
bied staan. Slechts bij betrachting van
de uiterste soberheid zal het mogelijk
zijn, de moeilijkheden te overwinnen.
Nieuwe uitgaven moeten sociaal en eco
nomisch volkomen verantwoord zijn. In
dit verband zij nog meegedeeld, dat Ged.
Staten voornemens zijn, aan de oprich
ting van een Economisch Technologisch
Instituut Friesland mede te werken.
Hooger geraamd zijn o.a. de volgende
inkomsten Opcenten Rijksbelastinge.i
f 264.000, scheepvaarttollen f 49.000, ont
vangsten keuringsdienst f 5400 en aan
uiLgr^é” jaarwedden f 44.400, water-
staatsbegrooting x-lM.OOO, provinciale
bijdrage verbetering sec. wegen £100.000
uitgaven prov. bibliotheek f 2200.
De verhooging der opcenten op de
grond- en personeele belasting van 28
op 42 is noodig, omdat men niet meer
de beschikking heeft over de rekening
saldi der vorige jaren. Die saldi zullen
voortaan geheel of grootendeels in een
reservefonds worden gestort, waaruit
voor 1946 alleen geput wordt voor uit
gaven, die een buitengewoon karakter
dragen. Tengevolge van deze gewijzigde
politiek moest voor een bedrag van rond
f275.000 dekking worden gezocht; de
opbrengst van de verhooging der opcen
ten wordt op f 264.600 geraamd.
Uit het reservefonds wordt f
getrokken voor herstel van oorlogsge-*
weid aan waterstaatswerken en f 100.000
voor een bijdrage der provincie in de
kosten van verbetering van secondaire
wegen. Het restant van het fonds, groot
f 420.000, wordt overgeboekt naar den
dienst 1947.
De salarissen van Ged. Staten worden
van f 2500 op f 4500 ’s jaars gebracht.
De begrooting van den Kanalendienst
1946 beloopt f 3.454.000, hiervan komt
ten laste van Friesland f 491.900; dit
bedrag wordt betaald uit het'fonds voor
buitengewone werken, waarin dan nog
f 349.350 blijft, over te brengen naar
den dienst 1947.
Aldus meldt de Leeuwarder Koerier.
Der wurdt writen dien fan dizze lytse
bidriuwkes greatere to meitsjen, ü.o.
troch gearfoeging. Rüchwei kin birek
kene wurde, dat wy dan 50.000 lytse
boeren sünder lün oerhalde.
Ut it boppesteande docht düdlik bli
ken, dat wy net allinne net forlegen
wêze soene mei it stik Dütsk grounge
biet, mar ek, dat wy it skoan brüke
kinne.
It soe fansels dwaesheit jvêze om al
linne op groun fan dit bitiflken absolüt
- foarstanner fan anneksaesje to wêzen.
wylst yn ’e lannen dyt op dizze manear Onl fraecustik hinne tilt it op fan
problemen tmk byl. mar ris om ’e
wichtige polityke kant fan de saek.
Oaren moatte der har Ijocht mar ris oer
skine litte. It Nederlanske folk moat
him in opiny foarmje oer dizze kwestje.
En it probleem fan it agraryske bifol-
klngsoerskot moat hjirby grif ek syn
wurd meisprekke. Wy moatte op ’t lést
in skeaforgoeding hawwe, dy ’t üs past.
Snits. Ir. H. v. d. Molen.
Tribunaal Sneek.
Op 24 Januari houdt het tribunaal op
nieuw zitting. Voorzitter is mr. J. v. d.
Schaaf; leden zijn de h.h. P. v. d. Veen
en M. Knol. Adjunct-secretaris is mr.
J. F. C. A. Wille.
Terecht zullen dan staan
Reitze Adema, Sneek. Beschuldigd
van van Augustus 1943 tot Augustus
1944 te Waterloo (België) of elders in
België of Frankrijk aangesloten geweest
bij het N.S.K.K.
Jetze Bakker, Sneek. le. Lid geweest
van N.S.B. 2e. Gordijnstoffen geleverd
voor Kringhuis der N.S.B. te Sneek
in dat Kringhuis werkzaamheden
richt.
Anne Berend Boersma, Warns,
geweest van de N.S.B.
Klaas Elzinga, Wons. le. Lid
tionale Jeugdstorm. 2e. Werkzaamheden
verricht als „helper” bij de Duitsche
luchtmacht.
Dirk van der Meer, Wommels. Lid van
de N.S.B. geweest en gecolporteerd met
propagandaliteratuur.
Hinne Koldijk, Deersum. le. Lid van
de N.S.B. 2e. Lid en buurtschapspen-
ningmeester van de N.V.D. 3e. Lid en
„Leider Dienst Pers en Propaganda” in
het plaatselijk kantoor Rauwerderhem
v. h. N.A.F. 4e. Lid van transportactie
Motor Weer Afdeeling. 5e. te Hannover
vrijwillig gewerkt bij de Duitsche Pos
terijen.
Hendrik Schotanus, a. b. schip „Nooit
Volmaakt”. Lid N.S.B. geweest.
Eelkje Brandsma, Sneek. Lid N.S.B.,
lid N.S.V.O., lid N.V.D.
Op 7 Februari is voorzitter mr. J. v.d.
Schaaf, zijn leden de h.h. M. IJssels en
P. v. d. Veen en is adjunct-secretaris
mr. J. F. C. A. Wille. Dan zullen terecht
staan
Jan de Waard, Warns,
van Lid van de N.S.B.
Koop de Vrij, Joure. Lid van de N.S.B.
Ella Henrietta Maria” Spijkerman,
Sneek. Lid van de N.V.D.; omgang met
Duitschers.
Nicolaas Jurjan Wouda, Sneek. Sym-
pathiseerend lid van de N.S.B.; lid van
de N.V.D.
Sijbe Wiersma, Nijega. Lid van de
N.S.B.; lid van het Economisch front;
lid van de N.V.D.
Klaas Abma, Wommels. Lid van de
N.S.B.; W.A.-man.
Nicolaas Ebbendorf, Bolsward. Sym-
pathiseerend lid van de N.S.B.; lid van
de N.V.D.
Trijntje Bosma, Sneek. Lid
N.S.B.; lid van de N.S.V.O.
Christiaan de Bouter, Sneek. Aange
ven van Joden; lid van het opvoeders-
- ----o-gilde; lid van de N.V.D.
f 105,000 en met rente tot een bedrag I Berend van der Meer, Sneek. Duitsche
van de
waren aanwezig. Ds. van Dijk van Kou-
dum eindigde met dankzegging.
Gift Nederlands Volksherstel.
Van de Algem. Confectiehandel C. en
A. Brenninkmeyer, filiaal Sneek, is een
gift van f1000.ontvangen ten bate
van het Volksherstelwerk te Sneek.
