No. 41
Vrijdag 1 Maart 1946
Weekblad vanwege het Militair Gezag, district Sneek
K 2242
Redactieraad: J. BEUTE, Mr. P. H. THEMMEN, Dr. H. DE VOS
Administratie-adres Grootzand 55 Gedrukt i'. o. v. M. G. bij Drukkerij „De Motor”, Sneek
Buitenlandsch Overzicht
iet Sneeker Nieuws
a en
'ans-
i ver
in
het
ftijd.
;s 27
10 jr.
1 der
lelpt
te
>oekje
bene-
aande
wor-
inleg-
hou-
04 en
kaar-
vellen
uders
n die
iking
ont
stond
litge-
wor-
van
•s in
het
kan-
nder
roep
2341
leren
ngen
I uur
:ert
deerd zullen worden werd besloten hier
op in Leeuwarden in ’t bijzonder de aan
dacht te vestigen, terwijl bovendien een
deputatie naar den Inspecteur van de
Belastingen zal gaan. Ook zullen pogin
gen in het werk gesteld worden meer
klompen, fietsbanden en materiaal voor
de boeren beschikbaar te krijgen.
wikkeling van Friesland worden belicht.
Cp 8 Mei wordt een groote Fokveedag
gehouden, terwijl in het Beursgebouw
een groote tentoonstelling zal worden
georganiseerd.
Sik-
ir. en
kran
st ina
Dou-
Ger-
Vntje
naar
ngen-
1.
naar
;com-
jrote
UJD
zerk.
DC.
:ftijd
6.30
:die
2—
en
ade.
ren-
A t/m
f.
skend,
i Koe-
teloze
r kin-
ters
n 4
jr-,
7 jr.,
der
ij en
OUDEGA (W.) Op 20 Febr. hield de
damclub O.D.C. alhier een damwedstrijd
waarvan de uitslagen waren als volgt
le klas, 8 deelnemers: le pr. J. Kuipers,
Sneek; 2e pr. B. Kramer, Oudega (W.);
3e pr. W. Bakker, Oudega (W.); 4e pr.
L. Cnossen, Hommerts. 2e klas, 6 deel
nemers le pr. S. v. d. Velde, Hom
merts; 2e pr. G. Buma, Oudega (W.);
3e pr. J. Wassenaar, Ijlst. 3e klas, 6
deelnemers le pr. O. v. d. Horst, IJlst;
2e pr. R. Wassenaar, Oudega (W.); 3e
pr. M. Brouwer, Hommerts. 4e klas, 7
deelnemers le pr. P. Pietersma, Hom
merts; 2e pr. M. Buma, Oudega (W.);
3e pr. J. de Vries, Sneek.
bijbe
ls de
Iffin-
rgers
nerts
uur;
itrijp.
ruari
3 Fe-
9—
n Id-
-2.30
fver-
char-
;a en
ehar-
;a en
n op
Niet-
laart
srs 9
MIst,
op 8
Zelf-
laart
fver-
Jost-
i 1—
bega
d op
i en
uur.
Tjal-
0 en
In-
—12
15
■gers
Nij-
OPPENHUIZEN-UITWELLINGERGA
Jaarvergadering Groene Kruis. De re
kening van den penningmeester sloot
met een batig saldo. Bij de bestuurs
verkiezing werden herkozen de heeren
W. de Vries en H. de Jong; voor den
heer B. Visser, die 35 jaar bestuurslid
was geweest en bedankte werd gekozen
R. P. de Jager. De vergadering was
slecht bezocht; van de 267 leden waren
19 tegenwoordig.
artikel 101, der Lag. Onderwijswet 1920.
B. en W. stellen voor deze voórschot-
ten te verleenen aan de hand van het
bedrag dat voor 1946 per leerling van
het o. 1. onderwijs mag worden beschik
baar gesteld, welk bedrag de raad de
vorige vergadering bepaalde op f 14 en
zonder de factor instandhoudingskosten
op f 12.
Na een opmerking van den heer N ij-
d a m z. h. st. aldus besloten.
Punt 9. Aanbieding van de gemeente-
rekening c.a. over 1944.
De gewone dienst sluit met een nadee-
lig saldo van f 21747.03, de kapitaal-
dienst met een nadeelig saldo van
f 101.122,74.
Deze rekening c.a. werd ter onderzoek
in handen gesteld van een commissie,
bestaande uit de heeren Okma, Schaap
en Westra.
Hierna sluiting.
>n, z.
Lntje
wed.
i 29
i de
van
Boer
tzer.
Wie
lt 34
Bols-
3htg.
Tjal-
•n)
RAAD WYMBRITSERADEEL.
De tijdelijke raad van Wymbritsera-
deel vergaderde Maandag 25 Febr. j.l.
's nam. 2.30 uur. Voorzitter burgemees
ter F. Tjaberings; secretaris de heer K.
Visser. Aanwezig alle leden.
Na opening op de gebruikelijke wijze
is aan de orde
Punt 1. Notulen der vergadering van
16 Januari 1946 (de commissie bestaat
uit de heeren Asma, Bouma en Boot-
sma). Worden onveranderd vastgesteld.
Punt 2. Ingekomen stukken en mede-
deelingen. Ingekomen zijn
a. Resolutie van Gedep. Staten dezer
provincie d.d. 23 Januari j.l. no: 37, 2e
afd., waarbij wordt toegezonden een uit
treksel uit het Kon. Besluit van 29 Dec.
1945, no. 3, waarbij het maximum aantal
vergunningen ingevolge de Drankwet
voor deze gemeente, ingaande 1 Januari
1946, is bepaald op Voor kennisge-1
ving aangenomen.
b. Idem, d.d. 23 Januari 1946, no. 87,
3e afd., houdende goedkeuring van het
raadsbesluit van 16 Januari j.l., betref
fende de aflossing ineens van het schuld-
restant der gemeente in de bijzondere
legger van de weg-Indijk aan het water
schap „Woudsend c.a.” Alsvoren.
c. Idem, d.d. 6 Februari 1946, no. 13,
3e afd., houdende goedkeuring van de
gemeentebegrooting voor 1945 met de
daarop betrekking hebbende wrjzi^ings-
besluiten, nos. 2 en 6. Alsvoren.
d. Berichten aanneming benoeming tot
lid der commissie tot wering v. school
verzuim van W. Bekius e.a. Alsvoren.
e. Verslag van de Comm. tot wering
v. schoolverzuim over 1945. Werd ter in
zage gelegd voor de raadsleden.
f. Adres van den raad der gemeente
Standaardbuiten om adhaesie te betui
gen aan zijn adres tot de Tweede Kamer
om de schaderegeling voor oorlogsge
troffenen te doen geschieden op basis
der werkelijke kosten van herstel en niet
op basis van 'de prijzen van 1940.
B. en W. stellen voor Hoewel met de
strekking van dit adres wordt inge
stemd, wordt het juister geacht derge
lijke zaken gemeenschappelijk aanhangig
te maken, waarvoor de Vereen, van Ne-
derlandsche Gemeenten het aangewezen
orgaan is. Daarorn dit adres voor ken
nisgeving aan te nemen. Z.h.st. werd al
dus besloten.
Punt 3. Verzoek van assistent-opzich-
ter J. van der Wal, om ontslag als zoo
danig met voorstel van B. en W. De
heer v. d. Wal vraagt dit ontslag in ver
band met zijn benoeming tot gemeente-
architect te Westerbork en B. en W.
stellen voor het met ingang van 1 Maart
1946 eervol te verleenen. Aldus besloten.
Punt 4. Aanbeveling van B. en W.
voor de benoeming van een assistent-
opzichter.
B. en W. bieden de volgende aanbe
veling aan, welke een voorkeurkarakter
heeft 1. W. Bakker, opzichter van den
Rijkswaterstaat te Leeuwarden; 2. P.
Beetsma, laatstelijk opzichter bij den
Prov. Waterstaat in Overijssel, wonende
te Sneek; 3. P. Wiersma, opzichter in
algejneenen dienst der gemeente Wonse-
radeel te Witmarsum; 4. W. Renema,
laatstelijk opzichter in algem. dienst der
gemeente Wonseradeel, wonende te
Scharnegoutum. De benoeming geschiedt
met een proeftijd van 1 jaar.
Na een besloten vergadering werd no.
1 der aanbeveling met 13 stemmen be
noemd. Op den heer Renema werden 2
stemmen uitgebracht.
Punt 5. Ontwerp-regeling van Gedep/
Staten dezer provincie betreffende de
jaarwedden der Wethouders, met voor
stel van B. en W.
In een door Ged. Staten ontworpen
regeling der jaarwedden van de wethou
ders in de verschillende gemeenten,
Lanbou-Jongerein Mienskip Suits.
Dizze oerkoepelingsorganisaesje fan
Lanboujongereinforienings en Bounen
fan Ald-Learlingen fan Lanbouhüshald-
en Lünbouskoallen, fêstige to Snits, dy’t
har foarstelt mear ienriedigens to brin-
gen tusken neamde forienings, is üt ein
setten mei de Untjowingskursus, sa as
dy oars troch de Alg. Jongerein „de
Snitser Omkriten” organi^arre waerd.
Dizze foriening miende dit wurk oer-
drage to moatten yn it algemien bilang.
De earste kursusjoun waerd hólden yn
seal Hanenburg Under foarsitterskip fan
D. Keulen.
„Agraryske perspektiven”. Ynlieder,
de hear H. M. Gerbrandy to Nijlan bi-
gjint mei üs troch in sprekkend foar-
byld werom to bringen nei de krisis fan
'e tritiger jierren en tekent dan mei in-
kelde wurden de tas tan lyk as wy üt ’e
twadde wraldoarloch kaem binne. Yn
forban mei it lanbouorganisaesjelibben
neamt spr. it risseltaet fan de „Lanbou-
kommisje fan Tsien”: „de Fryske Lan-
bou Stifting” de winst fan dizze oarloch.
It wurd fan Riemer Veeman „De boer
moat seis de leije hawwe” hat op 'e nij
syn bitsjutting krigen. De bureaukraty,
dy’t him seis faeks as doel en it doel
hwerta hja steld is as bysaek biskóget,
sil geduerich troch dizze Stifting nei-
gien wurde Spr. ündersiket. dan de yn-
en ütfiermooglikheden for de lanbou m.
b. t. de prizen en freget him yn dit for
ban óf oft de Deenske büterprizen mis
kien ek in yntroduksjekarakter hawwe.
It is saek de produksje oan ’e fraech
oan to passen. Foar de suvelfebriken bi
tsjut dit tsiis meitsje fan bettere kwali
teit dus de leveransier fan ’e groun-
stoffen ütbitelje nei kwaliteit. Us devys
moat wêze, nfeffens spr. „Hwat de
Denen kinne, kinne wy better Tech-
nyske bidriuwsforbetteringen silie need-
saeklik wêze gersdruijen is net allin-
ne in boere- mar ek in lansbilang (devi-
zen) forbettering fan produksje- en kon-
servearringsmethoaden. Folie sil ófhingje
fan it wurk fan de ynternasjonale fied-
sel- en Ifmbouorganisaesje, de F.A.O.,
dy’t net allinne war docht foar in bette
re fieding (sahwat fan ’e wraldbifol-
king forkeart praktysk yn in permanin-
te steat fan ünderfieding) mar ek kre-
wearret foar in bettere maetskiplike po-
sysje fan de boerebifolking, ek al omdat
de Lanbou yn it hoekje sit dêr’t de slag-
gen falie. Oan 'e ein fan syn ynlieding
kin spr. konkludearje, dat hoewol de ta-
komst dizich is, der Ijochtpunten binne,
fierder dat it plichtsgefoel, de ropping
fan ’e boer en it leauwen yn in Hegere
Macht boarch is dat alles hwat mooglik
is, yndied dien wurdt, ta heil fan Neder-
lan en de wrüld. Op de folie stelde fra-
gen waerd troch spr. wiidweidich en bi-
fredigjend andere, hwerby ü.m. it lyts-
boerefraechstik to praet kaem. Hoewol
in greater bidriuw breder bisteansbasis
hat en ekonomysk sterker stiet, kin dit
elemint yn ’e maetskippij net mist wur
de, omdat hja tomjitte komt oan de bi-
steande lanhonger. Oan de oarder ka
men fierder ü.o. de forhalding koöpe-
raesje-spekulaesje, de bidriuwsskip-
pen de „festigingseasken” foar o.s.
jonge boeren en de ütwikseling fan
boerejongerein nei oare lannen, dy’t de
geast forriket en ek üt technyske en
ideëele bitinken in ding fan bilang is.
„Tsjinje en fortsjinje yn ’e Lanbou”.
Ek dizze ynlieder, de heer Ir. A. Vonde
ling fan Ljouwert hinget in somber byld
op fan ’e tastannen yn ’e jierren foar de
oarloch lit it tinken hjiroan üs ge-
nóch wêze om foar in bettere wrald to
krewearjen. It leger libbenspeil fan it
plattelêm de soasjale tastonnen
hja binne forbettere, mar lykwols foar
forbettering fetber. Yn forban mei de
üntjowing fan de jongerein wurdt nei
forhalding neffens spr. hjoed de dei noch
4 x safolle oan ambachts- en oar fak-
ünderwiis bistege, as oan it lanbouün-
derwiis. De stan fan saken is fierders
Likernóch 50.000 boeren yn Nederlün
binne boeren sünder lan, neffens de „En
quête Landhonger” fan ’e öfroune hjerst.
Lanarbeiders hawwe praktysk gjin üt-
sjoch op ’e takomst. Kommende op ’e
greate wurkleasheit fan foar de oarloch
(400450.000) giet spr. üt fan de hy
pothese dat in minske net sünder wurk
kin, allinne al üt morele bitinkens. Ar-
beidzje is ek tsjinst oan ’e mienskip
it folk. Devys „Rjocht op arbeid
plicht ta wurkjen. Yn forban mei de
flecht fan lanarbeiders yn oare birop
•pen, freget spr. him óf oft dat it ideae?
is fan in kategory minsken sa nei
forboun mei de natür. Lit it boerefoll
syn minderwaerdichheitsfielen oer boarc
smite en himsels werom fine. De for-
oaringen yn ’e takomst fan ’e L&nboi
moatte üs ré fine en genegen achtsje
sa nedich de struktuer fan it bidriuw tc
foroarjen. Spr. neamt yn dit forban dc
büter-margarinekwestje, de kunstmjit-
tige bifruchting, de mechanisaesje
Konservatisme yn dy sin soe üs yn dit
opsicht needlottich wurde kinne. De kan
sen binne der wit se to brüken. Bj
it bianderjen fan de fragen gyng spr
noch yn ’e pleit foar sommige amtlike
ynstansjes dy’t needsaeklik binne troel
oarsaken, hwerfan de oarsprong faek;
leit op ’e boerkerij.
aldus is
zal
Congres N.V.B.
De Nederlandsche Volksbeweging heeft
een buitengewoon congres gehouden tc
Amsterdam.
Daar prof. dr. W. Banning wegens
drukke werkzaamheden genoodzaakt is
geweest zijn functie als voorzitter der
Nederlandsche Volksbeweging neer te
leggen, heeft het congres een nieuwen
voorzitter benoemd. Dit is mr. G. E. van
Walsum.
Voorts is een resolutie aangenomen,
waarin de beweging als haar meening
uitspreekt 1. Dat de Nederlandsche
Volksbeweging in dit stadium haar
werkzaamheden op intensieve wijze moet
j voortzetten, aangepast aan de nieuwe
waarin met name de partij-poli-
tieke verhoudingen in Nederland zijn ko
men te verkeeren. 2. Dat het karakter
en de organisatie van de Nederlandsche
Volksbeweging behooren omgeschakeld
te worden naar de nieuwe taak die voor
haar ligt. 3. Dat de Nederlandsche Volks
beweging geen enkele voorkeur behoort
aan den dag te leggen jegens eenige po
litieke partij, die zich niet tegen het per
sonalistisch socialisme -verklaart.
Partij van den Arbeid.
Dezer dagen had te Leeuwarden een
vergadering plaats van de gezamenlijke
Gewestelijke Besturen van S. D. A. P„
Vrijz. Dem. Bond, Chr. Dem. Unie, een
aantal figuren afkomstig uit de C.H.U.,
benevens enkele „dakloozen”, met de be
doeling te komen tot vorming van een
voorloopig Gewestelijk Bestuur van de
Partij van den Arbeid en bespreking van
de verdere opbouw.
Er werd een Gewestelijk Bestuur ge
vormd van 25/ personen, waaruit een
werkcomité werd gekozen. Dit comité is
als volgt samengesteld J. Klok, Ak-
kerwoude, voorz.; E>s. H. N. Ijsbrandy,
Grouw, 2e voorz.; J. Spiekhout, Gera-
niumstraat 63, Leeuwarden, secr.; Ir. A.
Vondeling, Leeuwarden, penningm.: E.
de Haan, Heerenveen; J. Okkinga, Ber-
likum; H. Posthuma, Leeuwarden. Ver
der namen in het Gewestelijk Bestuur
zitting: J. Brouwer, Wolvega; J. K.
Dijkstra, Leeuwarden; H. Vondeling,
Oosterwolde; T. Smeding, Sneek; Ds. D.
Bakker, Drachten; Mevr. v. d. Veen
Hoekstra, Leeuwarden; N. Bloemendaal,
Leeuwarden; Mr. K. Bijlsma, Franeker;
Adam Vondeling, Appelscha; J. A. Kiel-
man, Leeuwarden; J. M. A. Wind,
Leeuwarden S. Brouwer-, Berlikum;
K. Kracht, Sneek; K. van Strien,
Spannum; J. Smit, Leeuwarden; Mevr.
M. S. SpaanderKok, Sneek.
De malversaties bij de U.V.C.
Op zekeren nacht hielden Rotterdam-
sche agenten een kapper aan die 15 kg.
margarine bij zich droeg, gekocht van
een vertegenwoordiger van de Unilever.
Dit was het begin van een margarine
affaire welke leidde tot arrestatie van
tal van leden van de Unilever Verkoop
Centrale, o.w. drie adjunct-directeuren
en een directeur. JDe heeren hadden een
z.g. „bonnenpot” ingesteld, waaruit naaï
hartelust werd geput. En ook in natura
(margarine en slaolie) werd zeer druk
„gehandeld” en geruild. Bij huiszoekin
gen zijn piano’s, schrijfmachines, schil
derijen, textiel, bontmantels (een van
f13.000), dames- en heerenstoffen, hee-
rencostümes, Perzische kleedjes, Smyr
na tapijten en wat al niet meer aan het
licht gekomen. De directeur ruilde soms
per week voor duizend kilogram mar
garine. Voorts werd van het kantoor
van de U.V.C. een groote hoeveelheid
levensmiddelen, tezamen eenige vracht
auto’s vol in beslag genomen, alles door
ruiling met margarine verkregen, aldus
meldt de Leeuw. Koerier.
In totaal zijn voorloopig 24 arresta
ties verricht. Uit het onderzoek is ko
men vast te staan, dat de directie al
leen reeds meer heeft ontvangen dan het
geheele personeel tezamen.
Friesche Dagen.
Van 7 tot 10 Mei a.s. zal te Leeuwar
den een reeks „Friesche Dagen” wor
den georganiseerd met het doel, meer
belangstelling te trekken voor Fries-
lands industrie, landbouw en cultureel
leven. Speciaal zal de industrieele ont-
Jlerforgearringe Krite Snits.
SNITS, 22 Febr. 1946. De Krite Snits
fan it Selskip foar Fryske Tael- en
Skriftekennisse telt nou amperoan tüzen
leden, mar dochs wiene der Freedtojoun
op 'e jier/orgearringe, dy’t yn „Onder de
Linden” balden waerd ünder lieding fan
Ir. H. v. d. Molen, mar 21 oanwêzich.
Dat liket dus nearne nei en it bistjür
hie de wurklist noch wol oantrekkelik
makke troch it forlotsjen fan in abon-
nemint op 'e „Tsjerne” of de Fryske
Bibleteek en in ynlieding van D. A.
Tamminga oer it libben en wurk fan de
Fryske skriuwer Nicle Haisma. De foar-
sitter hie dus gelyk doe’t er yn syn ie-
peningswurd sei, dat der oan ’e aktivï-
teit fan 'e leden folie üntbrekt. Nei oan-
lieding fan in ynkomd stik fan it Frysk
Forban to Snits waerd bisletten de stipe
oan dit Forban to forheechjen. Oan ’e
minister fan oarloch sil in protest-tijle-
gram stjürd wurde tsjin it forbod in
frysk opskrift to setten op it grêf fan
de fryske soldaet van Straten fan Kims-
werd, dy’t yn ’e Maidagen fan ’40 yn ’e
Grebbeliny fallen is en op $e Grebbe-
berch bigroeven. De ünderwiis-kommis-
je dy’t forliene jier ynsteld is, is byinoar
west en der sil op oantreaun wurde- nou
es earnst to meitsjen. mei it frysk op
'e leger skoallen yn Snits en ek ünder
siket dizze kommisje of de Geakunde
fan Snits op dizze skoallen bihannele
wurde kin. Yn it jierforslach fan ’e
skriuwer waerd kretyk levere op 'e yn-
hald fan „Frysk en Frij” en forskate
leden wiene it dêr mei iens. De foarsit-
ter, dy’t lid is fan it haedbistjür, sil diz
ze kretyk oan it haedbistjür oerbringe
Neffens de jierrekken fan ’e skathalder
wie der ynbard f 2071.79 en ütjown
f 1243.10, sadat der f 828.69 oerbleaun is.
It bistjür waerd fan fiif op saun leden
brocht en hjirfoar waerden bineamd de
hearen F. Boorsma en J. Muurling. Nei
oanlieding fan in fraech by de roun-
zette deel van Oostenrijk en Duitsch-
land? Ten opzichte van het laatsté land
doet, zich ook weer verschil van mee
ning' bij de Groote Drie voor. Terwijl in
het door de Russen bezette gedeelte de
Duitsche socialistische en communis
tische partijen een fusie zullen aangaan,
hebben de Engelsche bezettingsautori-
teiten verklaard het in hun gebied ge-
wenscht te achten dat de partijen op een
eigen program de verkiezingen ingaan,
de Amerikanen hadden geen bezwaar
tegen fusie mits dit een wensch der
Duitschers zelf was en de socialistische
leiders in West Duitschland verklaarden
niet voor de fusie te voelen, die h.i.
onder druk geschiedde. Dit is overigens
slechts één voorbeeld van verschillend
optreden der bezettende machten
Duitschland, er zijn vele meer, mede
waardoor het hart van Europa een rotte
plek blijft. Dat men het over het lot van
het zoo belangrijke Roergebied dan ook
niet eens is is geen wonder, evenmin als
het feit dat de vredesconferentie welke
1 Mei te Parijs zou worden gehouden
moet worden uitgesteld omdat er groot
verschil van inzicht tusschen de groote
mogendheden is over Italië. Het Roer
gebied en Italië interesseeren in ’t bij
zonder ook Frankrijk, dat er echter nu
een acute buitenlandsche kwestie bij
heeft gekregen. Franco heeft nl. den
Spaanschen republikein Garcia en eenige
zijner partijgenooten terecht doen stel
len. De Fransche regeering was voor
Garcia, die in den oorlog groote ver
diensten heeft verworven voor den on-
dergrondschen strijd in Z. Frankrijk, in
de bres gesprongen, doch het heeft niet
geholpen. In officieele Fransche kringen
acht men dit een uitdaging door Fran
co, de Fransche regeering gaat de
Spaansche grens voor alle verkeer slui
ten, wenscht in samenwerking met En
geland en de Ver. Staten de diploma
tieke betrekkingen met Madrid te ver
breken en zou de toestand in Spanje, als
zijnde een gevaar voor den vrede, voor
den Veiligheidsraad willen brengen. De
Britsche ambassadeur te Madrid kreeg
van zijn regeering opdracht een*5nder-
zoek naar de omstandigheden waaron
der Garcia e.a. werden terechtgesteld in
te stellen. In Argentinië zou de candi-
daat der democratische partijen dr. Tam-
borini tot president gekozen zijn, maar
de stemmen worden eerst 6 Maart ge
teld. In België is de politieke crisis niet
opgehelderd, daar de verkiezingen voor
de provinciale raden, welke de senaat
samen stellen, noch rechter- noch linker
zijde een behoorlijke meerderheid ga
ven. In de Ver. Staten nieuwe stakingen,
al is die in de staalindustrie ten einde.
T o e k ij k e r.
Hulp aan geallieerde vliegers enz.
Zooals reeds eerder bekend gemaakt
werd zijn sinds kort na de bevrijding de
Military Intelligence Service U.S. Army
en het Engelsche Bureau I.S. 9 te Was
senaar bezig in opdracht van hunne re-
geeringen een onderzoek in te stellen
naar de hulp, welke tijdens de bezetting
lan geallieerde vliegers en paratroopers
werd verleend. Aanvankelijk werden zoo
veel mogelijk degenen, die een dergelij
ke hulp verstrekt hadden door een offi
cier van een der genoemde bureaux be
zocht. Dit is thans niet meer mogelijk,
daar vóór 15 Maart de werkzaamheden
beëindigd moeten zijn. Er zijn echter
thans nog velen, die om een of andere
reden nog niet bekend zijn aan deze in
lichtingendiensten. Derhalve wordt een
ieder verzocht, die nog geen bezoek ont
ving of die nog niet op een andere wijze
met een der bureaux in contact is ge
weest of een vragenlijst heeft ingevuld,
zoo vriendelijk te willen zijn vóór 15
Maart zijn naam en adres op te geven
aan de Military Intelligence Service U.S.
Army, Bloemcamplaan 36, Wassenaar.
Het is voldoende, dat men naam en adres
opgeeft onder vermelding, dat men geal
lieerde vliegers of paratroopers gehol
pen heeft. Hierna wordt ,te eenigertijd
een vragenlijst toegezonden, waarop men
nader de bijzonderheden uiteen kan zet
ten. Er wordt dringend verzocht in deze
brieven geen andere onderwerpen te wil
len behandelen. Indien men over andere
aangelegenheden wil schrijven, dan moet
zulks in afzonderlijk schrijven geschie*
den.
Terwijl Egyptische en Britsch-Indische
studenten de laatste tijdens een nu
geëindigde muiterij op de Britsch-In-
dische vloot demonstreerden tegen
de Engelsche invloed in hun rijken,
deden Chineesche studenten het tegen
de aanwezigheid van Russische troepen
in Mantsjoerije. Radio Moskou zeide
over wat er in Britsch-Indië, Egypte
enz. gebeurde dat de koloniale mogend
heden pogen hun positie te handhaven
en de onderdrukte volkeren te bewegen
in hun overheersching te berusten, maar
de Chineesche studenten uitten niet min
der ernstige beschuldigingen tegen Rus
land. De Chineesche regeering welke
thans de legers van Kwomintang en
communisten in één strijdmacht veree-
nigd heeft, maa®de de studenten tot
kalmte en verwachtte de onderhande-
lingen met Moskou over de ontruiming
van Mantsjoerije tot een goed einde te
kunnen brengen. Was de commentaar
inzake de toestand in Britsch Indië en
Egypte van Moskou onvriendelijk jegens
Engeland, niet minder was het die ten
opzichte van Canada, in verband met de
kwestie der atoombom-spionnage. Wel
gaf Rusland toe eenige technische inlich
tingen te hebben ontvangen van agenten
die daartoe niet gemachtigd waren en
daarom werden teruggeroepen, maar
het beschuldigde de Canadeesche regee
ring er van die kwestie nu publiek ge
maakt te hebben om zich op Rusland te
wreken dat in de U.N.O.-vergadering
de principes der democratie en de onaf
hankelijkheid der kleine volken had ver
dedigd. De slechte verhouding tusschen
Rugland en het Britsche Gemeenebest
is ook in het Engelsche Lagerhuis be
sproken, waarbij Bevin mededeelde Rus
land aangeboden te hebben het bestaan-
de 20-jarige Anglo-Russische vriend
schapsverdrag met nog 30 jaar te ver
lengen. Blijkbaar om, zoo de vijandige
houding van Rusland voortvloeit uit
wantrouwen omtrent de bedoelingen van
Engeland, er nog iets toe bij te dragen
dit weg te nemen. Men wacht nog steeds
op een even vriendschappelijk gebaar
van Ruslands zijde, de dagorder van
Stalin bij de 28e .verjaardag van het
Roode Leger, zeggende dat de taak van
dit leger nu was het vredeswerk te ver
zekeren en de grenzen veilig te stellen
en dat Rusland op militair gebied alle
andere landen moest overtreffen, was
het zeker niet. Wat het vredeswerk bo
vengenoemd betreft mag vermeld dat
terwijl de distributie in Rusland reeds
was afgeschaft, nu ook zeer aanzienlijke
prijsverlagingen der levensbenoodigdhe-
den zijn ingevoerd, Zijn de Russen wel
licht ook in staat op belangrijke wijze
de noodtoestanden op voedselgebied in
een deel van Europa te verlichten, met
frage, sil it bistjür de müglikheid ünder-
sykje fan ’e ütjefte fan in foech krantsje
foar de Krite om dêrtroch de bilangstel- namë'fn het ook~door'hün ‘troepen“he
ling fan ’e leden hwat djipper to mêit=- -»- -
sjen. Winner fan ’e forlotting waerd de
hear v. d. Goot, dy’t in abonnemint op
'e Fryske Bibleteek keas. Oan ’e ein fan
’e gearkomste hóld Douwe Tamminga
syn boppeneamde lêzing, dy’t mei greate
nocht folge waerd, en’in düdlik byld
joech fan hwat Fryslan yn Haisma for-
lernd hat.
Feestavond „Onder Ons”.
Wij hadden het genoegen Woensdag
avond 20 Febr. j.l. het feest van de
buurtver. „Onder Ons”, een aantal stra
ten in het Sperkhem omvattende, bij te
wonen en het dient direct gezegd te wor
den het was echt gezellig in het St.
Jozef gebouw dat voor deze gelegen
heid feestelijk versierd was en waar de
buren als’ één groote familie echt „on
der ons” bij elkaar waren. Er werd een
aardig programma afgewerkt, bestaan
de uit voordrachten, Hawaiimuziek van
vier vlotte jongelui die het werkelijk
heel aardig deden en een tweetal too-
neelstukjes, alles op „smakelijke” wijze
afgewisseld door tractaties waarmee
men niet karig was en besloten met een
gezellig bal.
Dat „smakelijk” was in niet geringe
mate ook van toepassing op het thans
uit drie bedrijven bestaande blijspel
„Dragten, Frentsjer of Amsterdam” ge
schreven door onzen stadgenoot P. Lan-
tinga, en gespeeld door een groepje,
waarvan een drietal oud-spelers van
„For yens Neiste” de kern vormde en die
het nog niet verleerd waren. Integen
deel hun spel was als van ouds, dus
goed En de „nieuwelingen” pasten er
zich, de een wat beter, de ander wat
minder, behoorlijk bij aan, waarbij we
kleine Lyske een kleindochter van
„aide Sijke” (en nu weten de meesten in
Sneek wel wie we bedoelen) even apart
moeten vermelden, want die verloochen
de haar afkomst niet Ook het stuk
zelf heeft ons, en met ons alle aanwezi
gen, uitstekend voldaan, daar het vele
eigenschappen bezit die het tot goed en
echt F r i e s c h tooneelspel stempelen,
en waardoor het verdient vaker en in
grooter kring opgevoerd te worden.
B. B.
Bovengenoemde buurtvereeniging,
omvattende, de Bourbonstraat, Maria
Louisestraat, gedeelte J. v. Naussaustr.,
de Colignystraat en gedeelten van de
W.' de Zwijgerstraat en Fred. Hendrik
straat, hield een teekenwedstrijd onder
de kinderen van haar leden en waarvan
de volgende uitslag op de feestavond
bekend gemaakt werd le groep, leef
tijd 79 jaar, le pr. Piet Wagenmakers;
2e pr. Truusje Postma; 2e groep, leeftijd
1011 jaar, le pr. Leentje Wagenma
kers, 2e pr. Annie Joustra; 3e groep,
leeftijd 124-13 jaar, le j>r. Ulbe Kuipers,
2e pr. Martinus Sluiter; 4e groep, leef
tijd 1415 jaar, le pr. Hilbrand de Vries,
2e pr. Jan Schurer. De bekroonde teeke-
ningen waren op de feestavond in de
zaal opgehangen. In totaal kwamen plm.
40 inzendingen bij de jury binnen.
Feestavond Woudstraten.
Men schrijft ons
De Vereeniging’ „Woudstraten” orga
niseerde Vrijdagavond 15 Febr. een feest
avond voor alle bewoners der Woudstra
ten van 17 jaar af die zeer goed ge
slaagd is. In de feestelijk versierde goed
verwarmde St. Jozefzaal werd begonnen
met een toespraak door den voorz., dhr.
J. Roosenstein. „The Rhythm Tigers”
gaven enkele nummers ten beste. Hier
na volgde een aardige klucht in 2 be
drijven „Een raar stelletje menschen”,
door Jack Bess, welk stuk onder de be
kwame regie van den heer M. Westhof
zeer vlot gespeeld werd. Nu volgden
nog verschillende voordrachten, afge
wisseld door muziek en zang. Ook de
consumptie werd niet vergeten en er
was nog verloting, ook een bal onder
leiding van den heer J. Wuring. The
Rhythm Tigers zorgden ook hier voor
de muziek.
Fryske Lanbou Stifting”.
Maandagmorgen hield Krite IV van
de „Fryske Lanbou Stifting” een alge-
meene ledenvergadering in de foyer van
Amicitia alhier. Deze goedbezochte ver
gadering stond onder leiding van den
heer G. M. Gerbrandij, die in zijn ope
ningswoord wees op de vele brandende
kwesties die de boeren tegenwoordig
bezig houden zoodat in deze tijd eén
hechte organisatie zeer belangrijk is. Hij
deelde mede, dat er een rapport is uit
gekomen van de commissie voor sociale
maatregelen en loonen in de landbouw,
welk rapport op een op 6 Maart a.s.
voor de werkgevers te houden vergade
ring in Sneek besproken zal worden.
Verder deed hij mededeelingen over de
plannen van de commissie die is ingé-
steld om de oplossing te verkrijgen vooi
het woningvraagstuk. Er is nl. een ge
brek aan arbeiderswoningen en vooral ir
de omgeving van Grouw is de toestand
zoo slecht dat vele boeren en boerinner
alleen op de boerderij zitten. Een van de
middelen die aan de hand worden ge
daan is het bouwen van noodwoningen
Deze woningen, die van beton gemaakt
zijn en geen zolder hebben, kosten f 380C
per stuk, maar kunnen later ook ah
machinebergplaats of voor andere doel
einden gebruikt worden. Voor het plaat
sen van deze woningen is door B. en W
reeds volledige medewerking toegezegd
Na er op te hebben aangedrongen hel
personeel voortaan weer over de arbeids-
bureaux te betrekken, veroordeelde hr
de handeling van vele boerenarbeiders
die op hun persoonsbewijs het woord
„landarbeider” laten veranderen ir
„grondwerker”. Ze kunnen dan in dr
N.Ó.pblder werk krijgen, wat met land
arbeiders niet het geval is, omdat zulks
verboden is. Er zullen maatregelen ge
nomen worden om dit euvel tegen te
gaan.
De uitslag van de verkiezingen voor
het definitief bestuur was, dat gekozen
werden de heeren H. J. Bootsma, Schar
negoutum; P. Falkena, Sneek (candida-
ten van de Friesche Mij. v. Landbouw)
G. M. Gerbrandij, Nijland; Jan Wind,
Uitwellingerga (C.B.T.B.); P. W. An
dringa, Tirns en H. Flapper, Sneek (A.
B.T.B.).
Het vraagpunt „Welke zijn de erva
ringen, opgedaan met voedering van
rundvee, zonder gebruikmaking van
krachtvoeder” was bestudeerd door een
commissie, bestaande uit de heeren D.
P. Cnossen, Nijland, G. W. Atsma, Uit
wellingerga en Theo van Terwisga van
Scheltinga, Tirns. De conclusie van deze
commissie, waarvoor de heer Cnossen
als rapporteur optrad, was, dat kracht
voer voor een belangrijk deel vervangen
kan worden door bieten en ingekuild of sjtUatig
gedroogd gras. De gezondheidstoestand ^ieke vei
van het vee was zeer goed en over het
algemeen waren alle veehouders het er
over eens, dat er voor de oorlog veel te
veel krachtvoer gebruikt werd. Ook was
men van meening, dat een matig er,
doelmatig gebruik van kuilvoer zeer ge-
wenscht is. Om veel eiwit te verkrijgen
moet het gras echter jong gemaaid en
ingekuild of gedroogd worden, en voorts
moeten de boeren vroeg maaien en veel
zorg aan het hooien besteden. Verschil
lende aanwezige boeren roemden de goe
de resultaten die met gedroogd gras
bereikt zijn en de vergadering was
het er mee eens, dat in het in ’t be
lang van de Nederlandsche volkshuis
houding is dat er meer materiaal en
steenkool voor de grasdrogerijen be
schikbaar worden gesteld.
Het tweede vraagpunt luidde: „Welke
zijn de vooruitzichten ten aanzien van
een sterkere mechaniseering in de land
bouw” De commissie voor deze vraag
bestond uit de heeren H. F. Andela, Nij
land, R. F. Boschma, Folsgare en P.
Santema te Scharnegoutum, van wie
laatstgenoemde rapport uitbracht. Me
chaniseering van het bedrijf is noodig
om goedkooper en sneller te kunner.
werken en de grens van het doelmatige
is deze, dat de hoer het regelmatige
werk af kan zonder hulp van seizoen
arbeiders. We zijn er nog niet met de
mechanisatie en er zijn nog altijd sei
zoenarbeiders noodig. Om daarvan af te
komen moeten we probeeren meer uit de
machines te hplen of tot meer mechani
seering te komen. Het eerste is haast
niet meer mogelijk, maar het tweede
biedt veel meer mogelijkheden. Spr.
noemde hiervoor verschillende voorbeel
den, nl. machines voor het opsteken van
het hooi, voor het uitspreiden van de
hooioppers, voor het lossen van mestwa
gens, een greppelploeg en melkmachines.
Vooral in deze tijd, nu het aantal goede
melkers steeds kleiner wordt, zullen er
ook melkmachines moeten komen. Vóór
de oorlog waren er ook al melkmachines
in gebruik, maar die voldeden niet vol
ledig, maar nu moet er in Engeland een
machine gemaakt worden die veel beter
is. De omstandigheden drijven, in de rich
ting van mechanisatie van het melken,
maar volgens de commissie blijft het
melken met de hand te prefereeren. Ook
moet er meer motortractie komen om
in drukke tijden als trekkracht te ge
bruiken. Daarvoor moet een speciale
tractor ontworpen worden. Nu zijn trac
toren meestal erg duur, maar een oude
auto kan ook heel goed omgebouwd
worden en dat is veel voordeeliger. De
commissie adviseerde vóórts tot het in
stellen van een commissie uit de Land-
bouwstichting die nieuwe machines moet
onderzoeken vóór ze aan de markt ko
men en was verder van meening dat de
prijzen ook lager moeten worden dan
vroeger, toen de winsten van de hande
laren veel te hoog waren. Naar aanlei
ding/ van dit rapport werd besloten dat
de commissie zich tot de Landbouw-
stichting in Leeuwarden zal wenden met
het verzoek zoo spoedig mogelrjk inlich
tingen te verkrijgen over de nieuwe En
gelsche melkmachines.
Bij de rondvraag werd gewezen op het
ongemak dat de boeren ondervinden van
le „Duitsche” tijd en getracht zal wor
den het verschil van 40 minuten onge
daan te maken. De belastingplannen van
ie regeering werden ook druk bespro-
cen, en daar men vreesde dat de inven
taris en het vee straks te hoog gewaar-
ders in de verschillende gemeenten,
waarover het gevoelen der tijdelijke
raden wordt ingewonnen, is voor deze
functionarissen in de gem. Wymbritse-
radeel een jaarweddde voorgesteld van
f 700.Tot dusver bedroeg deze f 650,
doch in de vorige maand gehouden be-
grootingsvergadering besloot de raad
Ged. Staten te verzoeken dit bedrag te
brengen op f 750.—. B. en W. stellen
voor, waar dit slechts ongeveer 15
verhooging beteekent, een in dezen tijd
toch zeker gerechtvaardigd percentage,
Gêdep. Staten als meening van dezen
raad te berichten dat voor deze gemeen
te een bedrag van f 750.dient vastge
steld en dat overigens met de alge-
meene indeeling der gemeenten accoord
kan worden gegaan.
De heer N ij d a m verklaarde zich
vóór het voorstel, maar wees er op dat
er verschillende commissies in de ge
meente werkzaam zijn, waarvoor ook
vergoedingen worden gegeven. Maar die
zqn zoo klein, dat de menschen de reis
kosten er niet eens van kunnen betalen.
Kunnen deze vergoedingen ook eens on
der het oog worden gezien?
De Voorz. antwoordde dat B. en W.
daarmee reeds op de hoogte waren. Ook
bij hen is de vraag opgekomen of die
vergoedingen niet verhoogd moeten wor-(
den. Bij de e. v. begrooting, aldur
reeds aan de commissies bericht,
hiermee rekening worden gehouden.
Hierna wordt z. h. st. conform
voorstel van B. en W. besloten.
Punt 6. Voorstel van B. en W. tot wij
ziging der verordening inzake de ver-
deeling der gemeente in stemdistricten.
B. en W. stellen naar aanleiding vaü
een verzoek van meerdere inwoners van
Nijhuizum voor het gedeelte van dit dorp
ten westen van de Grons (huisnrs. 10
t.e.m. 27) in te deelen bij stemdistrict 9
„Westhem”, en niet meer bij Oudega.
Z. h. st. aldus besloten.
Punt 7. Voorstel van B. en W. betref
fende toepassing van artikel 55ter der
Lager Onderwijswet 1920 over 1944.
B. en W. stellen voor over het jaar
1944 ingevolge art. 55ter L.O.wet 1920
de volgende cijfers vast te stellen a.
het bedrag, door de gemeente in het
voorafgaande kalenderjaar terzake van
de in art. 55bis bedoelde kosten voor
de o. 1. s. te IJsbrechtum werkelijk uit
gegeven op f 559.66 en zonder „de kos
ten van instandhouding” op f459.44; b.
het bedrag overeenkomstig het krach
tens artikel 55bis per leerling be
paald in verband met het aantal
leerlingen van die school voor dat ka
lenderjaar daarvoor beschikbaar gesteld
op S?1/» X 12.95 f483.47 en zonder
kosten van instandhouding op 371/a x
f 10.65 f397.60; c. Het bedrag van
het verschil tusschen a. en b. op resp.
f 76.19 en f 61.84.
Z. h. st. aldus besloten.
Punt 8. Voorstel van B. en W. naar
aanleiding van de verzoeken van bijzon
dere schoolbesturen om een voorschot op
de exploitatie-vergoeding over 1946, ex
A-
