No. 51
Vrijdag 10 Mei 1946
Weekblad vanwege het Militair Gezag, district Sneek
K 2242
DE BEVRIJDING GEVIERD
ng
45
L.
en
aal.
ster,
ssie.
id.
id,
he
OORLOGSMONUMENTEN
Buitenlandsch Overzicht
Predikbeurten te Sneek.
BONNENLIJ ST
voor de eerste helft van de
6de periode 1946 (12 t/m 25 Mei).
Elk der volgende bonnen geeft recht op
het koopen van
Het Sneeker Nieuws
5
kin-
van
49-jarige gehuwde 5. C. Visser,
946.
2341
men
?bod
L a n t in g.
Na
trien
i be
doel
•beid
iting
s 25
zen.
leen
.den
ing.
tijd,
r en
ige-
r en
het
tmen
uit-
nog
ont-
hen,
raagt
wone
taand
hoofd
Ned. Herv. Kerk. Aangenomen naar
Oppenhuizen en Uitwellingerga, Ds. J. D.
Hoekstra te Eersel en Hogeloon (N.Br.)
Bapt. Gem. Beroepen te Sneek, Ds.
F. E. Huizinga van Leeuwarden.
Woudsend, 2.30 u. Ds. W. Broer, Warns.
GEREF. KERK.
Oudega (W.), 9 en 1.30 uur Ds. Okkema
van Hemelum (H.A. en Dankz.)
T 27
V 27
X 27
Prof. mr. P. S. Gerbrandy onderscheiden.
Oud-minister president prof. mr. P. S.
Gerbrandy is door H. M. de Koningin
begiftigd met het grootkruis van de
orde van den Nederlandschen Leeuw.
OPPENHUIZEN. In een openbare ver
gadering van de partij van den Arbeid
sprak de heer J. Spiekhout. Een aantal
leden gaf zich op. Het voornemen be
staat een afdeeling op te richten.
IEL
aan
Uit-
door
dag
de
dat
TEN
utie-
aum-
van
het
ierbij
ende
n de
lede-
t af-
den
731, 732, 733 vleesch
D 43, E 43 melk
268 t/m 273 Alg.
274 Algemeen
275 Algemeen
B 55 Reserve
C 55 Reserve
De collecte voor het T.B.C.-fonds
D.E.L. heeft f784.68 opgebracht.
llige
me-
■icia
en
bin-
>utie-
605.
leilijk
nog
strict
irden
n te
aats.
neen
werd
leek.
T. en
f da-
Mej.
:eren
J. C.
isjes
>rden
1946
ikers
rleg-
roed-
C. V.
itge-
ge
RES
A
II—
II.
768, 769 Algem.
770 Algemeen
771 Algemeen
D 55, D 56 Reserve
E 55 Reserve
De 49-jarige gehuwde J. C. Visser,
werkmeester bij de N.V. Industria al
hier, wilde Vrijdagmorgen de Prins Hen
drikkade oversteken doch lette daarbij
niet op een passeerende melkauto. Hij
werd gegrepen en onmiddellijk gedood.
Den chauffeur treft geen schuld.
De overledene was in den kring zijner
vrienden en bekenden een zeer geziene
figuur.
jaar die hij in IJlst doorbracht. Daarna
wordt de scheidende burgemeester toe
gesproken door weth. Wassenaar na
mens de Chr. Hist, raadsfractie; door
weth. de Jong; door W. Nauta namens
de A.R. raadsfractie; door dhr. Groen
veld en ten slotte door den secretaris
dhr. Goelema, die namens gemeente- en
politiepersoneel een koperen vaas aan
biedt, waarop het raadhuis en het ge
meentewapen zijn gegraveerd. Hierna
sluiting der openbare vergadering.
Onmiddellijk na de officieele vergade
ring wordt achtereenvolgens gesproken
door mr. Oppedijk van Veen, den heer
Bierling, de h.h. P. van Dijk, S. O. de
Vries, C. Nauta, I. Kuipers en keurings-
veearts Hofstra, waarna ten slotte de
burgemeester dankt voor de gesproken
woorden.
de hefdenking van onze nationale bevrij-
ding hen te gedenken, die voor die be-
vrijding hun leven gaven. Het was goed,
dat in den avond vóór den dag der her
denking al de torens van ons Friesche
land, zoover zij hun bronzen stemmen
herkregen, het lied van de weemoed
vertolkten, waarvan de melodie diep in
de harten van ons volk leeft. Het was
Ver. Het Groene Kruis te Sneek.
In de eerste ledenvergadering dezer
ver. schetste de voorz. dr. J. W. v. d.
Zijpp het onstaan der ver., constateerde
dat de ver. tot Ziekenverpleging met
voldoening op een halve eeuw arbeid
mag terugzien, dat het werk der ver.
v. Kraamverzorging, voor welke ver.
mevr. Beekhuis heel veel heeft gedaan,
zeer vruchtbaar is geweest, en de ver.
tot bestr. der tuberculose, waarvan zus
ter Molenaar jarenlang de ziel was, na
de eerste wereldoorlog de strijd tegen
deze ziekte op formidabele wijze ter
hand nam. Uit deze drie ver. is nu het
„Groene Kruis” ontstaan waarbij reeds
een groot aantal leden is aangesloten en
welke al f 800.meer contributie ont
vangt dan de drie vroegere ver. samen.
Dit succes is vooral te danken aan een
40-tal propagandisten onder leiding van
den heer Noorman, wien spr. dank
brengt. Besloten werd deze maand een
groote extra-collecte te houden en de
Emmabloem-collecte uit te stellen tot de
Sneek-week. Na vaststelling van sta
tuten en huish. regl. werd het definitief
bestuur als volgt gekozen de dames
zuster Molenaar en mevr. v. Andringa,
de h.h. Y. Plat, J. Noorman, L. Tigche-
laar, R. Posthuma, dr. J. W. v. d. Zijpp,
N. Lofvers, notaris J. Zijlstra, E. P. H.
Kingma en C. Kuipers.
In een reciteerwedstrijd te Stiens
behaalde de heer H. G. de Boer alhier in
luim de le prijs f 30.in ernst de 2e
prijs f20.(na loting).
De Sportkeuring.
Het lijk van den heer J. Lubach,
op 27 April in Sybesloot verdronken, is
daar Dinsdagmorgen drijvende gevonden
en door de politie te water naar Sneek
vervoerd.
Merriekeuring.
Bij de, dit maal door overleg tusschen
bestuur N.W.P. afd. Friesland en de pas
opgerichte fokvereen. te Sneek in het
sportpark gehouden keuring van mer
ries voor het stamboek, werden opge
nomen Coryphee, van H. Huitema, Bo-
zum; Aline, van H. S. Wiarda, Nijland;
Abine, van dezelfde; Bootje*, van B. H.
de Jong, Nijland; Anny*, van M. S.
Jansma, Sijbrandaburen; Almiria, van
A. H. Zijlstra, Sneek; Brunootje, van P.
Vellinga, Abbega; Belleroze*, van M. E.
Zijlstra, Oosthem; Tonica, v. H. Breeuw -
sma, Nijland; Juusje, van G. W. Cnos-
sen, Langweer; Ema, van P. D. Fopma,
Britswerd; Sophie, van H. Huitema,
Goënga; Pukkie, van D. P. Cnossen,
Nijland; Roza, van B. Smeding, Heeg;
Eekwerda*’ van Ids v. d. Zijp, Joure.
Met verwierven het praedicaat ster-
merrie, dat ook werd toegekend aan An-
ky, van wed. J. J. de Boer, Wolsum.
Abine werd modelmerrie.
De Herdenking van de Bevrijding en de
Slachtoffers van het Binnenlandsch
Verzet.
Het kan wel haast niet anders, of op
de eerste herdenking van de bevrijding
van ons vaderland gaan onze gedachten
terug naar de dagen en weken, die aan
de komst van onze bevrijders vooraf gin
gen. En dan doemen als vanzelf in onze
herinnering op de namen van Dokkum,
Dronrijp, Dongjum en andere plaatsen
waar de demonische vijand zijn machte-
looze woede koelde in het bloed van de
besten van ons volk. Daar lagen, ge
wenteld in hun bloed, op de wegen en op
de straten van ons land, onze vaders,
zonen, broeders en verloofden. En zoo-
als wij bij hun leven met hen geleefd en
gestreden hebben, want in het hart van
ons Friesche volk, van onze arbeiders
en boeren, brandde hetzelfde vuur, dat
hen verteerde, zoo hebben wij den dood,
die hun werd aangedaan, als de onze ge
voeld en het leed, dat over hun nabe
staanden kwam, was ons leed. Deze
zonen van ons volk zijn ons ontrukt in
de dageraad van de bevrijding; daarom
was het goed om op den vooravond van
Wat een drenkeling moet weten.
De laatste jaren heeft het Sneeker
meer tal van dóoden geëischt. Soms
bijna een heel gezin tegelijk. Voor een
deel waren dit menschen die niet, of
slechts in geringe mate de zwemkunst
beheerschten. Maar de laatste vier ge
vallen betroffen juist uitstekende zwem
mers. Dit tragische feit dringt ons tot
ernstige bezinning op de vraag is de
verdrinkingsdood bij goede zwemmers
ook te voorkomen Hierop is ons ant
woord in de meeste gevallen wèl. Onze
waarnemingen voeren tot de volgende
conclusies Wanneer een goed zwem
mer bij vrij harden wind min of meer
tegen de hooge golven inzwemt, eischt
dit van hem de uiterste inspanning, die
een mensch ooit levert. Deze inspanning
is veel grooter dan elke andere vorm
van sport, doordat bijna alle spieren er
aan deelnemen de beenen, de schouder-
gordel, maar vooral de ademhalings
spieren, daaronder hooge waterdruk moet
worden geademd. Tevens dreigt men half
te stikken, doordat de golven het ade
men verhinderen. Wij zien dan ook bij
uitstekende zwemmers, dat dit ongeveer
30 sec. kan worden volgehouden. Dan
begint de zwemmer zich bewust te wor
den, dat hij zich toch wel heel erg in
spant. Op dit stadium van overver
moeidheid volgt na ongeveer 10 sec. de
uitputting. Nu treedt binnen enkele
oogenblikken de z.g. kramp in de been
spieren op en hij zinkt onmiddellijk, of,
indien er geen kramp optreedt, volgt de
dood door uitputting van het hart. Deze
snelle opeenvolging van inspanning,
oververmoeidheid en uitputting, die in
40 sec. naar den dood voert, is aan de
meeste lezers onbekend, omdat geen
enkele soort van sport onder zoo zware
omstandigheden wordt beoefend. Bij
zwemmers die getraind zijn en deze in
spanning zelf controleeren, zijn deze tij
den veel langer, ofschoon toch ook meer
malen zij de uitputting onderschatten en
door kramp in de beenspieren den dood
vinden. Het is dus een dringende eisch
dat ieder weet, dat ook voor beste
zwemmers geldtdat bij zwemmen op
het meer min of meer tegen de hooge
golven in, waarbij men dus al zijn krach
ten moet geven, hij zeker is na 40 sec.
niet meer tot het land der levenden te
behooren. Heeft men een tijdlang zich
aan de boot vastgehouden, dan is men
dus reeds vermoeid en verloopt heel dit
drama in slechts enkele seconden. Nog
goed, dat wij in volstrekte stilte al
onze aandacht concentreerden op het
offer dat werd gebracht om de bevrij
ding te kunnen vieren. Het is goed
dat wij en onze kinderen de nage
dachtenis van deze helden eeren, dat wij
hun graven sieren met de bloemen van
de lente, dat wij op de graven vastleg
gen in marmer en graniet, wat wij aan
hun offer danken. Het is goed, dat
straks in de hoofdstad van onze pro
vincie een machtig gedenkteeken ver
rijst, dat de nagedachtenis van onze
gevallenen voor het nageslacht bewaart.
Maar als wij niet meer zouden doen,
dan zouden wij toch den dag der bevrij
ding niet waarachtig kunnen vieren,
want dan zouden wij toch onze plicht
der dankbaarheid niet daadwerkelijk
hebben aanvaard. Zij hebben gestreden,
niet alleen tegen den vijand, maar ook
en vooral voor ons volk, voor de vrij
heid van ons en onze kinderen, en in
dien strijd zijn zij gevallen. Met hun
bloed hebben zij de fundamenten gelegd
voor een nieuw, herrijzend vaderland,
maar de taak om het gebouw van dat
vaderland op te trekken hebben zij aan
ons nagelaten. En wij kunnen deze plicht
alleen aanvaarden, als wij daarbij, ja
zelfs daaraan voorafgaand, vrijwillig de
taak op ons nemen, die zij hadden te
genover hun nabestaanden. Zeker wij
weten het; deze taak rust op ons gansche
volk en daarom heeft de overheid hier
een eerste plicht en zij zal ons straks
dan ook wel allen dwingen onze bijdra
gen tot deze taak te volbrengen. Maar
een taak wordt in werkelijkheid slechts
aanvaard, wanneer zij vrijwillig wordt
aanvaard. Daarom zal al de hulde, die
wij brengen aan de nagedachtenis van de
slachtoffers van het binnenlandsche ver
zet, slechts dan beteekenis hebben, in
dien zij gepaard gaat met het aanvaar
den van deze plicht der dankbaarheid.
Wanneer dan door de Stichting 1940
1945 in de komende dagen een beroep op
U wordt gedaan om haar een jaar-
lijksche bijdrage ter beschikking te stel
len, zie hierin dan niet een beroep op
Uw liefdadigheid, alsof de nagelaten
betrekkingen van de publieke liefdadig
heid afhankelijk zouden zijn, maar be
schouw dit dan als een gelegenheid U
geboden om Uw plicht als Vaderlander
vrijwillig te aanvaarden en U zoo waar
dig te betoonen, mede te werken aan de
herrijzenis van ons vaderland. Het gaat
er dus niet allereerst om een zoo groot
mogelijk bedrag bijeen te brengen (hoe
wel de grootte van dit bedrag natuurlijk
niet zonder beteekenis is), maar aller
eerst en allermeest gaat het er om, dat
elke Nederlander zonder uitzondering
deze zijn plicht erkent en aanvaardt.
Want alleen in de algemeene vrijwillige
erkenning en aanvaarding van deze
plicht der dankbaarheid ligt de voor
waarde voor ons volk om het feest, der
bevrijding waarachtig te vieren.
Stichting Friesland 19401945.
Er blijkt, nu de inzameling voor de
nagelaten betrekkingen van de slacht
offers van het verzet aan den gang is,
een misverstand te bestaan. Geregeld
verwart men de Vereeniging Friesland
19401945 met de Stichting Friesland
19401945. De eerste is de vereeniging
van oud-illegale werkers met een eigen
doelstelling, eigen contributie enz. De
laatste is ee^i wel uit de vereeniging
voortgekomen, maar toch geheel afzon
derlijke stichting, die het doel beoogt,
waarvoor nu de inzameling gehouden
wordt. De geldmiddelen van de stichting
worden dan ook geheel afzonderlijk be
heerd en tot de laatste cent voor het
genoemde doel gebruikt. Men kan dus
rustig zijn bijdrage voor het goede doel
geven. V.
Mussert terechtgesteld.
Het doodvonnis tegen ir. A. A. Mus
sert is Dinsdagochtend voltrokken.
Openb. Leeszaal en Bibliotheek, Sneek.
In de afgeloopen maand werd de
Leeszaal door 1434 personen bezocht en
bedroeg het aantal uitgeleende banden
5843.
belangrijk ongunstiger is de toestand,
wanneer men gekleed is of het water
vrij koud is. Dit geheele onderzoek kan
door ieder lezer worden nagedaan en be
vestigd, al zullen dan slimme zwemmers
ontdekken, dat zij het iets langer dan 40
sec. kunnen uithouden. Dit komt omdat
een drenkeling zich meer inspant om
dat hij weet voor zijn leven te vechten.
Wat een drenkeling dus moet weten
le. Heeft hij een tijd de boot vastge
houden, dan is hij vermoeid en mag de
boot niet meer verlaten. 2e. Is er geen
boot, dan moet hij naar niets anders
streven, dan alleen drijvende te blijven
en met de golven meezwemmend zijn
krachten sparen. De gedachte, dat men
plots door kramp kan worden overval
len, is dus onjuist. Kramp treedt alleen
bij oververmoeidheid op. Wij hopen zeer
dat ieder deze waarschuwingen voor al
tijd in zijn geheugen hamert, opdat ons
onvergelijkelijk schoon meer geen nieuwe
slachtoffers eischt.
Buitengewoon aangiftebiljet.
De Inspecteur der Belastingen te
Sneek deelt hierbij mede, dat zij die het
Buitengewoon aangiftebiljet nog niet in
leverden binnenkort bekeurd zullen wor
den.
Raadsvergadering Ijlst.
IJLST, 25 April. Aanwezig alle leden;
de secretaris, de heer Goelema die na
een ziekte van ruim 15 maanden weer
voor het eerst ter vergadering is; de
a.s. waarn. burgemeester, de heer mr.
W. M. Oppedijk van Veen, burgemeester
van Workum; oud-leden van den ge
meenteraad, ambtenaren, rijkspolitie, de
inspecteur van het onderwijs en vele be
langstellende ingezetenen der gemeente.
Na opening richt de voorzitter tot allen
een welkomstwoord, inzonderheid tot
den secretaris en hoopt dat hij spoe
dig geheel mag herstellen. Medegedeeld
wordt dat met ingang van 1 Mei tot tij
delijk burgemeester van IJlst is benoemd
mr. W. M. Oppedijk van Veen, burge
meester van Workum en dat het aantal
brandende straatlantaarns met 6 zal
worden vermeerderd. Met 4 tegen 3 st.
wordt het voorstel van B. en W. aan
genomen om aan den heer Vegter te
Leeuwarden op te dragen een uitbrei
dingsplan voor deze gemeente te maken
waarvan de kosten f 1075.zullen be
dragen.
De Burgemeester, de heer Langman,
deelde mee, dat hij met ingang van 1
Mei is benoemd tot burgemeester van
Zelhem en ging vervolgens in ’t kort de
belevenissen na gedurende de ruim 12
Distributienieuws.
De nrs. 101 t/m 120 der textielkaarten
VA, VB, VD en VE zijn geldig ver
klaard, van de textielkaart VF 605 zijn
geldig de nrs. 101 t/m 200. De punten,
zoowel speciale als van textiel- en leder-
kaart VA 510 blijven geldig. Kousen en
sokken zijn alleen leverbaar op bon A
van laatstgenoemde kaart en de benoo-
digde punten. Van 6 t/m 25 Mei bonnen
60 en 61 van brandstoffenkrt. T 606 in
leveren voor totaal zes eenheden vaste
brandstoffen.
Doopsgezinde Gemeente. Aangenomen
naar BalkWoudsend, Ds. H. J. de
Wilde te Stadskanaal.
Een monument, en in het bijzonder
een oorlogsmonument, is een mensche-
lijke poging, om een gedachte vaste
vorm te geven. Dat hierbij gezocht zal
worden om het idee „vaste vorm” te
perfectionneeren, ligt voor de hand en
de hardste steensoorten zullen het meest
gezocht zijn. Het doel van het monu-
men is toch om de herinnering aan
iets weer op te halen en terug te tasten
op dat wat geweest is. In wezen doet
het dus niets ter zake, of het monument
nu leelijk of mooi is, het doel om iets in
herinnering te houden, blijft gelijk. De
piëteit voor dat, waaraan het monument
ten grondslag ligt, gebiedt echter om
het beste te geven wat mogelijk is.
Het oprichten van de monumenten
uit de eerste wereldoorlog werd meer
een zaak van kwantiteit als wel van
kwaliteit, terwijl niet ontkend zal kun
nen worden, dat een eenvoudige gedenk
plaat, aangebracht in een 'eenvoudige
dorpskerk, vermeldende de namen der-
genen, die het hoogste offer gebracht
hebben, een diepe ontroering kon op
wekken. Het lezen van enkele namen
zal indruk maken. Wanneer echter een
lange lijst vermeld wordt, ontstaat in
het algemeen een onverschilligheid en de
laatste namen zullen niet meer datgene
zeggen, als de eerste namen. Het idee
van de beoordeelingscommissie in Fries
land om op elk graf een gelijksoortige
steen te plaatsen, is dan ook juist ge
zien. Niet het geschrevene, doch de
vorm wekt dan de herinnering.
In feite is er dan sinds de middel
eeuwen niets veranderd. Om de herinne
ring en het geleerde levendig te houden;
om steeds weer de noodige voorbeelden
te hebben, gingen de bouwmeesters dei
middeleeuwsche kerken de ingangen in
de eerste plaats Vormen van beeldhouw
werk. De ingang der kerk was toch bij
uitstek de plaats om iets te laten zien.
De kathedraal van Chartres is hier eer.
schitterend voorbeeld van. Ook ons eigen
land heeft in deze zijn voorbeelden. Het
ging er hier dus in de eerste plaats om,
daar waar iedereen kwam, de herinne
ring vast te leggen.
Onze tijd kent echter niet meer het
centrale gebouw dat zich hiervoor leent,
of het moest al het gemeentehuis zijn.
Een monument, opgericht op een wij
dingsvolle plaats, d.w.z. veelal een stille
plaats, is dan ook gedeeltelijk in tegen
spraak met het monument om een her
innering levendig te houden, en ons te
herinneren aan wat achter ons ligt. Het
is noodzakelijk om die herinnering leven
dig te houden, en ons steeds er weer
aan te herinneren, dat wij sterk moeter.
zijn, om te kunnen blijven wat we wil
len zijn.
Het zal dan ook de voorkeur verdie
nen om aan het idee der middeleeuwen,
gehuld in de gestalte van het heden, de
noodige aandacht te schenken.
In Sneek zou de oplossing te vinden
zijn in het volgende plan.
Meer en meer worden in de kleinere
plaatsen gebouwen opgericht, die eei.
sociaal-hygiënisch doel hebben. Een ge
bouw dus, waar ieder komt en kan
komen, b.v. een gebouw van het Groene
Kruis. De vereeniging Groene Kruis,
behoeft hier niet nader te worden toege
licht. Elke plaats heeft een dergelijk
gebouw, niet echter Sneek.
Dat dit gebouw geschikt moet zijn
voor zuigelingenzorg, T.B.C.-bestrijding.
hoogtezonbehandeling, schoolarts, uit-
leenmagazijn voor verplegingsartikelei.
doet hier in dit onderwerp niets tei
zake. Het zou echter te combineeren zijn
met het eerstgenoemde idee van oor
logsmonument. Friesland telt gelukkig
nog bouwmeesters die in staat zullen
zijn om deze twee bij uitstek noodige
plannen tot één schoon geheel samen te
binden. De gelden, die anders besteed
zullen worden om een of ander grootsch
beeldhouwwerk te vervaardigen, zullen
nu gebruikt kunnen worden om aan het
bovengenoemde sociaal-hygiënisch ge
bouw de noodige luister bij te zetten,
terwijl het gebouw op zichzelf een goede
achtergrond kan en zal vormen voor de
in steen gehouwen herinnering aan onze
gevallenen. De eerbied, die wij hebben
voor deze gevallenen zal in lengte van
dagen levendig blijven, doordat het da
gelijks ons herinnert aan dat, waarvoor
zij gevallen zijn. De moeder die haar
kind brengt naar dat gebouw ter con
trole op het lichamelijk welzijn der klei
ne, zal tevens er aan herinnerd worden,
dat een gezond lichaam belangrijk is,
doch dat karakter, zooals de gevallenen
getoond hebben, eveneens noodig is.
Het oprichten van een dergelijk ge
bouw zal geen afbreuk doen aan het
oprichten van het Friesche monument te
Leeuwarden, doch zal voor Sneek en
omgeving een waardig monument zijn,
en het onnoodig maken dat de omlig
gende gemeenten ook ieder nog weer een
monument oprichten. Het voorgestelde
plan is immers geen specifiek Sneeker
plan, want een sociaal-hygiënisch ge
bouw, voorzien van behoorlijke outillage
komt ook de omringende gemeenten ten
goede.
Zooals te verwachten was is de ge
heele Arabische wereld in beroering ge
komen door het voorstel der Engelsch
Amerikaansche commissie zoo spoedig
mogelijk nog 100.000 Joden in Palestina
toe te laten. Wel is dit voorstel nog
niet door de Britsche regeering, die het
mandaat over Palestina heeft, aanvaard
en tracht zij eerst de mede-verantwoor-
delijkheid der Amerikaansche regeering
voor de te nemen beslissing te verwer
ven wat wel niet zal gelukken want
Washington is daarvoor huiverig
maar hoe zij ook beslist, steeds zal zij
een der partijen tegen zich maken. Hier
wreekt zich de fout reeds tijdens den
eersten wereldoorlog begaan toen Lon
den nadr beide zijden beloften gaf, wel
ke strijdig met elkaar waren, de Pa-
lestijnsche kwestie is zonder toegevend
heid en edelmoedigheid van èn Joden èn
Arabieren onoplosbaar omdat beide van
hun stellig aanwezige rechten iets zou
den moeten opofferen. Maar waarom
zouden Joden en Arabieren edelmoedig
zijn, als we in de geheele buitenlandsche
politiek van na den oorlog een zoo
groot gebrek daaraan ontmoeten, dat
alle volken na 1 jaar vrede min of meer
ontgoocheld zijn? De Parijsche confe
rentie vormt opnieuw een dergelijke ont
goocheling. De vier ministers van bui
tenlandsche zaken vergaderen er naar
stig maar men schiet niet op met het
concept-vredesverdrag met Italië en
met andere. De Russen eischten Triëst
voor Joego-Slavië op, de Ver. Staten,
Engeland en Frankrijk wezen er ech
ter op dat men het er destijds te Londen
reeds over eens was dat Triëst een vrij
haven moest worden. Molotov stelde
daarop een compromis voor, Rusland
was bereid concessies ten aanzien van
de Italiaansche herstelbetalingen en ko
loniën te doen als Triëst Zuid-Slavisch
werd, maar dit werd door de andere drie
ministers vierkant afgewezen en Bevin
zei dat hij niet begreep hoe men men-
schenlevens tegen iets anders kon ver
kwanselen. Molotov was niet vriendelij
ker toen hij het Engelsche voorstel de
vroegere Italiaansche koloniën Libyë en
Somaliland onafhankelijk te maken een
excuus voor Engeland noemde om er zich
zelf te vestigen. Een beschuldiging wel
ke geen grond vindt in de houding der
Britsche regeering, die zelfs, ondanks
hevig verzet der Engelsche conservatie
ven, bij de besprekingen met de Egyp
tische regeering te Kaïro, bereid, blijkt
al haar troepen uit Egypte terug te
trekken. Wel zit bij de Britten stellig de
bedoeling voor zich de vriendschap der
geheele Arabische wereld te verwerven,
maar die bedoeling wordt nu leelijk
doorkruist door de Palestijnsche moei
lijkheden; heeft het Hooge Arabische
comité niet besloten als Londen zijn
Palestijnsche politiek op het rapport der
EngelschAmerikaansche commissie
gaat baseeren, een delegatie naar Mos
kou te zenden om Ruslands hulp te vra
gen? Misschien zal Palestina langs die
of een andere weg dan nog op de agen
da van den Veiligheidsraad geraken, die
weer bijeen is, nu de termijn binnen
welke de Russen Perzië geheel moesten
hebben ontruimd is verstreken. Volgens
de Perzische regeering hebben de Rus
sen hun belofte gehouden, al heeft zij de
toestand in Azerbeidsjan zelf niet kun
nen nagaan, daar deze provincie zich
blijkbaar onder de Russische bezetting
zoo onafhankelijk heeft gemaakt dat zij
er geen ambtenaren van de Perzische
regeering te Teheran meer duldt. Dat
Azerbeidsjan heeft ook een verbond met
het tegen deze regeering in opstand zijn
de Koerdistan gesloten en het ontgaat
ons wat die regeering daar in het noor
delijke gedeelte van haar land nog te
zeggen heeft; al is er geen Russisch
soldaat meer de sympathie voor ën in
vloed van Rusland is er blijkbaar groot.
Heeft daarentegen misschien vrees voor
communistische overheersching het
Fransche volk er toe gebracht» het ont-
werp-grondwet waarover Zondag een
volksstemming is gehouden, te verwer
pen Tegenstanders der communisten
beweren het. Zooals bekend werd in dit
ontwerp-grondwet, waarvoor de socia
listische en communistische partijen wa
ren de republikeinsche volksbeweging
was er tegen de uitvoerende macht
sterk in haar bevoegdheden beperkt,
voorts werd een éénkamerstelsel voor
gesteld, welke ééne kamer zoowel den
president der republiek als den eersten
minister zal aanwijzen. Zeer groote
macht werd hierdoor gelegd in handen
van de leiding van die partijen welke
de meerderheid vormen. Dat zijn de so
cialisten en communisten te zamen in de
huidige nationale vergadering, welke dit
ontwerp aannam vóór het oordeel van
het volk werd gevraagd. Men had dus
ook een volksmeerderheid voor dit ont
werp verwacht, al is de rep. volksbewe
ging ook een zeer sterke partij, maar
het is verworpen met ruim 10% millioen
tegen ruim 9 millioen st. En er wordt
gezegd dat een deel der bevolking, dat
anders socialistisch stemde, nu tegen
stemde omdat het bij aanneming van
de grondwet een samensmelting van
communistische en socialistische par
tijen verwachtte en daaruit een com
munistische dictatuur in Frankrijk
vreesde. T o e k ij k e r.
Vreemdelingenverkeer Sneek.
In de jaarvergadering herdacht de
voorz. de heer A. H. Vis de verdiensten
van het overleden bestuurslid G. A.
Posthuma. Uit het jaarverslag van den
penningmeester, den heer P. Henstra,
vermelden wij dat de reserve f4537.14
en het carillonfonds f3040.45 bedraagt,
uit dat van den secretaris, den heer G.
v. d. Pijpekamp dat het vreemdelingen
verkeer in 1945 weer krachtig opbloei
de. Het concert hier na de bevrijding
door den heer Gezinus Schrik, orgel, en
mevrouw SteensmaHofmeester gege
ven liet een saldo van bijna f 1000.—
ten bate der oorlogsslachtoffers. Tot
leden der kascommissie 1946 werden be
noemd de h.h. G. Hofstra, J. Martens en
H. Portiek, tot bestuursleden herkozen
de h.h. J. A. Maseland en P. Henstra en
gekozen in de vac. Posthuma dhr. J.
Martens. Een uitgebreide commissie zal
worden gevormd om gelden in te zame
len zoodat reeds in 1947 de gemeente
een nieuw carillon in de Martinitoren
kan worden aangeboden. Door V.V.V.
werd f 2000.voor dit doel beschikbaar
gesteld, de gecombineerde gymnastiek-
vereenigingen en de sportschool v. Gor-
kum stortten ruim f 3000.zoodat er
nu reeds f 5000 in dit fonds aanwezig is.
De N. R. V. heeft weer reiken naar
Sneek op het programma, de Elfmeren-
tocht per boot is ook weer mogelijk.
Uit de vergadering kwam de vraag naar
voren pogingen in het werk te stellen
om te komen tot stichting van een bur-
gervl\egveld bij Sneek.
OOSTHEM. Mocht onlangs de heer J.
v. d. Wensch den dag gedenken dat hij
25 jaar werkzaam was aan de Coöp.
zuivelfabriek alhier, Zondag a.s. de heer
Y. Hofstra en de volgende maand de
heer A. de Haas.
Vrijdag 3 Mei ’s avonds 8 uur verza
melde zich een groot deel der Sneeker -
bevolking op het Martiniplein ter plech
tige herdenking van den strijd tegen den
overweldiger gedurende de bezettings
jaren en van hen die als slachtoffer in
die worsteling vielen. Op het plein was
een spreekgestoelte opgesteld, padvin
ders in carré opgesteld hielden daarvoor
eenige ruimte vrij en achter hun rijen
stond een dichte menigte opeengepakt,
toen de voorzitter van het feestcomité
4 Mei 1946, de heer F. Brinkman, 2 mi
nuten stilte verzocht. Daarna zong een
gemengd koor onder leiding van Flucie
van Bergen het Wilhelmus en later nog
Ave Verum Corpus en Morgenrood. Abe
Brouwer droeg voor Beafeart en Joun-
bea, beide van hemzelf en een drietal
„in memoriam” verzen van D. Tammin-
ga, A. Wadman en Freark Dam. Waar
nemend burgemeester L. Rasterhoff
sprak de herdenkingsrede uit, waarin hij
de ellende en druk van den bezettings
tijd stelde tegenover de uitbundige
vreugde en verlichting van den bevrij
dingsdag. Die bevrijding gedenken wij
morgen, aldus spr., gezamenlijk, eensge
zind als tijdens de bezettingsjaren, kos
ten noch moeite zijn gespaard, de zwak
ke wanklanken welke er zouden kunnen
zijn gaan verlonen in het aanzwellend
feestgedruisch. Maar, zei spr., laat ons
even beseffen dat over deze dag een
schaduw ligt, want velen ook hier ver
loren door den oorlog of door den
bezetter kind of man, vader of
moeder of beide; laten wij ons even
realiseeren hoeveel offers werden ge
ëischt. Nadat spr. even bij de ver
schillende perioden van strijd, bezetting
en vervolging zoowel hier als in Indië
had stilgestaan, gedacht hij de stadge-
nooten die slachtoffer werden en wier
namen een tijdelijke gedenkzuil op het
Oud Kerkhof vermeldde, waar reeds
vele bloemen het meeleven der stadge-
nooten vertolkten. Moge, aldus burge
meester Rasterhoff, God hun zielen ge
nadig zijn, en smeeken wij voor hun na
bestaanden vertroosting van den Aller
hoogste. Maar, zich afvragend of wij er
met deze officieele woorden van waar-
deering zijn, antwoordde spreker neen,
hun offer legt ons verantwoordelijkheid
op, een verantwoordelijkheid waaraan
niemand zich kan onttrekken, velen van
dezen streden en vielen uit godsdien
stige of politieke overtuiging, idealen
koesterend omtrent een betere wereld.
Tot ieder van ons persoonlijk komt de
roep hun strijd voort te zetten ook in
eigen omgeving; voor een betere natio
nale gemeenschap en betere wereld sa
men te werken en hand in hand te bou
wen aan een toekomst waarin Neder
land groot moge zijn in alles waarin een
klein land groot kan zijn. Als een stille
hulde aan de gevallen stadgenooten leg
de spreker ten slotte namens B. en W.
(ook de beide wethouders waren aan
wezig) en de geheele burgerij een
krans aan de voet van de gedenk
zuil. Met gezamenlijke zang van het
Wilhelmus werd de plechtigheid beslo
ten.
De Zaterdag was gewijd aan de vreug
de. Vreugde vooral ook voor de kinde
ren, voor de kleuters die de poppenkast-
vertooningen in Amicitia bijwoonden en
de wat ouderen, die de over een groot aan
tal wijken verdeelde en voortreffelijk ge
organiseerde kinderspelen meemaakten
al hadden de grooten dan ook hun ver
maak bij kaatswedstrijd, kuipjesteken,
turn- en gymnastiekdemonstratie, ring-
rijderij op de fiets voor dames, presta-
tieloop met hindernissen en wedstrijd op
transportfietsen. En allemaal hebben we
natuurlijk genoten van de groote re
clame- en versieringsoptocht welke
tweemaal rondging en het vuurwerk
dat duizenden, ook al was het een zeer
koude avond, naar het noorden van de
stad lokte. Nog vermelden we dat vele
buurtvereenigingen heel wat moeite en
kosten hadden besteed aan versiering,
waarvoor de buurtcommissies alle eer
toekomt al zal er als er weer ruim ma
teriaal is, toch wel eens overlegd moe
ten worden over een gezamenlijk plan
van versiering bij een dergelijke gele
genheid. Tenslotte voor het feestcomité
4 Mei 1946 een woord van verdiende
hulde voor veel verricht werk en goede
organisatie.
Ook van plaatsen uit onze omgeving
ontvingen we berichten over de viering
van het bevrijdingsfeest, de plaatsruim
te belet ons helaas deze op te nemen.
ZONDAG 12 MEI 1946.
NED. HERV. KERK, SNEEK.
10 uur Ds. A. GROOT van Leeuwarden,
uur Ds. J. DE VOS van Rotterdam.
(H. Doop).
VEREEN. VAN VRIJZ. HERV.
10 uur Mw. J. VAN DER VEEN.
GEBOUW VOOR CHR. BELANGEN.
Geen dienst.
DOOPSGEZ. GEMEENTE.
10 uur Ds. W. Mesdag.
GEREF. KERK.
Noorderkerk 9.30 uur Ds. E. N. van
Loo; 5 uur Ds. F. Guillaume (Z. 29).
Zuiderkerk 9.30 uur Ds. A. Nijhuis van
Donkerbroek (Z. 29); 5 uur Ds. E. N.
van Loo.
Oosterkerk 9.30 uur Ds. F. Guillaume
(Z. 29); 3 uur Ds. A. Nijhuis.
CHR. GEREF. KERK.
9.30 en 5 uur Ds. W. Ruiter.
BAPT. GEMEENTE.
9.30 en 5 uur Ds. F. E. Huizinga van
Leeuwarden. (5 uur H.A.) Vrijdagav.
8 uur Bijbell. en Bidst.
LEGER DES HEILS.
10 uur Heiligingsdienst; 8 uur Verlos-
singssamenkomst. Maandag 2.154 u.
Gezinsbond (Vr.vereen.) Donderdag
8 u. Verlossingssamenkomst. Leiders
kapiteins SouvereinKaspers.
NED. HERV. KERK.
Abbega, 1.30 uur Ds. W. G. v. d. Ree.
Goënga, 1.30 uur Ds. E. Kempenaar.
Folsgare, 9 uur Ds. S. Kooistra van
’s-Gravenzande.
Offingawier, 9 uur de heer R. v. d. Kooij.
Oppenhuizen, 9 uur de heer W. Nauta
van Sneek.
Uitwellingerga, 1.30 uur Ds. Weddepohl
van Oudega (W.)
Oudega (W.), 9 uur Ds. J. M. Wedde
pohl; 1.30 uur de heer W. Nauta van
Sneek.
Scharnegoutum, 9.30 uur Ds. W. A.
Dekker; 2 uur Ds. S. Kooistra van
’s-Gravenzande.
Tirns, 7.30 uur Dr. H. de Vos van Sneek.
Terzool, 9.30 uur Ds. E. Kempenaar.
(H. Doop en Paasch-coll.)
Woudsend, 9.30 uur Dr. M. H. Bolkestein
van Hommerts; 7 uur Ds. Spijkerboer.
Wolsum, 9.30 uur dhr. F. Faber
Bolsward.
IJlst, 9.30 en 2 uur Ds. Jansen.
DOOPSGEZ. GEMEENTE.
IJlst, 7.30 uur Mej. J. v. d. Veen, Hulp-
pred. bij de Ned. Herv. Gem. te Sneek.
Bonkaarten KA, KB, KC 606
800 gram brood
200 gram kaas
200 gram bloem
1600 gram brood
800 gram brood
Bonkaarten KF 606
367 BMV 125 gram margarine
368 BMV 100 gram vet
370 suiker 400 gram suiker
Bonkaarten LA, LB, LC 606
231, 232, 233, 234 vleesch 100 gr. vleesch
A 43 melis 2 liter melk
B 43, C 43 melk 3% liter melk
Bonkaarten KI), KE 606
800 gram brood
200 gram bloem
100 gram kaas
400 gram brood
500 gram rijst,
dermeel of kinderbiscuits
Bonkaarten KG 606
867 BMV 250 gram boter
868 BMV 125 gram margarine
870 suiker 500 gram suiker
Bonkaarten LD, LE 606
100 gram vleesch
6 liter melk
Tabakskaarten enz.
2 rantsoenen tabaksartikelen
100 gram chocolade of suikerw.
2 rantsoenen tabaksartikelen
Voor de week van 19 t/m 25 Mei zul
len nog bonnen worden aangewezen voor
melk, boter, margarine, jam, koffie, ta
bak, versnaperingen, huishoudzeep en
lucifers.
Redactieraad: J. BEUTE, Mr. P. H. THEMMEN, Dr. H. DE VOS
Administratie-adres Grootzand 55 Gedrukt i. o. v. M. G. bij Drukkerij „De Motor”, Sneek
