Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
Ie JAARGANG No. 4
DE
DS
28
A
,TA
VRIJDAG 13 SEPTEMBER 1946
De nieuwe „oude” raad.
Water en Wind over de Sneekweek.
:e
n
jpe-
hier
Raadsvoorstellen Sneek.
gs-
au,
t
j en
land
Emi-
heer
De redacteur van „Water en Wind”,
de bekende heer G. J. Nijland, schrijft
in dat uitstekend uitgevoerde, door
Misset te Doetinchem uitgegeven tijd
schrift, over de Sneekweek. Wij halen
een en ander uit zijn artikel aan
Van 17 tot en met 22 Aug., aldus
de heer N„ heeft onze prachtige zeile-
rij Sneek en omgeving dus weer in zijn
stevigen greep gehad: dwaalden door
dit stedeken weer tientallen „Hollan
ders”, die zich verbroederden met hun
Friesche zeilmakkers: sloegen in dien
tijd ondernemende kermisklanten hun
des avonds van overdadig licht over
goten stellages op. Hardzeilen en ker
mis, dat is wat altijd, nu al tientallen
jaren, het oude Sneek tesamen gekend
heeft en tot in lengte van jaren ken
nen zal. Het was een oolijke, vroolijke
boel hier. Je ontkomt er niet aan; het
houdt je vast. De menschen zijn zoo
vroolijk en ze gunnen elkaar de pret,
getuige hun blijheid en hun huiselijke
gemoedelijkheid. En op den eigenlij
ken feestdag, dezen Woensdag 21
Augustus, leeft heel Sneek op het wa
ter, blijven alleen achter de ouden
van dagen en een enkele Nurks, die
noch om water, noch om wind, noch
om die vriendelijke combinatie geeft.
Sneek zelf is dien dag een dood
stadje
Elders in zijn artikel schrijft de
heer Nijland voorts: „Nog even over
die Sybesloot gesproken: het kan me
wel verbazen, dat de organiseerende
vereenigingen daar op het Sneeker
Meer allang geen maatregelen hebben
genomen als dat tenminste in haar
macht ligt om een einde te maken
aan den niet te harden toestand, dat
dat smalle vaarwatertje juist op die
wedstrijddagen gebruikt wordt door
een groot aantal motorbootvaarders
en zeilers, die voor hun genoegen uit
zijn om langs den wal te meren en
daardoor het water nog veel en veel
smaller te maken. Een beroep op deze
menschen zal wel niet baten, maar het
moet m.i. toch mogelijk zijn om dezen
minder juisten toestand te verbeteren.
Het zou de sport ten goede komen,
want vooral als de schepen vóór den
wind er door moeten maakt het een
groot verschil of het water vrij is of
niet”.
strie.
[lenrfe
voot
snel-
:hbes-
over-
oduc-
ieeien
o.m.
tram-
iwijn,
•k to-
:oma-
n ge
erden
naal-
en
veel
SIJBRANDABUREN. Na ’t Oranje
feest overkwam de voorzitter van de
Oranjevereen. de heer G. Visser van
Sijbrandaburen de volgende dag bij
het weer in orde brengen van het ter
rein een ongeluk. Hij raakte n.l. met
zijn hand bekneld tuschen een wagen
geladen met stroo, waarbij de halve
vinger bijna werd afgeknepen.
Verhooging van gas- en electriciteits-
rantsoen.
Naar gemeld wordt laat de kolenpro
ductie toe, dat de gas- en electriciteits-
rantsoenen worden verhoogd. Omstreeks
20 September mogen hieromtrent nadere
mededeelingen worden tegemoet gezien.
ïen.
den
•en,
en
;en-
leid
tair
ror-
een
ge-
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
de
ze
16.
Ie vol-
1: 250
•—250
f1.15;
kuil-
tal en
13.20;
'—100
de
•er
;r-
•er
het
:11e
et
ste
>rS
ie,
:n.
U
In de hedenavond te houden raads
vergadering der gemeente Sneek ko
men naast de installatie van de raads
leden en de benoeming der wethou
ders eenige voorstellen van B. en W.
aan de orde. Er is een voorstel van B.
en W. betreffende de heffing van
schoolgeld voor het openbaar buiten
gewoon lager onderwijs en voor de
cursus in Fransche taal. Het Tijdelijk
Besluit schoolgeld lager onderwijs
1945, dat als maatstaf voor de hef
fing van het schoolgeld aanvaardt het
bedrag, dat de schoolgeldplichtige
verschuldigd is wegens inkomstenbe
lasting en vermogensbelasting of, in-
Bureau voor Advertenties:
Fa. DRIJFHOUT
GROOTZAND 55
Tel. 3005
FINANCIEELE MEDEDEELINGEN.
Jaarverslag N.V. Zeyl’s Verzekering
Maatschappij gevestigd te Sneek.
In de op 30 Augustus j.l. gehouden
algemeene vergadering van Aandeelhou
ders werden de jaarstukken over 1944
en 1945 goedgekeurd. Over 1945 bedroeg
de premie-vermeerdering f 32026.90 (v.
j. f50002.60). Het totale premie-inko-
men bedroeg ultimo December 1945
f 269485.15. Aan schaden werd uitge
keerd f 111041.55 (v. j. f 87494.85). De
bedrijfsreserves bedragen f 142099.77 (v.
j. f 107242.89). De Extra-reserve komt
op de balans voor met f 24966.88 (v. j.
f23831.03). Deze rekening wordt, na
overboeking uit de winst over 1945 met
f 1679.91, per 1 Januari 1946 opgevoerd
tot f 26646.79. Behalve deze reserve komt
op de balans nog een belasting-reserve
voor met f 1849.94 plus f 5000.over te
komt. Dan zijn er twee voorstellen van
B. en W. met betrékking tot het gas
bedrijf. De in 1933 gebouwde tweeka-
merovens hebben de verwachtingen
betreffende hun levensduur wel is
waar aanzienlijk overtroffen, maar
hun toestand is nu van dien aard, dat
de bedrijfszekerheid van de fabriek in
gevaar wordt, ja reeds geruimen tijd
werd gebracht. Want reeds in 1942
werd de vernieuwing voor 24000 op
gedragen aan een Duitsche maat
schappij doch de oorlogsomstandig
heden waren oorzaak, dat de gegeven
opdracht niet kon worden uitgevoerd
en daar thans geen uitzicht bestaat,
dat de genoemde maatschappij de
order binnen afzienbaren tijd kan uit
voeren zal zij moeten worden geannu
leerd. B. en W. stellen thans voor de
opdracht tot den bouw van deze ovens,
met de noodzakelijke werken als het
afbreken der oude ovens enz., te ge
ven aan de Maatschappij ter vervaar
diging van Gasmeters te Dordrecht
voor de som van 82250.Deze
maatschappij kan, dank zij haar rela
ties, een vrij korte levertijd in uitzicht
stellen, hetgeen zooals uit het voorstel
blijkt, zeer gewenscht is daar gehoopt
wordt dat het bedrijf, nu oven 2 weer
eenigszins is hersteld en oven 1 nog
maals onder handen zal worden geno
men, op eenigszins bevredigende wijze
kan worden gaande gehouden, doch
de toestand kritiek blijft. Het andere
voorstel van B. en W. inzake het gas
bedrijf betreft het vernieuwen van den
gashouder van 3000 M3. Deze gashou
der verkeert in zeer slechten toestand.
De beweegbare klok dient geheel ver
nieuwd. Nu daartoe toch moet worden
overgegaan verdient het aanbeveling
deze gashouder te doen ombouwen tot
een z.g. schroef-gashouder, die minder
aan onderhoud kost en ook een min
der storend element in de omgeving
vormt. De inhoud van dezen nieuwen
gashouder zal voorloopig 2720 M3.
zijn, en later na eventueele telescopee-
ring, tot 5620 M3. uitgebouwd kunnen
worden, de nuttige inhoud van den
bestaanden houder, in den tegenwcvr-
digen staat bedraagt pl.m. 2000 M3.
De oude houder is geheel afgeschre
ven, het afschrijvingspercentage voor
de gashouders bedraagt 2%. B. en W.
stellen voor de N.V. Pletterij v.h. L. I.
Enthoven en Cie. te Delft de levering
en werkzaamheden op te dragen voor
68000.Verbetering tot een later
tijdstip te verschuiven is niet verant
woord.
Oranje Vereeniging „De Lege Geaën”.
GAUW, 7 Sept. De volksspelen uit
gaande van de Oranjevereen. „De
Lege Geaën” behooren weer tot het
verleden. Zoowel overdag als ’s avonds
was de belangstelling voor alles wat
er geboden is, zeer groot. Ook de op
tocht „deed” het weer.
De eerste dag was geheel bestemd
voor kinderspelen. De belangstelling
was groot, ’s Morgens werd een ge-
costumeerde voetbalwedstrijd gehou
den, welke in gelijk spel, 22, eindig
de. Scheidsrechter was de heer W.
Koopmans alhier. De muziekvereeni-
ging „Concordia” verleende beide da
gen belangloos haar volle medewer
king.
De tweede dag was voor de dames
en heeren. Alle soorten spelen zijn ge
houden hoedjetippen, paardjemennen,
estafetteloopen, sprietloopen enz. Bei
de avonden werden twee opvoeringen
gegeven: „Ingelske thé”, en „Fryske
striid yn eardere tiid”. Is het eerste
stuk meer humoristisch van inhoud,
het tweede heeft de ernst tot grond
toon. Het wil de strijd uitbeelden van
en de overwinning van ’t christendom
op het heidendom in de dagen van
Koning Radboud. Het werd gespeeld
in drie bedrijven. De decors waren
goed uitgewerkt en ook de spelers wa
ren allen in goede conditie. De Chr.
Zangvereen. „Lytse Krêft” verleende
bij de opvoering haar medewerking.
De auteurs van dit gelegenheidsstuk,
de h.h. Hette Jellema en T. Posthuma
v. Sijbrandaburen, kunnen met genoe
gen op beide avonden terugzien. Een
strijd tusschen twee geestelijke mach
ten voor te stellen is altijd een moei
lijke opdracht. Een verdere beoordee-
ling laat zich in deze rubriek moeilijk
geven. Zeer zeker komen wij hierop
nog terug. De voorzitter, de heer G.
Visser van Sijbrandaburen, sloot deze
geslaagde feestdagen met een opwek
kend woord en het laten zingen van
de Avondzang.
Uitslagen volksspelen: Jongens 14
tot 17 jaar: Fietsen met hindernissen
1. KI. Scheentra, 2. D. Bokma, 3. T.
Draaier. Meisjes 14 tot 17 jaarHard-
loopen met hindernissen: 1. T. Do-
tinga, 2. J. Dotinga, 3. T. de Vries, 4.
Sj. de Vries. Jongens en meisjes 14
17 jaar: Haal de trein. 1. W. Twijn-
stra en H. Wiersma, 2. A. Nijdam en
W. Koldijk, 3. H. de Groot en Tine de
Vries. Mannen van 18 tot 30 jaar:
Sprietloopen: 1. Tj. Dotinga, 2. W.
van Dijk, 3. E. Kuipers, 4. C. Scheen-
stra. Mannen boven 30 jaar: Hoedje
tip. 1. P. Zeilstra, 2. A. Hoogeboom, 3.
B. IJpma, 4. A. v. d. Meer. Dames 18
tot 30 jaar: Tonnetje kruien. 1. IJ.
Brouwer, 2. Sj. v. d. Valk, 3. G.
Wiersma, 4. T. Bekius, 5. J. Rollema.
Dames 31 tot 50 jaar: Bal op blad. 1.
Tr. Koopmans-v. d. Velde, 2. S. Wier-
sma-Bijlsma, 3. G. Visser-Fokkens.
Mannen en Vrouwen: Paardjemennen.
1. S. Reitsma en K. Kamstra-v. d.
Veen, 2. J. Bron en A. Dotinga-Mees-
ters. Gehuwde paren: Estafetteloopen
1. KI. Krikke en G. Lenos, 2. A. de
Vries en A. Beeksma, 3. C. Wispelwey
en G. Hoogeboom, 3. R. v. d. Meulen
en B. Koopmans. Ongehuwde paren:
Zakjeloopen. 1. Sj. Douma en G. Beek
sma, 2. P. Nijdam en Fr. de Vries, 3.
P. Kuipers en R. Grunstra, 4. Cor
Scheenstra en J. Abma.
:r af.
6245
SNEEKER NIEUWSBLAD
Ab-prijs f2.50 per half jaar
Franco per post
f3.75 per half jaar
Buitenlandsch Overzicht
De belangrijkste gebeurtenis in de
buitenlandsche politiek in de laatste
week was de rede welke de Ameri-
kaansche minister van Buitenlandsche
Zaken te Stuttgart hield over de toe
komst van Duitschland. Het oogenblik
nadert dat het Duitsche probleem
door de Groote Vier zal moeten wor
den behandeld. De vredesverdragen,
welke thans te Parijs aan de orde zijn,
zullen waarschijnlijk vóór 23 October
zoover gereed zijn, dat de conferentie
te Parijs kan worden opgeheven. Op
dien datum kan dan te New York de
vergadering der Ver. Naties beginnen,
welke in September zou worden ge
houden, maar om de conferentie van
Parijs naar October is verschoven. Er
was een Russisch denkbeeld deze toch
tegelijkertijd te houden door de Ver.
Naties ook te Parijs of anders te Ge
nève te doen bijeenkomen, doch dit
stuitte op bezwaren. Het eigenaardige
was dat dit plan van Rusland was,
dat juist vroeger de Ver. Naties zoo
ver mogelijk van Europa wilde hou
den en er dus toe meewerkte dat de
zetel in de Ver. Staten kwam. Volgens
de Russische gedachtengang heeft de
Uno zich echter in de Ver. Staten ont
wikkeld in de richting van een anti-
Russisch verbond, zoodat het de moei
te waard was te trachten dit lichaam
geleidelijk naar Europa over te bren
gen, hetgeen er bovendien toe zou
kunnen leiden dat de Ver. Staten zich
minder met de Europeesche zaken gin
gen bemoeien. Mocht dit laatste inder
daad de verwachting der Russen zijn
geweest, dan heeft Byrnes deze gron
dig de bodem ingeslagen, want in zijn
rede te Stuttgart heeft hij gezegd, dat
zoolang een bezettingsmacht voor
Duitschland noodig is, het Ameri-
kaansche leger daarvan deel zal uit
maken. Voor de zooveelste maal is
daarmede bevestigd dat de Ver. Sta
ten zich niet meer los zullen maken
van hun Europeesche verplichtingen
en belangen. Overigens was wel onge
veer te raden wat Byrnes zou zeggen
geen harde of zachte vrede voor
Duitschland, maar een duurzame, wel
ke maatregelen, door wraak ingege
ven, uitsluit. Ontmilitairiseering na
tuurlijk, een eigen voorloopige Duit
sche regeering onder geallieerd toe
zicht, in den vorm van een nationale
raad welke verantwoordelijk zal zijn
voor het goed werken der centrale ad
ministratieve lichamen en voor het
opstellen van een federale democrati
sche grondwet van de Ver. Staten van
Duitschland. Het was reeds lang be
kend dat de Ver. Staten en ook Enge
land voor een Duitsche federatie voel
den, aanvankelijk allicht omdat een
dergelijke staatsvorm, met zijn betrek
kelijke zelfstandigheid der verschil
lende aangesloten staten minder
kans zou opleveren voor het ontstaan
van een nieuw Duitsch gevaar dan een
eenheidsstaat met zijn sterke centrale
leiding. Nu zijn de westelijke geallieer
den nog meer voor een Duitsche fe
deratie, omdat ze ook om dezelfde
reden een waarborg zou vormen tegen
het ontstaan van een Duitsche staat,
waarin de communistische idee der
democratie zooals de Russen die pro-
pageeren in het door hen bezette ge
bied en niet zonder succes, want in
Thuringen heeft Zondag bij de ge
meenteraadsverkiezingen de socialisti
sche eenheidspartij (verbond van com
munisten en socialisten) de absolute
boeken uit de winst over ’45 is f 6849.94.
De beleggingen paraisseeren voor
f 101001.69 op de balans, voornamelijk
bestaande uit officieel genoteerde effec
ten. De liquide middelen (bank- en post
girorekening) ad f 91916.05 (v. j.
f 85044.13) zijn zeer belangrijk. Blijkens
een toelichting op de balanscijfers in het
jaarverslag werd in 1946 het saldo van
het geblokkeerd bank-tegoed in effecten
belegd. Uit de winst over 1945 ten be
drage van f 9179.91 wordt f 5000— be
stemd voor de Belasting-reserve, f1679.91
overgeboekt naar de Extra-reserve en
f 2500.of 5 dividend uitgekeerd. De
alg. verg, van aandeelhouders sprak
voorts haar goedkeuring uit over de sta
tutenwijziging, waarbij het maatschap
pelijk kapitaal der Vennootschap wordt
verhoogd tot f 1 millioen en het ge
plaatst- en volgestort kapitaal op
f 250.000.wordt gebracht. In diezelfde
vergadering werd de heer J. van der
Woud, tot dusver Adj. directeur, tot
mede-directeur der Vennootschap be
noemd. Door het overlijden van den heer
prof. Mr. J. Oranje werd in diens plaats
tot Commissaris benoemd de heer Prof.
Mr. N. Okma, hoogleeraar aan de Vrije
Universiteit, Amsterdam. Het college
van Commissarissen werd met een drie
tal leden uitgebreid en wel met den heer
J. H. Alta, directeur van de Friesland-
Holland Bank, Amsterdam, den heer C.
C. P. Ingwersen, commissionnair in ef
fecten, Amsterdam en den heer H. H. W.
Schrameier Verbrugge, assuradeur, 's-
Gravenhage.
Redacteuren L. KIEZEBRINK en C. SMIT Redactie-adresKLEINZAND 7 SNEEK
dien hij niet in de inkomstenbelasting
wordt aangeslagen, de loonbelasting,
welke van den schoolgeldplichtige is
ingehouden en (of) nagevprderd,
geldt niet voor het openbaar buiten
gewoon lager onderwijs. De vaststel
ling van een schoolgeldregeling voor
deze tak van onderwijs is derhalve tot
de bevoegdheid van den gemeenteraad
blijven behooren. Als regel is het
schoolgeld voor dit onderwijs gelijk
aan dat voor het gewoon 1. o. Ook in
deze gemeente is dat steeds het geval
geweest en er is geen aanleiding, al
dus B. en W„ om in dezen toestand
wijziging te brengen. B. en W. stellen
daarom voor het tijdelijk besluit
schoolgeld l.o. 1945 en de ter uitvoe
ring daarvan uitgevaardigde of uit te
vaardigen voorschriften ook op het
openbaar buitengewoon l.o. van toe
passing te verklaren. Wat het school
geld voor de cursus in de Fransche
taal betreft, stellen B. en W. voor
deze regeling zooveel mogelijk te doen
aansluiten aan die neergelegd in het
meergenoemde Tijdelijk besluit School
geld l.o. 1945. Omdat het schoolgeld
voor de cursus in de Fransche taal tot
nog toe was vastgesteld op het derde
gedeelte van het schoolgeld, dat voor
het bezoeken van een school voor ge
woon lager onderwijs is verschuldigd,
stellen B. en W. voor aan deze verhou
ding nu ook vast te houden, en voorts
het vermenigvuldigingscijfer voor het
schoolgeld aan beide genoemde instel
lingen vast te stellen op 2, welk cijfer
ook geldt voor het schoolgeld voor
gewoon en voortgezet 1. o. Voor het
openbaar buitengewoon lager onder
wijs en voor de Fransche cursus dient
hetzelfde schoolgeldvrije tijdvak te
worden vastgesteld als voor het ge
woon, het voortgezet gewoon en het
uitgebreid lager onderwijs heeft ge
golden. Wegens het ontbreken van de
voor de heffing noodige gegevens
moest in die jaren van het innen van
schoolgeld worden afgezien.
Nadat in verband met de noodlij-
dendheid der gemeente op aanwijzing
van hoogerhand de hondenbelasting
met ingang van 1 Jan. 1943 reeds van
3,- per jaar voor z.g. luxe honden
en 1.50 voor bedrijfshonden was ge
bracht op onderscheidenlijk 7.50 en
5.stellen B. en W. thans voor deze
bedragen resp. te brengen op 10.
en 5.—. Een en ander naar aanlei
ding van een aanschrijving van den
minister van Binnenlandsche Zaken
inzake de eischen aan de gemeenten
te stellen voor toekenning van rijks-
steun in 1947. In de aanschrijving
wordt o.a. gezegd: „Het is een eisch
van goed financieel beheer een zoo
groot mogelijk deel van de uitgaven
uit belasting te dekken. Daarom
zal van gemeenten, welke op steun
zijn aangewezen moeten worden ver
langd dat alle belastingen, tot het hef
fen waarvan de gemeenten door de
wet bevoegd, zijn verklaard en welker
heffing, mede gelet op de daaruit
voortvloeiende kosten, practisch zin
heeft, ook daadwerkelijk worden ge
heven”. Elders in deze aanschrijving
deelt de minister dan mede 10.
respectievelijk 2.50 voor de honden
belasting noodzakelijk te acl$en. De
verhoogde belasting zal 1 Januari ’47
ingaan. De hoogere opbrengst kan op
500.per jaar worden geraamd.
B. en W. stellen den raad een wijzi
ging der gemeentebegrooting voor het
dienstjaar 1945 voor, waardoor het ba
tig slot van den kapitaaldienst 1944
ad 281537.07 naar het volgend
dienstjaar wordt overgebracht.
B. en W. stellen voor het vermenig
vuldigingscijfer voor de heffing der
ondernemingsbelasting voor het belas
tingjaar 1947 vast te stellen op 2.4,
dat sedert de invoering dezer belas
ting in deze gemeente evenals in vrij
wel alle andere, heeft gegolden. Deze
belasting wordt ten behoeve der ge
meenten van rijkswege geheven van
elke onderneming, d.w.z. van elke op
het maken van winst gerichte zelf
standige duurzaam bedoelde organi
satie, welke aan het economisch ver
keer deelneemt. Landbouwbedrijven
waren o.a. uitgezonderd van deze hef
fing, doch nu is een wetsontwerp aan
hangig deze uitzondering op te heffen.
De zuivere opbrengst dezer belasting,
geheven bij toepassing van het ver
menigvuldigingscijfer 1, komt ten ba
te van het gemeentefonds. De hoogere
opbrengst wordt rechtstreeks aan de
gemeente uitgekeerd. Omtrent de op
brengst zijn, mede in verband met de
heerschende buitengewone omstandig
heden, geen betrouwbare gegevens be
kend. Voor 1945 wordt een opbrengst
van 266000.geraamd, waarvan
derhalve pl.m. 155000.recht
streeks aan de gemeente ten goede
meerderheid behaald zou zegevie
ren. Dat de plannen van Byrnes door
de Duitschers in de Amerikaansche
en Engelsche zónes van Duitschland
met enthousiasme zijn ontvangen,
spreekt. Te meer omdat hij wel het
recht erkende van Frankrijk op het
Saargebied, doch Roergebied en Rijn
land bij Duitschland wenschte te doen
blijven, op Koningsbergen en omge
ving had de Sovjetunie recht maar de
gebiedsuitbreiding van Polen ten kos
te van Duitschland moet nog worden
vastgesteld. Dit geeft de Duitschers
uiteraard nieuwe hoop dat het ook in
het oosten zal meevallen met de ge-
biedsafstand, maar de Polen zijn ra
zend, zij hadden reeds gerekend op
alle gebied tot Oder en Neisse. De
ommunistische vice-ministerpresident
van Polen heeft dan ook reeds gezegd
dat Polen er goed aan zal doen in de
toekomst in nog grootere mate op
haar ware vrienden en in het bijzon
der op de Sovjetunie te vertrouwen.
„Openlijke vijanden zijn ons liever dan
zij die zich als vrienden voordoen”.
Byrnes’ oordeel over Roer- en Rijnge
bied heeft natuurlijk in Frankrijk te
leurstelling gewekt. En als Byrnes
zegt dat Duitschland niet de vazal van
eenige mogendheid mag worden of le-
iven onder buitenlandsche of binnen
landsche dictatuur, zeggen de Fran-
schen dat Byrnes rede beoogt met
Duitschland een vrijpartijtje aan te
gaan, hetgeen de Sovjetunie op haar
manier ook wil. Men vraagt zich dus
te Parijs af welke kant Germania ten
slotte zal overgaan en ziet met be
zorgdheid de uitslag van dit spel tege
moet. Nu, deze bezorgdheid is niet
door Byrnes rede alleen ontstaan, im
mers de strijd tusschen Oost en Weèt
heeft zich van den beginne in de bij
eenkomsten te Parijs geopenbaard, en
waarom zou hij niet op het hevigst
uitbarsten als het om het hart van
Europa gaat, om Duitschland, dat
blijkbaar na de vergadering der Ver.
Naties op de operatietafel der Groote
Vier komt. Opmerkelijk is nog dat in
Byrnes rede met geen woord gespro
ken is over Belgische of Nederland-
sche aanspraken op Duitsch grondge
bied of schadeloosstelling. Maar
kleine naties hebben dan ook alleen
waarde als pionnen in het groote spel
der mogendheden. Een verheugend
verschijnsel zijn de goede diensten
welke België en Nederland te Parijs
bewezen hebben om Oostenrijk en Ita
lië te verzoenen over Zuid Tirol, dat
bij Italië blijft maar welks bewoners
de meest volledige rechten eener min
derheid zullen genieten. Een geheel
andere indruk maakt de steun welke
Albanië en Zuid-Slavië verleenen aan
de Oekrainsche klacht voor den Vei
ligheidsraad jegens Griekenland, dat
mede door de aanwezigheid der Brit-
sche troepen daar den vrede in ge
vaar zou brengen. De Ver. Staten, En
geland en Griekenland hebben fel van
zich afgebeten en de klacht heeft geen
schijn van kans, maar toch blijft de
toestand in Griekenland vanwege de
buitenlandsche invloeden welke elkaar
daar bestrijden gevaarlijk. Bulgarije,
dat zich bij stemming met overtui
gende meerderheid voor de republi-
keinsche staatsvorm uitsprak, heeft
zijn duit in het zakje gedaan door van
Griekenland te Parijs West Thracië en
een uitlaat naar zee te vragen. Steun
van Rusland en Z.Slavië natuurlijk,
verzet van de Westelijke geallieerden
even natuurlijk, wat men Bulgarije
geeft, geeft men Rusland immers
Misschien staat de Amerikaansche
beurscrisis, waar de fondsen enorm
gedaald zijn eenigszins in verband
met de internationale toestand, meer
waarschijnlijk echter met de binnen
landsche, nu stakingen, o.a. van de
zeelieden aan de orde van den dag zijn
en het publiek ontdekt dat de gouden
oorlogsdagen achter de rug zijn en het
buitenland geen geld heeft om de
enorme Amerikaansche productie op
te nemen. Of zijn er men kan nooit
weten financieele groepen aan het
werk om het Nederlandsch bezit aan
die fondsen, dat moet verkocht wor
den evenals van eenige andere landen
en dat gaat om milliarden, goedkoop
in handen te krijgen Ten slotte: de
conferentie om Palestina is te Londen
begonnen zonder Joden en zonder Pa-
lestijnsche Arabieren, doch mèt de
vertegenwoordigers der Arabische
landen. De Joodsche verzetsbeweging
pleegde weer aanslagen in Palestina.
Met de installatie der leden, in de
hedenavond te houden vergadering,
krijgt ook Sneek zijn raad met de oude
bevo gdheden terug, van den tijdelijken
raad waren die slechts beperkt. Maar al
krijgt onze gemeenteraad die oude be
voegdheden terug, dat wil nog niet zeg
gen ook zijn oude bewegingsvrijheid. Im
mers de gemeente Sneek is in de laatste
jaren ook noodlijdend geworden en dat
beteekent dat al haar uitgaven op het
goudschaaltje der hoogere instanties
werden afgewogen en alles wat naar
luxe zweemt geen goedkeuring verwerft.
Wat dat wil zeggen hebben we toch alle
maal wel even pijnlijk gevoeld, toen zelfs
een simpel subsidietje aan onze muziek
corpsen geen genade kon vinden bij hen
die hierover hebben te beslissen. Te pijn-
lijker omdat het rijk door groote bedra
gen de groote steden, die alle al jaren
zeer sterk noodlijdend zijn, wel in staat
stelt tal van cultureele instellingen in
stand te houden, ook door gemeentelijke
subsidies aan die instellingen te veroor
loven. Op zichzelf toe te juichen, want
het verdwijnen van die instellingen zou
een cultureele verarming voor het ge-
heele land beteekenen, welke niemand
zal begeeren. Het is alleen maar jam
mer dat zeer bescheiden cultureele uit
gaven der kleinere gemeenten door die
zelfde instanties onverbiddelijk worden
geschrapt. Intusschen, we hebben de fei
ten te nemen, zooals ze zijn, Sneek is
noodlijdend. Of dat nog lang zal duren?
Onze burgemeester heeft destijds in zijn
installatierede er reeds op gewezen dat er
een staatscommissie is, welke de finan
cieele betrekkingen tusschen rijk en ge
meenten in studie heeft. Nu plegen der-
gelrjke commissies nogal wat tijd voor
haar werk noodig te hebben en in dit
geval is dat heelemaal geen schande ook,
want het is een zeer ingewikkeld onder
werp. Het gaat ook om enorme bedra
gen en we weten allemaal wel hoe het
ook met ’s rijks kas gesteld is, de Neder-
landsche staat is ook noodlijdend, en hoe
moeilijk is het als de eene noodlijdende
de andere noodlijdende uit haar verle
genheid moet helpen Men behoeft het
dus niet te wijten aan kwaadwillende
bedoelingen van regeeringszijde men
insinueert wel eens dat den Haag spe
ciaal ook de groote gemeenten gaarne
onder curatorschap zou houden wan
neer de gezondmaking van de financieele
betrekkingen tusschen rijk en gemeenten
en het herstel van de volledige bewe
gingsvrijheid dezer laatste nog geruimen
tijd op zich zal laten wachten. Dat Sneek
door eigen financieele kracht zich weer
uit haar boeien zal kunnen bevrijden, is
ook nauwelijks aan te nemen. In dezen
heeft een plattelandsgemeente als Wijm-
britseradeel betere kansen. Dergelijke
gemeenten staan in de eerste plaats niet
voor zoo groote uitgaven als de stede
lijke. Men leze maar eens in de raads
voorstellen in dit nummer welke uitga
ven onze stad zich nu weer voor ’t gas
bedrijf moet getroosten, zoo iets van
150.000. Zeker daar kan voor geleend
worden, maar rente en aflossing belas
ten toch al weer een bedrijf, dat vroeger
behoorlijke baten aan de gemeente af
droeg. In een plattelandsgemeente met
haar geringere uitgaven zijn ook de tekor
ten kleiner. En wanneer straks ook de
landbouwbedrijven onder de onderne
mingsbelasting zullen vallen, krijgt, ge
zien de bedrijfsresultaten der Friesche
greidboeren, de gemeente Wijmbritsera-
deel vermoedelijk wel de kans haar fi
nancieele vrijheid te herwinnen. Ten op
zichte van Sneek zijn we niet zoo opti
mistisch gestemd. Dat beteekent dus dat
Sneek nog wel geruimen tijd haar bewe
gingsvrijheid zal moeten missen en dus
dat mpn noch van onze nieuwe „oude”
raad, noch van het college van B. en W.,
wie daarin dan ook tot wethouders mo
gen worden verkozen, te veel mag
verwachten of eischen. In de colleges van
B. en W. plegen niet de minst energieke
mannen zitting te krijgen. Hun moeten
de handen jeuken aan den slag te gaan,
nu er zooveel is op te bouwen en te on
dernemen. Als ze dat niet kunnen van
wege den financieelen toestand en bijv,
inzake het wel meest dringende vraag
stuk, de woningbouw, wegens gebrek
aan toewijzing van materiaal, waarbij
immers terecht de door den oorlog ge
teisterde gebieden voorgaan, moge hun
dat niet ontmoedigen en raad en burgerij
niet verleiden tot ongewettigde kritiek en
het doen van voorstellen, welke toch
niet voor verwezenlijking vatbaar zijn.
Het moge hen en ons allen prikkelen in
goede samenwerking te doen wat de
hand vindt te doen. Wellicht ligt in de
toestand ook een schoone gelegenheid
voor het particuliere initiatief, opdat de
burgerij gezamenlijk iets doe, wat de
gemeente nu niet mag doen. Met zijn
allen kunnen we toch bijv, onze muziek-
vereenigingen zonder subsidie wel op de
been houden? En allicht zal er op menig
terrein zoo nog heel wat gedaan kunnen
worden.
Kantoor voor Abonnementen:
Ka. KIEZEBRINK Co.
KLEINZAND 7 - Tel. 2872
