:e Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST lei Inspectie verga dering DINSDAG 24 SEPTEMBER 1946 le JAARGANG No. 7 1 Vechl heele Hol- et het rruydt s thee thee, stelt anges Dan ’ELB ineek INGEZONDEN. Afscheid Dr. H. de Vos Van Millioenen naar Milliarden i. Binnenlandsch Overzicht t Redactieadres KLEINZAND 7 - SNEEK ft: Tel. 231 H jaar arne met laar dog Idroog ok- ei het 'dde ogal om- hat- te 8 ur mgewoi ikaansch Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS De een IJLST. Onze wijkverpleegster, zuster B. Wouda, ontving dezer dagen een oor konde van de Amerikaansche autoritei ten, als dank voor het onderdak verlee- nen aan twee Amerikaansche vliegers tijdens de Duitsche bezetting. en wij tabak Bureau voor Advertenties Fa. DRIJFHOUT GROOTZAND 55 Tel. 3005 i eiger enin- rten, zen). •voor bijv. Kan- aris- ring- e groots! LSON. tslag o« de stern als Ladi i 18 jas Buiten verantwoordelijkheid der redactie 'ereld ver speelt ei teek. M3. Kolenrantsoen blijft twaalf eenheden. Het huisbrandrantsoen is voor dezen winter definitief op twaalf eenheden vastgesteld. Kamerbewoners zullen zes eenheden brandstof krijgen. Zijn zij ouder dan vijf en zestig jaar, dan ont vangen zij negen eenheden. Van be voegde zijde wordt er op gewezen, dat het niet juist is zooals vaak gebeurt afvzijzend te staan tegenover bruinkool briketten Wanneer deze oordeelkundig worden gebruikt, geven zij voor weinig geld een goede, gelijkmatige warmte. Bijz. Raad van Cassatie. De limonade-bewerker J. Vooistra, uit Sneek, Lijnbaansbuurt, stond Woensdag terecht voor de bijz. Raad van Cassatie te Den Haag, terzake dienstneming bij de Wasserschutz-polizei. Door het bij- Alg. Ned. Invalledenbond. Op 16 Sept. j.l. hield de afd. Sneek van dezen bond een ledenvergadering. Nadat voorz. Elzinga de vergadering had geopend, volgde het verslag van den secretaris. Het kasbeheer werd in orde bevonden. Als afgevaardigden naar het congres, dat gehouden wordt op 25 en 26 Sept, werden benoemd de h.h. Elzin ga en Bantema, die deze taak op zich namen. Zij nog vermeld dat Z.K.H. Prins Bernhard en minister Drees dit congres in de morgenuren zullen bijwonen. I en 9uu Maanda engen er Kord Per 1 October meer gas en electriciteit. De verbetering van onze kolenpositie heeft het mogelijk gemaakt, de gas- en electriciteitsrantsoenen aanzienlijk te verhoogen. Deze verhooging zal reeds op 1 October a.s. van kracht worden. De nieuwe kookrantsoenen voor gas zijn al dus vastgesteld: voor gezinnen van twee personen 54 M3 per periode (in plaats van 34 M3); voor elk gezinslid meer 6 M3 per periode (onveranderd); voor al leenwonende personen die zelf koken 48 M3, (i.p.v. 28 M3). Electriciteit voor zonder gerechtshof te Leeuwarden was indertijd 8 jaar tegen hem geëischt. De uitspraak was 3 jaar. De advocaat-fis- caal bij den Raad van Cassatie achtte de tijd in voorarrest doorgebracht, voldoen de. Uitspraak over 4 weken. Vooistra werd o.m. verdedigd door een oud- K.P.’er hier ter stede. Luisterwedstrijd Man over boord'. Bij den in Juni door Koos Koen ten bate van Nederlands Volksherstel ge houden luisterwedstrijd zijn o.a. prijzen gewonnen door J. de Groot, Abbega. prijzen nrs. 303 en 1197 1 st. zw. bors telwerk en 1 pakje sigarillos; Tj. Abma, Folsgare, prijs nr. 1020 1 kam; mevr, wed. H. Stienstra, Sneek, prijs nr. 410 1 sc. zw. borstelwerk; T. Brinkman, Sneek pr. nr. 472 1 vouwbeen. Distributienieuws. Binnen 2 maanden zal voor alle per sonen ouder dan 21 jaar een bon wor den aangewezen, waarop naar keuze 25 gram peper of nootmuskaat gekocht kan worden. Van 25 Sept, af zijn de speciale punten voor textiel, uitgereikt vóór 1 Mei 1946 niet meer geldig; dus de brui ne bonnen met zwarte opdruk „textiel 10 punten” en de paarse bonnen zwarte opdruk „textiel 1 punt”. plaats in zijn gewone uitgaven nog niets uitgetrokken voor verbetering der on- derwijzerssalarissen en voor de toege zegde ouderdomsvoorzieningen, al belooft hij er om te zullen denken. En in de tweede plaats heeft hij een groot deel van zijn uitgaven over 1947 naar de buitengewone verschoven, ook het be drag dat hij er tegenwoordig op.toelegt om het Nederlandsche volk te voeden. Op deze buitengewone uitgaven komen wij in het volgend nummer terug. Zondagavond j.l. nam dr. H. de Vos afscheid van. de Ned. Herv. Gemeente alhier in verband met zijn benoeming tot kerkelijk hoogleeraar aan de Ge meentelijke Universiteit te Amsterdam. Een groote schare vulde het ruime kerk gebouw, waarbij wij een viertal predi kanten uit naburige gemeenten opmerk ten. Na het votum en lezing der Apos tolische Geloofsbelijdenis las de schei dende leeraar 1 Cor. 1 82 5, waar na hij in een warme prediking de ge meente bepaalde bij 1 Cor. 2:2: „Want ik had niet besloten iets te weten onder u, dan Jezus Christus en dien gekrui sigd”. Na de prediking bracht dr. de Vos allereerst dank aan de collega’s van buiten, met wie hij een prettige samen werking heeft mogen hebben. Ook ge meenteleden uit andere plaatsen had spr. opgemerkt, waarover hij verheugd was. Van de predikanten Kentie en De Ruiter neemt spr. met weemoed afscheid. Met hen, evenals de andere collega’s heeft hij prettig kunnen samenwerken en hij zal ze beide zeer missen. Hij spreekt de wensch uit, dat het hun beiden wel mo ge gaan in hun persoonlijk en ambtelijk leven. Het is meer dan een phrase, wan neer spr. erkent, dat er met den kerke raad een goede samenwerking bestond. Men heeft daar naar mij willen luiste ren, omdat men mij het volle vertrou wen schonk, hoewel wij het niet altijd met elkaar eens waren. Spr. heeft groote eerbied voor de trouwe plichts betrachting der leden van den kerkeraad en spr. hoopt, dat God hun den rechten weg mag wijzen voor zijn opvolger, waarvoor de gemeente opgewekt wordt te bidden. De kerkvoogden wordt dank gebracht voor de wijze waarop zij naar de wenschen van spr. en zijne vrouw hebben willen luisteren. Hij zal vaak met weemoed aan deze pastorie terug denken. In dit alles hebt u getoond de kerk te willen dienen, evenals de archi tect Leeman, die op prettige wijze aan spr.’s wenschen tegemoet kwam, koster en de kosterin vertoonen merkwaardige eenheid, niet alleen als man en vrouw, maar ook in hun bedie ning. Er is niet zelden een beroep op hen gedaan om iets te weten te komen over personen en toestanden. Moge het hun gegeven zijn nog jaren een gezegend leven te genieten. Ook den organist, een belangrijk persoon in den eeredienst, wordt de zegen des Heeren toege- wenscht. Met besturen van tal van ver- eenigingen heeft spr. veel samengewerkt en het spijt hem, dat hij niet zooveel heeft kunnen doen als hij wel gewenscht had. In het jeugdwerk en met de cate chisanten, die weinige waren, heeft hij het goed gehad. Ook in de gemeente heeft hij zeer veel hartelijkheid onder vonden en als spr. nog weer opnieuw zou moeten beginnen zou hij het anders doen, b.v. het huisbezoek beter verzor gen. Maar er is ook niet altijd veel medewerking geweest, o.a. in den kerk gang. Een teer punt is de verschuiving, waardoor de onderlinge afstanden groo- ter worden. Toen spr. hier 18 jaar ge leden kwam, vond hij een door de rich- tingsstrijd verpeste gemeente en toen hij hier 12% jaar was, beschouwde hij zijn werk als mislukt. Nu durft spr. dat niet meer zeggen, omdat hij Gode zij dank een bruggebouwer heeft mogen zijn. Wij moeten naar één Heer willen luisteren en het zou heel erg zijn, als de strijd opnieuw ontbrandde. De Heer re geert en in dat geloof geeft spr. zijn werk hier over aan den Heer der ge meente. Ds. de Ruiter spreekt namens den kerkeraad, de kerkvoogdij en de ge meente er zijn blijdschap over uit, dat dr. de Vos tot kerkelijk hoogleeraar is benoemd. Er is echter ook weemoed, en daarin leeft de gemeente mee. Spr. dankt dr. de Vos voor wat deze in den kerke raad en in de gemeente heeft willen zijn. Hij heeft niet willen heerschen. maar leiden. De verhouding in den kerkeraad was goed, waarvoor wij u hartelijk dan ken. Wij roepen, niet ach en wee, want wij mogen gelooven in de vergeving der zonden, ook der ambtelijke. Spr. wil nog een persoonlijke herinnering mee- deelen. Toen hij pl.m. 7 jaar geleden het beroep naar Sneek ontving, zag hrj er eerst erg tegen op, naast een dr. en pri- vaat-docent te moeten werken, maar dat is bijzonder meegevallen. Spr. verzoekt de gemeente Gez. 263 1 te willen zin gen, waarna dr. de Vos ds. de Ruiter dankt en voorgaat in dankgebed. Van de gelegenheid om ds. en mevr, de Vos per soonlijk de hand ten afscheid te drukken, werd door velen gebruik gemaakt. SNEEKER NIEUWSBLAD Redacteuren L. KIEZEBRINK en C. SMIT Donderdag j.l. vond in het Geb. v. Chr. Bel. de bekende Inspectievergade- ring weer plaats. De Inspecteur van het L.O., de heer R. J. Sipkens, opende de bijeenkomst en constateerde met vreugde een flinke op komst op deze eerste vergadering na den oorlog. Spr. heette in het bijzonder welkom den heer en mevr. Bierling, den spreker, den heer L. v. d. Zweep, verte genwoordigers van gemeente- en school besturen. Onwillekeurig zult ge met uwe gedachten terug zijn gegaan naar de laatste bijeenkomst hier en verwijld heb ben bij uwe collega’s, die de achterlig gende jaren niet hebben overleefd en in het bijzonder bij hen, die slachtoffer van de terreur zijn geworden. Spr. verzocht de aanwezigen zich van hunne zitplaat sen te verheffen en in een oogenblik stilte de heengegane collega’s te ge denken. Mogelijk zullen er zijn, aldus vervolgt spr., die gedacht hebben, dat na een onderbreking van 67 jr. een mooie gelegenheid geschapen was om dit In- spectie-instituut geruischloos ten grave te doen dalen. Toch kunnen we deze vergaderingen niet missen. Het is een der weinige gelegenheden, dat wij als ambtgenooten van verschillende rich ting, zaken onder de oogen kunnen zien, welke ons allen aangaan. Wij aanvaar den de richtingsverschillen en verliezen niet uit het oog dat onze gezamenlijke taak is de opvoeding van het Neder landsche kind van heden. Nu, na den oorlog staat deze taak ons duidelijker voor de oogen dan daarvoor. Deze eene kans in het jaar, om gemeenschappelijk overleg te plegen, moeten wij ons niet laten ontglippen. Ik dank u voor de prettige wijze waarop u mij bij mijn ambtsaanvaarding, ontvangen hebt, en ik zal al het mogelijke doen, deze pret tige verstandhouding te doen voort duren. Men zie in mij niet het nood zakelijke kwaad, maar de medewerker, die zijn bescheiden gaven in dienst van de school stelt. Laat ons bouwen met elkander; er zijn puinhoopen genoeg Dan is het woord aan den heer L. v. d. Zweep, inspecteur L.O. te Amsterdam over Wij hebben voor een bespreking van het staatsstuk, dat men millioenen-nota pleegt te noemen, maar tot een milliar- dennota is uitgedijd, gaarne de meer fi nancieel deskundigen der groote bra den laten voorgaan. Bij het doorlezen van wat deze daarover schrijven ont dekken wij echter dat zij over minister Lieftincks becijferingen betreffende uit gaven en inkomsten voor 1947 al even verbijsterd zijn als wij. En dat is geen wonder. Ten eerste zijn de sommen zoo geweldig, vergeleken bij de staatsuit gaven van voor den oorlog, dat men zich er nog niet in thuis voelt, zooals een schooljongen die inplaats van met een tientallig, plotseling met een ander stel sel moet werken. Ten tweede zijn alle cijfers zoo beïnvloed door de buitenge wone omstandigheden, temidden waar van we nog leven, dat we geen kijk op de werkelijke kosten van onze staats huishouding hebben. Het is eigenlijk zoo dat de Nederlandsche staat een ge heel nieuwe huishouding moet opzetten op de ruïne van een oude en hij over een reeks van jaren zich daarvoor een aan tal uitgaven moet getroosten, welke gaandeweg verminderen, en daarnaast een aantal uitgaven moet doen om het huishouden gaande te houden, en dit laatste liefst nog heel wat beter dan vroeger. En dit alles moet dan geschie den uit een zeer schraal voorziene beurs en met een uit het verleden stammende enorme schuldenlast. Prettig huishouden is het dan niet Gezien het bovenstaan de is het te begrijpen dat we van den minister een begrooting krijgen voor 1947, waarop de gewone uitgaven voor komen, welke het staatshuishouden in gang moeten houden en een begrooting van buitengewone uitgaven, welke gaan deweg, naarmate de toestand in Neder land normaler wordt, zullen afloopen. Wat de gewone uitgaven betreft, deze worden geraamd op 2310 millioen gul den. Wanneer we daarnaast stellen de uitgaven van 1938 ten bedrage van 700 millioen, schrikken we al een beetje. We schrikken echter nog meer wanneer we ontdekken dat van die 2310 millioen er 514 voor oorlog en marine bestemd zijn; vóór den oorlog was dat zoo wat 100 millioen samen, welk bedrag in een geheel andere verhouding tot de 700 mil lioen uitgaven van toen stond, dan de 514 tot de 2310 van nu. Maar we zijn totaal verbijsterd als we dan nog ont dekken dat oorlog en marine niet de grootste post onder de gewone uitgaven vormen, er is nog een hoogere nl. voor rente en aflossing op onze staatsschuld en die post is 780 millioen Dat is ruw weg een derde van al onze gewone uit gaven Dit ware nog niet zoo erg als we voor de staatsschuld waarvoor deze rente en aflossing betaald wordt, ook allerlei gekregen hadden wat weer in komsten inbracht, dus als ze nuttig be steed was. Helaas, ook dat kan niet ge zegd. Het grootste gedeelte van deze schuld is niet besteed aan uitgaven, waaruit ook inkomsten voortvloeien, en ook niet aan uitgaven welke het geeste lijk peil van ons volk verhoogen. Een zeer groot deel is ontstaan in dezen oor log, dat is wel duidelijk als minister Lief- tinck er op wijst dat over de jaren 1940 tot en met 1945 (de uitgaven in Neder land zelf zoowel als die van de Londen- sche regeering samen genomen) er een totaal tekort is van 12600 millioen gul den Men begrijpt dat het heel moeilijk huishouden is als 1/3 van de gewone uit gaven weggaan aan rente en aflossing van schuld en bovendien nog ruim 1/5 aan oorlogsvoorbereiding, welke ook geen baten in het laadje brengt. Samen is dat 8/15, dus meer dan de helft. De minister zegt daarbij dan nog dat de staatsschuld nog wel zal stijgen. Maar er is in den oorlog nogal geld verdiend in Nederland, welk geld zooals bekend getroffen zal worden door de vermo- gensaanwasbelasting, welke nu door bei de Kamers is aangenomen. De sommen welke daaruit zullen worden verkregen, zullen voor vermindering van de staats schuld dienen, vermoedelijk 3000 milli oen, en eveneens de opbrengst van een heffing-in-eens van alle vermogens, waarvoor het wetsontwerp te wachten is. Door deze belastingen zal dus de staatsschuld dalen, anderzijds door de buitengewone uitgaven nog stijgen, zoo- dat we het netto resultaat maar gedul dig moeten afwachten. Toch weten we dat onze staatsschuld nu naar de 30000 millioen loopt (voor den oorlog 4000 millioen Na oorlog, marine en natio nale schuld is de belangrijkste post op de begrooting der gewone uitgaven die voor onderwijs ad f 205 millioen, wat echter het eindcijfer nog niet is omdat er nog voorzieningen moeten getroffen voor de hard noodige verhooging der onderwijzerssalarissen. Een aanzienlijke besparing is op onderwijs verkregen uit de opschorting van het invoeren van het 8e leerjaar, wat onderwijsdeskundigen heelemaal niet schijnt te spijten. De steun aan noodlijdende gemeenten is ook met 25 millioen verminderd, in verband zoowel met een te verwachten toename van de inkomsten der gemeenten als met het oog op de nood van ’s Rijks schat kist. Gezien al deze teekenen van be rooidheid, zou men misschien niet ver wachten dat de begrooting der gewone inkomsten en uitgaven nog een over schot zou laten. Doch inderdaad komt minister Lieftinck tot dit resultaat. Hij raamt gewone inkomsten uit belastin gen van ruim 2400 millioen, tegen uit gaven van 2310 en komt dus tot een overschot van 90 millioen. We geven het een gewone huismoeder te doen om we deelen al de bovengenoemde cijfers nu maar eens door een 'millioen met een inkomen van 2400 gulden, na er f 780 van aan rente en aflossing op schulden en f 514 voor maatregelen om te zorgen dat niemand bij je zal in breken betaald te hebben, zoo knap en krap huis te houden dat ze aan ’t eind van ’t jaar nog f 90.over heeft. Maar minister Lieftinck heeft in de eerste „Onderwijsproblemen van heden”. Spreker behandelde een vijftal proble men, in de eerste plaats die rondom de schoolpolitiek. De herkersteningsactie van de N. H. Kerk betrekt ook de open bare school in haar werk en wil de bijbel op de openbare lagere scholen in voeren. Hoe men echter de bijbel in een algemeene volksschool zal hanteeren heeft nog niemand gepoogd duidelijk te maken. Spr. maande daarom aan tot be dachtzaamheid alvorens men een aan vang neemt met dit zeer gewaagde ex periment. De passieve houding van de overheid betreffende de voorlichting in zake het onderwijs stelt ons nog altijd teleur, maar toch is het een concreet volksbelang dat de millioenen uit de overheidskassen een zoo groot mogelijk rendement opleveren. Waartoe dient ei genlijk ons dagelijksch werk? Gretig, misschien al te gretig, heeft men de school belast met allerlei zaken die niet tot de verstandelijke ontwikkeling van de leerlingen bijdragen, en door deze overbelasting verkeert de school in tijd nood. Spr. adviseerde daarom met klem de techniek van schrijven, teekenen en andere handenarbeid zooveel mogelijk uitsluitend een dienende functie te doen vervullen. Welke idealen men ook pro pageert, op school moet worden ge leerd. De school moet resultaten afwer pen en kennis bijbrengen opdat het kind zijn taak in het leven kan vervullen en zijn persoonlijkheid ontplooien. De alge meene klacht dat onze school te intel lectualistisch zou zijn, acht spr. betrek kelijk juist, het is niet waar dat de in- tellectueele vorming echter op de scho len in Nederland te hoog is opgevoerd, en spr. onderschreef de meening van dr. H. Brugmans, voorz. van het voormalig Instituut voor Arbeidersontwikkeling, dat gebrek aan intellectueele ruggegraat kan leiden tot geestelijke ontsporing en verkommering. Verstandelijke vorming staat regelrecht in verband met de ka- rakteropvoeding. Aan zichzelf overge laten brengt een akker nooit graan voort, wel onkruid, en daarom heeft ie dere leerstof, die niet wordt voorge dragen met en uit overtuiging geen re sultaat. Dat men dat niet heeft begre pen, heeft ons onderwijs in een slechte reuk gebracht. Ons onderwijs werd hoe langer hoe vlakker, en zelfs het gods dienstonderwijs richtte zich meer tot het hoofd dan tot het hart. Heymans’ voor spelling werd waarheid, dat onze eeuw een eeuw zou worden van de psycholo gie. De zin van de school ondergaat zijn jongste wending door de leer van de persoonlijkheid; deugden als trouw, waarheidsliefde en naastenliefde worden als grondslagen niet slechts aanvaard, maar met groot elan uit Christelijke en Humanistische overtuiging gepredikt. Zoo heeft de zin van de school van onze tijd zich vrijgemaakt van de beperking als zou ze louter leerinstituut zijn. Zal er van de veelbesproken onder wijsvernieuwing nog wel iets terecht ko men Spr. verstaat dit pessimisme, want we wachten al 1% jaar op het rapport Bolkestein; een jaar geleden hadden we de mond er vol van, thans denkt geen mensch er meer aan. De progressieve scholen hebben radicaal ge broken met het klassieke stelsel; daar voor in de plaats kwam het zelfdoen en het persoonlijkheidsonderwijs. Als experimenteerscholen hebben deze in richtingen zeker beteekenis, maar een algemeene volksschool kan hun voor beeld niet volgen. De klassen zijn te groot, de gebouwen en het onderwijzend personeel ongeschikt. Zal het onderwijs de vernieuwingsbeweging dan maar niet negeeren In het algemeen -staan zij, die onderwijsvernieuwing niet noodig achten, in slecht gezelschap. Rust roest, en een orgaan, dat niet functioneert, sterft af. In het algemeen is de bereid heid tot onderwijsvernieuwing bij het on- derwijzerscorps wel aanwezig, maar in de wijze waarop schuilen groote moei lijkheden. Onderwijsvernieuwing is niet synoniem met beperking van de leer stof. Onze leerlingen worden niet over laden, maar de parate kennis die wij hun bijbrengen heeft vaak het verwar rende karakter van een chaos. Spr. il lustreerde dit met beelden uit de vader- landsche geschiedenis. Leert bijv, niet te veel jaartallen maar zorg voor een chro nologisch overzicht en voor geregelde repetities. Hetzelfde geldt voor karakter kennis en kaartkennis. Wij kunnen niet zonder paraatheid, maar het vele is de vijand van het goede. De opleidings school moet meer nog dan de gewone repetities. Hetzelfde geldt voor karakter kennis eigen te maken. In de tweede plaats hebben onze leerlingen begrip noodig. Wij willen vaak te volledig zijn. In de derde plaats moeten wij middelen, d.w.z. goede methodes verschaffen opdat de kinderen zich de kennis eigen kunnen maken. Onze leerlingen moeten leeren critisch te lezen en critisch te luisteren. Ze moeten niet alles slikken wat in de pers gedrukt staat. Om het denken te stimuleeren wordt vaak het probleem- onderwijs gepropageerd. Een probleem grijpen jongens graag aan; zij leeren daarvan veel. Wie het onderwijs verfris sen wil ga na of het rekenonderwijs in klasse 1 en 2 af te schaffen is of tot een uur gereduceerd kan; geen sommen met noemers grooter dan 25. 1/20 of 1/25 gaat nog, maar wie heeft ooit gehoord van 1/13 of 1/17 Voor heemkunde, aldus spr., behoef ik na het Friesch congres geen lans meer te breken. Dat onderschrijf ik geheel en bij geakunde acht ik het gebruik van de Friesche taal het meest geëigend. Het 8e leerjaar. Hoe moeten we met het achtste leer jaar? Moet het worden gehandhaafd of is het de verdwijning nabij Als de ra dio vandaag zou berichten dat het ver dwijnt, zou de stemming hier niet slech ter zijn. (Applaus). In Engeland kent men het niet en in België is men er al eenige jaren dood mee verlegen. De zus terscholen voor meisjes maken er nog wat van, maar voor jongens is het in Nederland een groote mislukking ge worden. Na zeven jaren schoolpraktijk hebben de jongens er volkomen genoeg van; hun theoretische belangstelling ont waakt pas weer opnieuw als de levens praktijk hen daartoe dwingt. Misschien zal verplicht vervolgonderwijs van 2 jaren een lichte verbetering geven. Wij zullen meer algemeene ontwikkeling moeten bijbrengen. Overigens staat ons onderwijs boven dat in het buitenland. Ook de Ulo-school heeft onze belang stelling. De Uloschool is een onmisbare afsluiting voor vele leerlingen en een poort die voor vele beroepen openstaat. Dit blijve zoo In eigen kring overwege men echter of verbetering van het exa men mogelijk is. Diploma A zonder wis kunde zou heel wel mogelijk zijn en het vak nat. historie dient geheel van het eindexamen te verdwijnen. Beperking van de examenstof zou voor deze school mooie vernieuwingsmogelijkheden ope nen. Na te hebben stilgestaan bij de aansluiting van het L.O. aan het Mid delbaar onderwijs sprak de heer v. d. Zweep tenslotte nog over de geestelijke habitus en beroeps- ethos van den onderwijzer. De onderwijzer moet critisch tegen over zichzelf staan, al is zelfcritiek heel moeilijk, verder moet hij strijden tegen het traditionalisme en midden in het volksleven staan. Onze beroepsethos wordt wel zeer zwaar belast door het vele werk, waarmee de honoreering niet in overeenstemming is. Het stijgende ge boortecijfer in ons land zal over 10 jaren de formatie van duizenden school- Nederland een wezenlijke positieve waarde heeft gehad. In het rapport wordt, o.m. gememoreerd, dat uit de Uniekringen zeer vele illegale wer kers zijn voortgekomen en dat de lei ding dit verzet vooral in het laatste tijd perk sterk heeft bevorderd. Deze uit spraak maakt een bevredigend einde aan een herinnering uit den oorlog. Heel weinig hebben we den laatsten tijd van officieele zijde gehoord over onze eischen aan Duitschland inzake schade vergoeding en gebiedsafstand, doch nu brengt een tweetal onzer ministers een bezoek, aan. Duitschland om een onder zoek in te stellen naar mogelijke verbe teringen van onze grens met dat land. Gelukkig gaan er nu ook meer stemmen op welke op het belang van Duitschland als onze leverancier en afnemer wijzen, minister Mansholt heeft in krachtige be woordingen de beteekenis van Duitsch land als kooper van onze landbouwpro ducten in het licht gesteld. Inderdaad mag ernstig betwijfeld worden of we ooit weer goed op de been zullen komen, wanneer men Duitschland niet in staat stelt dat ook te doen. Dat het met onze economische toestand nog niet klopt blijkt ook uit de cijfers welke het Cen traal Bureau voor de Statistiek geeft over de huishoudrekeningen van 148 ge zinnen. Gezinnen met gemiddeld f38.35 inkomen per week hadden uitgaven van f 43.91, met f 48.07 inkomen uitgaven van f 53.11 en met f 60.09 inkomen, uit gaven van f 66.91. Deze gezinnen, en men mag dus wel zeggen, alle Neder landsche gezinnen met dergelijke inko mens teren dus in. Er zou nu een prij zenslag op komst zijn om de prijzen der levensbehoeften te verlagen. Doch ook hierbij dient men voorzichtig te zijn, en maar niet zonder meer het blauwe pot lood te hanteeren. Met dergelijke dingen treft men de landbouwende bevolking vaak alleen, omdat de prijzen van haar producten het gemakkelijkst te verlagen zijn, in verband met toeslagregelingen enz. Te hopen is het dat in dezen dit maal de rechtvaardigheid zal worden betracht. Ab-prijs (2.50 per half jaar Franco per post f3.75 per half jaar Kantoor voor Abonnementen: Fa. KIEZEBRI IK Co. KLEINZAND 7 - Tel. 2872 Elders in dit blad wordt al aandacht geschonken aan de millioenen-nota, zoo- dat we daarover niet behoeven te spre ken. Groots is op 17 September te Arn hem de herdenking van den slag om die stad geweest. Het was toen 2 jaar ge leden dat op een stralehden Zondag groote luchtvloten over ons land kwa men en de eerste Engelsche luchtlan dingsdivisie bij Arnhem daalde. Mont gomery was zijn gewaagde onderne ming begonnen, een poging om zich bij verrassing van Arnhem aan deze zijde van de rivierbarrière, meester te maken en daardoor deze stad te maken tot uit gangspunt van operaties, welke een snel einde van den oorlog zouden veroorzaken. Helaas mislukte deze poging, een Arn hem juist passeerende Duitsche tankdivi sie kon door de Duitsche oorlogsleiding 'direct worden ingezet en na dagenlange strijd moest de poging worden opge geven. 6000 Engelschen verloren het leven of vielen in handen van den vij and, 2000 ontsnapten naar de andere zijde van de rivier, waar het 2e leger, dat niet naar hen had kunnen door- stooten, hen opnam. De Nederlandsche dankbaarheid voor deze heldenstrijd heeft zich geuit in de stichting van een monument, het „Airborne” monument, te Oosterbeek dat 17 Sept, onthuld is en waarbij H. M. de Koningin aanwezig was evenals generaal-majoor Urquhart, die de Engelsche divisie destijds aan voerde, en tal van overlevenden van den strijd en nagelaten betrekkingen van ge sneuvelden. Een film, van dezen helden strijd .„Theirs is the glory” werd tege lijkertijd te Arnhem, Londen en Ottawa vertoond. Van de oorlog, welke achter den rug is, naar de moeilijkheden, welke we nu in Indonesië hebben, is een heele stap, ook omdat we allen vurig hopen dat het daar niet tot .oorlog zal komen. Naar bericht wordt zijn trou wens de vooruitzichten op overeen stemming gunstig, ook de beurs ge looft dat want in de afgeloopen week was er veel vraag naar Indische fond sen. Intusschen heeft luitenant-generaal mr. H. J. Kruis via de radio een ernstige waarschuwing gericht tot die manschap pen, die zich niet of niet op tijd voor inscheping naar Indië meldden. Nadat hij gewezen had op de straffen van 7% en 15 jaar, die opgelegd worden bij een minder of meer ernstigen vorm van de sertie, zeide hij Omdat ik zoo goed be grijp, dat misleiding en gebrekkig in zicht voor de overgroote meerderheid van de kleine groep, die achtergebleven is, de drijfveeren waren, heb ik bepaald, dat ditmaal nog van strafrechtelijke be handeling zal worden afgezien en de za ken van hen, die alsnog onverwijld naar hun onderdeelen terugkeeren. slechts krijgstuchtelijk behandeld zullen wor den. Begrijp mij goed, mannen, dit geldt slechts voor één keer en slechts voor die groep, wier inschepingsverlof deze week Maandag den 16en Septem ber eindigde. Nadat hij den mannen nog een hart onder den riem gestoken had, zeide hij tenslotte Zeer bijzondere om standigheden voorbehouden, gaat gij voor niet langer dan twee jaren weg. Gij weet, dat de verliezen in Indië slechts zeer gering zijn en er is weinig reden om te verwachten dat zij hooger zullen worden. Het tegendeel is eerder waar”. Een Nederlandsche commissie, welke in het republikeinsche gedeelte van Java op bezoek was, kreeg een gunstige in druk van de toestand daar, ook van de gezindheid ten opzichte der Nederlan ders, al had zij bezwaar tegen het „Ja- pansche” gedrag der Indonesische troe pen. Er is nog iets van een commissie te melden. In het thans verschenen rapport over de Nederlandsche Unie en haar driemanschap spreekt de door prof. Schermerhorn benoemde commissie als haar overtuiging uit, dat het op treden van het driemanschap on danks de in het eerste moeilijke oor logsjaar begane fouten over het ge heel genomen in het belang van Ne derland is geweest en dat het werk van de Nederlandsche Unie dank zij het initiatief van het driemanschap tot stand gebracht als zoodanig voor Ohl- Het laats nog Test, igen. want I er te dden .eden ijme-1 was. dat naak eeste >elen stad stige ver ziet, mid- een wo- g in elijk 5 OP „Opmerker” is tevreden maar „Criticus* vraagt naar meer Het licht kwammaar Met groote vreugde namen we kennis van het onderschrift onder het artikel „Contrasten” en met nog meer voldoe ning constateerden we, dat reeds tal van nijvere handen bezig waren (en zijn) licht te brengen in duistere hoeken. Met zorg en moeite werden defecte licht punten in orde gebracht, nieuwe onder deelen zoo noodig geplaatst. En nu stra len die lantaarns hun schijnsel weer om zich heen in donkere uren tot nut van ontelbaar velen. Een woord van dank is hier wel op zijn plaats voor deze op bouw. De afbraak is echter ook al weer begonnen en opnieuw zijn „enkele ele menten” onder de jeugd bezig met „ver duisteren” waar nog maar zoo kort „licht” kwam. Blijf af van de lan taarns, jongens en verpruts niet wat met zooveel zorg en kosten tot stand is gebracht. Ouders, wijst uw kinderen, ten voor- deele van U zelf, op het verkeerde van een dergelijke vernielzucht, want is de lamp kapot, dan is uw eigen straat in donker en hebt U met uw mede-straat- bewoners het grootste ongerief. Weest een wachter voor de lantaarns in uw buurt, ieder in zijn omgeving, èn het resultaat zal zijn een behoorlijk ver lichte stad, een lichtstad van het Noor den. Opmerker. Obstakels. Op een tochtje door de stad werden door ons onderstaande hindernissen en „sta-in-de-weg”en geconstateerd, welke, zoo spoedig als maar eenigszins moge lijk is, dienen te verdwijnen in verband met het verkeer, zoo wel te voet als per as. le. De oude kiosk bij de overweg, die het uitzicht belemmert op de bocht al daar. 2e. De paal (20 km.) eveneens aldaar, die velen al grondig verwenscht hebben, vanwege een onzachte kennismaking er mee. 3e. Een stuk spoorrail eveneens daar, een meter boven het trottoir uitstekend aan de spoorbrugzijde. (Zie 2e). 4e. De benzinepompen in de Park straat, zijnde een ware versperring voor voetgangers. 5e. Door de geheele stad heen een ra dicale oplossing van het verkeersborden wee; in elk geval een snelle verdwijning van alle bordenlooze palen uit de trot toirs en dat zijn er vele. 6e. Brugwachtershuisjes niet midden op het trottoir en dan nog „bepaald” bo vendien zooals bij Looxmagrachtsbrug door een nuttelooze paal. 7e. Brievenbussen, zoo geplaatst, dat ze geen struikelblok vormen voor de voetgangers op een te smal trottoirtje, zooals op de Jousterkade. 8e. Vluchtheuvels moeten het verkeer vergemakkelijken, doch niet belemme ren. Dit kan niet gezegd worden van de mislukte poging bij de Hooiblokstfaat, waar overtredingen dagelijks bij tien tallen zouden zijn te constateeren door de Politie. 9e. Een lichtmast niet voorbij de hoek te plaatsen, zooals bij de Willem Lode- wijkstraat, waar geen enkele automobi list rechts omheen rijdt komende van de brug. 10e. En laten we hiermee vooreerst besluiten Voor de urinoir op deze plek is misschien nog wel een betere plaats te vinden, een beetje minder geëtaleerd. De weg is daar wel breed, maar is nu een dergelijk „noodzakelijk kwaad” een object voor pleinversiering Een rijtje boomen en een trottoir zouden het daar beter doen. Criticus. kookdoeleinden: voor gezinnen van twee personen 135 KWH per periode (i.p.v. 85 KWH); voor elk gezinslid meer 15 KWH per periode (onveranderd); voor alleenwonende personen die zelf koken 120 KWH per periode (i.p.v. 70 KWH). Stroom voor verlichting e.d.Januari en December 45 KWH p. m.; Februari en November 40 KWH p. m.; Maart en October 30 KWH p. m.; April en Sep tember 25 KWH p. m.; Mei t.m. Augus tus 20 KWH p. m. Totaal 360 KWH i.p.v. 156 KWH. Gas voor verlichting: De gasrantsoenen voor verlichting wor den voor: Januari en December 26 M3, p. mnd.; Februari en November 24 M3, p. mnd.; Maart en October 21 M3, p. mnd.; April en September 19 M3, p. mnd.; Mei t.m. Augustus 15 M3, p. mnd. Nu de rantsoenen zoodanig wor den verhoogd dat voor eiken aangeslo tene aan redelijke behoeften kan worden voldaan en bovendien met de verstrek king van petroleum, als aanvulling op de kookrantsoenen, op den bestaanden voet zal worden voortgegaan, zullen verbruikers, die deze rantsoenen over schrijden, thans als regel zonder meer worden afgesneden.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1946 | | pagina 1