2
POK
ood
o
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
idefabr
r
Sneei
VRIJDAG 25 OCTOBER
1946
le JAARGANG No. 16
Nederland’s Delfstoffen
2369
X 55
X 56
46-1 brood
46-1 boter
46-2 boter
T 55
V 56
N
Buitenlandsch Overzicht
BONNENLIJ ST
voor do le helft van de 12e periode
(27 Oct t/m. 9 Nov.) 1946.
Vereeniging van Sneeker
Zakenlieden
45-3 boter
46-1 melk
vIANS,
z
Jedden
en
veeren
:n wij
assen
LHUIS
>1.2329
dergelijk plan in dezen tijd op de fi
nanciën moet stranden, een simpele
airstrip zou 4 a 5 ton kosten Tot
slot werden eenige belangwekkende
filmpjes vertoond.
Eikels hebben groote waarde
als veevoeder.
Waardevol materiaal dreigt
verloren te gaan.
De herfst van dit jaar heeft een rij
ken oogst aan eikels gebracht. De
verwachting was, dat, gelet op het te
kort aan veevoeder, vele rapers er op
uit zouden trekken om eikels te ver
zamelen, want de handel heeft vol
doende belangstelling voor het pro
duct van onze bosschen en parken,
dat, gedroogd en gemalen, een goed
voer voor de varkens oplevert. Het is
Ab -prijs 12.50 per h«H jaar
Franco per pest
13.75 per hall jaar
45-1 brood
45-2 brood
45-1 boter
45-2 boter
-en vaste
anden i»
>ont. De
troos. Er
soorten.
5 nog we]
•n, losset
gevoelt
Me scha-
>n wordt
ekweekt.
en koele
S. L
DAGS-
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Bureau voor Advertenties
Fa. DRIJFHOUT
GROOTZAND 55
Tel. 3005
►emen in
houden,
n zetten,
i de wa-
n snijdt
>n klein
van de
ordt dit
tachtige
ider wat
me men
a 2 da-
S. L
de bla-
punten
i gevolg
roortdu-
•oge ka
rn voch.
ladzaam
verdam-
ding otn
en dan
er uit 'n
ren rein
S. L.
ERIJ
1 Octobet
r bij
TRA
rijkstr. H
jwielen
:el wat
jaratiei
k uit-
de
tegen in
suiker ei
winkelier
I, Fran-
:h (hier-
■te Rum-
gaafr*
>ehee!
re&W
F/V
ROOD
>en/
riek
k
Ie uitloo-
tze onge-
n onder-
hoornen
>elen. De
teel over-
n moeten
■dig wor-
P mes of
met hun
S. L.
De Ronde van Sneek.
Voor de Ronde van Sneek, welke
morgenmiddag 3 uur op het Vee-
marktterrein door de Sportclub Sneek
georganiseerd wordt, hebben reeds de
sterkste Friesche stayers ingeschre
ven. Wij noemen de winnaars van de
onlangs gehouden Ronde van Leeu
warden G. Castelein, J. Poelsma en
W. Castelein, de tweede prijswinnaar
van de Loop door Sneek J. Ybema
(Sportclub Sneek) en de Friesche 5
km. Veldloopkampioen de Wind uit
Harlingen. De afstand bedraagt 10
km. en moet door de afdeeling presta-
tieloopers binnen 45 min. volbracht
worden, willen zij in aanmerking ko
men voor een prestatieloop-diploma.
tie weer was hersteld. Doch daarmede
is de B.P.M. er nog niet. Want de aan
voer uit Venezuela gaat door en de
Drentsche olie, die veel paraffine be
vat, moet ook dagelijks en binnenkort
in toenemende hoeveelheden worden
verwerkt. Dit beteekent dus uitbrei
ding zoo snel het maar kan. Want de
installaties verwerken thans 2000 ton
en uit Drente hoopt men op 1500 ton
per dag.
De leveringsmogeljjkheden van ma
terialen en het aantal beschikbare
vaklieden zullen het tempo bepalen.
Op het oogenblik is nog een terrein
van 67 hectare beschikbaar voor uit
breiding. Men kan dus nog even voort.
De tocht langs de vindplaatsen van
Nederlandsche delfstoffen bracht vele
indrukken. Maar de belangrijkste is
toch wel deze, dat Nederland naar
mate de wederopbouw voortgang
vindt, in staat zal zijn, een belangrijke
plaats in te nemen in de chemische
industrie, dank zij de grondstoffen,
die op eigen bodem worden gewonnen.
Hier liggen enorme mogelijkheden.
En kansen ook. De mijnen streven
thans naar een dagelijksche productie
van 40.000 ton, de zoutindustrie zal,
nu er voldoende kolen zijn, kunnen uit
breiden tot een dubbele productie, de
olie-verwerking kan wellicht eveneens
in nabije toekomst haar productie ver
dubbelen. En waar grondstoffen be
schikbaar komen, is plaats voor nieu
we industrie en dus voor betere voor
ziening in eigen behoeften en tevens
voor uitvoer.
Na den oorlog zijn afzetgebieden te
veroveren. Dat is voor Nederland mo
gelijk, dank zij den rijken opbrengst
in Limburg, Overijsel en Drente. Het
geeft, bij alle narigheid van begroo-
tingstekorten, den burger moed
Er worden de laatste tijd door de
staatslieden zooveel redevoeringen ge
houden, dat men de indruk krijgt dat
een beslissend moment in de na-oorlog-
sche ontwikkeling nadert. En dat kan
heel goed het geval zijn, immers nu de
met een rede van Truman geopende al-
gemeene vergadering der Ver. Naties in
New York is aangevangen moeten de
Groote Vier het daar ook eens worden
over de definitieve vorm van de vredes
verdragen, waarover te Parijs de klei
nere landen het hunne hebben mogen
zeggen. Of zij daarin zullen slagen is
een groote vraag. En daarna biedt nog
altijd het vredesverdrag met Duitsch-
land de kans op een grootscheepsche ru
zie der Groote Vier. De Amerikaansche
minister van Buitenlandsche Zaken Byr
nes heeft in een radiorede nog eens
ronduit tegen Rusland gesproken, er was
geen sprake van de vorming van een
Elk der volgende bonnen geeft recht
op het koopen van:
Bonkaarten KA, KB, KG 612
(Strook no. 1)
800 gram brood
400 gram brood
125 gram boter
125 gram margarine of
100 gram vet.
250 gram margarine of
200 gram vet
4 liter melk
100 gram vleesch
400 gram vleesch
berustte de uitslag der stemmingen in
de Parijsche conferentie dan ook geens
zins, niet uit strategische of andere ver
borgen bedoelingen hadden de westelijke
landen gestemd zooals het geval ge
weest was, maar alleen uit diepe over
tuiging. „En”, zeide Byrnes, „wij zullen
voortgaan vriendschap te zoeken met de
Sovjet-Unie en alle andere staten op den
grondslag van rechtvaardigheid en van
het recht van anderen op meeningen en
levensopvattingen, die wij niet deelen en
kunnen deelen. Maar wij moeten waken
tegen het geloof, dat diep geworteld
wantrouwen kan worden verwijderd en
verreikende verschillen kunnen worden
verzoend door eenige eenzijdige daad
van vertrouwen”. Uit deze woorden van
Byrnes krijgt men wel den indruk dat
het nu gedaan is met wat de Amerika
nen beschouwen als toegevendheid der
westelijke landen jegens Rusland, men
zal er waarschijnlijk dus op moeten re
kenen dat als de Groote Vier de vredes
verdragen in hun definitieven vorm gaan
gieten, de Amerikanen zullen vasthou
den aan hun vroeger ingenomen stand
punt ten opzichte der kwesties waarover
men het niet eens was en de eerste stap
ter tegemoetkoming nu van Rusland
moet komen. En dat dit nauwelijks
te verwachten is, daarover zijn gezag
hebbende schrijvers over de buitenland
sche politiek het vrijwel eens. Dezer da
gen lazen wij een belangwekkende be
schouwing in het Alg. Handelsblad
over de oorzaken van Ruslands afwij
zende houding jegens het westen en de
achtergrond van zijn buitenlandsche
politiek. Het leven in Rusland is volgens
buitenlandsche correspondenten nog al
tijd heel moeilijk, al is er op een begroe
ting van 320 milliard roebel 102 milliard
voor de uitbreiding der industrie tegen
72 voor de defensie uitgetrokken, deze
industrie brengt wel is waar veel ma
chines enz. voort, maar nog altijd te
weinig verbruiksartikelen, m. a. w. de
opbouw vordert een zeer, zeer sober le
ven der bevolking. Daarom de eisch der
regeering dat de landbouw het uiterste
produceert en de „uitzuivering” van lei
ders die in hun bedrijf daarin hebben
gefaald, daarom ook uitzuivering uit de
kunst van allen ede de propaganda voor
den revolutionairen d. i. soberen levens
stijl uit het oog hebben verloren. Maar
daarom ook een zooveel mogelijke af
sluiting van het buitenland. Het Anglo-
Amerikaansche levenspeil zou indien de
Russen het kenden, kunnen gelden als
een pleidooi voor het kapitalisme. In
vloeden uit de binnenlandsche politiek
vallen dus samen met wantrouwen je-
echter gebleken, dat slechts een zeer
klein gedeelte van den rjjken eikel
oogst bijeengebracht wordt met het
gevolg, dat waardevol materiaal ver
loren dreigt te gaan. De rapers, die
door den grooten eikelvoorraad ge
makkelijk werk hebben, kunnen een
behoorlijk daggeld verdienen. Het is
te weinig bekend, dat in plaats van
de in vroeger jaren door de overheid
georganiseerde actie tot het inzame
len van boomzaden thans een or
gaan van het bedrijfsleven, n.l. de
Stichting tot bevordering van aan
koop, distributie en export van boom
zaden, de leiding heeft bij het bijeen
brengen van eikels en andere boom
zaden. Bij de ter plaatse bekende
agenten van de Stichting kunnen de
eikels (en andere boomzaden) wor
den ingeleverd. Ieder, die alsnog
eikels bijeenbrengt en zoo droog mo
gelijk, vrtf van doppen of bolsters,
zand, steenen en ander vuil inlevert,
doet een goed werk, waarmede hij een
flinke steen bijdraagt tot de verster
king van de veevoederpositie.
De nieuwe bonkaarten voor
voedingsmiddelen.
Met ingang van 27 October worden
bonkaarten voor voedingsmiddelen
van een nieuw model in gebruik ge
nomen. Deze kaarten zijn verdeeld in
vier horizontale strooken genummerd
1 t/m 4, welke van elkaar gescheiden
zijn door dikke zwarte lijnen. Elke
veertien dagen zullen slechts bonnen
van één strook aangewezen worden en
wel gedurende de eerste veertien da
gen de bonnen van strook 1, voor de
tweede veertien dagen die van strook
2 enz. In de bonnenlijst zal voortaan
vermeld worden van welke strook bon
nen worden aangewezen.
Zoodra de bonnenlijst in de avond
bladen van Donderdag 24 October
1946 is gepubliceerd, doet men goed
strook no. 1 van de bonkaart af te
knippen. Men kan de bonkaart dan
weer opbergen en alleen de afgeknipte
strook bij de hand houden. Alleen van
deze strook worden voor de periode
van 27 October t/m 9 November bon
nen aangewezen, o.a. nog in de aan
vullende bonnenlijst van Donderdag
31 October 1946. Zoodra in de avond
bladen van Donderdag 7 November de
bonnenlijst voor de periode van 10
t/m 23 November is opgenomen kan
men de niet aangewezen bonnen van
strook 1 vernietigen, aangezien voor
de periode van 10 t/m 23 November
uitsluitend bonnen van strook 2 ge
bruikt zullen worden. Daarvan kun
nen eveneens na veertien dagen de
niet gebruikte bonnen worden vernie
tigd, aangezien dan de volgende
strook aan de beurt komt enz.
Nieuwe rantsoenbonnen.
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat met ingang van 27
October 1946 rantsoenbonnen en rant-
soenkaarten van nieuw model in ge
bruik zullen worden genomen voor
voedings- en genotmiddelen. De nieu
we bonnen zijn uitgevoerd in de kleu
ren rood, blauw, rood met blauw en
rood met grijs. De tekst is gedrukt in
zwarte letters en bestaat uit de aan
duiding van hoeveelheid en artikel,
voorafgegaan door den letter E.
De thans in omloop zijnde rantsoen
bonnen en bonnen der toeslagkaarten
blijven geldig t/m 21 December 1946.
De in omloop zijnde wisselbonnen ble
ven ook na laatstgenoemden datum
geldig. Eveneens blijven geldig de
rantsoenbonnen „een rantsoen artikel
A” voor rantsoen huishoud- of
toiletzeep en „een rantsoen artikel K”
voor een paar schoenen (uitsluitend
uitgereikt aan gerepatrieerden uit
Nederlandsch-Indië)
Onze jonge vereeniging van Sneeker
zakenlieden hield Maandagavond in
de foyer van Amicitia een buitenge
wone algemeene vergadering met een
zeer belangrijke agenda. De voorzit
ter, de heer H. P. Timmermans
kon dan ook een verblijdend groot
aantal leden welkom heeten en sprak
de wensch uit dat dit bezoek ook zoo
zou zijn op volgende vergaderingen,
waar oogenschijnlijk minder belangrij
ke onderwerpen aan de orde zouden
komen dan nu. Nadat de eerste secre
taris, de heer van Drimmelen,
de notulen der oprichtingsvergade
ring had gelezen en deze waren goed
gekeurd, kwam als eerste belangrijke
punt aan de orde de behandeling der
ontwerp-Statuten en het ontwerp-
huishoudeljjk reglement. Het doel der
vereeniging werd in de statuten om
schreven als: „de bevordering der
welvaart van Sneek”. Veel aanleiding
tot discussie gaf dit ontwerp niet, be
halve de kwestie der eerbiediging van
den Zondag. De heer Boeijenga
hakte in dezen de knoop door, door
het voorstellen van een toevoeging
aan een der artikelen der statuten
welke luidde: „Bij alle handelingen
der vereeniging wordt de Zondag ge
ëerbiedigd”. In zijn toelichting had de
voorsteller o.a. betoogd, dat in plaat
sen met zeer gemengde bevolking elke
levensbeschouwing dient geëerbiedigd,
daarom is het ook gewenscht dat deze
ver. zich uitsluitend op zakelijk ter
rein beweegt. De door hem voorge
stelde bepaling werd door spr. zoo ge
ïnterpreteerd dat zij niet belet dat de
ver. steun aan de Sneekweek en de
Ver. v. Vreemdelingenverkeer, die al
gemeene stadsbelangen vertegenwoor
digen, verleent. Het bestuur, namens
hetwelk de V o o r z. had meegedeeld
dat de ver. toch niet van plan was,
zelf iets op Zondag te ondernemen,
nam de door den heer Boeijenga voor
gestelde bepaling over en zonder
stemming vereenigde de vergadering
er zich na nog eenige discussie mee.
Na goedkeuring der statuten werd het
ontwerp-huishoudeljjk reglement be
handeld. We vermelden hieruit dat
dit reglement leden kent, dat zijn za
kenlieden, die 10 of minder werkne
mers hebben, die zoolang niet anders
bepaald wordt 10.per jaar con
tributie betalenbegunstigers, dat
zijn zakenlieden, die meer dan 10
werknemers hebben, die zoo lang niet
anders bepaald wordt 25.contri
butie betalen en donateurs die per
jaar 5.betalen. Leden en begun
stigers hebben dezelfde rechten, dona
teurs hebben geen stemrecht. Leden
kunnen hun wensch te kennen geven
begunstiger te worden. Ook dit regle
ment werd zonder stemming goed
gekeurd.
Het tweede belangrijke punt op de
agenda was een voorloopige bespre
king over een in 1947 te houden ten
toonstelling. Uit het bestuur was een
commissie gevormd, uit naam waar
van de heer O b b e m a, eenige mede-
deelingen deed. Wanneer de vergade
ring besluit het initiatief tot een ten
toonstelling in 1947, waarschijnlijk
eind April, te nemen, is als terrein ge
dacht aan het Martiniplein met om
geving, de Veemarkt, terwijl ook het
Geb. v. Chr. Belangen er bij zou die
nen te worden betrokken. Op de ter
reinen zouden geen tenten, doch hou
ten gebouwen moeten komen voor een
tentoonstelling voor handel, industrie,
landbouw en watersport. Er dient een
garantiefonds te komen. Een ontwerp
voor een propagandaplaat voor deze
„Martini show” deze naam is nog
niet officieel doch slechts een idee
Was ter vergadering te zien. Naar
aanleiding van vragen uit de vergade
ring deelde de Voorzitter nog
mede, dat het de bedoeling is zooveel
mogelijk menschen naar Sneek te
trekken, exposanten uit geheel het
land zullen welkom zijn, al zal aan
Sneeker zaken eenige voorrang wor
den verleend. Er zal een flink garan
tiefonds moeten worden gevormd, een
bedrag van 15.000.zal zeker noo-
dig zijn. De vergadering verklaarde
zich in principe bereid het initiatief
tot het houden dezer tentoonstelling
te nemen en voor een garantiefonds te
zullen zorgen. De voorzitter zeg
de toe dat men spoedig met nadere
voorstellen zal komen en men zal in
dezen ook contact zoeken met het co-
mité „Friesche Dagen”. De tentoon
stelling zal vergezeld gaan van een
etalagewedstrijd. Nog vermelden we
dat bij de rondvraag o.a. de aanleg
van een vliegveld ter sprake kwam,
waarbij de v o o r z. opmerkte, dat een
ren van vjjandelyke nationaliteit zich
niet allen van deze verplichting heb
ben gekweten, hetzjj uit onbekend
heid met de desbetreffende bepalin
gen, hetzjj met het oogmerk de beta
ling van den pachtprijs te ontduiken.
Afgezien van de straffen, die het Be
sluit Vijandeljjk Vermogen stelt op
het niet voldoen aan de verplichting
tot aanmelding, maakt men zich op
deze wijze als pachter schuldig aan
wanprestatie ten opzichte van den
nieuwen eigenaar, de Staat. Zoo
doende loopt de pachter dus de kans
door pachtontbinding zijn gebruiks
rechten te verspelen, aangezien de be
lastingadministratie uiteindelijk alle
vijandeljjke landelijke eigendom wel
aan het licht zal brengen. Den pach
ters van hoeven of perceelen los land,
behoorend tot vijandelijk vermogen,
wordt daarom in hun eigen belang
aangeraden, voor zoover noodig, als
nog aangifte te doen bjj het Neder-
landsch Beheersinstituut, Neuhuys-
kade 94, te ’s-Gravenhage, van de
door hen gepachte gronden en opstal
len, die tot een voormalig vjjandelijk
vermogen behooren, met vermelding
van den naam van den vroegeren vjj-
andelijken eigenaar en eventueele bij
zonderheden van het gepachte. Bij de
definitieve bestemming van deze gron
den door den Staat zullen de belangen
van de huidige gebruikers op geen en
kele wjjze geschaad worden.
Aanmeldingsplicht voor gebruikers
van gronden, behoorende tot het
voormalig vjjandelijk vermogen.
De vermogens van vijandelijke on
derdanen en rechtspersonen zijn
krachtens het Besluit Vijandelijk Ver-
SNEEKER NIEUWSBLAD
RedacteurenL. KIEZEBRINK en C. SMIT Redactie-adresKLEINZAND 7 - SNEEK
gens de groote westelijke landen en te
zamen voeren zij de Russische regeering
tot een buitenlandsche politiek, welke
een toenadering uiterst moeilijk zoo niet
ónmogelijk maakt. Misschien zal het
laatste wanneer ondanks alles, de moei
lijkheden bij de vredesverdragen van
Parijs, zooals we ze nu maar zullen noe
men, toch nog worden overwonnen, bij
de besprekingen over het vredesverdrag
met Duitschland aan het licht komen.
De Russen waren al verontrust door het
feit dat de Amerikanen de West-Duit-
sche industrie meer en meer blijken op
te slokken in hun eigen industrieele
trustvorming en thans hebben de Duit-
sche sociaaldemocraten in Berlijn bij de
gemeenteraadsverkiezingen een geweldi
ge overwinning behaald. Zij kregen er
48.2 percent van het totaal aantal uit
gebrachte stemmen, de door de Russen
begunstigde soc. eenheidspartij slechts
ruim 19 percent der stemmen; zelfs in
die wijken van Berlijn, waar de com
munisten, die in de eenheidspartij de bo
ventoon voeren, vroeger overmachtig
waren, zijn nu de soc.dem. in de meer
derheid. De Russische autoriteiten te
Berlijn zijn, zoo heet het, zeer verstoord
en hebben de leiders der eenheidspartij
ter verantwoording geroepen en hen er
van beschuldigd dat ze Moskou verkeerd
hebben ingelicht over de gezindheid der
kiezers en hun propaganda onjuist heb
ben gevoerd; ook zouden de Russen de
electriciteitsvoorzienlng van een deel
der stad hebben stop gezet evenals de
verstrekking van extra rantsoenen le
vensmiddelen en tabak. Wel heeft in de
Russische zóne van Duitschland de soc.
eenheidspartij verreweg het grootste
deel der stemmen verkregen volgens
de andere partijen omdat zij in hun actie
door de Russen werden belemmerd
maar dit kan voor de Russen de pil niet
meer dan vergulden. Het is wel duide
lijk dat een zoo invloedrijk deel van
Duitschland als Berlijn is, politiek naar
het Westen neigt, hoezeer het ook ten
opzichte van de methoden daar inzake
Duitschland gevolgd, zijn bedenkingen
heeft. De Engelschen moeten die trou
wens zelf ook hebben over de economi
sche politiek der Amerikanen, welke er
naar streeft, de Duitsche industrie in
handen te krijgen en daardoor niet al
leen Engeland ook benadeelt, maar een
behoorlijke economische ordening in
Europa belet, waaraan trouwens de Rus
sen ook meedoen door de Duitsche in
dustrie in het door hen bezette gebied
geheel op Rusland te richten. De Engel-
sche minister van Buitenlandsche Zaken
Bevin heeft Dinsdag in zijn rede in het
Lagerhuis niet veel over dit allerbelang
rijkste probleem in het herstel van
Europa gezegd, alleen dat Engeland
zich niet meer aan de overeenkomst van
Potsdam kan houden als alleen de voor
de Engelschen ongunstige bepalingen
werden uitgevoerd en de gunstige niet.
Maar de Amerikaansche opperbevelheb
ber in West-Duitschland heeft al betoogd
dat de Groote Vier beter te Berlijn dan
te New York konden bijeenkomen als ze
over Duitschland spraken, daar waren
alle inlichtingen direct bij de hand. En
zeer terecht zeide hij ook dat als men
vrede met Duitschland wil sluiten men
eerst toch een centrale Duitsche instan
tie moet instellen, waarmede men vrede
kan maken. Zeer scherp heeft Bevin de
eischen van Polen dat zich in zijn bin
nenlandsche politiek niet democratisch
zou gedragen op een onevenredig
groot deel van Oost-Duitschland afge
wezen. De rechten van Frankrijk inzake
het Saargebied erkende hjj, inzake de
Roer niet. Bevin zeide in zijn rede nog
dat hij verwachtte dat in Indonesië een
bevredigende regeling zou zijn verkre
gen voor de laatste Britsche troepen op
30 November waren vertrokken; dat
Engeland voortgaan zou Griekenland bij
te staan hier kan hij rekenen op kri
tiek van eenige zijner partijgenooten, die
nog altijd niet overtuigd zijn dat de de
mocratie daar een eerlijke kans krijgt
en dat de buitenlandsche inmenging
er moet ophouden, waarom dezelfde par
tijgenooten zullen lachen omdat zij het
Britsche optreden ook inmenging ach
ten; dat h(j hoopte dat Zuid-Slavië een
meer tegemoetkomende houding inzake
de regeling betreffende Triëst zou aan
nemen; dat Engeland niet bereid was
een Russisch plan tot Russisch
Turksch beheer der Dardanellen te aan
vaarden en dat deze kwestie onderwerp
van een internationale commissie moet
worden. Tusschen haakjes zij gezegd dat
te Athene allerlei hooge Britsche mili
tairen zijn aangekomen in verband met
de gespannen toestand in Griekenland
en de Dardanellen-kwestie. Bevin zei
voorts dat Perzië een staat moet blijven
onafhankelijk van alle andere mogend
heden, doch dat Engeland staat op be
hoorlijke waarborging van zijn rechten.
D. w. z. de rechten op rustige exploitatie
van de oliebronnen in bezit van Engel-
sche oliemaatschappijen. Men had wel
gehoopt dat Bevin hier iets zou hebben
gezegd over een mogelijkheid de olie
rijkdom van het Midden-Oosten dienst
baar te maken aan alle landen om langs
economischen weg toenadering tot Rus
land te zoeken, doch hierin kwam men
bedrogen uit. Wel zei Bevin dat als het
onderling wanbegrip in de wereld bleef
bestaan, dit niet Engelands schuld zou
zijn, en blijkbaar in tegenstelling met
Ruslands streven inzake Donau en Dar
danellen, zei hij dat het Suez-kanaal
steeds open was voor een ieder en dat
zou blijven. Veel nieuws bracht Bevins
rede niet en binnen enkele dagen gaat
hij naar New York om daar aan de be
sprekingen van de Ver. Naties en de
Groote Vier deel te nemen. Daar, in de
Ver. Staten treft hij op menigerlei ge
bied een verwarde toestand. Een wed
strijd tusschen loonen en kleinhandels
prijzen terwijl in den groothandel zich
reeds de voorraden ophoopen en bijv, de
katoenprijs enorm gedaald is, voorboden
van een depressie .waarvan we de in
vloed elders nog niet kunnen peilen.
V.
Pernis, de grootste installatie
in Nederland.
Waar de wederopbouw zich
voltrok in een ongekend
tempo. Gereed voor uitbrei
ding, want Drente schept
nieuwe mogelijkheden.
(Van onzen specialen verslaggever.)
De aardolie, die van honderden me
ters diep in Drente wordt opgepompt,
ruikt niet en vliegt niet direct in
brand. Er zit bij de eerste bewerking
maar vijf procent benzine in Tara-
kan levert zestien procent en meer
paraffine dan in de Venezolaansche
olie, die tot nu toe speciaal in de
B.P.M.-installaties te Pernis wordt
verwerkt. Maar dat is zoo erg niet.
Door de olie te „kraken”, dat wil zeg
gen, door de olie, die reeds ontdaan
is van benzine, petroleum en lichtere
gasolies aan een proces te onderwer
pen, waarbij zij wordt verhit tot onge
veer 500 graden Celsius, worden de
zware olie-moleculen afgebroken en
ontstaat een synthetische ruwe olie,
waaruit opnieuw benzine wordt ge
wonnen. Men verkrtfgt dan „kraak-
benzine”, die geraffineerd wordt met
zwavelzuur, vervolgens geherdestil-
leerd en nog eens nabehandeld met
loodoxyde en natronloog. En door
deze bewerking stijgt het percentage
benzine, dat uit de Drentsche olie
wordt gewonnen tot omstreeks veer
tig procent.
Dit alles gebeurt in de installaties
te Pernis, die een oppervlakte beslaan
van 102 hectare, zeer waarschijnlijk
het grootste bedrijf in ons land, al
werken er „slechts” 950 man.
Het winnen van benzine is natuur
lijk uitermate belangrijk, maar de ru
we olie levert nog meer. We noemen
alleen maar naast de verschillende
soorten benzine: minerale terpentijn,
petroleum voor verwarming, verlich
ting en landbouwmotoren. Voorts gas
en dieselolie, smeerolie, stookolie, as
falt, cokes alsmede butaangas en pro-
paangas.
Wie deze opgave rustig bekijkt en
bedenkt, hoe dit alles tot nu toe moest
worden aangevoerd, beseft dat de
Drentsche aardolie ons land een enor
me deviezenbesparing gaat brengen.
De ontginning kon waarlijk niet op
een gunstiger tijdstip beginnen.
Een wonder van wederopbouw.
Dat Nederland de installaties rijk
is, waar de olie kan worden bewerkt,
is een voordeel van beteekenis, dat
deze installaties zoo kort na den oor
log in vol bedrijf zijn, is echter een
wonder. Want de Duitscfaers hebben
op de terreinen van de B.P.M. wel
haast nog erger huisgehouden dan el
ders.
In Pernis stonden in 1940 300 tanks
met een capaciteit van 765.000 kubie
ke meters. In Mei ’45 waren daarvan
14.000 kubieke meters over, n.l. twee
watertanks en een kleine olietank. Ge
roofd waren 125 pompen, 280 electro-
motoren, 206 regelinstrumenten, 1770
afsluiters, kilometers pijpleiding en
alle magazijnvoorraden. Op 13 Jan.
1945 moest het terrein worden ont
ruimd, omdat er startbanen kwamen
voor Vl’s, die er tot 26 Maart werden
afgeschoten.
De situatie leek hopeloos.
Maar het Rotterdamsche M. G. gaf
de directie de gelegenheid onmiddel
lijk aan te pakken. Extra rantsoenen
voor het personeel werden beschik
baar gesteld en bovendien legerauto’s
voor den aanvoer van materiaal. Er
ging een boodschap naar Curasao,
waar de raffinaderij bijna achttien
maal zoo groot is als in Pernis en Cu
rasao stuurde onmiddellijk de noodige
meetinstrumenten.
Drie maanden na de bevrijding wa
ren er al 24 tanks met 53.000 kub.
meter inhoud. Weer drie maanden la
ter 98 tanks met 306.000 kub. meter
en op 1 September van dit jaar was
de capaciteit gestegen tot 600.000
kub. meter en ruim 200 tanks.
Inmiddels waren van 10 Mei ’45 tot
1 Augustus ’46 reeds aangevoerd
2.369.000 ton aardolieproducten en
ruwe olie, waarvan werd afgeleverd
1.993.000 ton.
De destilleerderjj kwam op 4 April
van dit jaar weer in bedrijf en op 21
Augustus volgde de kraakinstallatie,
waarmede de vooroorlogsche produc-
Kantoor vo«r Abonnementen:
Fa. KIEZEBRINK Co.
KLEINZAND 7 - Tel. 2872
45-1 melk
45-1 vleesch
45-2 vleesch
45-1 algemeen 200 gram kaas
45-2 algemeen 100 gram bloem
45-4B reserve 1600 gram brood
45-4C reserve 800 gram brood
45-5B reserve, 45-5C reserve 3 1. melk
45- 6B reserve 100 gram kaas
Bonkaarten KD, KE 612
(Strook no. 1)
800 gram brood
250 gram boter
125 gram margarine of
100 gram vet
12 liter melk
46- 1 vleesch, 46-2 vleesch
100 gram vleesch
46-1 algemeen 100 gram kaas
46-1D reserve 800 gram brood
46-1E reserve 250 gram rijst
46-2D reserve 100 gram bloem
46-2E reserve 300 gram bloem
Tabakskaarten enz.
2 rantsoenen tabaksartikelen
200 gram chocolade en/of
suikerwerken
2 rantsoenen tabaksartikelen
100 gram chocolade en/of
suikerwerken
Voor de week van 3 t/m 9 Novem
ber zullen nog bonnen worden aange
wezen voor tabak, suiker, waschpoe-
der en zoo mogelijk cacao.
Deze week is wederom 100 gram
vleesch extra beschikbaar, zoodat
men in totaal 500 gram per veertien
dagen ontvangt.
mogen aan den Staat vervallen, het
geen dus ook het geval is met den
landelyken eigendom, die tot het vjj-
andelijk vermogen behoorde. Niet al
leen de eigenaren, maar ook de ge-
bruiksgerechtigden zijn verplicht tot
aangifte van deze vermogensbestand-
deelen bjj het Nederlandsche Beheers
instituut. In de praktijk is echter ge-
bleken, dat pachters van landeigena- Westersch blok tegen Rusland, daarop