1
us
oma
Sn
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
1
d34
DINSDAG 5 NOVEMBER
1946
le JAARGANG No. 19
n
sers
INGEZONDEN.
Binnenlandsch Overz cht
)F”
2662
R
2066
IS bij
49a
RUITEN TROEF
SNEEKER NIEUWSBLAD
C. SMIT
Redactie-adresKLEINZAND 7 - SNEEK
zoek.
SEN
east.
niks.
nan,
I.
d op
vond
>oruit
[keus
htige
wat
ling:
ver-
lenk-
heele
dan,
uden
invloed van hun vrouwen. Doch die vrou
wen „bemoeiden zich niet met politiek”.
voor
onze
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
.00
.00
.40
.25
.25
:.10
.80
'.75
'.75
1.75
.75
.95
'.90
1.75
idel-
iteur
wd”.
men,
o te
idel-
keek
keek
uden
,gza-
caat
uw”,
zijn
arel-
en bij
De stemming in de Tweede Kamer
over de voorgestelde grondwetsherzie
ning heeft het niet onverwachte verloop
gehad dat een gedeelte er van is aan
genomen, een ander deel verworpen.
Aangenomen met alleen de stemmen der
communistische leden tegen, is de voor
gestelde wijziging van art. 192 der
grondwet, dat tot nog toe bepaalde dat
Bureau voor Advertenties
Fa. DRIJFHOUT
GROOTZAND 55
fel. 3005
Beroepen te De
Ned.
2e klas.
Van de 2e klas wedstrijden vond al
leen de wedstrijd M.S.C.Drachten
plaats. Hier wonnen de gasten met 17.
Zaterdagmiddag-Competitie.
Voor de le klas bond Zaterdagmiddag
Oranje Nassau de strijd aan tegen ’t op
bezoek zijnde Blauw Wit 1934, waarvan
1 voor eenige weken onze stadgenooten
met 02 wisten te winnen. Het dient
gezegd, dat het dit jaar de Oranje-
mannetjes niet mee zit. Bepaald niet
zwakker dan de tegenstanders weet men
het toch niet tot een overwinning te
brengen. Dit was ook Zaterdagmiddag
weer het geval. De eerste 20 minuten
had O.N. een beduidend veldoverwicht
maar voor het doel wilde het niet vlot
ten. Wat in die periode bij de thuisclub
niet wilde gelukken, ging van een leien
dakje bij de gasten toen deze in den aan
val kwamen. Al spoedig verzekerden de
Huizumers zich een 04 voorsprong.
Wie toen dacht dat O.N. zich gewonnen
zou geven, vergiste zich. De voorhoede
spelers begonnen elkaar beter te begrij
pen en ’t gevolg was dat nog voor de
rust resp. Koster, de Vries en Hoeksema
de stand inliepen tot 35 en Bl. W.
mocht zich gelukkig prijzen dat het
daarbij bleef, want ook in de 2e speel-
helft was O.N. het meest aanvallend,
maar men wist evenmin als Bl. W. meer
te doelpunten zoodat de Huizumers met
35 wonnen.
Het 2e elftal van O.N. onderging het
zelfde lot en verloor tegen Bl. Wit II
met 24.
POLITIEKE DELINQUENTEN.
II.
Langdurig verblijf in een kamp
bemoeilijkt reclasseering.
Voor hereenlging van gezinnen
is woonruimte onmisbaar.
(Van onzen specialen verslaggever.)
„Hoe is de stemming onder de poli
tieke delinquenten, die vrij komen?”
hebben we gevraagd aan een van hen,
die zich bezig houden met de reclassee
ring van „lichte gevallen”.
„Aanmerkelijk slechter dan een tijd
geleden”, komt prompt het antwoord,
„ze zijn moeilijker te reclasseeren. Wat
niet zoo heel veel verbazing behoeft te
wekken, want het scheelt aanzienlijk of
iemand zes maanden of zestien maan
den in een kamp heeft gezeten. Kampen
zijn haarden van ophitsing”.
Kappie.
Een krant, welke werkelijk krant zijn
wil, kan het tegenwoordig niet zonder
plaatjesserie stellen. Onze krant komt
dus ook met plaatjes en naar wij mee
nen met werkelijk aardige ook. „Tom
Poes” heeft in ons land een zekere be
kendheid gekregen en van denzelfden
schrijver met medewerking van den
zelfden teekenaar zal in ons blad een
plaatjesserie worden opgenomen onder
den titel „Kappie”. En Kappie en zijn
maat zullen zeker even populair worden
als Tom Poes, want de avonturen zijn
spannend en de teekeningen geestig.
Wij weten niet of één van onze lezers
wel eens gehoord heeft van de goede
sleepboot „Kraak”. Ze is gebouwd in
1895 op de werven van de gebroeders
Fokkema te Tjitjupkum en is nog steeds
volkomen zeewaardig. De lotgevallen
van dit schip zijn niet gewoon, nee, daar
is heel wat over te vertellen. Degene die
dat het beste doen kan is wel de gezag
voerder van het vaartuig, kapitein Anne
Wopke, die ook de eigenaar is. Doe
me ’t genoegen en zeg niet kapitein
Wopke tegen me, m’n jong zei de
oude zeerob, toen wè hem vorige week
bezochten. Men noemt mij Kappie, ge
woon maar Kappie. En ’n verhaaltje
heb 'k wel voor je, luister maar es
Nu het was een heel bijzonder verhaal,
dat Kappie ons vertelde, het was wel de
moeite waard. En .daarom zullen we de
volgende keer beginnen het in dit blad
op te nemen.
Sneek blijft niet achter.
Zaterdag 9 November a.s. zal „Volks
herstel” te Sneek een glas-actie inzetten
ten behoeve van die landgenooten, die
opnieuw een winter dreigen in te gaan
met koude en mist, wind en regen in hun
woningen inplaats van een behaaglijke
warmte, waarop ook zij recht hebben.
Voor de December-feestdagen aan
breken willen wij in het adoptiegebied
van onze plaatselijke afdeeling, inzon
derheid in het zoo geteisterde Huissen,
de woningen van de aan onze zorgen
toevertrouwde landgenooten glas-dicht
maken.
Daartoe wordt een ernstig beroep op
U gedaan.
Aan hen, die nog in het bezit zijn van
dubbele ramen voor him woningen vra
gen wij „doe van een deel dier ramen
afstand ten behoeve van hen, wier huis
wel voor verder instorten behouden
werd, maar die nog achter carton, en
planken, wonen”.
Van hen, die nog oude familie-portret-
ten hebben, die ergen§ zijn opgeborgen,
wordt gevraagd die portretten van het
glas te ontdoen om dit beschikbaar te
stéllen van „Volksherstel”.
En van hen die niet over glas beschik
ken wordt een gift gevraagd om zoo
noodig glas te kunnen koopen.
De medewerking is algemeen.
Het glas zal onder leiding van be
kwame vaklieden a.s. Zaterdagmiddag
door de verschillende plaatselijke pad-
vindersgroepen worden ingezameld, ter
wijl een aantal verpleegsters zich spon
taan beschikbaar gesteld heeft om tij
dens die actie met de bus te collecteeren.
Een begeleidend muziekcorps zal in de
verschillende stadsgedeelten de komst
der glas-halers aankondigen.
Zoekt tijdig in Üw woning naar glas.
Zet het tijdig klaar.
Het wordt vakkundig ingezameld,
vakkundig opgeborgen en de volgende
week vakkundig verzonden en door
plaatselijke vaklieden weer vakkundig
in de ramen der woningen geplaatst van
hen die er behoefte aan hebben.
Zaterdag is het ook in Sneek: „Ruiten
troef".
Liever glas dan geld.
Liever geld dan niets.
Helpt „Volksherstel” het gestelde ide
aal te verwezenlijken: Kerstmis alle wo
ningen in het adoptiegebied van Sneek
glasdicht.
Het Bestuur van „Volksherstel”
te Sneek:
N. J. de Vries, Voorzitter
A. de Vries, Secretaris
Mevr. Halbertsma-Blanson Henkemans.
Mevr. T. Verwer-Wajer
I. Schaafsma.
Ab-prijs f2.50 per half jaar
Franco per post
f3.75 per half jaar
DAMMEN.
Simultaanseance F. Roozenburg.
Voor den Frieschen Dambond district
Sneek trad de Rotterdammer Piet Roo
zenburg vorige week Maandagavond in
het clublokaal der Sneeker Damclub op
in een simultaan-séance, waaraan door
39 spelers werd deelgenomen. Roozen
burg had nog geen twee uren noodig om
het tot een voor hem gunstig resultaat
te brengen. Hij won n.l. 28 partijen. Ver
loren werd tegen de Sneekers Joh. Blok,
S. de Jonge, P. Mollema en G. Rijpke-
ma, terwijl H. de Boer, J. Kuipers en K.
Krot van Sneek, Tjitte Verbeek (Oude-
ga W.), H. Jelsma en J. Wapstra (Rau-
werd) en A. Feenstra (Hommerts) een
puntenverdeeling wisten te bereiken. Na
afloop van deze séance speelde Roozen
burg nog een blindpartij met als tegen
speler den S.D.C.er J. Kuipers. In een
van zijn kant scherp gespeelde partij
wist Roozenburg na in het middenspel
op dam te zijn gekomen, met een fraaie
combinatie te winnen. Een spontaan
applaus vertolkte de gevoelens der deel
nemers voor hetgeen deze speler te zien
had gegeven.
VOETBAL.
De uitslagen van de Zondag j.l. ge
speelde voetbalwedstrijden zijn als volgt:
le klasse afdeeling VEmmenSneek
1—2, Frisia—G.V.A.V. 2—9; 2e klasse A
afdeeling VM.C.S.Drachten 17
Reserve le klasse afd. V: Emmen II
Sneek II 31; Zaterdagmiddag-Compe
titie: le klasse Oranje NassauBlauw
Wit (1934) 3—5, Heeg H.V.C.—Bakhui
zen 02; 2e klasse A: Oranje Nassau II
—Blauw Wit (1934) II 2-^.
Algemeen overzicht.
Tengevolge van de regenval waren de
meeste voetbalvelden onbespeelbaar. In
het Noorden werd voor de le klas K.N.
V.B, gespeeld te Emmen waar de club
van dien naam bezoek had van Sneek I.
De Friezen wisten de Drentenaren te
slaan met 12. In Leeuwarden leed
Frisia een gevoelige 29 nederlaag
tegen G.V.A.V. van Groningen. Over de
wedstrijd EmmenSneek meldt men
ons het volgende: De eerste 10 minuten
ging de strijd vrijwel gelijk op, doch tóen
kwamen de Sneekers gevaarlijk en goed
combineerend opzetten en na ongeveer
20 minuten kwam voor Sneek succes
toen Schuil uit een voorzet van Goesten
met een fraaie kopbal het leer in het
Emmer doel plaatste 01. Sporadisch
komt Emmen er nu nog maar aan te
pas. Tusschen de ploegen is wel efen
klasse verschil. De rust komt met 01
voor Sneek. Ook na de hervatting is
Sneek direct weer in actie. Het duurt
dan ook niet lang of Goesten weet uit
een voorzet van Kootje de stand op
02 te brengen. Sneek laat zich van een
goede kant zien, doch met het goals
maken wil het niet vlotten. Emmen
blijft doorzwoegen en even voor het
einde gelukt het de thuisclub uit een
vrije trap van links de stand op 12 te
brengen.
de kerk in de vorige eeuw de maat
schappelijke nood niet gezien. Zag ze die
wel, dan zag ze het niet als sociaal on
recht en heeft ze het trachten te ver
beteren met philantropie en barmhartig
heid. Ook heeft de kerk de arbeiders te
veel opgeroepen tot berusting. God heeft
ons echter opgeroepen tot strijd tegen
het onrecht en God wil dat ook hier op
aarde gerechtigheid betracht zal woi-
den. Beide, de oude socialisten en de
Kerk, zijn dus te kort geschoten en aan
elkaar voorbijgegaan. Anderen zeggen
dat socialisten alleen maar humanisten
zijn, en humanisme strijdig is met het
geloof. Wanneer je Christen bent en ge
looft, kan je niet staan naast een niet-
Christen. Door die gedachte ontstond de
antithese-politiek waardoor ons volk in
twee groepen uiteenviel: ’n Christelijke
en niet-Christelijke. Die antithese is
valsch en een gevaar voor de politiek,
maar ook voor de kerk. De Christelijke
politiek is nl. een belemmering voor ve
len om het Christendom te verstaan, om
dat duizenden arbeiders Christelijke po
litiek vereenzelvigen met de liberale po
litiek van Colijn. Als derde bezwaar
tegen het socialisme wordt de klassen
strijd aangevoerd. Een Christen kan die
niet voeren zegt men. Ook spr. verwerpt
de leer van de klassenstrijd, maar ieder
die z’n oogen wijd open houdt ziet dat er
belangentegenstellingen zijn met als ge
volg botsingen. De klassenstrijd is af
schuwelijk en in wezen goddeloos, maar
wie hem wil opruimen, moet het kapita
lisme opruimen, want zoolang dat er is,
zal er klassenstrijd zijn. De strijd van de
arbeiders voor het socialisme is een
strijd van gerechtigheid voor het geheele
volk en het socialisme zal een zegen zijn
voor het geheele volk, ook voor den
kapitalist, omdat het kapitalisme voor
allen een vloek is. De Christelijke poli
tiek heeft niet alleen velen van God ver
vreemd, maar ook een radicale omzet
ting van de maatschappij in de weg ge
staan, waarop ook in de boodschap van
de Synode der Ned. Herv. Kerk wordt
aangedrongen. Maar een opbouw met
een rechtsorde is in deze kapitalistische
maatschappij een onmogelijkheid. Alleen
een rechtsorde van de arbeid zal ons
een betere maatschappij brengen. Zóó
zullen duizenden Christenen het ook
eens zien en spr. gelooft dat God er Zijn
zegen over geeft. Het kruis blijft voor
ons het hart van het Evangelie, maar
aan dit socialisme doen wij mee omdat
het moet. Het is onze roeping I
Na de pauze sprak de heer J. Pie-
benga. Yn it algemien bisjoen binne d’r
twa soarten fan minsken: tofredene en
üntofredene. De earsten nimme de sack
sa’t die is, de oaren binne ünrêstich
troch de ynerlike spanning dy’t yn har
ren libbet. Yn dy sin is üntofreden kris-
telik, tofreden net kristelik. In üntofre
den minske freget him óf of de wrald
wol is sa’t er wêze moat en kin him net
dellizze by de tastan fan nou. Dêrom is
in Kristen dus eigentlik de meast ün-
rêstichste en it Kristendom it allerünrês-
tigste hwat er bistiet. Hwa seit dat alles
rêstich bliuwe moat en gjin spul ha wol,
is gjin Kristen mear en dêrom moat de
tsjerke ek net rêstich wêze mar de
minsken altiten wer ta üntofredenheit
oantrünje. Spr. roun de hiele Bibel
troch om to biwizen, dat d’r altiten striid
fierd wurde moast. Dêrom ek brochten
de profeten ünrêst en as dy nou yn Snits
kamen, soe it Gebou foar Kr. Bilangen
harren ek wegere wurde. De Kristelike
partijen hawwe wegere it jild- en groun-
probleem radikael op to lossen. Se haw
we harren d’r by dellein sa’t it is. Dat is
tofredenheit dy forkeard is. Yn it
dragen fan elkoars lésten is de maet-
skippelike fraech fan it soasjalisme be
lichaamd. Yn it bloed leit it wêzen fan
'e minske, mar dat reade bloed wurdt
reinige troch Kristus. Dat bitsjut dat de
minske syn taek allinnich sjocht as hy
wit dat hy Kristus to sjen hat yn syn
meiminske. In Kristen is dus soasjalist
omdat hy Kristen is, soasjalist yn dy sin
dat hy him driuwe lit troch syn ünto-
fredenheid driuwe nei in wrald hweryn
de minske dragen wurdt troch de leafde
fan minske ta minske. Het gecombi
neerde rood-blauwe zangkoor luisterde
beide bijeenkomsten met zang op.
Het Nut.
De heer R. J. Limburg Rzn. uit den
Haag hield vorige week Woensdag in de
foyer van Amicitia voor het depart.
Sneek van de Maatschappij tot Nut van
’t Algemeen de eerste van zijn twee le
zingen over „de strijd om de geestelijke
vrijheid”. In deze eerste lezing behan
delde spr. het ontwikkelingsproces van
deze strijd in de periode dat de R.K.
Kerk alles beheerschend was tot de Gou
den Eeuw. Het was niet meer dan na
tuurlijk dat, toen de verwachting van
het Koninkrijk Gods, welke de eerste
Christengemeenschap geheel in haar
greep had, gaandeweg afstierf, de chris
tenheid zonder meer het gezag der R.K.
Kerk aanvaardde, van een eigen zelf
standig leven ook van de wetenschap,
was geen sprake. Toen echter in later
eeuwen allerlei misstanden en wereld-
sche misbruiken binnenslopen in die
kerk, ontstond daartegen in haar eigen
boezem verzet. Spr. noemt Ruusbroec;
diens volgeling Geert Grooté, de man
van de moderne devotie, een opwek
kingsbeweging binnen de kerk, waarvan
een geweldige invloed over geheel Euro
pa uitging; Thomas a Kempis (het Bij-
belsch Humanisme) en Erasmus, de
groote geleerde, die nieuw leven in de
kerk wilde wekken door vooral het
practisch Christendom op den voor
grond te stellen. Z.i. ging echter Luther
te ver en diende voor alles de eenheid
der Kerk gehandhaafd te blijven. De ra
dicale strijd echter die Luther ontke
tende, richtte Erasmus’ werk te gronde,
maar zijn gedachten hebben door de
eeuwen heen doorgewerkt. Luther zocht
in zijn strijd tegen de R.K. Kerk steun
bij de wereldlijke vorsten en zijn opvat
ting van de verhouding Kerk en Staat
was oorzaak dat het geloof van den
11 November gravendag.
Het Hoofdbestuur van het Neder.
Jandsch Comité voor Oorlogsgraven, ge
vestigd te Amsterdam, heeft besloten,
in navolging van Engeland en Canada,
jaarlijks op 11 November, ook in Ne
derland, een gravendag te organiseeren.
Op die dag zullen de gevallenen in de
beide wereldoorlogen worden herdacht,
ook in Nederland. Er zal evenals in
Engeland en Canada een collecte worden
gehouden, door middel van verkoop van
een bloempje. Dit jaar zal het inter
nationale embleem, een klaproos zijn. De
opbrengst der collecte zal worden be
stemd voor de verzorging van de graven
der gevallenen en het verleenen van
steun aan de nagelaten verwanten. In
Sneek heeft zich voor dat doel een
comité gevormd, waarin zitting hebben
genomen: Ds. E. N. van Loo, Kapelaan
Noordman, J. Wind, Gem.-Ontvanger,
Mw. Tinkelenberg-van Leeuwen, J. W.
Frisostr. 37, Mevr. H. Visser Willem de
Zwijgerstr. 68, Mej. F. Reitsma, Klooster
straat 26. Het comité wekt de ingeze
tenen op, deze collecte te doen slagen en
voor voormeld doel een klein offer te
brengen. Dit doel zal zeker ieders in
stemming hebben.
Partij van de Arbeid.
Ds. J. J. Buskes Jr. te Amsterdam en
dhr. J. Piebenga, Leeuwarden spraken
Vrijdagavond over de vraag: „Kan een
christen socialist zijn?”, in druk be
zochte bijeenkomsten die de afd. Sneek
der Partij van de Arbeid in de zaal
Kingma en de foyer van „Amicitia”
hield. Ds. Buskes betoogde dat het so
cialisme een rechtsorde van de arbeid
wil brengen en daardoor deze wereld een
beetje meer bewoonbaar maken. Kan nu
een Christen socialist zijn Volgens spr.’s
overtuiging is een Christen iemand die
in Jezus Christus gelooft, die gelooft dat
God de Schepper is van hemel en aarde,
dat de aarde eigendom is van God en dat
God Jezus gezonden heeft omdat Hij de
wereld lief heeft en met zichzelf verzoe
nen wil. Als zoovelen zeggen dat een
Christen geen socialist kan zijn, letten
ze alleen op de verhouding tusschen
Christendom en socialisme in het verle
den toen een echte socialist ook marxist
en atheist moest zijn. Spr. ontkende ech
ter dat marxisme en atheisme wezen
lijke elementen van het socialisme zijn.
Het beginselprogram van de P. v. d. A.
is vrij van marxisme en is nog veel min
der atheïstisch. Maar wanneer er van
Chr. zijde zoo fel tegen het socialisme
geageerd wordt omdat het marxistisch
en atheistisch was, dan heeft de kerk
daaraan zelf schuld, omdat zij haar
maatschappelijke taak niet heeft ver
staan en alleen gepredikt heeft voor de
ziel, waarbij ze vergat dat het Evangelie
ook een boodschap is voor het lichaam,
voor de aarde en voor de tijd. Ook heeft
Redacteuren L. KIEZEBRINK en
Met aandacht heeft ondergeteekende
de ingezonden stukken van den heer F.
D. gelezen betreffende Wip en Ooster-
dijk. Wat de „beruchte” hoek Oosterdijk
betreft, het is wel de moeite waard om
daarop nog eens terug te komen. Ko
mende vanuit de stad heeft men totaal
geen uitzicht ten opzichte van het ver
keer, komende van Jousterkade of Prins
Hendrikkade, waar vaak met flinke
snelheden gereden wordt, aangezien de
wegen goed zijn. Als nu het verkeer
vanuit de stad op de Oosterdijk verbo
den werd, zou toch een veel minder ge
vaarlijke situatie ontstaan. Onderge
teekende die geen leek op verkeers
gebied is, kan niet inzien, dat dit om
een of andere reden niet uitvoerbaar is.
Een bord te plaatsen is ondanks de
tegenwoordige materiaalschaarschte wel
te doen. Het idee van den heer F. D. is
dan ook zeer goed en verdient gesteund
te worden. H. P.
HeegBakhuizen 02.
Over deze wedstrijd meldt men ons:
De thuisclub heeft Zaterdagmiddag haar
eerste nederlaag te incasseeren gekregen
door met 02 te verliezen van B.V.C.
van Bakhuizen. Het was een alles
behalve fraaie wedstrijd die zoo nu en
dan ontsierd werd door veel te forsch
spel van de zijde der gasten. De thuis
club was voor de rust het meest in den
aanval, terwijl B.V.C. sterk verdedigde.
Met blanco stand ging de rust in. Heeg
kon haar vorm maar niet te pakken
krijgen. B.V.C. kwam fanatiek opzetten
en bij een dezer aanvallen werkte de
H.V.C.-verdediging de bal in eigen doel
zoodat Bakhuizen zeer goedkoop aan de
leiding kwam 01. Een. strafschop werd
door de gasten naast geschoten, maar
kort hierop werd het toch 02. Wel
deed H.V.C. nog zijn uiterste best maar
een tegenpuntje bleef uit en zoo verloor
Heeg zijn eersten wedstrijd. Volgende
Zaterdag komt Quick van Staveren op
bezoek.
Er wordt tegenwoordig felle critiek
geleverd op de vrijlating. Waarom eigen
lijk? Als een „licht geval” voor een tri
bunaal verschijnt, wordt in den regel een
straf opgelegd, gelijk aan den tijd in een
kamp doorgebracht. Daarmede is de
kous af. Tribunalen kunnen geen voor
waardelijke straf opleggen of aan de in
vrijheidstelling speciale voorwaarden
verbinden.
Maar voorwaardelijke vrijlating betee-
kent, dat de delinquenten nog drie jaar
onder toezicht blijven en bijzondere
voorwaarden hebben in acht te nemen.
Zij zijn er niet zoo gemakkelijk afgeko
men, als degenen, die veroordeeld zijn.
Hun gedrag is behoorlijk. Natuurlijk
zijn er brutale types bij. Die treft men
altijd, als men een groep personen uit
verschillende lagen van de maatschappij
bijeenharkt. Doch op het bureau, dat
hen nauwkeurig volgt in hun doen* en
laten, merkt men van die brutaliteit
niet veel.
De sociale positie van deze menschen
is niet rooskleurig. Het moeilijkste is
de reconstructie der gezinnen, omdat er
geen woningen beschikbaar zijn in de
meeste gevallen. In de hoofdstad b.v. is
men voornamelijk aangewezen op de
weinig begeerde oude woningen in Oost,
in den Jordaan of in de oude straten
van Zuid, die „de pijp” worden genoemd.
Voor- en achterwoningen zonder eenige
luxe. De beste elementen onder de vrij
gelatenen zijn zielsgelukkig met zoo’n
woning, al hebben zij hun leven lang in
veel betere huizen en in heel andere
buurten gewoond.
Maar niet altijd kan men een gezin
bijeenbrengen. Vaak wonen man en
vrouw ver van elkaar en verblijven de
kinderen nog in inrichtingen. De reclas
seering wordt er niet door bevorderd.
Natuurlijk bestaat de mogelijkheid
woonruimte te vorderen bij N.S.B.ers.
Dat gebeurt ook. Maar in feite brengt
men dan weer brandstof bij brandstof.
Veel beter is het hen uit elkaar te hou
den.
Eén groep politieke delinquenten
vorst dikwijls besliste over het geloof
van zijn volk. De verstarring, welke op
deze wijze in Luthers beweging ont
stond, had weldra tot gevolg dat zij die
doorzetting van een vernieuwing wilden,
hun eigen weg gingen, men vat hen sa
men onder den naam Wederdoopers. Zij
grepen weer terug op de gedachten der
eerste christenen, kwamen tot een ge
heel andere opvatting van Kerk en Ge
meente en al spoedig begon de idee van
de wederkomst van Christus sterk bij
hen te leven. Blootstaande aan de felste
vervolging, ook van protestantsche zijde,
verwachtend een spoedige wederkomst
van Christus en einde der wereld, voerde
dit alles tot het drama van Munster,
waarbij de Doopers naar de wapenen
grepen om gewelddadig het Koninkrijk
Gods op aarde te vestigen. Toch was het
door de Doopers dat de hervorming hier
stand hield, vooral door den in Witmar-
sum geboren Menno Simons. Zij, de Doo
pers, hebben een groote rol in de ont
wikkelingsgeschiedenis van ons volk ge
speeld, de strijd voor de geestelijke vrij
heid doorgezet en wellicht zouden Phi
lips en Alva het, zonder hen, hier ge
wonnen hebben.
Uitvoering Excelsior.
Ten bate van de geadopteerde N. H.
Gemeente Eist (O.B.) hield het Chr.
Gem. Koor Excelsior, dir. de heer J.
Nauta, Donderdag 31 Oct. een feestelijke
avond in het Geb. v. Chr. Belangen. Ds.
De Ruiter sprak een kort openings
woord, waarna ds. Plooij van Eist in het
kort de beteekenis der adoptie uiteen
zette en een beeld gaf van het vernielde
Eist. Sneek heeft getoond, dat het „mei
it sizzen net to dwaen” is. De gemeente
stelde zich tot taak 10.000 gulden voor
Eist bijeen te brengen. Een som, waar
van de Elstenaren schrokken En van
dit bedrag is reeds 8000 gulden bijeen
gebracht. Daarvoor betuigt spr. mede
namens zijn gemeente, zeer hartelijk
dank. Ook het bestuur van de Zang-
vereen. dankt spr. voor het organiseeren
van dezen avond, waarvan de baten
eveneens voor Eist zijn bestemd. Spr.
heeft ook Friesche jaren gekend, die
voor zijne kinderen tot de beste van
hun jeugd zijn geworden. Spr. denkt aan
zijn jongen, die „Fries” was. Hij werd
gevangen genomen en liet, vóór hij ge
fusilleerd werd, een brief na, waarin hij
getuigde, dat, door het gebed, zijn laat
ste week een heerlijke week was gewor
den. „Zing mee” zegt het programma.
Blijf zingen, zegt spr., want een vaste
burg is onze God.
Dan laat het koor een achttal liederen
hooren, waarin veel van de statige
krachtige Bach-muziek naar voren
kwam. Excelsior beschikt over kostelijk
stemmen-materiaal, wat zeer op den
voorgrond kwam bij „Een vaste burg”
en „Waak op, gij geest der oude hel
den” van Jan Zwart. Dit laatste is een
mooi zangstuk voor koor, solostemmen
en orgelbegeleiding. Helder en klaar
kwamen de sopraan- en altsoli uit, met
orgelbegeleiding van den heer Joh. Rijp-
kema. Ter afwisseling werd opgevoerd
„Evacué’s” een raak schetsje in een be
drijf van A. Meesterde Vries. Hoewel
niet vlekkeloos opgevoerd, deed het toch
wel even pijnlijk aan, dat eendeel van
het auditorium, aan hetwelk de tragi
sche achtergrond van het gebeuren
scheen te ontgaan, nu en dan meende
te moeten lachen. De buurvrouw-speel-
ster werden bloemen aangeboden. Nadat
het koor zich nog eenmaal had laten
hooren, bracht ds. De Ruiter dank aan
al de medewerkenden en sloot ds. Plooij
deze geslaagde avond met dankgebed.
Kerknieuws.
Ned. Herv. Kerk.
Krim (O.), Ds. E. Kempenaar,
Herv. pred. te Goënga.
Te Groningen is geslaagd
het examen apothekers-assistente
plaatsgenoote mej Nelly Tromp.
Noodlottig ongeval.
Het ruim -jarig dochtertje van den
heer J. Nauta, W. Lodewijkstr. alhier,
is Zaterdag toen zij met een autoped de
straat overstak door een sleeperswagen
overreden en aan de bekomen verwon
dingen overleden.
JUTRIJP—HOMMERTS. 30 Oct. On
der zeer groote belangstelling herdacht
de Dam- en Schaakclub „De Wijmerts”
haar 10-jarig bestaan. Feestleider was
de heer A. van Gooi. Tevens was hier
aan verbonden een reciteerwedstrijd met
12 deelnemers. Uitslag: Afd .Ernst le
prijs de heer L. W. Nauta van Sneek;
2e prijs mevr, de Vos, van Oldeboorn;
3e prijs IJ. Valkema, Oudega (W.); afd.
Luim: le prijs L. Fabriek, Oppenhuizen,
2e prijs H. G. de Boer, Sneek, 3e prijs, L.
Pruiksma, Woudsend. Publieksprijs afd.
Ernst L. W. Nauta, afd. Luim L. Fa
briek. De jury bestond uit de heeren
Dr. Hofstra, Sneek, G. Cnossen, S. Oos-
terhaven, Jutrijp-Hommerts. Voor af
wisseling zorgde de heer Jac. de Vos
van Oldeboorn.
a.en groep politieke delinquenten ver
keert in een bevoorrechte positie. Dat
zijn degenen, die getrouwd waren met
Duitsche vrouwen en van wie er velen
zijn fout gegaan op aandrang of onder
dienstplichtigen te land niet dan met
hun toestemming naar Ned. Indië, Suri
name en Curasao mochten worden ge
zonden. Deze bepaling was reeds door
het noodrecht buiten werking gesteld,
doch nu is ze daarbij aangepast en be
vat het voorschrift dat deze militairen
zonder hun toestemming alleen krach
tens een wet naar genoemde gebieds-
deelen mogen worden gezonden. Ver
worpen, omdat ze geen 2/3 meerderheid
verwierf, wat bij voorstellen tot grond
wetswijziging vereischte is, is de voor-
gestelde wijziging van art. 203 der
grondwet. Dit bepaalt thans dat als de
Staten-Generaal een voorgestelde grond
wetswijziging hebben aangenomen, de
kamers ontbonden worden en de nieuw
gekozen kamers de wijziging weer met
2/3 der uitgebrachte stemmen dienen
aan te nemen wil zij worden ingevoerd.
De voorgestelde wijziging beoogde ka
merontbinding te voorkomen, men wilde
als de Staten-Generaal de wijziging had
den aanvaard binnen 2 maanden een
aparte kamer voor grondwetsherziening
doen verkiezen, die dan met 3/5 van
haar aantal leden de wijziging moest
aannemen. Had deze aparte kamer dat
gedaan of de wijziging verworpen, dan
ging ze weer heen. Dit voorstel dan is
door de Tweede Kamer verworpen. Er
waren 57 st. voor en 36 tegen, er was
dus geen twee derde meerderheid, alleen
de Katholieke Volkspartij en de Partij
v. d. Arbeid hebben voorgestemd. De
waarschuwing, van minister Beel dat we
mogelijk kort op elkaar twee grond
wetswijzigingen zullen krijgen (immers
ook een in verband met Indonesië) wat
dus bij de oude en dus nu bestendigde
regeling tweemaal Kamerontbinding en
tweemaal nieuwe verkiezingsstrijd zal
beteekenen, maakte blijkbaar geen in
druk op de tegenstanders. De Kamer
heeft voorts het wetsontwerp tot be
noeming van een regeeringscommissa-
ris in Opsterland met 48 tegen 14 st.
aangenomen. Als ook de Eerste Kamer
dat doet, zal men met belangstelling
afwachten, wie de regeeringscommissa-
ris wordt. Als het niet de tegenwoordi
ge burgemeester 'is, heeft het Op-
sterlandsche verzet tegen hem practisch
toch gewonnen. In verband met het feit,
dat het met de aanvragen voor het con-
sumentencrediet nog niet zoo erg vlot,
heeft de minister besloten de termijn
voor de aanvrage van een dergelijk cre-
dinet, die op 9 Nov. eindigt, tot 30 Nov.
te verlengen, en er zijn maar 10.000 aan
vragen! Ook is er iets naders meegedeeld
over de wijze van terugbetaling, waar
toe men verplicht is. De afbetalingsver-
plichting begint met 25 cent per week
voor gezinnen van 2, 4, 6 en 8 personen
in de groote steden bij een weekloon (na
aftrek van belasting en sociale verzeke
ringspremies) van resp. ƒ26.50, ƒ35.50,
43.50 en 51.50. De afbetaling stijgt
geleidelijk met 25 cent tot de maximale
aflossing van 1 per 100 crediet. De
genoemde gezinnen moeten deze maxi
male aflossing voldoen als hun week-
inkomen bedraagt resp. tenminste
ƒ31.04, ƒ43.40, ƒ55.60 en ƒ67.80. Deze
bedragen gelden voor de gemeenteklas-
sen I. Voor de gemeenteklassen II, III,
IV en V liggen de bedragen 1.2.
3.50 en 5.lager. Indien men 2 jaar
regelmatig aan zijn afbetalingsplicht
heeft voldaan, zal als regel het nog niet
terugbetaalde deel van het crediet wor
den kwijtgescholden. We zouden wat
veel cijfers geven als we nu ook nog
stilstonden bij het ingediende wetsont
werp op de vermogensheffing, er zal la
ter nog wel eens gelegenheid zijn hierop
terug te komen, het maakt de indruk
dat de kleinere vermogens behoorlijk
worden ontzien. Van het Indische front
nog geen nieuws, al kan nu elk oogen-
blik de order „Staakt het vuren” afko
men. Dat heeft lang geduurd en met on
geduld wachten we ook op nieuws over
de politieke onderhandelingen. Het heet
nu dat eenige leden van de commissie-
generaal even naar Nederland zullen
komen om met de regeering rugge
spraak te voeren. Hebben we die com
missie echter niet gekregen om juist het
vertragende element van besprekingen
met Den Haag te ontgaan? Het moet
dan wel iets heel ernstigs zijn als een
deel der commissie-generaal naar de re
sidentie wil komen. Uit een ander deel
van het rijk, Curasao, is gouverneur
Kasteel naar ons land gekomen voor
overleg met de regeering. Deze gouver
neur is niet bijzonder getapt bij de
Curaqaoërs omdat hij de bevolking en
haar vertegenwoordiging de Staten
te zeer haar onmondigheid heeft la
ten gevoelen. Men wenscht ook daar
nieuwe verhoudingen tusschen de di
verse rijksdeelen en gouverneur Kasteel
is naar Nederland gekomen, maar keert
hij ook terug naar Curasao Wat Indo
nesië betreft, de generale synode der
Ned. Herv. Kerk heeft besloten onmid
dellijk de uitzending van minstens 15
predikanten met rijpe ervaring te be
werkstelligen, daar er een groot gebrek
aan theologische werkers is. Hetzelfde
lichaam heeft inzake de radiokwestie
met op 1 na algemeene stemmen ver
klaard dat de Ned. Herv. Kerk niet kan
berusten in een regeling der radio-aan-
gelegenheden, waarin de kerk voor haar
uitzendingen zich in een vereenigingska-
der zou moeten voegen. De synode wil
haar verantwoordelijkheid in breeder zin
jegens het gansche volk in geen enkel
opzicht prijs geven. In de Zaanstreek
Vrijdag binnen een uur tijds in drie ver
keersongelukken 5 dooden; het is wel
heel bar In een door de Maatschappij
tot bevordering der geneeskunde belegde
persconferentie heeft deze uiteengezet
waarom de contracten met de zieken
fondsen zijn opgezegd n.l. om een drin
gend noodige herziening der honoraria
en om de vrijheid den artsen ontnomen
om zelf te bepalen aan welk fonds zij al
dan niet hun medewerking willen ver
leenen. De huidige regeling is onder
Duitsch bewind getroffen en met Neder-
landsche begrippen volkomen in strijd.
Kantoor voor Abonnementen:
Fa. KIEZEBRINK Co.
KLEINZAND 7 - Tel. 2872
Zij waren nergens bij aangesloten en
moesten na de bevrijding met rust wor
den gelaten. Nu hebben zij hun huis en
hun inboedel nog en wachten rustig af.
De meesten van hen, die vrij komen,
bezitten niets meer. Zij krijgen wat meu
bilair van Sociale Zaken of uit het re
servoir van in beslag genomen N.S.B.-
goederen. Het komt voor, dat een N.S.B.-
woning met inboedel wordt toegewezen
aan een klein gezin, dat een groot deel
van het huis niet noodig heeft. Dan
wordt een deel weer teruggegeven.
En als een N.S.B.-woning met inboe
del in bezit is overgegaan van iemand,
die geen oorlogsslachtoffer is want
ook dat komt voor dan moet de
nieuwe bewoner wijken.
Want zij, die N.S.B.-goederen in ge
bruik ontvingen, zijn alleen maar be
heerder. In de contracten, die op den
duur zullen worden voorgelegd, zal
steeds de huurkoopclausule voorkomen
Het gedrag van de vrijgelatenen geeft
geen aanleiding tot klachten. Als zij
werk hebben, werken zij hard. Ze willen
er weer bovenop komen. Tal van rappor
ten wijzen in deze richting”.
Wij hebben enkele van de vele moei
lijkheden aangestipt, welke het ^ociale
probleem der politieke delinquenten met
zich brengt. Niet om medelijden te wek
ken voor de vrijgelatenen, maar om iets
te laten blijken van hetgeen zich achter
de schermen afspeelt.
Ons volk moet de feiten kunnen be-
oordeelen, ook ten aanzien van politieke
delinquenten om zich een oordeel te
vormen.
s
