l Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST Buitenlamdscti Overzicht Het Groene Kruis in de Noordelijke Provinciën VRIJDAG 17 JANUARI 2e JAARGANG No. 5 PROVINCIALE KRONIEK 1 1 1947 BONNENLIJST Redactie-adresKLEINZAND 7 SNEEK Provinciale Staten. op r 57-8 Boter of 1. XI. 58-2D Reserve 58-2E Reserve X 71 n ■t r t F I? r Redacteuren L. K1EZEBRINK en C. SMIT Ab-prijs 12.50 per half jaar Franco per post (3.75 per half jaar Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS 57-1 Brood 57-2 Brood 57-1 Boter 58-1D Reserve 58-IE Reserve T 71 Va71 57-4 Brood 57-4 Boter Bureau voor Advertenties Fa. DRIJFHOUT GROOTZAND 55 fel. 3005 57-4 Melk 57-4 Vleeseh 57-5 Vleeseh 57-4 Kaas 57-1 Melk. 57-2, 57-8 Melk 57-1 Vleeseh 57-2 Vleeseh 57-1 Algemeen 57-2 Algemeen W. in Je in :n ar :n op deze kaart een weekrantsoen meer wordt verstrekt. Op den suikerbon der toeslagkaarten voor zeer zwaren arbeid en voor aan staande en jonge moeders wordt om de zelfde reden voor het tijdvak van 29 Januari tot 8 Februari 375 gram in plaats van 250 gram suiker verstrekt. Hoe ver en het zal wel zeer ver zijn de werkelijke regeling van dit ideaal zal af blijven zullen de komende maan den leeren. Wel kan al geconstateerd dat erweinig Duitschers schijnen te zijn, die inzien dat ze iets hebben goed te mgken, de heeren wenschten zelfs ook te Londen gehoord te worden, maar dat Do Koninklijke Marechaussee in Indië. Voor het eerst in de historie van dit typisch-Nederlandsche corps zijn eenheden van de Koninklijke Mare chaussee, bestaande uit dienstplichti gen, gedetacheerd in Indië. Twee com pagnieën sterk hebben zij hier voet aan wal gezet om hun gemengd civiel- militaire taak uit te oefenen. Pootige kerels, die als bijna alle dienstplichtigen hun vele bezwaren te gen de uitzending hadden. Zij hebben een spoedopleiding van vier en een halve maand gehad in de soldaten school, de politioneele bevoegdheden en het motorrijden; en gelijk het in het Nederlandsche Leger betaamde, waren zij in den beginne niet zeer ge zien bij de troep. Thans is elke compagnie gedeta cheerd bij een Infanterie-brigade en doet te-velde de noodige ervaring op. Bij elke voorpost in het rayon van de Infanterie-brigade is een detachement gelegerd van deze kerels. Kleine deta chementen, bestaande uit ongeveer acht man, waarvan de helft bestaat uit marechaussees en de rest uit man schappen van de Militaire Politie van het KNIL, elk detachement onder commando van een beproefd onderof ficier van het KNIL. In de steden verrichten zij ver- keerswerk en het Bataviaansche pu bliek heeft reeds kennis gemaakt met de stramme, correcte figuren met de witte arm-omslagen en rood-overtrok- ken, platte petten, de witte nestels van het wapen over de linkerschou der. In de buitenposten heb ik hen ge sproken; daar is weinig overgebleven 57-1B Reserve 57-IC Reserve 57-2B 57-2C Reserve appelmoes (voorinl.) 200 gram kaas 58-1 Brood 58-1 Boter 58-2 Boter SNEEKER NIEUWSBLAD van de uiterlijke glorie van het wa pen en zijn de marechaussees in niets te onderscheiden van het gewone type „modderkruipers”, die men in de voorste lijn vindt. Unaniem waren zij van oordeel: Laten ze ons maar hier doen blijven, de stad is niets gedaan voor jongens zooals wij. Met hun ervaren kameraden van het KNIL doen zij hier vele en verras sende ervaringen op en hun werk biedt meer perspectieven, dan zij ooit van hebben gedroomd. Om een kleine indruk te geven van de veelzijdigheid van hun taak slechts het volgende: met infanterie-patrouilles uitrukken teneinde gevangenen aan een voofloo- pig onderzoek te onderwerpen, huizen te doorzoeken, krijgsgevangenen en gewonden af te voeren. Op inheem- sche markten te waken tegen prijs opdrijving en het „leegplunderen” door stedelingen van artikelen, die dooi' de omstandigheden in de buiten posten goedkooper zijn; het aanstel len van en contact bewaren met loe- rahs, door stelselmatige patrouille- gang de terugkeerende bevolking in de kampongs rust en veiligheid waar borgen, het beschermen van polikli nieken tegen terroristische elemen ten, het met raad en daad hulpver- leenen aan de bevolking in alle moge lijke opzichten... kortom, zij verrich ten niet slechts politioneel werk, doch daarnaast en wellicht in belangrijker mate, het werk van het Binnen- landsch Bestuur. Wat dit in wezen beteekent, is moeilijk te omvatten in dien men ze niet in hun dagelijksch werk heeft bezig gezien en kan slechts eenigermate begrepen worden uit hun houding en woordenWjj zijn met den dood in ons hart gekomen, maar wij zijn hier bitter hard noodig en het is fijn werk... en dit is nog een zwakke uitdrukking van hun enthousiasme en werklust. Veel hebben zij nog te leeren, maar zij zijn er met hart en ziel bij. En zij Zuigelingensterfte. Hoe staat het met de zuigelingen sterfte? Deze was in 1939, aldus de voorzitter, de laagste onder alle landen ter wereld. De stijging is in ons land in de oorlogsjaren onrustbarend geweest. Wanneer de zuigelingenzorg met voor lichting door consultatiebureaux, weer met kracht ter hand wordt genomen, zullen we onze vroegere plaats in dit opzicht weer kunnen gaan innemen. Maar dan zal het aantal consultatie bureaux nog moeten worden uitgebreid. Na-oorlogsche weeën. Een van de na-oorlogsche weeën was de strijd tegen de kleerluizen en de schurft, merkte dokter Kruisinga voorts op. Hiervoor was een z.g.n. vliegende colonne ingesteld, die in enkele gemeen ten is werkzaam geweest. De strijd te gen de luizen is gewonnen; het blijkt, dat dezen tegen de normale Friesche reinheid niet zijn opgewassen. Met de schurft is men nog lang niet zoover. De zedelijke volksgezondheid. Het bureau voor de zedelijke volks gezondheid verheugt zich helaas in een stijgende bloei. Bij de oprichting nog nauwelijks gewenscht, is het bureau thans zeer noodzakelijk. Het werk comité voor zedelijke gezondheidszorg werd door het Groene Kruis geadop teerd. Dit bureau tracht de bronnen van de geslachtsziekte op te sporen, om te zorgen, dat geen nieuwe infecties zich zullen voordoen. Maar ieder weet, dat, wanneer iemand ontspoord is op zedelijk terrein, er zeer gemakkelijk een nieuw déraillement volgt. Van verscheidene gevallen is de invloed van den oorlog en de bezetting duidelijk. Van het mee- rendeel der gevallen moet toch de oor zaak van de ontsporing dieper worden gezocht. Gebrek in leiding in het gezin, gemis aan geestkracht, levensovertui ging, verantwoordelijkheidsgevoel bij de ouders, geestelijke debiliteit vormen den achtergrond van vele ontsporingen en moeilijkheden. Naar verkiezing suiker of versnaperingen. Het ligt in de bedoeling met ingang van de bonaanwijzing van 6 Februari a.s. op den versnaperingenbon, behalve chocolade en suikerwerk e.d. naar keuze een gelijke hoeveelheid suiker verkrijg baar te stellen, terwijl op den suikerbon in dezelfde verhouding (n.l. 100 gram suiker 100 gram versnaperingen) ver snaperingen kunnen worden gekocht. De versnaperingenbon zal als afzonderlijke bon gehandhaafd blijven, om het moge lijk te maken een hoeveelheid van 100 gram versnaperingen of naar keuze suiker te stellen tegenover de tabaks artikelen op de tabaks, of gecombineer de kaart. De vervangers van de ministers van buitenlandsche zaken der Groote Vier zijn thans te Londen bijeen om een schets van het vredesverdrag met Duitschland te ontwerpen, dat de be doelde ministers dan zelf in Maart te Moskou verder kunnen uitwerken. Ook het vredesverdrag met Oostenrijk komt aan de orde. Zooals bekend worden de kleine geallieerden thans gehoord over hun wenschen ten opzichte van het Duitsche verdrag en een deel van hen heeft reeds bekend gemaakt niet tevre den te zijn met deze raadpleging doch ook en dit terecht aanwezig te willen zijn bij de besprekingen te Mos kou. Minister van Kleffens, wiens stem gezag heeft in de Ver. Staten, heeft daar in Cleveland een rede gehouden waarin hij krachtig opkwam voor de in williging dei Nederlandsche eischen op Duitsch grondgebied. „Wij zullen ons verheugen”, aldus de minister, „als Frankrijk het Saargebied zal krijgen en een verwerping van onze zeer bescheiden eischen niet accepteeren. Nederland wil medewerken aan de opstelling van het vredesverdrag met Duitschland, dat een duurzamen vrede moet waarborgen. Een langdurige Amerikaansche bezet ting is noodzakelijk. Over de Duitsche mentaliteit maakt Nederland zich geen illusies, de Duitschers betreuren slechts den oorlog verloren te hebben. Wat kon den die arme Duitschers tegen Hitler doen, hoort men overal zeggen. Zij kon den alles doen, antwoord ik dan en ons verzet en het verzet van andere bezette landen geeft ons het recht zoo te spre ken”. Tot zoover minister van Kleffehs, die hier zeer scherp voor de Nederland sche territoriale eischen opkwam welke zooals bekend in de Nederlandsche voor stellen op het tweede plan komen, voor op staan de economische eischen. Maar als Polen zijn geweldige gebiedswinst ten koste van Duitschland, Frankrijk het Saargebied krijgt, waarom zullen de kleine geallieerden dan hun zeer be scheiden gebiedseischen, welke slechts grensverbeteringen. en enkele economi sche voordeelen willen, niet toegewe zen krijgen? En dan zijn er de economi sche eischen van alle geallieerden, die voor zoover ze prestaties in goederen en geld beoogen, een weer bloeiend Duitsch land veronderstellen. In de eerste plaats moet Duitschland daarvoor dus weer economisch en ook politiek op de been worden geholpen. En dan mag het ook niet zoo worden dat er een soort naam- looze vennootschap der geallieerden tot exploitatie van Duitschland ontstaat, welke de Duitsche koe zal uitmelken, en van welker melk de room naar de com missarissen en directie dezer N.V., dus naar de Groote Vier, in den vorm van taqfcjèmes, gaat. Het ideaal zou zijn dat het’ Duitsche volk, heropgevoed, econo misch en politiek op de been gebracht, vrijwillig zijn schuld aan. de landen die schade leden, welke nooit geheel her steld kan worden, erkende en deze naar een ook door de Ver. Naties, waarin Duitschland dan. zou kunnen worden op genomen, erkende maatstaf vergoedde. Voor taan alle bonnen twee weken geldig. Het systeem van bonaanwijzing, dat tot dusver werd gevolgd en waarbij een aantal bonnen twee en de rest één week geldig was, had het bezwaar, dat daardoor vaak misverstanden ontston den over den geldigheidsduur van de bonnen. Teneinde dit bezwaar weg te nemen, heeft het Centraal Distributie kantoor bepaald, dat met ingang van de op 16 Januari te publiceeren bonnen- lijst alle bonnen twee weken geldig zul len zijn, waarbij gerekend dient te wor den met twee kalenderweken, ingaande op den Zondag na den dag van publi catie. Om tevens een vereenvoudiging te be reiken voor de distributiediensten zullen voortaan over elke periode van vier weken de bonnen zoodanig worden ver deeld, dat de bonnenomzet per week on geveer gelijk is. Daardoor vervalt dus de z.g. „aanvullingslijst”. Volgens het nieuwe systeem zullen op 16 Januari bonnen bekend gemaakt wor den voor: brood, rijst, melk, kaas, boter, margarine en vleeseh. Op 23 Januari voor: suiker, versnape ringen, eventueel cacao (n.l. éénmaal in de acht weken), eventueel eieren (n.l. indien beschikbaar), eventueel zuid vruchten (n.l. indien beschikbaar), even tueel zeep (n.l. indien beschikbaar) en tabak. Op 30 Januari voor: brood, bloem, koffie, thee, melk, kaas, boter, marga rine en vleeseh. Op 6 Februari voor: suiker, versnape ringen, eventueel eieren, eventueel zeep en tabak. Volgens deze nieuwe regeling zullen dus de tabaksbonnen niet meer weke lijks, doch eenmaal per twee weken wor den aangewezen. In plaats van elke week één bon voor twee rantsoenen wor den van 23 Januari af dus om de andere week twee bonnen voor elk twee rantsoenen bekend gemaakt. Aangezien deze verandering met zich zou brengen, dat voor de week van 19 tot 26 Januari géén bonnen voor suiker, tabak en versnaperingen zouden worden aangewezen, zullen voor deze artikelen op 16 Januari voor éénmaal weekrant- soenen bekend gemaakt worden, n.l. op de algemeene kaart 375 gram suiker, op de versnapejlngenkaart 100 gram ver snaperingen, op de tabakskaart twee rantsoenen tabaksartikelen en op de ge combineerde kaart één rantsoen tabaks artikelen. Op 23 Januari zal vervolgens op de gecombineerde kaart éénmaal Ï50 gram inplaats van 100 gram versnaperingen beschikbaar worden gesteld, zoodat ook masfr weinig konden doen, maar het zal wél onze schuld zijn, als we niet ons best doen het Groene Kruis op te bou wen tot een vereeniging, die door ons allen voor ons aller gezondheid op de bres staat. Hoevelen hebben er in de bezettingsjaren niet gewerkt voor het Vrije Nederland, dat geboren moest wor den. Gewerkt voor de gemeenschap, zon der hiervoor materieele belooning te vragen. Zoo goed als toen zijn er thans vele menschen van goeden wil en met bekwaamheid, die ook in de Groene- Kruis-gemeenschap nog moeten worden ingeschakeld. Menschen, die voor ons streven moeten worden wakker ge maakt, die met ons verantwoordelijk moeten zijn voor den opbloei van de volksgezondheid. Want er is veel, dat weer hersteld moet worden Tuherculose-best ryding. In de laatste voor-oorlogsche jaren be hoorden de sterftecijfers voor tubercu lose in Nederland tot de laagste ter wereld, zoo ging dokter Kruisinga ver der. Dit is in den oorlog veel veran derd. Tot 1944 was er een verhooging van de t.b.c.-sterfte met 70 Alle krachten moeten worden ingespannen om hierin verbetering te brengen. Ieder, die helpt de volkswelvaart te verhoogen, werkt reeds mede de tuberculose te be strijden. Het sterftecijfer daalt al weer gelukkig en het aantal bezoekers van de twee consultatiebureaux in Friesland, die actieve t.b.c. hebben, vertoont een snelle daling. Rheuma tiek. De rheuma, evenals de t.b.c., noemde dokter Kruisinga een volksziekte, daar deze ziekte nog veelvuldiger voorkomt. Er zijn echter tusschen beide volksziek ten groote verschillen. Slechts zelden voert de rheuma tot den dood, zeer vaak echter tot een blijvende invaliditeit, ter wijl vaak de duur der ziekte zeer lang is. Van het totale ziektegeld zou ruim 20 worden uitgegeven wegens rheu ma. Men neemt vaak aan, dat er aan deze ziekte toch niets te doen is. Toch vermeldt de Engelsche statistiek, dat een derde van de lijders aan chronisch gewrichtslijden geheel geneest, een der de zeer veel verbetert, mits vroegtijdig de juiste behandeling wordt ingesteld en 15 naar geen enkele therapie luistert. De resultaten in andere landen geven ongeveer dezelfde cijfers. Indien nu toch door vroegtijdige behandeling 80 van de rheuma- patiënten kunnen worden behoed u voor blijvende invaliditeit, waarom bestaat er dan hier nog geen con- sultatie-bureau voor rheuma-be- strijding? De beantwoording van deze vraag, al dus de voorzitter van het Friesche Groe ne Kruis is niet eenvoudig. Wat moet er het eerst komen, een rheumatoloog of een instituut voor physische therapie? Het algemeen gevoelen is dat als er een rheumatoloog komt, het gevolg zal wor den, dat de ziekenhuizen zich meer voor de physische zijde zullen gaan interes- seeren en een afdeeling daarvoor zul len openen. Alleen op deze wijze zal het mogelijk zijn een bestrijding van de volksziekte rheuma te verkrijgen. Hier ligt nog een groot arbeidsveld open, dat er slechts op wacht ontgonnen te wor den, zoodra de krachten er voor beschik baar komen. Als nieuwe mogelijkheid wordt over wogen een consultatie-bureau voor asthma-patiënten. Voorts wees dokter Kruisinga er op, dat de belooning der zusters zóó moet zijn, dat ze daarvan rond kunnen komen. De pensioenregeling van de zusters dreigt een drama te worden. Veel be langrijker nog dan de rijkssubsidies van de afdeelingen is het, dat de pensionnee- ring der wijkverpleegsters door het Rijk wordt overgenomen. E. De werkzaamheden van het Groene Kruis in de drie Noorde lijke provinciën hebben de zorg voor de volksgezondheid opgevoerd tot een peil, dat nergens ter wereld ooit is bereikt, aldus de hoofd inspecteur der Volksgezondheid in zijn verslag over 1941. In en door den oorlog is veel verloren gegaan, zoo vertelde ons de voorzitter van het Friesche Groene Kruis in een onderhoud, dat we dezer dagen met hem hadden naar aanleiding van boven staande mededeeling. Als ieder op zijn plaats zijn best doet, dan komen we weer op het peil van 1941. Het Groene Kruis is een vereeniging van ons geheele volk; het staat echter niet meer in het middelpunt van de belangstelling van ons volk, zooals in den oorlog, toen het toonde te willen behooren tot de recht democratische vereenigingen. We herinneren ons allen nog de volks stemming, welke er werd gehouden in den tijd, dat samenwerking werd ver zocht met den Volksdienst. Welk een débacle werd dit voor de Duitschers. En nog moet het ons verwonderen, en het is aan gelukkige onjstandigheden toe te schrijven, dat tengevolge hiervan niet meer slachtoffers zijn gevallen in de Groene-Kruis-gelederen. Het was niet onze schuld, zoo merkte hij op, dat we in de afgeloopen jaren De Friesche Staten zijn deze week weer bijeen geweest. Twee hoofd-ambte- naren gingen scheiden. De nestor van de vergadering, de-heer J. Falkena, voelde zich gedrongen woorden van waardee- ring te uiten, die veel bijval in de Staten ondervonden en hun bekroning vonden in een voorstel van Gedeputeerde Sta ten. Laten we thans eerst het woord aan den heer Falkena: het is heden een bui tengewoon gewichtige dag in het leven der provincie, nu zoo aanstonds over eenkomstig eigen verzoek ontslag zal worden verleend aan twee hoofden van Dienst en hun opvolgers zullen worden benoemd. Algemeen is bekend, welke verdienstelijke hoofdambtenaren ons gaan verlaten. Enorm veel heeft de pro vincie aan hen te danken, Het schijnt mij daarom geboden» uit deze vergade ring te doen hooren en te erkennen, dat de heeren Wouda en van Dijk voor de provincie groot en verdienstelijk werk hebben gedaan. Bij besluit dezer verga dering van 15 April 1908 werd de heer D. F. Wouda, toenmalig ingenieur bij het waterschap de Regge te Almelo, be noemd tot ingenieur van den Provinci alen Waterstaat en op 11 Juni 1912 werd hij tot opvolger benoemd van ir. L. van Krimpen, als hoofdingeieur. Het was de tijd, waarin de bemaling van den Frieschen boezem tot stand zou komen; groote en belangrijke werken moesten worden uitgevoerd. Het geheele complex der verbeteringswerken, de stroomkana len bij Spannenburg en Lemmer en het provinciaal stoomgemaal, kwam in 1920 gereed. In October 1920 werd in aanwe zigheid der Staten door H. M. de Ko ningin het machtige gemaal in werking gesteld. Hoofdingenieur Wouda ontving in verband met zijn verdiensten het Rid derkruis in de orde van den Nederland- schen Leeuw, in 1929 kwam het provin ciaal wegenplan tot stand en ook hierin had de scheidende hoofdingenieur een werkzaam aandeel en gerust durf ik te zeggen, dat de verbetering van het Frie sche wegennet, zooals dit tot nu toe is uitgevoerd, zijn stempel draagt. Ook aan de zeeweringen kwamen gedurende zijn ambtsperiode belangrijke werken tot stand, zooals de Afsluitdijk van de Zui derzee, met de daarmede gepaard gaan de verhooging van den Frieschen zeedijk tusschen dien afsluitdijk en Dijkshoek, de dijkswerken op Ameland, de nieuwe zeesluis, en het gemaal bij Ezumazijl en tenslotte de Noordoostpolder. De heer Wouda was bij uitstek deskundig op het gebied van den Frieschen waterstaat; besturen van gemeenten en waterschap pen vroegen dikwijls zijn hulp en voor lichting. De heer E. van Dijk kwam in 1911 in dienst der gemeente Leeuwarden om de Leeuwarder Centrale te bouwen en het electriciteitsbedrijf aldaar te leiden. De ze centrale werd in 1916 door de pro vincie overgenomen en per 1 October van dat jaar werd de heer Van Dijk leider van het P.E.B. Naarmate het pro vinciale net groeide en de betrokken plaatsen bereikte, verdwenen de in Friesland voor 1914 opgerichte dorps- centralen. Dat het bedrijf er in de jaren na 1919 slecht voorstond was zeker niet aan den heer van Dijk te wijten. Er was na afloop van den wereldoorlog 19141918 een ware honger naar elec- trische energie voor licht en kracht; de materialen waren zeer duur; rendabele exploitatie was niet te verwachten. De heer Van Dijk heeft zich ^de man getoond, die voor de leiding van dit be drijf noodig was; hij heeft steeds voor uit gezien en stond daarbij voor niet ge ringe moeilijkheden. Steeds heeft hij de belangen van den. verbruiker in de eer ste plaats gezien. Na. een opsomming van al hetgeen verder onder leiding van den heer Van Dijk tot stand is gekomen, eindigde de heer Falkena met den schei denden ambtenaren nog vele jaren van voorspoed toé te wenschen. In aansluiting op deze woorden stelde de voorzitter voor het stoomgemaal bij Tacozijl den naam te geven van „Ir. D. F. Wouda-gemaal” en den heer Wouda een desbetreffende tegel te overhandi gen. Omtrent een blijk van waardeering jegens den heer Van Dijk zal het college zich nog beraden. E. hebben de beste leermeesters, die een marechaussee zich wenschen kan: de kameraden uit het veld, die langduri ge practische ervaring hebben en hen in de practijk van allen dag op de hoogte brengen van alle fijne knepen en ingewikkeldheden van het vak. En dan schuiven zij het vechtpetje ach ter op het hoofd en krabben zich ver baasd onder de kuif en dan zegt Wil lie van Oyen uit Leeuwenboven ...daor heb ik nouw goei schik in, moar se moeste al die sjlemiele van sjoerneliste in Nederland tegeliek ke- pot sjiete, wan’ wat,, ’ebbe me nouw van dit alles afgeweite?... Primitief en misschien wat bloed dorstig uitgedrukt. Maar voor hen die dit nóg niet willen begrijpen, betee kent dit: Wij wisten niéts van wat - hier gaande is; willens en wetens heeft men ons blind en doof gehouden voor de roepende stem uit dit land, die dringend smeekt om hulp, héél doodgewoon wat menschelijke hulp voor een Volk, dat gebukt gaat onder een toestand van volkomen rechte loosheid en bandelooze terreur, dat geslagen is dooi de vreeselijkste ziek ten en door honger. En dan bergt deze marechaussee zijn mooie nestels weg en de platte pet, hij leent van een maat een pan- ter-pakéan en stroopt de mouwen op. Nóg weet hij niets van de politiek, nóg begrijpt hij niets van de groote ruzie om hem heen, maar hij schudt de herinnering aan de stad van de schouders en naast zijn kameraad van het KNIL trekt hij er op uit. En zal uit modder, eenzaamheid, uit ontred derde kampongs en stinkende polikli nieken, uit kleine passars en een toe gestoken hand van een Indonesiër, een niéuwe bladzijde schrijven in het boek der marechaussees. Een blad zijde van naastenliefde, plichtsbesef en een bevrijdend ontwaken. ging ook Engeland, dat zich nog het meest tegemoetkomend jegens Duitsch land toont, te ver. Zooals uit de aange haalde zinsneden van minister van Klef fens rede blijkt gaat Nederland accoord met afstand van het Saargebied aan Frankrijk. Ook in de nota, welke de Ned. regeering aan de Londensche conferentie betreffende haar zienswijze omtrent het vredesverdrag deed toekomen, komt dit tot uiting. En daaruit blijkt ook dat Ne derland niet zoo ver afstaat van de Fransche wenschen omtrent het econo misch beheer van Rijn- en Roergebied. De Nederlandsche regeering wenscht de industrie daar gedurende langen tijd on der internationaal regime te houden, en gedurende die periode moet er militair toezicht blijven ook. Voor de Groote Vier onderling zal allicht de groote strijd vraag worden de politieke vorm van het nieuwe Duitsche rijk, ofschoon er ten deze eenig optimisme is omdat de Rus sische regeeringskringen definitief zou den hebben beslist ten gunste van sa menwerking op redelijke basis met hun mede-geallieerden, niet het minst omdat de Russen hun eigen land snel verder economisch willen opbouwen en daar voor de medewerking der andere groote landen behoeven. Montgomery zou uit Moskou met zeer bevredigende inlichtin gen over mogelijke samenwerking hij had ook een onderhoud met Stalin te ruggekeerd zijn. En er zijn politici die het bezoek te Londen van den Franschen minister-president Blum, niet uitsluitend toeschrijven aan overleg in verband met het opstellen van het verdrag met Duitschland en economische vraagstuk ken, maar ook aan een Engelsche po ging Frankrijk in te schakelen in een groote Europeesche samenwerking waarin Rusland een groote rol zou zijn toebedeeld. Dit alles zou Engeland dan willen bereiken zonder de Ver. Staten voor het hoofd te stooten, met wie sa menwerking om economische en poli tieke redenen geboden blijft. Ten deze moet Londen juist nu zeer voorzichtig zijn nu Byrnes in Amerika, zijn plaats als minister van buitenlandsche zaken heeft, ingeruimd voor generaal Marshall een zeer bekwaam man, maar van wien het nog onbekend is welke richting hij in de buitenlandsche politiek zal gaan, d. w. z. tegen Rusland in. of wat meer verzoeningsgezind jegens Moskou. Ve len denken van hem het eerste, hetgeen koren op de molen van tal van republi keinen zou zijn, die het communisme in eiken vorm en overal willen, bestrijden. Strijd over het communisme hebben de Italiaansche socialisten ook, een deel hunner onder leiding van Saragat, den nu afgetreden voorzitter van het voor- loopige Italiaansche parlement, heeft zich van de officieele .partij, die h.i. on der leiding van Nenni, den Italiaanschen minister van buitenlandsche zaken, te veel in communistisch vaarwater voer, afgescheiden. Ook dit draagt tot een steeds stijgende politieke spanning in Italië bij, waaraan een anti-clericale golf I ook al niet vreemd is. In een herder- lijk schrijven heeft kardinaal de Jong dé Nederlandsche katholieken opgeroepen tot een biddag op Zondag a.s. voor de landen waar kerkvervolging heerscht. Zooals bekend geldt dit in het bijzonder landen in Oost-Europa als Polen en Joego-Slavië. In Polen a.s. Zondag par- lements-, in Frankrijk deze week nog presidentsverkiezing. voor het tijdvak van 19 Januari t.e.m. 1 Februari 1947. Elk der volgende bonnen geeft recht het koopen van Bonkaarten KA, KB, KC 701 (strook no. 3) 800 gram brood 400 gram brood 125 gram boter 57-2 Botef 125 gram margarine of 100 gram vet 250 gram margarine of 200 gram vet 4 liter melk 3 liter melk 100 gram vleeseh 300 gram vleeseh 200 gram kaas 375 gram suiker, boter- hamstrooisel enz. 750 gram jam, stroop enz. 1600 gram brood 800 gram brood 1 blik of pot 58-1 Melk 58-1, 58-2 Vleeseh 58-1 Algemeen 58-2 Algemeen 57-3B Reserve Bonkaarten KD, KE 701 (strook no. 3) 800 gram brood 250 gram boter 125 gram margarine of 100 gram vet 12 liter melk 100 gram vleeseh 100 gram kaas 375 gram suiker, boter- hamstrooisel, enz. of 750 gram jam, stroop enz. 800 gram brood 500 gram rijst of kinder meel (uit rijst bereid) of kinderbiscuits. 1 blik of pot appelmoes (voorinlevering) 2 blikken of potten ap pelmoes (voorinl.) Tabakskaarten enz. 2 rantsoenen tabaksartikelen 100 gram chocolade en/of suikerwerken 1 rantsoen tabaksartikelen Bonkaarten MA, MB, MC, MD 701 (strook no. 3) 800 gram brood 250 gram boter 57- 4 Margarine 250 gram margarine of 200 gram vet 5 liter melk 300 gram vleeseh 100 gram vleeseh 200 gram kaas. Op 23 Januari zullen nog bonnen wor den aangewezen voor suiker, versnape ringen en tabak. De bonnen 57-2B, 57-20 Reservé en 58- 2D en 58-2E Reserve moeten uiterlijk op Zaterdag 25 Januari bij een detaillist, die appelmoes pleegt te verkoopen wor den ingeleverd. De blikken, en potten hebben een inhoud van één liter. De niet aangewezen bonnen van strook no. 2 kunnen worden vernietigd. Een nieuw systeem van aanwijzing der bonnen. In de Dinsdag gehouden zitting van de Staten van Friesland antwoordde ge deputeerde mr. Haan op de in de vorige vergadering door den heer G. Roorda ge stelde vragen nopens een groote hoe veelheid turven, die in de Friesche venen zoude staan opgestapeld. Mr. Haan zeide, dat inderdaad gebleken is, dat er een groote hoeveelheid turf aanwezig is; ze is echter geenszins een abnormale hoeveelheid. Er staan nl. 12 millioen turven en nog 6 millioen, welke aan handelaren toebehooren. Die 12 milli- óen zijn slechts toereikend voor het zesde deel van een brandstoffenbon en daarom is besloten deze brandstof bui ten de distributie om ter beschikking te stellen van de Friesche bevolking. Maar omdat er echter per hoofd der bevolking maar 18 turven beschikbaar zijn, zullen allereerst de" ziekenhuizen, ouden van dagen en patiënten worden bedacht. Tot hoofdingenieur van den Provinci alen Waterstaat werd benoemd ir. G. L. Walther te Leeuwarden en tot directeur van het P.E.B. ir. J. D. Fokma te Nij megen. De heer P. Sikkes, P.v.d.A^, kwam met vragen omtrent den toestand op Ameland. Gedeputeerde Gerbrandy ant woordde. Gevaar is niet te duchten; de storm speelt hier geen rol, alleen het Wegvloeiende water bij eb. Er is nu be sloten om nog dit jaar te beginnen met de werkzaamheden tot het leggen van strekdammen om de 400 meter, waar door men hoopt de situatie meester te worden. De kosten worden geraamd op 2 millioen gulden. De gevraagde subsidies voor restau ratie van de kerktorens te Dantuma- woude, Hollum en Oosterwierum en voor restauratie van de Martinikerk te Fra- neker worden verleend. De Provinciale Vereeniging „Het Groene Kruis” vroeg en verkreeg een subsidie ten behoeve van de Zuigelingen- consultatie-bureaux, maar afgewezen werd het verzoek om toekenning van een subsidie voor de zedelijke volksge zondheid. Eveneens werden afgewezen de ver zoeken om verhooging van de provin ciale bijdragen in de kosten van het ge neeskundig schooltoezicht. Het voorstel om in het gebouw van de provinciale griffie centrale verwarming aan te leg gen, ondervond geen bestrijding. De kosten zullen 80.000.bedragen. Ten slotte werd nog besloten tot wijziging der verordening tot heffing van leges en tot het uittrekken van een bedrag voor presentatie-kosten Kantoor voor Abonnementen! Fa. KIEZEBRINK Co. KLEINZAND 7 - Tel. 2872

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1947 | | pagina 1