r i I De moordnacht te Sneek voor het Bijzonder Gerechtshof Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST Buitenlandse!? Overzicht r Raadsel in Nijmegen c VRIJDAG 18 APRIL 1947 r FEUILLETON V»r»chljnt: DINSDAGS en VRIJDAGS en wees er op, dat bijbelkennis voor de jeugd onontbeerlijk is. De Emmaüsgan gers gaven blijk, dat zij niet voldoende onderlegd waren, en nu moge de op merking wel eens gemaakt worden, dat op Zondagsschool, jeugdkerk en jeugd verenigingen gedurig hetzelfde wordt behandeld, wij streven er naar, naar het bevattingsvermogen onzer kinderen de boodschap des heils telkens in anderen vorm te gieten in voor hen begrijpelijke taal. Spr. vraagt voor dit werk belang stelling en gebed. De oude heer Chr. Schotanus sprak een woord van harte lijke blijdschap over dit 55-jarig feeste lijk herdenken. Spr. wierp een blik in ’t verleden, toen het zwaar en moeilijk werken was voor de vereeniging. Doch God had kracht gegeven om door te zetten. In den loop der jaren bleek het moeilijk jongens van verschillende leef tijd bijeen te houden, waarom men tot splitsing overging. Spr. hoopt dat deze vereen .nog voor vele jongelui tot zegen zal mogen zijn. De voorz., de heer G. Oppenhuizen, is thans 15 jaar voorzitter. Hij heeft wel eens gedacht het bijltje er by neer te leggen, maar het belang der jongens, die leiding noodig hebben, heeft hem daarvan terug gehouden. De bijbel- bespreking vormt steeds de hoofdschotel der werkzaamheden. Doch ook ’t andere werk wordt met interesse beoefend, en het blijkt steeds weer, dat zij, die zich voor het vereenigingswerk geven, ook goede leerlingen op school en op het werk zijn. Dan volgt een bont program ma, bestaande uit voordrachten, samen spraken enz.. Naar het woord van den voorzitter werd het gebodene met wel willendheid ontvangen: ieder bood voor zijn deel het beste wat hg geven kon. De jeugdige secretaris gaf een overzicht over wat er zooal verricht was, de pen ningmeester* liet, zooals de voorz. zei, verstek gaan, omdat de kas leeg was. Al met al kunnen de executanten op een welgeslaagde avond terug zien, welke door den voorzitter met dankgebed werd besloten. was om de inbrekers te instrueren. Dat de hele kern gearresteerd kon worden, is een gelukkig toeval. Een toeval in zoverre, dat zij nog in Nij megen waren, omdat de hoofdman zijn naaste medewerkers had ontboden, dadelijk na de moorden op Van der Zuyden en dr. Maroniu. De leden van de kern zijn evenals mile. Ilescu bui tenlanders. Hun namen noemen, och, dót heeft weinig zin. Maar de hoofd man Sven Ohlquist keek zijn toehoorders even aan, als wilde hij er zich van overtuigen, dat zij in hun aandacht niet verslapt waren. „Ja, de hoofdman is het meest Ngmegenaar van alle. Hij is hier geboren en getogen Maar hij heeft zich, hoewel rijk door de op brengst van zijn daden, altijd beschei den terug gehouden. Dat vond hjj vei liger. Wie zou vermoed hebben, dat de eenvoudige Andries Prater zijn be velen gaf aan den rijken Nabarescu „Andries Prater?” riep Else Verha gen uit. „Waarom kijk je daar zo van op?” vroeg haar man. „Prater toch was de huisknecht van Van der Zuyden. En ik kende hem wel. Hij was een volmaakt onschuldig mannetje, ja, een beetje onnozel soms. Ik heb altijd gedacht, dat er geen zier kwaad in hem stak tn dat hij niet ge boft had met zo’n baas”. „De schijn heeft je bedrogen”, ant woordde Ohlquist. „Andries Prater heeft trouwens iedereen, die hem ken de, voor de gek gehouden. Hij moet een merkwaardig mens zijn en een ge boren avonturier. Hij is van goede af komst. Nu ja, zijn familienaam luidt eigenlijk anders, maar ik wil die niet noemen. Hij heeft genoeg verwanten in Nijmegen wonen. Als jongen toonde Prater al neiging tot het ongewone. Als jongeman kreeg hjj de bevlieging dat hij door hard werken in een nede rig beroep de kost moest verdienen. Dat was niet bepaald nodig, want hij bezat geld genoeg om er ruim van te leven zonder een hand uit te steken. Hij vertrok uit Nijmegen. Zogenaamd, want in werkelijkheid liet hij baard en snor staan en maakte zich door een paar kleine correcties in zijn uiterlijk onherkenbaar. Toen kwam hij als huisknecht in dienst bij een heer Muerenbroeck. Ik weet niet, of Prater van plan is geweest, deze nederige po sitie te blijven bekleden, als zich niet de kans had aangeboden langs andere vrgzinnige groep zal worden beroepen. Mocht ook dit mislukken, dan zullen de leden zich nader moeten bezinnen wat er dan moet gebeuren. WOUDSEND. Onze dorpsgenooten be haalden op de vorige week gehouden reciteerwedstrgd te Sloten de volgende pri^en: Mej. Osinga in afd. ernst een 3e prgs; in afd. luim de heer L. D. Pruiksma een le prijs. KERKNIEUWS. IJLST. Beroepen bij de Geref. Kerk te Groningen Ds. J. F. H. van der Bom alhier. Ab.-prijt (2.50 par half jM> Franco par poit (3.75 par half )aa> Kantoor voor Abonnementen* fa. KIEZEBRINh C». KLEINZAND 7 - Tol. 2872 48 „Dat kon alleen, omdat Nabarescu zelf tot de bende behoorde”, ant woordde Ohlquist. „Hij was namelijk de maker van het gas, de chemicus, over wien ik sprak. Naast de hoofd man was hij de hoofdpersoon van de troep”. „Maar wie was in ’s hemelsnaam het opperhoofd?” informeerde André Boorneman een beetje ongeduldig. „Dat was de gemaskerde man, die in uw ziekenkamer kwam. Maar dat zegt u nog weinig. Ik zal nu even moe ten ingaan op de gebeurtenissen in Van der Zuyden’s villa. U weet, dat ik daar Jörgensen en Dupont vond. Ik heb ze bevrijd en naar buiten ge bracht. Zij waren weliswaar tamelijk versuft, omdat zij, net als u trou wens, voortdurend onder invloed van een bedwelmingsmiddel waren gehou den, maar ze kwamen toch spoedig genoeg bij om mij er van te overtui gen, dat zij geen misdadigers, doch slachtoffers waren. Zij noemden mij de namen van Nabarescu en zijn nicht Lt g weg veel geld te verdienen. Hij reisde veel met Muerenbroeck, die zaken deed met Denemarken en Zweden. Daar leerde Prater onderwereldindivi- duen kennen. Daar rijpte zijn plan in zake de juwelendiefstallen. Misschien was er toch niets van gekomen, als hij niet op een avond in Nijmegen een gesprek tussen zijn werkgever en Na- bareseu had gehoord. Nabarescu, dia hier pas kort woonde, vertelde over zijn proeven met een bedwelmend maar onschadelijk gas. Dat gas kwam Prater ideaal voor. Hoe er aan te ko men? Dat bleek gemakkelijk genoeg. Nabarescu had ontdekt, dat Prater geeen gewone huisknecht kon zijn. Hjj sprak hem eens aan. Er volgden meer gesprekken en voorzichtig kwam Pra ter met zijn plannen. Ze vielen in goede aarde en zo werd de samenwer king een feit. Prater en Nabarescu zochten voorzichtig hun medewerker» uit. Mile. Ilescu was een van de laat- sten. Zij werd eigenlijk niet uitverko ren, maar zij drong zichzelf binnen. Zij is een nicht van Nabarescu en op de een of andere manier was zij ach ter zijn geheim gekomen. Zelfs zijn vrouw wist daar niets van Het avon tuur lokte haar. Slot volgt. Bureau voor Advertentie! Fa. DRIJFHOUT GROOTZAND 55 fel. 3005 weest, tgdens het plegen van zgn wan daden. Verdediger meende ook, dat de verdachte noodgedwongen, uit angst voor straf bg weigering, de tocht naar Sneek had ondernomen. Mr. Stoop ver onderstelde, dat de advocaat-fiscaal zoo gemakkeigk tot het eischen van de dood straf was gekomen, omdat het Gronin ger Gerechtshof hetzelfde had gedaan. De medeplichtige. Toen de S.D.’er Visser met zgn troep onze stad binnenviel, meldde hg zich eerst bg den toenmaligen opperluitenant van politie Overzet. In diens woning werd de naamlijst der slachtoffers, die Visser vanuit Laeuwarden had meege kregen, in tweeën gesplitst. Buiten de lichtkring van de huiskamerlamp, welke dit luguber gebeuren bescheen, zaten twee Sneeker verraders, die als gids zouden' dienen. Het waren Taeke Hoek stra en Verboom. Wat zij toen in het donker deden, werd Dinsdagmorgen in het licht van de rechtzaal onthuld. De verdachte Taeke Hoekstra werd de gids van de groep van Visser en wees om te beginnen het huis van J. Bakker in de N. Noorderhorne aan. Inplaats van zich te bezinnen, toen hg één moord voor zgn oogen had zien plaats hebben, zette hij zijn bedrijf voort en wees ook de vol gende woningen aan. Tenminste volgens de getuigenverklaring van Visser is dit het geval geweest en ook volgens zgn eigen bekentenissen, die hg bg meerdere verhooren heeft afgelegd. Op de terecht zitting herriep hg evenwel alles, doch het tyeek te laat te zgn. Hij beweerde niet als gids te hebben kunnen optreden, omdat hg de straatnamen niet kende, want hg woonde nog maar 2 jaar in Sneek Hem werd ook tenlaste gelegd, lid te zgn van het NSKK en tgdens de „hoogtg”dagen van de Duitsche Weer macht, munitie en benzine naar de fron ten te hebben vervoerd. Het strafbare van het lidmaatschap van het NSKK zag hij ook niet in. Toen de president Mr. Wedeven hem vroeg, of hg dan soms niet wist dat Nederland met Duitschland in oorlog was, antwoordde hg' ontwijkend en verklaarde de aanwezigheid der Duit sche soldaten in ons land altijd te hebben gezien als beveiligingsmaatregel voor ons volk tegen Engeland. Met deze boude bewering, oogstte hg teekenen van vermaak op de publieke tribune. In zgn requisitoir verklaarde de advo caat-fiscaal Mr. Nubé, dat verdachte schuldig was bevonden aan driemaal medeplichtigheid aan moord en éénmaal aan medeplichtigheid aan poging tot moord. De aanwezige getuigen, zoowel als de getuigen, die alleen gehoord wa ren bg proces-verbaal, staafden deze meenlng. Speciaal de verklaring van den leider der groep Visser, waren van dus- danigen aard, dat aan de schuld van verdachte Hoekstra niet viel te twgfelen. Verdachte Hoekstra had zich niet ont zien, als gids te dienen bg een moord partij op eigen stadgenooten. „Daarom moet een verrader als deze verdachte”, aldus Mr. Nubé, „de kans worden ont nomen opit weer in Sneek terug te kee- ren”. Derhalve luidde de eisch: „Levens lange gevangenisstraf”. De verdediger, Mr. Buiel, meende dat de rechtsgronden niet gefundeerd ge noeg waren, om een dergelijke zware straf op verdachte Hoekstra toe te pas sen. Zijns inziens ontbrak heb aan bewij zen, dat Hoekstra inderdaad als gids had gediend. Hij achtte een verder on derzoek noodzakelg'k. De uitspraak in deze beide zaken zal Dinsdag 29 April plaats hebben. Tegen den dader de doodstraf, den medeplichtige levenslange gevangenisstraf geëischt. C.J.C. „OBADJA”. In het Gebouw voor Chr. Belangen werd Dinsdagavond jl. door boven genoemde jongensclub haar 55-jarig be staan herdacht. De leiding berustte in handen van den oud-voorz., den heer C. Doevendans, die bg de opening de ge schiedenis van de Emmaüsgangers uit Luc. 24 las, waarna hg voorging in ge bed. Spr. heette allen hartelgk welkom J.V.O., SNEEK. Men schrijft ons: Op 9 April hielden de J.V.O.ers en Jonge Bouwers een z.g. Bonte Avond, welke bedoeld was als de nieuwe start, nu de fusie met de A.J.C. is afgespron gen. De avond slaagde boven verwach ting. Er waren aanwezig 35 jonge men sen, waarvan zich 15 opgaven voor de J.V.O. en 20 beneden 14 jaar voor de Jonge Bouwers. Verschillende vrienden uit de N.V. zegden hun medewerking toe om de groep tot bloei te brengen, en gezien de resultaten hiervan reeds op deze eerste avond, belooft het in de toe komst goed te worden. In het bestuur zg'n gekozen: Lammy Buster, le Steen- klipstr. 95, Sjuttie Zoodsma, Franeker- vaart 14f, Greta ten Kate, Klooster straat en Klaas Snijder, Kloosterhof 13, terwg'l Beeksma weer leider werd. Ieder, die meent mee te moeten strijden tegen de alcohol, kan zich bg de bestuurs leden opgeven als lid. BUURTVEREEN. „MAPLE LEAF” Dinsdagavond 7 uur, de 2e verjaardag van de bevrijding van Sneek, had ’t be stuur van bovengenoemde buurtvereni ging gekozen voor de overdracht aan het gemeentebestuur van de verleden jaar geplante Eschdoom in ’t plantsoen aan de lepenlaan. Dezer dagen was daaromheen geplaatst een door leeraren en leerlingen van de Sneeker Ambachts school vervaardigd gesmeed hekwerk. Bij deze eenvoudige plechtigheid waren o.a. aanwezig onze burgemeester de heer L. Rasterhóff, wethouder de heer de Groot, directeur, leeraren en leerlingen van de Sneeker Ambachtsschool, en de heer de Kok, directeur van gemeente werken, benevens een groot aantal be langstellenden. Nadat ’t Chr. Muziek corps „Harmonie” het Wilhelmus ten ge- hoore had gebracht, sprak de voorz. van de buurtvereen. „Maple Leaf”, de heer F. Andree een kort openingswoord. 15 April evenals 5 Mei, aldus spr., zullen dagen van groote waarde bigven, ook voor Sneek, dat na vg'f jaren van ver drukking den 15en April 1945 werd be vrijd. Daarom had men deze datum uit gekozen om hier samen te komen om het laatste werk te verrichten, hetgeen eens geworden, dat de twee gevange nen in geen geval vrij konden rondlo pen. Wat hun lot zou zijn, ja, daar had men nog niet verder over gespro ken. Men durfde dat feitelijk niet goed, omdat er slechts één oplossing was, namelijk hen vermoorden. Over iets anders was men het wel eens ge worden, even voor dat de politie, door mij gewaarschuwd, de villa omsin gelde. Men had besloten, voorlopig alle activiteit te staken en de kern te ontbinden. Het werd te gevaarlijk. Nu hoopte men nog, door snel te verdwe nen de politie uit handen te blijven en zo te voorkomen, dat het raadsel van de juwelendiefstallen en de beide moorden ooit werd opgelost. Ik moet zeggen, dat wij maar op het nippertje zijn gekomen „Jawel”, merkte mr. Ernst Verha gen op. „Dat is prachtig. Maar nu heb je nog maar twee namen genoemd”. „Omdat die twee feiteljjk de enigen zijn, die jullie van de bende kennen”, zei Ohlquist. „Zoals gezegd, acht man nen zijn gepakt, of liever, zeven man nen en een vrouw. Twee daarvan woonden in Nijmegen, Nabarescu en de hoofdman. Mile. Hescu behoorde tot de kern, die regelmatig op reis en zij gaven te kennen, dat een on bekende man deze twee aanvoerde. Nu begreep ik, dat mile. Ilescu en de onbekende hoofdman Jörgensen en Dupont hadden vervoerd. Ik was er zeker van, dat Nabarescu behoorde tot de groep, die naderhand in de villa was binnengedrongen. De moeilijkhe den begonnen de mensen boven het hoofd te groeien. Er'werd een alge mene vergadering gehouden en de grote sensatie daarop was de mede deling van den hoofdman, d^.t de po litie de ondergrondse schuilplaats in de binnenstad had ontdekt, terwijl André Boorneman werd bevrijd. Dat was niet het ergste. Boorneman wist toch vrtfwel niets. Gebleken is, dat enkele leden van de bende er al op hadden aangedrongen, den jongeman in bewustelozen toestand ergens in de omgeving van de stad neer te leggen. Zo zou hij dan zijn vrijheid toch her kregen hebben. Met Jörgensen en Du pont stond het heel anders Dat die twee uit de handen van de politie wa ren gehouden, bleek een gelukkige omstandigheid. Maar de bende moet er juist over hebben beraadslaagd, hoe met die twee te handelen, toen ik hen ontdekte. Men was het er al over Te Genève zgn thans 18 landen bgeen, om te trachten een handvest voor de intern, handelsorganisatie op te stellen. Men onderzoekt er o.a. in hoeverre men de handelsbelemmeringen ontstaan door hooge tarieven van invoerrechten kan uit de weg ruimen opdat de goederen stroom zich onbelemmerd daarheen kan richten waar ze het meest noodig en gewenscht is. We vermoeden dat de onderhandelingen even moeiigk zulleh zgn als de politieke, welke beoogen de geheele wereld veiligheid te schenken, en dat ze even onvruchtbaar zullen big- ken. Welvaart en veiligheid behooren onverbreekbaar bg elkaar. Hoe dikwg'ls 'zgn handelsbelemmeringen niet de oor zaak van oorlogen geweest. En wanneer er geen oorlog met de wapenen werd gevoerd, woedde deze wel op handels gebied, waar men elkaar bestreed met hooge tarieven van invoerrechten, voor keursrechten voor goederen uit eigen overzeesche gebieden enz. enz. Was het vóór den oorlog noodig, dat aan deze toestand een einde kwam, nog dringen der is die behoefte in deze naoorlogsche wereld, nu de door den oorlog zwaar getroffen landen in staat moeten worden gesteld weer op de been te komen. We weten aan de toestand in ons eigen land, dat daarvoor uitvoer van goederen noo dig is, zelfs ten koste van de voorzie ning van eigen bevolking. Onze normale gebieden van afzet als Duitschland, en ons eigen verarmde Indonesië kunnen in ieder geval voorloopig slechts geringe hoeveelheden opnemen, zoodat we ons naar andere gebieden hebben te wenden. Engeland verkeert in een soortgelijk ge val, het moet om zich staande te houden 75 meer uitvoeren dan in de jaren voor 1940. Vóór den ocriog ging een be langrijk deel van de Engelsche uitvoer naar de overzeesche gebieden van het Engelsche wereldrijk, in den oorlog zijn deze in belangrijke mate geïndustriali seerd, mede in verband met de eischen, welke het oorlogvoeren stelde. Deze zul len dus niet méér, doch minder afnemen dan voorheen, hetzelfde is het geval met eenige Z.Amerikaansche landen, al zg'n daar nog wel zaken te doen. Maar over het algemeen toch richt men het oog op de Ver. Staten waar koopkracht is en die dus goederen kunnen opnemen al hebben de V. S. zelf een enorme industrie. Bovendien zgn de meeste lan den aan de V. S. ook kapitaal schuldig, dat door invoer van goederen betaald kan. Maar ofschoon de tegenwoordige Amerikaansche regeering wel inziet, dat het voor het herstel der wereld noodig is dat zij haar markten opengooit en haar hooge tarieven verlaagt, is het hoogst twgfelachtig of zij dit ideaal ver wezenlijken kan. Na de oorlog kreeg de president het recht zonder meer de in voerrechten met 50 te verlagen, maar deze bevoegdheid is thans beperkt door het voorschrift dat in elk handels- verdr/ig, dat de Am. regeering sluit, een bepaling opgenomen moet worden, dat de partgen toestaat op een dergelijke verlaging der invoerrechten terug te komen als de invoer van bepaalde goe deren de plaatseigke Industrie schaadt. En reken maar dat dj Amerikaansche industrie zich zal roeren als de buiten- landsche invoer haar hindert, en trach ten deze bepaling toegepast te krggen Wanneer we een ideale wereld-samen- leving hadden en geen onderling wan trouwen de naties verdeelde, zou de goe derenstroom zich overigens richten niet alleen tot de rijkste naties, maar ook tot die welke er het meeste behoeft* aan hadden. Dan zou het onmetslgke Rusland, dat zelf met zgn vijfjarenplan nen enorme vooruitgang op het ge» bied der industrie en landbouw heeft ge» maakt, nog sneller ontwikkeld kunnen worden door belangrijke uitwisseling van goederen met andere groote naties. Maar wantrouwen verhindert dit Ook de afgeloopen week is dit wantrouwen weer gebleken door wat ex te Moskou zoowel als in den Veiligheidsraad ge beurde. Of lieverniet gebeurde. De conferentie te Moskou schoot geen stap op en in den Veiligheidsraad bleven Rus» land en zgn aanhangers zich verzetten tegen de Amerikaansche hulp aan Grie» kenland en Turlqje. Met die hulpverlee» ning vlot het ook nog niet, want het Amerikaansche congres debatteert nog altg'd over de plannen van Truman in dezen en heeft fardoor den president ’al in de wielen gereden. Het voorstel be oogde nl. ook de positie van Marshall te Moskou te verstevigen. De Amerikaan sche afgevaardigde moest met het door het. Congres unaniem aanvaarde voorstel om steun aan Griekenland en Turkge te verleenen de Russen vo— de keus stellen óf met de Ver. St. samen te werken óf een verdeelde wereld te aanvaarden, waarin de Ver Staten de leiding zouden nemen van een groot anti-communls- tisch blok. Het lange debat in het Con gres doet Trumans en Marshalls taktiek thans afbreuk, zooals ook de houding van Henry Wallace dat doet Deze maakt in Engeland thans stemming te» gen Trumans ideeën, pleit voor samen werking met Rusland en roept Enge» lands steun voor deze denkbeelden in, zelfs in zoo sterke bewoordingen, dat Amerikaansche bladen Wallace er van beschuldigen te trachten Amerika van zijn Britschen bondgenoot te berooven, Practisch is dat echter onmogeigk om dat Londen de Ver. Staten niet kan missen. Maar Wallace speelt wèl in de kaart van de Engelsche Labour-oppo» sitie, die Bevin voortdurend bestookt over zgn „anti-Russische politiek". Groot nieuws is er verder niet. In Frankrijk wacht men met spanning op de Gauile’s volgende zetten op het schaakbord der binnenlandsche politiek. Overigens zgn daar al zorgen genoeg. Op Madagascar brak een korte verzetsactie der nationa listen tegen de Franschen uit, die voort» met groote bezorgdheid de groeiend» nationalistische beweging in Noord» Afrika zien. Dit gebied kunnen de Franschen niet missen en een zelfstan dig N.Afrika tegenover hun land in de Middellandsche Zee ook nauweigks dul den; de huidige Fransche regeering tracht door een tegemoetkomende poli tiek de banden met de overzgde te hand haven. In Portugal zgn hier en daar sta kingen uitgebroken, speciaal in Lissa bon, de diepere oorzaak is verzet tegen de dictatuur van minister-president Sa lazar, die te lang heeft geduurd, zoodat het contact met het volk verloren is ge gaan. Ook in hoogere legerkringen schg'nt het te broeien, en de toenemend» onrust in het naburige Spanje brengt ook meer spanning teweeg in Portugal In Slowakije is msgr. Tiso, die met de Duitschers tijdens de bezetting samen werkte, ter dood veroordeeld, in Frank rijk de Brinon, destgds ambassadeur der regeering van Vichy bg de Duitscher», ter dood gebracht. Na het schrijven van het bovenstaande werd ggmeld dat Marshall thans door Stalin is ontvangen. Het had lang ge noeg geduurd. In de conferentie te Mos kou is thans aan de orde het vier» mogendhedenverdrag tot ontwapening en demilitarisatie van Duitschland dat 40 jaar zou gelden. Komt het tot stand dan zou vaststaan dat de Ver. St. min stens 40 jaar waakzaam zouden blijven in Europa. Frankrijk erf Engeland zgn natuurigk voor dit verdrag, hoe Rusland er over denkt is nog niet bekend. F.en laatste bericht meldt dat ook deze onderhandelingen zgn mislukt. In Pa lestina dreigen nieuwe moeiigkheden, nu de Engelschen er eenige Joodsche verzetslieden hebben ter dood veroor deeld en het vonnis uitgevoerd ook. SNEEKER NIEUWSBLAD Redacteuren: L. KIEZEBPINK en C. SMIT Redactie-adresKLEINZAND 7 SNEEK een jaar terug begonnen werd. Toen hebben we hier een boom geplant ter herinnering aan onze bevrijding. Doch een boom is een boom, zonder meer zou deze voor de volgende geslachten geen waarde hebben en zou de beteekenis al spoedig verloren gaan. Nu staan we hier en kunnen met eigen oogen aanschou wen het mooie smeedwerk, ontworpen en gemaakt door leeraren en leerlingen van de Sneeker Ambachtsschool. Pas nu dit hek geplaatst is, gaat ook de eschdoornboom zgn volle beteekenis krij gen. Nu zal deze boom kunnen bigven voortleven als een levende herinnering, ook voor de generaties die na ons zullen komen, aan deze bevrijding. Daarvoor hebben millioenen hun leven moeten geven, waaronder ook stadgenooten. Wg gedenken hen allen ook dezen dag met stillen weemoed. Spreker richt zich dan tot burgemeester Rasterhóff en zegt dat bestuur en leden van de buurtvereen. .Maple Leaf” er van overtuigd zgn dat de gemeente Sneek de eschdoorn en het hek zal willen aanvaarden. Spreker be veelt dit geschenk dan aan de goede zorgen van de desbetreffende instanties aan en hoopt dat ’t geheel in de verre toekomst zal bigven getuigen van onze herkregen vrijheid op 15 April 1945. Na dat ’t muziekcorps ’t Canadeesch volks lied had gespeeld, nam burgemeester Rasterhóff het woord. Spreker deelt het een en ander mede van zgn belevenissen en ervaringen in de afgeloopen twee jaren der bevrijding. Hen die vielen in de strijd voor de vrgheid mogen we niet vergeten. Het is daarom juist een goede gedachte van het bestuur van de buurt vereen. „Maple Leaf” dit vast te leggen voor ’t nageslacht door dit geschenk, en spr. geeft de verzekering dat de ge meente Sneek deze levende herinnering aan 't Canadeesche legér, dat Sneek be vrijdde volgaarne aanvaardt. Hij zegt toe dat men er een passend geheel van zal maken. Nadat de heer Andree dank had gebracht aan den burgemeester voor diens woorden en allen die hadden mee gewerkt voor het doen slagen van deze avond werd de plechtigheid besloten met het spelen van het Friesch Volkslied, dat spontaan door de aanwezigen werd medegezongen. VEREEN. VAN VRIJZINNIG HERVORMDEN. Donderdag 10 April hield de Vereen, van Vrijz. Hervormden alhier haar voor- jaars-ledenvergadering. Het aardige zaaltje van de Nieuwe Doelen was ge heel bezet, toen de heer Jonkmans de vergadering opende. Het jaarverslag van den secretaris was natuurigk in hoofdzaak gewijd aan het vertrek van prof, de Vos en de kerkeigke kwestie. De penningmeesteres had heel wat geld uitgegeven, zoodat het batig saldo van het vorig jaar geheel was verbruikt. Maar, zooals zg terecht opmerkte, dat toont dat het bestuur niét heeft stil ge zeten. Uit het verslag van de Vrouwen vereniging, de jeugdgroepen en de Zon dagsschool klonk een optimistische toon. De administrateur van het Eigen Ge bouw zat beter in de contanten dan de penningmeesteres; hg kon zelfs 20 aan- deelen van 100.uitloten. De heer Schurer liet zich o verb-’en zgn mandaat als bestuurslid nog met een paar jaar te verlengen. Moet het nog eens weer tot een verkiezingsstrijd komen, dan kunnen wg Schurer niet missen, aldus de voor zitter. Maar de heer Keuning liet zich niet vermurwen op zgn bedanken als secretaris terug te komen. 22 jaar had hg' die taak waargenomen en hg meende dat nu de tijd was gekomen zgn werk aan jongere krachten over te dragen, vooral omdat hg nog 2 jaar bestuurslid dacht te bigven en dan zgn opvolgster, mej. J. Knossen, nog wat terzijde kon staan. Hem werd onder harteigke be woordingen een prachtig boekwerk aan geboden. Ten slotte volgde een zeer ge animeerde bespreking over de kerkeigke situatie, ingeleid door den (oud)-secre- taris. Uit de nabespreking bleek een groote verontrusting over de gang van zaken, waardoor een groote groep be langstellende leden van de kerkeigke ge meenschap zal worden uitgesloten. Nog steeds leeft de hoop dat in de vacature van ds. Kentie een predikant voor de De zaak die Dinsdagmorgen j.l. voor het Bg'zonder Gerechtshof te Leeuwar den werd behandeld, had de bg'zondere aandacht van onze stadgenooten. Im mers daar stond in de beklaagdenbank Jan Ale Visser, medisch student, ge wezen S.D.’er. De volgende week zal hg zgn 29e en vermoedelg'k ook laatste ver jaardag beleven, omdat hg' (naast nog meer wandaden, waarvoor hg' reeds in Groningen ter doöd veroordeeld is), ook de hoofdrol vervulde in het moorddrama dat plaats had in onze stad in de nacht van 13 op 14 Juli 1944. Hg stond terecht voor den moord op de h.h. Bakker, v. d. Heide en Koelstra en poging tot moord op den heer Rasterhóff. Een 9-tal getui gen hielp bg de reconstructie van de zaak. Daartoe behoorden mevrouw de weduwe Koelstra; Dr. J. W. v. d. Zijpp, de PRArechercheur Hoving, de heer en mevrouw Rasterhóff en vier NSKKleden. Uit alle getuigenverklaringen bleek dui delijk, dat verdachte Visser de hoofd dader was geweest. Visser was de man, die de woningen binnendrong, de slacht offers mee naar buiten nam en hen door een nekschot doodde, nadat hg een kort, noodlottig wandelingetje met hen had gemaakt. De verdachte gaf het plegen van zijn wandaden toe, en op de vraag van den president of hg het niet ont zettend had gevonden zg'n eigen land- genooten te vermoorden, was zijn veel zeggend antwoord „In het burgerleven zou ik het wel erg hebben gevonden, maar in oorlogstijd is dat een heel andere, een moeilijke kwestie 1” Uit het reeds ingestelde onderzoek en het ver hoor bleek, dat verdachte tot het doen van zgn wandaden was gekomen, omdat hem verzocht was dat te doen. De op- drachtgeving had een verzoeken^ ka rakter gedragen en er was geen sprake van een pertinente bevelende opdracht van superieuren, zoodat het geestdriftig geargumenteerde waandenkbeeld „Be- fehl ist Befehl” hier niet eens voor had gegolden. Tgdens de terechtzitting ver klaarde verdachte Visser, dat hg naar Sneek was gegaan, omdat hij bang was anders te zullen worden gedood door zgn superieuren en daarom durfde hg niet te weigeren. Het onderzoek had echter uit gewezen dat er heelemaal geen dwang in het spel was en dat Visser aan collega’s had verklaard, dat hij lang niet tevreden was met de straftoepassing op illegaal werk en dat hg „het nu eens beter zou doen”. Na afloop van zijn moordtocht, verklaarde hij tegen zgn collega’s „Zie zoo, er is gerechtigheid gepleegd, nu gaan we lekker slapen’”. In zgn fel requisitoir sprak de advo caat-fiscaal mr. Nubé, allereerst woor den van deelneming aan het adres van de nagelaten betrekkingen der slacht offers. Hij schetste den verdachte Visser als iemand die in korte tgd van medisch student, cynisch massa-moordenaar was geworden. Alle besef van zedeigke nor men ontbrak hem en zonder pardon schoot hg zijn slachtoffers neer als wild. Op eigen initiatief vermoordde hg on schuldige landgenooten door een lafhar tig nekschot. Na kalm overleg had hij zich ook aan het hoofd gesteld van de sinistere troep, die van de nacht van 13 op 14 Juli 1944 voor Sneek een moord- naeht zou maken. Toen verdachte Visser één der Sneeker slachtoffers neerschoot, zei hij „Zóó doen wij het”. De advocaat- fiscaal toonde Dinsdagmorgen hoe vrou we Justitia het doet, en eischte tegen dezen massa-moordenaar de doodstraf. De verdediger, Mr. Stoop, meende gronden te kunnen aanvoeren ter ver dediging van dezen verdachte. Hg ver klaarde, dat verdachte Visser zeer zeker recht had op eep psychiatrisch onder zoek. Reeds vroeger had hg behandeling van een psychiater ondergaan en uit de bloeddorst die verdachte aan den dag had gelegd, was op te maken, dat hg' „geestelijk van de kook” moest zgn ge le n B. :n 7.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1947 | | pagina 1