r
i
I
De moordnacht te Sneek
voor
het Bijzonder Gerechtshof
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
Buitenlandse!? Overzicht
r
Raadsel in Nijmegen
c
VRIJDAG 18 APRIL 1947
r
FEUILLETON
V»r»chljnt:
DINSDAGS en VRIJDAGS
en wees er op, dat bijbelkennis voor de
jeugd onontbeerlijk is. De Emmaüsgan
gers gaven blijk, dat zij niet voldoende
onderlegd waren, en nu moge de op
merking wel eens gemaakt worden, dat
op Zondagsschool, jeugdkerk en jeugd
verenigingen gedurig hetzelfde wordt
behandeld, wij streven er naar, naar het
bevattingsvermogen onzer kinderen de
boodschap des heils telkens in anderen
vorm te gieten in voor hen begrijpelijke
taal. Spr. vraagt voor dit werk belang
stelling en gebed. De oude heer Chr.
Schotanus sprak een woord van harte
lijke blijdschap over dit 55-jarig feeste
lijk herdenken. Spr. wierp een blik in ’t
verleden, toen het zwaar en moeilijk
werken was voor de vereeniging. Doch
God had kracht gegeven om door te
zetten. In den loop der jaren bleek het
moeilijk jongens van verschillende leef
tijd bijeen te houden, waarom men tot
splitsing overging. Spr. hoopt dat deze
vereen .nog voor vele jongelui tot zegen
zal mogen zijn. De voorz., de heer G.
Oppenhuizen, is thans 15 jaar voorzitter.
Hij heeft wel eens gedacht het bijltje er
by neer te leggen, maar het belang der
jongens, die leiding noodig hebben, heeft
hem daarvan terug gehouden. De bijbel-
bespreking vormt steeds de hoofdschotel
der werkzaamheden. Doch ook ’t andere
werk wordt met interesse beoefend, en
het blijkt steeds weer, dat zij, die zich
voor het vereenigingswerk geven, ook
goede leerlingen op school en op het
werk zijn. Dan volgt een bont program
ma, bestaande uit voordrachten, samen
spraken enz.. Naar het woord van den
voorzitter werd het gebodene met wel
willendheid ontvangen: ieder bood voor
zijn deel het beste wat hg geven kon.
De jeugdige secretaris gaf een overzicht
over wat er zooal verricht was, de pen
ningmeester* liet, zooals de voorz. zei,
verstek gaan, omdat de kas leeg was.
Al met al kunnen de executanten op een
welgeslaagde avond terug zien, welke
door den voorzitter met dankgebed werd
besloten.
was om de inbrekers te instrueren.
Dat de hele kern gearresteerd kon
worden, is een gelukkig toeval. Een
toeval in zoverre, dat zij nog in Nij
megen waren, omdat de hoofdman zijn
naaste medewerkers had ontboden,
dadelijk na de moorden op Van der
Zuyden en dr. Maroniu. De leden van
de kern zijn evenals mile. Ilescu bui
tenlanders. Hun namen noemen, och,
dót heeft weinig zin. Maar de hoofd
man
Sven Ohlquist keek zijn toehoorders
even aan, als wilde hij er zich van
overtuigen, dat zij in hun aandacht
niet verslapt waren. „Ja, de hoofdman
is het meest Ngmegenaar van alle.
Hij is hier geboren en getogen Maar
hij heeft zich, hoewel rijk door de op
brengst van zijn daden, altijd beschei
den terug gehouden. Dat vond hjj vei
liger. Wie zou vermoed hebben, dat de
eenvoudige Andries Prater zijn be
velen gaf aan den rijken Nabarescu
„Andries Prater?” riep Else Verha
gen uit.
„Waarom kijk je daar zo van op?”
vroeg haar man.
„Prater toch was de huisknecht van
Van der Zuyden. En ik kende hem
wel. Hij was een volmaakt onschuldig
mannetje, ja, een beetje onnozel soms.
Ik heb altijd gedacht, dat er geen zier
kwaad in hem stak tn dat hij niet ge
boft had met zo’n baas”.
„De schijn heeft je bedrogen”, ant
woordde Ohlquist. „Andries Prater
heeft trouwens iedereen, die hem ken
de, voor de gek gehouden. Hij moet
een merkwaardig mens zijn en een ge
boren avonturier. Hij is van goede af
komst. Nu ja, zijn familienaam luidt
eigenlijk anders, maar ik wil die niet
noemen. Hij heeft genoeg verwanten
in Nijmegen wonen. Als jongen toonde
Prater al neiging tot het ongewone.
Als jongeman kreeg hjj de bevlieging
dat hij door hard werken in een nede
rig beroep de kost moest verdienen.
Dat was niet bepaald nodig, want hij
bezat geld genoeg om er ruim van te
leven zonder een hand uit te steken.
Hij vertrok uit Nijmegen. Zogenaamd,
want in werkelijkheid liet hij baard en
snor staan en maakte zich door een
paar kleine correcties in zijn uiterlijk
onherkenbaar. Toen kwam hij als
huisknecht in dienst bij een heer
Muerenbroeck. Ik weet niet, of Prater
van plan is geweest, deze nederige po
sitie te blijven bekleden, als zich niet
de kans had aangeboden langs andere
vrgzinnige groep zal worden beroepen.
Mocht ook dit mislukken, dan zullen de
leden zich nader moeten bezinnen wat
er dan moet gebeuren.
WOUDSEND. Onze dorpsgenooten be
haalden op de vorige week gehouden
reciteerwedstrgd te Sloten de volgende
pri^en: Mej. Osinga in afd. ernst een
3e prgs; in afd. luim de heer L. D.
Pruiksma een le prijs.
KERKNIEUWS.
IJLST. Beroepen bij de Geref. Kerk te
Groningen Ds. J. F. H. van der Bom
alhier.
Ab.-prijt (2.50 par half jM>
Franco par poit
(3.75 par half )aa>
Kantoor voor Abonnementen*
fa. KIEZEBRINh C».
KLEINZAND 7 - Tol. 2872
48
„Dat kon alleen, omdat Nabarescu
zelf tot de bende behoorde”, ant
woordde Ohlquist. „Hij was namelijk
de maker van het gas, de chemicus,
over wien ik sprak. Naast de hoofd
man was hij de hoofdpersoon van de
troep”.
„Maar wie was in ’s hemelsnaam
het opperhoofd?” informeerde André
Boorneman een beetje ongeduldig.
„Dat was de gemaskerde man, die
in uw ziekenkamer kwam. Maar dat
zegt u nog weinig. Ik zal nu even moe
ten ingaan op de gebeurtenissen in
Van der Zuyden’s villa. U weet, dat
ik daar Jörgensen en Dupont vond.
Ik heb ze bevrijd en naar buiten ge
bracht. Zij waren weliswaar tamelijk
versuft, omdat zij, net als u trou
wens, voortdurend onder invloed van
een bedwelmingsmiddel waren gehou
den, maar ze kwamen toch spoedig
genoeg bij om mij er van te overtui
gen, dat zij geen misdadigers, doch
slachtoffers waren. Zij noemden mij
de namen van Nabarescu en zijn nicht
Lt
g
weg veel geld te verdienen. Hij reisde
veel met Muerenbroeck, die zaken
deed met Denemarken en Zweden.
Daar leerde Prater onderwereldindivi-
duen kennen. Daar rijpte zijn plan in
zake de juwelendiefstallen. Misschien
was er toch niets van gekomen, als
hij niet op een avond in Nijmegen een
gesprek tussen zijn werkgever en Na-
bareseu had gehoord. Nabarescu, dia
hier pas kort woonde, vertelde over
zijn proeven met een bedwelmend
maar onschadelijk gas. Dat gas kwam
Prater ideaal voor. Hoe er aan te ko
men? Dat bleek gemakkelijk genoeg.
Nabarescu had ontdekt, dat Prater
geeen gewone huisknecht kon zijn. Hjj
sprak hem eens aan. Er volgden meer
gesprekken en voorzichtig kwam Pra
ter met zijn plannen. Ze vielen in
goede aarde en zo werd de samenwer
king een feit. Prater en Nabarescu
zochten voorzichtig hun medewerker»
uit. Mile. Ilescu was een van de laat-
sten. Zij werd eigenlijk niet uitverko
ren, maar zij drong zichzelf binnen.
Zij is een nicht van Nabarescu en op
de een of andere manier was zij ach
ter zijn geheim gekomen. Zelfs zijn
vrouw wist daar niets van Het avon
tuur lokte haar. Slot volgt.
Bureau voor Advertentie!
Fa. DRIJFHOUT
GROOTZAND 55
fel. 3005
weest, tgdens het plegen van zgn wan
daden. Verdediger meende ook, dat de
verdachte noodgedwongen, uit angst
voor straf bg weigering, de tocht naar
Sneek had ondernomen. Mr. Stoop ver
onderstelde, dat de advocaat-fiscaal zoo
gemakkeigk tot het eischen van de dood
straf was gekomen, omdat het Gronin
ger Gerechtshof hetzelfde had gedaan.
De medeplichtige.
Toen de S.D.’er Visser met zgn troep
onze stad binnenviel, meldde hg zich
eerst bg den toenmaligen opperluitenant
van politie Overzet. In diens woning
werd de naamlijst der slachtoffers, die
Visser vanuit Laeuwarden had meege
kregen, in tweeën gesplitst. Buiten de
lichtkring van de huiskamerlamp, welke
dit luguber gebeuren bescheen, zaten
twee Sneeker verraders, die als gids
zouden' dienen. Het waren Taeke Hoek
stra en Verboom. Wat zij toen in het
donker deden, werd Dinsdagmorgen in
het licht van de rechtzaal onthuld. De
verdachte Taeke Hoekstra werd de gids
van de groep van Visser en wees om te
beginnen het huis van J. Bakker in de
N. Noorderhorne aan. Inplaats van zich
te bezinnen, toen hg één moord voor zgn
oogen had zien plaats hebben, zette hij
zijn bedrijf voort en wees ook de vol
gende woningen aan. Tenminste volgens
de getuigenverklaring van Visser is dit
het geval geweest en ook volgens zgn
eigen bekentenissen, die hg bg meerdere
verhooren heeft afgelegd. Op de terecht
zitting herriep hg evenwel alles, doch
het tyeek te laat te zgn. Hij beweerde
niet als gids te hebben kunnen optreden,
omdat hg de straatnamen niet kende,
want hg woonde nog maar 2 jaar in
Sneek Hem werd ook tenlaste gelegd,
lid te zgn van het NSKK en tgdens de
„hoogtg”dagen van de Duitsche Weer
macht, munitie en benzine naar de fron
ten te hebben vervoerd. Het strafbare
van het lidmaatschap van het NSKK zag
hij ook niet in. Toen de president Mr.
Wedeven hem vroeg, of hg dan soms
niet wist dat Nederland met Duitschland
in oorlog was, antwoordde hg' ontwijkend
en verklaarde de aanwezigheid der Duit
sche soldaten in ons land altijd te hebben
gezien als beveiligingsmaatregel voor
ons volk tegen Engeland. Met deze
boude bewering, oogstte hg teekenen van
vermaak op de publieke tribune.
In zgn requisitoir verklaarde de advo
caat-fiscaal Mr. Nubé, dat verdachte
schuldig was bevonden aan driemaal
medeplichtigheid aan moord en éénmaal
aan medeplichtigheid aan poging tot
moord. De aanwezige getuigen, zoowel
als de getuigen, die alleen gehoord wa
ren bg proces-verbaal, staafden deze
meenlng. Speciaal de verklaring van den
leider der groep Visser, waren van dus-
danigen aard, dat aan de schuld van
verdachte Hoekstra niet viel te twgfelen.
Verdachte Hoekstra had zich niet ont
zien, als gids te dienen bg een moord
partij op eigen stadgenooten. „Daarom
moet een verrader als deze verdachte”,
aldus Mr. Nubé, „de kans worden ont
nomen opit weer in Sneek terug te kee-
ren”. Derhalve luidde de eisch: „Levens
lange gevangenisstraf”.
De verdediger, Mr. Buiel, meende dat
de rechtsgronden niet gefundeerd ge
noeg waren, om een dergelijke zware
straf op verdachte Hoekstra toe te pas
sen. Zijns inziens ontbrak heb aan bewij
zen, dat Hoekstra inderdaad als gids
had gediend. Hij achtte een verder on
derzoek noodzakelg'k.
De uitspraak in deze beide zaken zal
Dinsdag 29 April plaats hebben.
Tegen den dader de doodstraf,
den medeplichtige levenslange
gevangenisstraf geëischt.
C.J.C. „OBADJA”.
In het Gebouw voor Chr. Belangen
werd Dinsdagavond jl. door boven
genoemde jongensclub haar 55-jarig be
staan herdacht. De leiding berustte in
handen van den oud-voorz., den heer C.
Doevendans, die bg de opening de ge
schiedenis van de Emmaüsgangers uit
Luc. 24 las, waarna hg voorging in ge
bed. Spr. heette allen hartelgk welkom
J.V.O., SNEEK.
Men schrijft ons:
Op 9 April hielden de J.V.O.ers en
Jonge Bouwers een z.g. Bonte Avond,
welke bedoeld was als de nieuwe start,
nu de fusie met de A.J.C. is afgespron
gen. De avond slaagde boven verwach
ting. Er waren aanwezig 35 jonge men
sen, waarvan zich 15 opgaven voor de
J.V.O. en 20 beneden 14 jaar voor de
Jonge Bouwers. Verschillende vrienden
uit de N.V. zegden hun medewerking
toe om de groep tot bloei te brengen, en
gezien de resultaten hiervan reeds op
deze eerste avond, belooft het in de toe
komst goed te worden. In het bestuur
zg'n gekozen: Lammy Buster, le Steen-
klipstr. 95, Sjuttie Zoodsma, Franeker-
vaart 14f, Greta ten Kate, Klooster
straat en Klaas Snijder, Kloosterhof 13,
terwg'l Beeksma weer leider werd. Ieder,
die meent mee te moeten strijden tegen
de alcohol, kan zich bg de bestuurs
leden opgeven als lid.
BUURTVEREEN. „MAPLE LEAF”
Dinsdagavond 7 uur, de 2e verjaardag
van de bevrijding van Sneek, had ’t be
stuur van bovengenoemde buurtvereni
ging gekozen voor de overdracht aan
het gemeentebestuur van de verleden
jaar geplante Eschdoom in ’t plantsoen
aan de lepenlaan. Dezer dagen was
daaromheen geplaatst een door leeraren
en leerlingen van de Sneeker Ambachts
school vervaardigd gesmeed hekwerk.
Bij deze eenvoudige plechtigheid waren
o.a. aanwezig onze burgemeester de heer
L. Rasterhóff, wethouder de heer de
Groot, directeur, leeraren en leerlingen
van de Sneeker Ambachtsschool, en de
heer de Kok, directeur van gemeente
werken, benevens een groot aantal be
langstellenden. Nadat ’t Chr. Muziek
corps „Harmonie” het Wilhelmus ten ge-
hoore had gebracht, sprak de voorz. van
de buurtvereen. „Maple Leaf”, de heer
F. Andree een kort openingswoord. 15
April evenals 5 Mei, aldus spr., zullen
dagen van groote waarde bigven, ook
voor Sneek, dat na vg'f jaren van ver
drukking den 15en April 1945 werd be
vrijd. Daarom had men deze datum uit
gekozen om hier samen te komen om
het laatste werk te verrichten, hetgeen
eens geworden, dat de twee gevange
nen in geen geval vrij konden rondlo
pen. Wat hun lot zou zijn, ja, daar
had men nog niet verder over gespro
ken. Men durfde dat feitelijk niet
goed, omdat er slechts één oplossing
was, namelijk hen vermoorden. Over
iets anders was men het wel eens ge
worden, even voor dat de politie, door
mij gewaarschuwd, de villa omsin
gelde. Men had besloten, voorlopig
alle activiteit te staken en de kern te
ontbinden. Het werd te gevaarlijk. Nu
hoopte men nog, door snel te verdwe
nen de politie uit handen te blijven en
zo te voorkomen, dat het raadsel van
de juwelendiefstallen en de beide
moorden ooit werd opgelost. Ik moet
zeggen, dat wij maar op het nippertje
zijn gekomen
„Jawel”, merkte mr. Ernst Verha
gen op. „Dat is prachtig. Maar nu heb
je nog maar twee namen genoemd”.
„Omdat die twee feiteljjk de enigen
zijn, die jullie van de bende kennen”,
zei Ohlquist. „Zoals gezegd, acht man
nen zijn gepakt, of liever, zeven man
nen en een vrouw. Twee daarvan
woonden in Nijmegen, Nabarescu en
de hoofdman. Mile. Hescu behoorde
tot de kern, die regelmatig op reis
en zij gaven te kennen, dat een on
bekende man deze twee aanvoerde.
Nu begreep ik, dat mile. Ilescu en
de onbekende hoofdman Jörgensen
en Dupont hadden vervoerd. Ik was
er zeker van, dat Nabarescu behoorde
tot de groep, die naderhand in de villa
was binnengedrongen. De moeilijkhe
den begonnen de mensen boven het
hoofd te groeien. Er'werd een alge
mene vergadering gehouden en de
grote sensatie daarop was de mede
deling van den hoofdman, d^.t de po
litie de ondergrondse schuilplaats in
de binnenstad had ontdekt, terwijl
André Boorneman werd bevrijd. Dat
was niet het ergste. Boorneman wist
toch vrtfwel niets. Gebleken is, dat
enkele leden van de bende er al op
hadden aangedrongen, den jongeman
in bewustelozen toestand ergens in de
omgeving van de stad neer te leggen.
Zo zou hij dan zijn vrijheid toch her
kregen hebben. Met Jörgensen en Du
pont stond het heel anders Dat die
twee uit de handen van de politie wa
ren gehouden, bleek een gelukkige
omstandigheid. Maar de bende moet
er juist over hebben beraadslaagd,
hoe met die twee te handelen, toen ik
hen ontdekte. Men was het er al over
Te Genève zgn thans 18 landen bgeen,
om te trachten een handvest voor de
intern, handelsorganisatie op te stellen.
Men onderzoekt er o.a. in hoeverre men
de handelsbelemmeringen ontstaan door
hooge tarieven van invoerrechten kan
uit de weg ruimen opdat de goederen
stroom zich onbelemmerd daarheen kan
richten waar ze het meest noodig en
gewenscht is. We vermoeden dat de
onderhandelingen even moeiigk zulleh
zgn als de politieke, welke beoogen de
geheele wereld veiligheid te schenken,
en dat ze even onvruchtbaar zullen big-
ken. Welvaart en veiligheid behooren
onverbreekbaar bg elkaar. Hoe dikwg'ls
'zgn handelsbelemmeringen niet de oor
zaak van oorlogen geweest. En wanneer
er geen oorlog met de wapenen werd
gevoerd, woedde deze wel op handels
gebied, waar men elkaar bestreed met
hooge tarieven van invoerrechten, voor
keursrechten voor goederen uit eigen
overzeesche gebieden enz. enz. Was het
vóór den oorlog noodig, dat aan deze
toestand een einde kwam, nog dringen
der is die behoefte in deze naoorlogsche
wereld, nu de door den oorlog zwaar
getroffen landen in staat moeten worden
gesteld weer op de been te komen. We
weten aan de toestand in ons eigen land,
dat daarvoor uitvoer van goederen noo
dig is, zelfs ten koste van de voorzie
ning van eigen bevolking. Onze normale
gebieden van afzet als Duitschland, en
ons eigen verarmde Indonesië kunnen in
ieder geval voorloopig slechts geringe
hoeveelheden opnemen, zoodat we ons
naar andere gebieden hebben te wenden.
Engeland verkeert in een soortgelijk ge
val, het moet om zich staande te houden
75 meer uitvoeren dan in de jaren
voor 1940. Vóór den ocriog ging een be
langrijk deel van de Engelsche uitvoer
naar de overzeesche gebieden van het
Engelsche wereldrijk, in den oorlog zijn
deze in belangrijke mate geïndustriali
seerd, mede in verband met de eischen,
welke het oorlogvoeren stelde. Deze zul
len dus niet méér, doch minder afnemen
dan voorheen, hetzelfde is het geval met
eenige Z.Amerikaansche landen, al zg'n
daar nog wel zaken te doen. Maar over
het algemeen toch richt men het oog op
de Ver. Staten waar koopkracht is en
die dus goederen kunnen opnemen al
hebben de V. S. zelf een enorme
industrie. Bovendien zgn de meeste lan
den aan de V. S. ook kapitaal schuldig,
dat door invoer van goederen betaald
kan. Maar ofschoon de tegenwoordige
Amerikaansche regeering wel inziet, dat
het voor het herstel der wereld noodig
is dat zij haar markten opengooit en
haar hooge tarieven verlaagt, is het
hoogst twgfelachtig of zij dit ideaal ver
wezenlijken kan. Na de oorlog kreeg de
president het recht zonder meer de in
voerrechten met 50 te verlagen,
maar deze bevoegdheid is thans beperkt
door het voorschrift dat in elk handels-
verdr/ig, dat de Am. regeering sluit, een
bepaling opgenomen moet worden, dat
de partgen toestaat op een dergelijke
verlaging der invoerrechten terug te
komen als de invoer van bepaalde goe
deren de plaatseigke Industrie schaadt.
En reken maar dat dj Amerikaansche
industrie zich zal roeren als de buiten-
landsche invoer haar hindert, en trach
ten deze bepaling toegepast te krggen
Wanneer we een ideale wereld-samen-
leving hadden en geen onderling wan
trouwen de naties verdeelde, zou de goe
derenstroom zich overigens richten niet
alleen tot de rijkste naties, maar ook
tot die welke er het meeste behoeft*
aan hadden. Dan zou het onmetslgke
Rusland, dat zelf met zgn vijfjarenplan
nen enorme vooruitgang op het ge»
bied der industrie en landbouw heeft ge»
maakt, nog sneller ontwikkeld kunnen
worden door belangrijke uitwisseling
van goederen met andere groote naties.
Maar wantrouwen verhindert dit Ook
de afgeloopen week is dit wantrouwen
weer gebleken door wat ex te Moskou
zoowel als in den Veiligheidsraad ge
beurde. Of lieverniet gebeurde. De
conferentie te Moskou schoot geen stap
op en in den Veiligheidsraad bleven Rus»
land en zgn aanhangers zich verzetten
tegen de Amerikaansche hulp aan Grie»
kenland en Turlqje. Met die hulpverlee»
ning vlot het ook nog niet, want het
Amerikaansche congres debatteert nog
altg'd over de plannen van Truman in
dezen en heeft fardoor den president
’al in de wielen gereden. Het voorstel be
oogde nl. ook de positie van Marshall te
Moskou te verstevigen. De Amerikaan
sche afgevaardigde moest met het door
het. Congres unaniem aanvaarde voorstel
om steun aan Griekenland en Turkge te
verleenen de Russen vo— de keus stellen
óf met de Ver. St. samen te werken
óf een verdeelde wereld te aanvaarden,
waarin de Ver Staten de leiding zouden
nemen van een groot anti-communls-
tisch blok. Het lange debat in het Con
gres doet Trumans en Marshalls taktiek
thans afbreuk, zooals ook de houding
van Henry Wallace dat doet Deze
maakt in Engeland thans stemming te»
gen Trumans ideeën, pleit voor samen
werking met Rusland en roept Enge»
lands steun voor deze denkbeelden in,
zelfs in zoo sterke bewoordingen, dat
Amerikaansche bladen Wallace er van
beschuldigen te trachten Amerika van
zijn Britschen bondgenoot te berooven,
Practisch is dat echter onmogeigk om
dat Londen de Ver. Staten niet kan
missen. Maar Wallace speelt wèl in de
kaart van de Engelsche Labour-oppo»
sitie, die Bevin voortdurend bestookt
over zgn „anti-Russische politiek". Groot
nieuws is er verder niet. In Frankrijk
wacht men met spanning op de Gauile’s
volgende zetten op het schaakbord der
binnenlandsche politiek. Overigens zgn
daar al zorgen genoeg. Op Madagascar
brak een korte verzetsactie der nationa
listen tegen de Franschen uit, die voort»
met groote bezorgdheid de groeiend»
nationalistische beweging in Noord»
Afrika zien. Dit gebied kunnen de
Franschen niet missen en een zelfstan
dig N.Afrika tegenover hun land in de
Middellandsche Zee ook nauweigks dul
den; de huidige Fransche regeering
tracht door een tegemoetkomende poli
tiek de banden met de overzgde te hand
haven. In Portugal zgn hier en daar sta
kingen uitgebroken, speciaal in Lissa
bon, de diepere oorzaak is verzet tegen
de dictatuur van minister-president Sa
lazar, die te lang heeft geduurd, zoodat
het contact met het volk verloren is ge
gaan. Ook in hoogere legerkringen
schg'nt het te broeien, en de toenemend»
onrust in het naburige Spanje brengt
ook meer spanning teweeg in Portugal
In Slowakije is msgr. Tiso, die met de
Duitschers tijdens de bezetting samen
werkte, ter dood veroordeeld, in Frank
rijk de Brinon, destgds ambassadeur der
regeering van Vichy bg de Duitscher»,
ter dood gebracht.
Na het schrijven van het bovenstaande
werd ggmeld dat Marshall thans door
Stalin is ontvangen. Het had lang ge
noeg geduurd. In de conferentie te Mos
kou is thans aan de orde het vier»
mogendhedenverdrag tot ontwapening
en demilitarisatie van Duitschland dat
40 jaar zou gelden. Komt het tot stand
dan zou vaststaan dat de Ver. St. min
stens 40 jaar waakzaam zouden blijven
in Europa. Frankrijk erf Engeland zgn
natuurigk voor dit verdrag, hoe Rusland
er over denkt is nog niet bekend. F.en
laatste bericht meldt dat ook deze
onderhandelingen zgn mislukt. In Pa
lestina dreigen nieuwe moeiigkheden,
nu de Engelschen er eenige Joodsche
verzetslieden hebben ter dood veroor
deeld en het vonnis uitgevoerd ook.
SNEEKER NIEUWSBLAD
Redacteuren: L. KIEZEBPINK en C. SMIT Redactie-adresKLEINZAND 7 SNEEK
een jaar terug begonnen werd. Toen
hebben we hier een boom geplant ter
herinnering aan onze bevrijding. Doch
een boom is een boom, zonder meer zou
deze voor de volgende geslachten geen
waarde hebben en zou de beteekenis al
spoedig verloren gaan. Nu staan we hier
en kunnen met eigen oogen aanschou
wen het mooie smeedwerk, ontworpen
en gemaakt door leeraren en leerlingen
van de Sneeker Ambachtsschool. Pas nu
dit hek geplaatst is, gaat ook de
eschdoornboom zgn volle beteekenis krij
gen. Nu zal deze boom kunnen bigven
voortleven als een levende herinnering,
ook voor de generaties die na ons zullen
komen, aan deze bevrijding. Daarvoor
hebben millioenen hun leven moeten
geven, waaronder ook stadgenooten. Wg
gedenken hen allen ook dezen dag met
stillen weemoed. Spreker richt zich dan
tot burgemeester Rasterhóff en zegt dat
bestuur en leden van de buurtvereen.
.Maple Leaf” er van overtuigd zgn dat
de gemeente Sneek de eschdoorn en het
hek zal willen aanvaarden. Spreker be
veelt dit geschenk dan aan de goede
zorgen van de desbetreffende instanties
aan en hoopt dat ’t geheel in de verre
toekomst zal bigven getuigen van onze
herkregen vrijheid op 15 April 1945. Na
dat ’t muziekcorps ’t Canadeesch volks
lied had gespeeld, nam burgemeester
Rasterhóff het woord. Spreker deelt het
een en ander mede van zgn belevenissen
en ervaringen in de afgeloopen twee
jaren der bevrijding. Hen die vielen in
de strijd voor de vrgheid mogen we niet
vergeten. Het is daarom juist een goede
gedachte van het bestuur van de buurt
vereen. „Maple Leaf” dit vast te leggen
voor ’t nageslacht door dit geschenk, en
spr. geeft de verzekering dat de ge
meente Sneek deze levende herinnering
aan 't Canadeesche legér, dat Sneek be
vrijdde volgaarne aanvaardt. Hij zegt
toe dat men er een passend geheel van
zal maken. Nadat de heer Andree dank
had gebracht aan den burgemeester voor
diens woorden en allen die hadden mee
gewerkt voor het doen slagen van deze
avond werd de plechtigheid besloten met
het spelen van het Friesch Volkslied, dat
spontaan door de aanwezigen werd
medegezongen.
VEREEN. VAN VRIJZINNIG
HERVORMDEN.
Donderdag 10 April hield de Vereen,
van Vrijz. Hervormden alhier haar voor-
jaars-ledenvergadering. Het aardige
zaaltje van de Nieuwe Doelen was ge
heel bezet, toen de heer Jonkmans de
vergadering opende. Het jaarverslag
van den secretaris was natuurigk in
hoofdzaak gewijd aan het vertrek van
prof, de Vos en de kerkeigke kwestie.
De penningmeesteres had heel wat geld
uitgegeven, zoodat het batig saldo van
het vorig jaar geheel was verbruikt.
Maar, zooals zg terecht opmerkte, dat
toont dat het bestuur niét heeft stil ge
zeten. Uit het verslag van de Vrouwen
vereniging, de jeugdgroepen en de Zon
dagsschool klonk een optimistische toon.
De administrateur van het Eigen Ge
bouw zat beter in de contanten dan de
penningmeesteres; hg kon zelfs 20 aan-
deelen van 100.uitloten. De heer
Schurer liet zich o verb-’en zgn mandaat
als bestuurslid nog met een paar jaar
te verlengen. Moet het nog eens weer tot
een verkiezingsstrijd komen, dan kunnen
wg Schurer niet missen, aldus de voor
zitter. Maar de heer Keuning liet zich
niet vermurwen op zgn bedanken als
secretaris terug te komen. 22 jaar had
hg' die taak waargenomen en hg meende
dat nu de tijd was gekomen zgn werk
aan jongere krachten over te dragen,
vooral omdat hg nog 2 jaar bestuurslid
dacht te bigven en dan zgn opvolgster,
mej. J. Knossen, nog wat terzijde kon
staan. Hem werd onder harteigke be
woordingen een prachtig boekwerk aan
geboden. Ten slotte volgde een zeer ge
animeerde bespreking over de kerkeigke
situatie, ingeleid door den (oud)-secre-
taris. Uit de nabespreking bleek een
groote verontrusting over de gang van
zaken, waardoor een groote groep be
langstellende leden van de kerkeigke ge
meenschap zal worden uitgesloten. Nog
steeds leeft de hoop dat in de vacature
van ds. Kentie een predikant voor de
De zaak die Dinsdagmorgen j.l. voor
het Bg'zonder Gerechtshof te Leeuwar
den werd behandeld, had de bg'zondere
aandacht van onze stadgenooten. Im
mers daar stond in de beklaagdenbank
Jan Ale Visser, medisch student, ge
wezen S.D.’er. De volgende week zal hg
zgn 29e en vermoedelg'k ook laatste ver
jaardag beleven, omdat hg' (naast nog
meer wandaden, waarvoor hg' reeds in
Groningen ter doöd veroordeeld is), ook
de hoofdrol vervulde in het moorddrama
dat plaats had in onze stad in de nacht
van 13 op 14 Juli 1944. Hg stond terecht
voor den moord op de h.h. Bakker, v. d.
Heide en Koelstra en poging tot moord
op den heer Rasterhóff. Een 9-tal getui
gen hielp bg de reconstructie van de
zaak. Daartoe behoorden mevrouw de
weduwe Koelstra; Dr. J. W. v. d. Zijpp,
de PRArechercheur Hoving, de heer en
mevrouw Rasterhóff en vier NSKKleden.
Uit alle getuigenverklaringen bleek dui
delijk, dat verdachte Visser de hoofd
dader was geweest. Visser was de man,
die de woningen binnendrong, de slacht
offers mee naar buiten nam en hen door
een nekschot doodde, nadat hg een kort,
noodlottig wandelingetje met hen had
gemaakt. De verdachte gaf het plegen
van zijn wandaden toe, en op de vraag
van den president of hg het niet ont
zettend had gevonden zg'n eigen land-
genooten te vermoorden, was zijn veel
zeggend antwoord „In het burgerleven
zou ik het wel erg hebben gevonden,
maar in oorlogstijd is dat een heel
andere, een moeilijke kwestie 1” Uit het
reeds ingestelde onderzoek en het ver
hoor bleek, dat verdachte tot het doen
van zgn wandaden was gekomen, omdat
hem verzocht was dat te doen. De op-
drachtgeving had een verzoeken^ ka
rakter gedragen en er was geen sprake
van een pertinente bevelende opdracht
van superieuren, zoodat het geestdriftig
geargumenteerde waandenkbeeld „Be-
fehl ist Befehl” hier niet eens voor had
gegolden. Tgdens de terechtzitting ver
klaarde verdachte Visser, dat hg naar
Sneek was gegaan, omdat hij bang was
anders te zullen worden gedood door zgn
superieuren en daarom durfde hg niet te
weigeren. Het onderzoek had echter uit
gewezen dat er heelemaal geen dwang in
het spel was en dat Visser aan collega’s
had verklaard, dat hij lang niet tevreden
was met de straftoepassing op illegaal
werk en dat hg „het nu eens beter zou
doen”. Na afloop van zijn moordtocht,
verklaarde hij tegen zgn collega’s „Zie
zoo, er is gerechtigheid gepleegd, nu
gaan we lekker slapen’”.
In zgn fel requisitoir sprak de advo
caat-fiscaal mr. Nubé, allereerst woor
den van deelneming aan het adres van
de nagelaten betrekkingen der slacht
offers. Hij schetste den verdachte Visser
als iemand die in korte tgd van medisch
student, cynisch massa-moordenaar was
geworden. Alle besef van zedeigke nor
men ontbrak hem en zonder pardon
schoot hg zijn slachtoffers neer als wild.
Op eigen initiatief vermoordde hg on
schuldige landgenooten door een lafhar
tig nekschot. Na kalm overleg had hij
zich ook aan het hoofd gesteld van de
sinistere troep, die van de nacht van 13
op 14 Juli 1944 voor Sneek een moord-
naeht zou maken. Toen verdachte Visser
één der Sneeker slachtoffers neerschoot,
zei hij „Zóó doen wij het”. De advocaat-
fiscaal toonde Dinsdagmorgen hoe vrou
we Justitia het doet, en eischte tegen
dezen massa-moordenaar de doodstraf.
De verdediger, Mr. Stoop, meende
gronden te kunnen aanvoeren ter ver
dediging van dezen verdachte. Hg ver
klaarde, dat verdachte Visser zeer zeker
recht had op eep psychiatrisch onder
zoek. Reeds vroeger had hg behandeling
van een psychiater ondergaan en uit de
bloeddorst die verdachte aan den dag
had gelegd, was op te maken, dat hg'
„geestelijk van de kook” moest zgn ge
le
n
B.
:n
7.