DE MARTINI-SHOW
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
23.000 betalende bezoekers
Raadsvergadering Wymbritseradeel.
Snitser Frysk Forban
2e JAARGANG No. 33
DINSDAG 29 APRIL 1947
h
l
C. SMIT Redactie-adresKLEINZAND 7 SNEEK
Redacteuren L. KIE3EBRINK en
RONDOM
het Oorlogsmonument
DE PAARDENDAG.
Wijze: Fries Volkslied.
Voor het Snitser Frysk Forban sprak
de heer H. Halbertsma van Groningen
21 April in het raam der Martini-Show
in Hotel Hanenburg over de geschiedenis
van Sneek, waarbij hij een aandachtig
gehoor vond van een behoorlijk aantal
belangstellenden. De heer I. Schaafsma
opende met een woord van welkom en
was v-rheugd den heer Halbertsma be
reid te hebben gevonden over dingen te
spreken, die onze belangstelling hebben.
deelname in de N.V. Bouwkas
Noord-Ned. Gemeenten.
Heel Neêrland vrij! ja, wij gedenken
Vol weemoed hen, wier dierbaar bloed
Geofferd werd om ons te brengen:
Zo’n duur, zo’n rijk, zo’n kost’lijk goed!
Neêrland, bevrijd van de dwingelandij,
Schittre straks weer in de Volkerenrij!
O God, geef dat wij nooit vergeten,
Wat wonder Gij deedt, (en niet wij),
Toen Gij verlossing zondt van Boven
En maaktet zo: heel Neêrland... Vrij!
Neêrland, bevrijd van de dwingelandij,
Schittre strak' weer in de Volkerenrij!
De Voorzitter van de Sub
commissie voor ’t oprichten
van een Oorlogsmonument.
Friese akte.
B. en W. stellen voor om het onder
wijzend personeel voor het bezit van de
Friese akte een beloning toe te kennen
van 50.per jaar. Zij wijzen er op dat
ook in het leerplan voor de o. 1. s. te
IJsbrechtum het onderwys in het Fries
is opgenomen en wel in de 2 hoogste
klassen 2 uren per week. Vele voordelen
zijn op te noemen die pleiten voor de in
voering van het Fries op de scholen. Een
goede kennis van het Fries komt, in het
algemeen gesproken, het Nederlands ten
goede. Het onderwijs in het Fries brengt
gezin en school dichter bij elkaar. De
taal welke het kind vooral ten platte-
lande het eerst leert en spreekt, de taal
waarin hei van jongsaf heeft leren den
ken en zich uitdrukken, die taal behoort
natuurlijkerwijs ook door hem gehoord
en aan hem onderwezen te worden wan
neer hij op school komt. De geheel eigen
sfeer, welke het gebruik van een taal
thuis schept en welke ten nauwste ver
weven is met het innerlijk leven en de
uitingen daarvan, sluit zich op gelukkige
wijze aan bij het schoolleven, waarin aan
het Fries een plaats is ingeruimd. Bo
vendien leert het kind zyn eigen eeuwen-
Verschijnt:
DINSDAGS en VRIJDRGS
Ab.-prij» f2.50 per half jaar
Franco per poït
f3.75 per half jaar
Kantoor voor Abonnementen:
Fa. KIEZEBRINK Co.
KLEINZAND 7 - Tel 2872
SNEEKER NIEUWSBLAD
Honderd jaar geleden schreef de dich
ter Potgieter in zijn: ’t Was maar een
weesje deze woorden:
Heeft heel de menigt’, heeft z’alleen
Een hoofd, een hart voor bezigheên
Voor haar belang slechts oog en oren.
Wanneer de schrijver deze week had
kunnen staan bij de „stand” van het
monument op de Martini-show zou hij
zijn o-tboezeming hebben ingehouden.
In de geest heb ik een eresaluut ge
bracht aan alle „Zuidwesters”, die de
stand niet onverschillig voorbij liepen,
maar echt, door een bijdrage, de „saam
horigheid van stad en platteland” de-
monst rden.
’t Is dezulken ook niet onverschillig
hoe Sneek de gevallenen straks zal eren
en de Bevnjding gedenken. Wie „Sneek
als Centrum” ziet, zal de Sub-Commis-
sie erkentelijk zijn voor de gelegenheid
door haar geboden om van medeleven te
doen blijken.
Laat me eindigen met de woorden van
folder en kaart*) aan gevuld met een
slagzin:
of 1207 reeds een klooster van de Orde
van St. Jan gesticht moeten zijn. Maar
dat kan het bekende Hospitaler-klooster
direct buiten Sneek niet geweest zijn
daar dit het eerst genoemd wordt in
1317. Het is z.i. uitgesloten dat in de
eerste helft van de 13e eeuw in Friesland
reeds bezittingen van de Johanniters
voorkwamen. Als er inderdaad een
klooster afgebrand is, moet het in de
stad zelf gestaan hebben. De mogelijk
heid bestaat dan nog dat twee verschil
lende zaken met elkaar verward geraakt
zijn; vermoedelijk heeft in Sneek ook
nog een Gasthuis of Hospitaal bestaan,
door nonnen bediend. Maar wij weten
alleen, dat in 1463 dicht onder Sneek op
Sytsinge Wier een klooster voor Tertia
rissen, of „Graew Baghynen” opgericht
werd, het klooster Groendijk. Wel ken
nen wij in Sneek het St. Antony-Gast-
huis; het stond aan de Kleine Kerk
straat. Volgens Napjus was de kapel die
hij nog gekend had, gebouwd in 1390.
In 1462 kreeg het Gasthuis een andere
bestemming: het werd klooster van de
Kruisheeren. Men zou haast verband wil
len zoeken met de stichting van het
Op 1 Mei 1947, zal het 50 jaar zijn ge
leden, dat de heer Sj. Twijnstra te Sneek
in dienst trad bij de Kon. Ned. Mij. van
kaas- en roomboterfabrieken N.V. te
IJsbrechtum. Twijnstra voert zjjn werk
als steeds nog plichtsgetrouw en zeer
ambitieus uit. Een man van goeden wille
en een goed kameraad voor zjjn mede
arbeiders. Zeer zeker zal het de jubi
laris die dag dan ook niet aan belang
stelling ontbreken.
Kostencyfer per leerling.
B. en W. stellen voor om opnieuw
thans voor 1948 aan den minister van
Onderwijs K. en W. toepassing te vra
gen van art. 55 quater der L.O.wet 1920
ten aanzien van de openbare lagere
school te IJsbrechtum. In hun voorstel
delen B. en W. o.a. mede dat het gemid
delde aantal leerlingen van deze enige
openbare lagere school in de gemeente
op de teldatum 16 Jan. j.l. met inbegrip
van het achtste leerjaar 30 bedroeg. Ten
gevolge van dit gering leerlingenaantal
wijkt het „kostencijfer per leerling”, dat
dan ook aan de bijzondere scholen zou
moeten worden vergoed, aanzienlijk af
van het bedrag dat voor een in normale
omstandigheden verkerende school in
een plattelandsgemeente als Wijmbritse-
radeel redeljjk is te achten. Wanneer de
minister het verzoek opnieuw inwilligt,
blijft echter het verband tussen het
kostencijfer per leerling der o.l. school
en d» vergoeding per leerling aan de bij
zondere scholen losgekoppeld, hetgeen
de laatste jaren ook het geval was. Ge
schiedde dit niet, dan zou per leerling
aan de bijzondere scholen over 1947
ruim 23.moeten worden vergoed,
dat is nl. het kostencijfer voor de o. 1.
school te IJsbrechtum. Élke gulden in
het kostencijfer per leerling van deze o.l.
school komt de gemeente te staan op
een vergoeding van omstreeks 2000.
voor de bjjzondere scholen daar op de 22
bijz. scholen ongeveer 2000 leerlingen
zijn. Hier is een redelijke verhouding ten
enenmale zoek. Daarom stellen B. en W.
voor het bovengenoemde verzoek aan
den minister te doen, waarmee de raad
Z. h. s. accoord^gaat.
Op de tentoonstellingterreinen werkte
men inmiddels met man en macht aan
de beveiliging van de gebouwen tegen de
storm, die met alle geweld probeerde
brokken te maken, maar daartoe, dank
zij de ingespannen arbeid van architect
Leeman en zijn helpers, geen kans kreeg.
De feesttent had het evenwel extra
zwaar te verduren en daarom besloot
men deze van het linnen dak te ontdoen,
on. daardoor te verhinderen, dat de zaak
de lucht inging. Het Tentoonstellings-
comité achtte het onder deze omstandig
heden niet verantwoord publiek toe te
laten, zodat de Show tot ’s middags 5
uur gesloten bleef. Dat had natuurlijk
een nadelige Invloed op het bezoek-cjjfer,
maar toch werd de Tentoonstelling die
nu tot 11 uur geopend bleef, deze namid
dag en avond nog door 3700 personen
bezocht. Vooral ’s avonds was het ge
weldig druk en schuifelden de bezoekers
voetje voor voetje langs de stands.
Vrijdag en Zaterdag was er ook weer
heel veel belangstelling, en Zaterdag
avond hoorden we dat er totaal ongeveer
23000 betalende bezoekers- zijn geweest,
wat de verwachtingen heeft overtroffen,
zodat ook in dit opzicht de Martini-Show
een doorslaand succes is geworden.
AFSCHEID.
Vrijdagavond was er in de feesttent
een afscheidsbijeenkomst van de tentoon-
stellingscomité’s en de standhouders,
waar de voorzitter van het hoofdcomité
de heer H. P. Timmermans laatst
genoemden dank bracht voor hun mede
werking. De aangename verhouding wel
ke in deze dagen ontstond, schenkt het
comité de hoop, dat het opnieuw een
beroep op de standhouders zal mogen
doen, als men weer eens iets ter band
neemt.
De voorzitter van het uitvoerend co
mité de heer P. P o s t m a richtte daar
na woorden van dank tot den onver-
moeiden heer Horjus, die zooveel werk
heeft verricht, en overhandigde hem een
souvenir, voorts tot den heer Leeman,
Vergadering op Maandag 28 April ’47,
*s voorm. 9.30 uur. Voorzitter de heer F.
Tjaberings, burgemeester. Secretaris de
heer K. Visser. Aanwezig alle leden.
Beëediging nieuwbenoemd
raadslid G. Dykstra.
Na beëediging en installatie van het
nieuwbenoemde raadslid de heer G. Dijk
stra, worden de notulen van de vergade
ring van 17 Maart 1947 onveranderd
vastgesteld.
Van de ingekomen stukken en mede-
delin—n vermelden we een adres van
de Aartsdiocesane R.K. Boeren- en
Tuindersbond te Arnhem, verzoekende
overeenkomstig art. 25, 2e lid der Nij-
verheidsonderwjjswet uit te spreken, dat
de oprichting en instandhouding van een
cursus der Ambulante Landbouw-huis-
houdschool van de A.B.T.B. te Westhem
nodig wordt geoordeeld. B. en W. stel
len voor deze verklaring uit te spreken,
hetgeen inhoudt, dat de gemeente 30
zal moeten bijdragen in de kosten van
deze cursus. Zonder hoofdelijke stem
ming wordt dit voorstel aangenomen.
Voorts is ingekomen een verzoek van
de heer Tj. Tjalsma te Sneek om hem
met ingang van 1 October 1947 ontslag
te verlenen als concierge-bode van het
gemeentehuis wegens het bereiken van
de pensioengerechtigde leeftijd. Op voor
stel van B. en W. wordt het gevraagde
ontslag met ingang van genoemde da
tum eervol verleend.
Herre Halbertsma spreekt over
„de Snitser Skiednis”.
organiseren en heeft zich bij schrijven
van 17 April j.l. tot de gemeentebestu
ren gewend met een omlijnd plan. Uit dit
schrijven citeren wij het volgende: „Zo
als bereids bij de besprekingen naar vo
ren kwam, moet het vooral in de huidige
omstandigheden van groot belang wor
den geacht, dat de spaargelden zo pro
ductief mogelij.worden gemaakt. Een
der meest aantrekkelijke vormen, waar
in dit kan geschieden is zonder twijfel
deze gelden te benutten voor het ver
krijgen van een eigen woning, een doel,
dat ook door velen in deze provincie
wordt nagestreefd”. Het is de bedoeling,
dat de gemeenten in Friesland aandelen
nemen in de op te richten N.V. Deze
N.V. zal aandelen uitgeven ter grootte
van 250.waarop 20 moet worden
gestort. De gemeenten, welke zich aan
sluiten moeten een aantal aandelen ne
men, berekend naar het aantal inwoners.
De gemeente Wijmbritseradeel komt al
dus voor 20 aandelen in aanmerking en
neemt derhalve in het aandelenkapitaal
deel voor een bedrag van 5000.
waarop gestort moet worden 20 of
1000.Het uit te keren dividend zal
ten hoogste 3% mogen bedragen. Het
behalen van winst is bij deze inter
gemeentelijke bouwspaarkas geen oog
merk. De doelstelling is van zuiver so
cialen aard en de voordelen van het
systeem komen de spaarders ten goede.
Dit is het verschil met de bouwspaar-
kassen, uitgaande van particuliere on
dernemingen, welke uiteraard en begrij
pelijkerwijs het maken van winst wel
beogen. Wij nemen aan, dat hetgeen u
ter raadsvergadering omtrent deze aan
gelegenheid zal worden uiteengezet, u
van het sociale belang van deze onder
neming zal overtuigen en dat u daarin
aanleiding zult vinden er toe mede te
werken, dat de gemeente zich verbindt
om in de N.V. Bouwkas Noord-Neder-
landse Gemeenten deel te nemen voor
een bedrag van 3000.
Het voorstel wordt aangenomen. Op
de besprekingen komen wij in het vol
gend nr. terug.
De Donderdag stond in het teken van
het paard, de edele viervoeter, die ook
in onze provincie zoveel enthousiaste
liefhebbers telt, en waarvan vooral het
Friese ras zich in een stijgende belang
stelling en populariteit mag verheugen.
Het was erg jammer dat de stormach
tige wind de keuringen die ’s morgens
op de Veemarkt gehouden werden, wat
het bezoek betreft, zo ongunstig be
ïnvloedde. De belangstelling was daar
door ook hier veel geringer dan men bij
goed weer had mogen en kunnen ver
wachten, en bovendien was het niet pret
tig op het terrein, omdat men daar heel
veel last had van het opstuivende zand
dat op de draversbanen was uitgestrooid.
Wel probeerde men dit door natspuiten
in bedwang te houden, maar veel succes
werd daarmee niet bereikt. Voor de
paarden waren vooraf dezelfde maat
staven aangelegd als voor het vee, d.w.z.
alleen de beste dieren kregen de kans
hier voorgeleid te worden. Daaronder be
vonden zich ook een groot aantal
Friese en Bovenlandse dekhengsten, die
,.ia afloop van de keuringen aan de hand
werden gedemonstreerd en aller bewon
dering afdwongen.
De uitslagen van deze keuringen wa
ren:
Fries Ras. 3-jarige merries: IA en
kampioene: Celma, fokker-eigenaar M.
Tj. Postma, Legemeer; 1B en res.kam-
pioene: Carly, fokker-eig. St. W. Boer-
sma, Oudega (H.O.N.); IC: Dine, fok
ker-eig. W. T. Roorda, Wijtgaard; 2.
Dolda, fokker-eig. IJ. T. Vellinga, Oos-
terend (Driehuizen)3. Duike, van D. F.
Kiestra, Terzool; Cornelia, fokk.-eig. S.
S. de Schiff art, Longerhou; Doekeltsje
van?
4-jarige en oudere Preferente of Stam-
merries: le en kampioene Aal, fokk.eig.
M. R. Smink, Friens; Zitta, fokk.eig. M.
T. Postma, Legemeer; Berts je, fokk.eig.
J. Prakken, Sneek; 2e en res. kampioene
Agnes, fokk:eig. W. T. Roorda, Wijt
gaard; Witha, fokk.eig. K. F. Jansma.
Heeg; Bouk, fokk.eig. J. M. de Vries,
Ypecolsga; Belroaske, van J. Tj. de
Jong, Joure; Bet, fokk.eig. W. T. Roor
da, Wijtgaard; 3e. Pleuntje, van W. T.
Roorda, Wijtgaard; Tabba, fokk.eig. S.
J. Asma, Scharsterbrug; Zezilla, fokk.
eig. Erven R. T. v. d. Weij, Teerns;
Zwingelie, fokk.eig. F. H. Veldstra, Ak-
marijp; Sea, van Gebr. J. en D. Boek,
Teroele; Tintel van J. J. op de Hoek,
Oosterhaule; Aaf, fokk.eig. A. J. Bouma,
Oosterend; Baerdtsje van K. H. Hofstra,
Idaard.
Volbloed Bovenlandse Twenter merries
1. Emeralda van H. S. Wiarda, Nijland;
2. Erjola van P. E. Hulstra, Scharne-
goutum; Efira, fokk.eig. Jelte D. Dijk
stra, Hemelum; 3. Elsje van H. S. Wi
arda, Nijland; Fama, fokk.eig. L. Wier-
stra, Harich.
3-jarige merries. 1 en kampioene: Ca-
dia van B. A. Lyclama a Nijeholt, Oude
ga (W.2 en res. kampioene: Dalida
van mevr. A. AndelaSutman, Warga;
3. Caty van P. E. Huistra, Scharnegou-
tum; Candia van J. P. Andela, Nieuwe-
schoot
Na de pauze las spr. eenige belang
rijke gedeelten voor uit de kroniek van
Napjus, waarop een zeer geanimeerde
bespreking volgde. De voorzitter dankte
den heer Halbertsma voor zijn interes
sante lezing en wekte de aanwezigen op
steun te verleenen aan het Snitser Frysk
zijn, pn na de drooglegging van de Mid- {Éorban door ala. lid toe te treden.
litie) van Sneek, waarvan Mr. Herbel,
gemeente-secretaris in 1823 een tweede
druk verzorgde. Napjus gebruikte als
bronnen 17e en 18e eeuwsche stukken
uit het stadsarchief en voor de oudere
geschiedenis Winsemius, Occo fan Scarl
en Worp fan Thabor. Winsemius geeft
ons het oudste jaartal uit de geschie
denis van Sneek. Al moet men aan dit
bericht niet te veel waarde toekennen, ’t
bewijst toch bekendheid met Sneek en
in bestaande overlevering. Volgens Win
semius dan aou Sneek in 1268 nog maar
een „buyrte of gehucht” geweest zijn.
Ónmogelijk is dat niet daar er bij wordt
medegedeeld dat Sneek toen niet groo-
ter was dan de Marktstraat. In 1294
kreeg Sneek wallen en grachten, maar
werd een jaar daarop door een groote
ramp getroffen; het brandd» nl. met uit
zondering van twee huizen geheel af.
Het Hospitaler klooster van de Johan-
niter Orde dat 88 jaar op het Noord
Oostelijk gedeelte van de Sneeker buurte
had gestaan verbrandde hierbij eveneens,
waarbij vier nonnen om het leven kwa
men. Dit bericht van Winsemius kan
^nen volgens spr. niet zonder reserve
Bureau voor Advertentie»
Fa. DRIJFHOUT
GROOTZAND 55
fel. 3005
B. en W. adviseren daaromtrent o.a.:
Het ligt in de bedoeling te komen tot de
oprichting van een publieke bouwspaar
kas voor de drie noordelijke provinciën
onder de naam van N.V. Bouwkas Noord
Nederlandse Gemeenten. Uit Drenthe en
Groningen hebben zich bereids respectie
velijk 30 en 29 gemeenten tot aanslui
ting bereid verklaard. In Drenthe be
staat nu reeds enige tijd een inter-ge-
meentelijke bouwspaarkas, welke nu
in het grotere verband zal worden op
genomen. De afdeling Friesland van de
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
heeft op zich genomen dit bouwsparen
in gemeentelijk verband in Friesland te
punt van de dijk met een belangrijk
vaarwater. Nu kruist de dijk in Sneek
vier waters. Een hiervan kon maar in
aanmerking komen omdat de andere
drie grachten zijn. Wij komen dan aan
de „Neltsje-Syl”; deze zijl lag in het
verlengde van het Grootzand aan de
noordkant van de Schaapmarkt. Het
Grootzand is weer het vervolg van de
Woudvaart, een natuurlijk water. Woud-
vaart, Geeuw, Houkesloot en Oudvaart,
allemaal natuurlijke en van ouds drukke
vaarwaters, komen in of voor Sneek bij
elkaar. Zonder twijfel heeft Sneek zijn
ontwikkeling voor een deel aan de
„Waghenbregghe” te danken. Het is
daarom van belang te weten, wanneer
die brug gemaakt is, of de dijk waarin
hij is aangebracht. In de 14e eeuw en
later verder terug kunnen we niet
was de Hemdijk een binnendijk, ook het
gedeelte dat door Sneek gaat. Zij, die
aan de noordkant woonden, moesten hem
onderhouden. In Sneek behoefden de
„buiten-dijksters” niet te betalen aan
het onderhoud van de deuren van
Neltsje- en Pottersyl. Maar daarom kan
de dijk nog wel als zeedijk aangelegd
delzee een andere functie gekregen heb
ben. Zeer waarschijnlijk is dit echter
niet. Sneek ligt wel op een terp, maar
dat bewijst niet dat in de 12e of 13e
eeuw de Middelzeedyk nog over Sneek
gelegd moest worden. Spr. stond nog
zeer uitvoerig stil bij de bedijking van de
oude Middelzee en kwam tot de conclusie
dat alle berichten hierin met elkaar
overeenstemmen, dat in een periode van
hoog water dijken aangelegd werden, en
kort daarna reeds land op de zee ver
overd werd. Dit begon in de eerste helft
van de 13e eeuw. Sneek lag toen al lang
niet meer aan zee, maar tusschen zee
en binnenwater was natuurlijk wel ver
binding. Misschien zou grondonderzoek
heel wat meer aan ’t licht kunnen
brengen.
oude volksliteratuur en volkscultuur be
ter verstaan. Zal het kind dit onderwijs
goed ontvangen, dan is het noodzakelijk
dat de onderwijzer die dit onderwijs
geeft, zelf over de nodige kennis daar
van beschikt. De mogelijkheid bestaat
voor hem onze Friese taal in studie te
nemen. Zelfs kan de Friese akte worden
behaald. Wij gevoelen er veel voor de
zin voor deze studie bij de onderwijzer
aan te wakkeren. De meest doeltreffende
wijze van waardering voor het behalen
van deze akte is een geldelijke beloning.
Maakt de gemeenteraad gebruik van de
bevoegdheid daartoe, dan is hy gehouden
tot toekenning van gelijke beloning aan
de onderwijzers, verbonden aan de in de
gemeente gevestigde bijzondere scholen,
die in hetzelfde geval verkeren. Wit een
ingesteld onderzoek is ons gebleken, dat
van het personeel van de 23 lagere scho
len >n deze gemeente een 3-tal in het
bezit is van de Friese akte en dat mo
menteel een 3-tal er voor studeert. Over
tuigd van het belang van deze zaak, ad
viseren wij u dan ook te besluiten, aan
de onderwijzer die in het bezit van de
Friese akte is een geldelijke beloning
daarvoor toe te kennen van 50.per
jaar, mits dit onderwijs ook inderdaad
door hem wordt gegeven.
Dit voorstel wordt, geamendeerd door
de heer Dykstra, aangenomen.
Vleeskeuringsdienst.
B. en W. stellen voor in de verorde
ning op de keuringsdienst van vee en
vlees de verplichting tot keuring voor
ingevoerd vlees op te nemen. Nu de voor
consumptie in deze gemeente bestemde
varkens, uitgezonderd huisslachtingen
en nr odslachtingen, in het abattoir te
Sneek moeten geschieden, inpMats van
te Heeg en Scharnegoutum (waar in
1946 ruim 200 varkens werden geslacht)
en de mogelijkheid bestaat dat ook ten
aanzien van de nuchteren kalveren een
centralisatie in gemeld abattoir zal
plaats vinden is invoering van deze keu
ring alleszins gewettigd. Het invoer-
keurloon willen B. en W. gelijk stellen
aan dat hetwelk voor deze dieren ge
heven wordt bij slachting in eigen ge
meente. De keuring zal plaats hebben in
een der centrale slachtplaatsen der ge
meente.
Dit voorstel werdt verworpen met
10 tegen 5 st.
Er bestaat in deze gemeente een on
gunstige verhouding tussen de inkom
sten en uitgaven van de vleeskeurings
dienst. Van 1940 t.e.m. 1947 waren de
totale uitgaven voor deze dienst
47057.78, en waren de inkomsten uit
keurlonen 38735.nadelig saldo dus
ƒ8322.78, of gemiddeld per jaar ƒ1187,
waar de keurlonen per jaar gemiddeld
5533.bedroegen was er dus een te
kort van 21.3 Mede naar aanleiding
van een schrijven van Ged. Staten -ver
deze kwestie, stellen B. en W. voor de
tarieven der keurlonen met ruim 20
te verhogen. B. en W. achten dit alles
zins billyk en verantwoord. De vlees-
prijzen toch zijn sedert 10 Mei 1940 in
niet onbelangrijke mate gestegen. Voor
de slager heeft dit tot gevolg gehad, dat
de betaalde keurlonen een steeds gerin
ger percentage van de vleesomzet zijn
gaan vormen.
De raaJd verenigt zich met dit voorstel.
Na een aantal begrotingswijzigingen
waaruit o.a. blijkt dat het de bedoeling
is de gemeente-auto „Citroën” van de
hand te doen en tot aanschaffing van
een nieuwe dienstauto over te gaan,
komt nog aan de orde een voorstel van
B. en W. betreffende
Vele lezers van dit blad zijn reeds in
’t bezit van een geïllustreerde folder of
kaart die betrekking heeft op ’t Sneker
oorlogsmonument.
Weet u, wat ik er mee gedaan heb?
De eerste heb ik in een portrethouder op
*t orgel gezet, de laatste met het gedicht
naar boven vóór me gelegd. En toen
toen nam het gesteente van de folder
reusachtige afmetingen aan en herin
nerde mij aan al wat er reeds gedaan is,
en nog z-1 worden gedaan voor die hon
derden die hun leven lieten in de strijd
of vielen onder de brute woede van den
moordenaar...
Maar mijn
authentieke stukken wordt Sneek het
eerst genoemd in 1296 onder de naam
van „Snek”. Het schijnt dan een op
komend vlek te zijn, met handel op
Hamburg en andere steden. Latere
schrijfwijzen zijn: 1317: van Snaken;
1320: Sneek; 1399: van der Sneeck;
1424: Snitze. De stamvorm is wel: ter
Snake en beteekent: buiten de buren,
streek huizen. Men kan zich echter af
vragen of Sneek wel de oorspronkelijke
naam is. Sneek was vanouds het cen
trum van de grietenij Wijmbritseradeel.
Gaat men de vorm van deze laatste be
naming na, dan is het duidelijk, dat het
water de „Wijmerts”, dat door de grie
tenij loopt, de peet niet geweest is, zooals
wel eens wordt gedacht: 1276: Waghen-
breghe; 1296: Wenberge; 1298: Weiden
zee; 1310: Weenbrugge; 1313: Wagen-
brugge. In 1398 gaf hertog Albrecht van
Beieren aan „Rewenich van der Sneke”
het baljuwschap van „Olde Waghen-
brughe”. De eigenaardige naam „Wa-
ghenbrughe” zal afgeleid zijn van een
voor handel en verkeer belangrijke brug,
die men in Sneek moet zoeken. De eenige
landweg naar Sneek was de Hemdijk; de
Over de geschiedenis van Sneek is niet
veel geschreven. In de eerste plaats
dient hier genoemd te worden het proef
schrift van Mr. A. S. Miedema., ver
schenen in 1897Sneek en het Sneeker
Stadsrecht, dat veel materiaal bevat en
met liefde voor Sneek geschreven is.
Nog altijd van waarde is de Chronyck
van Sneeck, in 1773 uitgegeven door
«Scico Naxuiis executeur .(êqhuü. pp- IjuLnyaardeo- in Sneek zou dan m 1206 Groendjik een jaar later. Inlbrug moet dan geweest<Rjjn op het kruis-
blik ging verder en ik
staarde op de gestalte op de achter
grond en onwillekeurig kwamen de be
kende regels me in de gedachte:
Ik had een wapenbroeder,
ik heb hem nu niet meer....—
Doch hoger gingen mijn ogen en ziet,
daar was ’t of ik ’t wapperen hoorde
van de driekleur, wel halfstok, maar
dan toch onze driekleur, symbool van
de Nederlandse natie, die door bloed en
tranen kwam in ’t bezit van de zo vurig
gewenste vrijheid, en onwillekeurig kwa
men in mij de dichtregelen van Heye:
Wij heffen uw wit uit de schuimende zee
En voeren naar ’t blauw van de hemel
U mee.
Al kleurt zich u w rood met ons bloed.
4-jarige en oudere Stam-Ster-merries.
1. Tulina van I. H. Boersma, Hartwerd;
Barbertsje, fokk.eig. H. J. Boelsma, St.
Nicolaasga; Zilvia van R. U. v. d. Kooy,
Dijken o.d. Woudsend; Aster van B. L.
Folkertsma, Hindeloopen; 2. Verenia
van H. S. Wiarda, Nijland; Zua van H.
M. Visser, IJpecolsga; Ammy van M. S.
Jansma, Sijbrandaburen; Relanna H van
W. A. v. d. Zijpp, Harich; 3. Agneta van
S. Trinks, Oudega (H.O.N.); Babine van
S. T. Hoekstra, IJsbrechtum; Zorita,
fokk.eig. B. B. Kramer, Draaisterhuizen;
Gelocia van P. Buwalda, Workum; Belle
rose, fokk.eig. M. E. Zeilstra, Oosthem;
Berbertsje, fokk.eig. D. E. Koopmans,
Harich; Coryphee van S. B. Feenstra,
Oosthem; Beauty, fokk.eig. D. H.
Schaap, Deersum.
4-jarige en oudere Pref. Model: 1 en
kampioene: Abina van H. S. Wiarda,
Nijland; 1 en res. kampioene: Waive,
fokk.eig. B. A. Lycklama Nijeholt,
Oudega (W.); 2. Wugatte van L. Wier-
stra, Harich; Bovaria van F. G. Semplo-
nius, Tjerkgaast; 3. Elandia, van R. Zjjl-
stra, Sneek; Talena van G. C. Drayer,
Oude a (H.O.N.); Fumera van G. J. Sin-
nema, Goutum.
’s Middags werd in het Sportpark aan
de Leeuwarderweg het grote Concours-
Hippique gehouden, dat een druk bezoek
trok en waarbij de toeschouwers even
eens heel veel moois kregen te aan
schouwen. Onze Sneker Rijvereniging
„De Waterpoorters” boekte een fraai
succes door in hun nummer de eerste
prijs te behalen, wat heus geen gemak
kelijke opgaaf was, omdat ze aan de
verenigingen Gaasterland en de Oor
sprong van Huisterheide geduchte con
currenten hadden.
Ter opluistering werd door Stal Cas
pers te Groningen, ter gelegenheid van
zijn zilveren jubileum, de fraaie kampi-
oen-hackney „Dandy Lady” voorgereden
waarvoor de heer Caspers door het pu
bliek met veel en hartelijk applaus .en
door het bestuur met bloemen gehuldigd
werd. De vier Dekhengsten één Friese
en drie Bovenlandse die voor de sjees
voorg-reden werden, vormden eveneens
een succesnummer. Burgemeester Ras-
terhoff nam in het Sportpark de rijver-
enigingen een défilé af.
De uitlag van dit zeer geslaagde hip
pische feest was:
Concours Bovenl. Fokmerries, aange
spannen voor concourswagen. Prijzen
60.—, 45.—, 30.— en 20.—. 1. Pa
gina van K. Weremeus Buning, Wor
kum; 2. Zawissa van F. de Haan,
Woudsend; 3. Babina van S. T. Hoek
stra, IJsbrechtum.
Concours Friese Fokmerries, aangesp,
voor Friese Sjees. Prijzen 60.45.
30.— en 20.1. Zitha van M. Tj.
Postma, Legemeer; 2. Bet van W. T.
Roorda, Wijtgaard; 3. Sea van Gebr. J.
en D. Boek, Teroele; 4. Urmea van J. M.
Jansma, IJlst; 5. Bertsje van J. Prak
ken, Sneek; 6. Baerdtsje van K. H. Hof
stra, Idaard.
Concours Eénspannen Tuigpaarden.
(limiet klasse tot ƒ400.Prijzen
60.—, 45.—, 30.— en 20.—. 1. Win-
netou, 4-j. zw. witv. ruin van Tennissen,
Deventer; 2. Frits, 4-j. zwartbonte ruin
van W. K. v. d. Wal, Munnekeburen; 3.
Donnabella, roodschimmel van A. Gaas
tra, Workum; 4. Fidole, 6-j. kastbr.mer-
rie van Gebr. Geerlings, Workum; e.v.
Rudessa, 5-j. bruinbonte bles van A.
Keizer, Rottum.
Concours Eénspannen Tuigpaarden,
Fries ras, aangesp, voor Friese open
sjees .Prijzen 100.75.50.
en 25.1. Walsdame van Tj. de Jong,
Terband; 2. Haiske, hulpb.merrie van A.
Wiersma, Folsgare; 3. Sea, stermerrie
van D. J. Boek, Teroele; 4. Urmea, ster-
merrie van J. M. Jansma, IJlst.
Concours Eénspannen Tuigpaarden,
open klasse. Prijzen 100.75.
f 50.en 25.1. Wallstreet, 5-j. vos
ruin van J. v. Engelen, Apeldoorn; 2.
Ultramarin, zw. merrie van J. H. Alta,
Oudemirdum; 3. Subliem, 5-j. vosbles
ruin van R. K. Veldstra, Marssum; 4.
Domburgzoon, 5-j. vosruin van Gebr. de
Jong, Amsterdam; e.v. Adolfson, 5-j. d.-
bruine ruin van Gebr. Geerlings, Wor
kum.
Concours Tweespannen Tuigpaarden,
Fries ras, aangesp, voor Friese Sjees ge
reden door Heer, vergezeld v. Dame, bei
den in Fries costuum. Pryzen 100.
75.50.en 25.1. Tecla en
Walsdame van Tj. de Jong, Terband; 2.
Haiske en Amazone van A. Wiersma,
Folsgare; 3. Agnes en Bet van W. T.
Roorda, Wijtgaard; 4. Sea en Urmea van
D. J. Boek, Teroele en J. M. Jansma,
IJlst
Concours Tweespannen Tuigpaarden,
open klasse. Prijzen 100.f 75.
50.en 25.—. L Adonis en Subliem
van R. K. Veldstra, Marssum; 2. Ultra
marin en Evalea van J. H. Alta. Oude
mirdum; 3. Goldmanzn. en Domburgzn.
van Gebr. de Jong, Amsterdam; 4. Wall
street en Goldstreet van J. v. Engelen,
Apeldoorn.
Concours Tandems. Pryzen 100.
75.50.en 25.1. Ultramarin
en Evalea van J. H. Alta, Oudemirdum;
2. Adonis en Subliem van R. K. Veldstra,
Marssum; 3. Domburgzoon en Goldman-
zoon van Gebr. de Jong, Amsterdam.
Demonstratie Landelijke Rijverenigin-
gen. 1. „De Waterpoorters”, Sneek; 2.
„De Oorsprong”, Huis ter Heide; 3.
„Gaasterland”, Gaasterland.
De prijzen hiervoor waren medailles,
aangeb. door den heer H. P. Timmer
mans, voorz. der Ver. v. Sneker Zaken
lieden.
