Herdenking bevrijding - Nationale Feestdag
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
2e JAARGANG No. 85
VRIJDAG 9 MEI 1947
I
Ab.-prlji f2.50 per half jaar
Franco par port
<3.75 per half jaar
strengste vervolging te doorstaan en
werden als onschuldige slachtoffers bij
millioenen vergast. Verschrikkelijk is
het leed, dat deze categorie van slacht
offers heeft moeten doorstaan. Hun na
gedachtenis willen we ook in ere hou
den. Weer anderen vielen ten offer aan
verkeerd gerichte kogels of bommen van
onze bondgenoten. Hun aantal is in
Sneek niet groot, maar buiten onze stad
stierven verscheidene Snekers hierdoor.
Weer anderen vonden de dood door re
presaillemaatregelen, kortom, allen lie
ten hun leven in de strijd voor de bevrij-
ding van Nederland en hebben als zo
danig recht op onze waardering, ach
ting en de achtergebleven betrekkingen
op ons medeleven. Ieder jaar willen we
hier samenkomen, dit jaar nog bij het
tijdelijke gedenkteken, in de toekomst
hopelijk bij een permanent monument,
dat getuigenis zal afleggen, dat Sneek
zijn doden, gevallen in de strijd voor de
vrijheid, niet vergeet. Een mens vergeet
spoedig, maar het 5 Mei-Comité zal
trachten, tegen dit proces in, de na
gedachtenis van de Vaderlanders op de
zuil, bij u levendig te houden. Onze oor
logsslachtoffers, dat zij rusten in vrede.
De zangver. zong onder leiding van
de heer J. Nauta alsnu „Kent gij het
land”, waarna
burgemeester Rasterhoff
de herdenkingsrede
VOOR MOEDER.
Zondag a.s.: Moederdag.
Op elke nieuwe pagina
Van ’t boek, getiteld „Leven",
Staat gaaf en groot, in hoofdletters,
't Woord „MOEDERTJE” geschreven.
In kleuter-, meisjes-, jongensboek,
In boeken voor de gróten
Wordt van dat woord reeds eeuwen lang
Zo rrjkelgk genoten
Het druk bestaan belemmert soms
Om leestijd uit te trekken:
Tè vaak blijft ’t boek gesloten staan
In onze boekenrekken....-.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
No. 3:
No. 4:
Kantoor voor Abonnementen)
Fa. KIEZEBRINE Co.
KLEINZAND 7 - Tel. 2872
Walinga; 2e pr. A. Arema; 3e pr. J.
Brouwer; 4e pr. M. Witteveen.
De prijzen voor alle wedstrijden be
stonden uit luxe artikelen.
Tot slot had er een voetbalwed
strijd plaats van twee combinaties nl.:
comb. Oranje NassauL.S.C., comb.
W.Z.S.enBlack Boys.
Reeds vrij spoedig had eerstge
noemde comb, door Poelman een voor
sprong van 20. Er werd uitstekend
gevoetbald. De spelers geraakten
steeds meer aan elkaar gewend. Toch
sloot o.i. de W.Z.S.B.B.-comb. beter.
Er werd beter geplaatst en het spel
gcjd op de vleugels open gehouden.
Voor de rust zorgden Minks en De
Wilde dat de thee gedronken kon wor
den met gelijke stand 22. De tweede
speelhelft verliep met wederzijdse
aanvallen. Tenslotte gelukte het Th.
de Groot twee zeer fraaie doelpunten
te maken in combinatie met De Wilde
en Minks 24, waarmede ook het
einde kwam. Scheidsrechter was de
heer P. Hartkamp.
Openluchtfilmvoorstelling.
’s Avonds 9 uur was er een open-
lucht-filmvoorstelling op het Martini
plein, georganiseerd door de fa. Jobs.
Miedema. Een grote massa belang
stellenden heeft met aandacht de di
verse films gevolgd, en ervan geno
ten, dank zij mede het gunstige weer.
Bureau voor Advertenties
Fa. DRIJFHOUT
GROOTZAND 55
fel. 3005
ringd door jonge dames, de Noorder-
hoek, een groepje cowboys. Het is één
lange bonte rij, die men meermalen
moet zien, om ’n behoorlijk overzicht
te krijgen. Een optocht, die ’s avonds
werd herhaald. Inmiddels maken velen
zie’’ op, om de
demonstratie van de gymnasten
te gaan zien. De muziek heeft ’t druk
deze morgen. De gymnasten staan op
gesteld op het Martiniplein en mar
cheren een lange route af, telkens op
gevangen door de plaatselijke corpsen.
Het is een bonte, lange rij, die langs
de duizenden toeschouwers trekt, van
S.G.V., ThusneldaGr. Pier en Ad-
vendo. En die eindeloze stoet vertelt
meteen, in hoe grote belangstelling de
lich. opvoeding zich in onze stad mag
verheugen. Deze demonstratie is een
mooi sluitstuk van de voormiddag-
f eesten.
De uitslagen zijn:
Bogen, gedragen door 1 kind: 1. Mie-
ke v. d. Molen. 2. Tjeerd Postma, 3.
Louti Dijkstra, 4. Gebr. v. d. Zijpp, 5.
DulieBos, 6. Grietje Gorter, 7. Hannie
Wierda, 8. Sjoerdje Bosma. Eerv. ver
melding: Pieteke Zandstra, Roelof de
Vries, Truusje Vis, Piet en Rudi Sei
nen, Else v. d. Zijpp.
Bogen gedragen door 2 kinderen: le
pr. Gr. en Theo Koelstra; 2e pr. Froukje
Zuidema en Jikke v. d. Berg; 3e pr. Ina
en Thelma Spaander; 4e pr. Joh. en
Hennie Modderman; 5e pr. Minicus en
Bart je Roosenstein; 6e pr. Annie Terp-
stra en Dini Kussendrager; 7e pr. Jansje
Harder en Boukje Post; 8e pr. Eise
Bootsma en Roelof Osinga. Eerv. ver
melding: Free Dijkstra; Boutje Velle-
man; Joke Faber en Roosa Keuning;
W. Leeman en Tjeerd de Boer; P. Scha-
dinga en G. Hylkema; Tjerry en Janke
Zijlstra; Annie en Willie Elsinga; Lucie
en Dita Zijlstra; Jikke en Annie de
Jong; Jan en Tineke Teensma; Fetje
Cnossen en Henny Keuning; Jikke de
Jong.
Bogen, gedragen door 3 tot 5 kin
deren: le prjjs Fettie Fennema, 2e pr.
Hinke Postma, 3e pr. Attie Deenik, 4e
pr. Feikje Harder; 5e pr. Mieke v. d.
Laan, 6e pr. Martha Hogervorst, 7e pr.
Ida Meijer, 8e pr. Annie Procee; Eerv.
verm.: Annie Feenstra, Annie Dethmers,
Relnie Jillings, Annie Koenen, Hendrik
Groen, Geertje Buding.
Lopende groepen, alsmede versierde
bogen, gedragen door meer dan 5 kin
deren: le pr. Na 5 bange jaren, Buurt-
ver. Noord-Oosthoek; 2e pr. Sneeuw
witje, Siffra Haan e.a.; 3e pr. Bruid
stoet, Tjedde de Vries e.a.; 4e pr.
Sneeuwwitje, Reina Alkema e.a.; 5e pr.
Cowboy, Jan Boon; 6e pr. Japans meisje
Jetske de Boer; 7e pr. Klederdracht
1800, Sytske de Vries e.a.; 8e pr. India
nen, Frans Guillaume en Tommie Bak
ker; Eerv. vermelding: Roodkapje, Hen
nie Bouma; Wit Zwart; Verpleegstertje,
Lies Schra; Volendammertjes, Wietske
de Jong; Rode Kruisgroep, Marietje v.
d. Berg; Met volle zeilen de toekomst
in; Marker moeder en kind, Wies Fer-
werda; Pake en Beppe, Sytske Hylke
ma; Vrede, Josine v. Winden; Rood
kapje, Joukje Kooimans; Volendammers,
Antje Veenstra.
Versierde autopeds, fietsen enz. le
Gatske Rijpkema; 2e Hielke v. Manen,
3e Sipke Draaisma; 4e. R. v. d. Zijpp;
5e. M. Spaander; 6e. A. Woudstra; 7e.
D. Rodenburg; 8e. M. Hoekstra; Eerv.
vermelding: Tineke Ferwerda, Bruggen-
kamp, Henk de Lang, Jan Ringnalda,
Wiepie Langius, Tj. v. Tuinen, H. Fen
nema, M. Postma.
Versierde wagens en auto’s: le prijs
Noorderhoek; 2e prijs H. Tjaarda; 3e pr.
J. v. Nassauschool.
MAANDAG
De feestdag.
Het is 8 uur in de morgen. Een
vroege bui heeft doen weten, dat de
dag riskant belooft te worden. En
het is koud ook. Bij de herdenkings-
zuil stellen de Padvinders zich op en
houden een vlaggen-parade. De fees
telijk uitgedoste jeugd komt op de
proppen en druppelt naar de Vee
markt, waar het al heel gauw een
bonte bijenkorf wordt. Arme jury,
die hier beslissingen moet nemen
Het is een drukte van belang. Arme
verdwaalde schapen moeten terecht
worden geholpen, de groepen moeten
voor de optocht worden samengesteld.
Daar is heel wat ordening nodig vóór
de optocht afmarcheren kan. Als het
eindelijk zover is, trekt de bonte
massa stadwaarts. Een massa, waar
bijna geen oog op is te houden. Voor
op een viertal herauten, die ook de
feestelijkheden hadden aangekondigd,
te paard. Dan volgt het Sted. muziek
corps, waarachter een onafzienbare
rij van feestelijke bogen-dragers, de
een al mooier en fantastischer dan de
ander. De groep wordt afgesloten
door het Chr. Muziekcorps Harmonie.
Dan volgt een lange stoet groepen met
de meest uiteenlopende versieringen
en emblemen. Schitterende bruidspa
ren .zorgvolle verpleegsters, bosbe
woners, sprookjesgroepen, jeugd-voet-
ballers, dwergen, pracht-groepen van
buurtverenigingen, de baldadige jeugd
met daarachter de dringende eis van,
een speelterrein. Dan een serie rollend
materieel in bonte verscheidenheid,
fietsen, autopeds, kinderwagens etc.,
een gevaarlijke tank, hongerdemon-
stratie uit voorbije jaraa, een mooie
reclamewagen van een banketbakkerij
De groep wordt gesloten door de
kwiek-marcherende padvinders. Als
laatste nummer de versierde wagens,
weinig in getal, maar goed verzorgd.
Daar rijdt de Waterpoort voorbij, met
op de voorgrond handel, sport en nij
verheid, de „kolenslag’i, met mijn
werkers, de Vrijheids-maagden, de
Koninklijke wieg met Marijke en om-
Dat is alleen het aandeel, dat Sneek
heeft geleverd in het getal oorlogs
slachtoffers. 't Zijn niet het getal ge
storvenen gedurende de vijf oorlogs
jaren, maar de namen van hen, wier
doodsoorzaak ontstond door of tenge
volge van de oorlog. Ze zijn niet van
één geloof, neen, u vindt onder hen aan
hangers van verschillende godsdiensten.
Ook zijn ze niet van gelijke leeftijd. Zo
wel de grijsaard van diep in de tachtig
als de jongeling behoort tot de groep.
Voerden zij dezelfde politiek? Uiterst
links en uiterst rechts staan broederlijk
naast of onder elkaar. Bovendien ver
meldt de zuil zowel namen van mannen
als van vrouwen. Zou juist daarom die
zuil zo in het middelpunt van de be
langstelling staan? Omdat we allen voe
len: ’t is van Snekers voor Snekers, zón
der onderscheid van geloof, politiek,
leeftijd of sexe. Voor Snekers, die hun
leven lieten in de strijd tegen het gehate
Duitse juk. Wie waren die Snekers? Be
zie de vier zijden van de zuil en u weet
him namen. En waarvoor lieten ze hun
leven? Sommigen zijn gefusilleerd, om
dat ze de haat tegen de indringer niet
konden verkroppen en in daden hun vij
andelijke gevoelens tot uiting brachten.
Helaas het was vechten tegen de over
macht en het eindede dood. Maar
hun lichtend voorbeeld stimuleerde an
deren tot aanpakken, tot doorzetten, tot
organiseren van ’t verzet en langzamer
hand kwam de overweldiger te staan
tegenover een macht ,die hij niet in
staat was te breken. Hun dood heeft de
bevrijding verhaast. Anderen hadden
enkel door het feit, dat ze tot een door
de Duitsers gehaat ras behoorden de
GEDENKTEKEN BOUKE DE VRIES.
OUDEGA (W.), 5 Mei. Op de natio
nale feestdag had hier een korte plech
tigheid plaats, om de slachtoffers te ge
denken van de Meidagen in 1943. In onze
plaats was dat Bouke de Vries, wiens
stoffelijk overschot men na herhaalde
pogingen niet heeft terug kunnen krij
gen om het te kunnen herbegraven, al
dus Ds. Weddepohl van Amstelveen. Hij
schetste de achtergrond van het verzet,
waarvan Bouke de Vries als exponent is
gevallen, wekte allen op de idealen voor
ogen te houden, die deze mannen hebben
bezield en besloot als ambtsdrager met
op te roepen tot bekering. Het gedenk
teken werd door Z.Eerw. onthuld en
aan de familie overgedragen. Namens
de Oranjevereniging sprak de voorz., Tj.
v. d. Veen, een kort woord, waarna
„meester” Piebenga aan de schok en de
ontroering herinnerde, die het gebeuren
destijds had gebracht. Hij schetste Bou
ke vooral als man, die wijde strijden
voor zijn volk, maar die zich ten slotte
meest verantwoordelijk wist tegenover
zijn vrouw. Met het leggen van bloemen
en het zingen van twee coupletten van
het Wilhelmus werd de sobere plechtig
heid, die door het gehele dojp werd bij
gewoond, besloten.
In aansluiting op deze plechtigheid
werd des avonds in de Geref. Kerk een
wijdingssamenkomst gehouden, uitge
schreven door de Oranje-ver. Het mu
ziekcorps E.M.M. verleende medewer
king. De samenkomst werd geopend
door voorz. Tj. v. d. Veen. Deze memo
reerde de jaren die nog zo kort achter
ons liggen en hen die het leven moesten
laten. Het muziekcorps en de Chr. Zang-
ver. brachten afwisselend nummers ten
gehore. Ds. J. van Dullemen hield een
rede, na lezing van een deel van Ps. 89
en nam als uitgangspunt voor deze rede
vers 48. Aandachtig werd de spreker
aangehoord. Voorts werden nog een 2-
tal voordrachten ten beste gegeven. De
kerk was stampvol. Met dank aan God
sloot Ds. v. Dullemen.
SCHARNEGOUTUM. Ter gelegenheid
van de nationale feestdag werd ’s av.
een rondgang van ’t plaatselijk muziek
corps door het dorp gehouden, terwijl
Dinsdagavond een herdenkingssamen-
komst werd gehouden in de Ned. Herv.
Kerk, waar door de voorzitter de heer
J. v. d. Molen op plechtige wijze de ge
vallenen in ons dorp werden herdacht
Daarna werd 2 minuten stilte in acht
genomen, terwijl vervolgens de spreker
van deze avond, cand. H. Zelle uit Leeu
warden optrad met als onderwerp: „Uit
de brand, in de brand”. In een ademloze
stilte werd de redenaar aangehoord. Ook
aan deze avond verleende het plaatse
lijke muziekcorps medewerking. De
voorz. sloot met een ernstig woord.
Maar ziet: dan komt de „Moederdag”,
We grijpen naar de boeken
En bladeren de jaargang dóór
Wjj vinden zónder zoeken...
Want elke nieuwe pagina
’t Gaat zo in Alle talen
Weet ons van liefde en van trouw
Van Moeders te verhalen.
Op „Moederdag” verlangen we
Om Moedertje te eren
Die dag dwingt ons het hart tot iets,
Wat Moeders.niet begeren I
(Nadruk verboden.) PHIUA.
moeten aan hen denken als zijnde temid
den van ons en vragen: wat verwachten
zij, dat wij doen zullen? Hoe kunnen
wij him voetstappen drukken? Zij zul
len ons antwoorden, dat wij ons niet ter
neer mogen laten slaan door de teleur
stelling, die gevolgd is op de te hoog ge
spannen verwachtingen, welke wij allen
van de na-ooriogse tijd hebben gekoes
terd. Te simpel hebben wij ons gedacht
het herstel van een wereld, welker ont
reddering voor de oorlog reeds duidelijk
aan de dag was getreden. Wij hebben
een opgave onderschat, waarin wij,
oudere generatie, als wij het ruiterlijk
erkennen, reeds toen hebben gefaald.
Wij moeten opnieuw beginnen en de jon
geren vragen ons te helpen. Op u, aldus
H. M„ rust een grote taak in het gezond
maken van de zieke samenleving, niet
alleen in ons vaderland, maar ook in
onze Westerse wereld. Met de warmte
van mijn hart sta ik achter u.
Kerkconcert.
Ter gelegenheid van de Herden
kingsdag voor de Gevallenen, gaf het
Sneker Cantatekoor, in samenwerking
met het Herdenkingscomité, Zaterdag
j.l. een concert in de Martinikerk te
Sneek. Het door de heer Schrik met
zorg samengestelde programma werd
geopend met het koraal uit de Mat-
thaus-Passion„Wenn ich einmal soil
scheiden”, dat staande door de aan
wezigen werd aangehoord. Welk een
wereld van muziek de kerkcantaten
van Bach voor ons betekenen, werd
overduidelijk bewezen door de uitvoe
ring van de cantate no. 140: „Wachet
auf, ruft uns die Stimme”. Koor, so
listen en orkest brachten dit koste
lijke werk gaaf ten gehore. Vooral in
de beide aria’s voor sopraan en bas
gaven Mej. Bleuland van Oordt en
Henk Kroes ons veel te genieten. Jan
Elzinga en H. Timme, die resp. de
viool- en hobo-solo speelden, vormden
met de zangstemmen een fraai geheel.
Jammer, dat we in Sneek niet over
een clavecymbel .beschikken. Wie een
maal de lichte klank van dit instru
ment heeft leren waarderen, kan zich
moeilijk meer verenigen met het te
weinig doorzichtige geluid van de
piano. In drie Oud-Nederlandse liede
ren konden we nogmaals de stem-
kwaliteiten van Henk Kroes bewon
deren. Het koor zong nog een viertal
„Geistliche Gesange” van Bruckner.
Deze innig-vrome liederen stellen in
hun moeilijke veelstemmigheid wel
zeer hoge eisen, waaraan de uitvoe
renden echter uitstekend voldeden. De
variaties van Cor Kee op het bekende
lied: „Merck toch hoe sterek” konden
ons, ondanks de vaak knappe vertol
king van de heer Schrik, niet erg be
koren. Het geheel deed wat brokkelig
aan, terwijl het hoorbare bedienen der
registers storend werkte. Met het ge
meenschappelijk zingen van het Wil
helmus werd dit stijlvolle concert be
sloten. L. G.
uitsprak.
„Wanneer gij, aldus de burgemeester
tot zijn gehoor, in uw slaap een droom
hebt gehad, een goede of een kwade,
dan kan het voorkomen, dat des och
tends de bijzonderheden van uw droom
u helder voor de geest staan. In de loop
van de dag vervaagt het beeld echter en
des avonds herinnert gij u slechts de al
gemene strekking; de bijzonderheden
zijn in de vergetelheid verzonken. De
zelfde ervaring hebben wij zij het in
mindere mate bij het terugdenken aan
de bezettingstijd. De bijzonderheden van
het leed en de ellende, in de jaren 1940
1945 over ons gekomen, vervagen enigs
zins naarmate de afstand in tjjd, die ons
van de bevrijdingsdag scheidt, groter is
geworden. Dit is een algemeen mense
lijk verschijnsel en het is waarschijnlijk
ook goed, dat niet al onze ervaringen
scherp in ons geheugen blijven gegrift.
De last die op ons zou drukken en die
wij van dag tot dag met ons mede zou
den moeten slepen, zou te zwaar voor
ons worden. Wij moeten ons toch wape
nen tegen een al te gemakkelijk ver
geten van de bezettingsjaren. Want, zie
ik het goed, dan zijn die jaren, welke zo
onnoemelijk veel leed hebben veroor
zaakt, ook een les voor ons geweest.
Vergeten mogen wjj vooral niet de vele
offers die er zijn gebracht. Wij zijn hier
dan ook samen gekomen om de donkere
bezettingsjaren in onze herinnering te
rug te roepen, en om hen, die als slacht
offer van de onderdrukking, op welke
wijze dan ook, het leiden lieten, te ge
denken. Geplaatst tegenover het tijde
lijke monument, dat hier is opgericht,
zien wij weer de namen van allen die in
de bezettingsjaren zijn omgekomen. Wij
vragen niet meer op welke wijze z:j het
slachtoffer zijn geworden, wij vragen
niet of zij manmoedig de dood zijn tege
moet getreden, of zij argeloos zijn neer
geschoten, of zij, op het slagveld of on
dergronds, tegen den overweldiger ge
streden hebben. Zij zijn, in hun graven,
waarvan wij de plaats vaak niet kennen,
allen tezamen, voor ons geworden het
offer van bloed en tranen, dat de bur
gers van Sneek hebben moeten brengen
voor het herkrijgen van de vrjjheid. Her
denken willen wij hen op deze dag; her
denken willen wij de moeilijke weg, die
velen van hen hebben moeten gaan, de
strijd die velen van hen onverschrokken
hebben gevoerd, herdenken willen wij het
offer, dat zij ten slotte allen, hier of el
ders hebben moeten brengen; op ’t slag
veld of in gevangenis of concentratie
kamp. Ook willen wij op deze dag denken
aan hen voor wie het vergeten wel heel
moeilijk is, wier leven een geheel an
dere richting vaak heeft gekregen en
wier levensgeluk geknakt werd. Wij den
ken aan de nabestaanden, die ndg da
gelijks de zwaarte van het gebrachte
offer voelen. Hen tnogen wij niet ver
geten, nu niet maar ook overigens ma
ken zij aanspraak op ons gevoel van
medeleven en op onze hulp en steun.
Ook zij brachten een zwaar offer.
Herdenken alleen niet voldoede.
Maar hebben wij, aanwezigen, aan onze
plicht voldaan door bij deze plechtigheid
de gevallenen te herdenken, door uiting
te geven aan onze dankbaarheid jegens
hen en aan ons medegevoel met de na
bestaanden? Schoten wij niet tekort?
Moet aan deze plechtigheid, die in het
teken der herinnering staat, nog geen
andere inhoud worden gegeven? Her
denken is naar mijn gevoel niet vol
doende. De gedachten, die ons hier be
heersen, mogen niet alleen uitgaan naar
de doden en naar het offer, dat zij
brachten, zij moeten zich ook op ons
zelf en op de taak, die wij te vervullen
hebben, richten. Wij mogen niet verzui
men onze gedachten en daden op dit
ogenblik aan een critisch onderzoek te
onderwerpen. Wij moeten gevoelen dat
wij hier ook zijn om verantwoording af
te leggen jegens hen, die vielen. Zij heb
ben allen, evenals wij, in de oorlogsjaren,
de een meer bewust dan de andere, een
verlangen gekoesterd naar een betere
wereld dan waarin zij vóór en tijdens
de oorlog leefden. Zij hebben idealen
SNEEKER NIEUWSBLAD
Redacteuren: L. KIEZEBRINK en C. SMIT Redactie-adresKLEINZAND 7 - SNEEK
gehad over vrede en vrijheid, over een
dracht en rechtvaardigheid. Zij hebben
er naar gehunkerd om na de oorlog met
ons de hand aan de ploeg te slaan en
gemeenschappelijk aan de opbouw van
een nieuwe, een betere samenleving te
werken. Zij vielen, maar wij die bleven,
hebben de taak die zij moesten over
laten, aanvaard. Wij u en ik ieder
op zijn plaats, hebben tot plicht uit de
puinhopen die de oorlog, geestelijk en
materieel, achter liet, een betere maat
schappij op te bouwen. Die taak vraagt,
het kan niet anders, offers van ons
allen. Noeste arbeid naast een sobere
levenswijze, het achterstellen van per
soonlijke bij algemene belangen, het
stellen van eendracht boven verdeeld
heid, het waarderen van geestelijke
waarden boven materiële, ziedaar alle
maal offers die van ons, stuk voor stuk,
worden gevraagd. Maar hoe gering lij
ken al deze offers, wanneer wij onze blik
richten op de vele, vele namen, in de
gedenkzuil gebeiteld, van hen die alles
moesten opofferen; voor wie op de be
vrijdingsdag slechts een graf was. Van
daag zult gij, en als gij deze herdenking
intens medebeleeft, kunt gij er niet aan
ontkomen, jegens die doden verantwoor
ding te moeten afleggen. Gij zult u zelf
de vraag moeten stellen: wat heb ik er
i van gemaakt? Ben ik mijn plicht nage
komen of heb ik gefaald? Is mijn op
offeringsgezindheid groot genoeg ge
weest of heeft mijn zelfzucht mij er van
weerhouden te handelen in de geest van
hen die vielen? Heb ik de les van
19401945 geleerd? Gij zult ieder voor
zich, die vraag moeten beantwoorden,
1 maar wanneer wij om ons heen zien wat
1 er in de wereld gebeurt en waar ook
wij mede verantwoordelijk voor zijn, dan
kunnen wij niet anders dan beschaamd
1 het hoofd buigen. Wij die achterbleven
1 om de taak van hen die vielen voort te
zetten, hebben ons in vele opzichten
1 slecht van die taak gekweten. Wij heb
ben zeker niet steeds gehandeld in de
1 geest van hen, die hun bloed moesten
1 offeren. Wij bekennen schuld. Met deze
1 bekentenis kunnen wij evenwel niet vol
staan. Er wordt ons thans gevraagd, op
deze dag te hernieuwen en daarmede
krijgt deze plechtigheid haar bijzondere
1 waarde ons voornemen om onver
moeid te trachten de idealen, die de ge-
vallenen in hun beste ogenblikken had-
1 den, te verwezenlijken, opdat wij te
eniger tijd met opgeheven hoofde hic;
weer verantwoording kunnen afleggen.
Moge ons de kracht daartoe worden ge
geven. Ik verzoek u thans, door het in-
achtnemen van twee minuten stilte de
doden te herdenken en te eren.
Na dit plechtig moment en na het
zingen van „Boven de sterren” door
de zangver. was het woord aan onze
stadgenoot de Friese dichter Douwe
Tamminga, die declameerde „De rat-
i telwacht” van Feddé Schurer, Ballade
fan de Partisanen van M. Sikkema,
„Deedebitinking”’ van Schurer en in
Tamminga’s eigen Friese vertaling:
„De Eendracht van het Land” van
Bertus Aafjes. Daarna was er ge-
legenheid tot het brengen van een
i bloemenhulde aan de voet van ’t mo-
nument, een krans van het Gemeente-
i bestuur werd door vele andere bloe-
mengaven gevolgd. Tot slot werd door
allen gezamenlijk een tweetal cou
pletten van het Wilhelmus gezongen,
waarmee het einde van de plechtig
heid gekomen was.
REDE H. M. DE KONINGIN.
„Wat verwachten zij dat wij doen zul-
1 len?” Aldus sprak H. M. de Koningin bij
een plechtigheid nabij „Woeste Hoeve”
aan de Rijksstraatweg ApeldoornAm-
hem, waar honderden tezamen gekomen
waren om te eren de nagedachtenis van
de daar door de brute hand van de over
weldiger neergeschoten slachtoffers van
het verzet en allen die in de oorlog het
leven voor hun vaderland hebben gege
ven, te eren. H. M. de Koningin sprak
o.a. het volgende: Voor de tweede maal
na de bevrijding van ons vaderland ko
men wij op de derde Mei tezamen. Dit
is de dag van nationale bezinning, de
bron, waaruit opvolgende geslachten
kracht zullen putten tot het in nationale
eensgezindheid verwezenlijken van de
taak, die ook de gevallenen voor ogen
stond: de vernieuwing van ons volks-
1 bestaan. Hier, bij de „Woeste Hoeve”,
sta ik op heilige grond, op één dier on
telbare plaatsen over de gehele wereld
verspreid, waar zij, die voor vrijheid en
gerechtigheid streden, het offer van hun
I leven hebben gebracht. Onze gedachten
gaan naar hen uit, vol eerbied en ontzag
voor hun strijd en de geestelijke en li-
chamelijke folteringen, welke zij hebben
doorstaan. Wij denken aan het gemis en
verdriet van hen, die zij vereenzaamd
i achterlieten. Gij, die hier thans staat
met rouw in uw hart, weet, dat zeer
velen in ons volk oprecht warm en men-
selijk met u voelen. Moge gij thans en
altjjd God’s troostende liefde ervaren,
i Ik ben overtuigd, dat ik handel in de
i geest van allen, die het offer van hun
i leven brachten, onder onze bondgenoten,
onze eigen strijdkrachten, onder de man-
nen en vrouwen van het verzet en de
slachtoffers van het schrikbewind en
oorlogsgeweld, door hier geen woorden
van lof en bewondering te spreken. Niet
door hen op een hoog voetstuk te plaat
sen en daardoor afstand te scheppen
i tussen hen en ons, eren wij hen. Het
komt er juist op aan, dat geen kloof
ontstaat tussen hen, die vielen en ons,
die hun taak moeten voortzetten. Wij
Voor de plechtigheid ter herden
king van de gevallenen had zich Za
terdag n.m. 5 uur een grote schare
verzameld rond het op het Waag-
terrein opgerichte tijdelijke gedenk
teken, vermeldende de namen der 66
Sneker slachtoffers van oorlogs- en
bezettingstijd.
Openingswoord voorzitter
5 Mei comité.
De voorzitter van het 5 Mei comité
de heer F. J. Japenga, sprak het vol
gende openingswoord:
Graag zou ik willen beginaen met een
algemene menselijke eigenschap: Een
mens vergeet spoedig. Vooral als hij in
betere omstandigheden komt, wordt er
een voorwaarde geschapen, die het pro
ces in hoge mate bevordert. Men wil
graag de narigheid vergeten, er niet
meer aan denken, het geheel uit zijn
herinnering laten verdwijnen, en weer
voortleven in de betere toekomst. Dat
men zodoende in sommige opzichten on
dankbaar wordt, dat wordt wel eens
vergeten. Het is nog maar 2 jaar ge
leden, dat op 15 April Sneek door de
Canadezen werd bevrijd en het gehate
juk kon worden afgeschud en het is 5
Mei twee jaar geleden, dat Duitsland
zich op genade en ongenade overgaf aan
zijn vijanden en de hongerperiode voor
Holland een einde nam. Nog maar twee
jaar en hoe staat het in dit opzicht met
de herinnering? Is ook bij u het proces
van vergeten reeds ingetreden? Begin
nen de beelden reeds te vervagen? Om
dit proces tegen te gaan en jaarlijks
deze grootse bevrijding in uw herinne
ring terug te roepen, daarvoor heeft
zicji in Sneek een permanente commissie
gavormd, die telkens uw aandacht op 5
Mei hoopt te bepalen bij alles, wat er
omstreeks die datum in 1945 als gedenk
waardig in ons land voorviel. Het was
het einde van de terreur. Mag ik die
nog even in uw gedachte terugroepen?
Heugt het u nog, hoe de moordploegen
door Sneek marcheerden? Heeft u ook
zo’n moordploeg zien aankomen, u zelf
angstig afvragend of u ook op 't lijstje
zou staan? Herinnert u zich, hoe na de
moordnacht Sneek in de avonduren z’n
mannelijke bewoners zag wegtrekken,
omdat ze machteloos tegenover de over
macht stonden? Kunt u zich nog inden
ken, hoe de talloze onderduikers zich
voelden? Heeft u wel eens cijfers ver
nomen over de talloze verpleegden in
de ziekenhuizen, die nu nog de naweeën
ondervinden van hun verblijf in de ver
schillende concentratiekampen Denkt
u nog wel eens aan de talloos velen, die
in die concentratiekampen omkwamen,
uitgehongerd, vergast of vermoord?
Een mens vergeet spoedig. Of aan die
mensen, die zich tegen de overweldi
ger verzetten en met hun leven moesten
boeten voor hun vaderlandliefde? Een
mens vergeet spoedig. Herinnert u zich
ook nog de graven van de Canadezen,
Engelsen, Polen en verdere nationalitei
ten, die hier sneuvelden in hun strijd
voor onze bevrijding? ’k Zou alweer wil
len zeggen: Een mens vergeet spoedig.
Dit alles is gelukkig verleden. Laat ons
niet ondankbaar zijn. Sneek is er ver
houdingsgewijs best afgekomen. Bezie
Groningen, Nijmegen, Arnhem, Tiel,
Rotterdam, om nmr een paar plaatsen
te noemen, hoe heftiad kunnen zijn, als
Sneek in de vuurlinie had gelegen. Neen,
wjj Snekers zijn er goed afgekomen, wat
de stad betreft. Enkel het Waagge
bouw, de historische plaats, oudtijds, het
centrum van Neerlands grootste boter
markt, is verdwenen. Op haar funda
menten ziet u staan ons tijdelijk oor
logsmonument. Sneek telt nog geen
19000 inwoners, maar op de zijden van
het gedenkteken ziet u de
namen van 66 Vaderlanders.
De wedstrijden in ’t Sportpark.
Onder enorme belangstelling von
den des middags diverse volksspelen
en wedstrijden plaats. Om 2 uur ving
de kaatspartjj aan van vier sterke
Sneker parturen. De eerste partij stel
de door veel buitenslagen teleur. J.
v. d. Meer en K. Laagland gaven uit
stekend spel te zien. De formatie van
de drietallen was: no. 1: K. Laag-
1 id, H. Kamstra en W. Oppenhuis;
no. 2: J. v. d. Meer, L. Seerden en H.
B. Kamstra. Eerstgenoemden wonnen
met eindstand 55 en 64 en een
kaats. Meer spanning en spel zat er
tussen de parturen 3 en 4. IJ. Blom,
S. Travaille en E. Bootsma; Sj. Sik-
kes, K. Bosma en A. Terpstra. Het
spelverloop was
8-0-8-4-6-8-8-4-8-6 60
2-8-2-8-8-0-2-8-4-8 50.
Om de prijzen.
Al was dit een eenzijdige party toch
was deze het aanzien ten volle waard.
De uitslag was:
No. 14-8-4-6-6-4-4 36
No. 3: 8-6-8-8-8-8-8 54
De prezen waren portefeuilles en
portemonnaies.
Uitslag wieler behendigheidswed-
strijden heren: le prijs S. Hettinga;
2e pr. J. Cnossen; 3e pr. J. Poiesz; 4e
pr. K. Koster.
Loopwedstrijd met hindernissen: le
prijs K. Altenburg; 2e pr. D. v. d.
Werf; 3e pr. A. Batstra; 4e pr. C.
Venema.
Kruiwagen race dames: le prijs: IJ.
