Nederland-Indonesië.
Buitenlands Overzicht
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
ling
De spanning wijkt.
I
im
2e JAARGANG No. 52
VRIJDAG 11 JULI 1947
INGEZONDEN.
BIJZONDER GERECHTSHOF
LEEUWARDEN.
DE STICHTING
van een Christel. Lyceum
te Sneek
I
GEDENKTEKEN VOOR
HAN HOLLANDER.
de
hij
in 17
1NGE-
De nieuwe conferentie van Parijs
Ook Peron wil helpen
Kabinet Ramadier blijft
u m
uur.
uur.
IS
:er
rgel
Regeringsverklaring.
van
de tabakskaart
-
N
30
n
Gisteren heeft de regering in de
Tweede Kamer een verklaring over
de thans geschapen verhoudingen af
gelegd. Bij het afdrukken van dit blad
stond ze ons nog niet ten dienste, we
komen daarop en op het debat naar
aanleiding van deze verklaring in ons
volgend nr. terug.
Ab.-prijs f2.50 per half jaar
Franco per post
f3.75 per half jaar
FRANKRIJK DOOR NIEUWE
STAKINGEN BEDREIGD.
Nu ambtenaren en politie.
Opnieuw wordt Frankrijk in ernsti
ge mate bedreigd door een geweldige
staking. Ongeveer 2 millioen ambte
naren en politie hebben een ultimatum
tot de Regering gericht, waarin zij sa
larisverhoging en een gunstiger rang
regeling eisen. Wordt aan deze eisen
niet voldaan, dan gaan zij tot staking
over.
ieken-
en ge-
rege-
inslag
nland)
ta
k 6.55
d o
Prin-
’hilips
Grie-
Bureau voor Advertenties
Fa. DRIJFHOUT
GROOTZAND 55
Iel. 3005
Verschijnt:
DINSDAGS en VRIJDAGS
>S-
3R-
aken
ERS
iter-
Idags
Juli
JLI
ir
in
pers,
ipraan
Kantoor voor Abonnementen:
Fa. KIEZEBRINK Co.
KLEINZAND 7 - Tel. 2872
Het C.D.K. deelt mede, dat met in
gang van 10 Juli een wijziging is ge
bracht in de aanwijzing der bonnen
van de tabakskaar*. Zoals bekend, is
de hoeveelheid sigaretten en kerfta
bak, welke per veertien dagen be
schikbaar wordt gesteld, bepaald op
vijf rantsoenen. Dit heeft tot gevolg,
dat gebruikers van rook- of shagta-
bak nimmer in de gelegenheid zijn hun
gehele veertiendaagse rantsoen in ta-
hem dit op 8 jr. met ontz. kiesrechten bak op te nemen, tenzij de detaillist
zich bereid verklaart een pakje tabak
derwijshervormer Met alle respect voor
hunne toewijding, maar hun ontbreekt
daartoe de kennis en ervaring Ook al
zouden de ouders desniettemin aan het
nieuwe instituut hun vertrouwen schen
ken, wij kunnen dit niet en voorzien een
vervlakking van het middelbaar onder
wijs. Hiertegen te waarschuwen is niet
meer dan plicht van allen, die het wèl
menen met ons onderwijs. Het funda
ment van goed middelbaar onderwijs
wordt gelegd in de eerste leerjaren, en
als men zich hiervan niet bewust is,
kunnen teleurstellingen voor de .ouders
èn de kinderen, die juis* op die leeftijd
zo uiterst gevoelig is, niet uitblijven.
Met het oog op het feit, dat de nieuwe
school haar werkzaamheden met het af
nemen van toelatingsexamens reeds
heeft aangevangen, willen wij tijdig en
duidelijk ons standpunt hier uiteenzet
ten zolang deze school niet wettelijk
erkend is en niet het recht heeft haar
eigen eindexamen af te nemen, zal iede
re leerling, die de wens te kennen geeft
overgeplaatst te worden op onze school,
zich aan een examen moeten onderwer
pen.
Tenslotte willen wij nog wijzen op de
gevolgen, die de oprichting van een
Lyceum voor de in Sneek bestaande in
stituten met zich mede brengen moet.
In een klein plattelandscentrum als
Sneek kan de ene school slechts groeien
ten koste van de andere en over enkele
jaren zullen twee bloedarme scholen van
Middelbaar Onderwijs zich bewust wor
den dat ze in hunne mogelijkheden zijn
beperkt. Wij denken hierbij niet alleen
aan de literair-economische afdeling (A-
afdeling), maar vooral aan de ophanden
zijnde onderwijsvernieuwing, die meer
dere differentiatie wenst te geven. Juist
omdat men uiteraard weer gebonden is
aan bepaalde getallen, zal het hierop
neerkomen dat alleen de grote steden en
In de algemene ledenvergadering
var de AVRO welke in het studioge-
bouw te Hilversum is gehouden is het
Wijn-
inger-
it An-
ber te
Cnos-
3aast-
Brat-
nanna
b Uil-
:eij en
in. Jo-
la en
DE PLAATS VAN DE RIJKS-
ZUIVELSCHOOL.
Bij beschikking van de minister van
Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie
ning is ingesteld een commissie, wel-
woordig ontstellende gebrek aan bevoeg
de docenten de ouders, die hunne kinde
ren naar de nieuwe school sturen, bij
voorbaat genoegen zullen moeten nemen
met kwalitatief inférieur onderwijs
Ook in dit opzicht is het tijdstip aller
ongelukkigst gekozen en behoorde men
daarom al van het bij de wet gegeven
recht voorlopig afstand te doen. For
ceert men deze zaak, dan kunnen de ge
volgen niet uitblijven. Dat verklaart
mede dat de regering huiverig is met
de subsidieverlening aan nieuwe scholen.
Reeds doet zich de .vloed van het te
kort aan bevoegde leerkrachten gelden
bij de eindexamens van dit jaar, die bo
vendien duidelijk aantonen dat het de
regering ernst is het einddiploma zijn
oude waarde terug te geven. <~>nzp
school verkeert nog altijd in een gunstige
positie, al heeft die ook haar toevlucht
moeten nemen tot enkele onbevoegde
krachten. Aan de nieuwe school dreigt
men echter, wat bij ons uitzondering is,
tot regel te verheffen. Zolang de trek
naar het Westen voortduurt, zal het
steeds moeilijker worden voor een plaats
als Sneek om het corps van bevoegde
leraren voltallig te houden, want de al
gemene verwachting is dat het tekort
aan bevoegden in de volgende jaren nog
nijpender zal worden. Hoe zal dan een
nieuwe school, die uit hoofde van haar
bijzonder karakter nog beperkter is in
haar keus en die het personeel nog geen
volledige betrekking kan bieden, deze
moeilijkheden overwinnen Wij zijn dan
ook zeer benieuwd hoe de lijst der be
voegde docenten van de nieuwe
school er uit zal zien en betwijfelen of
op grond hiervan inderdaad nog van een
Lyceum gesproken kan worden. Want
zijn we goed ingelicht, dan zullen in
hoofdzaak U.L.O.-onderwijzers worden
ingeschakeld. Reeds kondigt zich één
dier leerkrachten aan als een groot on-
door te snijden. Deze laatste handel
wijze is, zoals men weet, feitelijk ver
boden. Om aan dit bezwaar tegemoet
te komen, zullen voortaan afwisselend
ze en vier rantsoenen per veertien
dagen beschikbaar worden gesteld.
Thans zijn óp de tabakskaart dus bon
nen voor zes rantsoenen aangewezen.
Op 24 Juli zullen op dezelfde kaart
dan bonnen voor vier rantsoenen wor
den aangewezen. De bonaanwijzing op
de gemengde tabaks- en versnape-
ringskaart ondergaat geen wijziging.
E.
ijjven.
ika is
Vlieg-
e aan-
plat-
h met
zou er
ran te
stipjes
expe-
radio-
n met
1.
p hier
ie Am.
jn on-
Bleef over het verschil van mening
over de gemeenschappelijke gendar
merie. Van officiële Ned. zijde werd
daarover opgemerkt dat dit menings
verschil mogelijk voortvloeit uit een
onvoldoende begrip van republikeinse
zijde voor de werking en de bouw van
het federale gezagsapparaat.
In zijn brief aan Djokja had dr.
van Mook er dan ook op gewezen dat
de zorg voor de binnenlandse veilig
heid tot de competentie van de fede
rale organen behoort, daarvoor is een
gemeenschappelijke gendarmerie nood
zakelijk. Dr. van Mook had er ook op
gewezen dat de voorstellen „als ge
heel waren opgesteld”. Hieruit zou
men kunnen lezen dat de republiek
ook de gemeenschappelijke gendarme- te staan.
toch al voort Engeland en Frankrijk er
van te beschuldigen door middel van het
plan-Marshall de kleine Europese naties
ondergeschikt aan de Engelse en Fran
se behoeften te willen maken. Natuur
lijk zullen landen als Zuid-Slavië en
Roemenië welker regeringen doorgewin
terde aanhangers van Moskou zijn, niet
ter conferentie zijn. Dat Nederland, Bel
gië en Luxemburg, nu verenigd in een
tolunie en daarmee een voorbeeld van
Europese samenwerking niet zullen
ontbreken, spreekt. We zullen ons hier
niet verdiepen in de problemen welke
aan de orde komen. Met spanning zien
we het resultaat tegemoet en de reactie
daarop van het Amerikaanse congres,
dat tenslotte de steun moet verlenen,
maar niet minder» die van Rusland. In
tussen is er ook een andere helper voor
Europa opgedoken, nl. de Argentijnse
dictator Péron, die in een rede heeft
verklaard dat Argentinië zijn rijkdom
men hoofdzakelijk dus levensmidde
len ook ter beschikking van Europa
wil stellen. Men weet nog niet goed of
hij bedoelt met de Ver. Staten samen te
werken, dan wel op eigen houtje een
hulpactie op touw te zetten. Eigenlijk
zev het laatste het waarschijnlijkst zijn,
daar Argentinië steeds naijverig op de
leidende rol van de Ver. Staten is ge
weest. Als Péron echter met de Ver.
Staten samen zou willen doen, zou hij
mee moeten werken aan de economische
boycot van Spanje, immers dat is van
de bijeenkomst te Parijs stellig met
goedkeuring van de Ver. Staten uit
gesloten en het is niet waarschijnlijk dat
Péron, de beste vriend van Franco, zo
iets zal doen. Eer zou men kunnen ver
wachten dat Pérons actie is begonnen
om toch Franco-Spanje nog in het alge
mene steunplan opgenomen te krijgen.
De.Ver. Staten zouden gul aangeboden
Argentijnse medewerking moeilijk kun
nen afwijzen en Argentinië zou dan de
voorwaarde kunnen stellen dat ook
Franco-Spanje in de hulpactie werd be
grepen. Nu we het toch over Spanje
hebben, zij vermeld dat de volksstemming
daar natuurlijk een grote meerderheid
voor Franco's wet betreffende zijn op
volging heeft opgeleverd. Dictatoren
weten met zo’n volksstemming Wel raad,
maar democraten wantrouwen dan ook
dergelijke uitslagen. Intussen heeft
Spanje al geprotesteerd tegen de be
handeling welke het ervaart nu het plan
Marshall aan de orde is. De Spaanse
verontwaardiging richt zich daarbij
vooral tegen Frankrijk, dat zoals be
kend al lang de diplomatieke betrekkin-
rie had te aanvaarden, maar nu gezag
hebbende kringen te Batavia ver
klaarden dat door het nadere ant
woord der republiek de spanning is
opgeheven, is het wel du: Mijk dat
over dit punt en het tegenvoorstel der
republiek zal worden gepraat. Men
voelt overigens het verschil tussen
het Nederlandse en het standpunt der
republiek. Als het Nederlandse voor
stel werd aangenomen zou dit in de
praktijk betekenen dat de Nederland
se en andere ondernemingen en de
planters op republikeins gebied wer
den beschermd door gendarmerie,
waartoe ook Nederlanders behoor
den het republikeinse voorstel wil
wel dat in de leiding van het bevei-
ligingsapparaat ook Nederlanders zit
ting hebben, maar de gendarmerie
zelve zou alleen uit Indonesiërs be
staan. Dit zou aanzienlijk meer risico
voor ondernemers en ondernemingen
betekenen, na al wat er gebeurd is,
dan in het eerste geval. Maar mis
schien komt uit het overleg nog iets
goeds ook op dit punt voort.
Na een paar spannende dagen,
kwam er Dinsdag ontspanning in de
betrekkingen tussen Nederland en de
republiek Indonesië. Dr. van Mook
had na de ontvangst van de nota van
Sjarifoeddin een brief naar Djokja
gezonden waarin nogmaals werd aan
gedrongen op een duidelijke aanvaar
ding van alle belangrijke punten uit
onze voorstellen in verband met de
huidige onhoudbare toestand.
Dinsdag werd het antwoord op deze
brief te Batavia ontvangen en daar
uit bleek dat de republiek er mee ac-
coord ging dat de vertegenwoordiger
van de Kroon in'de voorlopige rege
ring de beslissende stem zou hebben
en dat in die regering naast deze ver
tegenwoordiger, alle toekomstige
deelstaten der Ver. Staten van Indo
nesië een afgevaardigde zouden heb
ben. Zij aanvaardde ook dat de bui
tenlandse betrekkingen der rc publiek
gedurende de overgangstijd in over
eenstemming werden gebracht met
het voortbestaan der Nederlandse
souvereiniteit in die periode. Dus de
republiek zal voorlopig niet meer zelf
standig vriendschapsverdragen met
andere naties sluiten. Eveneens werd
aa. genomen het Ned. voorstel betref
fende de vorming van federale orga
nen en nog eens erkend de - ihten
van vreemdelingen op de ondernemin
gen. Deze ondernemingen worden te
ruggegeven. Landsbediijven binnen de
republiek vallen de republiek toe. Al
leen de eis dat een gemeenschappe
lijke gendarmerie zou worden ge
vormd, aanvaardde de republiek niet.
Zij deed een tegenvoorstel, nl. dat zij
accoord ging met een gemeenschap
pelijk directoraat voor de binnenland
se veiligheid, waarin vertegenwoordi
gers der toekomstige deelstaten zit
ting zullen hebben. Voorts verklaarde
de republiek zich bereid alle functies
en organisaties op te heffen welke in
strijd geacht moeten worden met het
verdrag van Linggadjati terwijl zij
een wapenstilstand en alle gevolgen
van dien, aanvaardt. Deze laatste toe
zegging kreeg Dinsdag reeds een be
gin van uitvoering doordat Soekarno
de functies van republikeins gouver
neur voor Borneo, Celebes en andere
eilanden, die niet tot het gebied der
republiek behoren ophief.
Wat overbleef.
de grote scholen van de vernieuwing
gaan profiteren en dat in de kleine lo
kale centra de nieuwe mogelijkheden
niet benut kunnen worden als gevolg
van versplintering van krachten. Ook
de personeelsbezetting zal hiervan de
terugslag ondervinden, daar alleen een
grote school een behoorlijk bestaan kan
garanderen.
Juist daarom moeten we in deze tijd
niet uitelkaar drijven, wat meer dan 80
jaar samen kon gaan. Laat men in
Sneek de zaak niet op de spits drijven,
maar het gezond verstand doen spreken.
Waartoe dient het de verhoudingen tus
sen de verschillende bevolkingsgroepen
te verscherpen Het moet toch ondanks
principiële verschillen mogelijk zijn een
basis te vinden voor samenwerking. De
regeling van het godsdienstonderwijs is
o.’, de best denkbare, maar wenst men
voor dit vak meer uren, wij zijn bereid
hieraan tegemoet te komen. Heeft men
andere wensen of grieven, dan hebben
we toch recht erop deze te vernemen
Wij van onze kant zullen er ons altijd
van bewust blijven dat onze schoolbe
volking heterogeen van samenstelling is.
Meer contact tussen school en gezin ho
pen we tot stand te brengen door de op
richting van een oudervereniging, waar
door niet alleen een vruchtbare gedach
tenwisseling mogelijk wordt maar ook
eventuële wensen der ouders gemakke
lijker naar voren kunnen worden ge
bracht. Wij hopen dan ook dat in deze
periode van wederopbouw het V.H. en
Middelbaar Onderwijs in Sneek voor af
braak en versplintering bespaard moge
blijven Het woord en de daad is aan
de rechtzinnig protestanten I
U, mijnheer de Redacteur, dank zeg
gende voor de verleende plaatsruimte.
H. DE BOER,
Directeur der R.H.B.S.
te Sneek.
r
De vertegenwoordigers van een aan
tal Europese landen, die morgen, Zater
dag, te Parjjs bijeenkomen, zijn niet te
benijden. Zij zullen in korte tijd een
economisch plan moeten opstellen, dat
tot basis kan dienen voor de hulpver
lening van de Ver. Staten. Dat wil dus
zeggen, dat men het eerst eens moet
worden hoe men elkaar onderling kan
bijstaan, waarna de Ver. Staten voor
aanvulling van de tekorten zouden die
nen te zorgen. Op zichzelf is de opstel
ling van een dergelijk plan al heel moei
lijk, vooral omdat van elk land weer
zekere opofferingen zullen worden ge
vergd. Daarnaast staat dan de moei
lijkheid dat men alles, wat naar politie
ke samenwerking riekt, moet trachten
te vermijden. Want men wil nog altijd
inu Rusland en verschillende van zijn
satellietstaten niet meedoen blokvor
ming voorkomen, hoewel de praktijk,
als de conferentie slaagt, er als vanzelf
toe zal leiden. Men kan zich voorstellen
dat landen als Noorwegen en Zweden
bijv., buren van Rusland, echter huive
rig zullen zijn voor alles wat maar
naar politiek zweemt. En enigszins ver
baasd is men zelfs dat een land als
Tsjecho-Slowakije, uiterst bevriend met
Rusland en behorend tot de Russische
invloedsfeer, ter conferentie komt. Maar
de Tsjechen beroemen er zich dan ook
op een democratie op Westerse basis te
zgn. Toch zal dit d doorslag niet ge
geven hebben bij het besluit der Tsjechen.
Wèl het feit dat het grootste deel van
hun handel naar het Westen gericht is,
daarom kunnen zij van deze econo
mische conferentie niet wegblijven. Hun
aanwezigheid betekent trouwens niet,
dat ze ook werkelijk zullen meedoen. Ze
zullen eerst wel eens de kat uit de boom
kijken. Tezelfder tijd trouwens gaat er
een Tsjechische afvaardiging naar Mos
kou, naar het heet ook voor econo
mische onderhandelingen, maar de mi
nister-president en de minister van bui
tenlandse zaken gaan mee en dat geeft
ook een politieke tint aan dit bezoek. De
Tsjechen zullen op de conferentie te Pa
rijs vertegenwoordigd zijn door hun am
bassadeur te Parijs, dat bewijst al dat
ze zich daar niet zullen hinden, de mees
te landen sturen trouwens figuren van
meer enonomische dan politieke bete
kenis, ook al zullen enkele kopstuk
ken even verschijnen dat brengt niet
alleen de aard der conferentie mee,
maar ook de wens de Russen zo weinig
mogelijk grond te geven voor de verden
king dat er een complot tegen hen ge
smeed wordt. Moskou gaat overigens
SNEEKER NIEUWSBLAD
RedacteurenL. KIEZEBRINK en C. SMIT Redactie-adres: KLEINZAND 7 SNEEK
jr. te
en 26
■kman
Hoge- j
?4 jr., I
West-
1. van
overl.
De moordnacht te Sneek.
Voor het bijzonder gerechtshof stond
Dinsdag terecht de 29-jarige Cornelis
Gerhard Schut, kellner, wonende te
Drachten, thans geinterneerd. Zoals
wij reeds eerder meldden was deze
Schut de handlanger van Visser in de
beruchte moordnacht te Sneekhij was
het die op mevr. Rasterhoff schoot
toen deze op het moment dat de heer
Rasterhoff getroffen werd door een
schot van de nu twee maal ter dood
veroordeelde Visser en neerzonk, de
moordenaar vastgreep. Visser riep
toen „schiet” en beklaagde loste 2
schoten, waarvan één mevr. Raster
hoff aan haar rechterhand trof.
Bekl. beweerde nu zenuwachtig te
zijn geweest, mevr. Rasterhoff niet te
hebben opgemerkt en zo maar in de
richting van de gang te hebben ge
schoten.
De procureur-fiscaal is echter door
de getuigenverklaringen tot de over
tuiging gekomen, dat verd. een min
der bescheiden rol in het drama heeft
gespeeld, dan hij nu doet voorkomen
en eist 15 jr. met ontz. beide kies
rechten.
De 43-jarige fabriekscontroleur
Gerrit Okkema uit Grouw had in die
nacht huiszoekingen verricht. Hij had
er opdracht toe gekregen en durfde
niet weigeren, zeide bekl. nu. Als de
procureur-fiscaal zijn zin krijgt komt
gen met Franco heeft afgebroken. Kans
da* dit spoedig zal veranderen, lijkt er
niet te zijn al doen zich in de Franse
politiek zekere merkwaardige verande
ringen voor. Evenals in Engeland de
linkervleugel der Arbeiderspartij, ver
wijdert ook in Frankrijk de linkervleu
gel der socialisten zich verder van de
communisten. In de nationale raad der
socialistische partij, waar werd besloten
het kabinet-Ramadier te blijven steunen
zei de leider van de linkervleugel dat
het onder de huidige internationale om
standigheden ónmogelijk is dat de com
munisten in de regering terug keren.
Terecht constateerde overigens een
door de raad aangenomen motie dat
slechts de deelneming van alle Europese
landen het aanbod van Marshall met
volledig succes zou kunnen bekronen,
waarom de hoop werd uitgesproken dat
Rusland alsnog zou meedoen. Die hoop
schijnt echter voorlopig ijdel, al kan men
niet voorzien wat er op de duur zal ge
beuren. Tenslotte blijft het altijd moge
lijk dat een tengevolge van het plan-
Marshall ietwat economisch georgani
seerd West-Europa ook de weg naar
economische toenadering tot Rusland
vindt en misschien ”ou een land als
Tsjecho-Slowakije daarbij als brug zeer
nuttige diensten kunnen verrichten. Het
zou zelfs mogelijk kunnen zijn dat
Tsjecho-Slowakije met voorkennis en in
stemming van Rusland naar de confe
rentie te Parijs gaat om eventueel als
bemiddelaar op te treden. Van het ver
dere nieuws zij nog vermeld dat 15 Au
gustus India gesplitst wordt in de twee
onafhankelijke dominions Pakistan en
Hindoestan, de koning van Engeland
doet afstand van de titel keizer van In
dia. Maiski, vele jaren Sovjet-ambassa-
deur te Londen, wordt nu de Russische
ambassadeur in India. Daaruit blijkt wel
hoe belangrijk men te Moskou deze post
acht. Vermelding verdient nog dat John
Lewis, de leider de- Amerikaanse mijn
werkers, een zeer gunstig arbeidscon
tract met de mijneigenaars heeft kun
nen afsluiten. Daardoor is een staking
voorkomen, die in verband met de nieu
we arbeidswetten grote onrust in de
Ver. Staten had kunnen verwekken en
Europa’s moeilijke kolenpositie nog
slechter zou hebben gemaakt. Volgens
sommige bladen dreigt er in Engeland
een botsing tussen regering en vakver
enigingen. Het blijkt dat de Engelse in
dustrie lang niet de verwachte produc
tie haalt; een der redenen is dat er per
arbeider te weinig geproduceerd wordt
en minister Shinwell heeft met ontslag
van lijntrekkende arbeiders gedreigd.
In Iran (Perzië) is de staat van beleg
in de hoofdstad Teheran afgekondigd,
men vreesde een staatsgreep. Zoals be
kend botsen hier de Russische en Anglo-
Amerikaanse invloedsferen.
ke tot taak zal hebben voornoemde
minister te adviseren over de vraag
of de verplaatsing van de Rijkszuivel-
school van Bolsward naar Leeuwar-
de in het belang van het onderwijs
wenselijk is. In deze commissie zijn
benoemd tot lid en voorzitter Mr.
dr. J. Linthorst Homan, voorz. van
de Alg. Ned. Zuivelbond (F.N.Z.) te
Groningen. Tot secretaris Ir. S. J.
Snieder, ingenieur bij de voorlich
tingsdienst ten behoeve van de land
bouw, te Voorburg. Ook Bolsward is
in de commissie vertegenwoordigd.
COLLECTE-ACTIE „PRO REGE”.
Namens het hieronder genoemde
comité van aanbeveling doe ik een
beroep op U allen om de collecte te
steunen, die op 14 en 15 Juli a.s.
wordt gehouden ten behoeve van onze
soldaten.
Gij, die Uw zoon, broer, man of ver
loofde in militaire dienst hebt zien
gaan, misschien reeds naar Indië hebt
zien vertrekken, mist veel.
Maar zij missen meer.
Zij missen niet alleen U, maar ook
hun thuis, hun omgeving, het milieu
waarin zij behoren, en waarvan zij nu
losgemaakt zijn.
Gij allen, burgers van Sneek, kunt
er toe bijdragen, dat gemis te vergoe
den; gij kunt hen iets van die omge
ving, van dat tehuis, van Uzelf aan
bieden.
Collecte-actie „Pro Rege” stelt zich
ten doel in Nederland en.in Indië te
huizen op te richten, waar aan onze
(Uw jongens) een tehuis met huise
lijke, Christelijke sfeer geboden wordt.
Voor onze soldaten geen „leave-
centrum” maar ver van huis een ge
zellig thuis.
Steunt daartoe onze collecte.
Het Comité van aanbeveling
M A. W. Haan, lid van Ged. Staten.
Ds. H. van Niel, N. H. Predikant.
Ds. J. N. de Ruiter, N. H. Predikant.
Ds. M. v. d. Meulen, Doopsgez. Pred.
Ds. H. Steenhuis, Legerpredikant.
Ds. J. Broertjes, Pred. Bapt. Gem.
Ds. W. Ruiter, Chr. Geref. Predikant.
P. W. Ranselaar, Kapt. L. des Heils.
Mej. J. v.d. Veen, Godsd.onderwijzeres
Ds. F. Guillaume, Ger f. Predikant.
A. Zwaagman, fabrikant.
P Engelsma, tandarts.
G. Reehoorn, Chr. Besturenbond.
Mevr. L. C. HofstraTjebbes,
Ned. Chr. Vrouwenvereniging.
Mr. Dr. J. P. Winsemius,
Kapt, der Inf. (Correspondent).
De plannen om tot stichting van een
Christelijk Lyceum te Sneek over te
gaan hebben vaste vormen aangenomen,
zo meldde onlangs het Friesch Dagblad
en het is ook dezelfde courant die zich
in het nummer van 1 Juli ernstig be
klaagt over „de onwil en tegenwerking”
van Den Haag. Of dit laatste inderdaad
wel juist is, kunnen wjj moeilijk beoor
delen, maar dat men daar niet over
tuigd is van de noodzakelijkheid van de
nieuwe school, mogen we gerust aan
nemen. En dit verwondert ons in het
geheel niet Op het Departement is men
volkomen op de hoogte met de plaatse
lijke toestand en men weet daar ook
heel goed dat aan onze beide stedelijke
inrichtingen voor V.H. en M.O. met de
uiteenlopende belangen van de onder
scheidene godsdienstige groepen vol
doende rekening wordt gehouden. Wij
"uecwijfelen echter of men iT Sneek en
het achterland wel juist is ingelicht en
wordt voorgelicht. Daarom achten we
he* dienstig dit onderwerp in een open
bare discussie te betrekken, want nog
is het niet t e laat om geldverspilling,
benadeling van .het Onderwijs en teleur
stellingen te vdSrkomen.
Het essentiële verschil tussen bijzon
dere en openbare scholen, wat betreft
de urentabel, vormt het godsdienston
derwijs. Dit is op de bijzondere scholen
een verplicht vak, op de openbare fa
cultatief gesteld, hetgeen dus betekent
dat uitsluitend de ouders beslissen of
hunne kinderen deze lessen zullen volgen
of niet. Op vele openbare Middelbare
scholen wordt het godsdienstonderwijs
>n.
ebben
hapen
boden
wets-
:hade-
rleden
mmen
alleen
gehouden na de officiële schooltijd, op
de R.H.B.S. te Sneek geschiedt dit ech
ter binnen het raam van de lesrooster
(Maandagmiddag) en ook voor deze
uren geldt dat geen les zonder voorken
nis mag worden verzuimd door de leer
lingen, die daarvoor bij de aanvang van
de cursus werden opgegeven. Uit de en
quête (vermeld in het Weekblad voor
Gymnasiaal- en Middelbaar Onderwijs
van 19 Februari 1947) blijkt dat aan
75 van alle bijzondere scholen voor
Gymn. en M.O. in Nederland (nl. 28 van
de 36 scholen) per week 1 uur gods
dienstonderwijs op de lesrooster is uit
getrokken. Ook aan onze school is dit
het geval (evenals aan de Chr. H.B.S.
te Leeuwarden) en wanneer bovendien
dit onderwijs voor de protestanten in
handen is gelegd van een rechtzinnig
predikant (Ds. de Ruiter), die (om zijn
eigen woorden maar te gebruiken) het
„met zeer veel genoegen” doet en zal
blijven doen, dan mag men in ortho
doxe kringen toch waarlijk niet beweren
dat er op onze school aan hunne speci
fieke belangen te kort wordt gedaan.
Alleen de Gereformeerden staan op hun
onverzoenlijk standpunt en weigeren van
deze gelegenheid gebruik te maken. Het
is hun en niet onze schuld dat deze kin
deren verstoken blijven van dit gods
dienstonderwijs. Een poging van hunne
geestelijke leidsman om onze school in
een verkeerd daglicht te stellen heeft
wel jammerlijk gefaald, maar desniette
min is het hem gelukt de orthodoxe
leden der Ned. Hervormde Kerk, die toch
de overgrote meerderheid in de gehele
Zuidwesthoek van Friesland uitmaken,
mee te slepen in een groots opgezette
propaganda-actie. Na de bovengegeven
uiteenzetting omtrent de regeling van
het godsdienstonderwijs zou het een
pijnlijke ervaring zgn te moeten consta
teren dat juist de orthodoxe leden der
BONAANWIJZING TABAK.
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat gedurende het tijdvak
11 t/m 26 Juli 1947 de bonnen
„Tabak G-31” van
QA 707 en bon „Tabak G-35” van de
tabaks- en versnaperingenkaart QC
707 recht geven op het kopen van 2
rantsoenen sigaretten of kerftabak
per bon. Bon „Tabak G-32” van de
tabakskaart is niet aangewezen.
De houders van een tabakskaart
krijgen dus deze periode de beschik
king over C> rantsoenen sigaretten of
kerftabak. Zij dienen er rekening me
de te houden, dat op 24 Juli 4 rant
soenen zullen worden aangewezen.
Deze regeling maakt het doorsnijden
van pakjes kerftabak overbodig.
Ned. Herv. Kerk het jneer dan 80 jaar
in onze school gestelde vertrouwen wil
len opzeggen. Ook op andere gronden
betreuren wij dit initiatief. Dat de nieu
we school, die zeer wa^feschijnlijk het
eerste jaar in een paar agstaande lo
kalen van de Christelijk (Kweekschool
zal worden ondergebracht Ain het vol
gende jaar heel wat woninrotuimte aan
haar bestemming zal moetent qnttrekken
in een tijd van een enorm w&ihgtekort,
vermag misschien weinig infftuk te ma
ken, maar dat men in deze zorgelijke
tijd van het formele recht efep eigen
school op te richten (dit recht bestrijden
doen we allerminst wenst gebruik te
maken, geeft wel blijk van een gemis
aan verantwoordelijkheidsgevoel tegen
over de gemeenschap. De heer Wijtzes
achtte juist nu het psychologisch mo
ment gekomen om een actie te begin
nen. Is in deze tijd, waarin ons gehele
volksbestaan op het spel staat, enige
zelfbeperking niet een geboden eis
Niet onwil maar financiële onmacht
dwingt de regering de subsidiëring van
een 25-tal pas opgerichte bijzondere
scholen van V.H. en M.O. op te schorten
tot betere tijden zijn aangebroken. En
als de ouders zich voldoende realiseren
dat het Christelijk Lyceum voorlopig
niet in aanmerking komt voor subsidie,
dan betekent dit een zeer kostbaar ex
periment, dat in de volgende jaren steeds
hogere uitgaven met zich medebrengt.
(Men denke aan de eis van vaklokalen,
bibliotheek, instrumenten, die in het ge
heel niet of tegen fabelachtig hoge prij
zen zgn te betrekken, uitbreiding van
het docentencorps etc.) In het midden
gelaten of het extra-financiële offer, dat
van de bevolking van deze streek in een
steeds moeilijker wordende situatie (nog
afgezien van de ontwikkeling in Indië)
zal worden gevraagd, noodzakelijk is, in
ieder geval staat vast dat bij het tegen-
plan geopperd een gedenkteken op te
richten voor Han Hollander, wijlen
Avro’s bekende radio-sportverslag-
gever, die zich met zijn verslagen van
interland-voetbalwedstrijden een on
gekende populariteit verwierf.
