:r
Buitenlands Overzicht
kt
1
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBR1TSERADEEL en IJLST
3e JAARGANG No. 17
r
ids
en-
telte
het
rpen
VRIJDAG 27 FEBRUARI 1948
e
Eep- aftrek van sisu -luiiL/u "<J3£ -ach foihol-
IN DE VOORZOMER WEER
EEN BON VOOR SLAOLIE.
veer
t
Ab.-prijs f2.50 per half jaar
Franco per post
f3.75 per half jaar
e
e
r
root
iten,
lening aan Tsjecho-Slowakije en de
uitvoer van machines er heen, stop
gezet.
lanske Frysk en as hja dan op har
oanrieden Frysk skriuwe dan giet dat
meastentiids folie better. By aldere
bern wurdt de ynfloed fan it Hollansk
merkber, in bulte Hollannismen en ek
de sinbou wurdt ünfrysk. It is dêrom
fan great bilang dat op skoalle beide
talen goed leard wurde en meiinoar
forlike.
Nei it skoft sprekt Frou Dijkstra
oer de greate foarrie stüdzje-mate-
riael dat der üt de brieven to heljen
is, binammen hwat it forskil yn üt-
spraek, de bineaming fan de dingen,
de fügels, blommen en bisten yn de
forskate kontreijeh oangiet. Ek op
psychologysk gebiet kin men üt de
brieven in protte leare. Aerd en wêzen
fan it bern komme ridlik gau düdlik
nei foaren. Sprekster wiisde it forhol-
lanskjen fan üs moaije Fryske beme-
nammen óf en stie oan op it bihald
fan de Fr. ütgongen, b.v. Jeltsje en
net Jelly.
De foarsitter is de tolk fan alle-
gearre as hy Frou Dijkstra hertlik
tank seit foar har lêzing en foar alles
hwat hja troch it foarlêzen fan de
brieven sjen litten hat fan hwat der
libbet yn de bernesiele.
HET KAASRANTSOEN
OP HET OUDE PEIL.
Toen met ingang van 1 Februari jl.
het melkrantsoen op het vóór de
rantsoenverlaging van October 1947
geldende peil kon worden gebracht,
had het herstel nog niet volledig be
trekking op het indertijd eveneens
verlaagde kaasrantsoen. Wel werd
met ingang van 15 Februari reeds een
ruimere verstrekking van kaas moge
lijk. Tengevolge van het naar verhou
ding gunstige verloop van de melk
productie kan de Minister van Land
bouw, Visserij en Voedselvoorziening
thans bepalen, dat met ingang van 15
r
Kantoor voor Abonnementen
c'a. KIEZEBRINK Co.
KLEINZAND 7 - Tel. 2872
als
tken
I
SNITSER FRYSK FORBAN.
Moandei 23 Febr. haldde it Forban
har fyfte bütengewoane gearkomste,
dêr’t Dr. G. Dijkstra fan Ljouwert yn
sprekke soe oer de Yslanske saga. Nei
it sjongen fan „Wy, wy litte üs tael
net farre”, hjit de foarsitter D. A.
Tamminga allegearre wolkom en dielt
mei dat Dr. Dijkstra net rjocht by de
tiid is en sadwaende net komme koe,
mar dat frou Dijkstra ré foun wie om
it plak fan har man yn to nimmen. It
ünderwerp „De Yslanske saga” sil
forfalle moatte, mar hy is der fan
oertsjüge, dat „It Fryske Bernebrief”,
dêr’t hja joun oer prate sil, ek tige de
oandacht wurdich is. Frou Dijkstra,
dy’t sünt 1931 under de skülnamme
Muoike Wike de bernerubryk yn de
Ljouwerter krante forsoarget en as
sadanich tüzenen brieven krigen hat
fan lytse, greatere en greate bern,
wiist op it greate foardiel fan dy
briefwiksel foar de bern, omdat hja al
jong leare harren tinzen op papier to
setten. Fierder ia dit in prachtich mid
del foar har om de bernesiele t to
hifkjen. De bern skriuwe alles sa’t hja
dat seis sjogge en bilibje, yn in sta
vering, dy’t faken oanslüt by de üt-
spraek. By it bianderjen fan dy brie
ven brükt Muoike Wike sa folie moog-
lik deselde wurden om de bern to lea-
ren dy op de goede manear to skriu-
wen. Sadwaende leare de bern maklik
de goede stavering. Der binne ek
guon, dv’t yn ’t bigjin yn ’t Hollansk
nu geëindigd, maar men kan ze nog
inleveren bij de plaatselijke comité’s
van de nat. monumentencommissie,
die er nog wel restitutie op kan krij
gen. De praktijk leert dat velen deze
bonnetjes maar aan hun brandstof-
fenkaart hebben laten zitten, en niet
om de terugbetaling van het teveel op
brandstoffen betaalde naar het post-
kantoor zijn gegaan.
Maart 1948 het kaasrantsoen geheel
op het oude peil wordt gebracht. Van
die datum af zullen de volwassenen
van 21 jaar en ouder (houders van A-
kaarten) en kinderen van 5 tot en
met 14 jaar (houders van C-kaarten)
100 gram kaas per week ontvangen
en de zgn. rijpere jeugd van 15 tot en
met 20 jaar (houders van B-kaarten)
150 gram. De rantsoenen voor de
leeftijdsgroepen D en E dat zijn de
allerjongsten worden op ’t niveau
gebracht van 5C gram per week.
Het Ministerie van Landbouw, Vis
serij en Voedselvoorziening voegt aan
deze mededeling toe, dat het verloop
van de melkproductie, behalve tot het
herstel van het kaasrantsoen, voors
hands geen aanleiding kan geven tot
opvoering van de voorziening met
211 Melk
213 Melk
216 Vlees
217 Vlees
218, 219 Boter
SNEËKER NIEUWSBLAD
Redacteuren: L. KIEZEBRINK en C. SMIT Redactie-adresKLEINZAND 7 - SNEEK
TSJECHO-SLOWAKIJE.
Volgens de laatste berichten heeft
Gottwald een nieuw kabinet gevormd,
dat door pres. Benesj is aanvaard en
12 communistische ministers en 12
van andere partijen omvat. De laat-
sten staan echter bijna allle onder
communistisch toezicht door ’n comm.
onderminister of iets dergelijks. Ook
het parlement zal worden „gezui
verd”! Het communisme zegeviert
dus. In het Westen acht men het
waarschijnlijk dat thans de Russen
hun aandacht zullen gaan schenken
aan Oostenrijk, Italië en Frankrijk.
zoals deze bij de noodvoorziening voor
de ouden van dagen plaats vindt, heb
ben de ministers gemeend hier niet te
moeten doen toepassen.
De netto-kosten worden geraamd
op 12 a 13 millioen per jaar, te
dekken uit de vereveningsbelasting.
SURINAME IS ONTEVREDEN.
De Surinaamse delegatie ter ronde
tafel-conferentie heeft een communi
qué uitgegeven, waarin er melding
van wordt gemaakt dat het verloop
der conferentie in Suriname een toe
nemende vrees heeft doen ontstaan,
dat zij niet tot aannemelijke resulta
ten zal leiden. Zelfs heeft de geza
menlijke Surinaamse pers een tele
gram aan de minister-president ge
zonden, waarin op de funeste gevol
gen van ’t mislukken der conferentie
wordt gewezen. De alarmerende be
richten uit Suriname nopen de dele
gatie het Nederlandse publiek op de
hoogte te stellen van de door het ver
loop der conferentie bij de Surinaamse
bevolking tot uitdrukking gekomen
spanningen. Niet alleen de gevolgde
procedure maar in niet mindere mate
het tot nu toe gebleken gebrek aan
overeenstemming hebben medege
werkt aan het vergroten van de twij
fel aan een bevredigend resultaat van
dit belangrijke samentreffen der dne
betrokken landen.
EX-DIRECTEUR-GENE^AAL VAN
DE LANDBOUW G. RUITER
STAAT TERECHT.
Vqor het tribunaal te Heerenveen,
waarvan mr. K. H. Mulder president
is, stond de 49-jarige ex-directeur van
de landbouw Geert Ruiter uit Lange-
zwaag terecht. Hem was o.m. het lid
maatschap van de N.S.B. ten laste ge
legd en zijn propagandistisch werk,
dat heel wat boeren in het ongeluk
heeft gestort. In Drente alleen missen,
aldus de president, thans 1429 bedrij
ven hun leider, de iast van velen van
hen drukt op verdachtes schouders.
Verdachte heeft als directeur-gene-
raal meerdere goede Nederlanders
van hun functies ontheven en er per
sonen in benoemd, die de N.S.B.-ge-
dachte waren toegedaan. De getuigen
verklaringen liepen uiteen, er waren
er die bezwarend, maar ook die ont
lastend voor Ruiter waren, hij zou
voor joden en onderduikers goed werk
hebben gedaan. De verdediger, mr. J.
H. Cornells uit Sneek drong aan op
spoedige in vrijheidstelling. Uitspraak
1 Maart.
BABY VERBRAND.
Een drie maanden oude baby J. F.
is bij een felle brand in de achterbouw
van een café aan de Regentesselaan te
’s-Gravenhage, waar zijn bedje stond,
om het leven gekomen. De brand is
vermoedelijk ontstaan, doordat het
behang achter een kachel in brand is
geraakt.
LANGZAAM! OOK ZEKER?
De Beierse regering heeft Maandag,
drie jaar na de bevrijding, besloten,
dat de Duitsers van Joodse origine in
den vervolge geen bijnaam meer be
hoeven te'dragen. Tot nu moest, vol
gens een nazi-wet, iedere Joodse Duit
ser Israel of Sarah als eerste voor
naam hebben. Gemakkelijk wordt het
echter de Joden niet gemaakt, want
voor zij van hun nazi-bijnaam af zijn
moeten zij een verzoek richten tot het
Gerechtshof. Pas als dit het verzoek
heeft goedgekeurd, dragen zij weer
hun eigen namen.
melk en melkproducten als b.v. bo
ter, laat staan dat thans gedacht kan
worden aan opheffing van de distri
butie van melk en/of melkproducten,
zoals geruchten willen. Op deze zaken
hebben meer factoren invloed dan al
leen een tijdelijke factor als de stand
der melkproductie in het vroege voor
jaar.
ACTIE NATIONALE MONU
MENTENCOMMISSIE HEEFT
GEEN BEVREDIGEND
RESULTAAT.
De actie om ten bate van de stich
ting van nationale monumenten,
waarvan het voornaamste op de Dam
zou komen, 12 millioen cm2 Midden-
damterrein te Amsterdam a 50 cent
per cm2 te verkopen, loopt niet be
vredigend. 1 April eindigt ze, maar
verwacht wordt dat dan slechts de
helft van het terrein zal zijn verkocht,
een opbrengst dus van 3 millioen,
terwijl op 6 millioen was gerekend.
Ook de inzending van kolenbonnen,
waarop restitutie wordt verleend,
gaat niet vlot. Er zijn nu 50000 ont
vangen. De termijn van terugbetaling
cho-Slowakije zouden binnenhalen zo-
als eenmaal de Sudeten-Duitsers er
Hitlers armee te hulp riepen. Op het
moment dat we dit schrijven, is er
nog niets beslist, president Benes;
heeft het ontslag der ministers niet
aanvaard zolang de onderhandelingen
over een nieuwe kabinetsformatie du-
ren. Naar verluidt zal Gottwald, de
tegenwoordige communistische eerste
minister de opdracht krijgen een
nieuw kabinet te vormen, de soc. dem.
zouden hem steun hebben toegezegd
mits het weer een nationaal kabinet
zou worden, dat dus ook weer een
brede basis onder de partijen zou moé
ten vinden. Het is de vraag of de par
tijen, welker ministers aftraden, hier
voor te vinden zullen zijn, temeer nu
in Slowakije de premier van de pro
vinciale regering, de communist Hu-
sak, zijn ministers van andere partijen
maar zonder meer aan de kant heeft
gezet en de macht aan zich getrokken.
Dit kan ook tot allerlei verwikkelin
gen leiden, en welk kabinet thans ook
in Tsjecho-Slowakije gevormd wordt
we vermoeden dat het daar spoedig
met de democratie na- Westelijke be
grippen gedaan zal zijn, en die naar
de opvatting van Moskou zal zegevie
ren. Tsjecho-Slowakije is vermoedelijk
een verloren post voor het Westen, de
Ver. Staten zullen, evenmin als Enge
land en Frankrijk het in 1938 deden,
thans voor Tsjecho-Slowakije te vel
de trekken, al zullen er protesten op
papier komen. Tsjecho-Slowakije is
nog geen Griekenland of Turkije waar
de poorten naar de Middellandse Zee
zijn. En voor Benesj zien we in de
toekomst op z’n best het lot van ex-
koning Michael van Roemenië weg
gelegd: de verbanning. Het Russische
plan tot afronding van zijn invloeds
sfeer ontwikkelt zich onverbiddelijk.
De laatste berichten uit Tsjecho-
Slowakije melden trouwens dat de
communisten in vier dagen alle
belangrijke posities in de staat in
handen hebben gekregen, met uit
zondering van het presidentschap.
De plannen in West-Europa gaan veel
minder snel en radicaal. Te Londen
is nu de Drie Mogendheden conferen
tie bijeen, waar de kwestie West-
Duitsland zal worden geregeld, de
Beneluxlanden zullen er bij zijn, als
het gaat over agendapunten, waarbij
zij direct belang hebben; maar bij
welk vraagstuk inzake West-Duits-
land hebben zij eigenlijk geen belang?
Zij zullen er met een gezamenlijke
vertegenwoordiging zijn, met aan het
hoofd een Nederlander. Een Russisch
protest tegen het houden der confe
rentie is afgewezen. Maar misschien
zullen de Russen er toch hun waar
nemers hebben, want Zuid-Slavië,
Polen en Tsjecho-Slowakije, die ook
geprotesteerd hebben, hebben de wens
geuit ter conferentie geraadpleegd te
worden en het is mugelijk dat dit ver
zoek wordt ingewilligd. Na deze con
ferentie zal er ene worden gehouden
tussen Engeland, Frankrijk en de
Beneluxlanden over het plan der
Westerse Unie en men kan wel aan
nemen, dat het resultaat van de eer
ste, dat van de tweede conferentie zal
beïnvloeden. Naast deze -problemen
blijft het Palestijnse op de voorgrond.
De Arabische aanslag op de Joodse
zakenwijk te Jeruzalem, welke werd
vernield, waarbij tientallen doden vie
len vestigt nog eens de aandacht op
de onhoudbare toestand daar. De Ver.
Staten schijnen nu pogingen te doen
het verdelingsplan uit te stellen om
alsnog te trachten een overeenkomst
tussen Joden en Arabieren tot stand
te brengen. Ook gaan er geruchten
dat de Arabische Liga reeds bezig is
Amerikaanse petroleummaatschap-
pijen, die in de Arabische landen olie
winnen, hun vergunningen te ontne
men, al zouden niet alle Arabische
leiders het hierover eens zijn, omdat
ze dit te veel in hun beurs voelen. Een
geheimzinnige geschiedenis is in het
Arabische land Jemen voorgevallen,
de 85-jarige imam (koning) Yekia, 3
van zijn elf zonen en de minister-pre
sident zijn er vermoord. Van de over
gebleven 8 zonen is er een imam en
een minister-president geworden. De
Arabische Liga stelt een onderzoek in.
De Nat. Monumentencommissie had
35000 brieven aan het Ned. bedrijfs
leven gezonden om een bijdrage,
slechts 1 er van antwoordde. De
nog resterende tijd tot 1 April zal de
commissie besteden om het Ned. volk
nog eens op z’n ereschuld te wijzen,
ook de verzorgingsstichtingen voor de,
nagelaten betrekkingen van gevallen
Nederlanders profiteren van de inza
meling, daarop mag nog wel eens wor
den gewezen.
VERHOGING VAN
INVALIDITEITSRENTE ENZ.
Een wetsontwerp is ingediend tot
verbetering van de financiële positie
van degenen, die een invaliditeitsrente
of weduwenrente krachtens de inva
liditeitswet genieten, alsmede van de
wezen, die een rente krachtens deze
wet of de ongevallenwet 1921, de
Land- en tuinbouwongevallenwet 1922
of de zee-ongevallenwet 1919 genie
ten. Het ontwerp van wet houdt in,
het verlenen van een toeslag van 100
op de invaliditeits- en weduwen
renten ingevolge de Invaliditeitswet,
waarbij de bestaande toeslagen ko
men te vervallen. Op deze wijze wordt
het gros der invaliditeitsrenten ge
bracht op ƒ6.— a ƒ6.50 per week.
Waar de renten thans maximaal onge
veer 4.80 bedragen, kan met de
100 toeslag maximaal een week-
rente van ongeveer 9.60 bereikt
worden.
Het komt de Ministers gewenst
voor aan de gehuwde rentetrekkers
een hogere toeslag te verlenen dan
aan de ongehuwde.
Als tweede punt voorziet het ont
werp van wet dan ook in het verlenen
van een afzonderlijke gezinstoeslag
van 35 per maand aan gehuwde
mannelijke rentetrekkers en aan met
deze gelijk te stellen categorieën van
rentetrekkers, alsmede aan weduwen,
die een weduwenrente krachtens de
invaliditeitswet genieten en kinderen
te haren laste hebben en in nader
aan te wijzen gevallen aan gehuw
de vrouwen.
Op deze wijze worden voor de ge
huwden en de met dezen gelijkgestelde
rentetrekkers uitkeringsbedragen ver
kregen, die omstreeks 14 a 15 per
week bedragen. Voor de weduwen
uitkeringsbedragen van 13 a 14
per week. Het ontwerp-kinderbijslag-
wet voor invaliditeits- ouderdoms- en
wezenrentetrekkers behelst daarnaast
dan ook nog een kinderbjjslagregeling
voor de kinderen van de rentetrekkers
en voor wezen, gelijk aan <Je regeling
der kinderbijslagwet.
OFFICIELE BONNENLIJST
voor het tijdvak van 29 Februari
tot en met 13 Maart 1948.
Elk der volgende bonnen geeft recht
op het kopen van
Bonkaarten KA, KB, KC 802
4 liter melk
7 liter melk
100 gram vlees
300 gram vlees
250 gram boter of
margarine of 200 gram vet
234 Algemeen 1600 gram brood
(geldigM.e.m. 6 Maart)
235 Algemeen 200 gram brood (gel
dig t.e.m. 6 Maart)
236 Algemeen 400 gram brood of 1
rantsoen puddingpoeder,
vermicelli e.d. (geldig t.e.m.
13 Maart)
230 Algemeen 150 gram kaas of 187%
gram korstloze kaas
237 Algemeen 125 gram koffie
239 Algemeen 50 gram thee
238 Algemeen 500 gram sinaas
appelen (vóórinlevering)
223 Reserve 800 gram brood (gel
dig t.e.m. 6 Maart)
224 Reserve (bonkaart KB) 125 gram
citroenen (vóórinlevering)
227 Reserve (bonkaart KC) 125^ram
citroenen (vóórinlevering)
226 Reserve 400 gram brood (gel
dig t.e.m. 6 Maart)
Bonkaarten KD, KE 802
71S Melk 12 liter melk
716, 717 Vlees 100 gram vlees
713 Boter 250 gram boter of marga
rine of 200 gram vet
719 Boter 125 gram boter of marga
rine of 100 gram vet
734 Algemeen 400 gram brood (gel
dig t.e.m. 6 Maart)
735 Algemeen 200 gram brood (gel
dig t.e.m. 6 Maart)
736 Algemeen 400 gram brood of 1
op deze bonnen is voor particulieren
CULTURELE AVOND
FRIESE MAATSCHAPPIJ VAN
LANDBOUW EN B.V.O.L.
In samenwerking met de B. v. O. L.
hield de afd. Sneek der Friese Maat
schappij van Landbouw Maandag
avond een culturele avond in de foyer
van Amicitia. Dit was voor deze or
ganisatie iets nieuws en in zekere zin
dus een proef, maar die behoorlijk ge
slaagd is en het bestuur hopelijk de
moed en het vertrouwen gegeven
heeft in de toekomst meer van zulke
bijeenkomsten te organiseren. De op
komst was nl. bevredigend, en het
programma, verzorgd door het gezel
schap de Jong van Gorredijk, kon de
toets van een niet al te strenge critiek
goed doorstaan. Dit ploegje, bestaan
de uit drie zangeressen, een pianist en
een violist (de heer de Jong zelf)
heeft zich tot taak gesteld de Friese
liederen, verzameld in het aid en nij
Frysk Lieteboek, meer onder het
Friese volk te brengen. Dat streven
verdient veel waardering, want al
gaat het oude gezegde Frisia non
camtat gelukkig niet meer geheel op,
toch worden onze mooie Friese liede
ren hier toch nog te weinig gezongen.
Samenzang kan hierin ook veel ver
betering brengen, zodat de heer de
Jong dat eveneens in zijn programma
heeft opgenomen, en in deze bijeen
komst met succes in praktijk bracht.
„Hwat üs bynt”.
De heer van Dam, adjunct-secreta-
ris van de Fr. Maatschappij, hield een
korte rede over het onderwerp „Hwat
üs bynt”. It is in goed ding, sa bigoun
hy, dat de Fr. Mij. har net allinnich
oan it technyske wurk jowt, mar ek
acht slacht op it kulturelé. Wol kinne
wy it technyske wurk net altiten foar-
toy gean, mar in minske kin oant nou
ta en ek yn ’e takomst net by brea
allinnich libje. Op dizze sjongjoun
wolle wy it Fryske liet wer oan it folk
bringe en de mins fiele litte dat hy
net allinnich stiet, mar in diel is fan
in mienskip dy’t him leafde en freon-
skip jaen kin, mar hweroan hy seis ek
leafde en freonskip jaen moat. Elts
minske hat bihoefte oan in krêft dy’t
him moed jaen kin om de swiere striid
ta in goed ein to bringen. In mannich-
te problemen komme op üs ta: dy fan
in better produkt en een heger bi-
driuwsfiering, heger lean en mear fe-
kansje foar üs arbeiders, ruilforkave-
ling fan it aldfaers erf ensf. ensf. en
dan is ’t sa klear as in klüntsje, dat
wy d’r mei it technysk wurk allinnich
net komme. Dêrom kin in joun as
dizze d’r ek oan meiwurkje üs foar al
dy problemen iepen to stellen en dy
ta in oplossing to bringen. Wy hawwe
dêrfoar üs organisaesje, en dêrom is it
sa moai, dat dit wurk oanfet is troch
de ’Fr. Mij. yn ’e mande mei de B. v.
O.L., mar jammer dat de Jongerein
net mei docht. Hwant dizze trije sille
meiinoar in mienskip foarmje moatte.
De manlju moatte arbeidzje yn ’e or
ganisaesje, hwerfoar de froulju har
ren frij litte moatte. Hjiryn leit de
greate bitsjutting fan ’e Plattelans-
froulju, mar ek in taek foar de jon
gerein dy’t de fakkel fan ’e alden oer-
nimme moat. Sprekker heapte dat
sy it meiinoar klearje sille om in goe
de geast to skeppen en üt dy geast to
lib jen. Wy moatte de striid oanfiele en
ta in sa goed müglik resultaet komme.
Dan biwize wy in tsjinst oan üs folk
en oan ’e agraryske wrald.
Deze hooggestemde rede werd met
grote aandacht gevolgd en door luid
applaus onderstreept. Aan het eind
van de avond dankte voorzitter I. de
Boer alle medewerkers voor hetgeen
ze hadden gepresteerd, waarna deze
geslaagde bijeenkomst weer tot het
•;ri?den behoorde. B. B.
rantsoen puddingpoeder,
vermicelli e.d. (geldig t.e.m,
13 Maart)
737 Algemeen 125 gram citroenen
(vóórinlevering)
738 Algemeen 1 kg. sinaasappelen
(vóórinlevering)
723 Reserve 400 gram brood (geldig
t.e.m. 6 Maart)
724 Reserve 100 gram kaas of 125
gram korstloze kaas
Bonkaarten MA, MB, MC, MD, MF,
MG, MH 802 (bijz. arbeid,
a.s. moeders en zieken)
1073 Brood 800 gram brood
1078 Boter 250 gram boter of mar
garine of 200 gram vet
1072 Margarine 250 gram boter of
margarine of 200 gram vet
1074 Kaas 200 gram kaas of 250
gram korstloze kaas
1079 Eieren 5 eieren
1077 Melk 5 liter melk
1071 Vlees 300 gram vlees
1076 Vlees 200 gram vlees
De bonnen voor sinaasappelen en
citroenen moeten uiterlijk op 6 Maart
bij een detaillist in groente en/of fruit
worden ingeleverd.
Het voornemen bestaat in de ko
mende voorzomer voor alle leeftijds
groepen wederom een rantsoen van
120 gram spijsolie beschikbaar te
stellen. Dit zal betekenen, dat op een
bon dezelfde hoeveelheid slaolie zal
kunnen worden gekocht als in Augus
tus en December 1947 in distributie
werd gebracht.
De fabrieken van spijsolie en de
handelaren in dit artikel hebben ech
ter een zeer groot tekort aan flessen,
caar zij bij de laatste distributie on
voldoende flessen hebben terugont
vangen, hetgeen een vlotte distributie
dreigt te verstoren.
Om de voorgenomen distributie niet
in gevaar te brengen en het de huis
vrouw mogelijk te maken, dat zij na
het bekendmaken van de koopbon
haar spijsolie zonder uitstel kan ko
pen, is het dan ook van het aller
grootste belang de spijsolieflessen zo
spoedig mogelijk bij de leverancier of
handelaar in te leveren.
Met de moeilijkheden uitgebroken
in het nationale front, was de lang
verwachte crisis in Tsjecho-Slowakije,
het laatste land binnen de Russische
invloedssfeer, waar de communisten
het regeringsapparaat nog niet volle
dig beheersten, gekomen. Het natio
nale front werd gevormd door de
communisten, sociaal democraten, de
Volkspartij, welke katholiek gericht
.is, de nationale socialisten (ook wel
de partij van president Benesj ge
noemd) en de Slowaakse democraten
en op deze partijen steunde de rege
ring. Soc. democraten en communisten
samen vormdei^ bovendien een volks
front dat in het voorlopige parlement
de, zij het ’n kleine, meerderheid heeft.
We schrijven hier voorlopig parlement
omdat het na de bevrijding werd ge
vormd om bepaalde wettelijke maat
regelen door te voeren, de zittings
duur was beperkt tot Mei van dit jaar
wanneer nieuwe verkiezingen zullen
worden gehouden. Zoals echter in
alle landen binnen de Russische in
vloedssfeer zijn de communisten in
Tsjecho-Slowakije met deze verkie
zingen m het vooruitzicht roerig ge
worden, zij trachten zich van bepaalde
sleutelposities meester te maken, om
het verkiezingsapparaat te beheersen,
waarna een communistische verkie
zingsoverwinning maar een klein
kunstje is. Zo is het in andere landen
in O.-Europa gegaan en zo zal het
misschien nu in Tsjecho-Slowakije
gaan, waar echter de andere ^partijen
meer ruggegraat tonen dan elders
waar nu de communistische partij
alleen regeert, dank zij onjuiste of
door terrorisme verkregen, verkie
zingsresultaten. Bij de verkiezingen
voor het voorlopig parlement behaal
den de communisten 38 der stem
men. algemeen wordt aangenomen dat
zij bij een zuivere stemming ditmaal
aanmerkelijk lager zouden komen.
Maar een communist is eerste minis
ter in Tsjecho-Slowakije, het ministe
rie van binnenlandse zaken is ook
door een communist bezet en daar
door is ook het politie-apparaat en
zijn vele plaatselijke besturen in com
munistische handen, waarmee ze al
een heel eind op weg zijn naar een
alles beheersende positie. De andere
partijen voelden wat er dreigde, de
vorige week hebben zij in het parle
ment heftige kritiek op de minister
van binnenlandse zaken geoefend, die
weer tal van districtscomnrandanten
van de nationale veiligheidsdienst, te
gen de wil van de ministerraad had
benoemd, en de ministers van de na
tionale socialistische partij, de katho
lieke en de beide Slowaakse democra
tische ministers traden af. Daarmee
was het nationale front gebroken, al
bleven met de communistische ook de
soc. dem. ministers aan. President Be
nesj had er op gewezen dat een kabi
netscrisis de verkiezingen waarschijn
lijk zou vervroegen, en het is niet on
mogelijk dat dit zelfs de afgetreden
ministers heeft aangespoord heen te
gaan, omdat zij daardoor de commu
nisten misschien de kans ontnamen
tijdig het gehele verkiezingsapparaat
in handen te nemen en hun druk op
de kiezers behoorlijk te organiseren.
Natuurlijk hebben de communisten,
zoals dat eerder in Hongarije, Bulga
rije en Roemenië al het geyal was,
de gebruikelijke samenzwering tegen
de veiligheid van de staat ontdekt, en,
daar zij, zoals gezegd een groot deel
van het politie-apparaat in handen
hebben, kunnen zij allicht daardoor
een aantal kopstukken van de andere
partijen voorgoed of tijdelijk voor hen
onschadelijk maken. Tsjecho-Slo-
waakse burgers mogen de republiek
al niet meer verlaten zonder toestem
ming van het communistische minis
terie van binnenlandse zaken, dit om
een eventuele vlucht van politici zoals
in Hongarije, Polen en Roemenië
voorkwam te voorkomen. Maar presi-
dent Benesj, die de democratische
koers blijft volgen in deze dagen van
crisis, heeft al eerder voor hete vuren
gestaan. Men herinnert zich allicht
nog hoe Hitler tegen: „den Benesj!”
te keer kon gaan in zijn redevoerin-
gen. Toch is de positie van de presi-
dent uiterst moeilijk. Veel wijst er op
dat de communisten ditmaal alles op
alles zullen zetten de macht in handen
te krijgen. De Russische onderminis
ter van buitenlandse zaken Zorin en
andere Russische figuren zijn thans
te Praag en blijkbaar moet onder
het oog van Moskou de laatste brug
tussen Oosten en Westen, zoals Tsje-
cho-Slowakije wel eens is genoemd,
worden afgebroken en men gelooft
zelfs dat de Tsjecho-Slowaakse com-
munisten desnoods daarvoor ook di-
recte hulp van Rusland zullen inroe- i
pen, dus onder voorwendsel dat een
samenzwering niet alleen Tsjecho-
Slowakije maar ook Rusland in ge-
vaar brengt. Russische troepen Tsie~' De Ver. Staten hebben de credietvër-
Verschijnt:
DINSDAGS en VRIJDAGS
Bureau voor Advertenties
Fa. DRIJFHOUT
GROOTZAND 55
Telefoon 3005
Advertentieprijs 15 ct. per m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager
