H.M. de Koningin richt zich tot Prins Bernhard
I
I
Verkiezingsdienst „Sneeker Nieuwsblad”
in samenwerking met de
„Leeuwarder Courant”
I
Buitenlands Overzicht
PARTIJ VAN DE ARBEID
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
3e JAARGANG No. 51
VRIJDAG 2 JULI 1940
5
C. SMIT
U.N.A.C.
1
I
-
V
A
Minister Lieftinck spreekt voor de afd. Sneek
SNEEKER NIEUWSBLAD
l
WILHELMINA.”
14 snekers van 5 IX K.I. op weg naar Indie per Sloterdjjk.
Lieftinck.
Kantoor voor Abonnementen
Fa. KIEZEBRINK Co.
KLEINZAND 7 TeL 2872
Aan de Technische Hogeschool te
Delft slaagde voor het examen schei
kundig ingenieur onze vroegere stadge
noot de heer E. Zeilinga.
Redactie-adresKLEINZAND 7 SNEEK
Aan de chr. H.B.S. te Leeuwar
den slaagden voor het eindexamen B:
B. W. Goelema en J. B. Nauta, beiden
te Ijlst.
DIRECTRICE HL aSHOUDSCHOOL.
Wegens het bereiken van de pensioen
gerechtigde leeftijd is met ingang van 1
September a.s. aan mej. T. Oosterbaan
eervol ontslag verleend als directrice
van de Huishoudschool te Sneek. Tot
haar opvolgster is benoemd mej. Chr.
H. van der Weide, directrice van de
Landbouwhuishoudschool te Alkmaar.
Ab.prijs 2.50 per half jaar
Franco per post
ƒ3.75 per half jaar
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Bureau voor Advertenties:
Fa. DRIJFHOUT
GROOTZAND 55
Telefoon 3005
Advertentieprijs 15 ct per
m.m. Bij contract (handels-
adv.) lager.
te geven, omdat de westelijke geallieer
den ook zonder die stad hun doel in
West-Duitsland wel konden bereiken.
Ook dat advies gaat wat ver, maar wie
gelooft dat de regering Truman in dit
verkiezingsjaar van de president, een
preventieve oorlog zou ontketenen,
gaat o.i. ook veel te ver. Het gevaar
van de huidige toestand in Berlijn zit
echter in het feit, dat ook al wil geen
der partijen oorlog, men zich tenslotte
zo vastwerkt dat men om der wille van
eigen gezag niet meer terug kan en één
vonk de uitbarsting kan brengen. Mis
schien is het grootste gevaar daarvoor
al voorbij als dit blad verschijnt, met
een nieuw ontstaan van dergelijke situ
aties zal men dan echter rekening moe
ten houden, omdat een koude en zenu
wenoorlog dezen nu eenmaal meebrengt,
een werkelijke ontspanning is nog niet
ingetreden. Reeds het uitbannen van
Tito uit de Cominform zal nieuwe span
ningen kunnen te voorschijn roepen. De
Joego-Slavische communistische partij
heeft nl. volgens berichten na het schrij
ven van het bovenstaande binnengeko
men, de beschuldigingen van de Comin
form ten scherpste afgewezen en de
Russen van alles beschuldigd o.a. dat zij
BERLIJN.
De Engelse minister van buitenlandse
zaken Bevin heeft in het Lagerhuis ver
klaard dat Engeland het met Amerika
eens is dat men te Berlijn moet blijven.
Er kan met de Russen alleen gesproken
worden als ze de blokkade opheffen. Het
vervoer van levensmiddelen met vlieg
tuigen levert veel gunstiger resultaat,
dan was verwac’
Aan het geref. gymnasium te,
sloot met een woord van dank tot prof. Leeuwarden slaagde voor eindexamen
A: J. J. Bade te Sneek.
H. M. de Koningin heeft op zijn verjaardag jl. Dinsdag het navolgend schrij
ven aan Prins Bernhard gericht:
„Op uw laatste verjaardag tijdens mijn regeering, voel ik mij gedrongen u
zeer hartelijk te danken voor al hetgeen gij op zoo velerlei gebied voor ons
volk en voor het vaderland gedaan hebt, zoowel vóór als tijdens den oorlog
en daarna. Nimmer zal ik vergeten, hoe gij mij bijgestaan hebt buiten mijn
regeeringstaak gedurende de moeilijke jaren in Engeland, steeds op de bres
staande voor de zaak der vrijheid.
Gelijk met de troonsbestijging van Juliana zijt gij krachtens de geldende
bepaling „de” Prins der Nederlanden. Ik doe een beroep op alle land- en rijks-
genooten en niet minder op het buitenland u zoo te noemen. Alhoewel goed
bedoeld is de vergissing vrij algemeen, dat gij in den vervolge Prins Gemaal
zoudt heeten. Deze titel heeft echter hier te lande nimmer bestaan en is
daarom onaanvaardbaar.
Ik wensch u van harte toe, dat gij, voortgaande op den ingeslagen weg, uw
gaven en uw werkkracht ten behoeve van Juliana en ons volk ten volle zult
kunnen ontplooien.
50 er van is en dat in 1938 3 van t
het nationaal inkomen voor sociale
voorzieningen werd besteed, na 8
en deze verbetering van de factor ar
beidsinkomen zou niet mogelijk geweest
zijn als de rente 5 7 zou zijn ge
weest. Men verwijt spr. ook wel dat hij
in zijn belastingpolitiek te veel aan
dacht schenkt aan economische en so
ciale gezichtspunten, maar moet men
dat dan niet, als 30 van ons nationale
inkomen aan belasting wordt geheven?
De opbrengst der vermogens.-?nwas-
belastlng, welke alleen drukt op hen
wier vermogen in oorlogstijd meer dan
normaal vooruitging en die der heffing
in eens, welke een veel minder zware is,
hebben resp. ten doel de staatsschuld te
verminderen en de vermogenden te doen
bijdragen in de geweldige vermogens-
verliezen van het gehele Nederlandse
volk. Wat de gewone belastingen be
treft, waar de belastingdruk zo zwaar
is moet gestreefd deze lichter te maken
voor de zwakke en zwaarder voor de
stevige schouders, al hebben wij, vor
mende slechts een deel van een coalitie
kabinet nog niet alles kunften bereiken
wat we wel wilden. De omzetbelasting
is afgeschaft voor de eerste levens
behoeften, voor weelde-artikelen is een
weeldebelasting ingevoerd, welke ook
economisch verantwoord is omdat de ar
beidskracht in deze tijd niet in de eerste
plaats aan de productie van dergelijke
artikelen dient gew'jd. Ons land staat
nog op een wankele economische basis,
juist op tijd kwam de Marshallhulp om
te voorkomen, dat het levenspeil van
ons volk zou terugvallen tot het peil
waarop in 1944 de bevolking van. Z.-
Holland leefde. Door die hulp zullen wij
ons huidige levensniveau kunnen hand
haven, misschien met kleine verbeterin
gen. en onze industrie herstellen en üit-
oreiden, nodig om op de duur ons elk
jaar met 100.000 zielen groeiend volk in
staat te stellen weer geheel voor zich
zelf te zorgen. De Marshallhulp zal 4
jaar duren, dan moeten we op eigen
wieken drijven door onze export. Dat
zal een enorme krachtsinspanning ver
gen, met hard werken en sober leven.
Spr. is echter overtuigd dat het Ned.
volk tot die krachtsinspanning in staat
is als het met kracht geleid wordt, dus
door een regering, steunend op een par
lementaire meerderheid, een parlemen
tair kabinet dus, en wanneer aan een
tweede, misschien nog belangrijker voor
waarde ook wordt voldaan nl. dat ons
volk de zekerheid heeft dat de sociale
rechtvaardigheid wordt betracht. Daar
om moeten wij voortgaan op de weg der
sociale politiek, ook al kost dat wat.
Spr. kan zijn gehoor niet de belofte doen
van een gemakjjelijk en welvarend
leven, doch als de P. v. d. A. gelegen
heid krijgt invloed uit te oefenen op de
nieuwe regering zal deze pal staan voor
sociale rechtvaardigheid. Spr. wekte
allen op, op 7 Juli no 1 van lijst 2 te
stemmen, Joekes. Hetzelfde had voor
prof. Lieftinck het woord kreeg, mevr.
SpaanderKok gedaan, die als voor
zitster van de Vrouwenclub der P, v. d.
A. een kort woord tot de vrouwen
richtte, en de heer Velema die na de
rede van de minister als voorz. van de
jongeren vereniging De Nieuwe Koers
speciaal tot de jongeren sprak. De
voorzitter de heer P. v. d. Veen,
die in zijn openingswoord een scherp
protest had doen horen tegen het feit
dat het Gebouw v. Chr. Bel: gen voor
een ernstige politieke vergadering van
de grootste partij in Sneek, nog steeds
gesloten blijft, terwijl het wel voor aller
lei andere doeleinden wordt gebruikt,
EINDEXAMEN R.H.B.S., SNEEK.
Geslaagd voor het Eindexamen 1948:
*A. Bakker, J. M. Coens, *J. J. H. M.
Hanenburg, W. J. v. Houten, J. A. Ja-
penga, *J. de Jong, J. D. de Jong, *D.
J. Noorman, *C. P. Reinouts van Haga,
L. J. Slippens, *T. Vleer, *Th. G. Walma
v. d. Molen, Tj. Th. Wind, S. IJpma,
allen uit Sneek; J. F. G. Knorr, Bols-
ward; *H. E. Kramer, Bolsward; J.
Wijnja, Eesterga; H. Reitsma, Exmor-
ra; B. J. van Dijk, Hindeloopen; B. Gie-
tema, Hommerts; J. A. Reinstra, Kou-
dum; *J. de Jong, Meppel; M. R. Abma,
Nijland; L. Tiersma, Oppenhuizen; L.
Boersma, Oudega (H.O.N.); R. Westra,
Oudega (W.); K. Felkers, Rauwerd;
*U. J. Boersma, Tjerkgaast; D. Reit
sma, Wommels; J. Groenhof en B. Th.
Tjeerde, Workum; S. Kouwenhoven,
Woudsend; H. Frankena en J. P. Hoo-
mans, IJlst. Niet geslaagd 9 candidaten.
zijn meisjes.
De politieke atmosfeer was deze week
gespannen. De beurzen te New York en
Londen verrieden een zenuwachtige
stemming, zoals ze dat immer deden als
oorlogsgevaar dreigde. Is er een derge
lijk gevaar? Is er kans dat de koude
oorlog, de zenuwenoorlog, welke thans
tussen de grote Westelijke geallieerden
en Rusland gevoerd wordt, omslaat in
een werkelijke oorlog met de wapenen?
Wel niemand is in staat, op deze vraag
een afdoend antwoord te geven. Zelfs
niet de staatslieden der beide partijen
omdat geen van dezen weet hoever de
ene zal durven gaan in het dwars
bomen van de verlangens der tegen
partij. Wanneer men zich baseert op de
factoren welke bepalen of landen mate
rieel in staat zijn oorlog te voeren, is
het antwoord gauw gegeven. Met uit
zondering van een enkele grote mogend
heid, de Ver. Staten, zijn in geen land
die factoren aanwezig. Niet in Enge
land, dat hevig worstelend om er econo
misch weer boven op te komen, zelf te
kampen heeft met stakingen van grote
omvang als die der dokwerkers. Een on
gedisciplineerde actie wel is waar, maar
ene, welke de regering toch dwong de
noodtoestand af te kondigen, om haar
te kunnen breken, waarbij zij niet on-
duidelijk liet doorschemeren, dat zij
communistische actie aansprakelijk voor
het optreden der dokwerkers achtte.
Frankrijk is al evenmin of nog veel min
der in staat oorlog te voeren, de rege
ring vreest er opnieuw een grote sta
kingsgolf en gegeven de nog altijd ster
ke communistische invloed op de arbei
ders, zullen deze stakingen al krachts
inspanning genoeg van de leiding van
de staat vergen. Niet voor niets is het
juist de Franse minister van buitenland
se zaken Bidault die ook in het huidige
conflict tussen het westen en oosten
om Berlijn een voorzichtig standpunt in
neemt, tracht te bemiddelen en niet
alles op haren en snaren wil zetten.
Trouwens er zijn ook Engelse ministers,
die het niet geheel eens zijn met Chur
chills strijdkreet „geen tweede Mün
chen” en de Russen desnoods Berlijn
zouden willen laten, in ieder geval him
het plezier gunnen er hun geld alleen in
circulatie te brengen, wanneer dat op
enigszins eervuiie wijze zou zjjn te ver
krijgen. Maar daar zit juist de kneep’
Over het Russisch vermogen om oorlog
te voeren, behoeft men nauwelijks te
spreken. Door de dunne bezetting welke
de Westelijke geallieerden in West-
Duitsland hebben, zouden de Russen mis
schien aanvankelijk successen boeken.
Maar wie zou op de lange baan dit land,
waarvan de opbouw door de afgelopen
oorlog zo schrikbarend is vertraagd,
werkelijk een kans geven tegen de
Amerikanen, die de atoombom gereed
hebben en wier fabrieken in korte tijd
weer volledig op de oorlogsindustrie
kunnen worden overgeschakeld Men
zegt zelfs dat het Russisch economisch
leven nog zodanig in de war is, dat men
er in de nazomer, de pas afgeschafte
distributie weer zal moeten invoeren.
De gehele Sovjetpolitiek lijkt geenszins
gericht op een conflict in de zeer nabije
toekomst, doch eer op een veeljarig plan
tot organisatie van Oost en Midden-
Europa op zodanige voet dat op de duur
een sterk blok, zij het met defensieve
of offensieve bedoelingen, wordt ge
vormd. In dat blok heeft Rusland on
getwijfeld aan een plaats voor een on
der communistische leiding staande
Duitse eenheidsstaat gedacht. Nu ech
ter de andere geallieerden West-Duits-
laveren, zoals Finland dat doet, waar
heden verkiezingen plaats vindien,
waarvan het resultaat met spanning
wordt afgewacht. Maar ook het gebeur
de in Joego-Slavië wijst er op dat de
toestand in O.-Europa gegeven ook
het geheime verzet tegen de Russen In
Tsjecho-Slowakije geenszins zo is dat
Rusland hier kan rekenen op een hecht
front, en dat is ook een factor, welke
zou meespreken in een oorlog. Er Is, zo
lang de Russen oog hebben voor de wer
kelijkheid, dan ook geen reden te ver
onderstellen dat zij op dit ogenblik de
uitbarsting van een échte oorlog zouden
wensen. Het enige land, dat deze wer
kelijk zou kunnen voeren is Amerika en
inderdaad gaan daar ook stemmen op
die pleiten voor een oorlog nu, om de
Russen voor goed uit te schakelen.
Daarentegen zijn er ook bezadigder
stemmen, een republikeins blad pleitte
Redacteuren L. KIEZEBRINK en
U.N.A.C. heeft ook hier gelukkig
niet te klagen over gebrek aan mede
werking.
Gaven de leerlingen van o.l.s. 4 een
voorbeeld door de Japi-actie in Juli
voort te zetten ten bate van U.N.
A.C., het gymnasium blijft niet ach
ter. Na een uit.enzetting door de
rector van het doel der inzameling,
hebben een aantal meisjes-leerlingen
een origineel plannetje gemaakt. Zij
stellen zich in de maanden Juli,
Augustus en September beschikbaar
ten huize van ouders, die eens uit
willen, een avond op te passen. Te
gen vergoeding natuurlijk, maar die
vergoeding wordt afgedragen aan
U.N.A.C. De Vereniging Gezinshulp
heeft zich voor bemiddeling beschik
baar gesteld. Ouders, die eens een
„oppaster” bij hun kinderen nodig
hebben kunnen zich wenden tot
mevrouw WilminkBoeken, Groot-
zand 32.
Er is meer goed nieuws: jn een aan
tal bedrijven besloot het personeel
reeds tot het beschikbaar stellen van
een halve dag loon voor de U.N.A.C.
En U denkt er wel om: 2, 3 en 5 Juli
lijstcollecte, 7 Juli buscollecte bij de
diverse stembureaux.
Voor deze buscollecte heeft het co
mité nog dringend behoefte aan meer
collectanten. Wie nog mee wil wer
ken geve zich spoedig op bij de
secretaris W. Trenning, chef Sociale
Zaken ter gemeentesecretarie.
Amicitia sprak Woensdagavond in een
openbare vergadering van de afd. Sneek
van de Partij v. d. Arbeid prof, m r.
P. Lieftinck, minister van finan
ciën. Spr. constateerde dat ons volk
nog door grote gevaren bedreigd wordt,
de economische basis van ons volksbe
staan is nog uiterst wankel, op het we
reldtoneel kan God verhoede het
elk ogenblik de strijd weer losbranden.
Dus moet de overwinning bevochten,
worden op de fronten angst, armoede en
bestaansonzekerheid en voor de vorm,
waarin we die strijd hebben te strijden
hebben we de keuze tussen democratie
en dictatuur, de laatste in de wereld
van vandaag vertegenwoordigd door het
moderne communisme. Voor het Neder
landse volk is die keus niet moeilijk, het
kiest de democratie, maar deze dient
verdiept, verbreed en gezuiverd te wor
den. Verdiept door versterking van haar
beginselen: naastenliefde en eerbied voor
de medemens, verbreed door de bevrij-
ding van de mens niet alleen van poli
tieke doch ook van economische over-
m'acht en van elk soort ras-overheer-
sing. De Indonesische kwestie dient van
uit dit oogpunt benaderd, daar moet een
'nieuwe verhouding tussen Nederland en
de delen van het rijk overzee, zowel in
Oost als West ontstaan gebaseerd op
vrijwilligheid en gelijkwaardigheid. Spr.
is er vast van overtuigd dat de Partij
v. d. Arbeid samen met het vooruitstre
vende dee, van de K.V.P. de enige groe
pering is, welke dit programma kan
doorvoeren. Er aan herinnerend dat de
A.R. tegen, de C.H. en V.V.D. slechts
onder voorbehoud, voor de grondwets
wijziging stemden waarschuwde spr. het
Ned. volk dat als deze in tweede lezing
verworpen wordt we een ontzaglijke
verantwoordelijkheid ten overstaan van
de internationale wereld, die zal conclu
deren dat Nederland de tekenen des
tijds niet verstaat, op ons nemen. De
democratie dient niet alleen verdiept en
verbreed, ook gezuiverd van valse tegen
stellingen, als de antithese, die geen
politiek bruikbare scheidslijn oplevert;
ieder mens heeft de gerechtigheid en
naastenliefde te dienen en die beginse
len in de politiek tot gelding te brengen
en hoort in de partij die deze begin
selen het best in praktijk brengt. Naast
de keus tussen democratie en dictatuur,
hebben we die tussen kapitalisme en so
cialisme, het eerste is in wezen slaver
nij, overmacht van het vrije spel der
economische «.racueen en van uv. winst
motief. De sociale maatregelen tot nog
toe genomen hebben geenszins het libe
rale beginsel van onze huidige maat
schappij in het hart getrotten, stap voor
stap moet dat teruggedrongen. Het so
cialisme van de P. v. d. A. is niet dog
matisch, wel radicaal, niet gebonden
aan een dogma, als de onvermijdelijk
heid van de klassenstrijd en de volledige
socialisatie van alle productiemiddelen,
wel wil het echter het maatschappelijk
onrecht bij de wortel aan tasten. Nadat
spr., zonder te kort te willen doen aan
het werk der andere ministers, in ’t
kort heeft gewezen op wat minister
Drees ten deze reeds presteerde op het
gebied der sociale voorzieningen, mi
nister Mansholt inzake het handhaven
Voor de geheel bezette foyer van 1 van de prijzen en de voedselvoorziening,
minister Vos op verkeers- en scheep
vaartgebied en de .ministers Neher en In
't Veld inzake de wederopbouw, zeide hij
dat hijzelf slechts een bescheiden aan
deel in het werk had, hij had slechts
voor ’t geld te zorgen! Maar het finan
cieel beleid is een dankbaar punt voor
aanvallen der tegenstanders. Men ver
wijt spr., dat de staatsbegroting niet
sluit. Ziehier de cijfers; in 1945 tekort
4 milliard gulden; 1946: 2.6; 1947: 2.1;
1948: 1.5 milliard en 1949 zal nog zeer
veel gunstiger zijn. Maar we moeten
ook naar de oorzaken van het tekort
zien. In 1948 is 650 millioen daarvan
veroorzaakt door bijdragen voor oorlogs
schaden en wederopbouw, voorts 500
millioen voor levensbehoeften subsidies,
waardoor hier de fatale spiraalbeweging
noger prijzen, hoger lonen enz. verme
den werd, tenslotte 350 millioen meer
uitgaven voor leger en vloot dan zonder
de moeilijkheden in Indonesië nodig ge
weest waren, maar die volstrekt nood
zakelijk zjjn willen we daar de weg
.hanen voor het democratisch ideaal.
Geen van het hier genoemde zouden wij
willen prijs geven, en daarom moeten
wij deze uitgaven doen en is het tekort
verantwoord. Dan verwijt men spr.
bankroetierspolitiek, de staatsschuld zou
met 9 milliard gestegen zijn en links en
rechts zouden wij lenen. Voor de oorlog
was onze staatsschuld 4 milliard, in
1945 23.2 milliard, in 1948 24 milliard,
een stijging in de laatste jaren dus van
800 millioen, dat is een heel ander cijfer
dan de 9000 millioen waarmee A.R. en
V.V.D. komen, maar zij maken de fout
bij hun cijfer voor 1945 niet direct de
vergoedingen wegens oorlogsschade op
te nemen, welke wel in hun cijfer voor
1948 is begrepen, bovendien gingen ze
uit van de geraamde tekorten op de
begrotingen, welke in werkelijkheid,
dank zij een snelle stijging der belas
tingopbrengst meevielen. Wat de be
schuldiging dat we bankroetierspolitiek
voeren, betreft, we hebben in de laatste
jaren 2y2 milliard in het buitenland ge
leend, zou dat mogeiijk geweest zijn, ais
men geen vertrouwen in ons had; van
cat vertrouwen spreekt ook het feit dal
onze dollarlening aan de New Yorkse
beurs hoger noteert dan die van Austra
le, Denemarken ei. Noorwegen. Een an
der verwijt is de lage rente-politiek. In
1938 bedroeg onze staatsschuld 4 milli
ard met een rente van 220 millioen b£
een volksinkomen van 5 waar
van oie rente dus 4 was. Nu hebben
we 24 milliard staatsschuld, met een
rentelast van 8C0 millioen bij ’n volks
inkomen van u milliard, waarvan de
rentelast dus 9 is; bovendien stonden
tegenover die 4 milliard van 1938 aller
lei waardevolle goederen, tegenover een
groot deel van de 24 milliard van nu
staat niets, we hebben ze op ons geno
men in verband met Duits wanbeheer en
roof. De zaken ligge thans zo dat
we een hogere rente eenvoudig niet kun
nen betalen; overigens de kort geleden
geslaagde iy2 milliard lening b 3
bewijst dat men voor dat percentage op
de markt terecht kan. Maar als men nu
even let niet op het rente-, maar op het
arbeidsinkomen blijkt dat dit in 1938
43 van het volksinkomen was .en nu
Ons blad organiseert Woensdagavond a.s. in samenwerking met
de Leeuwarder Courant een verkiezingsuitslagendienst, waarbij
de uitslagen regelrecht van Leeuwarden uit per luidspreker zul
len worden uitgezonden, zodra ze daar per telex en telefoon zijn
ontvangen. De voornaamste uitslagen zullen onmiddellijk wor
den gebulletineerd. De uitslagen worden afgewisseld met korte
commentaren over het verloop en de tendenz van de ver
kiezingen, terwijl van tijd tot tijd het op dat uur vermoedelijk
aantal behaalde zetels aan de hand van de bekend geworden
cijfers zal worden omgeroepen. Bijzondere aandacht zal worden
gegeven aan de uitslagen uit eigen gewest.
Wij hopen met deze organisatie te bereiken:
een uiterst snelle dienst, die niet achter staat bij die van de
radio;
een zo compleet mogelijke opgave van alle kieskringen en
-districten in den- lande
een zeer snelle bekendmaking van de verkiezingsuitslagen in
Friesland (waarbij de opgaven van de dorpen en steden ge
specificeerd zullen worden als de tijd het enigszins toelaat)
een onmiddellijke publicatie van de voornaamste uitslagen
op een (verlicht) bulletinbord, waardoor men ruimschoots
gelegenheid heeft de uitslagen van ’48 en ’46 te vergelijken;
een juist overzicht te geven van het verloop der verkiezingen
door korte commentaren.
De uitzending en publicatie vindt plaats vóór het Bijkantoor
van de Leeuwarder Courant, Kleinzand 37, te Sneek en begint
om zes uur. Zij duurt tot twaalf uur of zoveel langer als nodig
mocht blijken (b.v. in geval de vermoedelijke einduitslag niet
lang meer op zich zal laten wachten).
Wie de telling van de stemmen op de voet wil volgen, zij dus
Woensdagavond om zes uur present voor bovenbedoeld bureau.
DIRECTIE SNEEKER NIEUWSBLAD.
Een dergelijke reeks beschuldigingen
kan zeer» goed de inleiding zijn tot een
definitieve actie der Russen de Oost-
Duitse volksrepubliek te stichten. Hoe
wel er ook nog andere redenen kunnen
zijn dat zij niet terstond werd uitge
roepen. Er zijn nl. landen in het ooste
lijk blok, die nu niet bepaald verliefd
zijn op een sterke Oost-Duitse staat,
waarvan Molotoff nog altijd hoopt dat
zij te eniger tijd onder communistische
leiding met W.Duitsland verenigd zal
worden. Polen noch Tsjecho-Slowakije
zien gaarne een sterk Duitsland herrij
zen, om van Z.Slavië maar niet te spre
ken. Dat Zuid-Slavië was ook op de
conferentie te Warschau vertegenwoor
digd, maar niet op een vergadering van
de Cominform, de bekende internationale
communistische organisatie welke kort
geleden in Roemenië is gehouden.
En de grote verrassing der laatste da
gen was de mededeling vanwege de
Cominform dat op die laatste vergade
ring de houding der leidende figuren
van de Zuid-Slavische communistische
partij ook maarschalk Tito wordt
met name genoemd scherp is afge
keurd. De beschuldigingen komen hier
op neer, dat deze figuren een onvriend
schappelijke politiek voeren tegenover de
So-. „e’-Unie en de Russische communis
tische partij en de theorie hebben aan
vaard dat kapitalisten minder gevaar
voor de onafhankelijkheid van Joego
slavië betekenen dan de Sovjet-Unie.
De communistische partij in Joego-Sla-
vië dient slechts het nationalisme en
heeft zien buiten de broederschap der
communistische partijen gesteld. De op
roep rient zich dan tot de Zuid-Slavi-
sche communisten om, als hun leiders
zich niet „toekeren, anderen te kiezen”.
Ongetwijfeld een sensatie van de eerste
rang deze mededelingen, welke zouden
doen veronderstellen, dat een pijler, en
tot nog toe de meest betrouwbare, van
het oostelijk blok en communistisch
front, aan net wankelen is geraakt. De
vraag rijst nu, waar in Zuid-Slavië re
gering en communistische partij prac-
tisch een zijn, of Zuid-Slavië te War
schau misschien heeft laten merken, dat
het niet bepaald wegliep met de Rus
sische plannen inzake O.Duitsland en
meer samenwerking met het Westen
w- nste. Men weet dai. de Russen voor
Oost Europa een eigen Marshallplan
organiseren, dat practisch hierop neer
komt dat zij hun Oost-Europese bond
genoten willen doen meewerken aan de
opbouw van Rusland, zelfs ten koste
van de welvaart dier landen. Daarom
moest Tsjecho-Slowakije onder commu
nistisch bewind gebracht worden, en
het is niet onwaarschijnlijk dat de Z.-
Slaven het vertikken om hun rol in het
Russisch plan, dat ongetwijfeld te War
schau is besproken, te spelen, doch een
zekere onafhankelijkheid van Moskou
wensen te behouden, ook om de industri
alisatie van hun land, welke hun alleen
welvaart kan brengen, en waarvoor ze
niet op hulp van Rusland kunnen reke
nen, met Westelijke bijstand ter hand te
kunnen nemen. Het is wel een eigenaar
dige loop der gebeurtenk-en, dat
Tsjecho-Slowakije, dat eerst wel Mar
shallhulp van de Ver. Staten wenste,
daarvan op Moskou’s aandrang afzag,
doch thans de tot nog toe trouwste aan
hanger van Rusland, Joego-Slavië in
verzet gekomen is. De gebeurtenissen
zijn nog te vers en de verhoudingen te
onzeker om er thans meer van te kun
nen zeggen en te voorspellen wat Tito
zal doen: het hoofd in de schoot leggen,
land stevig in hun macht houden, en dit naar het Westen zwaaien beide lijken
voor hun doeleinden organiseren, waar- onwaarschijnlijk of trachten zon
toe de munthervorming een eerste en I beetje tussen Oost en West te blijven
belangrijke stap was, willen de Russen
zich ook tevreden stellen met een in
hun blok ingelijfde Oost-Duitse volks
republiek. Wel is het op de conferentie
te Warschau, waar de Oost-Europese
staten vorige week onder leiding van
Molotoff vergaderd waren, niet tot de
uitroeping van die Volksrepubliek geko
men, maar stellig is er daar over ge
sproken en zijn de voorbereidingen er
voor getroffen. Voorbereidingen, welke
dan gedeeltelijk bestaan uit een ver
oordeling, in het over de besprekingen
verschenen communiqué, van het optre
den der Westelijke geallieerden inzake
het Duitse vraagstuk. Zij worden er
voor aansprakelijk gesteld dat geen be
slissing over het vredesverdrag met
Duitsland kon worden genomen, omdat
zij West-Duitsland als een strategische
basis tegen de Russen wilden gebruiken,
doel, waaraan ook de Beneluxlanden
hebben meegewerkt, volgens de Russen. er zelfs deze week voor Berlijn maar op
al sedert de bevrijding met him geheime
politie in Joego-Slavië werken. Zo hevig
is de Joego-Slavische reactie jegens
Moskou zelf, dat de Russen er wel meer
dan ooit op uit zullen zijn het huidige
bewind in Belgrado ten val te brengen.
Russische inmenging in Joego-Slavië,
bedekt of openlijk is dus geenszins on
waarschijnlijk en dit zal op haar beurt
weer deining in het Westen veroorza
ken. Misschien komt de Veiligheidsraad
er weer aan te pas, bij welke men van
verschillende zijden nu ook tracht de
Berlijnse kwestie aanhangig te maken.
Het is alleen maar jammer dat deze
maand als voorzitter van de Raad, die
een belangrijk aandeel in de beslissing
omtrent de agendapunten heeft, een
Oekraïner, dus een Rus fungeert!
