Munster
jbileum
ÏSt
DE CANADESE ERFENIS
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
BERLIJN, HET GESPREK
VAN DE DAG
DINSDAG 6 JULI 1948
3e JAARGANG No. 52
G No. 55
U.N.A.C.
I
halt jaar
half jaar
en
FEUILLETON
Een
3
L
INITIATIEF COMITÉ VOOR HET
FRIESE BEDRIJFSLEVEN.
(LC.O.B.E.
„Dat zullen we eens zien”. Eric pakte een zwiepende,
losgeploegde wortel en legde die als een zweep over de
paarden. Met een ruk vlogen ze vooruit, maar de ploeg
bewoog niet. Wéér een slag, kreunend stortten de
paarden zich in het tuig entuimelden bijna voor
over. De ijzeren trekknuppel was gebroken. Eric stond
er vloekend naast.
„Zie je het nou!” schreeuwde Jack woedend. „Daar heb
van alle krachten uitgerukt. En als de ploeg zo muur
vast liep, dat ze wel móésten stoppen, pakte Eric vloe
kend de bijl om met een paar welgemikte, maar te
woeste slagen de hindernis op te ruimen.
Een paar keer had Jack al gedreigd het werk te sta
ken, als hij niet bedaarde, maar het scheen of Eric
net
ien
een
pri-
DIRIGENT L.O.F.
Tot le dirigent van de Ljouwerter
Orkest Foriening „L.O.F.” (Leeuwar
der Orkest Vereniging) is benoemd de
heer Willem Steijn uit Zaandam.
eze
ge
in
te
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Bureau voor Advertenties:
Fa. DRIJFHOUT
GROOTZAND 55
Telefoon 3005
Advertentieprijs 15 ct. per
m.m. Bij contract (handels-
ady.) lager.
Ere-
het
ilen,
:och-
irie-
ge-
i en
spel
21
li
st
n
num-
lingen
e met
■ekent
door
aan-
omen
i, als
o n-
tot feest-
Siten rea-
steentje
van dit
iren van
1 daarbij
goed we-
vrije mens
st nu is er
<e vrgheid
Want die
ibben aile
ongebon-
Konings-
a een rijk
grondl'eg-
teid bete-
GROOT OORLOGSKERKHOF
IN AANLEG.
Bij IJsselstein onder de gemeente
Venray is een groot kerkhof in aan
leg, bestemd voor in Nederland ge
sneuvelde Duitsers en voor Neder
landse SS’ers. Deze laatsten zullen
daar als statenlozen worden begra
ven. De dienst Identificatie en Ber
ging is al enige tijd bezig met het op
graven der gesneuvelden op de ver
schillende kerkhoven in Nederland.
De stoffelijke overschotten worden zo
mogelijk geïdentificeerd, in eenvoudi
ge linnen zakken geborgen en per
vrachtauto naar IJsselstein vervoerd.
Daar zijn reeds 10.000 graven in de
woeste Peelbodem gedolven. Wanneer
het werk voltooid is, zal IJsselstein
met 35.000 graven het grootste oor-
logskerkhof in Nederland zijn ge
worden.
en stootten hijgend de adem uit hun opengesperde
neusgaten. Daar liep de schaar weer vast onder een
INDONESIË IN DE
VEILIGHEIDSRAAD. I
De vertegenwoordiger van Neder
land, mr. Van Kleffens, heeft Don
derdag in de Veiligheidsraad ver
klaard, dat Nederland een voorstel
tot wijziging van de werkmethode
van de Commissie van goede diensten
niet in overweging zal kunnen ne
men. De heer Palar, die de republiek
vertegenwoordigt, vroeg om meer vrij
heid van handelen voor de Commissie
van goede diensten, of anders om de
aanwijzing van één bemiddelaar, zo
als in het geval van Palestina. Palar
ontving daarbij de steun van de afge
vaardigde van India, Pillai, terwijl
Engeland het Nederlandse standpunt
steunde.
Een voorstel van Canada om de
Commissie van goede diensten te ver
zoeken de Raad op de hoogte te hou
den van zekere bestandsschendingen
en daarbij de door de Commissie no
dig te achten maatregelen te treffen,
kon geen steun vinden. Een voorstel
van China om de Commissie te ver
zoeken om een afschrift van het com-
promis-voorstel aan de Raad te doen
toekomen, werd na uitvoerige discus
sie verworpen, omdat het aantal ver
eiste stemmen (zeven) niet werd ge
haald. Voor stemden Canada, China,
Columbia, Syrië, Oekraïne en Rus
land. Argentinië sloot zich aan bij de
Verenigde Staten, Engeland, Frank
rijk en België, die zich van stemming
onthielden. Het debat werd beschouwd
als een overwinning van het Neder
landse standpunt. De vergadering
werd gesloten zonder dat er een da
tum voor de behandeling op een vol
gende vergadering werd vastgesteld.
Later is echter een nieuwe vergade
ring op heden vastgesteld.
In vyf-en-veertig landen zijn tot
dusverre U.N.A.C.-comité’s opge
richt, die tezamen vijftien millioen
dollar hebben opgebracht.
De inzameling op Ijsland lever
de ruim 10 gulden per hoofd der
bevolking op!
De tl.N.A.C. heeft tot dusverre
uit Nederland 400.000 gulden ont
vangen aan vrijwillige bijdragen.
Voorts hebben 40.000 Nederlandse
families zich bereid verklaard tij
delijk ondervoede kinderen uit het
buitenland in hun huizen op te ne
men.
De collecten in Haarlem brach
ten op veertigduizend gulden.
In Amsterdam ving Vrijdag de
collecte aan, die eerste dag ontving
men ruim 100.000, de één-dag-
salaris actie is hier niet bij inbe
grepen.
Als dit blad verschijnt is de lijst-
inzameling hier te Sneek al ge
ëindigd.
Maar dan is er nog de buscol-
lecte op morgen 7 Juli bij de stem
bureaux.
Daar kan nog heel wat in, ook
van hen, die niet op de lijsten te
kenden of tot de conclusie kwamen,
dat zij eigenlijk toch wat te weinig
gaven voor een doel dat de redding
van 20 millioen hongerende kinde
ren beoogt.
De bedrijven-actie is nog in volle
gang.
De Jan van Nassauschool stelde
100 kg. oud papier ter beschikking
van de U.N.A.C.
De collectanten, die met lijsten
liepen, kunnen deze heden, dus
Dinsdagavond van 79 of a.s.
Donderdagavond van 7 tot 9 uur
bij de afd. Sociale Zaken, Markt
straat, inleveren.
worden hier niet verwerkt. Wij maken
hier ook geen papier, zeep, staal,
kunstmest, textiel of huishoudaarde-
werk, evenmin als chemicaliën, medi
cijnen of motoren. Wij hebben geen
scheepsbouw, noch een electro-tech-
nische industrie, maar wel een perma
nent tekort aan alle bouwmaterialen
en metaalwaren. Wij hebben ons
steeds gespecialiseerd op de agrari
sche sector en zijn daarin geslaagd,
maar Friesland is dermate hecht ver
bonden met de industrieën in de an
dere delen van ons land, dat het
slechts een eigen economie zou kun
nen voeren op straffe van ondergang.
Dat wij ook geen delfstoffen (ko
len, zout) bezitten noch petroleum is
jammer, maar moet worden geaccep
teerd, evenals het feit, dat de Frie
zen geen
sito-verkeer, internationale handel en
scheepvaart.
„Nou zeg, ik geloof, dat ik hier straks wel gemist kan
worden! Jij en Evelyn zijn geboren boeren, maar ik
heb, zoals mijn zuster zegt, geen pioniersbloed. Ik zou
het niet kunnen me voor altijd op een boerderij be
graven; ik heb er altijd het land aan gehad, vroeger
thuis ook al”.
„En heb ik het je in eens zó tegengemaakt, dat je
wegloopt? Wat moet je zuster beginnen, als jij naar
een fabriek gaat?”
„Noumet jou trouwen bij voorbeeld”, grinnikte
Jack.'
Eric werd rood tot in zijn nek en zei eerst niets. Hij
scheen geweldig hard bezig te zijn met het klaarleggen
van het tuig voor de paarden. „O, dacht je dat”, zei hij
ten slotte volkomen vlak, maar binnenin kookte hg van
woede. Dat moest er nog bij komen, dat hij hier met de
erfenis van hun koppige, oudste broer zou worden op
geknapt. Wat had hij zich met die gekke paarden-
koperij in de nesten gestoken! Evelyn speelde een
beetje met hem en hu speculeerde Jack er ook nog op,
dat hij de vracht zou opnemen, die een ander liet
vallen. Dat zouden ze dan eens zien!
„Kom, laten we gaan eten”, begon Jack hulpeloos, die
wel gemerkt had, dat hij te veel gezegd had. „Evelyn
heeft nog niet geroepen, maar het ontbijt zal wel klaar
zyn”. Verliefde mensen deden ook altijd zo idioot. Hij
had liever, dat Eric opgevlogen wasdat norse nukkige
zwijgen was veel minder goed te verdragen.
Het ontbijt was klaar, allang. Tweemaal had Evelyn
in de deur gestaan, om zbals gewoonlijk door haar
IN WEELDE BADEN?
„Friesland, het agrarisch zo rijke
Friesland wordt in een tijd, dat het
zich in weelde zou kunnen baden (als
het nl. zijn producten zelf tegen we
reldmarktprijs mocht verkopen), vol
komen tot de bedelstaf gebracht”.
Uit: Wy Seis! Nü. 3, uitgave van
het Striidboun „Fryslan Frij!”.
Laat men nu eens met dit ondoor
dacht gepraat ophouden.
Het is niet waar, dat de wereld
marktprijs momenteel hoger is dan de
prijs, die de Friese boer ontvangt, in
tegendeel, op velerlei gebied is deze
prijs aanzienlijk lager. Men kan het
dus beter zo stellen: Friesland zou er
veel en veel minder aan toe zijn en op
de duur tot de bedelstaf gebracht
worden wanneer het gedwongen werd
zelf zijn producten tegen wereld
marktprijs te verkopfen en zijne beno
digdheden terug te kopen. Reeds nu
gaan bijv, grote partijen zuivelpro
ducten beneden kostprijs de grens
in Kro-
m met
Ver-
nenge-
toege-
ie zijn
uiging
iragen
sn zijn
st zal
.Oranje”
gevormd
i te vie-
>men de
i Gelder,
auta, D.
Tjaar-
s, H. J.
Zand-
andstra
terwijl
D. Pot-
Kantoor voor Abonnementen
Fa. KIEZEBRINK Co.
KLEENZAND 7 - Tel. 2872
inementen
Co.
Tel. 2872
Men denkt wat dat betreft thans niet
meer in weken, maar eerder in maan
den. De minimum-aanvoer van voed
sel, die nodig is om niet alleen de
vrouwen en kinderen, maar de hele
bevolking van de Westelijke sector in
het leven te houden, wordt geraamd
op ongeveer 12.000 ton per week en
aangezien men thans in de naaste toe
komst voldoende luchttransport be
schikbaar hoopt te hebben om, al naar
gelang van de weersomstandigheden,
tussen de 10 en 14.000 ton per week
aan te voeren, zou men dus met een
beetje geluk met het weer net uit
komen. In dit verband kan nog wor
den gemeld, dat een beroep is gedaan
op de dominions, alsook op enkele
West-Europese landen, zoals Neder
land, om mede te werken aan het sla
gen dezer grootscheepse luchtactie,
door speciale voedingsmiddelen van
licht gewicht en grote voedingswaar
de, die daarvoor nodig zijn, beschik
baar te stellen.
Een onderhoud, dat op voorstel van
de Engelse opperbevelhebber, deze,
de Amerikaanse en Franse bevelheb
bers met de Russische maarschalk
Sokolovsky, hadden, heeft geen re
sultaten van betekenis opgeleverd. De
Rus verzekerde, dat zijn troepen hun
best deden de spoorweg tussen Ber
lijn en het Westen te herstellen. De
Russen beweren nl. dat dit herstel
nodig was en dat zij daarom het ver
keer moesten stopzetten. Dit is na
tuurlijk slechts een voorwendsel, doch
in zoverre is dit nog geruststellend
omdat als de Russen tot de conclusie
komen dat de westelijke geallieerden
niet zullen wijken, ze nog een weg*
voor een eervolle terugtocht hebben,
door bij het weer openen van het ver
keer te verklaren dat de spoorweg
hersteld is. Intussen is het de vraag
óf de Russen ooit zullen beseffen dat
het ’t Westen menens is!
Er zijn thans ongeveer 400 Engelse
en Amerikaanse vliegtuigen ingescha
keld in de voedselvoorziening van
Berlijn.
toe is de winst geheel aan de gealli
eerde kant, want de Russen zullen
een openlijke oorlog willen vermijden.
Iets anders is echter hoe het ten
slotte aangelegd moet worden om
Duitsland van de Russen bevrijd te
krijgen, tenminste tot de huidige Pool-
se grens (die overigens wel niet defi
nitief zal blijken te zijn). Alle inspan
ningen van het «vesten zjjn tevergeefs
als de Russen half Duitsland in hun
greep houden en daardoor hun scha
duw over geheel Europa werpen.
Vroeg of laat zal Duitsland weer een
eenheid moeten worden, hetzij onder
Russisch, hetzij, onder geallieerd toe
zicht. Iedere voorspelling daarover is
ijdel, maar wel weten we, dat alles
wat thans gebeurt, dit veel grotere
doel aan de horizon heeft. Het zal
groot meesterschap in de diplomatie,
enorme zelfbeheersing en een Zeer
doeltreffende economische politiek
vergen om het rechts-omkeert van de
Rustten, dat door nagenoeg alle Euro
peanen aan deze kant van de Russi
sche grens wordt gewenst, zonder
kleerscheuren tot stand te brengen.
Dat intussen de geldsanering, gecom
bineerd met de reeds genoemde maat
regelen en de Marshallhulp een fikse
stap in de goede richting is, wordt af
doende bewezen door het kabaal, dat
de Russen erover maken.
VERKLARING VAN DE
MINISTERPRESIDENT.
Naar aanleiding van de gepubliceer
de proclamatie van het bestuur der
Communistische Partij Nederland, als
zouden leidende kringen te Batavia en
in Nederland hebben besloten tot een
nieuwe militaire actie in Indonesië,
deelt de Minister-President mede, dat
hij in deze publicatie, welke in
flagrante strijd is met de werkelijk-
DE MARSHALLHULP.
Vrijdag is te Den Haag de overeen- heid, niets anders ziet dan een be
komst tussen de Ver. Staten en Ne- denkelijke verkiezingsmanoeuvre.
derland getekend betrekking hebbend
op de uitvoering van het Europees
herstelprogramma (Marshallhulp).
Nederland belooft o.a. plechtig aan ’t
herstel van Europa mee te werken,
zoveel als in zijn vermogen ligt.
Maar als mensen verliefd werden, waren ze met meer
toerekenbaar. Nu maar afwachten, wanneer Eric op
kwam dagen. O, daar was hij al! Dan was het ruzie,
besliste Jack. Verliefdheid zou tot gevolg hebben, dat
het ontbijt heel wat langer dan normaal duurde. Zwij
gend gingen ze naar de akker en begonnen te ploegen.
Eigenlijk wel zo goed zo; nu konden ze tenminste óp
schieten en het werk zou Eric misschien wel wat doen
bgdraaien.
In plaats daarvan liep Eric zichzelf op te winden. Het
blauwtje, het gebrek aan slaap en ten slotte het voor- i
uitzicht, dat Jack hem voorgespiegeld had, maakten 1
hem ontoegankelijk voor iedere redelijkheid. Zou hij
zich zo’n steen aan zijn nek laten binden? Hij had
in het ve.--
ln ’t heden
ns volk dit
n dat nog
ge indruk-
■in de vrg-
meer men de technische problemen
van de noodbevoorrading van Berlijn
bestudeert, hoe optimistischer men
namelijk is geworden over de moge
lijkheid, dat men het met behulp van
luchttransporten nog een hele tijd
kan uitzingen, hetgeen betekent, dat
dus ook de diplomatieke „Sitzkrieg” j Friesland heel ver bij overig Neder-
nog aanzienlijk langer kan duren dan land achter. Ons stro, onze veenaard-
oorspronkelijk mogelijk werd geacht. appelen, onze suikerbieten, onze wol
handen heen de jongens te roepen, maar iedere keer
had ze er niet toe kunnen komen. Ook zij wist niet, hoe
ze zich houden moest. Gelukkig daar kwam Jack aan;
wat zou Eric doen? Hoe zou ze daar nu mee aan
moeten?
„Ga maar!” haa Eric gezegd. „Ik moet eerst de paar
den nog optuigen”.
En Jack was afgedropen.
„Waarom heb je niet geroepen?”
„O, ik was nog met iets bezig. Ik moet strijken van
daag. Waar bljjft Eric?”
Jack wees zwijgend met zijn duim over zijn schouder
naar de schuur. Ze hadden het zwaar te pakken, die
twee. Daar begon Evelyn ook al gekke dingen te doen.
Strijken! ’s Morgens vroeg! Om je dood te lachen.
En anders had ze voor dergelijke dingen geen ogenblik
over, zolang er nog op het land gewerkt kon worden.
Daar zat hij in zjjn eentje. O, was dat ’t? Wilden ze
hem alleen laten eten om straks ongestoord samen te
zijn? Dat konden ze hem dan ook wel ronduit zeggen.
Hij ging liever vandaag weg dan morgen.
Toen hij half klaar was, kwam Eric aanslenteren. Was
ze binnen? Neen, niet te zien. Des te beter. Haastig at
hij in een drukkende stilte. Evelyn kwam even binnen
met verse thee. Een ogenblik keek Eric op, maar liet
zijn blik onmiddellijk weer van het vertrokken gezicht
wegglijden. Wat een ergernis! Vrouwen waren wel de
onredelijkste wezens, die je bedenken kon.
„Ruzie”, dacht Jack, „of zo verliefd, dat ’t op hetzelfde
neerkomt”. Merkwaardig, dat daar zo weinig verschil
tussen te zien is! Dat zou wel weer bydraaien. Het
beste was, dat hij maar gauw buiten gezicht kwam.
Weer fluitend, maar thans om argeloos te schijnen,
slungelde Jack terug naar de schuur. Of ze niet een
week hadden kunnen wachten met die grappenmakerij,
i dan was al het ploegen er nien afgelopen geweest.
drijven. Deze beperking is thans ook
vervallen, zodat de verplaatste per
sonen in hun nieuwe woonplaats weer
een bestaan kunnen opbouwen.
Er is méér te koop.
De eerste dagen van de geldsane
ring bracht vele voorraden in de win
kels, die tot nu toe waren achterge-
houden. De winkeliers hadden door
het van onwaarde verklaren van het
oude geld een dringende behoefte aan
contanten en brachten dus zoveel mo
gelijk waren in de verkoop. Daardoor
is een goederenstroom ontstaan, die
zoals begrijpelijk is een goede indruk
heeft gemaakt. Het blijft echter de
vraag of de aanvulling in voldoende
snel tempo kan geschieden. Hierbij
rekent men op de resultaten van de
Marshallhulp en het is dan ook geen
wonder, dat de Duitse geldsanering
eerst is ingevoerd, nadat het Ameri
kaanse parlement de definitieve om
vang van deze hulp had vastgesteld.
In ieder geval maakt het Duitse
volk weer kennis met een poging het
leven dragelijker en de productie vlot
ter te maken. Slaagt deze poging, dan
zullen de geallieerden een grote stap
hebben gemaakt tot herwinning van
het vertrouwen der Duitsers. En daar
om is het tenslotte begonnen, want de
paradox van deze tijd is, dat beide
overwinnaars dingen naar de gunst
der overwonnenen. Zowel de gealli
eerden als de Russéh begrijpen heel
goed, dat de steun van Duitsland be
slissend is bij de machtsverhoudingen
i in de naaste toekomst. Vandaar dan
ook, dat de Russen voor geen enkele
SNEEKER NIEUWSBLAD
Redacteuren: L. KIEZEBRINK en C. SMIT Redactie-adresKLEINZAND 7 - SNEEK
vaar de wind hem blies.
Daar bleef die ellendige ploeg weer steken! Het ging
nem de keel uithangen. Om de haverklap zat dat
lamme ding vast. „Allé, Turk, Witvoet! Trek op!” Een
slag met de leidsels zette er kracht bij. Trekken zouden
ze! De beesten waren verwend.
„Kalm aan”, schreeuwde Jack achter de ploeg. „De
schaar zit vast”.
„Die scheur ik er wel uit. Vooruit die paarden!”
Van oorlogsstemming is
echter geen sprake.
De Londense correspondent van de
N. Rott. Crt. schreef dezer dagen aan
zijn blad:
Nu minister Bevin in het Lagerhuis
heeft bezworen, dat het de Westelijke
mogendheden inderdaad ernst is met
hun besluit om tot elke prjjs in Ber
lin stand te houden, draaien alle ge
sprekken te Londen om de vraag, ot
de Russen voor dit vertoon van on
verzettelijkheid zullen wijken dan wel
bereid zullen zijn het op een gewapend
conflict te laten aankomen. In diplo
matieke kringen te Londen sch-jnt
men nog steeds vol vertrouwen, dat
zij dit laatste niet zullen aandurven,
al is dit vertroi m wel enigszins ge
schokt door het bericht, dat de Rus
sen thans ook definitief een eind heb
ben gemaakt aan de bijeenkomsten
der opperbevelhebbers van de 4 mo
gendheden. Daaruit blijkt immers, dat
zij, althans voor het ogenblik, van
inbinden nog niets willen weten, en
blijven doorgaan met elke klap van
het Westen met een tegenklap betaald
te zetten.
Niettemin wil het er bij de meeste
bevoegde waarnemers toch nog niet
in, dat Moskou de uitdaging, welke
Bevin namens de Grote Drie aan dit
adres heeft gericht, werkelijk zal aan
vaarden. Men gaat er daarbij klaar
blijkelijk van uit, dat de Russen deze
uitdaging even ernstig zullen opvat
ten als zij bedoeld is, want dat zij
ernstig bedoeld is en dat de Westelij
ken thans inderdaad besloten hebben
hun dappere woorden, desnoods met
geweld, waar te maken, schijnt nu wel
vast te staan. Maar zullen de Russen
dat ook begrijpen, of menen zij ook
thans nog, dat zij, zonder al te veel
gevaar, de proef op de som kunnen
nemen Redenen voor die mening
zouden zij, zonder zichzelf al te veel
geweld aan te doen, zelfs nu nog ge
noeg kunnen vinden. Van militaire
voorbereidingen op grote schaal is
immers in het -Westen nog weinig te
merken, zoals er ook nog geen sprake
is van de emotionele temperatuurs-
verhoging ,die daarmee gepaard moet
gaan, wil men de Westelijke volken,
als het moet, in een oorlog mee. kun
nen krijgen. De pers doet loyaal haar
best om den volke ervan te overtui
gen, dat het thans erop of eronder
gaat, maar veel succes heeft zij tot
nu toe daarmede waarschijnlijk niet
gehad. Men praat over oorlog in re
geringskringen, maar van een strijd
lustige stemming bij de massa, zoals
in de zomermaanden van 1938 en
1939, is naar de mening van de cor
respondent nog heel weinig te be
speuren. Zoals reeds gemeld, is het
echter ook nog niet zo ver gekomen
met de huidige internationale poker-
partij, dat het ogenblik, waarop de
spelers hun kaarten op tafel moeten
leggen, reeds voor de deur staat. Hoe over, niettegenstaande het feit, dat
deze kostprijs kunstmatig laag ge
houden wordt door dure buitenlandse
grondstoffen (veevoer) ver beneden
aankoopprijs ter beschikking van de
boer te stellen.
En wat onze andere welvaartsbron-
Ab.prijs ƒ2.50 per half jaar
Franco per post
ƒ3.75 per half jaar
uitermate kwetsbaar is door de grote formaliteiten waren vervuld. De op-
van dit stelsel heeft een grote
grond is weiland) deze en ook andere 'druk van het publiek af genom en en
bovendien duizenden mensen vrijge
maakt voor productieve arbeid. In de
zelfde lijn ligt de opheffing van de
beperking der vestigingsvergunnin
gen. West-Duitsland zit vol met vluch
telingen uit het oosten, die geen recht
hebben in hun nieuwe woonplaats een
bedrijf te beginnen. Dit was geschied
ter bescherming van de bestaande be-
WAAR HET OM GAAT
TE BERLIJN.
Het schaaktournooi, dat onlangs te
Moskou werd gehouden en eindigde
met een Russische overwinning, was
kinderspel vergeleken bij de reuzen
schaakpartij, die thans te Be 'ijn
wordt gespeeld tussen de Russische
autoriteiten enerzijds en de geallieer
den anderzijds. Van beide zijden
tracht men elkander schaakmat te
zettten onder ademloze spanning van
het toekijkende Duitse volk. Er wordt
hier een diplomatieke slag om Berlijn
geleverd en uitgevochten met econo
mische wapenen, die beslissend zal zijn
niet alleen voor Berlijn, zelfs niet al
leen voor geheel Europa, maar voor
de gehele wereld. Want de inzet van
het spel is de greep op het Europese
vasteland; het gaat er om of de Rus
sische dictatuur, dan wel de Wes
terse democratie Europa naar zich toe
zal trekken en daarmee de grootste
macht ter wereld worden.
De sanering van het Duitse geld is
daarbij slechts één zet, zij het een zet,
die de opening van het hele spel be
heerst. Het vervangen van de
„Reichsmark” door de „Deutsche
Mark” zou als op zichzelf staande
maatregel niet die geweldige opschud
ding hebben veroorzaakt. Het feit
echter, dat tegelijkertijd diepgaande
economische veranderingen tot stand
zijn gebracht, maakt deze maatregel
tot grondslag van een plan tot weder
oprichting van Duitsland als zelfstan
dig werkende statenfederatie.
Wat toch is het geval? De „Bank uu“-> uav
6sabotage, hoe grof ook, terugschnk-
deutscher Lander die in de plaats om de ge en Amerikaanae
van de Reichsbank is getreden, heef en te laten mislukken. Tot nu
1 de bevoegdheid gekregen maximaal x
j tien milliard nieuwe marken uit te
I geven. Deze biljettencirculatie mag al-
1 leen worden verhoogd, wanneer zes
I landen en driekwart van de leden van
I het bankbestuur daartoe machtiging
i verlenen. Bovendien mag telkens
i slechts een circulatie-vergroting met
maximaal één milliard worden toege
staan. De bedoeling daarvan is infla
tie te voorkomen en het geld schaars
te houden, wat zal leiden tot lage
prijzen.
Om dit verder in de hand te werken
is de distributie van een aantal
grondstoffen voor de landbouw ge
heel opgeheven, evenals die van een
aantal voedingsmiddelen. Dit betreft
voor de landbouw: kalk, kali, zaai
zaad, paarden, hooi en stro; voor de
levensmiddelen groenten, fruit, gevo
gelte, honing, wijn en andere alcoholi
sche dranken en binnenkort wellicht
ook eieren. Voor de zeer schaarse ar
tikelen als textiel en schoenen is het
aankoop-vergunningstelsel vervangen
door eenvoudige rantsoenering, waar
door een geweldige massa bureaucra
tie verdwijnt. Zo heeft men berekend,
diensten verlenen in tran- dat het vervaardigen van een hemd
:_x-i- ij_i 1 yjjf arbeidsuren vergt, maar dat aan
de distributie van dat hemd volgens
Het is wel zeer te betreuren, dat het oude stelsel niet minder dan 2000
enkelen in Friesland, waar men zo uren moesten worden besteed, eer alle
1.L ..111. L H. HW* C.V
eenzijdigheid (80 van de cultuur-1 heffing
y-K-- TT»r>l 1 ry y-i z-J rlmn Ars *1 zQ nVA 1 Ir’ Xf
waarheden niet beter beseffen. Door
de brochures, die door hen worden
uitgegeven, kweekt men slechts on
tevredenheid en tweedracht. Voor zo
ver wij zien is dit het enige, wat de
nen aangaat, op industriegebied staatStrijdhond tot nu toe heeft bereikt.
striemende slag dreef het span tot een nijdige ruk en
werkelijk schoot de ploeg los.
„Zie je wel, dat gaat best, als ze maar trekken”.
„Zo verniel je het tuig en de ploeg”, protesteerde Jack.
„Op die manier maken we geen tien omgangen! Wat
mankeert jou vandaag?”
„Wat mij mankeert? Niets, maar we moeten opschieten.
Dacht je, dat ik van plan was om nog lang hier te
blijven
Woest dreef hij zijn span rond. Dat moest buigen of
barsten. En hij zou niet buigen! Dan moest die ploeg
maar barsten. Al zijn woede vierde hij bot op de paar
den, op de weerbarstige grond, op Jack en op zichzelf.
Wild scheurde de bodem open. Als een brede golf
Evelyn wel willen hebben, natuurlijk wel willen trou- j grond gulpte de ploegvoor over het rister en werd ver
wen, maar niet dadelijkAlsjeblieft nietEn die boer- op zij geslingerd. Nu eens kreeg de ploeg een schok van
derij was nu wel aardig om er een voorjaar op te links, dan van rechts. Wortels werden met inspanning
ploeteren, maar om hier oud te worden, dat was een
andere zaak! Hij had met plezier gewerkt. Maar hij
moest toegeven, dat meer dan de helft van het pleziei
bestaan had uit de volgzaamheid en de bewondering
van dat prachtige meisje. Die drommelse meid! Vrou
wen konden zoiets nooit eens op zichzelf zien. Ze
maakten er dadelijk een hele roman van. Als je even steeds wilder werd. De paarden dropen van het zweet
met ze vrjjde, werd je dadelijk al beschouwd als een
huisvader, ’t Idee! Eric, als een eerzame „echtgenoot
en vader”! Neen, zolang de wind woei, zou hij gaan, i oude knoest.
I „Stop! Het kan niet”, gilde Jack.
