h
mei
j KEUK
GANG
KAME
F COUR
I 'e
ööiT
Av
KAPFIE en het
Nie
0
I
Telei
J
I Gr
S.Di
k”
„Olifantenkerkhof”
VE
No.
GEDOOD TEN GEVOLGE VAN
ROEKELOOSHEID.
Bela
1
I s
I tegen
EEN ENGELSMAN OVER SNEEK.
^De
As
AM
i *1
PROPAGANDA-VERGADERING
CHR. NAT. VAKVERBOND.
<3^ t<
I
Al
I Zu
docli
H.
se
kt
vs
O.
De
r <4
pla;
Din
Hee f
diet
DE TEXTIEL.
Het N.V.V. heeft bij de betrokken
minister geprotesteerd tegen het feit
dat de kledingindustrie te weinig kle
ding in de goedkope prijsklasse af
levert.
Een vergaand roekeloos spel met
munitie heeft Zaterdagmiddag het
leven gekost aan twee vijftienjarige
jongens, B. Kramer uit Santpoort en
G. Visser uit IJmuiden. In een bunker
in de duinen stookten zij een vuurtje
onder een aantal patronen en een gra
naat. Toen deze projectielen ontplof
ten, werd Kramer op slag gedood en
Visser zo zwaar gewond, dat hij in ’t
St. Anthoniusziekenhuis is overleden.
‘ij
ai
en
?ei
alk
nel
de-
a
e
cl
GEVONDEN VOORWERPEN
WMMBRIT3ERADEEL.
Rozenkrans, Klaas Kroeze, Schar-
negoutum 48; nieuwe plank, Sj. Baar-
da, Scharnegoutum 104.
M
harte
vele
ontvi
Uit 11
Ijlst.
U b
bedi
Mae
Oct.
grot
Een
renr
Misschien nog een kwartiertje lopen”.
„Ikke geloven, dat jij gelijk hebben.
Ikk., nog een kleine kwartiertje lopen,
maar geen stappie meer. Ikke moe
veel erg moe!”
Kappie had gelijk. Voordat er een
kwartier verstreken was, zagen ze
door de struiken heen een grote open
plek. Maar in plaats van het olifanten
kerkhof, zagen ze op die open plek
een hoge muur met een gesloten
poort erin.
„Watte isse datte nou?” riep de Kei-
DE DIAMANTEN IN HET
VERONGELUKTE K.L.M.-
VLIEGTUIG.
Het blijkt nu dat op de vrachtlijsten
van de Nijmegen geen diamanten wa
ren vermeld, zodat de gevonden dia
manten ter waarde van 150.000.
waarschijnlijk smokkelwaar waren.
EEN EN TWINTIG JAAR
TEVERGEEFS GEWACHT.
Onder de omgekomen passagiers
van het K.L.M.-vliegtuig Nijmegen
was mevr. Gamanova uit Tsjecho-
Slowakije, wier echtgenoot 21 jaar
geleden naar Amerika vertrok. Thans
zou zij zich daar bij hem voegen,
maar op reis naar de Ver. Staten ver
ongelukte zij.
Al
1
BORS'
KAPS
bloe:
JAMP
KOEK
6 THI
SCHII
PAPH
BROO
In G1
Schale
OOSTHEM. Benoemd tot 2e machi
nist aan 4de Coöp. Zuivelfabriek de
„Gemeenschap” te Bontebok de heer
A. Hazenberg, thans in geljjke be
trekking werkzaam aan de Coöp.
Zuivelfabriek „de Hem” te Nyezijl.
f l
Cll
it* da
Vc
w<
'ge
to
va
te
1 N
tv
O
v<
I Vl
k
Betaal
DE VERNIELING VAN
ONZE HAVENS.
Hitler gaf er zelf bevel toe.
Reeds in October 1939 zeven maan
den voor de inval in Nederland had
den dë Duitsers de uitgewerkte plannen
gereed liggen voor de instelling van een
militair bestuur in Nederland. Deze
plannen zijn aan het daglicht gekomen
tijdens een onderzoek, dat het rijksinsti-
tuut voor oorlogsdocumentatie heeft uit
gevoerd in belangrijke, zich in Engeland
bevindende archieven. Daarbij is voorts
gebleken, dat de Duitsers de functie van
Seyss Inquart oorspronkelijk toegedacht
hadden aan Terboven, die later rijkscom-
missaris van Noorwegen werd. Tevens
blijkt uit de documenten, dat Hitler
reeds in Mei 1940 overwoog alle radio
toestellen in Nederland te confiskeren.
Bekend is nu ook, dat de bevelen voor
de vernieling van de havens van Am
sterdam en Rotterdam, uitgevoerd in
de herfst van 1944, van Hitler persoon
lijk afkomstig zijn geweest.
A.B.S. OUD-LEERLINGENBOND.
Op initiatief van enkele oud-leer-
lingen van de Ambachtsschool te
Sneek werd het plan gevormd om
zoals in verschillende plaatsen reeds
het geval is een oud-leerlingenbond
op te richten. Met goedkeuring van
het Bestuur en de Directeur der
school, die het plan ook toejuichten,
werd een tijdelijk bestuur gevonhd,
dat bestaat uit de h.h. H. Moedt, Th.
Woudstra, ,P. Kingma, H. IJntema
en B. Rienstra. Het doel van deze
vereniging zal zijn de banden die tus
sen de jongens op de school gelegd
zijn, te hernieuwen en voor het ver
dere leven te behouden. Dit door mid
del van lezingen, leerzame- en feest
avonden. Dat dit plan bijval vindt,
blijkt wel uit het aantal leden dat
zich reeds heeft opgegeven, maar bij
dezen moet het niet blijven. Eigenlijk
moesten alle md-leerlingen van de
Sneker Ambachtsschool zich aan
melden.
Een der leden van de Engelse Sit
well familie, bekend door hun lite
raire begaafdheid en kunstzin, Sache-
verell, heeft Nederland na de oorlog
bezocht en er een boek over geschre
ven „The Netherlands”. Geen klein
deel daarvan is aan Friesland gewijd
en het Vrije Volk vertelt daarvan iets.
Bolsward valt deze Sitwell tegen,
vooral het stadhuis, waarop hij zich
gespitst had, maar Sneek maakt dat
voor hem weer goed. Een prachtig
gebouw vindt hij het stadhuis en ty
pisch, verrukkelijk en volkomen Ne
derlands, naar zijn mening en hij is
goed op de hoogte van de Rococo in
Oostenrijk en Duitsland naar hij op
merkt kon het ook alleen maar
Nederlands zijn. En van geen enkele
andere nationaliteit. Het interieur
heeft evenzeer zijn hart gestolen en
hij verklaart, dat de geschilderde ka
mers in het stadhuis van Dokkum en
Sneek en in het Coulonhuis te Leeu
warden niet enkel tot de kunstschat
ten van Friesland behoren, maar deel
uitmaken van de schoonheden van
Europa.
Het is uiteraard onmogelijk Sitwell
op de voet te volgen op zijn reis,
maar we mogen niet nalaten te ver
melden, dat hij omtrent Sneek in het
voorbijgaan opmerkt dat het een
stadje xfi met een sfeer van geluk en
tevredenheid eneen verhoudings
gewijze groot aantal, knappe jonge
vrouwen van typerend Fries-uiterlijk
De
I El
1 ■‘etu
I «moi
lang
I hun
I Kras
1 gewi
i 's m
Or I
va;|
in
me I
tot
mi
jor
go<
J
Fe
liet
za: I
dit;
noj ;l
val
nat I
ziji
lee:
de
H.
cor
tie
v.
I
gee
ma
cor
in i
WOUDSEND. De vereniging Coöp.
Electrische Centrale te Woudsend
hield een buitengewone ledenvergade
ring wegens herziening van enkele
art. van het reglement in verband
met de verlenging der ver. De ver
schillende wijzigingen werden met al
gemene stemmen goedgekeurd. Mede
was er een bestuursvoorstel om een
zwaardere kabel aan te leggen, omdat
een gedeelte van het net is overbelast
en de uitbreiding van het net zo
doende niet verantwoord is. Het be
stuur stelde daarom voor =fc 200 me
ter kabel aan te leggen, hetgeen on
geveer 2800 kosten met zich mee
brengt, doch men was van de nood
zaak ook algemeen overtuigd. Dit
brengt evenwel mee, dat het transfor-
matorgebouwtje moet worden ver
groot en dat zwaardere transforma
toren daarin worden geplaatst. Men
kon zich er algenJeen mee verenigen,
dat het Provinciaal Electriciteitsbe-
drijf deze zaak in orde maakt, daar
dit een belangrijk bedrag vordert en
het bedrijf gunstige voorwaarden aan
de vereniging heeft gesteld.
zer. „Op mijne kaartje staat niksniets
van een muurtje, alleen maar een
open plekkie in die oerwoudbossies,
waar allemaal olifantbeest-tandjes
van ivoor liggen. Wij zijn fout ge-
loopt. En ikke ben zo moe, zo veel,
veel erg moe”.
„Ik begrijp er niks van”, zei Kappie.
Een meter of wat van hen vandaan
gluurden twee gestaltetn in een
vreemde kledij door de struiken ook
naar de hoge muur, maar weer wisten
Kappie en de Keizer daar niets van.
Een Amsterdams visser ving bij
Wilnis een snoek van 20 pond. Het
was een hele worsteling, want het
snoer brak en de man moest zich te
water begeven om het dier machtig
te worden.
Voor zover bekend waren er tot
nog toe geen beverfokkerijen in
Friesland. Thans heeft de heer J.
Halma te Bolsward een dergelijke
fokkerij hoewel nog van beschei
den omvang geopend.
In Rome is een overeenkomst
tussen Nederland en Italië gesloten,
voor de werving van Italiaanse mijn
werkers voor onze mijnen.
De uitspraak in de zaak tegen
Rauter, die cassatie van zijn dood
vonnis had aangevraagd, waarop de
proc. fiscaal tot afwijzing heeft ge
concludeerd, is vastgesteld op 15 De
cember.
Ter gelegenheid van de dag der
Ver. Naties heeft Zondagavond de
voorzitter van de Eerste Kamer prof.
Kranenburg een radiorede uitgespro
ken.
In Meppel heeft de politie 23000
huiden ter waarde van ruim 200.000
gulden in beslag genomen, die ver
borgen waren door de directie van
een huidenhandel. Deze en enige an
dere personen zijn gearresteerd en
het onderzoek wordt ook in andere
provincies voortgezet.
EEN UNIEKE WERKPRESTATIE.
Te Hengelo is een merkwaardig
karwei beëindigd. Een riolering van
buizen met een doorsnee van ander
halve meter moest de spoorlijn Hen
geloZutfen doorkruisen, doch de
Nederlandse Spoorwegen konden
graafwerk niet toestaan. Men besloot
toen het geval is uniek in ons land
de enorme buizen onder de spoor
dijk door te persen. Men gebruikte
hiervoor twee vijzels van 75 ton. Ter
wijl deze vijzels een grote druk op de
buizen uitoefenden en de brokken van
bijna 4 ton in de aarde persten, was
een werkman binnenin de buis steeds
bezig de grond voor de buis weg te
scheppen. Twaalf meter betonbuis
werd op deze wijze door de spoordijk
heengedrukt. De snelheid er werd
dag en nacht doorgewerkt bedroeg
25 cm per uur.
OPPOSITIE IN DE C.P.N.
Van verscheidene kanten, met na
me in r.k. en a.r. bladen, zijn berich
ten gepubliceerd over moeilijkheden
in de C.P.N. De oppositie in de party
heeft een „Nederlands communistisch
comité” gevormd dat geheime circu
laires heeft verspred. Namen van op
posanten worden hierin niet genoemd.
De oppositie, een soort Tito-bewe-
ging, is gericht tegen de partijleiding
die de Kominform trouw biyft. Er
schijnt by de redactie van De Waar
heid een „zuivering” op komst te zyn.
OUDERS EN
DIENSTWEIGERAARS.
Voor de rechtbank te Assen heb
ben zich een aantal lieden te verant
woorden gehad wegens het verlenen
van hulp aan dienstweigeraars.
Meestal waren het de vaders, die te-
recht moesten staan, omdat zij hun
.zoons hadden geholpen onder te dui
ken of omdat zij hen van geld, bon
nen enz. hadden voorzien. Er werden
enige voorwaardelijke gevangenis
straffen en geldboeten uitgedeeld,
doch in sommigge gevallen vielen er
ook definitieve gevangenisstraffen,
variërende van 1 tot 6 maanden.
INBRAAK IN ZUIVELFABRIEK
TE GIEKERK OPGEHELDERD.
Als daders van de inbraak in de
zuivelfabriek te Giekerk in de nacht
van 1 op 2 October waarbij de direc
teur werd gekneveld en 4000 werd
gestolen zijn 2 Leidenaars gearres
teerd. Te Kimswerd werd enige da
gen geleden iemand ontdekt, die in
contact had gestaan met 2 Hollan
ders van slechte reputatie. Uit deze
verkregen inlichtingen kon de politie
opmaken dat het 2 Leidenaars be
trof, die in de gevangenis waarin ze
hadden gezeten, van Friese „colle
ga’s” een en ander over de toestan
den hier hadden vernomen. Een paar
dagen voor de overval kwamen de
mannen naar Kimswerd, van waaruit
de operatie tegen Gjekerk werd on
dernomen. Na afloop trokken zij weer
naar Leiden, waar ze Donderdag wer
den gearresteerd. Hun laatste straf,
waarvoor ze in de gevangenis hadden
gezeten, betrof 14 inbraken te Was
senaar. Waarschijnlijk zal hun arres
tatie ook leiden tot onthullingen over
inbraken in de provincie Groningen.
Gods naam groot te maken. Christus
heeft gezegd: Mij is gegeven alle macht
in hemel en op aarde. Ook nu, ondanks
alle donkerheid. De arbeid roept om
schouder aan schouder te staan. In ge
hoorzaamheid vervullen wij onze taak.
Men vraagt zich af of het nog wel zin
heeft om zich in te spannen. Het kan
morgen wel afgelopen zijn. Luther heeft
eens gezegd: „al wist ik dat Christus
morgen kwam, dan ging ik door mijn
appelboompjes te planten”. Wij hebben
te bouwen en te bewaren. Wjj hebben
de roeping tot zegen te zijn voor de we
reld. In Gods rijk wordt Gods naam ge
diend. Dan wordt alle arbeid zalige
vervulling tot lof en glorie van God.
Dat de chr. vakbeweging in geloof de
chr. sociale actie moge uitdragen in
ons volksleven.
Een collecte gehouden ten bate van
het t.b.c.fonds „Draagt Elkanders Las
ten” bracht 17.38 op.
Op het te Amsterdam gehouden
examen van het Centraal Bureau
voor Stenografie Groote en Machine-
schryven gehouden op 14 Oct. jl.
slaagden de volgende Candida ten:
Stenografie: mej. I. Siemonsma; Ma-
chineschryven: de dames A. de Jon
ge, R. Wobma, C. Tennissen, T. Ten
nissen en G. Seinen, allen te Sneek;
de heren H. Zuidema te Sneek en G.
Hoekema te Koudum.
OPENBARE LEESZAAL EN
BIBLIOTHEEK, SNEEK.
In de afgelopen maand werd de
Leeszaal door 1579 personen bezocht
en bedroeg het aantal uitgeleende
banden 5453.
JUBILEUM.
Onze stadgenote, mej. L. Meijer,
Ged. Neltjeshaven 8, was Zaterdag
23 October ji. 25 jaren als huis
naaister in dienst van het Gemeente
lijk Verzorgingshuis „Cruycebroe-
dershof”, Kruizebroederstraat 36, al
hier. Gedurende een kwart eeuw gaf
zij reeds haar beste krachten voor
deze instelling. Dit was voor het be
stuur van de Gemeentelijkke Instel
ling voor Sociale Zorg aanleiding de
jubilaresse in een gezellig samenzijn
in de bestuurskamer van het Verzor
gingshuis, waar de bloemetjes uiter
aard niet ontbraken, te huldigen. Ook
de leden van het voormalig Armbe
stuur gaven door hun aanwezigheid
blijk, dat zij de arbeid van de jubila
resse steeds op prijs hebben gesteld.
De voorzitter, de heer J. de Groot,
bood namens het bestuur een enve
loppe met inhoud aan. Ook de ver
pleegden hadden zich niet onbetuigd
gelaten. Een prachtige fruitmand en
een heel fraai kapgarnituur waren
het bewijs, dat de hulpvaardigheid
van „Juf” op prijs werd gesteld. On
getwijfeld zal zij nog dikwijls met ge
noegen aan deze dag terugdenken.
DE RAMP MET HET K.L.M.-
VLIEGTUIG NIJMEGEN.
Er is tenslotte geen enkele over
levende van de ramp, ook de heer W.
H. Philippo uit Sassenheim, een pas
sagier, is met de andere geredden later
aan de bekomen verwondingen over
leden. Er zijn dus totaal 40 personen
omgekomen, nl. de passagiers: Edgar
Fuld, 58 jaar, lid van de Raad van be
heer van de K.L.M. uit .Naarden; Me
vrouw Marie K. FuldWartchauer,
57 jaar, Naarden; Mej. Milly Mary
Fuld, 25 jaar, Naarden; Karei Abra
ham de Leeuw, 38 jaar, Van Bree-
straat, Amsterdam; Arie Philippo, 43
jaar, Sassenheim; Eliazar Pinto, 48
jaar, Amsterdam; Mevrouw Roseth
PintoHerzberger, 45 jaar, Amster
dam; Generaal-majoor Gysbertus Sas,
56 jaar, militair attaché te Washing
ton; Hermanus F. Tol, 61 jaar, Be-
noordenhoutseweg, Den Haag; Hen
drik Veenendaal, 49 jaar, technisch
directeur K.L.M., Wassenaar; Mevr.
Katherine Rohrs, 41 jaar, New Yer-
sey, Amerika; Mary Badir, 48 jaar,
U.S.A.; Henry Finnie, 38 jaar,
U.S.A.; Paul Christo Catselides, 67
jaar, Griekenland; Maria Gamanova,
49 jaar, Tsjechoslowakye; David
Heumann, 74 jaar, Duitsland; Wil
liam Hilarius, 54 jaar, Zuid-Afrika*.
Alfred Hohenlohn, 59 jaar, Oosten
rijk; Austin Francis Ed Mc Innerny,
46 jaar, Groot-BrittanniëJames
Rampas, 70 jaar, U.S.A.; John Rei-
chel, 60 jaar, Oostenrijk; Maria Rei-
chel, 45 jaar, Oostenrijk; Ludwig F.
Rohrs, 44 jaar, U.S.A.; Floriance
Schlumpf, 50 jaar, Zwitserland; Wil
liam Francis Gale, 37 jaar, U.S.A.
Ruppert Wedermeyer, 56 jaar,
U.S.A.; Emma Wedermeyer, 51 jaar,
U.S.A.; Rubin Radzanowicz, 72 jaar,
Polen; Hena Chaja Radzanowicz, 69
jjaar, Pc’?-. De volgende tien leden
.St
ru
v Aarl
Vrijt
te 6,
6.30
met
sterr
i
E
ci
oi
h
NEDERLAND
VAN ALLE KANT.
Dank zij beter toezicht en scher
per orders worden in ons leger geen
auto’s meer ontoelaatbaar gebruikt.
Ondanks de prijssty'ging van de ben
zine is daardoor het verbruik in het
leger van 19 millioen tot 7 millioen
gulden gedaald.
Op de Hengelose straatweg te
Enschedé reed een motorrijder tegen
een geparkeerde truck. De rijder zelf
G. W. en zijn duopassagier H. L.,
beide uit Enschedé, werden op slag
gedood.
Een auto waarin drie doktoren
uit Bergen op Zooirf gezeten waren
vloog by Putten van de weg, toen een
band knapte. Een boom werd geraakt
en de auto vernield. De kinderarts dr.
Bedaux werd op slag gedood, en in
ternist Wilberts zwaar gewond, de
derde dokter slechts zeer licht.
Bij Noordwijkerhout is een
vrachtauto bij avond in een sloot ge
reden en over de kop geslagen. Zo
doende kon men het portier bij de
reddingspogingen niet tydig openkrij
gen en kwamen de drie inzittenden
om. Het waren de 45-jarige W. Duy-
venvoorde, vader van 10 en de 52-
jarige N. Duyvenvoorde, vader van 7
kinderen en hun 19-jarige neef P.
Duyvenvoorde.
Het tweede honderdduizendtal
voor autonummers in de provincie
Noord-Holland, is volgeboekt, zodat
aan het derde honderdduizendtal is
begonnen. Naast G- en GZ-nummers,
zullen dus weldra met GX nummers-
auto’s, thuis horende in Noord-Hol-
land worden geregistreerd.
Te Nederwetten is zekere M. uit
Geldrop op heterdaad betrapt, toen
hij een offerblok in de R.K. Kerk
lichtte. De man heeft bekend 23 dief
stallen in kerken te hebben gepleegd.
Er bestaan ernstige plannen,
Texel en Vlieland aaneen te smeden
door middel van een dyk. Dit zou
grote sommen besparen, die nu be
steed moeten worden aan de oever-
verdediging van Noord-Texel; boven
dien zouden in de stille bocht achter
de nieuwe dijk binnen enkele tiental
len jaren, grote stukken land gewon
nen kunnen worden.
Blijkens de laatst bekende waar
nemingen is of> de rijkswegen het ver
keer met voertuigen ongeveer tien
procent groter dan het vorige jaar.
De meeste motor-rijtuigen werden ge-,
teld op de weg Den HaagRotterdam
nl. ongeveer 10.000 per dag, daarna
kwamen UtrechtDe Bilt met 9000,
AmsterdamSassenheim en Amster
damBussum, elk met bijna 8000
motorrijtuigen per dag. Het rijwiel-
verkeer was het dichtst op de weg
ArnhemVelp, nl. meer dan 15.000
per dag.
Op de Zijlsingel te Leiden reed
een tractor, die tegen een lantaarn
paal aanbotste het trottoir op en reed
2 kinderen aan, de 9-jarige A. Z.
werd gedood, zijn vriendje de 6-jarige
J. S. ernstig gewond.
Wegens clandestiene eierhandel,
het ging om 120.000 stuks, is een
Bameveldse firma door de tucht
rechter veroordeeld tot 10.000 boete
met voorwaardeiyke intrekking der
erkenning en sluiting van het bedrijf.
Een op scherp gestelde vliegtuig
bom van 500 kg. werd door grond
werkers te Doorwerth anderhalve
meter in de grond nabij de Ver. Rub
berfabrieken gevonden. De mijnoprui-
28 Kappie en de Keizer liepen de
hele dag. „Nou ikke worden veel erg
moe”, klaagde Keizer Napoleon
Sneeuwwit, toen het al begon te sche
meren. „Nou ikke pyn krijgen van
myn spierstelseltjes, veel erg pyn.
Nou ikke willen niet lopen verder.
Ikke willen liggen en slaappie doen...”
„Maar ik geloof, dat we er haast
zyn”, zei Kappie. „Laten we even ky-
ken”. Kappie vouwde de kaart uit.
„Net wat ik dacht”, zei hij toen, „we
zijn nu vlak bij het olifantenkerkhof,
van de bemanning werden gedood:
Gezagvoerder K. D. Parmentier, Bad-
hoevedorp, 44 jaar; Tweede piloot
C. J. O’Brien, Ierland, 29 jaar; Derde
piloot, H. W. W. Parks, Engeland, 25
jaar; Telegrafist H. P. P. Hurts, Am
sterdam, 36 jaar; Tweede telegrafist
W. Bleuze, Rotterdam, 26 jaar;
Boordwerktuigkundige B. Timmer,
Veenhuizen, 27 jaar; Steward J. C.
Mink, Den Haag, 29 jaar; Stewardess
mej. Elsie Fey, 24 jaar; Steward H.
J. van Overbeek, 21 jaar; Werktuig
kundige J. Y. Beukenkamp, 40 jaar,
Amsterdam.
Het toestel heeft een electrische
kabel, welke een spanning van 120000
Volt had, geraakt. Onmiddeliyk daar
op moet een explosie gevolgd zyn.
Het electrische licht in de omstreken
van Prestwick ging voor enkele se
conden uit. Ook in Glasgow, 27 mijl
van Prestwick, werd het licht een
ogenblik gestoord. De Nijmegen
kwam omlaag, schoot door een heg,
stak de weg over naar de boerderij
van de familie Neill, vernielde de te
lefoonlijn en smakte neer. Twee wie
len van het toestel werden circa
tweehonderd meter van het wrak
aangetroffen. Het derde wiel werd
nog tachtig meter verder gevonden.
Een der motoren lag op ongeveer
honderd meter afstand van de ma
chine. Het toestel brandde nagenoeg
geheel uit. Zes overlevende inzitten
den bevonden zich allen in de staart;
van hen zijn later in het ziekenhuis
de stewardess Elsie Fey, de tweede
telegrafist W. Bleuze, de steward H.
J. van Overbeek, de werktuigkundige
J. Y. Beukenkamp en mevrouw M.
Rohrs uit New Jersey overleden.
Door het lawaai van het laagvlie-
gende toestel kwamen verschillende
inwoners van het dorp hun huizen
uit. Allen verklaarden vlammen en
lichtschynsel te hebben gezien, doch
niet duidelijk te hebben kunnen waar
nemen in hoeverre het toestel reeds
in de lucht in brand stond. De land
bouwer Neill, op wiens land het wrak
ligt, ging te voet naar het ongeveer
anderhalve kilometer verder gelegen
dorp. Telefoneren was niet meer mo-
geiyk. Alle doktoren werden uit hun
bed gehaald, de ziekenhuizen gealar
meerd, brandweer en politie snelden
naar de plaats van de ramp. De diepe
mist werkte zeer belemmerend. Bo
vendien moest een moeras gepasseerd
worden. De hulpbrigaden waadden
tot hun enkels door het moeras met
de draagbaren, om hulp te verlenen.
Er moest bij gebrek aan ander licht
op deze plaats, bij toortslicht en by
de koplampen van auto’s worden ge
werkt. De hitte die het brandende
vliegtuig verspreidde, was zo groot,
dat men het toestel eerst slechts tot
op veertig meer kon naderen. In een
straal van honderd meter rond de
machine, was het gras geheel ver
schroeid.
Na de oorlog is dit de derde ramp
welke de K.L.M. heeft getroffen. Op
15 November 1946 kwamen 26 inzit
tenden om het leven by een ongeluk
op Schiphol, op 27 Januari 1948 22
mensen by een ramp op het Kopen-
haagse vliegveld.
Al komt er dan herhaaldelijk nog
een catastrophe voor, toch lang zo
vaak niet meer als toen het vliegver
keer nog in de kinderschoenen stond.
Gemiddeld kan een mens, zo heeft
een Engels deskundige berekend,
thans 340 maal de aarde rondvliegen
voordat dood of ernstige verwondin
gen ook hem gaan bedreigen.
In het wrak van de Nymegen is
voor 150.000 aan diamant en een
grote waarde aan Zwitserse horloges
gevonden. Het betrof echter geen
smokkelwaar, doch aangegeven
vracht.
Het vliegtuig was voor 900.000
dollar verzekerd by Engelse maat-
schappy’en.
Hvi. ligt in het vpornemen om de
stoffeiyke resten van de bij de ramp
met de „Nijmegen” omgekomen
slachtoffers naar het vaderland over
te brengen, wanneer hun verwanten
daarin toestemmen. Zy zouden dan in
de Nieuwe Kerk te Amsterdam wor
den opgebaard in afwachting van de
begrafenis; het koor wordt in dat ge- mingsdienst heeft het gevap’-1,ike pro-
val tot chapelle ardente ingericht i jectiel gedemonteerd.
Donderdagavond werd de jaarlijkse
propaganda-vergadering van het C.N.V.
alhier gehouden onder leiding van de
beer L. Wietsma, voorzitter van de Chr.
Besturenbond, die na een kort openings
woord het woord gaf aan de heer D. C.
Dorr, hoofdbestuurslid» van de Ver.
van Chr. Kantoor- en Handelsbedien
den, die sprak over het onderwerp „Gij
zijt bedrijfsgenoot”. Nadat spr. eerst
gewezen had op de verschillende onder
werpen van propaganda reeds door het
C.N.V. behandeld, kwam hij tot zijn
onderwerp, waarin hij wijst op de be
lijdende taak van de christelijke vakbe
weging. Ook in deze donkere tijd wil zij
luisteren naar het Evangelie en dit ook
uitdragen in het sociale leven. Ook de
bedrijfsgenoot heeft dit tot taak. Als
christen heeft hij zijn beroep te zien als
een Goddelijk beroep. De christelijke
vakbeweging is geboren in de strijd
tegen de liberale economie van 1868 en
de socialistische klassestrijdleer. „Niet
door kracht, noch door geweld, maar
door Mijn Geest zal het geschieden”,
zegt de Here. Dit was ook de belijdenis
van de chr. vakbeweging. Veel is er in
de loop der jaren bereikt. De moderne
vakbeweging heeft de chr. vakbeweging
gevolgd in onderscheidene zaken, o.a.
C.A.O., Bedrijfsorganisatie, Medezeg-
gingschap. De invloed van de chr. vak
beweging is groter dan haar numerieke
sterkte. Het beginsel dat haar bemoe
digde gaf de zekerheid om doelbewust
haar roeping uit te dragen. In de toe
komst zal nog xeel gevraagd worden
van de leiders van de vakbeweging.
Doch daarom moet ook de chr. georga
niseerde arbeider weten dat hij is: Be
drijfsgenoot. D. w. z. dat hij ook in het
bedrijf waarin hij werkt weet zijn taak
en roeping en uit volle overtuiging de
beginselen waaruit de chr. vakbeweging
leeft aanvaardt. Talma gaf zich in de
sociale strijd: „Voor het volk om
Christus wil”.
De tweede spreker, de keer J. H.
W e r n s e n, penningmeester van het
C.N.V., zegt dat de beginselkeus van de
chr. vakbeweging door Gods genade de
juiste is geweest. Wjj hebben een bood
schap aan ons volk maar ook aan de be
drijfsgenoot die naast ons staat in het
bedrijf. Het beginsel heeft doorgewerkt
in de tijd die voorbijging en het moet
ook nu nog doorwerken. Wij hebben nu
3 zuilen waarop een basis tot samen
werking is gevonden. De doorbraakmen-
sen meenden dat nu ook één vakbewe
ging kon worden geformeerd. Na de b'e-
vrijding waren er zelfs predikanten die
tot de ontdekking kwamen dat er een
sociale beweging was en dat de chr.
vakbeweging moest verdwijnen omdat
een christen een roeping had om het
evangelie in de wereld uit te dragen.
Zij zijn echter in een ander kamp te
recht gekomen en heel hun doorbraak
poging is mislukt, want zij stichtten een
„chr. werkgemeenschap”. Wij zijn ge
grepen door de chr. sociale gedachte en
willen deze doelstelling bevestigen in de
sociale verhoudingen. Het gaat om de
kern van het sociale vraagstuk. Dit
vraagstuk bestond al in het slaventijd
perk, in de Middeleeuwen kwam het
naar voren en het was een vraagstuk
tijdens de Franse revolutie. Het huma
nisme stelt de kern van de verhouding
van mens tot mens in de maatschappij
en zegt dat de mens goed is en het zelf
kan doen. De christen stelt de verhou
ding: God tot de mens en de verhou
ding: de mens tot God. Wij hebben als
christenen een maatstaf, een roeping en
een taak. De mens draagt een eigen
verantwoordelijkheid. Wij erkennen drie
levenskringen, nl. Kerk, Staat en Maat
schappij. En elke levenskring heeft zijn
gezagsverhoudingen. Waar men Gods
gebod niet aaanvaardt, erkent men ook
geen gezag. De verhouding van God tot
de mens, geeft de mens grote verant
woordelijkheid. Neutraliteit wil zeggen
het niet dulden van de christelijke be
ginselen. De geloofsmoed moet het bin
dende element zijn in ons maatschappe
lijk leven. Sociale medezeggingschap
wil zeggen mede beslissen en verant
woordelijkheid dragen. Is de werkgever
rentmeester van zjjn bezit tegenover
God, zo is ook de arbeider rentmeester
van de krachten en gaven die God hem
geschonken heeft. Wij komen nu voor
vraagstukken te staan gezien op de
achtergrond van onze beweging. Bij
economische moeilijkheden als er ont
slag moet worden gegeven, hebben wij
als bedrijfsgenoot mede de verantwoor
delijkheid te dragen. De plaats van de
bedrijfsgenoot is in de chr. vakbeweging
omdat zij de enig juiste grondslag heeft.
De boodschap van de chr. vakbeweging
moet worden gebracht van deur tot
deur en in elke levensgemeenschap.
Vernieuwing der samenleving door ver
nieuwing des harten.- Dat is Zendings-
roeping als beweging en als persoon.
De wereld is vastgelopen, geestelijk en
zedelijk. Spr. deelt iets mee over het
geen de Intern. Chr. vakbeweging heeft
gedaan en nog doet om de chr. sociale
gedachten uit te dragen In de wereld.
In Indië is veel gedaan door de zending
doch de sociale gedachte wordt daar
niet gevonden. De bruine broeder in
Christus moet ook gegrepen worden
door de chr. sociale gedachte. Het kruis
van Christus moet zijn de bron van alle
vernieuwing. Dat de christen dit mag
zien als een genade van God.
Het slotwoord werd gesproken door
ds. C. L. Verbaas, die een persoon
lijk woord richtte tot de vergadering.
Dit werk heeft mijn volle sympathie,
aldus spr. Dat het werk van de chr.
vabeweging in begin, voortgang en ein
de moge zijn in Gods kracht. De aanval
van de eenheidsbeweging is door de
vaste overtuiging van de leden der chr.
vakbeweging krachtig weerstaan. Wij
hebben te beleven: Gods wil te doen en
voor Zijn Koninkrijk te getuigen. Het
Woord van God geeft ons zelf die op
dracht. Deze roep hebben wij door te
geven. Alle levensverbanden zonder God
hebben geen toekomst. Spr. verwondert
zich over de activiteit van de chr. vak
beweging en hoe belangrijk ook het ge
tal moge zgn, wij hebben de roeping om
