Een belangrijke
gebeurtenis
op komst!
Lonen en Prijzen
Buitenlands Overzicht
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
Vijftigjarig bestaan Chr. Muziekkorps
Eere zij God” te Jutrijp-Hommerts.
Raadsvoorstellen Sneek
3e TA SR GA NG No. 84
K
I
Brood en Suiker
spoedig van bon
j
VRIJDAG 29 OCTOBER 1948
RedacteurenL. KIEZEBRINK en G. SMIT Redactie-adresKLEINZAND 7 SNEEK
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van Nieuwe Sneeker Courant, Sneeker Courant en Drijf bouts Nieuwsblad
zullen in het al-
I!
Heilig verkeer
van margarine,
zullen niet ver
in de tweede. Volgende directeuren
de heer A. Feenstra van Ijlst en de
huidige de heer Jan Schuurmans uit
Heeg slaagden er in het korps nog
worden genoemd, die enige tientallen
jaren de leiding had en uit de latere
jaren de heer S. Hoekstra Sr., met
wie de eigenlijke vakkundige leiding
haar intrede deed. Toen begonnen na
hard aanpakken en ernstig studeren
de successen op concoursen te ko
men. Na een veertigjarig bestaan,
versctqjnt
tZl-NSDAGS en VRIJDAGS
Bureau voor Advertenties:
Fa. DRIJFHOUT
GROOTZAND 55
Telefoon 3005
Advertentieprijs 15 ct. per
cn.m. Bij contract (handels-
adv.) lager.
EXTRA VLEESBON.
Bon 336 algemeen is met directe
ingang tot 6 Nov. a.s. geldig voor de
aankoop van 100 gram vlees.
ACHTER DE WOLKEN.
We vestigen gaarne nog even de
aandacht op het hoofdnummer dat
van hedenavond af t.e.m. 4 Novem
ber in de Amicitia-bioscoop draait, de
film „Achter de wolken”. Na de aan
beveling in het vorig nr. opgenomen
behoeven we er nu niet veel meer van
te zeggen. U weet het echter: na af
loop van elke voorstelling collecte ten
bate van de UNAC, de organisatie
welke zich het lot van millioenen kin
deren, die in ellende leven, aantrekt!
OPLICHTING.
Door de politie alhier is aangehou
den ter zake verduistering in dienst
betrekking van een vrij groot gelds
bedrag de 27-jarige E. W. alhier. Hij
is ingesloten en zal t.z.t. ter be
schikking van de Officier van Justitie
gesteld worden.
TUBERCULOSEBESTRIJDING.
Naar men ons mededeelt zal het
personeel van de belastingdienst te
Sneek op Maandag 1 November a.s.
worden doorgelicht ter bestrijding
van de tuberculose. Hoe langer hoe
meer gaat men over dit bedrijfsmatig
te doen. Het is een gunstig teken dat
de overheid ook langs deze weg een
voorbeeld geeft. Vanzelfsprekend is
de Inspectie der belasting die dag ge
sloten omdat de doorlichting in het
gebouw plaats heeft. Ter voorkoming
van stagnatie wordt het publiek drin
gend verzocht die dag geen bezoeken
af te leggen.
BENOEMING.
Tot agent van politie bij het corps
te Sneek is benoemd, ingaande 1 Nov.
a.s. de gedemobiliseerde O.V.W.er H. volgden mag vooral de heer W. Nauta
de Jong van Oenkerk.
Kantoor /oor Abonnementen
Fa. KIEZEBRINK Co.
KLEINZAND 7 - Tel. 2872
invoering van de Sovjetmark. Men acht
het mogelijk, dat de Ver. Staten, Enge
land en Frankrijk nu de kwestie in de
algemene vergadering der Ver. Naties
zullen brengen om daar een uitspraak
te krijgen dat Rusland de vrede in ge
vaar brengt, dus willen trachten de wereld
tegen Moskou te mobiliseren. Intussen
is ogenschijnlijk het verschil tussen de
standpunten inzake Berlijn' nog zo ge
ring, dat de mogelijkheid van nieuwe be
middelingspogingen niet is uitgesloten,
of dat Rusland zelf zal voorstellen de
zaak buiten de Ver. Naties om te rege
len. Beiderzijds is er eigenlijk wel een
verlangen dit bijzondere geschil te
likwideren, maar zonder dat men aan
prestige verliest. Dat verlangen is er
omdat men van geen van beide kanten
op dit moment oorlog wenst. Maar de
werkelijke kloof zal men toch niet kun
nen overbruggen, want die wordt ge
vormd door het onderlinge wantrouwen
en het feit dat het Westen vermoedt
dat achter het Russisch optreden te
Berlijn het streven verscholen gaat ten
slotte geheel Duitsland onder commu
nistisch bewind te brengen, en vandaar
uit verder in West-Europa dooi te sto
ten. Met hulp dan van de vijfde colon
nes in die andere West-Europese lan
den, waarvan die in Frankrijk wel zeer
actief optreedt. De stakingsbeweging in
de mijnen is daar ontaard in een opstan
dige beweging, doch de regering grijpt
thans ook stevig in en laat door grote
troepenmachten de mijnen, waarin ge
staakt wordt, bezetten waarbij
reeds doden zijn gevallen om ze voor
onderlopen te behoeden, het enorme ko-
lenverlies door de staking zelve is ech
ter op zichzelf al een grote economi
sche ramp. Behalve met de Berlynse
kwestie hield de Veiligheidsraad zich
ook weer bezig met de Palestijnse, om
dat de wapenstilstandsorder niet over
al was opgevolgd, zoals we reeds eerder
betoogd hebben zal, zolang de Ver. Na
ties niet over machtsmiddelen beschik
ken en Israël en Transjordanië elkaar
niet in een schikking vinden dat wel
zo blijven. De politieke commissie der
Ver. Naties heeft thans de Balkan-
kwestie, de verhouding tussen Grieken
land en zijn buren aangesneden, een
even moeilijk probleem, want het gaat
eigenlijk weer om de verhouding Weste
lijke geallieerden, wier pion Grieken
land is en Rusland dat de buren van dit
land aanzet tot het verlenen van steun
aan de Griekse opstandelingen. De
meerderheid in de commissie wil een
beroep doen op Albanië, Zuid-Slavië en
Bulgarije om deze steun te staken,
doch dat beroep zal natuurlijk vruchte
loos zijn.
PUDDINGPOEDERPRIJS VRIJ.
De prijzen van pudding- en custard-
poeder, sauspoeder, maïzena, aard
appelmeel, aardappelsago, stijfsel,
koffiestroop, dextrine en ouwels zijn
vrijgelaten, in verband met het feit,
dat deze producten niet meer schaars
zijn. Hoewel de in deze sector tot nu
toe bestaande kleine subsidie thans
wordt ingetrokken wordt verwacht
dat door de zich op dit gebied reeds
voordoende concurrentie de consu
mentenprijzen niet of nauwelijks zul
len stijgen.
Woensdagavond heeft de minister
van Sociale Zaken, mr. Joekes, voor
de radio een communiqué van de re
gering ingeleid betreffende de lonen
en prijzen. Zoals bekend wil de rege
ring komen tot vermindering der sub
sidies op levensmiddelen en brand
stoffen. Dat is nodig om straks tot
een behoorlijke regeling van de eco
nomische voorwaarden voor de ver
wezenlijking van de Benelux te ko
men, maar ook omdat de schatkist die
subsidiëring niet verder toelaat. Het
overleg over de prijsverhoging, welke
het gevolg van de subsidieverminde-
ring zal zijn en de daarnevens komen
de loonsverhoging, dat door de rege
ring is gevoerd met de Stichting voor
de Arbeid, waarin werkgevers en
werknemers zijn vertegenwoordigd,,
heeft tot overeenstemming geleid.
In totaal zal, wanneer het verbruik
ongeveer gelijk blijft, het leven voor
een gezin van 4 personen ongeveer
één gulden per week duurder worden.
Er zal deswege van 1 November af
een loontoeslag van één gulden per
week gegeven worden aan alle arbei
ders die ouder z(jn dan 23 jaar en die
minder dan 71 gulden per week ver
dienen. Werknemers, ouder dan 23
jaar, die een maandloon hebben van
308 gulden of minder krijgen een bij
slag van 4.50 per maand. Een ver
hoging van de kinderbijslag voor de
grote gezinnen is in voorbereiding.
Ook voor van overheidswege gepen-
soinneerden is een kinderbijslagrege-
ling in voorbereiding. De regering
ziet de wenselijkheid van kinderbijslag
voor kleine zelfstandigen in. Brood
en suiker gaan binnenkort van de
bon. De vermindering van de prijs-
toeslagen op levensmiddelen en kolen
brengt de volgende prijsverhogingen
mee: brood 4 cent per 800 gram; sui
ker ongeveer 17 cent per kilo; var
kensvlees 53 cent per kilo vlees zon
der been; boter 20 a 25 cent per half
pond; anthraciet 60 cent per mud. De
melkprijs zal met één cent per liter
dalen. De prijzen
rundvlees en kaas
anderen.
De loontoeslagen
gemeen niet in de prijzen mogen wor
den doorberekend, doch tegenover de
verhoging der lasten voor ’t bedrijfs
leven zal een verlichting staan door
een herziening van de belastbare
winstvaststelling.
CONCERT L.O.F.
Dirigent: Kor Ket
Soliste: Mien Peters (sopraan)
Ons Friese symphonieorkest is in
het seizoen 1948-’49 onder leiding van
zijn dirigenten Willem Steijn en Kor
Ket een nieuwe koers gaan varen.
Voortaan zal het orkest in zijn zelf
standige concerten werken ten gehore
brengen, die voor kleinere bezetting
(kamerorkest) zijn geschreven. Dit
nieuwe standpunt biedt belangrijke
voordelen: Er ontstaat een goede
taakverdeling tussen G.O.V. én L.O.F.
en het publiek krijgt gelegenheid ken
nis te nemen van de belangrijke ka-
merorkestwerken, die er sedert de
17e eeuw in zo groot aantal zijn ge
schreven. Aan de andere kant is het
brengen van deze muziek voor een
ensemble, dat artistiek en materieel
zijn plaats nog moet veroveren, geen
gemakkelijke taak. Deze composities
mogen dan al een minder grote be
zetting eisen, technische tekortkomin
gen vallen bij de veelal tere orkestra
tie des te meer op. Werken als Sinfo-
nia van Joh. Chr. Bach en Pelléas et
Melisande van Gabriel Fauré b.v. zijn
zeker moeilijker goed uit te voeren,
dan menig ingewikkeld en groots op
gezet orkeststuk. Daarbij is het de
vraag, of de muzikale smaak van het
publiek genoeg ontwikkeld is, om de
meer intieme schoonheid van de
meeste kamerorkestwerken te kun
nen waarderen. Volle zalen zal men
niet gemakkelijk trekken. De zaal van
Amicitia wekte Woensdagavond in
dit opzicht geen illusies. In artistiek
opzicht was dit wel het geval. Het
programma bevatte zeer mooie wer
ken en vormde een smaakvol geheel.
De uitvoering stond over ’t geheel op
zeer hoog peil. Met name de Suite
voor strijkers van Henry Purcell en
sommige delen van de Sinfonia van
Joh. Chr. Bach kregen een correcte
vertolking. In Pelléas et Melisande
mankeerde er te veel aan de zuiver
heid, dan dat deze echt Franse, sub
tiele stemmingsmuziek volledig tot
haar recht kon komen. Beter vlotte
het in de Oud-Nederiandse dansen
van Julius Röntgen en de Roemeense
volksdansen van Bela Bartók. Deze
karakteristieke en knap geschreven
muziek kwam er onder de bezielende
leiding van Kor Ket alleszins ver
zorgd uit. Mien Peters maakte in een
viertal goed gekozen liederen een uit
stekende beurt. Zowel het liefelijke
Tu manedvi van de Italiaanse opera
componist Cesti en de Aria uit de
opera Ottone van Handel, als de
meer oppervlakkige, romantische lie
deren van Bohm en Huberti, werden
door haar knap naar voren gebracht.
Het is wel jammer, dat een stad als
Sneek voor een dergelijke mooie
avond niet meer dan een honderdtal
belangstellenden weet op te brengen.
H. B.
Aan de Rijksuniversiteit te Lei
den slaagde voor het artsexamen 2e
ged. de heer K. W. Hoogslag, geb. te
Sneek.
nasium, cursus 1948/49 wordt door
curatoren aanbevolen ds. H. van der
Veen te Oppenhuizen, thans Donker
broek. Voor de benoeming van een
onderwijzeres aan o.l. school 1, vaca-
ture mej. T. Kuiken, dragen B. en W. kwam het korps in 1938 van de vier-
voor: 1. mej. E. Sipma, tjjd. onderw. de in de derde afdeling, een jaar later
o.l.s. 1 alhier; 2. mej. H. Halma, idem
o.I.s. 10 te Leeuwarden; 3. mej. C.
Huitema, idem o.l.s te Lieve Vrou
wenparochie.
GESLAAGD.
De adspirant-politieagent H. Faber
slaagde bij het laatst gehouden exa
men voor het politie-diploma.
Ook een jubileum voor de
heer Jelle v. d. Hoek.
Vanavond is er feest in Jutrijp
Hommerts, het bloeiende chr. muziek
corps „Eere zij God” gedenkt dan
immers in het lokaal te Jutryp zijn
50-jarig bestaan en de bevolking de
zer dorpen leeft van harte mee. En
zal dat tonen ook, want 30 vereni
gingen uit die toch betrekkelijk kleine
gemeenschap zullen het jubilerende
corps een vaandel aanbieden, en daar
door getuigen van de waardering wel
ke „Eere zij God” geniet bij de dorps
genoten en van de betekenis welke
zo’n korps voor de dorpsgemeenschap
heeft. Opgericht werd het korps in
October 1898, in het „verfhok” van
win. Bouke Wielenga, die een belang
rijk aandeel in die oprichting had en
ook de eerste directeur werd, ener
giek bijgestaan door meester Koster.
Van de directeuren die Wielenga op-
zegen kan Engeland dus volledig mede
werken aan de uitbouw van de West-
Europese Unie. De ministers van bui
tenlandse zaken dezer Unie zijn deze
week bijeen geweest te Parijs en daar
zijn alle internationale problemen be
sproken. Voorop heeft het punt gestaan
van de uitbreiding van de West-Euro
pese Unie tot 'n N. Atlantisch defensief
verbond, door aansluiting van de Ver.
Staten en Canada. De vijf landen zullen
dezer dagen een verzoek tot Washing
ton richten dit verbond te sluiten. Ge
zien de huidige omstandigheden lijkt dit
punt wel het meest dringend- Terwijl
evenzeer belangrijk is de verbreding der
Unie door toetreding van andere Euro
pese staten, waarbij 'wel vooral gedacht
zal zijn aan Scandinavië en Italië.
Spanje schijnt, nu Engeland en Frank
rijk de opname van dat land niet wen
sen, voor het ogenblik ter zijde gelaten
te zijn. Te Madrid verkondigt men dan
ook al dat Spanje in geval van oorlog
neutraal zal blijven en de Russen doen
al niet zo vijandig meer tegen Franco-
Spanje, blijkbaar hopend op die neutra
liteit evenals op die van een aantal
Spaans sprekende landen in Zuid-Ame-
rika, vooral Argentinië. Ook het bijeen
roepen van een Europese Assemblée,
een soort Europees parlement, dat een
begin zou zijn van een Europese fede
ratie schijnt in de minister-conferentie
der West-Europese Unie besproken te
zijn. Frankrijk voelt daarvoor sterk, ook
al omdat in een dergelijke grote organi
satie de positie van Duitsland minder
overwegend zou zijn dan in een kleinere,
Londen is ten deze de laatste tijd ook
wat minder koel geworden. Toch is
enige voorzichtigheid gewenst, men kan
ook te veel hooi op zijn vork nemen,
wat er gemaakt wordt dient vooral een
krachtig lichaam te zijn, dat snel han
delend, kan optreden. Dat klemt te meer
nu de bemoeiingen van de Veiligheids
raad om tot een oplossing van het Ber-
lijnse geschil te komen mislukt zijn. Het
bemiddelingsvoorstel der zes zg. neu
trale leden van de Veiligheidsraad werd
daar met 9 tegen 2 st. aangenomen,
maar daar, met de Oekraine, ook Rus
land tegenstemde, en laatstgenoemd
land het recht van veto heeft was het
van de baan. Het struikelblok was dat
Rusland eiste dat tegelijk met de op
heffing der blokkade, de Sovjetmark in
geheel Berlijn moest ingevoerd, terwijl
het bemiddelingsvoorstel bepaalde dat
de blokkade onmiddellijk zou worden
opgeheven, en dan eerst zouden de ver
tegenwoordigers der Grote Vier te Ber
lijn beginnen met onderhandelen over de
wijs in de Friese taal als facultatief
leervak aan het programma van het
gemeentelijk gymnasium toe te voegen
èn omdat de Friese taal de moeder
taal is van het merendeel der leerlin
gen van deze onderwijsinstelling, èn
omdat het onderwijs in het Fries vol
gens het oordeel van deskundigen het
onderwijs in de andere talen ten goe
de zal komen. Thans is er een leer
kracht die dit onderwijs kan geven,
nl. de heer A. S. Wadman, leraar in
de Nederlandse taal aan deze school,
erkend Fries literator, en bijzonder
geschikt het onderricht in de Friese
taal te geven, ook al omdat hij Oud-
Fries als bijvak van zijn doctoraal
examen had, en op grond daarvan
volledig bevoegd is dit vak te doce
ren. Bovendien is de minister van On
derwijs thans bereid gunstig te be
schikken op aanvragen tot het toe
voegen van het onderwijs in de Friese
taal als facultatief leertak aan de
programma’s van scholen van voor
bereidend hoger en middelbaar onder
wijs en de kosten van deze lessen
eventueel voor subsidie in aanmerking
te brengen, mits aan dit leervak niet
meer dan een uur per week zou wor
den besteed. De minister heeft thans
op een daartoe door B. en W. gedane
aanvrage gunstig beschikt. Ook het
college van curatoren staat sympa
thiek tegenover deze aanvulling van
het programma. Mede in verband met
de mogelijkheid van het invoeren van
dit onderwijs hebben curatoren inder
tijd de heer Wadman als no. 1 op de
aanbeveling voor leraar in het Ne
derlands geplaatst. B. en W. stellen
dus thans voor het reglement voor
het gymnasium zodanig te wijzigen,
dat daarin het onderwijs in de Friese
taal wordt opgenomen.
Deze voorstellen worden behandeld
in een vergadering van de gemeente
raad op Dinsdag 2 Nov. a.s.,
’s avonds 7*4 uur. Op de agenda ko
men voorts o.a. voor voorstellen van
B. en W. nopens het beëindigen van
de erfpacht van gedeelten v. a. de Dr.
Boumaweg gelegen voortuinen; tot
ruiling van landerijen bij de Oppen-
huizerweg met het O.B.W.; tot het
ophogen van een terrein aan de Op-
penhuizerweg en het dempen van de
Sperkhemmer Opvaart en een voor
stel betreffende de aanleg van een
woonschepenhaven aan de Woud-
vaart. Voor de benoeming van een
leraar in het Hebreeuws aan ’t gym-
SNEEKER NIEUWSBLAD
Bij het onlangs gehouden exa
men te Tilburg voor Kommies der
Invoerrechten en Accijnzen slaagden
onze stadgenoten de heren D. en S.
Horjus.
OPPENHUIZEN. 22 Oct. hield de
afd. Oppenhuizen van de N.C.V.B. in
zaal de Jager haar tweede vergade
ring in dit seizoen. Spreker was Ds.
van Niel van Sneek met het onder
werp: „Jehovagetuigen”. De vergade
ring was flink bezocht en men genoot
van een boeiende leerzame rede,
waarop ’n drukke bespreking volgde.
Ab.prijs ƒ2.50 per halt jaar
Franco per post
ƒ3.75 per half jaar
De oprichting van een Vereniging
voor Veilig Verkeer voor Sneek,
Wijmbritseradeel en IJlst is aan
staande. -
Wie heeft gekozen vóór „VEILIG
VERKEER” tegen „de Dood op de
Weg” zal straks gelegenheid ontvan
gen zijn keuze met de daad te be
krachtigen en zich in de gelederen
van de Vereniging voor Veilig Verkeer
voor de gemeenten Sneek, Wijmbrit
seradeel en IJlst te laten opnemen.
Reeds heeft zich uit de burgerij een
Comité van Oprichting gevormd op
brede basis.
Een spreker van het Verbond van
Verenigingen voor Veilig Verkeer te
Utrecht zal overkomen om in een
openbare bijeenkomst te laten horen
en zien, wat „VEILIG VERKEER”
doet om „de Dood op de Weg” on
schadelijk te maken. Tevens zal wor
den besproken, hoe in ’t bijzonder in
bovengenoemde drie gemeenten de
veiligheid op de weg kan worden be
vorderd.
Teneinde iedereen in de gelegenheid
te stellen deze voor onze omgeving zo
belangrijke bijeenkomst bij te wonen,
zal aan alle belangstellenden vrij toe
gang worden verleend.
De bijeenkomst zal worden gehou
den in de Foyer van „Amicitia” op
Vrijdag 5 November a.s., des avonds
7.45 uur.
Leermiddelen R.K. Ulo.
B. en W. stellen voor in te willigen
het verzoek van het R.K. Kerkbestuur
alhier om gelden uit de gemeentekas
beschikbaar te stellen voor het aan
schaffen van schoolboeken en leer
middelen ten behoeve van de R.K.
school voor uitgebreid lager onder
wijs alhier (St. Josephschool). Er zal
naar raming een bedrag van 450.
mee zijn gemoeid.
Electrische lichtinstallaties
in een aantal met rijks-
voorschot gebouwde wo
ningwetwoningen.
B. en W. zijn er in geslaagd een
financieringsplan te ontwerpen dat
aan de bewoners van 88 gemeentewo-
ningen in 250 dier woningen wordt
nog gasverlichting gebruikt elec
trische verlichting kan brengen. Hoe
wel de moeilijkheden met betrekking
tot de materialenvoorziening nog niet
mogen worden onderschat, is de ver
wachting gewettigd, dat geleidelijk
voldoende materialen beschikbaar zul
len komen om de uitvoering mogelijk
te maken. De minister van Wederop
bouw en Volkshuisvesting heeft op
verzoek van B. en W. goed gevonden
dat voor dit doel gelden worden ge
put uit ’t „gemeenschappelijk fonds”
gevormd uit exploitatie-overschotten
van de met rijksvoorschot gebouwde
woningwetwoningen. Woningen zon
der steun van het rijk gebouwd, kun
nen derhalve hier niet van profiteren.
Voor laatstgenoemde woningen, waar
van nog 160 geen electrische verlich
ting hebben, zal op een later tijdstip;
zodra de omstandigheden zulks mo
gelijk maken, een oplossing moeten
worden gevonden. In het gemeen
schappelijk fonds is thans 32614.09
aanwezig. De kosten gemoeid met het
aanbrengen van deze electrische in
stallaties worden geraamd op in to
taal 17780 of per woning f 202.50.
Deze gelden zullen met rente in het
fonds moeten worden teruggestort en
teneinde de daarvoor nodige middelen
te vinden, zal tot huurverhoging van
de desbetreffende woningen moeten
worden besloten, deze zal rond 0.40
per woning per week moeten bedra
gen. Voorgesteld wordt tot een en
ander te besluiten.
Fries facultatief leervak
op het gymnasium.
Reeds geruime tijd, aldus B. en W.
werd de wens gekoesterd het onder-
Deze week eindigt in de Ver. Staten
de verkiezingscampagne, a.s. Dinsdag
heeft de presidentskeuze plaats. Of
schoon men de republikeinse candidaat
Dewey nog steeds de beste kansen
geeft, blijft de uitslag toch onzeker' om
dat ook de arbeiderskringen nu begin
nen warm te lopen. Aanvankelijk ver
wachtte men, dat dezen in de mening
dat het voor hen toch lood om oud ijzer
was, wie gekozen werd, Truman dan wel
Dewey, slechts in geringe getale naar
de stembus zouden gaan, maar de laat
ste weken hebben hun leiders een zeer
duidelijke voorkeur voor Truman aan de
dag gelegd en de kiezers opgewekt voor
hem te stemmen. Doen de arbeiders dat
in massa dan kon Truman, zo hij al niet
gekozen wordt, toch wel eens minder
dan verwacht werd in stemmenaantal
bij Dewey ten achter blijven. Voor Euro
pa op zichzelf schijnt de uitslag geen
groot verschil te zullen maken, men
neemt aan dat Dewey de politiek van
Truman, dat is die van Marshall, ten
opzichte van Europa zal voortzetten, al
kunnen zich wel eens scherper moeilijk
heden voordoen over het vraagstuk van
geleide of vrije economie. De republi
keinen zijn over het algemeen iets con
servatiever dan de democraten en dus
nog vuriger bewonderaars van het
laatste stelsel, terwijl in West-Europa
thans over ’t algemeen voorstanders
der geleide economie aan het bewind
zijn. Dat kan misschien tot wrijving lei
den bij het verlenen van verdere Mar
shallhulp en ook een meer op de voor
grond tredend geschil worden tussen
West-Europa en Amerika bij de her
opbouw van West-Duitsland. Voor Azië
zal een eventuele presidentswisseling in
de Ver. Staten echter meer betekenen,
de republikeinen zijn, overtuigd dat
Rusland in dat werelddeel dezelfde
doeleinden nastreeft als in Europa om
tenslotte de wereldheerschappij voor
het communisme te verwerven, voor
veel krachtiger steun aan China, d.w.z.
aan Tsjang Kai Sjek dan de democra
ten. In democratische kringen is lang
het inzicht gehuldigd dat de Chinese
communisten eigenlijk alleen maar uit
waren op een hervorming op landbouw
gebied, om de arme boeren eigen land
te verschaffen, en geen werktuigen in
de hand van Moskou. Thans komt men
ook daar wel van dat Inzicht terug,
doch de republikeinen zijn steeds van
mening geweest dat Roosevelt de Rus
sen in Azië te veel vrij spel liet en van
hen mag men een consekwenter op
treden tegen het Russisch opdringen in
Azië en tegen Li Li San, de werkelijke
leider der Chinese communisten, die 18
jaar in Moskou verbleef, verwachten.
Dewey zal, als hij gekozen wordt, daar
om ook nog krachtiger pogen Japan
weer op de been te helpen, om het zo
als West-Duitsland in Europa, een gro
tere rol in Azië als bolwerk tegen de
Russen te doen spelen. Daarvoor is in
de eerste plaats economisch herstel,
d.w.z. herstel van de buitenlandse han
del nodig en nu door de laatste kabi
netswisseling in Japan practisch daar
de grote zakenlieden, die er voor de
oorlog de lakens uitdeelden, weer de
leiding hebben, kan men op een sterke
AmerikaansJapanse samenwerking
rekenen, al zal de Japanse activiteit op
handelsgebied zich dan wel vooral op de
naaste buren, vooral Zuid-Oost-Azië
richten, waar het gebrek aan dollars de
landen noodzaakt elders dan in de Ver.
Staten te kopen, Japan is in deze de
natuurlijke leverancier. Al met al kan
men dus verwachten dat als Dewey ge
kozen wordt de krachtsinspanning der
Amerikanen om de wereld weer op de
been te helpen en tegeh Rusland te mo
biliseren zich meer evenwichtig zal ver
delen over Europa en Azië, met speciale
aandacht in Europa voor West-Duits
land en in Azië voor China en Japan.
Natuurlijk biedt dit zijn kwade kansen,
vroegere sterke vijanden weer krachtig
te maken. Zoals de Fransen in het bij
zonder hun bezwaren hadden tegen een
snelle heropbouw van West-Duitsland,
welke zij thans onder de druk der om
standigheden min of meer hebben laten
varen, zal bijv. Australië dat hebben in
zake het op de voorgrond brengen van
Japan door de Ver. Staten. Maar ook
hier spreekt de noodzaak een woordje
mee, nu het communisme zo agressief
optreedt. In het communiqué dat uit
gegeven is over de conferentie der mi
nisters van het Britse Gemenebest werd
er van gesproken dat alle delen van dat
Gemenebest zullen samenwerken met
elkander en andere regeringen om de
wereldvrede op een democratische basis
te stellen en alle nodige maatregelen te
nemen om agressie te voorkomen en te
bestrijden. Dit betekent dat het com
munistisch gevaar gezamenlijk zowel in
Europa als Azië zal worden bestreden
en de Dominions hun eigen militaire
macht zullen versterken, zodat niet
overal in deze dominions ook troepen
uit het moederland, zoals in de beide
wereldoorlogen het geval was zullen be
hoeven te worden ingezet. Zodat Enge
land zijn aandacht meer kan wijden aan
West-Europa, m. a. w. de West-Euro
pese Unie heeft in deze conferentie de
zegen van de dominions, gekregen. Het
communiqué drukt uit als volgt uit: „de
aansluiting van het Verenigd Koninkrijk
bij zijn Europese naburen is in overeen
stemming met de belangen van het Ge-
^menebest, de Ver. Naties en de bevorde
ring van de Wereldvrede”, Onder deze
verder op het pad der ere te voeren,
en onder leiding van laatstgenoemde
bereikte het dit jaar op het concours
te Oosterend de eerste afdeling en
wel met het hoogst 'aantal punten!
Wel hebben JutrijpHommerts dus
reden trots op de prestaties van hun
korps te zijn, dat ze bovendien dank
baar zijn voor de jaarlijkse gezellige
en mooie uitvoeringen en zijn optre
den op hoogtijdagen in ’t dorpsleven.
De bloei van het korps wordt in niet
geringe mate gesteund door de 150
donateurs welke het telt. Het aantal
werkende leden bedraagt thans 28,
waarvan 3 adspiranten. Vele andere
namen van dorpsgenoten, die in
het1 leven van het korps een rol ge
speeld hebben, komen naast de reeds
genoemde op een dag als deze in de
herinnering terug. We zullen ze thans
hier niet noemen, maar een is er die
met de gehele geschiedenis van het
korps verweven is en dat is die van
de 72-jarige heer Jelle van der Hoek,
mede-oprichter der vereniging, gedu
rende de eerste 11 jaar haar pen
ningmeester en 50 jaar ook werkend
lid en een zeer ijverig lid die altijd
meeleefde en wel heel weinig repeti-
tie-avonden in de vervlogen halve
eeuw heeft verzuimd. Ook voor hem,
is het dus een jubileum. Het tegen
woordig bestuur is als volgt samen
gesteld, de h.h. Pier Hoekstra, voor
zitter, Ids Bergsma, vice-voorzitter,
Willem Vellinga, secretaris, Cornells
Bosma, penningmeester en Haye
Bergsma algemeen adjunct.
