Kunst aan Allen te Sneek
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
Buitenlands Overzicht
3e TKMRGKNGNo. 86
e
VRIJDAG 5 NOVEMBER 1948
Fet Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van Nieuwe Sneeker Courant, Sneeker Courant en Drijfhouts Nieuwsblad
400 gram vlees
ge-
op-
taak die hem wacht op het terrein van
Kerk, Staat en Maatschappij. Met eni
ge welgekozen woorden droeg hij hier
na de voorzittershamer over aan de
nieuwe voorzitter de heer S. Boek
hout. Deze aanvaardde de functie in
het vertrouwen dat de leden hem zul
len steunen en dat God ook hem de
COLLECTE
DRAAGT ELKANDERS LASTEN.
De Dinsdag gehouden collecte ten
bate van ’t tuberculosefonds „Draagt
Elkanders Lasten” heeft opgebracht
644.15%.
DE ONDERHANDELINGEN MET DE
INDONESISCHE REPUBLIEK.
Gisteren heeft mr. Stikker te Kalioe-
rang een eerste ontmoeting met de mi
nister-president van de republiek, Hat-
ta, gehad.
dat in Rusland in gevangenschap heeft
verkeerd en waarvan delen nu in de
Russische zóne van Duitsland zijn ver
schenen, hebben ingeprent dat het voor
schadeloosstelling voor verloren grond
gebied in het Oosten uit moet zien naar
gebiedsvergroting in het Westen, in
Frankrijk en de landen aan de monden
van Rijn, Maas en Schelde. Dat getuigt
niet van vredelievende bedoelingen, of
schoon men het directe oorlogsgevaar
ook niet moet overdrijven. In het alge
meen neemt men aan dat de Russen nog
lang niet zover met hun voorbereidingen
zijn, dat ze een oorlog in de nabije toe
komst durven riskeren. Pandit Nehroe,
de bekende leider van India, heeft in de
vergadering der Ver. Naties nog pas
gezegd, dat er z.i. geen oorlog in het
verschiet lag, doch vroeg wel speciale
aandacht voor het ontwakend Azië. Wat
de binnenlandse politiek in de Ver. Sta
ten betreft, verwacht men dat Truman,
nu hij de meerderheid in het Congres
achter zich heeft, zal trachten een voor
uitstrevend program door te voeren.
JAARVERGADERING
GEREF. JONGEL.VER. „PAX”.
De Geref. Jongel. Vereniging „Pax”
kwam in feestelijke jaarvergadering
bijeen, tevens om afscheid te nemen
van de heer J. v. d. Goot, die meer
dan 20 jaren bestuurslid is geweest,
waarvan de laatste 10 jaar als voor
zitter fungerend. Na enige huishou
delijke zaken, toespraken van afge
vaardigden en een inleiding van het
lid W. Jaarsma over Simson, volgden
enige feestelijke nummers. De heer v.
d. Goot nam hierna afscheid van de
vereniging. Hij meende nu de tijd ge
komen om de voorzittershamer aan
een ander over te dragen. Hij is dank
baar voor hetgeen hjj heeft geleerd op
de J.V. en wekt de leden op getrouw
te blijven aan de roeping die ieder
christen-jongeling heeft nl. om zich
De bijslag wordt uitgekeerd boven
de thans rechtens geldende lonen, zo
dat hij geen wijziging brengt in de be
dragen van de tijd- en basisionen.
De bijslag voor weekloners moet
voor het eerst worden uitgekeerd
over de loonweek, waarin 1 Novem
ber valt.
Volledigheidshalve zij nog vermeld, op de jeugdver, te bekwamen voor de
dat over de bijslag sociale lasten en
loonbelasting moet worden betaald.
Omdat de loonbijslag in het alge
meen niet tot prijsverhoging mag lei
den, hebben de ministers van Econo
mische Zaken en van Landbouw een
beschikking afgekondigd, waarbij de
doorberekening van de extra-loonkos-
ten in de prijzen zonder voorafgaande
goedkeuring wordt verboden.
De algemene bond van ouden van
dagen (Nederland) heeft zich gewend
tot de minister van Sociale Zaken en
de Stichting van den Arbeid met het
verzoek in verband met de voorgeno
men verhoging der prijzen van enige
artikelen, een toeslag te verlenen op
uitkeringen ingevolge de Noodwet-
ouderdomsvoorzienir.g.
Kantoor /oor Aoonnemenlei
Fa. KIEZEBRJNK Ca
KI.ETNZAND 7 - Tel 2872
welke
voren
in de
sterke anti-
de dag treedt,
WET TOT AANVULLING VAN
RENTEN KRACHTENS DE
INVALIDITEITSWET EN
KINDERBIJSLAGWET VOOR
INVALIDITEITS-, OUDERDOMS-
EN WEZENRENTETREKKERS.
Zoals bekend is gemaakt, zijn deze
wetten op 1 October 1948 in werking
getreden. Aangezien in verband hier
mede velen zich om inlichtingen tot
de Raad van Arbeid wendden, wordt
medegedeeld, dat alleen in de volgen
de gevallen, onder vermelding van de
volledige naam en geboortedatum van
de betreffende kinderen, een aan-
raag om kinderbijslag bij het Be
stuur der Rijksverzekeringsbank te
Amsterdam moet worden ingediend:
a. De invaliditeits- en ouderdoms
rente! rekkers krachtens de Invalidi
teitswet, die in hun gezin school
gaande kinderen hebben in de leeftijd
van 16 t.e.m. 20 jaar.
b. De vertegenwoordigers (voog
den! van zulke kinderen, als die al
leen op grond van hun leeftijd geen
vez< nrente krachtens de Invaliditeits
wet en /of een der Ongevallenwetten
("'eer') genieten.
c. De vertegenwoordigers (voog
den) van kinderen, die voor hun we
zenrente krachtens de Invaliditeits
wet een afkoopsom hebben gekregen,
zowel als deze nog geen 16 jaar zijn,
als wanneer ze schoolgaande kinde
ren van 16 t.e.m. 20 jaar zijn.
d. de ouderdoms- en invaliditeits-
rentetrekkers krachtens de Invalidi
teitswet, die op 1 October 1948 65
jam of ouder waren en in hun gezin
kinderen hebben, jonger dan 16 jaar.
e. De weduwen, die in de maand
October 1948 de 65-jarige leeftijd nog
niet hebben bereikt en die in het ge
not zijn van een weduwenrente krach
tens de Invaliditeitswet, indien zij
schoolgaande kinderen van 16 t.e.m.
20 jaar in hun gezinnen hebben.
Deze weduwen kunnen voor zich
zelf een gezinstoeslag aanvragen bij
de Rijksverzekeringsbank te Amster
dam. In alle overige gevallen behoeft
geen aanvraag om gezinstoeslag of
verhoging van rente te worden in
gediend, aangezien deze, evenals de
kinderbijslag, automatisch wordt be
taalbaar gesteld.
Opgemerkt zij, dat de uitbetaling
van kinderbijslag voor schoolgaande
kinderen van 16 t.e.m. 20 jaar zal ge
schieden na het verstrijken van een
kalenderkwartaal over dat kwartaal
en wel voor elk kind apart.
In alle overige gevallen behoeft
geen aanvraag om kinderbijslag bij
de Rijksverzekeringsbank of de Raad
van Arbeid te worden ingediend, aan
gezien deze automatisch door meer
genoemde Bank wordt uitbetaald.
Ieder wachte dus rustig zijn beurt
af en schrijve niet aan de Raad van
Arbeid of Rijksverzekeringsbank.
Brieven, waarin wordt aangedrongen
op afdoening van bepaalde gevallen,
hebben geen nut en worden onbeant
woord gelaten, omdat het voeren van
correspondentie over dergelijke ge
vallen de gang van zaken zou ver
tragen.
Verscngnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
iure.au voor Advertenties:
<’a. DRIJFHOUT
GROOTSPAND 55
Telefoon 300.’
advertentieprijs It ct per
n m Bij nontract handels-
idv i lavet
KINDERBIJSLAG
GROTE GEZINNEN.
De regering heeft enige dagen
leden medegedeeld, dat een wijziging
van de Kinderbijslagwet in het bij
zonder ten bate van de grote gezin
nen een verhoogde mate van urgentie
heeft verkregen. Over dit ontwerp
wordt thans overleg gepleegd tus
sen de Stichting van de Arbeid en
het ministerie van Sociale Zaken. Zo
dra dit overleg is beëindigd, hetgeen
vermoedelijk nog deze week het ge
val zal zijn, aal de minister de indie
ning van een Wetsontwerp tot wijzi
ging van de Kinderbijslagwet met
spoed bevorderen.
EDO J. BERGSMA f
Te Arnhem is Maandag in de ouder
dom van 86 jaar overleden de heer Edo
J. Bergsma, die 36 jaar burgemeester
van Enschedé is geweest, maar zijn
grote bekendheid dankte aan het feit
dat hij de stuwkracht van de A.N.W.B.
vormde bij de opkomst van dat lichaam
en meer dan 50 jaar zijn voorzitter was.
INSTALLATIE DR. GREEP ALS
RECTOR VAN H’ T CHR. LYCEUM
Het was Dinsdag een belangrijke
dag voor het bestuur, de leden en de
leerlingen van het Chr. Lyceum al
hier, daar Dr. Greep, overgekomen
van Zwolle, geïnstalleerd werd als
rector van dat Lyceum. De voorzitter
der vereniging, de heer A. L. J. Wyt-
zes, opende de bijeenkomst, die ge
houden werd in de bovenzaal van
Aere Perennius, met gebed en het
lezen van een
Namens het bestuur schrijft men
ons: Het programma voor het vol
gende seizoen is thans als volgt vast
gesteld: 25 November Toneelvoor
stelling door „Comedia” (Cor Her-
mus)7 December Kamermuziek,
Piano-recital doör Theo van der Pas;
20 Januari Symphonie-concert Gro
ninger Orkest Vereniging; 10 Febr.
Toneelvoorstelling door „Het Vrije
Toneel” (Cor Ruys)25 Maart Ka
mermuziek, Jaap Stotyn met het
Haagse Blaaskwintet.
De kamermuziek-avonden hebben
voldoende belangstelling getrokken,
de beide toneelavonden nog niet. Aan
gezien evenwel a priori niet ingezien
kan worden waarom te Heerenveen
een reeks voorstellingen mogelijk is
(met een wachtlijst voor nieuwe lief
hebbers!) en te Sneek voor slechts
twee avonden niet voldoende publiek
te vinden zou zijn, werd besloten het
risico voor de Vereniging te aanvaar
den, ofschoon er nog een tekort van
200 toeschouwers bestaat. Op de
eerste toneelavond wordt gegeven
„De Tram genaamd Verlangen” (En
gelse naam „The Streetcar named De
sire”) van T. Williams, de auteur van
„Het Glazen Speelgoed”, welk stuk in
het vorig seizoen een opvallend suc
ces werd. Het thans te geven stuk
heeft in het buitenland een voortref
felijke pers gehad; hier te lande gaat
de première op 17 November te Haar
lem, dus krijgt Sneek wel een uiter
mate actuele vertoning. Inzake het
stuk te geven door Cor Ruys moet de
keuze nog bepaald worden. Het is
evenwel volstrekt noodzakelijk, dat
nog velen uit Sneek en omgeving zich
melden bij de Administrateur, de heer
Schurer, Leeszaal, Marktstraat te
Sneek; immers wij hebben een grote
belangstelling nodig, zowel om de ver
plichtingen in het lopende seizoen te
kunnen nakomen, als om met opge
wektheid en enthousiasme het werk
voort te zetten. De leden krijgen bin
nen enkele dagen een postkwitantie
aangeboden voor de avonden die zij
besproken hebben.
gedeelte uit Gods
Woord. Hierna gaf spr. een uit
eenzetting, van de geschiedenis van
het Chr. onderwijs. De heer Wytzes
heeft zelf een groot aandeel gehad
in de strijd voor dat onderwijs. Na
deze rede had de installatie plaats
van Dr. Greep. De voorzitter heette
Dr. Greep hartelijk welkom en sprak
de wens uit dat de nieuwe rector veel
zegen op zijn arbeid zal mogen onder
vinden. Dat onder zijn leiding het
Lyceum een grote plaats mag inne
men op het terrein van het Chr. Mid-
delbaai onderwijs. Dr. Greep, zijn
ambt aanvaardend, dankte het be
stuur voor het vertrouwen dat in
hem is gesteld. Met Gods hulp hoopt
hij dit vertrouwen niet te beschamen.
Daarna richtte hij zich tot collega’s,
ouders en leerlingen. De omgang met
de collega’s wil hij beschouwd zien
niet als ene van meerdere en mindere,
doch echt als collega’s, samenwer
kende tot heil van het Lyceum. Zich
tot de ouders richtende gaf Dr. Greep
hun de verzekering, dat alles zal wor
den gedaan wat is in het belang van
de leerlingen. Dr. Westerveld sprak
hierna als inspecteur van het Middel
baar onderwijs. Namens de leraren
sprak Dr. H. Hofstra, de wens uit
sprekend dat er een prettige samen
werking moge .ijn tussen rector en
leraren. De heer W. Nauta, secr. der
vereniging, dankte de heer Wytzes
voor hetgeen deze heeft gedaan voor
het Lyceum, zowel voor als na de op
richting en inzonderheid voor de tij
delijke waarneming van het rector
schap. Tot slot werd een film van het
Lyceum vertoond, welke vooral voor
de leerlingen leuke momenten te zien
gaf.
HET STEDELIJK MUZIEKCORPS.
Met ingang van 1 October is als di
rigent bij het „Sted. Muziekcorps
Sneek” benoemd de heer A. Feenstra
van IJlst.
een langere tijdsruimte wordt uitbe
taald 4.50 per maand, bij uitbeta
ling over een kortere tijdsruimte 1
per week. Voor werknemers, die in
niet-volledige dienst van de werkgever
zijn bedraagt de bijslag 2 cent per
uur. Met werknemers in niet-volledi-
ge dienst worden b.v. bedoeld werk
nemers, die geen volledige dag- of
weektaak in dienst van de betrokken
werkgever verrichten.
Geen recht op een bijslag hebben
ongehuwde werknemers, aan wie van
wege de werkgever kost en inwoning
of volledige kost wordt verstrekt.
Eveneens hebben geen recht op deze
bijslag werknemers, wier inkomen uit
loonarbeid hetzij bij één hetzij bij
meer werkgevers in de regel een be
drag van 308 per maand of 71 per
week (in totaal) te boven gaat.
Wat in dit verband onder inkomen
uit loonarbeid moet worden verstaan
wordt in de beschikking met enige
voorbeelden nader aangeduid. Uit de
ze voorbeelden bljjkt, dat hieronder
zijn begrepen het vaste tijdloon, pro
visie, tariefverdienste, premies en an
dere toeslagen verband houdende met
de arbeid, alsook vaste en gegaran
deerde tantièmes, terwijl buiten be
schouwing blijven de kinderbijslag,
vacantiebonnen, de 2 pet. gratificatie,
winst uitkeringen, rijwielvergoeding
Ab.prjjs ƒ2.50 per halt jaar
Franco per post
ƒ3.75 per half jaar
SLEEKER NIEUWSBLAD
ft edacteurenL. KIEZEBRINK en C. SMIT Redactie-adresKLEINZAND 7 - SNEEK
TIJDELIJKE LOONBIJSLAG.
Rijksbemiddelaars kondigen -en reis- en verblijfkosten,
beschikking af.
Het dezer dagen uitgegeven rege-
ringscommuniqué, dat in verband met
de verlaging van subsidies op levens
middelen en brandstoffen een tijde
lijke bijslag op lonen en salarissen
aankondigde, is thans na overleg met
de Stichting van de Arbeid gevolgd
door een bindende beschikking van
het College van rijksbemiddelaars,
vastgesteld op grond van het buiten
gewoon besluit arbeidsverhoudingen
1945.
De tijdelijke bijslag bedraagt voor
werknemers van 23 jaar en ouder die
in volledige dienst van een werkgever
zijn en wier loon per maand of over
kracht zal mogen geven deze taak te
vervullen. De heer S. de Jong, 2e
voorz., dankte de heer v. d. Goot voor
hetgeen hij voor de vereniging is ge
weest. Hij overhandigde hem namens
de ver. het tweedelig boekwerk „Zon
dagskinderen” van Ds. H. Veldkamp.
De heer v. d. Goot dankte voor dit bij-
zonder mooi cadeau. Het zal door
hem steeds in hoge waarde worden
gehouden. Het slotwoord werd ge
sproken door ds. E. N. van Loo,
voorzitter van de Geref. Jeugdcen-
trale.
OFFICIËLE BONNENLIJST
voor het tjjdvak van 7 t.e.m. 20 Nov.
Elk der volgende bonnen geeft recht
op het kopen van
Bonnen voor vlees.
361 Vlees 100 gram vlees.
362 Vlees
363 Vlees 150 gram vlees
Alle bonkaarten.
367 Algemeen 1 ei
368 Algemeen 250 gram boter of
margarine of 200 gram vet
Bonkaarten KA, KB, KC 812
371 Algemeen 250 gram boter of
margarine of 200 gram vet
372 Algemeen 200 gram kaas of 250
gram korstloze kaas
373 Algemeen 250 gram zachte zeep
250 gram soda
374 Algemeen 125 gram koffie
375 Algemeen 50 gram thee
B 385 200 gram kaas of 250 gram
korstloze kaas
Bonkaarten KD, KE 812
377 Algemeen 125 gram boter of
margarine of 100 gram vet
378 Algemeen 100 gram kaas of 125
gram korstloze kaas
379 Algemeen 500 gram zachte zeep
500 gram soda
Tabak- en versnaperingenkaarten
QA, QC 808
127, 131 Tabak 2 rantsoenen siga
retten of kerftabak.
Bonkaarten ZA, ZB, ZC, ZD, ZE,
MD. MF, MH 812 (bjjz. arbeid,
a.s. moeders en zieken)
Geldig zijn de bonnen van de strook V.
Deze bonnen zijn 14 dagen geldig.
De tussentijds aangewezen bon 336
Algemeen voor 100 gram vlees is gel
dig t.e.m. 6 November. De niet-aan-
gewezen bonnen van strook 1 kunnen
worden vernietigd, evenals de bonnen
115 Tabak van de Tabakskaart.
horen, betekent dat, dat het de invloed
van de Ver. Staten, Engeland, Australië
en andere niet Zuid-Amerikaanse lan
den uit het Zuid-Poolgebied wil weren.
De Argentijnen zijn nu zover dat ze dit
gebied „nationaal erfgoed” noemen; de
rijkdom aan kolen-, misschien ook
uraniumlagen welke er verondersteld
worden te zijn, hebben de Argentijnse
regering blijkbaar eerst op het idee dat
er nog zo’n erfenis was, gebracht.
Washington dat wel voelt, dat deze
kwestie nog een grote rol kan gaan
spelen in haar verhouding tot Zuid-
Amerika heeft onlangs al eens voor
gesteld een internationaal bestuur van
8 mogendheden over het Zuid Pool
gebied in te stellen, maar dat is stellig
niet wat Argentinië wil. De Ameri-
kaaanse minister van oorlog heeft dan
ook al eens verklaard dat Buenos Aires,
dus Argentinië, hem meer slapeloze nach
ten bezorgt dan Berlijn. Van deze Ber-
lijnse kwestie is er op het ogenblik geen
nieuws van betekenis te vertellen, en
van het in oprichting zijnde Noord At
lantisch verdedigingsverdrag slechts
dat er kans is dat Noorwegen en Dene
marken er zich bij zullen aansluiten,
Zweden zich echter zal onthouden, zo
dat van een Scandinavisch verdedi-
gingsblok wel niets zal komen. Ook Por
tugal zou zich officieel niet willen aan
sluiten, doch dit is door zijn verdrag
met Engeland practisch toch reeds in
het West-Europees verdedigingsfront
opgenomen. Nu er zulke belangrijke
onderhandelingen over de gemeenschap
pelijke defensie plaats vinden, spreekt
het dat de Franse regering noch haar
bondgenoten er op gesteld zijn dat de
Franse communisten via de commissies
uit de nationale vergadering, waarin
ook dezen zitting hebben, kennis van de
plannen betreffende die verdediging
krijgen. Het is de bedoeling dezen dan
ook uit die commissies te weren. De
staking in de Franse mijnen is verlopen,
de communisten werpen zich nu weer
op andere bedrijven om doo- stakingen
daar het economisch herstel en de Mar
shallhulp te saboteren en doen daardoor
hun vaderland in ieder geval grote
schade. Daarentegen blijft Engeland
een beeld van rustige economische ont
wikkeling bieden, al zal daar echter het
pas ingediende ontwerp voor de natio
nalisatie van de ijzer- en staal-industrie
tot een heftige parlementaire strijd met
de conservatieven onder aanvoering van
Churchill leiden. Wat de buitenlandse
politiek van Engeland betreft valt het
maar steeds ^>p dat in de Palestijnse
kwestie de Engelsen er nog altijd op uit
zijn de Arabieren wat te ontzien, de
Russen komen echter meer en meer op
voor de Joden. Dit verschil in standpunt
kwam aèn het licht, toen in de Veilig
heidsraad de Negebkwestie aan de orde
kwam en een EngelsChinees voorstel
dat met maatregelen van de Raad dreigt
als de Joden niet bereid zijn terug te
trekken op de stellingen welke zij voor
hun aanval innamen. De Russen verzet
ten zich tegen dit voorstel en dreigden
met een veto. Toen de Arabieren Pales
tina binnenvielen was immers ook niet
met dergelijke maatregelen gedreigd.
Ondanks de zg. wapenstilstand gaat
het de Joden overigens lang niet slecht
in het krijgsbedrijf! Zij hebben in Gali-
lea nu ook een Arabisch leger verslagen
en Noord-Palestina is dus ook in han
den van Israël. Voldongen feiten waar
aan de Ver. Naties, ook al zouden zij
willen, niet veel kunnen veranderen bij
de huidige verdeeldheid harer leden,
waarvan de Ver. Staten zich aan de
vooravond van de verkiezingen kramp
achtig onthielden een definitief stand
punt ten opzichte dezer feiten in te ne
men, ook al ging Marshall naar Londen
om speciaal over de Palestinakwestie
met Engeland te spreken. Truman wilde
uiteraard de Joodse stemmen niet ver
spelen. Of hij dit toch gedaan heeft
weten wij niet, maar in ieder geval zijn
hem de massa der stemmen van de ar
beiders wel ten goede gekomen. Want
tegen aller verwachting in heeft Tru
man de democratische partij naar een
klinkende verkiezingsoverwinning ge
leid. Niet alleen behaalde de tegen
woordige president zelf ongeveer 20%
millioen stemmen, tegen zijn republi
keinse concurrent Dewey ongeveer 19
millioen, maar zowel de Senaat als het
Huis van Afgevaardigden gingen „om”.
In het nieuwe Huis van Afgevaardigden
krijgen de democraten 242 zetels (nu
185) de republikeinen 192 (nu 243), in
de Senaat 54 (nu 45) en de republikei
nen 42 (nu 51). Truman, die tot nog
toe met een republikeins, dus tegen
strevend, Congres moest werken, krijgt
het wat dat betreft dus in 1949 gemak
kelijker. Toch blijft zijn taak zwaar ge
noeg ook in de buitenlandse politiek, in
verband met de verhouding tot Rusland.
Men gelooft hier en daar dat Truman
thans eerst opnieuw zal trachten het
met Stalin op een accoordje te gooien,
waartoe hij kort geleden reeds neiging
vertoonde. De vraag blijft of ook Sta
lin en zijn omgeving daartoe bereid zijn.
Zo dit niet het geval mocht zijn zal het
vraagstuk van de Amerikaanse steun
aan China o.a. vermoedelijk scherp op
de voorgrond komen, de verslagen pre-
sidentscandidaat Dewey heeft daarvoor
reeds de bijzondere aandacht van Tru
man en de Amerikaanse regering ge
vraagd. Een somber verschijnsel in de
verhouding tussen de Ver. Staten of
liever het gehele Westen en Rusland is
het feit dat de Russen het Duitse leger
De Marshallhulp, zowel als de plan
nen voor een Noord Atlantisch defensief
verbond hebben ons Europeanen al de
bittere les geleerd, dat ons werelddeel
niet meer is, zoals we het vroeger zo
graag zagen, het middelpunt waarom
alles in de wereld draaide. We weten nu
maar al te goed dat het machtscentrum
verplaatst is naar de nieuwe wereld,
naar de Ver. Staten. Het had misschien
anders kunnen zijn als ons werelddeel
eensgezind was en West- en. Oost-
Europa elkaar verstonden, maar dat is
een illusie gebleken. Scherp blijven zij
tegenover elkaar staan. Stalin heeft de
vorige week mèt de Ver. Staten ook
Engeland en Frankrijk er nog eens van
beschuldigd naar een oorlog met Rus
land te drijven en een overeenkomst
over Berljjn te hebben gesaboteerd, be
schuldigingen prompt van Westelijke
zijde têruggewezen maar die de hope
loze verdeeldheid van Europa bewijzen.
Een verdeeldheid die West-Europa
noopt op de Ver. Staten te steunen, uit
vrees voor Rusland, terwijl op hun beurt
de Ver. Staten West-Europa weer sterk
willen maken om een wal te vormen
tegen het opdringend Rus^’sch com
munisme. We hebben er in ons vorig
overzicht reeds op gewezen dat er ech
ter ook zo’n wal moet zijn in Azië en
dat de regering-Truman in dezen vol
gens de republikeinen niet genoeg had
gedaan omdat zij de zg. nationale re
gering van China niet voldoende had ge
steund in haar strijd tegen de commu-
nisten. Die kwestie is plotseling scherp
op de voorgrond gekomen door de val
van Moekden in Mantsjoerije, waardoor
de Chinese communistische troepen ge
heel Mantsjoerije in handen hebben en
nu hun volle kracht kunnen werpen^e-
gen de regeringstroepen in Noord-
China. Ofschoon de uitslag van deze
strijd zich nog niet laat voorspellen, be
staat toch de mogelijkheid dat ook dit
deel van China in handen van de com
munisten zal vallen en dat dezen dan
gaandeweg in Midden- en Zuid-China
zullen doordringen, en dus verbindingen
zouden ontstaan met de communistische
groeperingen in Z.O. Azië. Daardoor zou
geheel Azië in gisting geraken, waarvan
Rusland zou kunnen profiteren. Het zal
een zware taak voor de Ver. Staten
worden, dit alles te voorkomen. Ze zul
len moeten beginnen met een grotere en
meer directe steun aan een Chinese re
gering, welke blijkt de zaken aan te
kunnen. Tot nog toe heeft Tsjang Kai
Sjeks bewind dat niet bewezen, wijzi
gingen in de regering, die onder de druk
der omstandigheden nu aan de orde zijn,
kunnen misschien enige verbetering in
deze brengen. Ofschoon het twijfelach
tig is. En dat is juist het allerergste. In
West-Europa kunnen de Ver. Staten bij
hun politiek rekenen op de welwillende
medewerking van gelijk gestemde rege
ringen, dat vergemakkelijkt hier de taak
van Washington. In China is dat niet
het geval en moet zij werken met een
bewind dat corrupt is en weinig vooruit
strevend. Eigenlijk zouden de Ver. Sta
ten hier zelf de leiding moeten nemen,
maar dat is een wel veel te zware taak.
In menig opzicht lijkt de toestand in
China op die in Griekenland, waar wel
is waar de opstandelingen heten ver
slagen te zijn, doch toch voortdurend
weer onlusten uitbreken. Ook fl-"r gaat
de huidige Griekse regering stellig niet
vrij uit en spelen allerlei onderlinge
kuiperijen van de diverse politieke par
tijen een rol, waarbij vaak goed willende
en politiek vooruitstrevende figuren
voor communist worden uitgekreten om
gerechtvaardigde verlangens der bevol
king te onderdrukken. Zoals bekend is
Marshall er persoonlijk geweest om eens.
poolshoogte te nemen nu de Griekse re
gering om meer steun had gevraagd.
Dat hij erg bemoedigende indrukken
mee naar huis nam betwijfelen we,
maar zoals aan China blijven de Ver.
Staten ook aan Griekenland gekluisterd,
omdat deze gebieden van zo enorm be
lang zijn in de positie tegenover Rus
land. Alleen als Washington terug zou
keren tot een politiek van isolationisme
zou het af kunnen zien van bemoeiin
gen met deze landen, doch die terugkeer
is niet te verwachten, de huidige om
standigheden drijven haar integendeel
tot een dieper ingrijpen. Thans zijn
China en Griekenland al te zwakke
schakels in het Amerikaanse verdedi-
gingsstelsel tegen het communisme, dat
de wereld wil omspannen. Trouwens er
zijn ook elders landen die zich daar niet
gemakkelijk bij laten indelen, nl. de
Zuid-Amerikaanse staten. Niet omdat
deze het communisme zouden willen be
vorderen, in Peru heeft zich bijv, nog
pas een revolutie afgespeeld
sterk conservatieve figuren naar
heeft gebracht, maar omdat
meeste dezer landen een
Washington-neiging aan
d.w.z. een zeer nationalistisch element
met Spaanse inslag, waardoor men niet
aan de leiband van Washington wil lo
pen. Men is er ook ontevreden over het
feit, dat de Amerikanen zo weinig van
hun dollars beschikbaar stellen voor
aankopen in Zuid-Amerika ten behoeve
van de Marshallsteun aan Europa en
van deze vrij algemene ontevredenheid
tracht Argentinië onder dictator Peron
gebruik te maken om de Z.-Amerikaan
se landen in. een tegen Washington ge
richt front mee te krijgen. Als het daar
bij dan de slagzin gebruikt dat het
Zuid-Amerikaanse vasteland ook werke
lijk geheel aan Zuid-Amerika moet be-
DR. VAN MOOK DRAAGT
GEZAG OVER.
Woensdag heeft dr. van Mook het ge
zag in Indonesië overgedragen aan dr.
Beel.
Dinsdag had de scheidende It. gouver-
neur-generaal in een radiorede reeds af
scheid genomen. Hij zeide daarin o.a.
dat indien de republiek de kracht had
gehad om de onverantwoordelijke en on
gedisciplineerde elementen en avontu
riers onder bedwang te houden, de Ver
enigde Staten van Indonesië in feite
reeds zouden zijn gevormd. In een
klaarblijkelijke aanval op de critiek in
Nederland dankte hij zijn medewerkers
in de volgende bewoordingen: „Daar
mede bedoel ik niet een paleiskllek, die
slechts bestaat in de verbeelding Van
die jaloerse toeschouwers op een af
stand, die in de bekrompenheid van hun
geest de grote gebeurtenissen niet kun
nen appreciëren, die rondom ons en aan
ons zich hebben voltrokken. Tegen de
revolutionnaire stromingen, die ons ver
trek eisten en tegen de koloniale in
stincten, die wensen, dat Holland de
hoogste gezagsdrager blijft, hebben wij
het ideaal van de NederlandsIndone
sische samenwerking geplaatst en ik
geloof, dat dit ideaal in kracht wint,
ondanks alle gemaakte fouten en onder
vonden tegenslagen”.
TABAK 1 JANUARI VRIJ?
Er zijn geruchten dat de tabaks
artikelen 1 Jan. a.s. geheel vrij ko
men. Deze opheffing van de distribu
tie van tabak zou voorafgegaan wor
den door een verhoging van het ta
baksrantsoen van gemiddeld 5 tot 6
rantsoenen per 14 dagen in November
of December. Het vrij komen van ta
bak zou mogelijk worden door rui
mere aanvoer van Balkan en andere
tabakken uit het Oosten, waarvoor
een deel van de Virginia-tabak, die
dollars kost, het veld zou moeten rui
men. De prijs der sigaretten zou stij
gen, en de vraag er naar doordat men
aan Virginia de voorkeur geeft zou
dalen en met minder rooklust zou dus
dan de distributie kunnen worden
geheven.
