Rapport Parlementaire Enquête Commissie Tekst Atlantisch Pact. MIDDERNACHT Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, W ÏMBRITSERADEEL en IJLST 4e JAARGANG No. 23 Acht naties met ruim 270 milloen zielen sluiten zich aan. Toetreding verwacht van vier landen met 60 millioen Detective roman uit donker Amsterdam door PIEL KLOPPERS DINSDAG 22 MAART 1949 Redacteur: L. KIEZEBRINK Redactie-adresKLEINZAND 7 - SNEEK Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van Nieuwe Sneeker Courant, Sneeker Courant en Drijfhouts Nieuwsblad FEUILLETON. 2 Wordt vervolgd NIEUWE BONNEN VOOR WERKKLEDING. de parlementaire Regeringsbeleid Immers de con- witte jas, een laboratoriumjas of een mouwschort. Op de bonnen L 12 kan men kopen: een werkbroek of werkjasje van ke per, drill, satijn, beaverteen, Engels leer, manchester of pilow, een korte witte jas, een koksbuis of een korte stofjas. De bonnen H 1 tot en met 11 en L 1 tot en met 11 en de rantsoenbonnen FC en FD blijven voorlopig geldig. Kantoor voor Abonnementen Fa. KTEZEBRLNK Co. KLEINZAND 7 Tel. 2^72 TWEE RECHTERLIJKE AMBTE NAREN DOOR TERRORISTEN VERMOORD. Te Batavia werd bericht ontvangen, dat bij een overval van terroristen bij Bandjarsari, in de nabijheid van Poerwo- kerto, twee rechterlijke ambtenaren om het leven kwamen, n.l. mr. J. B. Kan en mr. J. G. Platteeuw. VERKIEZINGEN OP DE ANTILLEN. Bij de verkiezingen op de Antillen heeft op Curasao de Nationale Volks partij, onder leiding van dr. M. F. da Costa Gomez de overwinning behaald. Men acht dit gunstig voor de samen werking met Nederland. NIEUWE VERLIESLIJST. Een nieuwe verlieslijst meldt de na men van 6 gesneuvelden van de Kon. Landmacht. Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Bureau voor Advertenties: Fa. DRIJFHOUT GROOTZAND 55 Telefoon 3005 Advertentieprijs 15 et. per m.m. Bij contract (handels- adv.) lager. TWEE MILITAIRE WAARNEMERS VAN DE UNCI GEWOND. Twee militaire waarnemers van de Unci werden gewond, toen een jeep, waarmee zij van Brastagi naar Medan reden, door een bende werd beschoten. Deze waarnemers zijn de Engelse lui- tenant-kolonel Harry D. Chaplin en de Amerikaanse majoor John A. Simmons. Dit is de eerste maal, dat waarnemers van de Verenigde Naties in Indonesië bij de uitoefening van hun taak werden gewond. Ook de Nederlandse luitenant Van Voorst tot Voorst, die begeleider was en kranig de verdediging ter hand nam, is gewond. VOOROPLEIDING VOOR AMBACHTSSCHOOL. Een commissie van onderzoek, inge steld om het lager nijverheidsonderwijs voor jongens onder de loupe te nemen, stelt voor aan de ambachtsschool een voorbereidende cursus van één jaar te verbinden. Dit zou tot betere voorberei ding voor de technische leerstof leiden en het mogelijk maken, meer aandacht te besteden aan een juiste beroepskeus. Deze en dergelijke gesprekken voerden wij op zijn ge zellige kamer in het huis waar hij een gemeubileerde suite bewoonde, Singel 453a, dicht bij de Munt. Ik her haal die gesprekken niet omdat ze zo bijzonder interes sant waren zijn avonturen waren gewoonlijk belang wekkender dan zijn conversatie, want véél zeggen deed hij meestal niet maar om u de man, over wiens af wisselend leven ik ga schrijven, wat nader te leren kennen. Hij was een jaar of dertig toen ik hem bij een avontuur in mijn journalistieke loopbaan, dat ik misschien later nog wel eens zal vertellen, leerde kennen, en vriend schap met hem sloot. Bij die gelegenheid redde hij mij het leven, en waagde het zijne, wat hij als iets heel ge woons, iets dat van zelf sprak, beschouwde. Hoewel hij dus nog jong was, grijsde zijn haar toen reeds langs zijn slapen, misschien wel het gevolg van de vele trage dies die hij om zich heen had zien afspelen. Boven zijn vierkante kin, die van wilskracht getuigde, had hij op ieder uur van de dag een cigaret tussen zijn lippen. Het aantal cigaretten, dat hij in een etmaal rookte, was on gelofelijk, maar het scheen zijn gezondheid niet te schaden. Zijn twee koele grijze ogen schenen in de ziel van een ander te kunnen lezen, maar ze konden ook dromerig staren als hij zijn primitieve liedjes zat te neuriën en erbij op zijn guitaar speelde. Verder was Norman Ray met een spierkracht begaafd, die aan het ongelofelijke grensde, hij was een prachtig athleet, en dong onder een pseudoniem herhaaldelijk mede in wed strijden der Kon. Nederl. Athletiek Unie, maar dat was vóór zijn beroepsbezigheden hem geheel in beslag namen. De tekst van het Atlantisch Pact is officieel bekend gemaakt. Acht landen (Ver. Staten, Canada, Engeland, Frankrijk, Noorwegen, Nederland, België en Luxemburg) met een gezamenlijke bevolking van 270 millioen zielen en een grondgebied van bijna 18 millioen vierkante kilometer sluiten zich aaneen voor defensieve doeleinden, terwijl toetreding wordt verwacht van vier andere landen: Italië, Ijsland, Portugal en Denemarken, met in totaal 60 millioen zielen. Het gebied, waarvoor het Pact van kracht is, strekt zich ook uit over West-Duitsland, West-Oostenrijk en Algiers, en wordt in het Zuiden be grensd door de Kreeftskeerkring. Artikel vijf, dat iedere staat verplicht tot hulpverlening aan een aangevallen lid van de Atlantische Unie laat echter aan elke natie over, te bepalen, of deze hulp militair van aard zal zijn. De vijf landen van de West-Europese Unie hebben elkander evenwel bij het sluiten van het Pact van Brussel reeds automatisch militaire hulp toe gezegd. Ab.prijs 2.50 per half jaar Franco per post ƒ3.75 per half jaar op, waarin elk van haar zal zijn ver tegenwoordigd ten einde aangelegenhe den de tenuitvoerlegging van dit ver drag betreffende in behandeling te nemen. De Raad moet zo worden geor ganiseerd, dat hij te allen tijde terstond zal kunnen samenkomen. De Raad zal de hulporganen oprichten welke nodig mochten zijn. In het bijzonder zal de Raad onverwijld een defensie-comité oprichten, hetwelk maatregelen voor de tenuitvoerlegging van artikel 3 en artikel 5 zal aanbevelen. 10. De partijen kunnen eenstemmig elke andere Europese staat, welke de verwezenlijking van de beginselen van dit verdrag kan bevorderen, en kan bij dragen tot de veiligheid van het Noord- Atlantisch gebied, uitnodigen tot dit verdrag toe te treden. Elke staat, welke aldus is uitgenodigd, kan partij worden bij het verdrag door het nederleggen van zijn akte van toetreding bij de rege ring van de Verenigde Staten van Ame rika. De regering van de Verenigde Staten van Amerika zal elk der partij en in kennis stellen van het deponeren van elke akte van toetreding. 10. Dit verdrag zal worden bekrach tigd en de bepalingen daarvan zullen door de partijen worden tenuitvoerge- legd overeenkomstig haar onderschei den grondwettelijke procedures. De akten van bekrachtiging zullen zo spoedig mogelijk worden gedeponeerd bij de regering van de Verenigde Staten van Amerika, die alle andere onderte- ZEEPOST VOOR DE OVERZEESE GEBIEDSDELEN. Met het hieronder volgende schip kan zeepost naar de Overzeese Gebiedsdelen worden verzonden. De datum, waarop de correspondentie uiterljjk ter post moet zijn bezorgd, staat tussen haakjes achter de naam van het schip Naar Indonesië 26 Maart M.s. „Ma- taram” (24 Maart). Ook had hij smaak. Zijn huiskamer, zoals hij de kamer aan de straatzijde waar hij het meest bivakkeerde, noemde, had veel weg van een met groote weelde inge richte tent van een Oosters potentaat. Men verdronk er in de kussens, langs de muren hingen echt Afghaanse en Smyrnase tapijten, wapenen en trofeeën, maar er stonden ook massa’s boeken, waaronder zijn onontbeer lijke folianten met knipsels, zijn encyclopedieën, zijn studieboeken op het terrein van de misdaad, werken over zwarte kunst en gifmengers, boeken over schei kunde, kortom alle literatuur, die met zijn beroep ver band hield, was in die kamer te vinden. Wie van een heid van stijl hield, zou er zich misschien geërgerd heb ben, want al had het vertrek een overheersend Oosters cachet, het was er meer een allergezelligste warboel dan een salon, meer het home van een rijke bohémien dan de werkkamer van een detective, bij wie het op systematische arbeid en methodisch analyseren aan komt. En Middernacht hield er dan ook geen vast systeem, geen eigen methode op na. Hij ontkende de waarde niet vhn de theorieën die Sherlock Holmes en zijn na volgers aanhangen, ook hij kon in sommige gevallen in zijn kamer een misdadiger op het spoor komen door feiten te groeperen, conclusies te trekken en wan trouwend te staan tegenover het voor de hand lig gende. Maar meestal ging hij niet anders te werk dan de politie zelf. Voor hem was bovenal de rechte weg de kortste, en dus de beste. Daarbij ging hij naar mijn mening wel eens wat te ver. Ik heb het meegemaakt dat hij een individu van wie hij zeker was dat het de bedrijver van een misdaad moest zijn, naar zijn kamer lokte onder het een of ander voorwendsel om daar door brute kracht een be kentenis van de ongelukkige los te krijgen. Tegen zijn ijzeren vuisten was niets bestand, en in zijn eentje paste hij de methode toe die men in Amerika ook meer dan nodig is, aanwendt, en die men daar „man handling” of ook wel „the third degree” noemt. Maar ik moet er bij vertellen, dat Middernacht alleen onver murwbaar was, en alleen zijn harde vuisten gebruikte tegenover hen die zich aan het leven van anderen De bonnen voor werkkleding H 12 en L 12 zijn tot nader order geldig. Op H 12 kan men kopen: een overall of een werkpak van drill, keper of had gedaan gaf de nodige bevelen satijn, een lange stofjas, een lange vergrepen hadden. Zijn eigenaardige lankmoedigheid tegenover vijanden van de maatschappij in het alge meen, heb ik «reeds ter sprake gebracht, tegenover moordenaars kende hij echter geen medelijden, voor hen was geen verontschuldiging. Het leven van iedereen was hem iets heiligs, en hoewel hij altijd een kleine revolver bij zich had, zou hij die nooit anders dan uit zelfverdediging opheffen. Was een vluchteling sneller dan hij, dan zou hij nooit ook maar een schot in de lucht lossen, liever liet hij zijn tegenstander lopen. Tenzij deze een moordenaar was. Als hij een slachtoffer zag liggen, de ogen voor altijd dicht, de ledematen voor altijd verstjjfd, ging er een rilling langs hem. Vaak heb ik hem zo gezien, zijn lippen persten zich dan samen, zijn ogen kneep hij half dicht, en wee de moordenaar die hjj op de hielen zat. Hij beschouwde hem als zijn persoonlijke vijand, en rustte niet voor hij hem had doen boeten voor zijn daad. Zijn vernuft en zijn hard nekkigheid kwamen in zulke gevallen pas goed tot hun recht, en wanneer ik zijn avonturen ga beschrijven, zal het gewoonlijk zijn een moordgeval dat door hem tot klaarheid werd gebracht. Reeds veel vroeger vatte ik het plan op om verschil lende episodes uit het leven van mijn vriend Midder nacht aan het papier toe te vertrouwen, maar hij bleef zich daar lang tegen verzetten. Hij had mijn erewoord, dat alles wat ik met hem, de particuliere detective, meemaakte, ons beider geheim zou blijven, en hij vroeg dat erewoord omdat hij niet wilde dat de nabe staanden en de familieleden van misdadigers in op spraak zouden komen, of dat het publiek in mijn be schrijving van de verschillende mensen die betrokken waren bij zijn avonturen, bekende persoonlijkheden zou herkennen. Ook waren de opdrachten die hij kreeg, dik wijls van delicate aard, en eerst nadat ik hem de plech tige verzekering had gegeven niemand te zullen kwet sen door publicaties van diepe geheimen, en niets te laten drukken, voordat hij zelf de drukproeven had doorgelezen, gaf hij aarzelend zijn toestemming. Zijn bescheidenheid kennende, zei ik hem echter rond uit, dat alleen veranderingen in verband met boven staande motieven mijn goedkeuring zouden wegdragen: SNEEKER NIEUWSBLAD kenaars ia kennis zal stellen met elke deponering. Het verdrag zal in werking treden voor de staten, welke het hebben bekrachtigd, zodra de bekrachtigingen van de meerderheid van de onderteke naars met inbegrip van België, Canada, Frankrijk, Luxemburg, Nederland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten van Amerika, zijn gedeponeerd en het zal van kracht worden met be trekking tot andere staten, op de dag, waarop hun bekrachtiging is gedepo neerd. 12. NAAR DE BOLLEN IN BEGIN APRIL. De bloei van de bolgewassen is door het koude voorjaar wat vertraagd. Hoe wel het nog niet precies te zeggen is wanneer de verschillende bloeihensoor- ten in bloei zullen staan, kan men voor lopig wel schatten, dat de narcissen en vroege tulpen in de eerste week van April zullen gaan bloeien. Het grote bloemencorso In de bollenstreek is nu vastgesteld op Zaterdag 23 April. hij kon anders in staat geweest zijn alles te schrappen wat hem te vleiend voor zijn eigen persoon voorkwam. Nu ik zijn toestemming heb, voel ik mij de koning te rijk. Eindelijk zal ik het Nederlandse publiek onthul lingen kunnen doen uit het 'leven van Middernacht, onthullingen over misdaden die beroering hebben ge bracht onder alle lagen der bevolking. Maar mede in verband met het voorbehoud dat de detective zelf maakte, wijs ik er hier nadrukkelijk op dat de dramatis personae fictief zijn. Gelukkig heb ik steeds aantekening gehouden van allerlei bijzonderheden betrekking hebbend op de avon turen van Middernacht, de detective, hetzij dat hij ze mij vertelde als wij in zijn gezellige kamer zaten, hetzij dat ik ze geheel of gedeeltelijk meestal echter slechts voor een klein gedeelte zelf meemaakte. Vaag hoopte ik altijd, dat de dag zou komen waarop Middernacht zijn bezwaren tegen publicatie zou laten varen, en nu die dag gekomen is, ben ik in staat zijn avonturen op te bouwen uit mijn notities, alsook uit materiaal m(j van andere zijde verstrekt. Lang heb ik geaarzeld met de keuze van het avontuur waarin ik de detective bij het Nederlandse publiek zou introdu ceren, en dat die keuze tenslotte gevallen is op de moord op de Keizersgracht 997bis, vindt zijn oorzaak niet zozeer in het feit dat Middernachts speurders- kwaliteiten bjj dit avontuur zo goed tot uiting komen (mgn persoonlijke mening is zelfs dat hij in dit geval een paar maal de plank lelijk missloeg), dan wel in de omstandigheid, dat dit een der raadselachtigste moord zaken is geweest, waartegenover de detective, en met hem de Amsterdamse politie, ooit heeft gestaan. Het geval leert bovendien, en in zoverre is het een pendant van de bekende Culemborgse moordzaak, hoe gemakkelijk de justitie op een dwaalspoor kan worden gebracht, en als ik de moord op de Keizersgracht 997bis en al wat er aan vast zat, in de herinnering terugroep, bedenk ik niet zonder huivering of het niet mogelijk is dat in vele gevangenissen onschuldigen boeten voor de misdaden van anderen. 5. De partijen komen overeen, dat een gewapende aanval tegen een of meer van haar in Europa of Noord- Amerika als een aanval tegen haar alle zal worden beschouwd. Zij komen bijge volg overeen dat, indien zulk een ge wapende aanval plaats vindt, ieder van haar de aldus aangevallen partij of par tijen zal bijstaan, in de uitoefening van het recht tot individuele of collectieve zelfverdediging erkend in artikel 51 van het Handvest van de Verenigde Naties, door terstond, individueel en in samenwerking met de andere partijen, op te treden op de wijze die zij nodig oordeelt met inbegrip van het ge bruik van gewapende macht om de veiligheid van het Noord-Atlantisch ge bied te herstellen en te handhaven. Elke gewapende aanval van dien aard en alle dientengevolge genomen maatregelen moeten terstond ter ken nis worden gebracht van de Veiligheids raad. Deze maatregelen zullen worden opgeheven, zodra de Veiligheidsraad de nodige maatregelen zal hebben geno men, om de internationale vrede en vei ligheid te herstellen én te handhaven. 6. Voor de toepassing van artikel 5 wordt mede als een gewapende aanval op een of meer der partijen beschouwd een gewapende aanval op het grond gebied van een der partijen in Europa of Noord-Amerika; op de Algerijnse departementën van Frankrijk; op de bezettingstroepen van een der partijen in Europa; op eilanden vallende onder de rechtsmacht van een der partijen in het Noord-Atlantisch gebied ten Noor den van de Kreeftskeerkring of op de schepen of luchtvaartuigen van een der partijen in dit gebied. 7. Dit verdrag doet geen afbreuk aan en mag niet worden uitgelegd als op enige wijze afbreuk te doen aan de rechten en verplichtingen welke voor partijen, die lid zijn van de Verenigde Naties uit het Handvest voortvloeien, of aan de primaire verantwoordelijkheid van de Veiligheidsraad voor de hand having van internationale vrede en veiligheid. 8. Elk der partijen verklaart, dat geen der internationale verbintenissen, op het ogenblik van kracht tusen haar en een der andere partijen of een derde staat, in strijd is met de bepalingen van dit verdrag, en neemt op zich geen enkele internationale verbintenis aan te gaan in strijd met dit verdrag. 9. De partijen richten hierbij een Raad Nadat het verdrag gedurende tien jaar van kracht is geweest, of te eniger tijd daarna, zullen partijen, op verzoek van een van haar, zich met elkander verstaan omtrent herziening van dit verdrag, met inachtneming van de factoren, welke alsdan van invloed zijn op de vrede en veiligheid in het Noord-Atlantisch gebied, met inbegrip van de verdere ontwikkeling van alge mene zowel als van regionale, binnen het kader van het Handvest van de Ver enigde Naties vallende regelingen voor het handhaven van internationale vrede en veiligheid. 13. Nadat dit verdrag gedurende twintig jaar van kracht is geweest, kan elke partij ophouden partij te zijn één jaar, nadat zij van deze opzegging ken nis heeft gegeven aan de regering van de Verenigde Staten van Amerika, die de regeringen van de andere partijen in kennis zal stellen met het nederleggen van elke kennisgeving van opzegging. over wie de commissie zegt dat hij een bovenmatig zware taak op beleidvolle wijze heeft verricht. Dat wil niet zeg gen dat er in het beleid van het Alge meen Hoofdkwartier en bij de regering ook geen fouten gemaakt zijn. In Ber lijn zat als onze militaire attaché ma joor G. J. Sas, die als generaal-majoor het vorige jaar bij de ramp van de Nij megen omkwam. Deze majoor Sas on derhield uitstekende betrekkingen met de Duitse kolonel Hans Oster, die reeds in 1939 tot de oppositie tegen Hitler be hoorde, doch als lid van de Duitse con tra spionnage van alle militaire plan nen op de hoogte was. In April 1945 is deze kolonel toen zijn samenspannen tegen Hitler bekend werd door de nazi’s omgebracht. Oster nu had majoor Sas al in 1939 herhaaldelijk gewaarschuwd, dat een overval op Nederland dreigde, Sas gaf die berichten dan door, doch generaal Reynders hechtte er geen ge loof aan, vooral niet toen ze een paar maal niet uitkwamen. Ook de ministers de Geer, van Kleffens en Dijxhoom za gen de ernst van de toestand niet in toen majoor Sas in November 1939 naar Den Haag kwam om persoonlijk te waarschuwen. Ook dr. Colijn was te op timistisch en daarom trachtte de heer Sas de Koningin op de hoogte te bren gen, maar generaal Reynders liet het paleis waarschuwen dat hij de militaire attaché verbood met H. M. te spreken De heer Sas gaf toen zijn berichten aan de adjudant van de Koningin. Hij ging weer naar Berlijn en hoorde in de avond van 9 Mei 1940 van Oster dat de inval die nacht zou geschieden. Oster deed dit met de woorden „Beste vriend, het zwijn (Hitler) is naar het Westelijk front vertrokken, nu gaat het los”. Ma joor Sas waarschuwde nu telefonisch ons ministerie van defensie en generaal Winkelman die meer vertrouwen in Sas stelde dan generaal Reynders doch ging thuis slapen. Verschillende ondercommandanten namen de nodige maatregelen doch de commandant van de vesting Holland gaf het bericht niet door aan zijn onderbevelhebbers, hij achtte geen parachutisten-aanval op grote schaal op zijn gebied waarschijn lijk. De commissie laakt dit evenals het feit dat toen om 3 uur ’s nachts de eerste grensoverschrijdingen werden ge meld, de sous-chef van de staf van de landmacht niet onmiddellijk het com mando luchtmacht waarschuwde. Wat de eigenlijke oorlogshandelingen betreft, is de commissie van oordeel dat de ontruiming van de PeelRaamstel- ling op de eerste oorlogsdag welke stelling generaal Reynders hardnekkig had willen verdedigen door generaal Winkelman niet in strijd kan worden genoemd met de plannen van de Franse troepen, die Noord-Brabant binnentrok ken. Betreurd wordt dat de Fransen geen poging hebben gedaan de Moerd; te ontzetten. Dat de bruggen zo snel in handen van de vijand vielen, vindt zijn oorzaak hierin dat men de troepen de bruggen niet tijdig gealarmeerd had, zodat het ontstekingssnoer in de ont- ploffingsladingen niet meer kon worden aangebracht. De verdediging van de Grebbelinie is een opeenstapeling van mislukkingen en nalatigheden geweest. Gedeeltelijk lag dat ook aan het feit dat de regering niet tijdig de nodige oprui mingen had toegestaan op plaatsen, waar geen inundatie was gesteld. Zo moest een boomgaard, die voor een schadevergoeding van 400.— kon wor den opgeruimd, blijven staan en juist hier kwam een hoofdstoot der Duitsers los. Dergelijke dingen hebben ook de moraliserend op de hier strijdende troe pen gewerkt. Wat de Nederlandse soldaat in goede stellingen met middelen, die niet achter staan bij die van de vijand, vermocht, bleek uit de strijd op de Afsluitdijk bij Kornwerderzand. Hier werd de weer stand niet gebroken, de bezetting werd eerst door de algemene capitulatie ge dwongen zich over te geven; stelling en troepen waren toen nog geheel ge- vechtswaardig. Dat de Wons-stelling, het bruggenhoofd voor de Afsluitdijk, niet kon worden gehouden, was het ge volg van de geheel onvoldoende inrich ting van deze stelling. In het algemeen wordt nog opgemerkt dat officieren re gimentscommandant werden, die hier voor totaal ongeschikt waren. De com missie heeft geconstateerd dat Duitse troepen verscheidene malen in strijd met het oorlogsrecht hebben gehandeld: ge bruik van Nederlandse uniformen, krijgsgevangenen als dekking gebruiken e.d. Het is helaas niet mogelijk geble ken het leger, hetwelk gedurende lange jaren onvoldoende was uitgerust en op geleid, de laatste jaren en meer in het bijzonder de laatste maanden vóór de oorlog op een zodanig peil te brengen, dat het geschikt was om op redelijke wijze stand te houden tegen een krach tige vijand. Met des te meer voldoening heeft de commissie in de vorige hoofd stukken kunnen wijzen op verschillende voorbeelden van zeer goede plchtsbe- trachting. Het is een eigenaardig samenvallen van. gebeurtenissen, dat tegelijk met de publicatie van het Atlantische pact, hier in Nederland het eerste deel van het onderzoek van „Enquête-commissie 1940’45” verscheen, clusie van dit onderzoek is door de commissie met haar grootst mogelijke meerderheid getrokken dat het de neutraliteitspolitiek was, door de Neder landse regering met instemming van de meerderheid van het Nederlandse volk in 1939 en 1940 gevoerd, welke verhin derde dat een doeltreffend krijgsbeleid werd gevoerd. In een eventueel nieuwe oorlog moet het optreden der Neder landse troepen gericht zijn op samen werking in bondgenootschappelijk ver band en tevoren met bondgenoten een krijgsplan zijn opgesteld. Welnu, deze mogelijkheid is nu aanwezig door het Atlantische pact, al hopen we natuur lijk allen, dat het bestaan van dit mach tige verbond alleen al voldoende zal zijn een oorlog te voorkomen. Ware dit pact er in 1914 of 1939 geweest, dan was de kans dat er een wereldoorlog zou zijn ontstaan aanzienlijk kleiner geweest. Wat het rapport zelve betreft, het geeft een overzicht van de moeilijk heden tussen regering en de opperbevel hebber, generaal Reynders in de periode van de mobilisatie in 1939. De generaal had verkeerde opvattingen over zijn staatsrechtelijke positie, maar de re gering had ook geen vertrouwen in zijn beleid. De generaal wenste achtereen volgens de Grebbelinie en het oostfront van de vesting Holland met dezelfde troepen te verdedigen, de regering meende dat een keuze moest gedaan. Een en ander leidde tenslotte tot het heengaan van generaal Reynders; de commissie bevreemdt het echter dat hem daarbij de gebruikelijke decoratie werd onthouden. Zijn opvolger op 6 Fe bruari 1940, was generaal Winkelman, i De ondertekenaars van dit verdrag bevestigen opnieuw hun vertrouwen in de doeleinden en beginselen van het handvest van de Verenigde Naties en hun wens, om in vrede te leven met alle volken en alle regeringen. Zij zijn vastbesloten om de vrijheid, het gemeenschappelijk erfdeel en de be schaving van hun volken, welke zijn ge grondvest op beginselen van democratie, persoonlijke vrijheid en rechtsorde, vei lig te stellen. Zij zullen zich beijveren, de stabiliteit en de welvaart in het Noord-Atlantisch gebied te bevorderen. Zij zijn besloten hun krachten te ver enigen voor de gemeenschappelijke Ver dediging en voor het behoud van vrede en veiligheid. Derhalve sluiten zij dit Noord-Atlan tisch verdrag. 1. De partijen nemen op zich om, ge- lijk is geregeld in het Handvest der Ver enigde Naties, alle internationale ge schillen, waarin zij mochten worden ge wikkeld, langs vreedzame weg te be slechten op zodanige wijze, dat inter nationale vrede en veiligheid en gerech tigheid niet in gevaar worden gebracht, en om in haar internationale betrekkin gen zich te onthouden van bedreiging met of gebruik van geweld op enige wijze, welke onverenigbaar is met de doeleinden van de Verenigde Naties. 2. De partijen zullen bijdragen tot een verdere ontwikkeling van vreedzame en vriendschappelijke internationale be trekkingen door haar vrije instellingen te versterken, door een beter begrip te wekken voor de grondslagen, waarop deze instellingen berusten en door sta biliteit en welvaart te bevorderen. Zij zullen trachten, tegenstellingen in haar internationale economische politiek uit de weg te ruimen en zij zullen econo mische samenwerking aanmoedigen tus sen alle partijen. 3. Ten einde de doeleinden van dit verdrag te verwezenlijken, ’zullen de partijen, ieder voor zich en tezamen, haar individuele en collectieve vermo gen om een gewapende aanval te weer staan handhaven en ontwikkelen, door voortdurend en op doelmatige wijze zich zelf te versterken en elkander hulp te verlenen. 4. De partijen zullen onderling over leg plegen telkens wanneer naar de mening van een van haar de territoriale onschendbaarheid, politieke onafhanke lijkheid of veiligheid van een der par tijen wordt bedreigd. a

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1949 | | pagina 1