Buitenlands Overzicht
Indonesië
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRHSERADEEL en IJLST
In.
4e JAARGANG No. 24
k
S
8
4
1
1
VRIJDAG 25 MAART 1949
Redacteur: L. KIEZEBRINK Redactie-adresKLEINZAND 7 SNEEK
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van Nieuwe Sneeker Courant, Sneeker Courant en Drijfhouts Nieuwsblad
9
8
de
—Zwagerman over
I
invloed worden door het moeilijke pro
bleem der 500.000 Arabische vluchtelin
gen uit het Joodse gebied, welke, hoe
wel de Arabische staten dat willen, niet
naar hun vroegere woonplaatsen kun
nen terugkeren. Ze zouden de Joodse
staat te zwaar belasten met een moge
lijke vijfde colonne en hun woonplaat
sen zjjn voor een groot deel reeds door
nieuwe Joodse immigranten ingenomen.
Kantoor voor Abonnementen
Fa, KTF.ZHBRINK Co.
KLEINZAND 7 Tel. 2872
Ab.prijs 2.50 per half jaar
Franco per post
3.75 per half jaar
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Bureau voor Advertenties:
Fa. DRIJFHOUT
GROOTZAND 55
Telefoon 3005
Advertentieprijs 15 ct. per
m.m. Bij contract hand els
ad v.) lager.
Nieuwe verliesljjst.
De regering heeft een nieuwe verlies-
lijst gepubliceerd, welke de namen van
18 leden van de Koninklijke Landmacht
en 10 van het K.N.I.L. bevat.
Sutupo gearresteerd.
Van militaire zijde is medegedeeld,
dat de generaal-majoor van de T.N.I.,
Sutupo door Nederlandse troepen is ge
arresteerd. Sutupo is gewond en in het
hospitaal te Solo opgenomen. Hij was
vroeger eerste luitenant van het K.N.I.L.
doch werd in 1935 uit de militaire dienst
ontslagen.
Benoemd aan het Chr. Lyceum al
hier tot lerares Duits mej. dra. S. A.
van Dijk te Baarn.
Te Batavia niets bekend over
incident te Peniwen.
Omtrent het bericht van dominee Hil-
dering over een zuiveringsactie te Peni
wen wordt, aldus meldt het A.N.P., van
bevoegde zijde meegedeeld, dat te Ba
tavia van de gemelde feiten niets be
kend is. Onmiddellijk na het ontvangst
van het bericht heeft men echter van
officiële zijde verklaard, dat een onder
zoek zal worden ingesteld.
Canadees voorstel in de Veilig
heidsraad aangenomen.
De vertegenwoordiger van Canada,
mr. Naughton, heeft Woensdag in de
Veiligheidsraad voorgesteld om de Com
missie van de U.N.O. voor Indonesië te
instrueren, pogingen in het werk te
stellen om de Nederlanders en de Re
publikeinen bijeen te brengen op de
twee volgende punten: 1) het herstel
van het republikeinse gezag in Djokja;
2) het organiseren van een Ronde tafel
conferentie in Den Haag met het doel
de onafhankelijke Verenigde Staten van
Indonesië in het leven te roepen. Dit
voorstel is ten slotte met 8 st. voor en
3 onthoudingen aangenomen. Frankrijk,
Rusland en de Oekraïne onthielden zich.
Ook kreeg de Commissie de opdracht
een onderzoek in te stellen naar de be
schuldiging van Palar, dat de Nederlan
ders Djokja zouden hebben vernield.
Onze stadgenote mej. N. Ferwerda
slaagde te Amsterdam voor het diploma
Pedicure-voetkunde, manicure en mas
sage.
V.C.J.C. PROPAGANDA-AVOND.
„Een goede avond” voor de V.C.J.C.,
zo kunnen we het best deze propagan-
da-bijeenkomst betitelen. „Goed” in de
eerste plaats omdat de leden van groot
tot klein opnieuw hun verknochtheid
aan hun jeugdbeweging konden beves
tigen en „goed” vooral omdat ook de
niet-leden eens gelegenheid kregen ken
nis te maken met het vrijz. chr. jeugd
werk. Dat die kennismaking in goede
aarde viel, bewees het flinke aantal
aanmeldingen voor de eerstvolgende bij
eenkomsten van de jeugdbeweging. En
hoe kon het ook anders. Er straalde een
intieme spontaniteit uit het gebodene,
waarvan een grote aantrekkingskracht
uitging. De eenvoudige zangnummers
vielen zeer in de smaak, het nummer
„community singing” slaagde door de
spontane medewerking van het talrijke
publiek uitstekend en het hoogtepunt,
de opvoering van het spel „De ontdek
kingsreis”, verwierf grote bijval. In dit
spel wordt de verwarring van het maat
schappelijk leven gesteld tegenover de
geest van het vrijz. chr. jeugdwerk en
door het knappe spel van allen, kwam
de propagandistische waarde er van
goed tot uiting. Mej. Ilse Schuart van
Drachten, lid van het gewest, bestuur
der V.C.J.C. hield voor de pauze een
korte propagandaspeech. Zij vertelde
daarbij iets van de geestelijke achter
grond van het vrijz. chr. jeugdwerk. De
jeugd van tegenwoordig is onverschillig
en cynisch en het doel van de V.C.J.C.
is door gemeenschappelijk beleven, ge
nieten en het zoeken naar de kern van
het leven de geest der jongeren ontvan
kelijk te maken voor hoger waarden.
De V.C.J.C. wil dit niet doen met
zwaarwichtige gezichten en buiten de
wereld blijven staan, integendeel, zij wil
midden in het leven staan en daarom
organiseert zij trektochten, weekends,
zeiltochten, kampen enz., waar de ge
legenheid is om over veel onderwerpen
met elkaar van gedachten te wisselen
op geheel andere wijze dan we dat in
het gewone dagelijkse leven kunnen
doen. Onze kring staat open voor ieder
en spr. wekte de niet aangesloten jon
geren op toe te treden tot de V.C.J.C.
Tenslotte vermelden we nog dat de
heer Tj. Broersma de aandacht vestigde
op het werk der V.C.J.C. voor de mili
tairen in Indonesië, waarheen geregeld
pakken lectuur en met Kerstmis spe
ciale Kerstpakketten worden gezonden
en dat een groot deel van het succes
van de avond op rekening kwam van
mej. J. v. d. Veen, die in haar begroe
tingswoord speciaal de afgevaardigden
van de vrijz. vrouwenver., de ver. van
vrijz, herv., andere jeugdorganisaties
alsmede de hoofden der openbare lagere
scholen had welkom geheten. Na afloop
werd een collecte gehouden voor
jongens in de tropen.
5 MEI-COMITE.
5 Mei, de nationale feestdag, nadert
met rasse schreden en dit feit was voor
het comité reden om zijn plannen te be
spreken voor die dag. Op de vergade
ring waren weer verschillende buurtver
enigingen vertegenwoordigd. Besloten
werd een vaste werkgroep te vormen,
die uit de afgevaardigden van de buurt
verenigingen, „Oranje” en de winke
liersvereniging kan worden aangevuld.
Het herhaaldelijk wisselen van de afge
vaardigden zou aan het comité de nodi
ge stabiliteit ontnemen. Voor deze
werkgroep werden aangewezen de heren
M. Dethmers, F. J. Japenga, B. A. Vlas,
G. Wassens en W. A. Visser, die zich
allen deze aanwijzing lieten welgeval
len. Ten aanzien van de dodenherden
king op 4 Mei was met een bestuurslid
van het Sneker Cantatekoor in een
vóórvergadering een regeling getroffen
over een kerkconcert met Friese liede
ren. Zoals het geprojecteerd is, belooft
het iets te worden wat aller aandacht
verdient. Wat betreft de feestviering op
5 Mei kwamen verschillende voorstellen
ter tafel. Getracht zal worden met het
gemeentebestuur tot overeenstemming
te komen om de inwijding van het
nieuwe carillon in de feestelijkheden op
te nemen. Verder werd het plan bespro
ken om een luchtballon te laten opstij
gen. Dit plan zal alleen kunnen door
gaan als enkele firma’s voor een deel
de kosten willen dekken door gebruik te
maken van de reclameobjecten die zo’n
ballonvaart biedt. Tot leden van de kas
commissie werden aangewezen de heren
P. Been en G. Slob, die deze opdracht
aanvaardden. Verder kwamen nog ter
tafel kinderspelen, optocht van school
kinderen, concert door een accordeon-
club, gymnastiek, athletiek enz. Uit een
en ander zal een keus worden gedaan
om een aantrekkelijk programma samen
te stellen. Nadat een der sprekers over
de hoofden der aanwezigen heen nog een
ernstig beroep had gedaan op de inge
zetenen om door milde gaven de natio
nale feestdag tot een waar feest te ma
ken, sloot de voorzitter de vergadering.
VERDUISTERING IN DIENST
BETREKKING.
Voor de Leeuwarder rechtbank stond
terecht de 28-jarige E. M. W. te Sneek,
voorheen chef bijkantoor N.V. van Hou
ten aldaar. Hij werd verdacht van ver
duistering in dienstbetrekking van een
bedrag van 3745.50 in de tijd van 2
jaar. Eis 10 maanden met aftrek.
n
BEGRAFENIS K. NETTINGA,
OUD-HOOFD CHR. SCHOOL.
Dinsdagmiddag heeft in alle eenvoud
de begrafenis plaats gehad van de heer
K. Nettinga, die de vorige week ten
gevolge van een aanrijding is overleden.
De wijkpredikant Ds. E. N. van Loo
heeft in een samenkomst, na terugkeer
van de begraafplaats gesproken naar
aanleldi-ig /an 2 Tim. 4 7 en 8. Ver
volgens werd het woord gevoerd door
Dr. J. Schelhaas, Geref. pred. te Am
sterdam voorheen te Tzummarum. Ook
hebben enkele bestuursleden van de
Chr. school te Tzummarum gesproken,
die hun grote waardering uitten over
hetgeen de heer Nettinga voor de Chr.
school is geweest en inzonderheid werd
gewezen op de liefde van de heer Net
tinga voor het kind. De heer Meerholz,
directeur van Thabor, was dankbaar
voor de steun die hij van de heer Net
tinga heeft gehad, vooral bij ziekte.
Een aeef van de overledene dankte na
mens de weduwe voor het meeleven tij
dens de korte ziekte en bij het overlij
den ondervonden.
atoombommen in vredestijd naar Euro
pa sturen en ook hun atoombomgeheim
niet aan de bondgenoten openbaren, doch
wel zeer zware bommenwerpers naar
Engelse vliegvelden zenden, welke in
oorlogstijd atoombommen kunnen uit
werpen. Er zal dus in de Amerikaanse
Senaat nog wel heel wat te doen zijn
over het verdrag en de uitlegging van
de bepalingen. Zoals uit de tekst im
mers blijkt laat het enige speling inzake
de maatregelen door de bondgenoten te
nemen, wanneer een hunner wordt aan
gevallen, dit in verband met grondwet
telijke bepalingen bij sommige der aan
gesloten rijken, die geen automatische
oorlogsverklaring toestaan, doch het
recht daartoe aan de volksvertegen
woordiging voorbehouden. Het is dui
delijk dat het pact zijn grootste waarde
als vredesinstrument zal krijgen, als de
grootst mogelijke meerderheid van de
Amerikaanse Senaat die het pact te
behandelen krijgt als het begin April
door de betrokken landen is getekend
zich hou'”t aan de scherpste uitlegging
van het verdrag, opdat een land, dat
slechte bedoelingen koestert, tevoren
weet dat het ook op militair optreden
van de Ver. Staten moet rekenen. Over
het algemeen verwacht men een hartig
debat over deze kwesties in de Senaat.
Dat senatoren lastig kunnen zijn heeft
Truman al ondervonden met zijn nieuw
sociaal en economisch program, dat ook
verbetering van dr positie der negers
in de Ver. Staten Inhoudt. Daartegen
zijn de senatoren der zuidelijke staten,
die het felst tegen de gelijkstelling der
negers zijn, in verzet gekomen, zij pleeg
den in de senaat obstructie tegen deze
voorstellen door dag en nacht het
spreekgestoelte te bezetten. Toen de re
gering trachtte een verbod van dit soort
obstructie er door te krijgen, is dat mis
lukt, de zuidelijke democratische sena
toren hebben met de republikeinen in
deze practisch de overwinning behaald
en Truman heeft een nederlaag geleden.
Hij heeft het plan al geopperd om, nu
het Congres zijn vooruitstrevend pro
gram zo behandelt, weer een grote pro-
pagandareis door de Ver. Staten te
ondernemen om zijn zaa direct voor
het volk, f't hem tot president koos, te
brengen. Er zijn trouwens ook beschou
wingen, waarin betoogd wordt dat het
negervraagstuk niet van boven af bij
de- wet geregeld moet worden, maar dat
dit van de negers zelf moet komen door
krachtige organisatie, en dat het
groeiend beschavingspeil van het Ame
rikaanse volk in het algemeen de rest
moet doen, omdat de groei der bescha
ving ten slotte toch niet te keren is.
Zoals dat ook zou blijken in Rusland,
waar na 30 jaar communisme, een steeds
feller campagne tegen de godsdienst en
steeds scherper zuivering in weten
schappelijke en kunstkringen bewijzen
dat de krachten van de geest sterk wer
ken in het Russische volk en op de
duur niet te onderdrukken zullen zijn.
Men ziet in het Westen dit als een ze
kere geruststelling en de zekerheid dat
het totalitair stelsel ook in Rusland
eenmaal zal moeten wijken en de mense
lijke persoonlijkheid weer haar rechten
zal verkrijgen. Dan zal de weg ook weer
geopend zijn naar betere betrekkingen
met het Westen, hoewel men thans daar
wel zijn toevlucht moet nemen tot het
harnas van een Atlantisch pact. Er zou
over dat verdrag nog veel te zeggen
zijn, maar de ruimte laat dat niet toe.
Er zal gelegenheid genoeg zijn t.z.t. nog
bij afzonderlijke bepalingen en het ver
langen dat het opwekt ook voor andere
delen van de wereld dergelijke ver
dragen te sluiten (Middellandse Zee-
pact en pact voor de Grote Oceaan) stil
te staan. De wens van Mexico zich aan
te sluiten werpt nieuwe problemen op
voor de Ver. Staten zelf in hun verhou
ding tot andere staten op het Westelijk
halfrond. Het feit dat ook aan de actie
van vijfde colonnes in bepaalde landen,
in het pact aandacht is geschonken, die
eventueel tot overleg tussen de bond
genoten zal kunnen leiden, is geruststel
lend omdat bijv, zowel in Italië als
Frankrijk de communistische partij nog
zeer sterk is. De verkiezingen voor de
provinciale raden in Frankrijk, die nog
niet afgelopen zijn en dus nog geen
definitieve conclusie toelaten, tonen wel
reeds aan dat de communistische partij
er op haar retour is, de regeringscoa
litie handhaafde zich krachtig, maar
ook de Gaullisten beschikken over grote
invloed onder het kiezerscorps. De laat
ste tussentijdse verkiezingen voor het
Lagerhuis in Engeland brachten daar
de Arbeiderspartij opnieuw overwinnin
gen, zij blijkt het regeerkasteel vast in
handen te hebben. In België zal de on
enigheid tussen Katholieken en socialis
ten er toe leiden dat de verkiezingen
worden vervroegd. In de Palestijnse
kwestie gaat hét met de wapenstil-
standsonderhandelingen tussen Israël en
Transjordanië maar moeizaam. Israël
wijt dit aan de macht achter Transjor
danië: Engeland, dat zijn macht via
deze Arabische staat en bondgenoot in
dit gebied tracht te handhaven en in de
Transjordaanse haven Akaba zijn gar
nizoen heeft versterkt. Israël heeft nu
een klacht bij de Veiligheidsraad inge
diend over de aanwezigheid van Engel
se troepen daar, wat een slechte invloed
op de wapenstilstandsonderhandelingen
zou hebben. Deze onderhandelingen en
die over vrede met alle Arabische sta
ten zullen echter ook in sterke mate be-
Het toeval wilde, dat tegelijk met de
publicatie van de tekst van het Atlan
tisch pact, hier 1-et eerste rapport van
de parlementaire enquêtecommissie
over het regeringsbeleid 1940-’45 ver
scheen. Dat rapport wees er op, dat de
oorzaak van ons gebrek aan weerstands
vermogen tijdens de korte oorlog tegen
Duitsland, moest gezocht in onze voor
de oorlog gevoerde neutraliteitspolitiek,
welke ons niet veroorloofde naar bond
genoten uit te zien en militaire afspra
ken te maken. Welnu, de aansluiting
ook van Nederland bij het Atl. pact,
zowel als de te voren reeds gevormde
Westelijke Unie, bewijzen dat dit tijd
perk van neutraliteitspolitiek ook voor
Nederland definitief is afgesloten. Aan
den lijve hebben we in 1940 ondervonden
welke risico’s die neutraliteitspolitiek
heeft meegebracht. Ongetwijfeld brengt
ook de aansluiting bij het Atlantisch
pact haar risico’s mede, we hebben er
in een vorig overzicht naar aanleiding
van de aansluiting van Noorwegen en
Denemarken reeds op gewezen en de
aansluiting van Italië de Italiaanse
kamer heeft met ruime meerderheid,
ondanks heftig verzet van de commu
nisten en linkse socialisten aansluiting
in principe goedgekeurd vergroot het
risico ook al. Want Italië ligt in een
stormhoek van Europa. Men denke
maar eens aan Triëst en het feit, dat
Zuid-Slavië buur van Italië is. Elk ogen
blik kunnen Ruslands satellieten iets on
dernemen tegen Tito. Een zg. economi
sche missie uit Albanië, onder leiding
van de Albaanse ministerpresident en
waarin ook, vreemd verschijnsel bij eco
nomische onderhandelingen, de chef van
de generale staf is opgenomen, is thans
te Moskou. Men vermoed-: dat dit ver
band houdt met dé Russische omsinge-
lingspolitiek van Zuid-Slavië als inlei
ding tot een poging dat land uiteen te
scheuren en Bulgarije er een brok van
te schenken. Aanvankelijk was het Rus
sische plan ook Griekenland in deze
zaak te betrekken, als de communisten
er succes hadden, maar aangezien dit
niet het geval is, zal daar wel niet veel
van komen. Mocht er echter iets in
Zuid-Slavië gebeuren Tito tracht het
te voorkomen, door een scherpe zui
vering in de regeringen der afzonder
lijke republiekjes die zijn land samen
vormen dan krijgt Italië de Russi
sche invloed vlak naast de deur en dat
is niet zo prettig, ook in verband met de
nog altijd sterke communistische partij
in dat land. De toetreding van Italië tot
het pact vermeerdert dus het risi
co voor de deelnemers stellig. Boven
dien brengt een bondgenootschap» met
de Ver. Staten, die in de internationale
politiek de toon aangeven, op zich zelf
ook risico’s mee. Een verbond met zo’n
zware partner heeft het voordeel dat
een agressor er tegen op ziet een der
gelijke groepering aan te pakken. An
derzijds speelt een grote mogendheid als
de Ver. Staten een zo grote rol in de
gehele wereldpolitiek dat het aantal
wrijvingsvlakken en dus de kans op
botsingen aanzienlijk groter wordt.
Amerika kan in het Atlantisch gebied
heel goed in een oorlog worden gewik
keld, waarbij West-Europa niet zou be
hoeven te zijn betrokken, maar door het
pact moet het dan de Ver. Staten bij
springen. Gezien deze toeneming van
het risico in een oorlog te worden be
trokken, zullen vooral de kleine landen,
welke bij het pact zijn aangesloten, er
voor moeten zorgen dat zij behoorlijk
medezeggingschap in het buitenlands
beleid van de gehele Atlantische groep
krijgen, anders lopen zij kans voor vol
dongen feiten te worden geplaatst. Ten
deze is het gelukkig dat Nederland met
België, Luxemburg, Frankrijk en Enge
land samen de Westelijke Unie vormen,
aldus verenigd kan de stem ven West-
Europa een behoorlijk invloedrijke zijn.
Ondanks alle risico’s echter, welke aan
sluiting bij het pact meebrengt, is die
aansluiting eis van de huidige verhou
dingen. Alleen blijven staan in deze
stormachtige tijden zou nog groter
gevaren meebrengen en bovendien ho
pen we allen dat het grote voordeel van
dit pact niet ligt in zijn betekenis in
oorlogstijd, dus als gemeenschappelijk
oorlogsinstrument, maar dat het be
staan alleen er van oorlog zal voor
komen omdat zijn macht mogelijke aan
vallers zal weerhouden van aanslagen
op de veiligheid van een der bond
genoten. Het pact heeft dus in de eerste
plaats een vredestaak te vervullen, zo
als de invloedrijke Amerikaanse senator
Vandenberg zeide is het een machtige
verzekeringspolis tegen een derde we
reldoorlog, ook al hebben Russische
commentators het natuurlijk uitge
maakt voor een oorlogsinstrument te
gen de Sovjet-Unie. Ofschoon de meer
derheid der Amerikaanse senatoren wel
ongeveer zo over het Atlantisch pact
denkt als senator Vandenberg mag men
toch niet uit het oog verliezen dat er
ook andere zijn. In het voetspoor van
enkele isolationistische dagbladen in de
Ver. Staten, die verklaren dat elke
Europese natie Amerika nu in een oor
log kan wikkelen, zijn enkele senatoren
absoluut tegen het pact en een aantal
andere hebben bezwaar tegen de wa-
penleveringen aan West-Europa, waar
mee de practische uitvoering van het
paot zal aanvangen. Zij vinden dat het
wel zeer uitdagend jegens de Russen is
als men de arsenalen zo dicht bij hen
brengt, al zullen de Ver. Staten geen
GEVONDEN VOORWERPEN.
In de week van 15 tot en met 22
Maart 1949 werden de navolgende voor
werpen als gevonden aangegeven: aan
tal postzegels, Giïiams, Vesperstraat 35;
pop, Ten Cate, Kloosterstraat 56; vul
potlood, Nauta, Jachthavenstraat 5;
huissleutel, Koopal, le Steenklipstraat
6; medaille, Schuil, Leliestraat 5; grij
ze handschoen, Wachter, Grootzand 8;
paar bruin-grijze kinderwanten, Kroes,
Eeltje Halbertsmastraat 27; kinderwant
(beige-groen), Gerritsen, Julianapark
5; bruine handschoen, de Jong, Jan van
Nassaustraat 15; paar glacé’s, Mole
naar, Koopmansgracht 22; kluwen ga
ren, Van Egmond, Kerkhoflaan 16;
beursje met inhoud, Postkantoor; paar
gespikkelde hanschoenen, de Jong, 2e
Frittemahovenstr. 5; gehaakt kleedje,
Bethlehem, Boschstraat 9; bal, Lode-
wijk, le Boschdwarsstraat 4; fietspomp,
de Vries, Waterpoortsgracht 5; vulpen,
de Jong, Kleinzand 12; damesbeurs met
inhoud, Remery, 2e Zomerrakbuurt 34;
muntbiljet, Rijpma, Waling Dijkstra-
straat 8; witte want, Zwiers, Wester-
singel 10; noorse muts, Hettinga, Nau
we Noorderhorne 8; vulpen, Kooy, Jol-
lenstraat 7; dames vulpotlood, Van
Speijken, Johan Willem Frisostraat 11;
oliecrick, De Klein, Veenkampweg 52,
Emmen; grijze ceintuur, Wieïinga,
Parkbuurt 10; zwart beursje met in
houd, Rienstra, Ggsbert Japikstraat 54;
DIT DIENT ONDERZOCHT
Het persbureau der Nederlandse Her
vormde kerk meldt
Ds. H. A. C. Hildering, zendingspre-
dikant te Soerabaja, doet mededeling
van een bericht, dat in het laatste num
mer voorkomt van Pawartos-Ringkes,
het maandblad van de Oost-Javaanse
kerk, welk bericht als volgt luidt
„De gemeente Peniwen met zielental
van ongeveer 3000 had op Zondag 20
Februari ’49 een huiveringwekkend leed
te doorstaan, om welke reden de gods
dienstoefening op die dag werd stopge
zet. Op deze dag zette een onderdeel
van het Nederlandse leger een zuive
ringsactie in, waarbij tien personen, le
den der gemeente en onder hen een ker-
keraadslid, werden neergeschoten. Dit
fusilleeren, geschiedde om 9 uur 's mor
gens, op het uur van de Zondagse gods
dienstoefening. Kennen zij, die dit deden
dan niet de betekenis van het „Vreest
de Heer en heb uw naaste lief
Tot zover dit bericht, hetwelk wij na
tuurlijk geheel voor rekening van het
genoemde blad laten.
Ds. Hildering vermeldt voorts, dat een
afschrift van het rapport in zijn bezit
is, dat de kerkeraad van Peniwen over
het gebeurde heeft uitgebracht aan het
dagelijks bestuur der synode te Malang,
aan de brigadecommandant en de resi
dent te Malang en aan het zendingscon-
sulaat te Batavia. Aan dit rapport zijn
de volgende bijzonderheden ontleend
Te Peniwen is een polikliniek en
kraamverpleging „Panti Usada”, die
reeds vier jaren werkt en gehuisvest is
in de oude zendingspastorie. Vanwege
de grote toeloop werd deze kliniek in
December j.l. uitgebreid met twee
schoollokalen. Vele vroedvrouwen en
leerling-vroedvrouwen hadden zich be
schikbaar gesteld, in totaal 23 personen.
Toen de Nederlandsche leger-afdeling
het ziekenhuis binnentrad, werd aan al
len, verpleegden en verplegenden, bevo
len naar buiten te gaan. Daarop werden
op het voorerf drie leden van het perso
neel qn twee patiënten neergeschoten
en een patiënt zwaar gewond. Acht
leden van het personeel werden meege
voerd, eveneens vrijwel alle medicijnen,
terwijl de inboedel kort en klein werd
geslagen. Deze schietpartij vond plaats
op Zaterdag 19 Februari, des middags
te vier uur. Uit de christengemeente
werden drie vrouwen verkracht, terwijl
van één de man en van een ander de
verloofde werd doodgeschoten. Voorts
werden nog een kerkeraadslid, een land
bouwer en een oude man van 62 jaar
doodgeschoten, terwij1 zij de handen
reeds geheven hadden. Nog vijf anderen
werden zwaar gewond. Van alle slacht
offers worden de namen vermeld in het
rapport, dat gedateerd is 25 Februari
1949. Het rapport is ohdertekend door
de predikant van Peniwen”.
Aldus de mededelingen van ds. Hilde
ring.
PROTESTBETOGING TEGEN
GRENSCORRECTIES.
Dezer dagen is in Gangelt bij Geilen
kirchen (Did.) een protestbetoging ge
houden tegen de grenscorrecties. Het
grootste deel van de bezoekers bleek
niet afkomstig te zijn uit het gebied,
dat voor correcties in aanmerking komt,
waar de bevolking zeer terughoudend is
in haar uitingen.
In Gangelt het winkelcentrum voor
deze bevolking waren vrijwel alle
huizen met vlaggen getooid, in de direct
betrokken dorpen aan de grens echter
niet. Slechts waren hier en daar leuzen
op de muren gekalkt als „Nieuwe grens,
nieuwe oorlog, wij blijven Duits ondanks
annexatie”, terwijl één opschrift verze
kerde „De Duitse Michel komt terug
met hamer en sikkel”. De meeste leden
van het kabinet van Noord-Rijn-West-
phalen waren aanwezig. Minister-presi
dent dr. Karl Arnold heeft een menigte
van ongeveer 2000 personen toegespro
ken en de verwachte correcties aange
duid als landroof. Ze zouden wantrou
wen zaaien, hetgeen de betrekkingen
met Nederland zeer nadelig zou beïn
vloeden. De grensstreek behoort, vol
gens Arnold, bij Duitsland. Eenzijdige
grensveranderingen dienden tot het ver
leden te behoren. Een reeks andere
sprekers voerde het woord. Landraad
Pilatus uit Geilenkirchen zei, dat hij
namens de bevolking een protesttele
gram aan generaal Robertson heeft ge
zonden. Door de correcties worden z.i.
„levende mensen gebruikt als ruil- en
handelsobject ten behoeve van herstel-
aanspraken”.
De Kath. geestelijke, proost Jaspers
uit Geilenkirchen zei, dat het zelfkant-
gebied, dat vorige week door de bis
schep van Aken werd bezocht, niet
wenst te worden losgerukt van zijn ker
kelijke betrekkingen.
De ministers hebben een bezoek ge
bracht aan enkele dorpen in dit gebied
om de bevolking van het meeleven van
de regering te overtuigen.
Wat Nederland zou krjjgen.
Een ontwerp van wet dat de Regering
bevoegdheid moet verlenen, voorzienin
gen te treffen vanwege de verwezenlij
king van bepaalde correcties in de
grens tussen Nederland en Duitsland, is
thans bij de Tweede Kamer ingediend.
In de Memorie van toelichting wordt
o.a. geschreven: Het lijkt de Regering
de aangewezen weg dat de Kroon, al
thans voor een beperkte periode, be
voegd wordt verkla.rd (gehoord de
Raad van State) voorzieningen met een
voorlopig karakter te treffen die kracht
van wet hebben. En hierin voorziet dit
wetsontwerp.
Wat de grenscorrecties zelve betreft,
het gaat over een zeer’klein gebied.
Deskundigen van Engeland, de Ver
enigde Staten, Frankrijk en de Benelux
zijn het nl. eens geworden over de over
dracht van 58 vierkante mijlen vroeger
Duits gebied aan Nederland, België, Lu
xemburg en Frankrijk. Het gebied
waarop Nederland rechten doet gelden,
ligt ten Noorden .van Aken en omvat
o.m. het gebied rondom Geilenkirchen.
Er vallen enkele kolenmijnen binnen en
het telt ongeveer 7000 zielen. België
zou een gebied met 4500 zielen krijgen,
hoofdzakelijk omdat het wil voorkomen
dat de Belgische spoorlijnen 7 maal de
Duitse grens snijden. De overeenstem
ming, welke nog door de regeringen
moet worden bevestigd, omvat alleen de
kleinere aanspraken, de grotere eisen
van Nederland komen later aan de orde.
kam in etui, Posthumade Boer, Lijn-
baansbuurt 20; bruine damesglacé,
Vrieswijk, 2e Woudstraat 23; muntbil
jet, Lok, Oude Koemarkt 5; zakmes,
Siemonsma, Oude Dijk 8; sigarenaan
steker, Hoekstra, 2e Selfhelpstraat 2;
bruin beursje met inhoud, Boersma,
Prinsegracht 9. Op de daarvoor vastge
stelde tijden zijn aan het bureau van
politie te bevragen: paar schapewollen
handschoenen, beursje met inhoud,
blauwe handschoen, grijze handschoen.
HEEG. Naar wij vernemen zijn de
beide heren P. Dijkstra en W. Jelsma
volgende week 25 jaar aan de Zuivel
fabriek Lankhorst werkzaam geweest.
Beiden zijn als hulpkracht begonnen en
na in verschillende afdelingen der fa
briek werkzaam geweest te zijn, werken
nu beide al enige jaren als stoker-
machinedrijver.
ABBEGA. Op 18 Maart hielden de
C.J.M.V. „Rehoböth” en de C.M.V. „Bid
en Werk” een gecombineerde feestelijke
jaarvergadering o.l.v. dc voorz. H. Haag-
sma. De voorz. opende dit feestelijk sa
menzijn van de 2 verenigingen en de be
gunstigers met gebed waarna hij een
kort openingswoord sprak. Hoewel het
eigenlijk een jubileumjaar voor de C.J.
M.V. is (de vereniging bestond in 1948
70 jaar) wordt dit feit niet luisterrijk
herdacht omdat er veel leden in Indië
zijn. Daarna hield een lid van de J.V.
een bijbelinleiding, waarna volgden de
traditionele jaarverslagen en nog een
reisverslag naar Paterswolde. Inmiddels
werden we rijkelijk getracteerd op cho
colademelk en gebak. Na de pauze gaf
een C.J.V.-lid een opstel, waarna volgde
de samenspraak „Te elfder ure” (7
bedr.) Hier waren nogal een paar zware
rollen bij wat veel werk heeft gekost.
Het was een ernstige samenspraak die
bij velen goed in de smaak viel. De
C.M.V. verraste ons nog met een ta
bleau. Ook werd er nog een verloting
gehouden, die uitging van, het N.J.V.,
ten bate van onze jongens overzee. De
prijzen voor deze verloting waren door
de plaatselijke J.V. en M.V. beschikbaar
gesteld, zodat de opbrengst der loten
geheel aan het Verbond kon worden af
gedragen. Er werden 830 loten van 10
ct. verkocht, zodat er een batig soldo
was van 83.Al met al was het een
mooie avond, waar we met genoegen aan
terugdenken. Om pl.m. 12 uur sloot de
voorzitter dit feest met dankzegging.
JUTRYP—HOMMERTS. Under lie-
ding fan de direkteur de hear J. Nauta
fan Suits, hold de Kr. Sjongfor. „Nij
Libben” en it Famkeskoar „Jong Lib-
ben” Tiisdeitojoun har jierlikse ütfie-
ring yn ’e Ned. Herf. Tsjerke to Hom-
merts. De feestlieder de heer A. Osin-
ga, sei yn syn iepeningswurd dat it him
tige spiet, dat er net oan mear minsken
it wolkom taroppe koe. Der wiene mar
sa’n hündert lju oanwêzich. It program
ma, dat ütfierd waerd, stie op heech
peil. Foaral de Koraelcantate „Morgen
glans der eeuwigheid” en de cantate
„Zomerhymne”, beide fan de dirigent,
foldiene de oanwêzigen bést. De 15-
jierrige soan fan de hear J. Nauta soar-
ge foar de nedige öfwikseling troch op
de piano inkelde nümers nei foaren to
bringen. It Andante üt de sechtste sym
phony fan J. Haydn, dat troch heit en
soan spile waerd, foei tige yn ’e smaek
en waerd op forsyk nochris wer spile.
It wie jammer dat der net mear mins
ken tsjüge wiene fan sa’n heechsteande
kulturele joun.
AUTOBOTSING.
Woensdagavond omstreeks 7 uur
botsten op het kruinpunt Oosterdijk—
Ged. Poortezijlen een vrachtauto van de
heer Sieperda uit Oosterwierum en een
jeep met aanhangwagen op elkaar. De
vrachtauto werd zeer ernstig bescha
digd, maar de jeep kwam er vrijwel
zonder beschadiging af. Persoonlijke on
gelukken kwamen niet voor.
B.V.O.L. „SNEEK EN OMSTREKEN”.
Op Woensdagmiddag 9 Maart sprak
Voor bovengenoemde bond Mevr. Münch
„De ontwikkeling
in het leven van de Ned. vrouw gedu
rende de laatste 50 jaar, en haar toe
komstmogelijkheden”. De vrouwen van
nu mogen er nog wel eens aan herin
nerd worden, hoeveel strijd er gevoerd
is tegen het vrouwenkiesrecht. Door de
openstelling van de middelbare en ho
gere scholen, ook voor meisjes, zijn veel
mogelijkheden verwezenlijkt geworden.
Dat dit alles niet zo gemakkelijk tot
stand kwam, vertelde spreekster op
boeiende wijze. Wegens het vertrek van
mej. G. Jellema werd mevr. Steensma
Boersma met algemene stemmen tot bi
bliothecaresse gekozen. Besloten werd
de leestijd van de portefeuille per gezin
op drie dagen te stellen. Er gaven zich
zes nieuwe leden op.
SNEEKER NIEUWSBLAD
lS
a
a 1
-
n.
o
i-
