Collecte Nederl. Roede Kruis i GEZINSZORG Buitenlands Overzicht Streep aan de balk! Indonesië Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST Raadsvoorstellen Sneek n 4e JAARGANG Ho. 41 VRIJDAG 27 MEI 1949 1 fel I Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van Nieuwe Sneeker Courant, Sneeker Courant en Drijfhouts Nieuwsblad pr I ij ju 1-1 SNEEKER NIEUWSBLAD 1 ,1 1 t 8 h. GENERAAL SPOOR OVERLEDEN. de Vooroorlogse melkproductie weer bereikt. Geldt alleen voor officieren en onderofficieren. Verschijnt Dinsdags en Vrijdags TWEE JAAR BIJTEKENEN DAN HET GEZIN NAAR INDONESIË. De heer T. Meijer, werkzaam aan de Openbare Leeszaal alhier, slaagde te Rotterdam voor het assistents-diploma. is. De voorz. zal deze klacht aan de rijkspolitie, die deze snelheid vaststelde, overbrengen. De voorz. deelde ten slotte mee dat de aanleg van het trottoir te Rauwerd en van het betonpad bij Speers nu goedgekeurd is en dus doorgang kan vinden. zwangsuebertragene Vermoegen”, Ber lin W 30, Nuernbergerstrasse 5355. De hiertoe vereiste formulieren C, welke in tweevoud dienen te worden op gezonden, zijn te verkrijgen bij de Ame rikaanse, Britse en Franse consulaten hier te lande, alsmede in beperkte mate bij de directie economische zaken van het ministerie van buitenlandse zaken, Smidswater 1 te ’s-Gravenhage. Advertentieprijs 15 ct> per m.m. Bij contrast (handels- adv.) lager. Abonnementsprijs ƒ2.50 per nalf jaar. Franco per post t 3.75 per half jaar. Giro 50748 ten name van virma E. J. Drijfhout, Sneek GESNEUVELD IN INDONESIË. De regering publiceert een nieuwe verliesljjst, vermeldende 11 gesneuvelden van de Kon. Landmacht, en 3 van het K.N.LL. Er zijn geen Friezen bij. SIJBRANDABTJREN. Tot bestuurslid- voorzitter van het Groene Kruis, ge meente „Rauwerderhem” werd gekozen de heer M. Tjeerdsma te Sijbrandaburen. BENELUX VRAAGT OP DE HOOGTE TE WORDEN GEHOUDEN. De regeringen van de Benelux hebben aan de Westelijke geallieerden verzocht op de hoogte te worden gehouden van de besprekingen te Parijs en haar is de verzekering gegeven dat dit zal ge schieden. EEN AANSLAG BIJ DJOKJA. Negen doden. Even ten Noorden van Djokja is een pantserauto op een trekbom van 250 kg gereden. Van de negen inzittenden wer den acht gedood en een gewond. Een achter de pantserauto rijdende brenn- carrier werd beschoten, waardoor een militair werd gedood. Gesneuveld zijn een kapitein, een sergeant-majoor, twee korporaals en vijf soldaten. O TAN MALAKKA TERECHT GESTELD Republikeinse troepen hebben, naar uit Djokja gemeld wordt, de communist, maar tegenstander van Moskou, Tan Malakka doodgeschoten. de :r- a- sr- is re be ran 3 t sr- de st» ng na til jn ‘g n. Ie en 11 n indien, blijkens de vorenbedoelde verbin tenis, moet worden aangenomen, dat het gezin na aankomst in Indonesië slechts een jaar of korter aldaar zal verblijven. In Nederland verblijvende officieren en onderofficieren die tenminste twee jaren zonder onderbreking in de tropen in werkelijke dienst zijn geweest en op nieuw naar Indonesië worden uitgezon den, kunnen aanspraak maken op over tocht van hun gezin voor rijksrekening, indien kan worden verwacht, dat het gezinsverband in de tropen tenminste gedurende een jaar zal bestaan. Ruiling grond aan de IJlsterkade. RAADSVERGADERING RAUWERDERHEM. Op 23 Mei vergaderde de raad van Rauwerderhem. De gemeenterekening 1947 wordt wat de gewone dienst betreft voorlopig vastgesteld met een nadelig saldo van ƒ30893.44. Aan Dorp;’' lan gen te Terzool zal, in verband met een ingezonden adres, bericht worden dat aankoop van bouwterrein in voorberei ding is. Voor de personele belasting wordt het aantal opcenten voor 1949-'50 vastgesteld op 150. Aan de Woningstich ting Rauwerderhem worden de zes te Irnsum gebouwde woningen overgedra gen. Aan D. Soepboer te Irnsum wordt 44 per ja.ar toegekend als vergoeding ingevolge art. 13 L.O.Wet 1920. Een nieuwe salarisregeling voor ambtenaren en werklieden wordt vastgesteld. De heer O. IJpenga sprak er hierbij zijn ontstemming over uit dat de ambtena ren 300 per jaar meer krijgen, de werklieden slechts 100, die verhouding Is scheef, maar de raad is gedwongen dit te aanvaarden. Alle raadsleden stemden in met dit afkeurend oordeel. Nadat de voorzitter enkele opmerkingen van de heer Sj. Mejjer over de wegen had beantwoord, zeide de heer Tjeerd sma dat de vastgestelde maximumsnel heid in diverse dorpen niet verantwoord HET ONTSLAG VAN DE HAAGSE BURGEMEESTER. Het Vrije Volk meldt, dat mr. W. A. J. Visser, die ontslag vroeg als burge meester van Den Haag, in de zenuw inrichting geen bewegingsvrijheid geniet en practisch dus gearresteerd zou zijn. Het verder onderzoek moet uitmaken of hij en zijn secretaris, die al tien dagen geleden gearresteerd werd, over 50.000 Zwitserse francs, deel van het vermogen van een gewezen N.S.B.er te Zeist, welk vermogen onder beheer van genoemde secretaris stond, hebben beschikt zon der voorkennis van de Ned. Bank. BOTER OF SPIJSOLIE. Met ingang van 15 Juli zal spijsolie gekocht kunnen worden op de bonnen voor voedingsvetten. Het publiek zal dan zijn bonnen kunnen besteden voor naar keuze 250 gram boter of margarine of vet of 240 gram spijsolie. Omdat het rantsoen voor voedings vetten als redelijk beschouwd kan wor den, zal men voor dit artikel dus geen bonnen meer aanwijzen. Rekening 1948 Bedrijven. B. en W. stellen voor de rekening van baten en lasten van het gasbedrijf over 1948 voorlopig vast te stellen met een voordelig saldo van 6213.28; idem van het waterleidingbedrijf met een voorde lig saldo van 33529.89; idem van het reinigingsbedrijf met een nadelig saldo van ƒ89237.11. B. en W. delen de raad mede dat om het raadsbesluit tot het verlengen en verbeteren van de IJlsterkade, in de vo-, rige vergadering genomen, uit te voeren het noodzakelijk is dat de gemeente de beschikking krijgt over een strookje grond, dat in eigendom toebehoort aan de heer A. v. d. Zee te Apeldoorn en de heer B. v. d. Zee te Sneek. Dit strookje kan verkregen worden in ruil voor een ander perceeltje van ongeveer gelijke grootte dat aan de gemeente toebehoort. De verplaatsing van de afrastering en de overdracht zullen ten laste der ge meente dienen te komen. B. en W. stel len voor tot een en ander te besluiten. DEMOBILISATIE ZAL VOLGENS PLANNEN VERLOPEN. Kolonel Pruys, directeur van de de mobilisatie van de Koninklijke Land macht heeft verzekerd, dat wat er ook in Indonesië gebeurt, de demobilisatie zal verlopen volgens het reeds gepubli ceerde plan. Binnen de komende 8 maan den zullen 30.000 man naar Nederland terugkeren; eerst komt de laatste groep oorlogsvrijwilligers 9000 man en dan de 7 December divisie die van October tot Jan. zal demobiliseren. Binnenkort krij gen de soldaten ook gelegenheid recht streeks van Indonesië naar Australië te emigreren, dat land wil hoogstens 5000 Ned. emigranten uit Indonesië op nemen, niet alleen voor de landbouw, maar ook losse arbeiders. BIJZONDER GERECHTSHOF LEEUWARDEN. Op 14 Juni zal terechtstaan Geert de Vries, geb. 26 Febr. 1916, van beroep veehandelaar, wonende te Schamegou- tum. Hij wordt er van beschuldigd bij een door de Duitse politie in het laatste kwartaal van 1943 gehouden razzia in Scharnegoutum en omgeving deze aan wijzingen te hebben gegeven waar per sonen van joodse bloede verbleven. UITZENDING SNEEKER CANTATEKOOR. Naar wij vernemen zal de Reg. Om roep op Dinsdag 31 Mei opnamen uit zonden die gemaakt zijn van de uitvoe ring door het Sneeker Cantatekoor van de Cantate ,,Wer binne de fjilden grien fan FolkertsmaTamminga. Ieder die zich deze prachtige op hoog peil staande uitvoering herinnert, en wie zal dit niet, en zij die de uitvoering niet konden bjjwonen, kunnen dus alsnog luisteren op Dinsdag 31 Mei van 19.15 tot 19.45. VERKRIJGING VAN RECHTS HERSTEL MOGELIJK In de drie westelijke sectoren van Berlijn. Het ministerie van buitenlandse za ken vestigt er de aandacht op, dat thans ook voor de drie westelijke sectoren van Berlijn een voorlopige regeling van rechtsherstel van kracht is geworden. Deze regeling heeft uitsluitend betrek king op thans nog in Berlijn aanwezig, identificeerbaar vermogen, hetwelk tus sen 30 Januari 1933 en 8 Mei 1945 werd geconfisqueerd, verkocht of aan de eigendom, ’t bezit of het beheer ont trokken, op grond van ras, nationaliteit, godsdienst of politieke gezindheid van de rechthebbende. Hierbij is niet van belang of een en ander op grond van wettelijke voor schriften heeft plaats gevonden. Vermogensbestanddelen, welke bij de overdracht een waarde hadden van min der dan 1000 Reichsma»k komen voor deze regeling niet in aanmerking. Verzoeken tot rechtsherstel dienen te worden ingediend bij de „Treuhaender der Amerikanischen, Britischen und Franzoesischen Militaerregierung fuer Benoemd tot secretaris van de Grondkamer voor Friesland, als opvol ger van mr. Cuperus, mr. H. C. Wytzes te Sneek. KOPEREN BRUILOTSVIERING. Mr. L. A. Kesper voorzitter van het Comité. Geen feestelijkheden. In verband met de ontslagaanvrage van de burgemeester van ’s-Gravenhage heeft de commissaris der Koningin in Zuid-Holland, mr. L. A. Kesper, de lei ding op zich genomen van 't uitvoerend comité ter voorbereiding van de koperen bruiloftsviering van H. M. de Koningin en Z, K. H. de Prins der Nederlanden. De minister van Binnenlandse Zaken heeft per circulaire aan de gemeente besturen medegedeeld, dat het naar zijn mening geen aanbeveling verdient alom in den lande feestelijkheden te organi seren op de dag van de 12%-jarige echtvereniging van het Koninklijk echt paar, aangezien hunne koninklijke hoog heden blijk hebben gegeven de viering als een huiselijk feest te beschouwen. PRINSESJES WERKTEN MEDE AAN LIEFDADIGHEIDSUITVOERING. Ten bate van de afdeling Amsterdam van Pro Juventute hebben de leerlingen van de dansschool van mevr. Gabrielle Destrée in de Stadsschouwburg te Am sterdam een liefdadigheidsuitvoering ge geven, Er/ werden sprookjes gelezen door Elise Hoomans, waarbij de kleuter en kinderklassen de gedanste illustratie van het verhaal gaven. Een charmant vertoon, dat bijzondere bekoring ver kreeg omdat de prinsessen Beatrix, Irene en Margriet met hun dans vrien dinnetjes ook in verschillende rolletjes optraden. Koningin Juliana genoot uit de directieloge d’avant scène van het aardige dansspel, waaraan ook haar kin deren deelnamen en tijdens de pauze vertoefde de Koningin op het toneel, waar thee en limonade werden geschon ken, om er ongedwongen het genoegen der kinderen in hun uitvoering gade te slaan en mee te genieten. Bij Ministeriële beschikking kunnen thans in Indonesië verblijvende officie ren en onderofficieren der Koninklijke Landmacht aanspraak maken op over komst van hun gezin voor rekening van het Rijk, nadat zij 2 jaren zonder onder breking in de tropen in werkelijke dienst zijn geweest en hun wordt vergund m.i.v. de repatriëringsdatum van het onderdeel waarmede zij zijn uitgezonden, of indien zij niet met een onderdeel zijn uitgezonden van het onderdeel dat gelijktijdig of ongeveer gelijktijdig met hen naar Indonesië is vertrokken, de diensttijd in de tropen te verlengen met tenminste 2 jaren. Tot dit verlengd verblijf in de tropen moeten zjj zich schriftelijk hebben ver bonden. De aanspraak op overtocht van het gezin voor rjjksrekening gaat verloren, De laatste week van April beeft een record hoeveelheid melk naar de zuivelfabrieken doen toestromen. De hoeveelheid bedroeg in totaal 106 millioen kg., waarmee drie weken eerder dan vorig jaar de 100 millioen- streep werd overschreden. In 1948 is alleen in de twee laatste weken van Mei een productie van iets meer dan 100 millioen kg. behaald, waarna een geleidelijke daling begon. De thans bereikte productie van 106 millioen is de hoogste van na de oorlog. Deze verhoging zal trouwens nog wel tot aan het eind van Mei doorgaan en daarmee zal in de loop van deze maand hoogstwaarschijnlijk de melk productie stijgen tot boven die van 1939. Bovendien is de melk thans be langrijk vetter dan voor de oorlog. Het gemiddelde vetgehalte bedroeg eind April 3.56, wat alweer 0.07 hoger is dan in de overeenkomende week in 1948. Het vetgehalte van de zelfde periode van 1939 is niet be kend, doch dit zal omstreeks 3.2 of 3.3 zijn geweest. De Nederlandse rundveestapel is op het ogenblik nog 400.000 stuks kleiner dan voor de oorlog (jongvee inbegrepen). Dat niettemin de melkstroom alweer even groot is en bovendien het vetgehalte zoveel hoger, bewijst, dat de kwali teit van onze veestapel belangrijk is verbeterd. Het verbruik aan melk in de huishouding is op het ogenblik 10 hoger dan vorig jaar. De pro ductie van boter en kaas is met tien tallen procenten gestegen. Er wordt zelfs op het ogenblik bijna tweemaal zoveel 40+ kaas gemaakt als een jaar geleden. Een zeer gelukkige om standigheid is, n dat de mond- en klauwzeeruitbarsting van vorig jaar weer bedwongen is. In 1946 hebben we de laatste grote tongblaarepidemie gehad, terwijl in de daarop volgende twee jaren de ziekte bijna totaal ver dwenen was. Het vorige najaar steeg het aantal gevallen weer met spron gen, zodat het er een ogenblik beden kelijk uitzag. De cijfers van de laatste weken toonden gelukkig een snel da lende besmetting aan en wij mogen thans wel zeggen, dat het gevaar voor een grote uitbarsting afgewend is. Waarschijnlijk hebben we dit voor een groot deel mede te danken aan de inenting. Ondanks de enorme productie van zuivelproducten zijn de kaasprijzen de laatste weken snel gestegen. Na tuurlijk ging vooral het restant oude kaas tegen hoge prijzen weg, maar ook de jonge kaas steeg in prijs, hoe wel de maximumverkoopsprjjs voor het binnenland met een dubbeltje ver laagd was. De oorzaak hiervan is, dat de vooruitzichten voor de export zeer gunstig zijn en bovendien iedere bona fide handelaar thans exportrecht kan krijgen. Daarom koopt de handel thans zijn pakhuizen vol, ook al gaat dat tegen prijzen, die niet lonend zou den zijn, als men daar de maximum prijs voor jonge kaas in het binnen land tegenover stelt. Hoe deze specu latie zal uitvallen is in het geheel niet te voorzien. Dezer dagen werd in het Stadhuis, dat voor dit doel welwillend ter be schikking was gesteld, een vergadering gehouden op initiatief van de Stichting „Friesland” voor Maatschappelijk Werk, met het doel in ruimere kring de aan dacht te vragen voor de Gezinsverzor ging. Aanwezig waren de Burgemeester, een der Wethouders en de Gemeente secretaris. Verder waren tot deze ver gadering uitgenodigd de Diaconale Be sturen, de predikanten, de doktoren, het College van Regenten van het O.B.W., vertegenwoordigers van de afdeling So ciale Zaken, afgevaardigden der Vrou wenverenigingen, evenals van de Vereni gingen „Zusterhulp” en „Gezinshulp”. Het openings- en sluitingswoord werd gesproken door Burgemeester Raster- hoff, terwijl de heer W. C. Dijkstra, Di recteur der Stichting „Friesland”, een inleiding hield over „Gezinsverzorging”. In vele plaatsen worden verenigingen of stichtingen opgericht, met als doelstel ling hulp te verlenen in die gezinnen, waarin de huisvrouw door ziekte niet in staat is haar huishouding te verzorgen. Vooral in de provincie Friesland bloeit dit werk op. Degenen, die dit werk doen, zijn aangesteld door de vereniging en worden „Gezinsverzorgsters” genoemd. Zij krijgen voor dit beroep een speciale opleiding. De verzorgsters ontvangen het salaris van de vereniging, terwijl het geholpen gezin wekelijks een bedrag aan de vereniging overhandigt (retributie). Dit geschiedt naar draagkracht, zodat voor elk gezin, mits lid van de vereni ging, hulp mogelijk is. Deze hulp wordt alleen geboden, als de behandelend ge neesheer dit mede noodzakelijk acht. Rijk ën Gemeente geven subsidie, om dit bij uitstek sociale werk, dat alle lagen der bevolking ten goede komt, te steu nen. Deze subsidie bedraagt in totaal nooit meer dan 50 van de salarissen der gediplomeerde gezinsverzorgsters. De ontbrekende gelden moeten door particulieren bijeengebracht worden (contributies, donaties, retributies enz.) Daar de aanvragen om hulp groeien en de animo, om het zoveel voldoening gevende beroep van Gezinsverzorgster te kiezen, eveneens stijgt, terwijl de in komsten uit contrib- ‘ies enz. met de door de uitbreiding van het werk ont stane verhoogde uitgaven geen gelijke tred houden, wordt 'et de verenigingen financieel dikwijls moeilijk gemaakt. In Sneek is dit. bij de vereniging „Gezins hulp” ook het geval. De heer Dijkstra geeft vervolgens enige suggesties aan, op welke wijze, in het algemeen, aan deze grote moeilijkheid tegemoet geko men kan worden, nl.: 1. een verhoogd ledenaantal. Ieder gezin moest eigenlijk lid zijn van een Vereniging voor Ge zinszorg, niet alleen om zélf geholpen te kunnen worden in tijden van ziekte, maar ook, uit sociaal gevoel, om deze hulp voor anderen mogelijk te maken. In Friesland bedraagt de contributie mi nimaal 1.50 per jaar. Ieder moet kun nen begrijpen, dat, bij ziekte der huis vrouw, men geen recht, maar grote kans heeft op hulp. Zijn de aanvragen zeer talrijk (griepperiode) dan is het onmo gelijk alle gezinnen ogenblikkelijk te helpen; 2. meer hulp van kerkelijke (diaconieën) en maatschappelijke instel lingen door b.v. garant te zijn voor het verschil in salaris der gezinsverzorgster en de retributie, die het gezin betaalt. Bij de nabespreking werd naar voren gebracht ,dat van kerkelijke zijde grote belangstelling bestaat voor het vraag stuk der gezinsverzorging zodat ver schillende kerkgenootschappen dit werk zelf ter hand nemen of hierover in be raad zijn. Toegezegd werd om in de diaconale besturen, die geen eigen ge zinsverzorgster hebben, de financiële problemen van de vereniging „Gezins hulp” te bespreken. Enige vertegenwoor digsters der Vrouwenverenigingen be loofden, in eigen kring, de belangstel ling voor dit werk op te wekken en te animeren tot toetreding als lid. Nadat de aanwezige wethouder nog zijn waar dering had uitgesproken voor het werk der Gezinsverzorging, werd de vergade ring gesloten. In de toekomst zal pas kunnen blijken, hoe groot het nut van deze samenkomst geweest is. Hopelijk zal vooral ook worden bereikt, dat het ledental der verenigingen stijgt. ELECTRICITEIT EEN CENT DUURDER. De electriciteitsbedrijven mogen hun tarieven met één cent per kilowatt ver hogen. Voor grote afnemers mochten zij dat nu al, nu geldt het ook voor kleine verbruikers. De sinds het begin van het jaar gestegen kolenprijzen zijn er oorzaak van. Generaal S. H. Spoor, opperbevelheb ber der Nederlandse strijdkrachten in Indonesië, is Maandagmorgen na enkele uren gewerkt te hebben, plotseling ern stig ziek geworden, aldus is van officiële militaire zijde te Batavia bekend ge maakt. De ziekte liet zich dadelijk ern stig aanzien, terwijl in de loop van de dag weinig verandering optrad, zodat de toestand nog steeds zorgwekkend is. Mevr. Spoor is naar Batavia ontboden en komt daar heden aan. Dr. L. 3. M. Beel heeft Dinsdagmor gen aan luitenant-generaal Spoor mee gedeeld, dat hij bü Kon. Besluit van 23 Mei is bevorderd tot generaal. Generaal-majoor D. C. Buurman van Vreeden, chef van de generale staf, is belast met de waarneming van de functie van legercommandant in Indo nesië. Koningin Juliana heeft telegrafiseh haar grote spijt betuigd met de ziekte van generaal Spoor en de beste wensen doen toekomen voor zijn herstel. De Ko ningin legde er in het telegram de na druk op, met hoeveel genoegen zij het besluit tot zijn bevordering had onder tekend. Een later bericht meldt dat generaal Spoor is overleden. Hij bereikte de leef tijd van 47 jaar. In de Eerste Kamer hebben de minis ter van Overzeese gebiedsdelen en de voorzitter de overleden generaal her dacht. Morgen, 28 Mei, zullen dé bussen, zo als ze dat eenmaal per jaar plegen te doen, uw aandacht vragen, en uw gave verwachten voor het Ned. Roode Kruis! Éénmaal per jaar vraagt het Necl. Roode Kruis uw hulp. U w hulp, waar het niet buiten kan, om elke dag klaar en paraat te zijn, om waar de mens heid Ifldt te kunnen helpen. Onder die lijdenden kunt ook u zich bevinden, van daag, morgen, het volgend jaar, wie zal het zeggen? Want het leven is wissel vallig, een ongeluk, een cat-strofe kan ons allen iedere dag treffen. Waar het Ned. Roode Kruis wordt geroepen, is het klaar om zijn hulp aan de lijdende mens heid te verstrekken, in velerlei vormen. Niet alleen in oorlogstijd, ook in tijden van vrede. U kent de heilzame werking van de bloedtransfusiedienst, ook, en vooral in Friesland, zeer populair. Honderden Friezen gaven, en geven geregeld hun bloed, om medemensen het leven te hergeven. In enkele grote steden, werkt de Moedermelkcentrale reeds met groot succes. Ook te Sneek loopt het bestuur met plannen rond, om voor Sneek en omstreken, deze zaak op poten te zet ten. Toen er een half jaar geleden een beroep werd gedaan om hulp te, verlenen aan de noodlijdende bevolking in Indo nesië, kon het Ned. Roode Kruis voor meer dan een half millioen aan genees- en levensmiddelen zenden. Dit alles dank zij u, want het Ned. Roode Kruis put zijn financiën uitsluitend uit v r ij w i 11 i g e bijdragen. Wie heeft nooit gehoord van het ge zegend werk der mobiele Roode Kruis teams in Indonesië, waar soms dui zend patiënten per dag worden en wer den geholpen aan de poliklinieken? En onze eigen Friese Roode Kruis teams, geheel door Friesland bekostigd en uitgerust, die tot tweemaal toe naar de tropen zijn gegaan? Dit alles kost geld, veel geld, maar het zou niet beter kunnen worden besteed. Eén dag per jaar vraagt het Ned. Roode Kruis u w hulp. Zend de bus niet weg, werp er uw gave in, want elke dag van het jaar zegt het Ned. Roode Kruis: w ij h e 1 p e n. Geef één dag per jaar uw royale gave. Elke dag van het jaar geeft het Ned. Roode Kruis! Namens het bestuur v. Ned. Roode Kruis voor S.neek en Omstreken. Redacteur s L. KIEZEBRINK Redactie-adresKLEINZAND 7 Tel. 2872 '-/inistratie: Comb. Drijfhout Kiezebrink en Co. Kantoor Grootzand 55 Telefoon 3005 (K 5150), In het „Paleis van rose marmer” te Parijs zijn Acheson, Bevin, Wysjinsky en Schuman, resp. ministers van buiten landse zaken van de Ver. Staten, Enge land, Rusland en Frankrijk nu al enige dagen bijeen ter bespreking van de Duitse kwestie. Op de agenda staan: 1. het Duitse vraagstuk zowel van poli tieke als economische kant; 2. de toe stand te Berlijn; 3. voorbereiding van het vredesverdrag met Duitsland; 4. het vredesverdrag met Oostenrijk. Een po ging van Wysjinsky om ook het Ja panse vredesverdrag aan de orde te stel len mislukte, omdat de anderen de con ferentie niet bevoegd achtten deze zaak te Parijs te behandelen. Het wantrou wen tussen de Westelijke geallieerden en Rusland heeft de Duitse kwestie op een geheel ander plan gebracht, dan men zich aan het einde van de oorlog had voorgesteld. We hebben niet meer met een co- erentie te doen, waar in vriendschappelijke sfeer overlegd wordt hoe een groot land dat een verschrikke lijke misdaad jegens de wereld beging zijn plaats in Europa terug te geven en een groot volk te reclasseren. Veeleer is het zoiets als een conferentie van twee minnaars die naar de gunst van de Duitse bruid dingen. Dat deze bruid het met zich zelf nog niet eens is, wie ze zal kiezen, bleek uit het hevig tumult dat een staking van het spoorwegpersoneel in West-Berlijn veroorzaakte, dat eiste dat zijn loon uitbetaald werd in West- marken, terwijl het bestuur van deze spoorwegen dat in de Russische zóne van Berlijn zetelt, dat tot nog toe in Ostmarken deed. De Amerikaanse com mandant achtte de beweegreden van deze staking gerechtvaardigd, maar de Russen en hun communistische aanhang in Oost-Berlijn dachten er anders over en zo heeft de Westerse wereld het voor haar merkwaardige schouwspel gezien, dat communistische stakingsbrekers uit de Oostelijke zóne in West-Berlijn door drongen en tegen de stakers, die hier en daar stations bezetten, vuurwapenen gebruikten, waarbij vele gewonden vie len, terwijl hun tegenstanders trachtten de staking ook over het Russische deel van de Duitse hoofdstad uit te breiden. Berlijn scheen in het begin dezer wèek de Inzet van een strijd tussen V^est en Oost, zoals geheel Duitsland dat is op de conferentie te Parijs. De Russen wil len een Duitse eenheidsstaat, welke ter stond door de bezettingstroepen zal worden ontruimd. De Westelijke gealli eerden zijn ook voor een Verenigd Duitsland maar dat als een federatie zal zijn opgebouwd, waarin elke afzonder lijke staat zekere bevoegdheden, zal hebben om zo te voorkomen dat een sterk Duits centraal gezag ooit weer de vrede in gevaar zal brengen. Een ge spleten Duitsland waarvan het Wes telijk deel thans officieel tot federale republiek is uitgeroepen is het ideaal der Westelijke geallieerden niet. Ook zij wensen een Verenigd Duitsland, maar dan moeten zij ook de zekerheid heb ben dat dit een democratisch Duitsland naar Westerse begrippen -wordt. Daar om willen zij ook geen directe terug trekking der bezettingstroepen lo om dat zij vrezen dat dan de door de Russen in Oost-Duitsland sterk georganiseerde communistische partij en het commu nistische politieapparaat een greep naar de macht zouden doen en 2o omdat ook als dit gevaar niet dreigde, de demo cratische idealen in Duitsland onder de massa nog geenszins zo verankerd zijn dat deze zich op een kwade dag niet door nationalistische stromingen op sleeptouw zou kunnen laten nemen. En een dergelijk Duitsland zou evengoed als een communistisch met Rusland kunnen samengaan. Ook toen er in Rusland nog geen sprake van communisme was, zijn zowel te Berlijn als te Moskou menig maal plannen overwogen voor een bond genootschap dat Europa zou overheer sen. Het verschil tussen toen en nu zou alleen maar zijn dat toen Duitsland en nu Rusland de leiding in zo’n bond genootschap zou hebben. Speculeert Rusland er op dat een krachtig centraal georganiseerd Duitsland, dat direct ont ruimd wordt, tenslotte een versterking van het Oostelijk blok zal betekenen, en moeten de Westelijke geallieerden op deze punten dus voorzichtiger zijn, ook Moskou Heeft zijn moeilijkheden in het dingen naar de Duitse gunst. Want als het bepalen der Duitse grenzen aan de orde komt, moet ook over de grote brokken van Duitsland welke de Russen aan Polen cadeau gaven gesproken wor den, en zal Moskou op dit gebied öf de Duitsers hevig moeten teleur stellen, öf de Polen van zich afstoten door hun weer een deel van de Duitse buit te ontnemen, waardoor de ontevredenheid welke in sommige delen van Oost- Europa al jegens Moskou heerst, een belangrijke stimulans zal krijgen. Hier staat Moskou voor een moeilijke keuze en de conferentie te Parijs zou een hoop pikanter nog worden als ook Polen daar aanwezig was. Dat land be hoorde er ook eigenlijk te zijn, evenals de Benelux, welker grensverbeteringen er ook aan de orde komen. Maar de kleinere belanghebbenden worden, zoals te doen gebruikelijk is, ook nu weer ge weerd. En toch behoorden de kleine Westelijke buren van Duitsland op deze conferentie ook te zijn omdat zij waar schijnlijk mèt Frankrijk als onmiddel lijke buren en als gewezen bezette lan den beter de mentaliteit van het Duitse volk kunnen beoordelen dan Engeland en vooral de Ver. Staten. Hun matigende stem had op een conferentie, die in het spel der hoge politiek een soort huwe lijksaanzoek van West en Oost aan de Midden-Europese bruid dreigt te worden, niet mogen ontbreken. Mis schien zal dat echter op een latere con ferentie nog wel eens gebeuren, want er is eigenlijk niemand die gelooft dat dit de laatste conferentie over dit vraag stuk zal zijn in die zin dat zij nu een oplossing zal brengen. In een sfeer van onderling wantrouwen kan deze niet tot stand komen. Men zal al dankbaar mo gen zijn als deze conferentie van Parijs dit wantrouwen niet nog aanwakkert en er een stap vooruit wordt gedaan op een nog moeilijke en lange weg naar over eenstemming. Dat het Oostenrijkse vredesverdrag, dat na het Duitse vraag stuk nog te Parijs aan de orde zal ko men, nu direct tot stand zal komen, is ook maar niet zo voetstoots te geloven, omdat zolang de Duitse kwestie niet is geregeld, de Russen allicht de Oosten rijkse kaart nog in de hand zullen willen houden. Ook over de kwestie Grieken land is er nog vóór de conferentie van Parijs, in de sfeer van de Ver. Naties tussen het Westen en Rusland contact geweest, dat men van plan is voort te zetten. Maar ook hier maakte het de in druk dat de Russen er op uit waren de militaire steun van de Ver. Staten en Engeland aan de Griekse regering te onttrekken opdat het land open zou komen te liggen vopr de communistische invloed. .ie dia I s I, J. I- n n i. i- V. A s- s. S. i

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1949 | | pagina 1