Waarom deze straatnaam? De Sneeker burgerij bezorgde de oudjes een mooie middag Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WÏMBRITSERADEEL en IJLST Herwonnen Levenskracht L 4e JAARGANG No 56 VRIJDAG 22 JULI 1949 76 372 PRACHTIG GESLAAGDE AUTOTOCHT De Gouden Koets te Sneek Beiaard-concert Aanrijding op de Oppenhuizerweg :ün Franse Hugenoten op bezoek Belangrijke opdracht voor Nederlandse klokkengieterij 1 1 Reddingboot-actie Sneek Oude man door vrachtauto overreden en gedood De coloradokever heeft het ook op Sneek gemunt Pastoor Veftman overleden Redacteurs L. KIEZEBRINK Redactie-adresKLEINZANu 1 - Tel. 2872 Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van Nieuwe Sneeker Courant, Sneeker Courant en Drijf bouts Nieuwsblad t- a> n 1 ma A. v. S. A. v. S. in Verschijnt Dinsdags en Vrijdags Administratie Comb. Drijfhout Kiezebrink en Co. Kantoor Grootzand 55 Telefoon 3005 (K 5150) Woensdagmorgen, omstreeks 11 uur, is de 68-jarige reiziger H. Stegenga, wonende W. Frederikstraat 17, terwijl hij vanuit de Willem de Zwijgerstraat per fiets de Oppenhuizerweg opreed, door een uit de richting Joure komende auto aangereden. Hij werd over de mo torkap heen op de straat geslingerd en, nadat eerste hulp was verleend, naar de woning van zijn zoon in de Amaliastraat overgebracht. Hoewel eerst gevreesd werd voor een ernstige hersenschudding, bleek zijn toestand later gelukkig mee te vallen. ■en ta ak HET STEDELIJK MUZIEKCORPS DOET HET MAAR GOED. Woensdag behaalde ons Stedelijk Mu ziekcorps alweer een le prijs, ditmaal in de afdeling Harmonie van het natio nale muziekconcours te Gudega (W.). Tot tijdelijke onderwijzer aan de o. 1. school te Dokkum is benoemd onze stadgenoot de heer T. J. Broersma. HEEG. Zes arbeiderswoningen alhier, zogenaamde Vissersburen, eigen aan de heer J. Visser Azn., zijn onderhands ver kocht aan dr. J. Ferwerda en aan de firma J. Wüst. Advertentieprijs 15 ct. per m.m. Bij contract (handels- adv.) lager Abonnementsprijs 2.50 per half jaar. Franco per post 3.75 per half jaar Giro 50748 ten name van Firma U J. Drijfhout, Sneek eur, van >ho- Jht, ïer- ard oor ge- üij Ier i.m. jer. lalf oer Woensdagmorgen, ongeveer half tien, meerden aan de Geeuwkade een drietal tjalken met onder de 160 opvarenden ruim 100 Franse Hugenoten, die door persoonlijke kennismaking en correspon dentie contact hadden gekregen met nakomelingen van de enige eeuwen ge leden naar Nederland gevluchte refu- gées. Dit contact leidde het vorig jaar tot het bezoek van een aantal Neder landers aan hun Franse geloofsgenoten in de buurt van Bordeaux in het Zuiden van Frankrijk. Het gevolg van dit be zoek was, dat de vorige week boven genoemde groep Franse protestanten, onder leiding van de heer en mevr. ir. Du Pui van Den Haag, een aantal ste den in Noord- en Zuid-Holland bezocht, waarna ze Dinsdag per schip van Enk- huizen naar Koudum vertrokken, waar ze allerhartelijkst werden ontvangen. Woensdag voeren ze naar hier, waar ze opgewacht werden door de heren Joh. v. Akkeren en S. Feenstra, die in de voorbereiding tot de ontvangst een be langrijk aandeel hebben gehad. De groep trok toen -’aar de Herv. Kerk, waar, na inleidend orgelspel van de heer IJ. S. Rusticus, ds. H. van Niel hen in het Frans een hartelijk welkom toeriep, niet allereerst als vreemdelingen, die onze stad komen bezoeken, maar als verbon denen in het geloof in Jezus Christus. Wij hebben samen één voedingsbodem in de reformatie zoals die is opgebloeid en verdiept in de Hervormer Johannes Cal- vijn. Onze belijdenis, onze kerkinrich ting, onze liturgie vertonen grote ver wantschap met hetgeen op dit gebied bij u wordt aangetroffen. Ondanks de vele en grote moeilijkheden, die hier zijn, zo als o.a. de toenemende onkerkelijkheid en wij naar het woord van onze Hei land een klein kuddeke zijn, gaan wij door, omdat Hij ons een grote belofte heeft gegeven, nl. het Koninkrijk der hemelen. Ook uw kerk heeft in het ver leden veel offers moeten brengen en wij danken God, dat Hij toch Zijn werk in stand houdt. Spr. wees vervolgens op de jammerlijke verdeeldheid, die hier ge vonden wordt, terwijl bij u een mooie eenheid bestaat. Deze omgeving draagt een geheel apart stempel, met eigen taal en cultuur, terwijl door landbouw en Asjeblieft! Zo is dan met deze glorieuze tocht een stuk vooroorlogse traditie herleefd. Stellig zal het bij deze ene keer niet blijven, want wij zijn er zeker van dat het comité steeds op de gehele bui ge rij kan blijven rekenen. Want was er mooier weer te beden ken? En was er dankbaarder werk dan deze middag? Tot het volgend jaar dus! De klokkengieter Van Bergen te Hei- ligerlee (Gron.) ontving opdracht voor een zware beiaard bestaande uit niet minder dan 40 klokken voor de „St. Martens Church” te New York. Dit ca rillon zal nog dit jaar tijdens de kerst dagen in New York bespeeld moeten worden. De keuring van dit carillon zal in opdracht der „St. Martens Church” moeten geschieden door de musicoloog prof. dr. Smijers en door de bekende Belgische beiaardier Staf Nees. DIPLOMAZWEMMEN LEERLINGEN OPENBARE LAGERE SCHOLEN EN OPENBARE SCHIPPERSSCHOOL TE SNEEK. Onder begunstiging van fraai zwem- weer en met medewerking van het per soneel der zwemschool te Sneek, wer den Woensdag jl. de examens af geno men voor het diploma zwemmen A en B Meisjes, diploma A, voorbereidend zwemdiploma. Eisen: 75 M. schoolslag, gevolgd door 50 M. rugslag met de han den op de heupen. Daarna 1 minuut wa tertrappen. Geslaagd 18 meisjes. Af gewezen 1. Jongens diploma A. Geslaagd 18 jon gens, afgewezen 2. Diploma B. Geoefend zwemmer(ster). Eisen: 50 M. gekleed zwemmen, 100 M. borstzwemmen gevolgd door 50 M. rug- zwemmen, waarvan de laatste 25 M. met de handen gekruist over de borst. Eén minuut watertrappen waarvan de Jaatste 25 sec. met de handen boven wa ter. Geslaagd 7 jongens en 7 meisjes. Afgewezen geen. Onder de belangstellenden merkten wij op Hoofden der scholen en de heer H. van Wijlen als Rijksconsulent [Voor de lichamelijke opvoeding. Ruim 8000 bezoekers hebben hier Dinsdag en Woensdag in de holle buik van de 600-tonner „Mawa”, die Dinsdag middag onberispelijk door de kittige sleepboot „Spes” aan de Jousterkade werd afgeleverd, de gouden koets, de crème calèche, de prachtige verzame ling sporen, bitten en hoofdstellen alles blinkend opgepoetst en de kleu rige uniformen van de Prinses Irene Brigade, Jagers en Grenadiers bezich tigd en bewonderd. De meesten van hen waren nog nooit in de gelegenheid geweest deze sprook jesachtige voorwerpen met eigen ogen te aanschouwen, en kenden de gouden koets alleen maar van de film en de plaatjes in de krant. Maar hoeveel scho ner was de werkelijkheid toen ze zelf in levende lijve voor deze vorstelijke rijtui gen met al hun Koninklijke pracht en praal kwamen te staan! Ze waren ar stil van, en geen wonder. Want al is het zelfs aan de „gouden” koets niet alles goud wat er blinkt, toch naakt dit prachtige product van Nederlandse wa- genmakerskunst, dat de Amsterdamse burgerij in 1898 bij haar kroning aan de jonge Koningin Wilhelmina schonk en waarin ook Koningin Juliana haar eer ste officiële rijtoer door de Amstelstad maakte, een betoverende indruk. Geen wonder dus, dat de kgklustigen er het lange wachten in de rij voor over hadden om al dit moois te aanschouwen en een ogenblik te toeven in de sprook jessfeer waarmee al deze attributen van de Koninklijke waardigheid omgeven •zijn. Stadgenoten! En gjj allen die buiten woont! En niet te vergeten: Zeil- en vakantie gasten! Op 28 Juli des avonds vanaf 7 uur zult u iets kunnen beleven wat uniek zal zijn in de geschiedenis van onze stad. Op die avond spelen en zingen alle Sneker korpsen en koren! De leden van vier gymnastiekvereni gingen met het tamboer- en pijperkorps van Advendo luisteren dit alles op fleurige kleedij en actie. Dit kunt en moogt u niet missen! Sneek moet die avond te klein zijn! Op het Martiniplein en in het Sperk- hem is muziek. Op Tjotter- Meidoorn- en Vesperplein is zang. In de Noorderhoek is zang van koor en kinderkoor. In de gehele stad staan ze die stille zomeravond te wachten, de leiders en dirigenten, totdat de gymnasten met de tamboer en pijpers voorop langs mar cheren en hun groep afgeven. Dan heffen allen hun staf Het grootste concert dat Sneek ooit beleefde neemt een aanvang. Er omheen staan wij, luisterend en genietend, vol waardering en met een mild gevoel in ons, omdat we weten. Dit is van ons, voor ons! En wij geven dit met liefde voor hen die alles durven geven, die nooit vragen, alleen maar geven. De redders van onze kusten! H.H. Winkeliers, heeft U reeds red- dingsboeitjes in Uw winkel, bestelt ze nog heden bij onze penningmeester, Menno de Vries, Tel. 2509. toon van hun werk bewust of onbe wust beluisteren. Het aantal studies over Gysbert Ja- piks is niet gering, maar toch is men er nog lang niet mee klaar, want er zijn aan het werk van deze Renaissance dichter zoveel facetten, dat er ieder jaar weer iets nieuws wordt ontdekt. Het merkwaardigste is echter, dat zijn werk nooit veroudert. Telkenjare hoort men zijn zangen en draagt men zijn gedichten voor, en stellig zult ook gij lezer wel eens hebben gehoord: „Wolkom freugde fan ’e wrêld Haedljocht oer ’e stjerren Dit welkom aan de zon zingt hij uit in eenvoudige maar tegelijk zo kunstig ge vormde zinnen, dat men het, wanneer men het eenmaal goed in zich heeft op genomen, nooit weer vergeet. Het is de grote verdienste van mevr. Komter Kuipers te Laren geweest dat zij van vele liederen de oorspronkelijke teksten meest in Frankrijk, heeft terug gevonden. Hij stierf in het jaar 1666 aan de pest, evenals zijn vrouw Syke in de stad van zijn geboorte Bolsward. In de grote kerk staat zijn borstbeeld en een gedenksteen zit in z’n geboortehuis. Zijn lijfspreuk was „Nim it foar eaf, it is Rjocht en Sljocht”. moedig bewijs van dankbaarheid hen die ons de weg bereidden. Tegen drieën is ieder weer op zijn plaats. De oude heer van Houten (in een droom van een wagen tronend alsof ie er in hoorde) zegt glunder: „Jow lim raar wer in strael gas, jonge”, en de vrouw van Joh. de Vries, getooid met „breed gouden earizer” nijgt als een koningin. Over Oude- en Nijehorne, Jubbega Schurega, Donkerbroek en Bakkeveen, over Duurswoude, Wijnjetérp en Sparje- burd komen we onder de rook van Beetsterzwaag, de tweede halte. En weer gaan de portieren open en weer worden verversingen rondgedeeld. De oude heren lopen, de handen op de rug de bossen in of zetten een boom op over „vroeger”. Heldenverhalen over vissen, jagen, stropen en werken worden hier verteld en grif geloofd ook. Hier en daar drommen de chauffeurs bij elkaar. Ook zij genieten, en dokter v. d. Zijpp zit met tranen in de ogen temidden van z’n zustertjes. „Net ien pasjint trader fjouwerhündert aide mins- ken”, jammert dokter, „hwer moat dat hinne mei üs!” Pasjinten, kijk dé.ar, ze plukken bloe men en sieren „hun” wagen op! En daar lopen warempel twee oude heren met een tros bloemen tussen jas en vest in. Nu en dan duikt er een man met een filmtoestel op, die heus een echte f'lm maakt, en Minkema gooit er maar mu ziek uit, de ene plaat na de andere. En de zon krijgt er maar niet genoeg van, het is werkelijk prachtig hier te midden van de bossen met die zon en de laaghangende wolken boven ons. Om vijf uur wordt weer instappen ge blazen. Een oude heer wordt door drie kameraden naar de wagen gesleept. „As je niet op dy kwajonge passe, dan soekt ie avonturen”, zeggen ze. „Kom hier, feulst te gefaarlik in ut bos!” Door Beetsterzwaag en Gorredijk rij den we naar Heerenveen en ook hier worden we verwacht. Het gehele politie corps is in de weer om de lange stoet zonder haperen naar de Schouwburg te loodsen. Naar de Schouwburg, ja zeker, netjes rijden de wagens voor, de portieren gaan open en als vorsten worden de gasten naar de zaal geleid. Het is een kostelijk gezicht: feestelijk gedekte tafels, brood, koffie en een ge haktbal, dat wordt smullen maar jon- ges! En „It fait er yn!” jonge jonge kijk ze eten. En dan komen de toespraken, van de voorzitter, de heer Abma, die het wel komstwoord spreekt, zijn vreugde uit over de medewerking, de goede sfeer en de blijdschap; van de secretaris, de heer Terpstra, die in het Fries spreekt over de organisatie, alle medewerkers dank brengt en bij voorbaat al weer mede werking vraagt voor het volgend jaar; van Frits Ozinga die vertelt hoe 24 jaar geleden, op zijn 25-jarig jubileum het plan voor deze tochten bij hem opkwam en hoe hij hoopt dat het volgend jaar, de 25e een triomftocht zal worden. Ter gelegenheid van het bezoek der buitenlandse studenten aan onze stad, geeft de stadsbeiaardier Flucie van Ber gen Zaterdagavond van 67 uur een concert op de beiaard van de Martini toren. Het is natuurlijk niet mogelyk liederen van al de nationaliteiten waar uit het gezelschap bestaat te spelen, maar toch heeft de heer van Bergen zo goed mogelijk een keuze gemaakt, zodat het merendeel van de gasten hier Za terdagavond toch bekende klanken uit de toren kan beluisteren. Dinsdagmiddag, omstreeks 5 uur, ge beurde op de Oosterdijk alhier een ern stig ongeluk, dat aan de 80-jarige S. v. d. Ploeg, wonende Napjusstraat 26, het leven heeft gekost. De oude man liep met een andere man te praten; zijn metgezel op, hij zelf naast het trottoir. Op het fatale moment passeerden twee auto’s elkaar, waarvan de ene, een vrachtauto, geladen met aardappelen, dicht langs v. d. Ploeg reed. Deze is blijkbaar geschrokken, want hij wilde op het trottoir springen wat hem noodlottig werd. De auto greep nl. een van zijn benen waardoor hij met het hoofd op de trottoirband ge slagen werd en met zjjn lichaam onder de voorste wielen geraakte. Hij werd in de winkel van de fa. Rodenburg, voor welke zaak het ongeluk gebeurde, bin nengedragen, waar dr. W. J. Roberts en dokter K. v. d. Heuvell, die spoedig aanwezig waren, helaas de dood, die direct ingetreden moet zijn, consta teerden. In een perceel bouwgrond aan de Zwette heeft de heer L. Hartstra Woensdag larven van de Coloradokever aangetroffen. Ze werden, zoals het be hoort, direct vernietigd. De Katholieke gemeenschap te Bar- ger-Oosterveld is door een zware slag getroffen. Volkomen onverwacht heeft de dood een eind gemaakt aan het werk zame leven van de herder der St. Ger- hardus Majella parochie, de zeereerw. heer pastoor B. Veltman. Tijdens de dankzegging na de H. Mis die hg had opgedragen, zakte hij ineen en overleed. Pastoor Paanakker die aanwezig was in verband met de begrafenis van wij len pastoor Ninteman, welke zij tezamen zouden bijwonen, heeft pastoor Veltman het H. Oliesel toegediend. De zo plotseling uit het midden van zijn kudde weggerukte herder was een Fries van origine. Hg werd geboren op 13 April 1897, In stralende zonneschijn komen de wagens het marktterrein op, wagens van velerlei soort en grootte, maar allen blinkend van properheid. Achter de stu ren zitten de eigenaars eveneens blin kend, maar achter en naast hen daar tronen de gasten, als millionnairs van één dag. Het comité kan met recht trots zijn op zijn organisatie; alles was tot in de finesses geregeld. Wanneer de wagens en inhoud zijn ge controleerd, en de ijverige damesstaf alle gasten heeft getracteerd, geeft de voorzitter het vertreksein, de motor politie neemt de kop en daar gaan we, honderd en vier luxe wagens, een grote bus, drie auto’s voor de technische dienst en een ziekenauto met personeel. Het is een bijzonder mooi gezicht zo’n stoet van anderhalve kilometer lengte te zien vertrekken. Toeschouwers wui ven ons na, moeders met kinderen op de arm wijzen de ukkepukken „dér gean pake en beppe”. Ja, daar gaan ze, één dag millionnair, één middag koning. Door Joure, Hasker- horne en Heerenveen naar Oranjewoud en daar te midden van de^ prachtige bossen wordt voor het eerst gestopt. Portieren gaan open en de dames en heren gaan zich even vertreden ja maar denk niet dat het zo netjes gaat als uw verslaggever hier neer schrijft, o neen! Want staat daar middenin de rij niet Minkema met z’n geluidswagen En speelt die geen nrachtplaten van „Flo- rentiner mars” tot „Samba”? Hoepla, ze hebben waarachtig moeite om de benen stil te houden! Ze zingen, ze bijn blij en gelukkig de heren dampen er op los en de dames vertellen elkaar hoe heerlijk het is. De jaren val len van hen weg. Vergeten zijn op dit ogenblik de vaak harde jaren om net zijn weer jong en SNEEKER NIEUWSBLAD Herwonnen Levenskracht is de vereni ging tot bestrijding der tuberculose on der de Katholiek georganiseerde arbei ders en hun gezinnen. Kort gezegd is zij dus een instelling van de K.A.B. In verband met de aanstaande col- lectedag verdient de vraag zeer zeker overweging, of deze instelling uw sym pathie en steun verdient. Afgezien van het feit, dat in deze tijd van wij mogen wel zeggen nog toenemende tuberculose, elke vereni ging, die deze ziekte mede helpt bestrij den, steun en sympathie verdient, geven wij deze gaarne aan die instellingen, die haar plaats op het terrein van de strijd met ere en succes innemen. En <jat doet o.a. Herwonnen Levenskracht. Deze vereniging bestaat reeds 36 ja ren en in die reeks van jaren heeft zij duizenden patiënten naar een sanato rium uitgezonden. Als wij het tijdperk van haar geschie denis in twee delen verdelen: de tijd vóór en de tijd na de oorlog, dan kunnen we zeggen, dat vóór de oorlog 4500 patiënten werden uitgezonden en voor dat doel 2% millioen gulden werden uit gegeven. Na de bevrijding werden 2263 patiën ten naar een sanatorium, 230 patiënten naar een ziekenhuis uitgezonden, terwijl nog 994 thuis verpleegde patiënten, voor wie geen plaats was in een sana torium, met een bijdrage voor extra voe ding werden geholpen. In totaal werden voor die verschillen de doeleinden 1 millioen 200 duizend gulden uitgegeven. Herwonnen Levenskracht deed echter nog meer. Zij bouwde het sanatorium „Berg en Bosch” te Bilthoven. In dat sanatorium werden reeds bijna 13000 patiënten verpleeg 1, waaronder ook meer dan 7000 niet-Ieden van de K.A.B. „Berg en Bosch” neemt onder de eminente leiding van prof. Dr. W. Bronkhorst een bijzondere plaats in on der de Nederlandse sanatoria. Onder deze leiding is het sanatorium „Berg en Bosch” uitgegroeid tot een leidinggevend, door de wetenschappelijke wereld erkend wetenschappelijk centrum op gebied van de tuberculose-behande- ling en het mocht een internationale reputatie vestigen. Het is het moeder huis geworden van de beste tuberculose- medici en het is een feit, dat het per centage verbeterde of veel verbeterde gevallen op „Berg en Bosch” aan de top staat. De steeds verbeterde onderzoekings methoden en de perfectionnering van de geneeskundige behandeling in de laatste jaren, heeft de directie genoopt, over te gaan tot een nieuwe uitbreiding, waardoor nog meer ernstige operatie- patiënten kunnen worden behandeld. Een krantenartikel leent zich er niet toe, verder in te gaan op de steeds in perfectie voortschrijdende behandelings methoden. We mogen er echter wel op wijzen, dat elke nieuwe ontdekking bij de behandeling van de tuberculose on middellijk in studie wordt genomen en zo mogelijk toegepast. Om al deze redenen verdienen Her wonnen Levenskracht en Berg en Bosch Uw steun en sympathie. De tuberculose heerst nog steeds on der de Nederlandse bevolking. Wel neemt het sterfte-cijfer weer ge regeld af, zodat in 1948 het aantal sterfgevallen aan tuberculose 2770 be droeg tegen 3590 in 1947 en 4416 in 1946. Zo laag is het sterfte-cijfer nog niet geweest, zelfs niet in 1939, in welk jaar het laagste sterfte-cijfer vóór de oorlog bereikt werd. Het aantal ziekte gevallen is echter nog zeer hoog, veel hoger dan voor de oorlog. In 1948 wer den 17947 actieve ziektegevallen voor het eerst op de consultatie-bureaux in geschreven. Men blijve daarom paraat. Het is het belang van het gehele Nederlandse volk de tuberculose-bestrijding krachtdadig te steunen. Geeft daarom a.s. Zaterdag ook een milde gift aan Herwonnen Levenskracht en haar sanatorium „Berg en Bosch”. dagelijks brood; ze vrolijk. Maar het comité vergat het niet en héél deze organisatie, heel die spontane medewerking van zakenlui, van dames- helpsters, en van technici, is een Wij- ean „Dan geane we”, zegt de secretaris, „ynpleats fan 120 K.M., 240 K.M. en net mei 100, mar mei 200 weinen!” Al deze woorden worden door donde rend applaus onderstreept, en dan ko men de oudjes zelf los, eerst de heer Blanksma, die hulde en dank brengt namens de deelnemers. „Er zijn geen woorden voor te vinden hoe goed alles geregeld is”, zegt hij en dan de heer Velsink, die in zijn dankwoord in ’t bij zonder de Californische Fries betrekt die, met vacantie in „it Heitelan”, zich ook spontaan met zijn wagen beschik baar stelde. Ook deze sprekers krijgen veel bijval, het Fries Volkslied klinkt op, en dan spreekt de secretaris nog enige har telijke en gevoelvolle woorden tot de heer Terwisga, die zo blijmoedig z'n groot aantal jaren torst en nog blijmoe diger z’n vrouw, die niet meer lopen kan, bijstaat; tot het echtpaar Joustra, samen 170 jaar oud, en de heer*Ter wisga en mevrouw de Vries, de oudste deelnemers, die een fraai cadeau ont vangen, geschonken door de firma’s Sustring en IJme Bakker. Er is ook een jarige in het gezelschap, de heer de Vries, die 84 jaar wordt en heel optimistisch „een lang zal ie le ven” wordt toegezongen, en als Abe Brouwer dan ook nog even in actie komt en de lach door de zaal schatert, is het een en al vrolijkheid en jolijt Maar ook aan deze goede dingen komt een eind, ieder zoekt z’n eigen auto weer op, en dan gaat het in een flink tempo huistoe. Dat het al over negen is als we hier aankomen hindert niet, want hoera! bij de kalkovens staan het stedelijk en het chr. muziekcorps en honderden mensen ons op te wachten. Het wordt een zeldzaam mooie intocht; overal wui vende en lachende mensen, en zo gaat het met muziek door de stad naar het Martiniplein. Hier worden de wagens volgens aanwijzing van de politie ge 1 veeteelt in veler levensonderhoud wordt parkeerd; de corpsen blazen nog een voorzien. Velen beoefenen de watersport en wij hopen u straks daarvan mede te doen genieten, En als gij huiswaarts., keert met allerlei indrukken en ervarin- Het klinkt twintigste eeuwers haast als een sprookje in de oren en men zou het kunnen noemen, de kracht van het volk. In de 15e eeuw werd het Fries officieel door de Saksers die hier in deze landen de opperheerschappij voerden, verboden. Onze toen al zo rijke taal werd aan kant geschopt en alleen zij die geen andere taal hadden geleerd, de boeren, de arbeiders, spraken het. De taal dook onder in de donkere hutten van de bewoner;, der dorpen. Maar ziedaar het wonder, wat geen geschreven boek en wet vermocht, dat dee,d het volk, de taal werd behoed en bewaard, ze werd als het ware mge- botteld tot er andere tijden en bovenal andere machthebbers zouden komen. En beide kwamen. Maar ach, zij hadden an dere dingen te doen, dingen die oelang- rijker schenen te zijn, totdat In 1603 werd te Bolsward geboren Gysbert, zoon van Jakob Gysbertz, die in 1638 burgemeester van die stad was Deze Gysbert Jakobs studeerde o.a. Latijn en Grieks, maar in 1625 was hij schoolmeester te Witmarsum. En in dat dorp, temidden van een volk dat van geslacht op geslacht de Friese klanken had behouden, leerde Gysbert de schoonheid daarvan kennen en waar- Tleten. Het wasdaar, dat hij de woor den en liederen vanuit de volksmond op schreef en verbeterde en hét is aan riem te danken dat wij heden ten dage onze taal nog liefhebben. Hij deed ontzaglijk veei meer dan alleen maar schrijven en dichten; hij was de eerste die een spel ling opmerkte en voor de meeste Frie zen begint de Friese letterkunde met Gysbert Japiks. Hij was een gewone schoolmeester, maar er ging zoveel roep van zijn werk door de ganse wereld dat een Engelse geleerde Franciscus Junius speciaal voor hem naar Friesland r eisde en van meester Gysbert onder richt kreeg in de Friese taal. In de Bodli- aanse bibliotheek van Oxford kan men nu nog handschriften van Junius en Gysbert Japiks bewonderen en vele Friese geleerden maakten er reizen heen. De taal van Gysbert is van een zeldzame schoonheid en wanneer men door de uiterlijke moeilijkheden heen is geworsteld, gaat er een wereld oor u open. Zijn zg. petearen voordrachten voor twee of meer personen zijn speels en licht van toets en toon, zijn psalmen en gezangen zwaar en rijk. Zijn minneliede ren doen ons denken aan de middeleeu wen, fijn, kleurig en hoofs. Hij was een tijdgenoot van Vondel, Brederode en Hooft, en men kan in Gysbert de onder paar pittige marsen, de voorzitter spreekt voor het laatst een dankwoord nu speciaal tot de politie en dan worden de oudjes netjes thuisgebracht, gen, neem dan vooral deze gedachte mee: Wij zijn bij onze broeders in het hoge Noorden geweest. Spr. wenste zijn gehoor een goede en prettige dag. Nadat het Franse en Nederlandse volkslied staande was aangehoord, sprak ds. E. Brée van Calvisson in Z.- Frankrijk, een woord van hartelijke dank voor de warme ontvangst, ook hier ondervonden. Wij vonden het zeer pret tig in onze taal te worden begroet, zei hij, maar wij kunnen u helaas niet in uw taal bedanken. Eeuwen geleden zijn onze refugées tot u gekomen, en mocht u in gelukkiger omstandigheden dan zij in Zuid-Frankrijk komen, dan zullen wij u gaarne ontvangen. Hierna werd door een deel der gasten een bezoek gebracht aan de modelboer derij van de heer Falkena op Wigie- dam, waar het bedrijf in ogenschouw werd genomen. Na de koffiemaaltijd werd koers ge zet naar het Meer, waar een 20-tal eige naars van zeilboten en 3 motorboten de gasten gelegenheid gaven van de schoonheid van lucht, groen en water te genieten, terwijl anderen zich op het land met spelen vermaakten. Te onge veer zes uur keerde het gezelschap in vrolijke stemming terug. Na de warme maaltijd werd te half negen in de Grote Kerk een dagsluiting gehouden, waarin ds. M. Donnedieu de Vabres van Beau- voisin voorging, en Ds. Valeton het or gel bespeelde. Donderdag vertrokken de gasten over Sloten naar Lemmer en vandaar buiten om via Urk naar Vollenhove, Kampen en Zwolle. Daarna keren ze via Am sterdam weer naar Frankrijk terug. .e- te it n

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1949 | | pagina 1