Waarom deze straatnaam?
©e
WEEK
SNEEK
Ziueiuew
1
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
ik
I
P.T.T.
I
g
h
H
4e JAARGANG No 62
VRIJDAG 12 AUGUSTUS 1949
I 76
L KIEZEBRINK
Redacteur
372
Binnenbrand
VAN ZON EN WATtR
i
Zevende Jeugdluchtvaartkamp
Gevangenenkoor zingt voor de
Sneker Reddingboot-actie
Tentoonstelling van
Friese Schilderkunst
KLEINZAND 7 - Telef. 2872
Aardig initiatief
Gewetensgeld
Ontspanningsavonden
Naar het Startterrein
Paardensport
„KRÊFTICH WAAIT DE BOLLE WYN”
-:.T Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD
wl
1
VRIJDAGS.
ma
E3
■e-
n
I
I
I
Het was een goede gedachte van
het comité Sneek om deze zangavond
per draad niet op de openbare weg
maar in een gebouw te doen plaats
hebben, want wat dit koor geeft is
voortreffelijk. Natuurlijk zijn er bij dit
soort uitvoeringen de kleine storin
gen welke het geheel ontsieren, maar
de weergave was zéér goed. Het was
soms ontroerend, mooi vooral Jubi
late, Agnus Dei en niet te vergeten
Moederzegen dat gebisseerd werd. Het
was zoals de heer Brouwer in zijn
slotwoord opmerkte, iets waar men
niet over kan spreken, men kan er
alleen diep in zichzelf over nadenken.
Met welk een overgave zong dit
koor, welk een innige verwerking van
de liederen, het was ons alsof het
koor zich daar tussen dat prachtige
bosdecor achter die bomen ophield,
zo levend, zo echt kwam de zang tot
ons.
Het was zéér jammer, niet alleen
voor de zangers, maar ook voor het
doel dat het Reddingbootcomité na
streeft dat er niet meer mensen aan
wezig waren.
Wanneer men leest dat bij een uit
voering in de open lucht te Leeuwar
den 600 gulden, te Grouw 400 gulden
werd gecollecteerd, dan is het resul
taat voor Sneek, nog geen 250 gul
den, zeer bedroevend en een slag in
het gezicht van het wakkere comité.
Laat men alsnog dit verzuim goed
maken en de penningmeester Men
no de Vrk~ giro 348578 een gift doen
toekomen.
Vooraf en in de pauze las Abe
Brouwer enige treffende fragmenten
uit „De Schijnwerper” het weekblad
van de gedetineerden.
Onze vroegere stadgenoot de
heer Sicco van der Zee, thans te Am
sterdam, slaagde in Den Haag voor
acte Boekhouden M.O.
Op 17 Augustus a.s. (Hardzeildag)
zal het P.T.-kantoor Sneek na 11 uur
voor de post dienst, behalve voor de
zegelverkoop, gesloten zijn.
Voorts komt de 2e buslichting te ver
vallen .terwijl de 2e (middag) bestelling
van de brief- en pakketpost niet zal
worden uitgevoerd.
Gistermorgen omstreeks 7 uur werd
een begin van brand ontdekt ten hui
ze van de familie Kok wonende in de
Schwartzenberghstraat no. 8 alhier.
Een der kleine kinderen had nl. een
doosje lucifers weten te bemachtigen
en daarmede blijkbaar op de slaap
kamer gespeeld, met als gevolg dat
diverse kledingstukken etc., waaron
der enkele nieuwe, die de vorige week
pas waren aangeschaft, door het vuur
werden aangetast en vernield. Ook de
slaapkamer en kleerkast liepen nogal
enige brandschade op. Aan het kor
date optreden van de courantenbezor
ger de heer S. Aukema, die daar juist
het Algemeen Dagblad bezorgde, en
direct ingreep is het te danken dat de
schade hiertoe beperkt bleef. Verze
kering dekt de schade.
nieuw benoemd in Leer, en in 1594
kwam hij aan de St. Maartensschool
te Groningen.
Het was daar dat hij z’n levenswerk
aanving, de geschiedenis van Oost en
West Friesland. En dat hij niet zo
maar iemand was die als „gestudeer
de” toch ook eens een studie moest
schrijven blijkt wel hieruit dat hij
reeds in 1590, niet tevreden met be
staande landkaarten van Oost-Fries-
land, het gehele land doorliep en alles
wat hij zag weer opnieuw in kaart
bracht. Er zijn wel veel schrifturen
van zijn hand verschenen, maar meest
alle in het Latijn, waaronder ook zijn
hoofdwerk Historia rerum Frisiaerium
die in 60 boeken de geschiedenis der
beide Frieslanden bevatte.
Hij werd ook van de Groninger uni-
versiteit één der hoogleraren en de
eerste Rector Magnificus.
Zijn dood kwam niet onverwacht,
maar er is toch iets in zijn laatste
uren dat ons even doet nadenken. Hij
was de laatste dagen te zwak om de
trappen naar zijn studeerkamer op te
lopen.
Op zijn laatste verjaardag vroeg hij
zijn gezin om het middagmaal zitten
de om zijn ziekbed te willen nuttigen.
Hij vermaande hen niet te treuren,
omdat hijzelf, hoewel bedroefd dat hij
niet meer mocht arbeiden, toch bereid
was over te gaan naar de Hemelse
blijdschap.
Twee dagen bracht hij nog door in
gebed, proberende zijn vrouw en twee
kinderen moed in te sprek Toen hij
zijn einde voelde naderen vroeg hij
hun naast zijn bed te willen knielen en
terwijl zijn zoon Wessel, predikant te
Groningen, voorging in gebed en God
smeekte om een kort en smartloos
einde, richtte hij zich op en sprak met
overtuiging „Amen”.
Daarna viel hij in een zachte slui
mer waaruit hij niet weer ontwaakte.
Men schreef 9 December 1625 twee
uur in de nacht. A. v. S.
ger.
half
per
rijn
'en
la-
>ak
Redactie-adres
t
tl
tl
tl
Advertentieprijs 15 ct. per m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager.
Abonnementsprijs f 2.50 per half
jaar. Franco per post f 3.75 per
half jaar.
Giro 50748 ten name van Firma
E. J. Drijfhout, Sneek.
Onze Gem. plantsoendienst heeft
het plantsoen in het Sperkhem een
flinke beurt gegeven. Het ziet er
thans weer keurig uit en dit is voor
de buurtvereniging „Onder Ons” aan
leiding geweest om het geheel gedu
rende de Sneek-week nog wat extra
luister bij te zetten. Dan zal er nl.
’s avonds een verlichting branden en
wie zich de voortreffelijke verlichting
van dit mooie plekje tijdens de Kro
ningsfeesten1 herinnert, zal zijn schre
den in de komende dagen zeker eens
naar het Sperkhem richten.
Verschijnt:
DINSDAGS en
Administratie:
Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co.
Kantoor: GROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
Het zevende jeugdluchtvaartkamp,
ditmaal op de kampeerboerderij Ca
nada te 'Appelscha gehouden is op
nieuw een groot succes geworden.
Onze oud-stadgenoot de heer H.
Terpstra was weer de beproefde lei
der, en ook andere Snekers onder
scheidden zich want onze stadgenoot
F. de Wolf won een vierde en onze
oud-plaatsgenoot H. Joustra een vijf
de prijs.
van
straten gesproken, we hebben
ogenblik ons hart vastgehouden dat
onze bezoekers zouden worden ont
vangen in een stad met een opgebro
ken centraal gedeelte als de Markt
straat vormt, maar dat is gelukkig
nog wat meegevallen. Wat het toeris
me betreft, van de actieve secretaris
van Vreemdelingenverkeer, de heer
van de Pijpekamp, die het in deze da
gen extra druk heeft met het ver
strekken van inlichtingen, hoorden we
dat aanvankelijk door het koude weer
het bezoek van vreemdelingen aan
onze stad en omgeving wat achter
bleef b|j verleden jaar, maar toen de
warmte kwam kwamen ook de vacan-
tiegangers, en zelfs in die mate dat
men hoopt dat het aantal overnach
tingen in stad en omgeving dat vorig
jaar zo in de buurt van 160.000 lag,
dit jaar nog zal worden overtroffen.
Verheugend is vooral ook dat het
percentage buitenlanders onder onze
bezoekers, in ’t bijzonder buitenlandse
studenten, steeds toeneemt. De eco
nomische betekenis van de Sneekweek
en de propaganda daarvoor gemaakt,
is voor onze stad dus zeker niet ge
ring. Verheugend is ook dat steeds
meer getracht wordt de toerist naast
sportieve genoegens ook op cultureel
terrein wat te bieden. Daar is al eni-
Het jaarlijks festijn van de Sneek
week staat al weer voor de deur, onze
straten tonen weer het bonte beeld
veel toeristenbezoek. Over die
een
Pastoor G. B. van Dijk te Wouds-
end gedènkt 15 Augustus de dag dat
hij 25 jaar geleden tot priester gewijd
werd. Pastoor van Dijk werd geboren
op 3 December 1901 en was na zijn
priesterwijding op 15 Aug. 1924 ach
tereenvolgens kapelaan te Etten
(Gld.), Glanerbrug, Oldenzaal, Zwolle
en Zutphen. Op 1 December 1942
werd hij tot pastoor te Woudsend be
noemd en geïnstalleerd op 18 Decem
ber 1942.
eur,
van
>ho-
eht,
per-
ard
oor
ge-
hij
der
ge jaren ons Fries Scheepvaart Mu
seum, Vreemdelingenverkeer komt
met een concert van een beroemd En
gels Fanfarecorps en Kunst aan Al
len kreeg de beschikking over zalen
in het Stadhuis voor een expositie van
Friese schilderkunst.
In deze richting voortgaande zal
ook de klacht van de meer verwende
toerist uit de grote centra „dat er in
Sneek zo weinig te doen is” misschien
gaandeweg verstommen.
Overigens neme men een dergelijke
klacht met een korrel zout, vooral tij
dens de Sneekweek, welke ook een
kermisweek is. Niet ieder waardeert
het amusement door de kermis ge
boden, maar een niet gering deel
vooral van de jongere toeristen hecht
er aan en voor hen vormt ir. Sneek de
kermis nog altijd een extra attractie,
naast het sportieve genot dat het
zeilen zelf en de zeilwedstrijden bie
den.
Veel zal natuurlijk afhangen van de
weerstoestand, ’n factor voor elk toe
ristencentrum van belang, maar in
het bijzonder voor de watersport-
gebieden. Werkt het weer mee, dan
wijst alles er op, dat het een drukke
week zal worden met natuurlijk de
Hardzeildag als toppunt. Dat was
deze immer, men zie maar eens naar
hierbijgaande kiek, die iets laat zien
van de drukte bij het Zomerrak op
Hardzeildag 1909.
Wegens te weinig betaalde inkom
stenbelasting, is bij de ontvanger der
directe belastingen te Amsterdam
1100.binnengekomen onder letter
K, Sneek. Wegens te weinig betaalde
inkomsten- en vermogensbelasting
kwam uit Heerenveen onder diverse
letters totaal ruim J000. binnen.
Vele stadgenoten ja zelfs mensen,
die in de straat zelf wonen kunnen
zich met geen mogelijkheid iets van
een Ubbo Emmius herinneren. Im
mers, een Waling Dijkstra, een Hal-
bertsma daar zit nog wel iets in dat
herinneringen opwekt, maar Ubbo
Emmius? Nee. En inderdaad, het
is een ietwat uitzonderlijke naam. Zijn
vader was een Oost-Friese leraar in
het plaatsje Greetsyl. Daar werd ver
moedelijk in 1558 Ubbo geboren. Op
negenjarige leeftijd (tot dien had hij
onderricht van zijn vader Emme ge
had), werd hij leerling van de Latijn
se school. Hjj bezocht Emden, Bremen
en Norden er studeerde voorname
lijk oude talen en werd een kenner
van de oude geschiedenis, maar te
vens een criticus.
En aan deze beide deugden, zijn
kennis en critische ..in hebben wjj het
te danken, dat de naam Ubbo Emmius
onverbrekelijk is verbonden aan de
geschiedenis van Friesland.
Er bestonden reeds veel geschiede
nissen, maar voor het grootste deel
waren ze door romantici geschreven
die, vaak onbewust, hui eigen dromen
en fantasieën met datgene wat wer
kelijk vaststond lieten vervloeien. Het
was b.v. helemaal niet onmogelijk dat
de één het Friese volk liet afstammen
van de koninklijke rvier de Ganges,
terwijl weer een ander op grond van
zijn (eigen) oordeel van een, heel an
dere, vaak goddelijke afstamming
sprak.
En hier nu kwam Ubbo Emmius
met alle kracht tegen op. Hij verwierp
vele fabelen, hij ging de geschied
schrijvers op hun eigen terrein aan
vallen en zodoende komt het dat
zijn werk nu nog zeer hoog wordt
aangeslagen.
Hij studeerde aan de hogeschool in
Genève en werd in 1579 in Norden
benoemd tot rektor; na om zijn gere
formeerde ideeën verbann te zijn
door Graaf Edzard werd hij later op-
I
Goede programma’s.
In de week van 13 tot en met 17
Augustus zullen er in liet Gebouw voor
Chr. Belangen ’s avonds 8 uur weer de
bekende Ontspanningsavonden gehouden
worden.
De programma’s zijn deze keer met
uitermate veel zorg voorbereid en nodi
gen op zichzelf al tot het bezoeken uit.
Evenals vorige jaren zullen er dus weer
velen zijn, die in het Gebouw van het
gebodene zullen genieten. De medewer
king van de verschillende groeperingen
waarborgt een genotvolle avond.
De Zaterdagavond zet direct al goed
in met een stuk „Vrijwilligers vóór
in drie bedrijven. Op de Zondagavond is
er een gewijd programma, o.a. met
medewerking van de bekende voor
drachtkunstenaar Jo Nobel uit Leeu
warden. Op de Maandagavond zal „Het
Vrouwtje van Stavoren” worden uitge
beeld, terwijl op de Dinsdagavond Jo
Nobel weer zal optreden en dan ook met
luim. De Woensdagavond is haast tra
ditioneel gevuld met ’t Leger-des-Heils-
muziekcorps uit Leeuwarden.
Elke avond wordt afgewisseld met
zang en muziek plus een kernachtige
toespraak van de plaatselijke of nabu
rige predikanten.
De vele belangstellenden verwijzen we
voor verdere berichten naar de adver-
tentie-pagina en de raambiljetten.
Op Hardzeildag varen de Wetter-
wille, Toerist, Voorwaarts en Under-
nimming ieder half uur naar en van
het startterrein.
De Paardenfokvereniging „Sneek
en Omstreken” organiseert in samen
werking met de Streekcommissie der
Landelijke Ruiters op Zaterdag 20
Augustus in het Sportpark te Sneek
een groot paardenfestijn. Voor de in
dividuele morgenkeuringen zijn ca.
125 dieren ingeschreven, terwijl door
een dertigtal ruiters met hun dieren
aan de kampioen-streekwedstrijden in
diverse rubrieken wordt deelgenomen.
Het middagprogramma, aanvangende
1.30 uur, is zeer aantrekkelijk en be
staat uit: défilé van alle bekroonde
dieren der morgenkeuringen, parade
der Landelijke Ruiters met prijsuitde-
ling en carousselrijden, concours hip-
pique voor fokmerries voor concours
wagen en onder het zadel met aan
sluitende demonstratie, dressuur en
springen over hindernissen der Lan
delijke Ruiters. Niet alleen kunnen de
paardenfokkers en -kenners hun hart
ophalen, ook de sportliefhebbers kun
nen genieten van een uitgebreid, af
wisselend en verzorgd programma en
met aller medewerking kan deze dag
een waardig slot vormen van de
Sneek-week.
hand op, maar ik voel zijn ontroering.
In een woonschip vind ik een hele
familie en een echte knusse familie,
vader, moeder .kinderen, behuwd- en
kleinkinderen, bouwvakarbeiders, voor
het eerst in Friesland, ergens uit Al
melo.
Ze hebben een roeiboot, hengels,
voetballen, een mandoline en een fluit.
De gezellige moeke kwebbelt aan een
stuk door, maar zorgt prima voor
natje en droogje en wanneer ik vraag
hoe ze hier slapen, sleept ze me mee
naar het achterste eind van het schip
en legt het me uit. „We hebben met
een maar weer ingehuurd”, zegt Va
der, „want dit is met geen goud te
betalen! Kijk, die pummels maar,
stukken gezond meneer, en geen last
hoor, of het nou koud of warm, droog
is of regent, ze spelen en ravotten de
hele lieve dag hé moeder?”
Hier en daar liggen al wedstrijdzei-
lers en doen de hele aag niet anders
dan boot en tuig nakijken rondjes zei
len en startoefeningen maken want ze
willen deze keer een goed figuur
slaan!
Zo komen we thuis, boordevol in
drukken, van het water, van de men
sen die hier, vaak van heel ver hun
vacantie beleven. Die van het land en
het water zijn gaan houden.
We zijn er blij mee, blij en geluk
kig. Laten wij Friezen, wij Snekers
tonen dat wij het waard zijn dat ze
van ons land houden. Laten we hen
opnemen in onze gemeenschap, niet
als „gasten” die geld in het laadje
brengen, niet als winstobject, maar
inderdaad als eigen.
Zomergasten, zeilers, Friesland
groet jullie en wanneer na een paar
weken gij allen weer, elk in eigen
plaats en land, uw ambt bekleedt, uw
werk vervult, weet dan dat wij u niet
vergeten en dat hier in Sneek en aan
het Sneeker meer altijd weer een
plaats voor u is, waar gij alleen maar
behoeft te zijn:
Zwervers van zon en water.
A. v. S.
maar wanneer de maan zijn zilveren
schijn over het water legt zijn ze al
weg en slapen in tent en boot hun ko-
ningsroes van vreugde en vrijheid
de zwervers van zon-en-water.
We hebben hier en daar een boot
beklommen, en hebben gesproken met
mensen uit bijna alle provinciën, men
sen uit het buitenland, mensen in
prachtige boeiers compleet met schip
per en kompas, maar ook met men
sen in B.Mers, mensen in pramen,
mensen in woonschepen
We zouden een boek vol kunnen
schrijven met al onze ervaringen, ge
sprekken, maar we houden er niet
van boeken te laten schrijven door
anderen. We houden niet van de ge
ijkte vragen „En mijnheer wat zegt u
wel van ons meer?” of „Komt u het
volgend jaar terug?”
We zijn hier verlegen met alles wat
naar deftigheid en normen riekt en
wanneer we binnenvallen in een groot
jacht waarvan de eigenaar met z’n
tienvingerige vork een snoekbaars
„behimmelt”, dan zeggen we niet
„pardon”, maar „Denk om de graten
jong!”
Hij snapt ons direct, grijpt een
tweede exemplaar, zegt „Pak stijf en
eet!” en bekommert zich niet eerder
weer om ons dan als alles wat ge
bakken vis was, verdwenen is. Dan
zetten we een boom op over ’t weer,
en de Sneek-Week.
Volgens hem krijgen de Hollanders
op hun „falie” want, hij motiveert,
„er gaat geen dag van deze zomer
voorbij zonder puisten wind en dat
lusten jullie hier!”
De vereniging „Kunst aan Allen” te
Sneek organiseert van Zaterdag 13 tot
en met Zaterdag 27 Augustus in het
Stadhuis een tentoonstelling van werk
van een aantal vooraanstaande Friese
schilders.
Het gemeentebestuur stelde onmiddel
lijk een aantal zalen van het Stadhuis
als expositieruimte beschikbaar, terwijl
de firma Dikland belangeloos haar
medewerking verleent bij het inrichten
van deze tentoonstelling.
De schilders, die aan deze expositie
medewerken zijn Cor Relsma en Bouke
van der Sloot uit Leeuwarden, Joh. Mul
ders uit Noordwolde en Dick Osinga en
Justus Halbertsma uit Sneek.
De bedoeling van deze demonstratie
van Friese kunst is, de inwoners van
Sneek en omgeving, maar vooral ook de
talrijke zomergasten uit alle delen van
ons land en uit het buitenland te tonen,
dat Sneek er niet alleen prijs op stelt
een gezocht toeristenoord te zijn, maar
ook een cultureel centrum van een be
langrijk deel van Friesland. Bovendien
hebben de bezoekers van de tentoonstel
ling een ongezochte gelegenheid het
mooie stadhuis te bezichtigen.
De tentoonstelling is geopend op
werkdagen van 25 en van G "18 uur.
De entreeprijs bedraagt 25 cent.
v
GEVONDEN VOORWERPEN
WYMBRITSERADEEL.
Nummerbord van motorrijtuig B
18238, terug te bekomen bij H. de
Boer, Hommerts 126.
Dit onvolprezen Friese zeilerslied
is aan de vooravond van de Sneek
week als een hymne, het wordt niet
alleen gezongen het wordt belééfd!
Wanneer je de stenen huizen van
de stad voorbij bent en de golven op je
af komen, recht van het meer, met de
zon op de rug, wanneer een meeuw
langs je heen scheert en de wind met
je zeil koketteert, dan is net alsof je
een ander mens bent -eworchn.
Je hebt die mijnheer van je over
boord gezet, je hebt die mevrouw
van je er tegen aan gegooid, je bent
bel, radio en telefoon vergeten en
niets meer dan een deel van de natuur
en opgenomen in de goddelijke har
monie van zon, water en wind.
Je steekt je hand omhoog wanneer
je andere mensen voorbijkomt, je
lacht en roept, je zingt en neuriet
„Ha dy Rimmy, hallo dy Jet.... In
het burgerleven ken je hem, geboord,
gedast en behandschoend en haar als
het summum van elegance met „stijl”
tot in de toppen van haar vingers.
Nu is de één een knoert van een
vent met z’n naakte body en kromme
pijp, en de ander een jolige maar ster
ke kameraad die schoot houdt als een
schipper en „verroest” zegt wanneer
de giek haar een speels tikje geeft.
Zo zijn ze allemaal en heel deze, als
het ware opnieuw geboren mensen,
jagen over het water, vechten met
rukwinden en buiswater heel de lieve
dag, tot ze ’s avonds moe en hongerig,
zich met hun boten langs de rietkra
gen om het meer heenrijen.
Even liggen ze nog op buik en rug
elkaar de avonturen te vertellen,
„Bent u Hollander?” vraag ik.
„Ja”, zegt ie, „anders wel maar in
Augustus ben ik Fries, dan zwerven
moeder de vrouw en ik over de me
ren, dan zijn we vier weken lang ge
wone mensen en de eerste dagen na
mijn thuiskomst moet ik me telkens
bedwingen of ik zeg hier en daar een
woord waar de meubels van staan te
trillen!”
„Stil laten trillen” zeg ik en neem
afscheid. In één van de vakken zie ik
een tas met een naameen lange
deftige naam
Heb een tijdje gesproken met een
mens dat wel een halve wilde geleek
met z’n zwarte baard en z’n brede le
ren riem, ik ken hem en weet dat ie
Mr. voor z’n naam mag zetten, maar
nu vergeten we dat.
„Man”, zegt ie, „in de oorlog ben
ik hier dichtbij, in Teroele, onderge
doken geweest, en toen heb ik jullie
land en volk goed leren kennen!” Hij
is even stil en z’n blauwe ogen staren
die kant uit, even later zegt ie
„Troelstra”.
Dat is het begin van een warm ge
sprek over Piter Jelles onze dichter
en Mr. P. J. Troelstra, hun staats
man ik vertel en hij luistert, van
Teroele, van „Troch sé en skaed en
lannen”, van „Sé, sé, dou wide sé”.
„Ach, jullie”, zegt ie en springt
overeind, z’n slanke lichaam staat
hoog opgericht voor me, „stap in, we
gaan zeilen!”
Ik stap in en we zeilen m z’n jol
over het meer. De wind slaat, de gol
ven hebben de witte mutsen op, maar
hij brengt me naar de overkant, zwij
gend.
Wanneer ik uitstap geeft ie me een
hand en zegt nog „De groetenis
en gauris werkomme, heb ik geleerd”
en met een veeg is de kleine jol al
weer weg. Lachend steekt ie nog een
SNEEKER NIEUWSBLAD
^4
Lr
et
n
1-
er
■-
e
i-
a-
te