7 Liftende door Frankrijk ,13 Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en ORIJFHOUTS NIEUWSBLAD A PLECHTIGE ONTHULLING GEDENKRAAM I DINSDAG 6 SEPTEMBER 1949 4e JAARGANG No 69 76 L. KIEZEBRINK 872 Ned. Herv. Kerk door Canadese Ambassadeur Volksconcert 31 4 KLEINZAND 7 - Telef. 287 2 Vals gerucht rondom het gevonden kinderlijkje t 3^ P. Bos overleden r tel „Draagt Elkanders Lasten” Bezoek van leden van de Ronde Tafelconferentie Raadsvergadering Sneek 1 kl E /mi 1 SNEEKER NIEUWSBLAD VRIJDAGS. t rrn Redacteur deed het hare voor de zaak der gealli-1 niet dankbaar gedenken. Op zich zelf xx xT XX XX XXTX n XX *TT xxxxlx XXX xxxx x» XX X T r rt r< Tx xx rYmi/XTX I^XXVXVX XXV» XTTXX xl r* V» /x/ilr 1 x XX xx 1 r-t TZX XX XXX xl xxv» Het gastvrije politiebureau te Chateauroux taak, de koopvaardijvloot van Pon- - jCLclIl, J,"Ase volk '.J getoond leerd worden benoemd. t.b.c.fonds welke aan zou e n :eur, van oho- cht, eer- jard 'oor ge- hii der n.m. ger. half per Redactie-adres •e- it- a- ite •e- et ;n 1- ïn er Advertentieprijs 1 5 ct. pen m.m. Bij contract (handelsadv.) lager. Abonnementsprijs f 2.50 per half jaar. Franco per post f 3.75 per half jaar Giro 50748 ten name van Firma E. J. Drijfhout, Sneek. Het Nationale verzet. Deze zeide o.a. dat, nu al weer enige jaren ons scheiden van bezetting en be- vrijding het misschien mogelijk is de be tekenis van het gevoerde verzet en de punten waarop we gefaald hebben dui delijker te zien, dan toen we er nog vlakbij waren, In welk opzicht we echter ook in gebreke bleven, nimmer kan met recht het verwijt geuit dat het ver zet tegen tyrannie en onrecht niet spon taan uit ons volk oprees. In allerlei vorm kwam het tot uiting: ondergronds, in de kerken, in het verenigingsleven, en ook individueel. Hoe ook gete^^rd, het volk staakte zijn verzet niet. Alle verzet was nationaal, maar als spr. het heeft over het nationale verzet bedoelt hij dat georganiseerd door de n-’^'onale orga nen. En dan denken we eerst aan de spannende oorlogsdagen, luchtstrijdkrachten en marine hun held haftige strijd voerden; toen op Maandag 13 Mei 1940 H. M. de Koningin het land had verlaten een later zo juist geble ken beslissing werd het mogelijk de strijd, na de capitulatie, van den vreem de uit voort te zetten, de marine her vatte haar zijn ren pa jak piano stond om wat te musiceren. En verder dat ’s avonds om 11 uur half 12 de mensen hier nog met kinderwagens lopen inplaats van de kinderen in bed te hebben. De sigaretten zijn hier duur en slecht. Er is hier slechts één soort in drie ver schillende bewerkingen. Alle Fransen roken uitsluitend die sigaretten, „Gau- loises” heten ze; ze kosten ongeveer 65 frs. per 20. En de Fransen schijnen het te prefereren allen die sigaret te roken. We hebben het gezicht van een Frans man wel eens gezien toen hem door een Engelsman een Amerikaanse sigaret aangeboden werd. Dat gezicht was verre van enthousiast. Pijpen en sigaren rookt men hier zelden. Er lopen allerlei geruchten welke ver band houden met het onlangs te Oppen huizen gevonden kinderlijkje. Uit de beste bron kunnen wij mededelen dat die geruchten van a tot z onjuist zijn. Ze hebben veel l?ed aan bepaalde per sonen berokkend, waarom gehoopt wordt dat deze tegenspraak een einde zal maken aan het verbreiden van deze onjuiste mededelingen. Verschijnt: DINSDAGS en Administratie: Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co. Kantoor: GROOTZAND 55 Telefoon 3005 (K 51 50) In een lang niet geheel met belang stellenden bezet kerkgebouw werd Za terdagmiddag 3 uur het, door de heer Pietër A. H. Hofman te Den Haag ver vaardigde Gedenkraam, in het schil deren waarvan ook diens medewerker de heer W. Wagemans een belangrijk aandeel had, plechtig onthuld door de Canadese ambassadeur. Na gemeenschappelijke zang van het God save the King, sprak de voorzitter van het College van Kerkvoogden dr. H. Hofstra het openingswoord uit, waar in hij zijne Excellentie ambassadeur Pierre Dupuy, de commissaris der Ko ningin in deze provincie, mr. H. P. Linthorst Horna gemeentebestuur van Sneek, tal van predikanten en de Deken van Sneek, een vertegenwoordiger van Rijksmonumentenzorg en de heer Hof man, de glazenier die het gedenkraam vervaardigde, en zijn echtgenote in het bijzonder welkom heette. Om een plan als het aanbrengen van dit Gedenkraam in deze kerk te verwezenlijken zijn drie dingen nodig: geld, een goed idee en de rechte man op de rechte plaats. Zo is ook inderdaad de ervaring van Kerkvoogden geweest. Voor het geld werd een beroep op de gehele Sneker bevolking gedaan, en we zijn niet teleurgesteld. In het tekort kon men op min of meer verrassende wijze voorzien. Wat het goede idee betreft, de zinnebeeldige voorstelling in het ge denkraam moest in overeenstemming zijn met de gewijde sfeer hier, en dat dit bereikt is, is gevolg van het feit, dat we in de heer Hofman de rechte man op de rechte plaats hadden. De opdracht aan hem was niet gemakkelijk, maar hij heeft haar uitgevoerd in voortreffelijke samenwerking met het cc'lege van Kerkvoogden, in hoeverre hij geslaagd is daarvan zal ieder zich nu kunnen over tuigen want het moment der onthulling is daar. Spr. verzoekt dan zijne Excel lentie ambassadeur Dupuy als- nu het raam te onthullen en als deze In de ouderdom van 69 jaar is over leden de heer P. Bos. De heer Bos is enige jaren lid van de raad van Sneek voor de S.D.A.P. geweest en was de stichter van het vroegere gebouw de Harmonie in het Sperkhem. te geven door het Chr. Muziekcorps „Concordia” van Ijlst, Dir. S. Tiemer- sma Leeuwarden, op Donderdag 8 Sep tember 1949 ’s avonds 8 uur op het Mar- tiniplein. - door het opentrekken van een gordijn aan dit verzoek voldaan heeft geeft dr. Hofstra een toelichting bij de sym bolische voorstellingen op het raam, waarin, tussen de wapens van Neder land en Canada aan de onderzijde, die van Friesland en Sneek aan de boven kant, symbolisch het leed en verzet tij dens de bezetting en de zegen der be- vrijding is uitgebeeld, terwijl in de kop de inspirerende werking van het Chris telijk geloof in het verzet is gesymboli seerd. We hebben reeds eerder een en ander van de composities meegedeeld en menen dus daarm.ir te mogen verwij zen. Nadat bij orgelspel van de heer IJ. Rusticus de doden waren herdacht, sprak burgemeester Raster- h o f f over X. -xxxxxzxx. De collecte voor het „Draagt Elkanders Lasten”, vankelijk alhier morgen Dinsdag worden gehouden, is blijkens een adver tentie in dit blad uitgesteld tot Din«. Montpellier, 12 Augs. Ik moet nog even vermelden dat wij even buiten Limoges, toen we stonden te wachten op een auto, we iemand aan de kant van de weg kikkers zagen villen, die gebra den zouden worden, zoals hij zei. Ze smaakten erg lekker zei hij en hij vroeg ons of wij ze ook lustten, maar we zei den dank U. Volgens de medetrekkers in Frankrijk moest het ten zuiden van Parijs nog vui ler zijn, dan ten noorden. Gelukkig ben ik tot de ontdekking gekomen dat op de route die wij gevolgd hebben (Parijs- ChateaurouxLimoges—Toulouse—Mont pellier) de huizen langzamerhand beter werden. Rode dakpannen b.v. zoals in Holland kent men hier ook, alleen de soort steen waarvan men hier de buizen bouwt is geheel verschillend van die in Nederland. Men hakt eenvoudig stukken steen uit de berg, slijpt ze een beetje bij en daarvan worden de huizen gebouwd. De huizen der vermogenden hebben al len even grote stenen, maar de andere huizen zijn van verschillende soorten steen gebouwd, groot en klein. De steen soort is een soort mergel net zo als men in ons Limburg vindt, er zijn echter ver schillende kleuren, bruin, rood, grijs, paarsachtig. De hoofdwegen zijn hier allemaal ge asfalteerd. Is het nodig om een nieuw wegdek te maken dan gaat men naar een berg waar men het zogenaamde steenslag uithaalt, het wordt door een speciale machine fijn gemalen tot het de grootte heeft van grint, en dan is het klaar voor de weg. Onze reis bracht weer veel afwisse ling. In Haute Vienne was het bergach tig en gingen we soms 10 a 15 km per uur vooruit als we de berg op moesten. Maar ging het bergafwaarts, dan werd soms de motor af gezet (als er geen bochten waren, en die zijn er vele)Van af de bergen, waarop we toerden, kon den we de Pyreneeën zien, hoewel ze nog wel 100 a 150 km weg waren. We zagen dan ook alleen de uitlopers. ’s Avonds kwamen we om 12 uur in Carcasonne aan, waar we geen slaap plaats konden krijgen, zodat we maar onder de sterren hebben geslapen. Halfweg Sête, een vissersplaats, prachtig gelegen op de helling van een heuvel die in zee uitloopt, hebben we ge stopt en zijn, zoals vele andere reizigers, het zilte nat ingegaan. In Montpellier vonden we na lang zoe ken een jeugdherberg. Het was een oud gebouw dat deel uitmaakte van een gebouwencomplex dat de „caserne Joffre” heet. In 1918 sliepen hier 18.000 soldaten. Thans is het bijna verlaten. Nog een paar mensen wonen er. De ge bouwen zijn ook wat bouwvallig. In de jeugdherberg ben je vrij man. De kraan is 200 m. van de herberg, zodat je eerst een eind tussen de gebouwen door moet lopen om je te v assen, ’s Avonds zijn we de stad in geweest naar l’Esplanade, een brede ooulevard, die parallel aan de kaze *ie loopt en waar in de muziektent n symphonieorkest speelde. Wat me opviel was, dat er in geen een café (we zijn naar ongeveer 20 geweest) een Het jeugdige Bruidspaar uit de optocht van de Kleuterschool te Ijlst bij de kinderfeesten aldaar gehouden 31 Augu"<uS 1949. hoff, Havinga heeft voor hun de glazenier de heer Hofman de wijze waarop hij zich kweet, en bood hij mevrouw Hofman bloemen aan. Spr. dankt ook de ver tegenwoordiger van Rijksmonumenten zorg voor zijn aanwezigheid, architect Leeman voor zjjn medewerking bij de plaatsing van het raam, de fa. Bren- ninkmejjer voor het aankleden van het gedeelte van het Kerkgebouw waar de plechtigheid gehouden werd. Tenslotte vestigt spr. er de aandacht op dat de firma Flach zeer geslaagde reproduc ties van het raam maakte, waarvan hij de eerste exemplaren aan de ambas sadeur, de Commissaris der Koningin en burgemeester Rasterhoff aanbiedt. Na gemeenschappelijke zang van het Lutherlied in Friese vertaling, en dank gebed door ds. Spier, geref. predikant alhier, werd geëindigd met gemeen schappelijke zang van couplet 1 en 6 van het Wilhelmus. eerden en onze vrijheid en zo was het met de luchtstrijdkrachten. De oorlogs verklaring aan Japan werd gevolgd door de strijd om Indonesië, aan de slag in de Javazee blijft de naam Karei Doorman onverbrekelijk verbonden. Aan de lan ding in Normandië en de latere gevech ten deden ook Ned. strijdkrachten mee. Dit is zeer in het kort ons nationale verzet, met H. M. de Koningin als cen trale figuur. Maar achter dit alles ligt een zee van ellende, van beproevingen, van offers. Laten wij ons toch steeds die offers, gebracht voor >nze vrijheid her inneren, allen die ze brachten of hun nabestaanden hebben recht op onze steun en ons medeleven. Het Bevrij- dingsraam op deze historische plaats symboliseert het verzet van het Neder landse volk. Gaarne brengt spr. hulde aan hen die het initiatief tot het aan brengen er van namen. Het raam zal de herinnering aan die tijd bij ons en het nageslacht levendig houden. Maar het moet ons meer zijn dan een in ’t oog springende versiering van dit kerkge bouw. Nog is het geen vrede in de we reld, nog worden jonge levens in oorlo gen vernietigd. Toch willen overal de mensen, niet anders dan wjj zelf willen nl. vreedzaam naast elkaar leven. Moge dit raam er toe bijdragen dat wij er ons steeds meer van bewust worden dat ook wij onze bijdrage tot het verwerkelijken van de vrede hebben te leveren. Deze wereld is in een voortdurende ontwikke ling, soms langzaam, soms sneller, thans lijkt het zelfs met een verbijsterende snelheid te gaan. Bedriegen de tekenen niet dan zijn we thans genaderd tot een periode van samenwerking met andere volken in grotere mate dan ooit tevo ren. Die zal dan in de eerste plaats ge richt moeten zijn op vrede en gerechtig heid, dat is onze plicht als mens en toen leger, Christen. Geve God dat bjj de vervulling van deze opdracht wij als volk een een heid mogen zijn. Als een nieuwe oorlogs- ramp ons zou treffen zou de wereld on dergaan in bloed en tranen. Moge de aanschouwing van dit gedenkraam in dit kerkgebouw ons dan steeds aanspo ren God te bidden deze geschonden we reld vrede en gerechtigheid te schenken. Spr. legt namens het gemeentebestuur een krans aan voet van het raam in eerbiedig gedenken van allen die het leven lieten in het nationale verzet. Mo gen wij bereid zijn tot dezelfde offer vaardigheid als zij. Het illegale verzet. Over het illegale verzet sprak de heer S. Havinga, voorzitter van de Stich ting Sneek 19401945. Spr. weet dat in de waardering van het illegale verzet enige kentering is gekomen, er is zelfs kritiek. Maar in dit raam is ook het illegale verzet gesymboliseerd met als centrale figuur de ridder die met geslo ten vizier strijdt, en dus heeft ’t zin er hier even bij stil te staan. Ongetwijfeld is dit verzet hier op aangrijpende wijze uitgebeeld. Er is een onlosmakelijk ver band tussen het vandalisme van de vijand en bezetter en het illegaal ver zet, het een riep het ander op. De strijd moest met gesloten vizier gevoerd, dat kon niet anders. Hij begon zeer simpel, hier omdat men de Duitse overwinning moeilijk kon verkroppen, daar wegens ergernis over het vandalisme van de bezetter enz. Gaandeweg werd de smeu lende vonk tot felle vlam, door de Jo denvervolging, de slavernij (arbeids inzet), Silbertannemoorden enz. Al spoe dig openden zich tal van huizen gastvrij voor de vervolgden, heerlijk dicht kwa men we door het ondergrondse verzet bij elkaar men denke aan het bevrij den der gevangenen. De grootte van het onrecht heeft de grootte en trefkracht van het illegale verzet bepaald. Spr. ont kent niet dat er ook fouten zijn ge maakt, het was een strijd van mensen en zelfs in deze door idealen gedragen arbeid waren er tekortkomingen. Maar ondanks menselijke zwakheid en klein heid is er toch iets groots geschied en biedt deze illegale strijd een beeld van trouw, gedragen door zuivere motieven. Maar spr. is overtuigd dat menselijk idealisme niet voldoende was in deze strjjd. Het biedt daarvoor te weinig vaste punten om op te bouwen. Slechts het ideaal, God te willen dienen en in Hem te willen leven en het gebed heb ben voldoende spankracht voor het ver zet opgeleverd. Dit is echter niet alleen een dag van herdenken maar ook een die ons oproept onze belofte van trouw te herhalen tot welzijn van ons land. Een krans leggend aan de voet van het raam ter herden king van hen die in het illegale verzet vielen uit spr. de wens dat allen God mogen bidden om zoveel trouw als zij die vielen hebben getoond in de tijd van nood die achter ons ligt. Het Kerkeljjk verzet. Ds. H. van Niel sprekend over het F°rkelijk verzet zegt dat een onthulling als deze tot de uitzonderingen behoort. Onze Ned. Herv. Kerken immers ken merken zich als regel door grote sober heid, soms kaalheid. De diepere oorzaak daarvan is dat onze kerken geen tem pels zijn, de gemeente zelf is tempel Gods, de kale kerk predikt ons dat wij nog niet in ’t Koninkrijk zijn, doch dat eens de heerlijkheid komt. Is het nu wel verantwoord in zulk een kale kerk een zo kostbaar raam aan te brengen 1 Onze vaderen in de Gouden Eeuw deden het ook al, het is niét iets nieuws, de kerk staat midden in het volk, dat grote din gen wil gedenken. In de Heilige Schrift neemt het gedenken een centrale plaats in. Waarom zouden wij dan ook hier gezien kunnen wij dan ook kerkvoogden dankbaar zijn voor hun initiatief. Het was ook niet zonder bedoeling dat dit geschiedt in dit centrale kerkgebouw. Immers in het raam is een zeer ruime plaats gegeven aan het kerkelijk verzet. En dat kerkelijk verzet was er vooral omdat het nazidom anti-christelijk was. Barth moge een veelomstreden figuur zijn, hij heeft de antichrist in het nat. socialisme het eerst onderkend, hij zag het als een tegenkerk. Toen een groot deel van het volk nog de kat uit de boom keek, lieten de kerken haar waar schuwing al horen, dat was het profe tisch verzet van de kerk: men moest meer horen naar God dan naar wie an ders ook. Ondanks de gevaren welke het meebracht, zweeg de kerk niet, doch het ging haar niet om helden zonder meer doch om helden des geloofs. De Kerk stelde tegenover allerlei bepalin gen van de bezetter het profetische woord: „Zo zegt de Heer”. En het volk kreeg oog voor het hoge belang van het verzet tegen de tyrannie, het werd een zegen voor het kerkelijk leven, ook omdat in die nood van het verzet een samenwerking der kerken groeide, waar aan we nu met weemoed denk'n. In dat kerkelijk verzet heeft menig christen het leven gelaten maar de Kerk haar koninklijke roeping vervuld. Met een moed, welke koningskinderen past, is, toen bijna nergens meer de waarheid gezegd kon, van de kansel getuigd. Bij een waarachtig christen zijn woord en daad een. Duizenden christenen stelden hun huizen open voor de vervolgden. Zo was er aan het verzet der kerk ook een priesterlijke kant, die van zich zelf te offeren bij het redden van anderen. De nazidraak is neergeveld, maar het is goed ons nog eens bij dit alles te bepa len want nog steeds staan wij in een wereld waarin de boze leeft. Wiegt uzelf dus niet in slaap, in dit leven is geen vrede, onze toekomst is het Koninkrijk Gods. In navolging van vorige sprekers legt spr. aan de voet van het raam een krans ter gedachtenis van hen die in het kerkelijk verzet vielen. De Bevrijding. Zijne Excellentie ambassadeur Pier re Dupuy spreekt over de Bevrijding. Het is hem steeds een vreugde weer in Friesland te zijn. Hij weet met hoeveel geestdrift de Canadese strijdkrachten hier ontvangen werden en hoezeer ze zich hier thuis voelden na de langduri ge inspanning van de harde oorlog, hier genoten ze het eerst weer de zegening van de vrede. Diep getroffen is spr. dat men zijn landgenoten thans weer eert in de symboliek van dit raam. Ook na mens de Canadese regering brengt spr. daarvoor dank. U hebt het passend ge oordeeld, aldus spr.,, dit gedenkraam aan te brengen in deze eerbiedwaardige kerk. Zeer terecht! Want de wortel van het verzet tegen het nazisme ligt in het christendom, dat door het nationaal- socialisme werd gehaat. Zolang het christendom de mensheid inspireert, zul len de krachten van de boze niet over winnen. Al moeten deze nog steeds be streden, het kwade zal nooit triomferen, als ons geloof in God en ons vertrouwen op Hem gevestigd blijft; uit deze onuit puttelijke bron vloeit ook de broeder schap van het Nederlandse en Canadese volk voort. Het is niet de eerste maal dat in deze kerk het Canadese volk ge- eerd wordt, immers een gedenksteen in de buitenmuur herinnert aan de Cana dezen die het hoogste offer brachten. Thans in dit raam wordt ook weer eer aan sprekers land bewezen, het zijn be wijzen van een kameraadschap gegroeid in een verwoestende oorlog, maar blij vend omdat «ze gebaseerd is op gemeen schappelijk belijden van het Christendom en geloof in de waardigheid van de mens. Dit schone raam is een passend bestanddeel van dit uw geestelijk cen trum. Spr. is er trots op dat dit raam een verwijzing bevat naar zijn geboorte land doch hij waarschuwt ook dat het goede niet vanzelf triomfeert over het kwade. Dat mogen we ook in deze tijd nu nog altijd gestreden moet tot hand having van de Westerse beschaving niet vergeten. Spr. weet echter dat het ka rakter van het Friese volk waarborg'" dat het erfgoed niet zal verloren dat heeft het gehele Nederig’ trouwens in de bezettingsstr onder de inspirerende leid4®’, van aet Huis van Oranje, en da. Z1J de geeste’ die een voortdu- njke steun der kerke^ ,g rende basxs van m kt kransleggmg he’ r 6 lenen. Nadat de 13^ J P e S a’ als voorzitter vLit(S k 3 C°3. e en na' nité ook door het neerleg-- XTvar^e krans deze &evallenen heeft f!Lrd\eekt dr- Hofstra een slot woord rÜ1 hij in de eerste Plaats ambaskv ÜUpUy dankt voor ZÖ« amoasTheld en de door hem uitgespro. aanwee. inderdaad zijn er br.-.ederban- en ït het Canadese volk gesloten en en ^gratie zaI bevorderen dat deze e e sterker worden. Las spr. niet 3 ee5.s gisteren een advertentie in het aoger Nieuwsblad vermeldende de ®"te in Blythes wood (Canada) van =e Pd James, zoon van Grant M. Ho on en Janny K. Watson—de Jong c. brengt spr. de ambassadeur voor ^oorden tot volk en kerk gericht. die in deze kerk komen zullen vergeten dat het de Canadese am- aiadeur was, die dit raam onthulde en tiende geslachten zullen door dit *m niet vergeten, wat Canada voor heeft gedaan. De Commissaris der Koningin dankt spr. voor zijn aanwe zigheid, bekend is welk een belangrijke plaats deze innam in de strijd voor de vrijheid en hoe hij ook thans steeds op de bres staat voor de belangen van het Friese yoUc. Nadat spr. de h.h. Raster en van Niel bedankt redevoeringen wenst hij 1 geluk met van zijn taak Zaterdag is Sultan Hamid II tianak, Zondag Mohammed Hatta met enige andere leden van de Indonesische delegaties ter Ronde Tafelconferentie in Sneek geweest. In hotel de Wijnberg werd enige tijd verbleven waarna een boottocht langs het Friese merengebied werd gemaakt. Morgen, Dinsdagavond te 7.15 uur is er een openbare vergadering van de raad der gemeente Sneek, waarin de nieuw benoemde raadsleden geïnstal- en twee wethouders worden dag 13 September a.s.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1949 | | pagina 1