Liftende door Frankrijk
Hoe Sneek er vroeger uitzag
DIPLOMAZWEMMEN in het Sneker zwembad
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
f
re
it-
Mn
4e JAARGANG No 71
76
L. KIEZEBRINK
Concert
Orgelconcert
872
Verliezen in Indonesië
Kunst aan Allen
Simavi-collecte
Het ontwerp interimregeling voor
Suriname wordt ingetrokken
Sport en Liefdadigheid
2e Toelatingsexamen
R.H.B.S. Sneek
Famke ünder auto
KLEINZAND 7 - Telef. 2872
DINSDAG 13 SEPTEMBER 1949
Ds. J. Hengst te IJlst 80 jaar
Een wandeling door Sneek in het jaar 1543
Concert te IJlst
Geref. Kerken willen
samenspreking met K.O. 31
Verdronken
-Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD
p-
jr™
,<g,
VRIJDAGS.
rma
Redacteur:
18.
5.
10.
ver-
Men.
Het radiotoestel.
Na loting onder de vele goede inzen
dingen is het radio-toestel, uitgeloofd
voor de juiste voorspelling van de uit
slag der voetbalwedstrijden, gewonnen
door mej. G. Bakker, Winsemiusstraat
alhier,
12.
13.
1.
2.
3.
4.
8.
9.
Arthur Ney
een
A. Billetou
Comp. E. Ruh
F. Hannush.
Het kabinet heeft de Koningin mach
tiging gevraagd het ontwerp-Interim-
regeling voor Suriname in te trekken.
Het kabinet is hier toe gekomen door
dat zij uit het voorlopig verslag der
Eerste Kamer heeft afgeleid, dat een
niet onbelangrijk deel der Kamer ge
neigd schijnt, het ontwerp in zijn tegen
woordige door de Tweede Kamer ge
amendeerde redactie niet te aanvaar
den. Door de loop der gebeurtenissen
blijkt de voorgestelde regeling in plaats
van de verhoopte wederzijdse bevredi
ging te geven voor Suriname een steen
des aanstoots te zijn geworden. Aldus
wordt medegedeeld in de memorie van
antwoord over het ontwerp aan de Eer
ste Kamer.
De regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen de volgende
verliezen in Indonesië zijn gerap
porteerd:
6.
7.
JUTRYP-HOMMERTS. Doe’t it fam
ke fan de hear P. Yntema ynienen efter
in stilsteande bus fan de Z.W.H. wei,
dwers oer de dyk roun, waerd hja oan-
riden fan in auto, dy’t fan de oare kant
kaem. Hja klage earst noch al hwat oer
har side, mar neffens de dokter wie it
net fan earnstige aerd.
n.m.
ger.
hall
per
Redactie-adres
SL, s.
rr t
SNEEKER NIEUWSBLAD
De Vereniging Simavi (Steun In Me
dische Aangelegenheden Voor Inheem
sen) te Haarlem, roept telken jare ons
volk op, om mede te helpen de ontzet
tende medische nood ir de Tropenlanden
te lenigen. Zo ook nu weer. Men leze
aandachtig de folders die hier ter
plaatse door de post huis aan huis be
zorgd worden en dan is een verdere op
wekking om te steunen overbodig. Dan
wordt men gegrepen door de onmen-
selijke misère waarin een bevolking van
75 millioen mensen in Oost en West
leeft. Een handjevol dokters en ver
pleegsters zet ginds alle krachten in
om het leed te verzachten en de zieken
te helpen. Maar wat is één dokter op
een half millioen mensen? Want zo zijn
de verhoudingen in Indonesië zo onge
veer! Stelt U zich voor: twintig dok
ters voor geheel Nederland! Daarom
spant Simavi alle krachten in om gelden
bijeen te brengen voor de leniging van
die nood. In 1948 bracht Nederland
400.000 voor dat doel bijeen. Een mooi
bedrag en toch nog slechts een druppel
op een gloeiende plaat. En zo luidt Si
mavi dus opnieuw de noodklok. Op 20
September wordt te Sneek een collecte
gehouden. Laat een ieder zijn gave ge
reed leggen. En laten zij die kunnen,
hun diensten aanbieden om de collecte
te doen slagen; Door het barmhartig-
heidswerk van Simavi kan ons volk aan
de volken in de Tropenlanden tonen,
dat wq hart hebben voor hun lot en
lijden. SIMAVI.
Ds. J. Hengst, emeritus predikant van
Wolsum en Westhem cn thans wonende
te IJlst, hoopt Dinsdag 13 September
zijn 80e verjaardag te vieren. Ds.
Hengst werd 13 September 1869 gebo
ren en deed in 1895 zijn proponentsexa
men voor het Provinciaal Kerkbestuur
van Friesland. 13 October van datzelfde
jaar verbond de jubilaris zich aan zijn
eerste en enige gemeente Wolsum en
Westhem, die hij heeft gediend tot 15
November 1943 toen hem, na 48 vol
brachte dienstjaren, op 74-jarige leeftijd
emeritaat werd verleend.
te geven door het Stedelijk Muziekcorps
„Sneek”, Dir. A. Bo wman op Vrijdag
16 September a.s. ’s avonds 8 uur. Pro
gramma: 1. Florentiner Marsch, J.
Fucik; 2. Dichter und Bauer Ouverture,
Fr. van Suppé; 3. La Housarde, Valse
Militaire, L. Ganne; 4. Franz Schubert
Fantasie, arr. A. Floris; 5. The Great
little Army, mars, K. Alford; 6. El
Capitan, Mars, Sousa; 7. Ie Marche aux
Flambeaux, Meyerbeer; 8. Espana, Val
se, E. Waldteufel; 9. Fantaisie Ballet,
L. Montagne; 10. Colonel Bogey on Pa
rade, K. Alford.
Avignon, 14 Aug. De auto’s die hier
rijden zijn van heel verschillende soort.
Van de alleroudste tot de hypermode
ste toe. De Franse wagens zijn meestal
ontzettend oud en dreigen 'vaak in el
kaar te zakken. En omdat de benzine
hier erg duur is (43,20 frs.) rijden er
vele wagens op gas en electrische
stroom en andere hebben nog gas-gené-
ratoren van de oorlog. Ook zie je hier
nog wagens met massieve banden, die
voorthossen en botsen en een onzettend
lawaai maken. De meest voorkomende
luxe wagen is de .Citroën”, die in
Frankrijk zelf vervaardigd wordt. Ér
rijden hier wel Buicks, Chevrolets en an
dere „sleeën”, maar dan is de eigenaar
Amerikaan, Engelsman, Belg of Neder
lander. Verder lopen hier nog wagens
(vooral bussen en camions) op gas-oil,
ruwe olie, die een verschrikkelijk ver
stikkende rook ontwikkelt.
Daar onze „geld-hoop” snel kleiner
wordt, bestaat ons dagelijks voeds'l uit
droog, hard, bruin brood met druiven,
die hier bij duizenden langs de wegen
groeien. Af en toe kopen we wat melk
Fantasie van
lied v
Klankfestijn, mars
Koraalmuziek.
De generale synode van de Gerefor
meerde kerken in Nederland heeft be
sloten, zich opnieuw te wenden tot de
Gereformeerde kerken onderhoudende
artikel 31 K.O. met het dringende ver
zoek tot een samenspreking. Zij wil
alles bespreken wat de beide groepen
gescheiden heeft en gescheiden houdt
en hoopt, dat kerkelijke gemeenschap
mogelijk zal zijn.
Advertentieprijs 15 ct. per m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager.
Abonnementsprijs f 2.50 per half
jaar. Franco per post f 3.75 per
half jaar
Giro 50748 ten name van Firma
E. JL Drijfhout, Sneek.
Ons rest nog een bezoek aan twee
door de registers in 1543 genoemde stra
ten: het „cleijn Suyerdereijndt” en het
„groet Suyerdereijndt”. Alle Snekers
kennen nog het „Suerend”, hoewel op de
naambordjes deftig staat van „Zuid-
end”, wat nochtans geen vlees en geen
vis is, geen Nederlands, geen Fries en
geen Snekers. Waarom dan ook maar
niet van „Suupmarkt” „Zuipmarkt” ge
maakt
Intussen is er nu nog maar één van
de beide „Suerenden” onder de oude
naam voort blijven leven. Wellicht vond
men het lastig, deze onderscheiding in
„groot” en „klein”, en zo kwam het,
dat het Groot Zuidend omgedoopt w <1
in Oude Koemarkt. Wanneer deze ver
andering kracht van wet kreeg, is mjj
niet bekend, dit zou nog eens moeten
worden nagegaan. Wellicht eerst in de
vorige eeuw, want alle oude Sneker
stadsplattegronden laten nog de oor
spronkelijke benaming lezen.
Hoewel wij er nog geen strikte bewe
zen voor hebben kunnen verzamelen,
houden wij het er voor, dat beide stra
ten ontstaan zijn als bebouwing aan
weerszijden van eci gracht of vaart,
welk water dan later gedempt werd en
tot straat aangelegd. Dat het „cleijn
Suijereijndt”, althans voor een deel, oor
spronkelijk een grachtje was, blijkt uit
de 16e en 17e eeuwse stadsplattegron
den. Het „groet Suijereijndt” kan heel
goed de tegenhanger als stadsgracht
zijn geweest van de Singel, zodat Sneek
in een oudere gedaante dan een derge
lijke aanleg heeft bezeten als nu nog
IJlst of Workum, die in hun groei zijn
bljjven steken reeds in hun eerste grach
tensingel.
Maar nu de bewoners. Eerst dan het
„groet Suijerdereijndt”: „Huijs met twee
earners staende int groet Suijerderijndt
aent kerckhoff, op ’t noerd van Cornells
Cramers huijs, beboerende totte voirs.
Prove” (t.w. van Sint Mich' Dit wil
dus zeggen een huis, bewoond door twee
gezinnen.
Op de hoek daartegenover woonde
een priester: „Heer Pieters steed, op die
hoeck van de Straet, in dat groet
Suijerderijnd”. Nu dus het pand, waarin
gevestigd de zaak Groeneveld.
Dan horen wij an een huis, dat de
naam droeg van de Eenhoorn, blijkbaar
een huis van enig aanzien. Het betaalt
ook een hoge steedpacht van één goud
gulden ’s jaers; „op die hoeck fan ’t
groet Suijerderijndt, hetende Enenghe-
hoern, daer Douwe Pouwels ende Maer-
ten Jouckesz op woenen”. Waar dit huis
stond, valt niet uit te maken alleen op
grond van deze aanduiding.
Wat de „Eenhoorn” betreft, men weet
dat dit dier thans nog in de heraldiek
voort leeft. In de Midde'eeuwen werd
het echter in de leerboeken behandeld
als een werkelijk schepsel, dat zich zou
ophouden in de afgelegen Aziatische
steppen en een merkwaardig kuis leven
leidde. Het was spierwit van kleur, en
onderscheidde zich uiterlijk van gewone
paarden door het bezit van een lange,
getorste horen, ingeplant op het voor
hoofd en kaarsrecht naar voren steken
de. Vanwege zijn kuisheid was het een
Maria-symbool. Vandaar, dat het in de
kerken verscheen op allerlei afbeeldin
gen in steen, hout of verf. Nog heden
ten dage kan men in de kerk van Lop-
persum in Fivelgo tegen een koorgewelf
een schildering zien aangebracht uit de
15e eeuw, die ons een tronende Maria
laat zien, aangebeden door een Een
hoorn, die zijn kop in haar schoot legt.
Als bewijs van het werkelijke bestaan
van dit fabeldier toonde men in som
mige kerken wel de echte horen van
zulk een Eenhoorn. Men kon verleden
Verschijnt
DINSDAGS en
Administratie
Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co.
KantoorGROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
zijn
ren
na-
oak
-
De 4e orgelbespeling in de Noorder-
kerk te Sneek werd Donderdagavond
wederom door de Heerenveense organist
R. Teule gegeven. Had deze de vorige
keer een keuze gedaan uit werken van
Nederlandse componisten, ditmaal was
het programma geheel gewijd aan com
posities van Duitse meesters uit de 17e
en 18e eeuw. Erg diep had de heer Teule
niet in de Duitse orgelliteratuur ge
speurd. Na Praeludium, Fuga en Ciacon-
na van Johann Pachelbel, was hij via
twee koraalbewerkingen (resp. van
Pachelbel en Walther) bij Joh. Seb.
Bach beland en gebleven. Overigens
bood de keuze der werken genoeg ver
scheidenheid, zodat zowel de meer ver
wende luisteraars als zij, die slechts een
enkele keer een concert bezoeken, aan
hun trek kwamen. De orgelkoralen zijn
door hun eenvoud’ge en duidelijk te on
derkennen bouw en de veelal bekende
hoofdmelodie zeer instructief. Van de
meer gecompliceerde werken noemden
we reeds Praeludium, Fuga en Ciaconna
van Pachelbelverder werden nog ge
speeld Praeludium en Fuga in e moll en
de bekende Toccata en Fuga in d moll
van Joh. Seb. Bach. De uitvoering van
dit voor een orgelconcert vrij lange pro
gramma was over ’t algemeen heel goed.
Vooral in de grotere werken klonk het
orgel behoorlijk en kon men de techni
sche vaardigheid van de organist be
wonderen. Minder goed slaagden de or
gelkoralen. Aan technische beheersing
ontbrak nogal eens wat (b.v. in „Ach
Gott und Herr” van Johann Gottfried
Walther en „Wachet auf ruft uns die
Stimme” van Bach), terwijl in de minder
rijk geharmoniseerde variatievormen de
klank van het orgel te kort schoot. Al
werden dan niet alle muzikale wensen
bevredigd, het luisteren naar wat groot
meesters als Pachelbel en Bach ons te
vertellen hebben is toch altijd de moeite
waard. Het is dan ook jammer, dat de
belangstelling voor deze orgelconcerten
nog :o gering blijkt.
De vijfde en laatste bespeling vindt
plaats op Donderdag 22 September door
de heer J. W. Boeijenga, L. G.
Woensdag werd in het Sr ker Zwem
bad onder auspiciën van de Zwem- en
Poloclub „Neptunus” diplomazwemmen
gehouden voor de diverse school- en
vaardigheidsdiploma’s van de Ned.
Zwembond. De deelname was groot, ter
wijl ook een flink aantal toeschouwers
van hun belangstelling blijk gaf.
Het diploma I (voorbereidend diplo
ma) werd uitgereikt aan 48 candidaten,
diploma II (geoefend zwemmer) aan 64,
nl.: Meisjes: Coco Bakker, Hinke Schuil,
Alie Seinen, Betty Haga, Mieke V. d.
Laan, Tjitske Talen, Hylkje de Jong,
Mien Niemeijer, Peto Steenbeek, An
neke Lokkerbol, Juleke v. d. Zee, Gerda
van Bruggen, Janny de V Tiny de
Vries, Willy Stout, Trijntje Metz, Jan-
nie Beintema, Rita de Jager, Greetje de
Vries, Leida Bok, Dina Schutte, Ar 'ie
v. d. Laan, Aafke Poukema, Antje Har
der, Jann’ Siebesma, Hannie Visser,
Martha Alberda, Jetty Obbema, P.
Zwalué, Bertha Schrichte, Loetje Bruins.
Jongens: Hylke Zuidema, Gerlof de
Jong, Jo de Lang, Frits Monsma, Gerard
Steffens, Eddie de Vries, Piet de Wit,
Harry de Jong, Rinze Veenstra, Gerben
Postma, Albert v. d. Herj, Berend
Zoethout, Abra' am Wiersma. Rink de
Vries, Theo Asman, Michiel Hoekstra,
Rienk Mud, Klaas Harder, A nne Harder,
Harm Steenbergen, Lammert Brouwer,
Gerard Duinkerken, Joop Kamphuizen,
Berend Klos, Roelof van Noord, Anne v.
d. Reiden, Theo Poiesz, Leo v. d. Bles,
Jan v. d. Wolf, Kees de Rijk, Bram de
Jong, Henk Ligthart, Gosse Bloem,
Hans de Jong, Harm Fernhout en Bram
Koenen.
driks, Ellie van Kampen, Paulien Don
kersloot, Tineke de Jong, Gretha Veen-
sma, Marian v. d. Her ell, Dina Schutte,
Trijntje Harder, Corrie Kamphuizen,
Doutje Faber, Jannie v. d. Heuvell,
Niesje Gerritsma, Margreet Krook,
Klaasje Nijholt, Juleke v. d. Zee, Rudie
Schram, Han Riphagen, Jan Nooitge-
dagt, Pieter Wesselink, Hans Schreu
der, Rein v. d. Akker, Tjeerd Boersma,
Folkert Wijngaarden, Feike Oppewal,
Dirk Pols, Jan Zwiers, Johannes Schot,
Ids Keizer, Simon Kingma, Henk Kla-
zema en Jan de Zee.
2000 m. aan: Pietje Hoppe, Geertje v.
d. Duim, Attie Deenik, Tiny Attema,
Nelly Abma, Reiny Smit, Hennie Wijk-
stra, Ge ’je Kroon, Geertje v. d. Leij,
Tilly Abma, Holly Rodenburg, Jettie de
Moed, Gerrit Dijkstra, Henk Brinkhof,
Jopie Martens, Henk Schram, Henk
Klos, Jurjen Klos, Henk Frantzen, Her
man Broekema, Henk Stenekes, Henk
IJntema, Henk Slagter, J. Wiersma,
Ulbe Visser, J. Spier, Wim Schot, Rinse
Bijlsma, Theunis Wiersma en Okke Fer.
werda.
3000 na. aan: Wella Westra, Maartje
Rijpkema, Gretha Muller, Nita Wind,
Ciske Douma, Frans de Jong, Auke
Wiersma, J. H. Visser, Harm Fernhout
en Gosse Kroon.
KONINKLIJKE LANDMACHT:
Gesneuveld 1 September: Ser-
geant-maj. J. F. H. Hoefs, leger-
nr. 200804000, uit Uden.
Toegelaten tot Klasse I Johan Hane-
wald, *Jansje Harder, Karst Nauta, al
len te Sneek. Piet van Dijk, Balk. Obe
Hobma, Bolsward. *Margje Kroes, Deer-
sum. Wim Gribnau, Scharsterbrug. *Ti-
tia Ament, IJlst. *Mietje van Haersma
Buma, IJsbrechtum. Durk Noordmans,
IJ tens.
Toegelaten tot Klasse II Paul de
Jong, Jelte Ligthart, Sneek. *Jannie
Smid, Workum. Harry ±roelstra, IJlst.
Toegelaten tot Klasse III *Joke Slip
pens, Sneek, Sijbren Westra, Gaastmeer.
Nico Algera, Lemmer. Robijn Hornstra,
Molkwerum. Wiebe Hoekema, Tjerk-
werd. Gerard Kingma, IJlst.
Toegelaten tot Klasse IVDurk
Groenhof, Balk. Fekke IJbema, Bols
ward. Keimpe Bloemhof, Scharnegou-
tum. Jan Bakker, Tjerkwerd.
zijn meisjes.
WOUDSEND, 8 Sept. Hedenmiddag
had in onze plaats een droevig ongeluk
plaats. Schipper Zoer werkzaam bij de
firma Krikke alhier, was op zijn werk
en de vrouw verkleedde zich even, ter
wijl het vierjarig dochtertje aan dek
was. Nadat de moeder zich had ver
kleed ging ze weer naar boven, maar
haar dochtertje was er niet meer. Aan
vankelijk dacht ze dat het kind de wal
op was, en moeder toog dan ook op on
derzoek uit, maar toen het kind niet
werd gevonden en niemand haar ook
had gezien, werd het ergste gevreesd.
Men ging daarom in de omgeving van
het schip dreggen en na een paar uur
zoeken werd het aanvallige kindje le
venloos naar boven gehaald.
KON. NED. IND. LEGER:
Gesneuveld 21 Augustus:
soldaat le kl. Z. Tairas, stbnr.
1825, uit Indonesië.
Gesneuveld 24 Augustus: Jav. sol.
daat le kl. inf. Kastanom, stbnr.
071301164 (oud: 10962), uit Indo
nesië. Jav. soldaat le kl. inf. Toe-
woeh, stbnr. 43229, uit Indonesië.
Gesneuveld 25 Augustus: Overle
den t.g.v. oorlogsverwo"ding op 25
Augustus Soend. soldaat le kl.
inf. Engkar, stbnr. K 104717310,
uit Indonesië. Men. korporaal inf.
G. A. Karisoh, stbnr. 32138, uit
Indonesië. Jav. soldaat 2e kl. inf.
Tjatiwa, stbnr. 281301241, uit In
donesië. Jav. soldaat 2e kl. inf.
Wakit, stbnr. K 8463521, uit Indo
nesië.
:eur,
van
oho-
cht,
eer-
lard
zoor
ge-
hij
der
Pauze
Koraalmuziek.
In ’t Zigeunerkamp, mars
U. Oscheit.
Andante in G Batiste
Souvenir ouverture Melodie
Alphons Dreissen
Saint-Triphon mars
11. Abendglocken,
(40 frs. per liter) en maken dan pap.
Meer kunnen we ons niet permitteren,
maar het zal wel loslopen.
Gisteren zijn we slechts langzaam
vooruitgekomen, ongeveer 100 km van
Montpellier naar Salon. Salon is een
aardig gezellig stadje en het voordeel is
dat er langs de wegen overal pompen
staan waar je water kunt drinken en
dat doe je nog al eens met zo’n warmte.
Want regenen doet het hier zelden. De
enige regen die we hebben gehad was
in Noord-Frankrijk, dus ongeveer een
week geleden. Het regent hier slechts
3 van de 12 maanden. Typisch is in Sa
lon dat men er een voorliefde schijnt te
hebben voor kleine aanhangwagentjes
achter de fietsen, waar ze brood, groen
ten en andere levensmiddelen in halen.
De nacht hebben we in Salon weer op
een politiebureau doorgebracht, dat was
de eerste keer dat ik op een brancard
lag. De volgende dag wilde het niet lif
ten, hoewel we telkens maar zongen
van „Sur le pont d’Avignon”, maar
nee, er kwam geen wagen. Pas na 8 uur
wachten kregen we een wagentje naar
Avignon, ongeveer 50 km van Salon.
Avignon is een oude beroemde stad.
De beroemde pont d’Avignon is er nog
maar voor de helft. Een oud mannetje
vertelde ons, dat 2 a 300 jaar geleden
er een grote lawine van de berg kwam,
die een eindje buiten Avignon ligt (on
geveer 2000 meter hoog) en die de halve
brug verwoestte, die geheel van berg
steen is gebouwd.
Om Avignon heen ligt een grote muur
met poorten er in naar de buitenwegen.
De stad heeft vele oude bouwwerken,
o.a. „le palais des Papes”. Het centrum
van Avignon bestaat uit nauwe, smalle
en hoge straatjes, waar alle verkeer
door gaat, wat soms penibele situaties
veroorzaakt.
Verder dan Avignon konden we niet
komen, dus weer een slaapplaats zoeken,
zoals iedere dag. Het politiebureau had
geen plaats; de jeugdherberg wou ons
niet hebben omdat we geen lid waren
van de N.J.H.C. Een goede Hollander
nam ons in zijn tent. Vandaag (Zondag)
hebben we met z’n zessen als Hollanders
(twee Maastrichtenaren, Dick, de
Utrechtenaar, bij wie we geslapen had
den, een a.s. beroeps-journaliste uit Mo-
kum en wij tweeën) pap gegeten tussen
alle andere trekkers overal weg. Samen
hadden we melk gekocht (de winkels
zijn ’s Zondags tot 12 uur open) en toen,
na even verwarmd te hebben, de Brinta
er in en we voelden onze magen weer.
Vandaag proberen we met Dick verder
te komen richting Nederland, waar we
over ongeveer een week hopen te zijn.
We hebben nog ongeveer 400 frs.
Programma van het concert (laatste
in dit seizoen) te geven door de Chr.
Muziekvereniging „Harmonie”, directeur
de heer S. W. de Boer, op Donderdag 15
September ’s avonds 8 uur in de mu
ziektent (Martiniplein) te Sneek:
F oraalmuziek.
Hou-Doe mars, P. B. Bisselink
Judex (Mars et Vfta) Ch. Gounod
La Gracieusa ouverture
Ph. S. Vlessing
Appèl aux Trompets mars
Arthur Ney
ta-
fte
•e-
et
|n
er
Het diploma III aan 10, t.w.: Antje
en Betty Wiegman, Tineke de Lang,
Annie de Jong, Wally Zondervan, Jan
ny Venema, Pietje Kallenkoot, Erica
van Gelder, Klaas Kuipers en Auke
Wiersma.
Diploma IV (eerste zwemvaardig-
heidsdiploma N.Z.B.) aan 13, t.w.:
Antje en Betty Wiegman, Mieneke
Meindersma, Tineke de Lang, Anneke de
Jong, Janny Venema, Geertje Appelo,
Meta Ridderikhof, Wally Zondervan,
Gerlof Scholte, Jacob Nooitgedagt, Roel
Schurink en Klaas Kuipers.
Diploma VI (laatste zwemvaardig-
heidsdiploma N.Z.B.) aan Marten Slob.
Verder werden nog de volgende diplo
ma’s uitgereikt:
500 m. gekleed zwemmen aan: Caro-
lien Dijksterhuis, Ankie Henstra, Lidie
Visser, Jopie de Haan, Akke Fijlstra,
Trude Bosscha, Marian Postma, Nettie
van den Bosch, Dina Schutte, Alida Me
ters, Afke Raukema, Rijkje de Haan,
Saakje Zijlstra, Renske Wierda, Tineke
Koolstra, Geertje Tjaarda, Annie Deth-
mers, Cobie v. d. Baan, Fokje Andriol,
Leendert Huisman, Leendert Rosier, An
dries Hummel, Klaas Nauta, Simon
Wierda, Tjeerd Postma, Rudolf Asman,
Johannes Schot, Gerrit Jansen, Jeen
Zwaga, Willem Kroon, Harm Steenber
gen, Dirk Pols, Berend Klos, Theo
Poiesz, Hendrik IJntema, Harm Fern
hout, M. Hoekstra eri Jaap Knobbe.
1000 m. aan: Annie Woudstra, _j.
Akke Woudstra, mevr. GraafsmaBos.
ma, mevr. M. Duboisv. d. Laan, mevr.
H. Venema, mevr. G. de Jong, Trijntje
Brouwer, letje Obbema, Dukke Hen-
Nederlandse lifters in Frankrijk.
Voor dat ik verder ga met mijn re-
laas moet ik nog even vermelden dat
we ’s Zondags de 7e Augustus in Parijs
naar de Ned. Geref. Kerk zijn geweest,
waar in het Ned. werd gepreekt. De
kerk begon ’s middags 3 uur, zodat we
om ongeveer half een van ons hotel
moesten vertrekken met de Metro naar
’t Zuiden van Parijs. Daar ergens in een
onogelijk straatje stond het kerkje dat
van hout was gebouwd. Het scheen ge
huurd te zijn, want er stond boven de
ingang een bijbeltekst in 't Frans. Het
kerkje was niet groot. Ongeveer 150
mensen konden er in. Twee smalle trap
jes van 50 cm breedte leidden naar het
galerijtje waar het orgel stond. Het was
een gewoon huisorgel maar met dubbel
klavier. Daar er geen organist was,
vroeg de dominee of ik op het orgel wil-
de begeleiden. Ik schrok eerst een
beetje, want dat had ik nog nooit eerder
gedaan, maar het ging best, hoewel het
orgel zelf niet 100 O.K. was. Als
„organist” ontving ik na de kerkdienst
m’n honorarium, dat we bij ons andere
geld hebben gedaan en daarna werd de
kerk bijna veranderd in een café. leder-
1 een zette zich maar zo gemakkelijk in de
bank of op de stoel als hij wilde en er
verschenen dames, die ons op Hollandse
thee tracteerden, en door de heren-afde-
ling rwerd er natuurlijk flink gerookt.
JJit lijkt wat vreemd, maai toe’- gebeurt
dat iedere keer als er kerkdienst wordt
gehouden, en dat is niet iedere week.
Het zijn allemaal Nederlanders, die hier
met elkaar na de kerkdienst, kennis
maken.
Opvoering: Jonkvrouwe
de la Seiglière.
Kunst aan Allen schrijft ons:
Het seizoen 19491950 wordt
Donderdag 15 September geopend
de opvoering van: Jonkvrouwe de la
Seiglière, een blijspel in 4 bedrijven door
Jules Sandeau en Regnier. Het stuk
wordt gespeeld door het Roti ?rdams To
neel onder leiding van Ko Arnold!. Het
stuk speelt in 1817 in Frankrijk, dus in
de na-Napoleontische tijd en vertoont
alle eigenschappen van een Frans blij
spel. Na de opv ring te Amsterdam
schreef het Parool o.a.„Ko Arnold! deed
het meesterlijk in de rol van de virtuoze
advokaat Destournelles en oogstte er
een open doekje mee Dan is hulde
gebracht aan de gehele, sterke bezet
ting, die voor een avond van cerebraal
vermaak zorgde en daarvoor terecht
langdurig en hartelijk toegeklapt werd”.
Terwijl de Maasbode zijn mening als
volgt te kennen gaf; „Meer dar de ver
wikkeling is het de geestige dialoog, die
dit blijspel tot een genoeglijk amuse
ment maaktDestournelles heeft eer
van zijn werk, evenals Ko Arnoldi, die
terecht met een open doekje werd ge
huldigd”. Er zouden nog meer recensies
van grote bladen zijn te geven, maar uit
alle blijkt, dat het een mooie avond be
looft te worden. Laat ieder ,die zich nog
niet opgaf, dit onmiddellijk doen bij A.
Schurer, Marktstraat (boven de Lees
zaal). Wij verwijzen voor bijzonderhe
den naar de advertentie in dit blad.
jaar in het Rijksmuseum tijdens de ten
toonstelling van de Weense kunstschat
ten zulk een horen zien. Maar men wist
in de Middeleeuwen niet, dat dergelijke
rariteiten niets anders waren dan stoot-
tanden van een bepaalde walvissoort.
Als verdere bewoners van onze straat
worden nog genoemd Doede Gerrits we
duwe, en verschillende handwerkslieden,
als Merck Schroer, Haije Timmerman,
Sijttije Timmerman en Atte Decker, de
laatste blijkbaar leidekker van beroep.
Voorts Gerlijff Janszoon en Dirck
Gransburch. Wel wordt er bij sommigen
niet bij gezet „groet-”, maar hier zal
toch wel stilzwijgend „groet-”, en niet
„cleijn-Suijerdereijndt” zijn bedoeld.
Eindelijk naar het „cleijn-”, soms ook
„lutke” genoemd., „Suijerderijndt”.
Een priester woont weer op de hoek
van ’t kerkhof: „de steede int cleijn
Suijerdereijndt, Sinte Caterine Prove
toebehoerende, r’aer Heer Sijrck op
woent”. Tegenwoordig is het „Zuidend”
maar half zo lang als vroeger, nu de
huizen aan de Westkant voor een groot
gedeelte zijn verdwenen, opgeofferd aan
de vroegere gasfabriek, toen deze nog
niet buiten de stadsgracht was
plaatst.
Voorheen liep het huidige Zuidend
evenwel door tot aan het kerkhof, zodat
de hoekhuizen aan het Noordelijk uit
einde in de rooilijn stonden van de an
dere huizen, die het kerkhof aan de
Zuidzijde afsloten. Alleen het Oostelijke
hoekhuis bleef dus, zij het dan in sterk
gewijzigde vorm, in wezen. Het andere
viel ten offer r n de aa van de
eerste gasfabriek, met al de andere hui
zen aan de Westkant van de straat.
Nu hebben de oude Sneker stadsplat
tegronden het voordeel, dat zij de hui
zen en kerken alle in opF --4 tekenen,
in vogelvlucht. Nu is niet elk pand
nauwkeurig volgens de werkelijkheid in
getekend, maar toch wel de voornaam
ste, zoals de kerken, stinsen en andere
gebouwen van enig aanzien. En zo zien
wij dan het Westelijk hoekhuis van het
Klein Zuidend afgetekend als een groot
gebouw, met een hof er ac1’— en er
naast. Het kan niet anders, of dit moet
de oude Latijnse school zijn geweest, als
men de bekende tekening van dit ge
bouw, gemaakt door Ste’ erff in de
18e eeuw, er eens naast legt. Het hui
dige Gymnasium staat dus niet op de
zelfde plek als zijn voorganger, en werd
gebouwd toen de aanleg van de oude
gasfabriek Sneek’s aanschijn in dit
stadsgedeelte ingrijpend v :gde. Erg
dankbaar kunnen wij ons voorgeslacht
voor deze verandering niet zijn, want
afschuwelijker gezicht dan het Mertini-
plein kan men zich niet denken.
Heer Sijrck moet dan op de andere
hoek gewoond hebben, op de plek waar
nu dus een café is gevestigd. Omdat ook
al Heer Pieters huis een dergelijke be
stemming kreeg, zou men de indruk
kunnen krijgen, dat na de Hervorming
de zaken hier op dezelfde voet werden
voortgezet, maar zo is het toch niet.
Heer Dirck en Heer Pieter zullen nim
mer bevroed hebben dat hun huizen ooit
zouden komen te grenzen aan een vee
markt, en daardoor geschikt de man van
de markt op te vangen om een slokje
van ’t een en ander aan te bieden.
Tot besluit een wandeling langs ’t
Klein Zuidend van vóór vier eeuwen.
H. HALBERTSMA.
