Waarom deze straatnaam?
I
j
Buitenlands overzicht
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK,. WYMBRITSERADEEL en IJLST
4e JAARGANG No 72
J 76
VRIJDAGS.
Redacteur:
L. KIEZEBRINK
872
Nieuwe bonnen voor werkkleding
Prof. Heuss President, Dr. Adenauer Rijkskan-
selier in W.-Duitsland
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en ORIJFHOUTS NIEUWSBLAD -■
Simavi-collecte
Poes wou niet verhuizen
KLEINZAND 7 - Telef. 2872
VRIJDAG 16 SEPTEMBER 1949
Jaarvergadering
Chr. Damclub „De Kroonschijf”
Bejaarde wielrijder door
auto aangereden
Wie er thuiskomen met de Sibajak
Concert te IJlst
Engelands moeilijkheden
Wordt Rusland soepeler?
Hoofdprijs definitief voor Alberda
Een buitenkansje
Bioscoopnieuws
Najaars-Zendingsdag te Gauw
De nieuwe Kerkorde
rma
3.
4.
5.
De bonnen H 18 en L 18 voor werk
kleding zijn geldig verklaard. De bon
nen H 18 t.e.m. 17 en L 13 t.e.m. 17
blijven voorlopig geldig.
1.
2.
6.
7.
GAASTMEER. De huis aan huis col
lecte ten bate van Simavi heeft opge
bracht ƒ90.De gevers en geefsters
wordt door het Simavi-comité hartelijk
dank gezegd. Ook veel dank aan de
meisjes, dje hiervoor hun tijd gaven.
UITWELLINGERGA. De heer S., die
van Broek bij Joure naar hier verhuisde,
had ook een poes die de reis meemaakte.
Maar poes moest zeker na een tijdje
niets meer van Uitwellingerga hebben
en men kon haar weer terugvinden in
Broek bij Joure, zelfer een afstand van
een 12 K.M,
OPPENHUIZEN. Onze dorpsgenoot
C. L. Wijnja, die als dpi. soldaat met de
7 Dec. divisie naar Indonesië ging, is
thans bevorderd tot wachtmeester.
n.m.
ger.
half
per
teur,
van
pho-
icht,
eer-
tard
zoor
ge-
I hij
der
Redactie-adres
8.
9.
10.
4-
jn
er
B*
Ie
SNEEKER NIEUWSBLAD
re-
it-
1a-
;te
>e-
et
zijn
ren
na-
oak
Maandagavond 11. hield bovengenoem
de vereniging haar jaarvergadering in
gebouw Aere Perennius. Nadat de voor
zitter de heer J. Mulder de vergadering
geopend had kreeg de secretaris het
woord voor het lezen der notulen welke
onveranderd werden goedgekeurd. Het
verslag van de penningmeester had al
ler aandacht. Ondanks vele moeilijkhe
den heeft hij kans gezien de touwtjes
weer aan elkaar te knopen en met een
voordelig saldo te eindigen. Namens de
kascommissie deelde de heer H. v. d.
Woude mede dat alles in orde was be
vonden zodat hem decharge verleend
werd en dank gezegd voor zijn accuraat
beheer. Bij de bestuursverkiezing wer
den de aftredenden R. de Jong, F. Faber
en G. Mulder allen herkozen. Hierna
volgde een geanimeerde bespreking aan
gaande het nieuw opgestelde reglement.
Vele tongen kwamen los: enige punten
ondergingen de nodige wijzigingen, doch
het reglement voorziet thans in veel
voorkomende vragen. De oude punten
telling wordt weer ingevoerd, daar de
het vorig jaar gebruikte zgn. Leidse tel
ling, op weinig partijen invloed had. Het
materiaal onderging verbetering, door
dat een aantal nieuwe borden is aan
geschaft. Bij de bespreking over de ope
ning van het seizoen werd besloten tot
het houden van vierkampen voor leden
en niet-leden (zie advertentie in dit
nummer). Daar zaal Volbeda niet meer
beschikbaar is, zal er nu gespeeld wor
den in het Gebouw v. d. Vrijz. Herv.,
Kleinzand 18. Het was na de diverse be.
sprekingen bijna elf uur geworden, toen
de vice-voorzitter deze goed bezochte
vergadering met dankzegging sloot.
Woensdagmiddag, omstreeks 12 uur,
stak de bejaarde wielrijder Bokkinga,
wonende Willem Frederikstraat 14 al
hier, de Oppenhuizerweg over daar hij
de W. Lodewijkstraat wilde indraaien.
Hij gaf echter geen richting aan en
werd door een hem achterop rijdende
personenauto, waarvan de chauffeur
hem niet meer ontwijken kon, aange
reden. Dokter Dethmers, die spoedig ter
plaatse was, constateerde een hersen
schudding en liet de oude man dirc't
naar het ziekenhuis overbrengen.
Met het troepentransportschip Siba
jak, 3 Sept, van Tandjong Priok ver
trokken en 1 Oct. te Rotterdam ver
wacht, komen o.m. naar huis: Marn. P.
Luhoff, 2e Woudstr. 20, Sneek, Par. K.
Akkerman, Nauwe Noorderhorne 22,
Sneek, Bott. H. W. v. d. Berg, Lemmer
weg 4, Sneek, allen van de Kon. Marine.
Naar ons van de zijde der Kon. Zeil-
ver. „Sneek” is medegedeeld, heeft de
heer J. Alberda alhier het door hem tij
dens de Sneek-Week ingediende protest
tegen de heer P. Olij gewonnen. Hier
door is hij winnaar geworden van de
hoofdprijs in de Regenboogklasse, die
hem dezer dagen is uitgereikt.
Benoemd tot technisch opzichter
bij de gemeentewerken te Utrecht de
heer H. Hendriksma te Leeuwarden,
voorheen te Sneek.
Espana, Valse,
Fantaisie Ballet,
Colonel Bogey on Parade.
K. Alford.
over hun stad schreven, maar zelden
hebben we een werk onder ogen gehad
dat zo eenvoudig, zo gewoon en toch
zo nauwkeurig is. Het is geschie
denis die men kinderen en volwasse
nen in handen kan geven.
Hij geeft niet alleen een beeld van
zijn tijd, zodat we precies weten hoe
onze stad in het toen nogal rumoerige
leven lag en wat ze er mee te maken
had, maar daarnaast voert hg ons ge
zellig koutende mee door diezelfde
stad. Het is alsof we een wandeling
maken, over de bolwerken, door de
poorten naar buiten, bij de oude be
drijven binnen de grachten, ja hij legt
ons zelfs de indeling der wijken uit.
Hij vertelt ons hoeveel torens Sneek
had, met naam en plaats, hij be
spreekt de verschillende klokken van
het carillon, de toon, de zwaarte, het
is zowaar of je de beiaardier op z’n
bank ziet en het spel over de stad
hoort, ook, evenals nu op Dinsdag en
Vrijdag.
Hij vertelt van het aantal inwoners
en waar ze wonen, hij geeft een duide
lijke beschrijving van alles wat onze
stad zo tot een centrum maakte voor
de wijde omtrek en zelfs heeft hij een
complete dienstregeling opgenomen
van de „schuiten” die naar Leeuwar
den, naar Bolsward, naar Workum en
elders voeren.
Hij vertelt alles wat men nu zo
graag wil weten, niet geleerd, maar
eenvoudig, gewoon!
In onze leeszaal mocht ik een exem
plaar van de tweede druk inzien, en ik
heb even gedacht bij mezelf, dit boek
moest ieder kunnen lezen. Hier moest
een nieuwe druk, misschien iets ver
anderd, van verschijnen, en dan bij
één onzer eigen uitgevers, want de
waarde van de inhoud is meer dan
men zo oppervlakkig zou denken.
En naar de schrijver van dat boek
is het, dat uw straat werd genoemd,
bewoners van de Napjusstraat.
A. f. S.
Onze stadgenoot de heer L. Rosier,
die Donderdagmorgen in de kolk van de
Sneker Jachthaven zat te hengelen op
baars, verschalkte met zijn hengel een
snoek van ruim 17 pond. Het heeft heel
wat moeite gekost deze kolossus op ’t
droge te brengen.
Advertentieprijs 15 ct. per m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager.
Abonnementsprijs f 2.50 per half
jaar. Franco per post f 3.75 per
half jaar
Giro 50748 ten name van Firma
E. X Drijfhout. Sneek.
Verschijnt:
DINSDAGS en
Administratie
Comb, Drijfhout-KiezebrinkCo.
Kantoor: GROOTZAND 5S
Telefoon 3005 (K 5150)
Van heden t.e.m. Maandag brengt
het Amicitia Theater als hoofdfilm
„Blue Skies”, een Paramount film in
technicolor met Bing Crosby, Fred
Astaire en Joan Caulfield. En als we
die namen noemen, weten we ook al
dat het een showfilm betreft, en niet
maar de eerste de beste, maar de
schitterendste welke Hollywood na
„Broadway Melody” voortbracht.
Bing Crosby beter bij stem dan ooit
en Fred Astaire, vlugger nog ter been
dan anders, treden hier nu eens sa
men op in een revueschlager, welke
dank zij de kleuropnamen al het
sprookjesachtige behouden heeft, en
waar doorheen een liefdesgeschiedenis
is geweven, in welke Joan Caulfield
een ruim aandeel heeft.
van Oost-Europa er aan te geven. Tot
grote consternatie van de communisti
sche partijen in de satellietstaten zou hij
het Politbureau hebben overgehaald een
politiek van overeenstemming met het
Westen na te streven en Molotoff zou
in ongenade verkeren. Het optreden
van Rusland tegen Ti to schijnt in strijd
met dit gerucht, maar, zegt men, de
Russen hebben eigenlijk Zuid-Slavië al
opgegeven, doch willen het nog gaarne
als ruilobject gebruiken bij hun bespre
kingen met het Westen. Nu, dan zullen
we er misschien wel gauw iets van mer
ken, want volgende week komt in Ame
rika de algemene vergadering der Ver.
Naties bijeen en hebben de Grote Vier
als ze dat willen dus gelegenheid elkaar
eens vertrouwelijk te spreken en dan
zal men, evenals in de vergadering der
Ver. Naties zelf, wel bemerken of inder
daad in Rusland de wind om is. Het lijkt
haast te mooi om waar te zijn. Mocht
er enige waarheid in het gerucht zitten
dan zullen de Westelijke geallieerden
ongetwijfeld Griekenland in toom hou
den, dat gedreigd heeft de verslagen
guerillabenden op Albaans gebied te
vervolgen, want dat zou de sfeer weer
kunnen verstoren, hetgeen de Zuid-Sla-
ven ook zouden kunnen doen, die ook al
te kampen heten te hebben met guerilla
benden uit Albanië, Rusland’s bescher
meling. Tenslotte: wanneer er enige
waarheid is in dit gerucht, hebben in
derdaad de communistische partijen in
de satellietstaten reden bezorgd te zijn,
want zonder Ruslands steun zouden ze
de greep op hun volken niet lang meer
kunnen handhaven. Dan was er bijv, in
Tsjecho-Slowakije een kans dat de ka
tholieke bisschoppen het eens werden
met de Tsjechische regering. Deze bis
schoppen hebben nl. verklaard bereid te
zijn met de regering te onderhandelen
over een overeenkomst tussen Kerk en
Staat, mits alle beperkende bepalingen
op de godsdienstvrijheid worden opge
heven, de religieuse jurisdictie van de
Paus als opperherder van de Kerk er
kend wordt en in ’t algemeen de rege
ring van haar politiek jegens de kerk
terug komt. Het is haast wel uitgeslo
ten dat de communistische regering dit
vredesaanbod zal aannemen, t izij in
derdaad Rusland’s politiek een totale
ommekeer heeft ondergaan, in welk ge
val de regering te Praag die omme
zwaai wel zou trachten te volgen. Maar
we zien dat alles nog niet gebeuren.
Evenmin als het plan van generaal Mac
Arthur om Japanse emigratie naar Bor
neo, Celebes en Nieuw Guinea te bevor
deren. Het lijkt waanzinnig op deze
wijze de expansiezucht van Japan weer
aan te moedigen in het Verre Oosten,
dat onze minister van buitenlandse za
ken mr. Stikker, het stormcentrum van
de wereld heeft genoemd. Terecht ver
zet Australië zich al tegen de vestiging
van Japanners vlak bij zijn verdedi
gingsgordel. De Engelsen hebben weer
andere bezwaren tegen de behandeling
van Japan door Amerika o.a. dat het dit
land te veel economische vrijheid geeft,
zodat het in het Verre Oosten al weer
scherp concurreert met het Westen.
'Allemaal kwesties die de ministers van
buitenlandse zaken der grote Westelijke
geallieerden bij hun ontmoeting te
Washington ook maar eens moeten uit-
vechten.
Het prachtige nazomerweer, dat de
laatste weken allen verblijdde, bleek
Woensdagmorgen geen stand te hebben
gehouden. Toen we brj het ontwaken de
lucht zo rood gekleurd zagen, dachten
we onmiddellijk aan de oude versregels:
,,’s Morgens de lucht rood, ’s avonds
regen in de sloot”, en toen we pl.m. half
negen van huis fietsten, plensde een
flinke regenbui, gepaard met een vrij
sterke tegenwind, op ons neer. De vrees,
dat de najaarszendingsdag, uitgaande
van de Prov. Zendingscommissie uit de
Ned. Herv. Kerk, van dit najaarsweer
schade zou kunnen hebben, bleek niet
bewaarheid, want in beide bijeenkomsten
was een goede opkomst te constateren.
Het was ds. B. E. van Buuren
van Marrum, die ’s morgens een predi-
catie hield over Matth. 24 14, en daar-
bjj wees op de opdracht te getuigen van
het heil in Jezus Christus, om daardoor
het evangelie over heel de wereld be
kend te maken.
In de middagvergadering sprak aller
eerst d s. H. W. Cazemier van Wol-
vega, die voorzitter van de P.Z.C. Na
een dankbetuiging aan kerkeraad en
kerkvoogdij voor hun vriendelijke ont
vangst, wierp spr. een terugblik in de
historie der commissie. In 1881 werd
hier ook een zendingsvergadering gehou
den en het is nu 68 jaar geleden aleer er
weer zo’n bijeenkomst hier is. In 1889
werd in een vergadering te Cubaard de
wenselijkheid van opleiding en uitzen
ding van jongelui naar het zc idingsveld
als zendeling bepleit, maar het duurde
heel wat jaren voor dat het zover was.
Thans staan vrijwel alle classes achter
dit werk. Er is niets nieuws onder de
zon. Nog altijd is het de taak der kerk
de zending ter harte te nemen. De zen
delingen staan vaak voor een schier
bovenmenselijke taak. Wij mogen gelo
ven dat de Heer nog andere schapen tot
Zijn stal wil brengen. De zendelingen
hebben behoefte aan de voorbede der ge.
meente en haar daadwerkelijke steun.
Er is strijd en moeite, God heeft Zijn
opdracht niet ingetrokken. Doch de zen
ding zal moeten doorgaan, om zichzelf
ten slotte overbodig te maken. Gods
Koninkrijk wordt uit het gebed en het
offer gebouwd.
D s. W. F. Dankbaar van Oegst-
geest sprak over het eiland Ball, dat
door zijn natuur en cultuur een der
schoonste eilanden in de Indische Archi
pel is. De pogingen om daar zendelin
gen te plaatsen leden schipbreuk, door
dat de regering hiertoe geen toestem
ming wilde verlenen. Het evangelie
kwam er echter toch op wondere wijze
en het werd doorgegeven door het getui
genis van man tot man. Het leverde
voor de belijders veel strijd en stoffelijk
verlies op, men werd uit de dorpsge
meenschap gestoten, doch men ging
door, met het gevolg, dat er thans 14
gemeenten zijn, die in gemeenschapsge
voel en hulpvaardigheid om anderen te
helpen, bewondering afdwingen. Zo leg
gen zij getuigenis van hun geloof af. Zij
vragen hulp op allerlei terr<>’n en het is
aan ons hen te helpen, opdat het waar
lijk worde: Eén kudde en één Herder.
Ds. H. van Niel van Sneek sprak
over Joh. 10 16. Het beeld van de goe
de Herder was bij het Joodse volk ge
liefd en als Jezus zich de goede Herder
noemt, dan doet Hij dat in tegenstelling
met de talrijke verkeerde herders, die
telkens optraden. Jezus betrekt de Jo
den en de heidenen in zijn onderricht.
Hij maakt geen onderscheid en ver
deelt de mensheid niet in twee delen, die
elkaar met haat en afkeer bejegenen.
Voor beiden is het zendingsbevel gege
ven en het kan soms jaren duren zonder
dat er goede uitkomsten zijn waar te
nemen. Wij moeten doorgaan, omdat Hij
van onze dienst gebruik wil maken.
Geef de zending uw gebed en uw steun,
opdat ’t worde één kudde en één Herder.
Ds. J. Blonet van Goënga sprak
daarop een kort slotwoord, waarin hij
dank bracht aan allen, die tot het wel
slagen van deze bijeenkomsten hadden
bijgedragen, waarin besloten was de
dank aan de zangvereniging, die een
viertal liederen ten beste had gegeven.
Spr. eindigde met dankgebed.
In het Gebouw v. Chr. Belangen werd
Dinsdagavond een bijeenkomst gehouden
van kerkeraadsleden en kerkvoogden uit
de Ring Sneek der Ned. Herv. Kerk ter
bespreking van de door de Synode in
eerste lezing vastgestelde nieuwe Kerk
orde. Ds. J. N. de Ruiter gaf een in
leiding op de eerste 10 artikelen, waar
op een geanimeerde bespreking volgde,
en tal van vragen werden gesteld. De
volgende bijeenkomst zal in Scharne-
goutum worden gehouden.
„DRAAGT ELKANDERS LASTEN”.
De Dinsdag jl. alhier gehouden col*
lecte ten bate van het tuberculosefonds
„Draagt Elkanders Lasten” heeft opge
bracht 485.25.
Op 21 November van het jaar 1728
werd in onze stad geboren Eelco
Napjus, zoon van Pieter Eelces Nap
jus en Trijntie Sjoerds Nauta. De
ouders behoorden stellig tot de ge
goede stand en de jonge Eelco kreeg
een zeer goede opvoeding.
Hij werd benoemd tot majoor en
executeur in zijn geboortestad en
huwde in het jaar 1749 met Juliana
Spyksma en na het overlijden van
Juliana in 1765 met Jouckie IJlst.
Deze tweede vrouw overleefde haar
man want Eelco Napjus stierf in het
jaar 1803 op 3 September. Dit was
even in het kort, maar wij hopen te
gelegener tijd iets meer van hem te
vertellen, omdat wij dit korte ru
briekje meer dan nodig hebben voor
zijn werk dat hem voor altijd een
plaats doet innemen in de rij van be
roemde Sneker burgers.
Het was namelijk zo dat de stad en
haar geschiedenis Napjus zeer na aan
het hart lag en hij heeft met buiten
gewone nauwkeurigheid en eerbied af-
dwingende eenvoud deze geschiedenis
geschreven.
In het jaar 1772 kwam de eerste
druk tot stand en wanneer we de ver
schillende voorberichten lezen, en de
opdracht aan zijn vriend en raadgever
Eco Wendt, dan weten wij meteen
welk een eenvoudig maar tevens welk
een rijk begaafd mens hier aan het
woord is.
Verder zijn voor in het boek opge
nomen enige verzen o.a. een „Klink-
digt” van een vereerder en een vers
van zijn zoon Leonardus Napjus, the
ologisch student.
In het voorbericht tot de lezer
schrijft Napjus o.a. en hier is meteen
een blijk van zijn eenvoud „Ontvangt
en leest het dan maar” alsof ie wou
zeggen: Nou, stil maar, het heeft niet
veel zin, maar jullie moeten er maar
uit nemen, wat je het best bevalt.
En nu het werk zelf. Wel, door de
aard van je werk leest men veel van
zulke beschrijvingen van geleerden die
West-Duitsland heeft thans een pre
sident, nl. de liberale professor Theodor
Heuss, die met de stemmen van zijn
eigen partij ook die van de grootste, de
katholieke christen-democratische par
tij kreeg. De soc. democraten kwamen
met een eigen candidaat nl. hun leider
Kurt Schumacher die bij de beslissende
stemming 312 stemmen kreeg, tegen
professor Heuss 416. Hoewel Heuss in
1933 als Rijksdaglid voor de beruchte
machtigingswet stemde, welke ruim
baan voor Hitler maakte, stond hij reeds
in oorlogstijd als anti-nazi bekend en
wordt hij een onverdacht democraat ge
acht. De thans 65-jarige historicus had
een belangrijk aandeel in het opstellen
van de West-Duitse grondwet. In de
rede, waarin Heuss het presidentschap
aanvaardde zeide hij o.a. dat hij hoopte
dat de Duitse eenheid uit de huidige
chaos te voorschijn zou worden ge
bracht. Het lot van Berlijn is met West-
Duitsland verbonden, doch wij moeten
niet vergeten dat het lot van geheel
Duitsland met Berlijn is verbonden.
Oost-Duitsland is niet alleen een gewel
dig aardappelland, het is het eigen thuis
van Duitse mensen, Duitse grond die
wij niet kunnen afstaan. Duitsland heeft
Europa nodig, doph Europa kan even
min Duitsland missen. Ten slotte zeide
de president dat men geen centralisme
meer wilde, elk deel van "Duitsland
moest zijn eigen leven kunnen leiden.
Geen West-Europees staatsman zal
ontkennen dat, zoals Heuss zeide, Euro
pa Duitsland nodig heeft, het behport er
eigenlijk het gezonde hart van te zijn en
onder dat „gezond” verstaan we dan
wezenlijk democratisch. Met een belang
stelling evenredig aan het belang dat
West-Europa bij Duitsland heeft, zal
men dus de verdere politieke ontwikke
ling te Bonn, de West-Duitse residentie,
volgen. De W.Duitse regering onder lei
ding van de chr. dem. dr. Adenauer, die
als rijkskanselier zal optreden, heeft
armslag gekregen nu het militaire be-
zettingsorgaan is veranderd in een bur
gerlijke instantie welke alleen nog toe
zicht op het W.Duitse regeringsbeleid
houdt, de hoogste militaire leiders van
Engeland, de Ver. Staten en Frankrijk
in Duitsland treden daarbij als hoge
commissarissen op. Nog voor de W.Duit
se regering in kannen en kruiken was
heeft de Britse hoge commissaris gene
raal Robertson, sprekende namens Be-
vin, echter nog eens nadrukkelijk ge
waarschuwd dat het nu uit moet zgn
met de hetze tegen de ontmanteling,
welke weer haat tegen andere landen
aanwakkert en weer wildebrassen op
het toneel doet verschijnen met oude,
waanzinnige ambities. De generaal
hoopte dat de federale regering en die
van de Duitse landen op hen zou letten.
Het is beter dat zij en niet wij de nodige
maatregelen nemen”. Moge men te Bonn
deze woorden ter harte nemen. En mo
gen dat ook de Amerikanen doen van
wie men wel eens de indruk krijgt dat ze
de Duitse kwestie al te licht nemen en,
in hun verlangen om West-Duitsland op
de been te helpen, de belangen der buur
landen al te zeer uit het oog verliezen.
Misschien zal de reorganisatie van het
Amerikaanse ministerie van buiten
landse zaken welke dezer dagen haar
beslag krijgt en waarbij een aparte Be-
nelux-afdeling zal worden gevormd,
waarvan de leiding aan kenners van
deze landen wordt opgedragen, een ver
betering ten deze brengen. Deze afde
ling zou nl. in nauw contact werken met
de afdeling voor Duitse aangelegenhe
den, welke de gehele Duitse kwestie dan
nog eens van alle kanten zal bezien. Het
kan niet anders of dan zal ook de
kwestie van het Saargebied nog eens
duchtig worden bekeken. Velen zullen
zich nog herinneren hoe na de eerste we
reldoorlog de Fransen voor 15 jaar het
beheer over dit Duitse gebied kregen
omdat zij groot belang hadden bij de
kolenrijkdommen van het Saarland, daar
de Duitsers de mijnen in N.-Frankrijk
grondig hadden vernield. Na afloop van
die termijn van 15 jaar stemden de
Saarlanders voor 90 voor terugkeer
naar Duitsland en dat was toen al
Hitler-Duitsland. Na de tweede wereld
oorlog pakten de Fransen de zaak wat
verstandiger aan, toen het Saargebied
een onderdeel was van de hun toegewe
zen Duitse bezettingszone. Zij scheidden
het van deze zóne, lijfden het echter niet
in doch maakten het politiek zelfstandig
en economisch verbonden met Frankrijk,
terwijl de vertegenwoordiging in het
buitenland en de verdediging aan de
Franse republiek werden toevertrouwd.
Deze regeling is volgens de Fransen tij
delijk tot bij het vredesverdrag een in
ternationaal statuut voor dit gebied is
vastgesteld, dat dan naar Franse me
ning zo ongeveer de huidige regeling
moet behelzen. De Ver. Staten en Enge
land hebben Frankrijk zijn gang laten
gaan maar ingenomen zijn ze er niet
mee, want ze beseffen al te goed dat
deze Saarkwestie heel wat moeilijkheden
zal epleveren als het er op aankomt
een vredesverdrag met Duitsland te
sluiten. Daar toch wenst men terugkeer
van het Saargebied tot het rijk, of op
z’n minst een volksstemming. Hoe die
zou uitvallen is moeilijk te zeggen. In
1947 stemden 90 van de Saargebied-
kiezers voor partijen die voor de econo
mische unie met Frankrijk waren. Maar
toen heerste in Duitsland nog chaos, nu
zijn er wat geregelder toestanden en
heeft West-Duitsland weer een rege
ring. Economisch gezien behoort het
Saargebied echter bij het Franse Lotha
ringen, de Saarkolen heeft Frankrijk
nodig, en het Saargebied Lotharingen
voor zijn levensmiddelenvoorziening en
de voorziening van ijzererts voor zijn
staalindustrie. De economische vereni
ging met Frankrijk betekent dus het
herstel van een natuurlijke eenheid.
Maar de Saarlanders zijn Duitsers en al
zijn de Fransen thans bereid af te zien
van hun pogingen er Fransen van te
maken en ze politiek een zelfstandig
bestaan te laten leven, het zal een hek
sentoer worden West-Duitsland en
Frankrijk over deze kwestie te ver
zoenen. Dat voelen de Fransen ook wel
en het bleek zelfs ter vergadering van
de Assemblée van de Europese Raad te
Straa-sburg waa, de Fransen zien al
leen bereid toonden West-Duitsland als
lid toe te laten als ook het zelfstandige
Saargebied als lid werd aangenomen,
men wenste dus een - erkenning van de
huidige toestand, eigenlijk ook van de
zijde van W.Duitsland, want als dat on
der die voorwaarde toetrad zou het de
huidige positie van het Saargebied heb-
gen geaccepteerd. Overigens is de ver
gadering geëindigd zonder dat over deze
kwestie is beslist, eerst in de volgende
zitting komt Duitslands toelating weer
ter sprake. Toch heeft de Assemblée,
welke zoals bekend geen bindende be
sluiten kan nemen, doch enkel adviezen
aan de ministers der landen verenigd in
de Europese raad kan uitbrengen, en
dus thans nog niet meer is dan een
klankbord der openbare mening, nuttig
werk verricht. Ze heeft door haar dis
cussies en rapporten de Europese ge
dachte, d.i. de gedachte van een fede
rale eenheid van Europa ,in het middel
punt der belangstelling gepdaatst en
misschien al de fundamenten voor het
gebouw der Verenigde Staten van Euro
pa gelegd, al zullen er nog vele jaren
verlopen voor het gebouw zelf gereed is.
Een nog wijder veld van internationale
samenwerking kunnen misschien de fi
nanciële besprekingen daarna gevolgd
door politieke van de Ver. Staten,
Canada en Engeland te Washington over
het Engelse dollartekort openen. Mis
schien, zeggen wij, omdat al geeft het
communiqué dat na de financiële bespre
kingen is uitgegeven wel de indruk dat
de regeringen van de Ver. Staten en Ca
nada Engeland niet in de steek zullen
laten, de noodmaatregelen welke zullen
worden genomen, alleen nog maar op
papier staan en veel zal afhangen van
de practische toepassing er van. Men
meent, ook de Engelse regering, dat als
ze worden uitgevoerd de dollarcrisis in
1952 tegelijk met het aflopen van de
Marshallhulp, zal zijn geëindigd. Om dat
te bereiken zal Amerikaans kapitaal
worden aangemoedigd elders belegging
te zoeken, zullen economisch achter
lijke gebieden worden ontwikkeld, zullen
Canada en de Ver. Staten hun strategi
sche voorraden van tin en rubber, die in
het pondengebied zullen worden gekocht,
groter maken, zullen invoerrechten
worden verlaagd om Engelse goederen
gemakkelijker toegang op de Ameri
kaanse markten te verschaffen, zal de
handel tussen de West-Europese landen
onderling worden bevorderd, zal de
kwestie der distributie van de petro-
leum-productie, een der voornaamste
oorzaken van het Engelse dollartekort,
worden onderzocht en zal getracht wor
den Engeland groter aandeel te ver
schaffen in de scheepvaart, waardoor
het meer dollars kan verdienen. Het is
moeilijk te voorspellen of al deze maat
regelen te samen werkelijk het Engelse
dollartekort zullen opheffen. Enkele als
bijv, de aankopen van strategische
voorraden in dollars, en het mogen be
talen van Canadese tarweleveringen
met Marshall-dollars, zullen direct hel
pen, maar overigens hebben we slechts
met een geraamte te 'doen dat eerst eens
in het vlees moet zitten, voor men de
aantrekkelijkheid er van kan beoordelen.
Is bijv? Amerikaans kapitaal bereid
zich, onder voorwaarden welke een land
van geleide economie als Engeland, kan
bieden, beschikbaar te stellen voor be
legging in dat gebied, en wat zal het
Congres zeggen van bevoordeling van de
Engelse scheepvaart, terwijl de Ameri
kaanse op apegapen ligt, en van verla
ging der invoerrechten waartegen de
Amerikaanse industrie zich verzet? We
wagen ons niet aan voorspellingen om
trent deze papieren oplossing van een
zeer moeilijk probleem, evenmin als om
trent een mogelijke devaluatie van de
Europese valuta’s, waarover te Was
hington in de beheersraad van het in
ternationale monetaire fonds wordt be
raadslaagd, de Amerikaanse president
van die organisatie meende dat die de
valuatie noodzakelijk was. Afwachten is
hier de boodschap. Hetgeen ook het ge
val is met een gerucht dat Stalin op
weg is zijn gehele plan tot overheersing
3
te geven door het Stedelijk Muziek
corps „Sneek”, Dir. A. Bouwman op
V r ij d a g 16 September, ’s avonds
8 uur.
Programma
Florentiner Marsch, J. Fucik
Dichter und Bauer Ouverture,
Fr. van Suppé
La Housarde, Valse Militaire
L. Ganne
Franz Schubert Fantasie,
arr. A. Floris
The Great little Army, mars
K. Alford
El Capitan, Mars, Sousa
le Marche aux Flambeaux,
Meyerbeer
E. Waldteufel
L. Montagne
8