Waarom deze straatnaam? DEKEN J.VAN GALKOM Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST 1909 20 SEPTEMBER 1949 25 JAAR DEKEN-PASTOOR VAN SNEEK 4e JAARGANG No 74 Io 76 L. KIEZEBRINK Ver. voor Chr. Belangen 2872 Doopsgezind jeugdkoor opgericht Benoemd Schaakclub Sneek—Onda Bioscoopnieuws Simavi KLEINZAND 7 - Telef. 2872 Het „Wiener lied’’ en de „Tiroolse dans” in Sneek De Wiener Sangerknaben in Amicitia J. A. K. Jouvenar overleden Streek-Schaakcompetitie Prinses Wilhelmina bij „Jeugd van Nederland” Wie met de „Kota Inten” uit Indonesië terugkeren VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1949 Damclub „De Kroonschijf” Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD --"■= VRIJDAGS. Redactepr •Irma »r le Hier ter stede is een Doopsgezind Foto Obbema. ■st uw A. f. S. i Een Rooms Katholieke Parochie is echter niet alleen een gemeenschap op zich zelf, ze is ook onderdeel van de grotere gemeenschap, waarin alle ge zindten naast, maar ook met elkaar moeten leven. Dat is niet altijd even ge- 35 leden. Dit koor, een onder-afdeling van het Doopsgezind Zangkoor, staat eveneens onder leiding van de heer Flu- cie H. A. van Bergen. Het ligt in de bedoeling dat het nieu we koor zich op Zondag 23 October a.s. voor de eerste maal in een Gezinsdienst in de Doopsgezinde Kerk zat laten horen. Benoemd tot tijd, onderwijzeres aan de C.V.O.-school te Gaum, mej. S. B. van de Dool te Hilversum. Redactie-adres ;teur, van ipho- sicht, reer- ■nard voor ge ld hij nder zijn oren na- ■bak ni.m. ager. r half per o- •g Binnenkort komt een Tiroler-dans- groep „De Edelweisz-Samskogler Verein Mienung” uit Barwies en de „Macku- Schrammeln” met de bekende zanger Franzl Bauer uit Weenen naar Neder land om daar een aantal avonden te geven. Het bestuur van de Nederlandse Reisvereniging afdeling Sneek is zo ge lukkig geweest op een dezer avonden be slag te kunnen leggen waardoor het mogelijk is geworden het „Wiener-Lied” en de „Tirolerdansen” in Amicitia naar voren te brengen. Deze avond zal plaats vinden op Donderdag 10 November a.s. en ook toegankelijk zijn voor niet-leden der N.R.V. Raambiljetten en adverten ties zullen nadere gegevens vermelden, doch reeds nu kan men opgeven of men deze avond zal bijwonen bij Mej. Sj. Tjallema, Suupmarkt of Boekhandel G. v. d. Pijpekamp, Kleinzand 2. Advertentieprijs 15 ct. per m.m. Bij contract (handelsadv.) lager. Abonnementsprijs f 2.50 per half jaar. Franco per post f 3.75 per half jaar. Giro 50748 ten name van Firma E. J. Drijfhout, Sneek. Dinsdagavond treden in Amicitia de Wiener Sangerknaben op. Dit ensem ble behoeft eigenlijk geen aanbeve ling, het is zo bekend en zo populair, ook hier, dat wel op een zeer druk be zoek zal kunnen worden gerekend. Minder bekend is misschien dat dit koor al een geschiedenis van 450 jaar heeft en op initiatief van Keizer Maxi- miliaan I van Oostenrijk in 1498 werd opgericht. We zullen het bewogen ver leden van dit knapenkoor hier niet volgen; sedert in 1918 het overheids subsidie voor dit koor niet meer kan worden gegeven, zodat de Sangerkna ben zelf aan de kost moesten zien te komen heeft heel Europa kennis met hen gemaakt en zijn van een Weens een Europees symbool van pure, hel dere zang geworden. Zij zingen weer hun geestelijke A capella muziek uit de 16e eeuw, van Palestrina, Lassus en Gallus, maar ook de liederen van Mozart, Haydn, Schubert, Brahms, Gluck, Bruckner en al die anderen die met hun lied gulden randen aan het vaak donkere leven toverden. Zang spelen volgen en tot slot de gezongen walsen, die onverbrekelijk tot de tra ditie behoren. Prinses Wilhelmina heeft onverwacht een bezoek gebracht aan de tentoon stelling „Jeugd van Nederland” in het R.A.I.-gebouw te Amsterdam. De Prin ses kocht aan het loket, evenals de an dere bezoekers haar kaartje en begaf zich naar de tentoonstellingsruimte, waar de voorzitter van de tentoonstel ling, ds. G. J. Mettrop, haar begroette. De prinses wenste op onopvallende wijze de tentoonstelling te zien en bleef oonge- veer een half uur in de tentoonstellings zaal De collecte voor de hospitalen in Indonesië heeft Dinsdag 486.02 op gebracht. De comniissie brengt langs deze weg haar hartelijke dank aan Sneek voor de hulp aan het Indonesi sche volk en wel in het bijzonder aan de-collectanten. Het Amicitia Theater heeft van Vrijdag t.e.m. Maandag a.s. als hoofd nummer „De Prinses en de Piraat” met Bob Hope en Virginia Mayo. Het is een dolzinnige comedie in technico lor. Het verhaal is er een van de zee, dat zich afspeelt in het jaar 1640. Een geschiedenis van woeste piraten en eerlijke zeelieden, varend onder Engelse vlag. En in dit kleurige, bonte verhaal ontbreken ook de beeld schone prinsessen en de geheimzinni ge schat niet. Ook Victor Mc Laglen speelt in deze film en hij is een pracht van een zeerover; voorts ontmoeten we Walter Brennan en Walter Slezak in belangrijke rollen. Kleurige span nende tafrelen uit de 17e eeuw en daarin de grote komiek Bob Hope als „Sylvester de Grote”, wat wil men nog meer? Op kantoor werd hij gehuldigd: door een vertegenwoordiger van de hoofddirectie te Amsterdam (waar van ook een schriftelijke gelukwens was binnengekomen) die hem als her innering aan zijn jubileum een fraaie fotogravure van het hoofdkantoor aanbood, en door de directie en de collega’s van het Sneker kantoor die ook niet met lege handen kwamen en aan hun gelukwensen en bloemen ook Zaterdag is te Zeist op 80-jarige leef tijd overleden de heer J. A. K. Jouvenar, oud-vader van het Old-Burger-Weeshuis te Sneek. „Vader” Jouvenar was, toen hij in Sneek woonde, een zeer bekende persoonlijkheid, die zich ook op maat schappelijk terrein bewoog, en zich voor al voor de Vereniging „Hulp in Nood”, waarvan hij vele jaren penningmeester was, zeer verdienstelijk heeft gemaakt. Hij, zowel als moeder Jouvenar, waren bij de wezen zeer gezien, en het over lijden van vader zal daarom in brede kring met leedwezen zijn vernomen. makkelijk, vooral in de naoorlogse tijd schijnen de tegenstellingen wat ver scherpt, al hebben we dat hier niet zo gemerkt. Een bloeiende R-K. parochie draagt haar aandeel in de gemeenschappelijke bevordering van de belangen onzer stad en, al ligt het niet in de aard van Deken pastoor van Galkom hierbij op de voorgrond te treden, stellig hebben we in deze veel aan de inspi rerende activiteit vanuit zijn pastorie te danken. Op een dag als deze mag voorts gedacht worden aan de royale houding welke de a.s. jubilaris jegens ook niet-katholieke liefdadigheidsacties en instellingen pleegt aan te nemen. Een wijder veld van zegenrijk werk ontmoeten we in zijn bemoeiingen met het St. Antonius Ziekenhuis alhier, een instelling van zo grote betekenis voor heel Zuidwestelijk Friesland. Tot 1938 was Deken van Galkom voorzitter van het bestuur, in dat jaar werd dit ziekenhuis een stich ting en werd de Deken bisschoppelijk commissaris. Een historische band tussen kerk en het Sneker onderwijs vinden we terug in het curatorschap van de Deken van het gymnasium, eenmaal de roemruchte Latijnse school, en in dit college is hij een zeer geziene figuur, wiens oordeel door zijn mede- curatoren hogelijk gewaardeerd wordt. Deken, Pastoor, Herder, algemeen gezien burger van Sneek, inderdaad een rijke vulling en vervulling van een mensenleven. Moge het Deken van Galkom gegeven zijn nog vele jaren dekenaat, parochie en stad van zijn zorg, zijn werkkracht, zijn wijsheid en warme menselijkheid te doen profiteren. Dezer dagen is hier een vergadering gehouden van schaakclubs, niet aange sloten bij de Ned. Schaakbond. De be doeling is een competitie te spelen tus sen de afd. Heeg, Ijlst, Hommerts Jutrijp, OppenhuizenUitwellingerga en Sneek. Er zullen per maand 2 wedstrij den worden gespeeld, één uit- en één thuiswedstrijd. Zo blijven dus per maand ook nog twee avonden voor eigen com petitie beschikbaar. Nu het schaaksei- zoen voor de deur staat doen boven staande afdelingen een beroep op de schaakliefhebbers om zich alsnog op te geven voor deze zeer zeker interessante competitie, temeer daar er weinig kos ten aan verbonden zijn. Dit kan voor Heeg bij de heer T. van Scheltinga (P. T.T.); Hommerts, Bootsma (bakker); IJlst, E. Wouda (Zevenpelsen)Oppen huizen, Zoetema en Bergstra; Sneek, B. v. d. Bosch, le Steenklipstraat 54. Verschijnt: DINSDAGS en Administratie Comb, Drijfhout-Kiezebrink Co. Kantoor, GROOTZAND 55 Telefoon 3005 (K 51 50) Jeugdkoor jopgericht met aanvankelijk jn Wons en daar is hij tot zijn dood in 1836 ook gebleven. Hij was gehuwd en zijn vrouw Antsje Durks Baarda, schonk hem veel kinderen. Ze stierf in 1814. Toen begon het. Kort nadien huwde hij voor de tweede maal, met een meisje van 18 jaar, zonder enig verstand van Met de „Kota Inten”, 3 Sept, van Tandjong Priok vertrokken en 1 October te Rotterdam verwacht, komen o.a. naar huis korporaal L. H. Hofmeester, le Woudstraat 11, Sneek; soldaat J. Rie- mersma, Rauwerd 16; soldaat T, Sante- ma, Scharnegoutum 148; soldaat J. v. d. Zee, Rauwerd 144; soldaat F. Attema, Heeg, Hoofdstraat 84; soldaat W. v. d. Pol, Heeg 194; marn. A. Betten, Sneek, Wassenberghstraat 42. SNEEKER NIEUWSBLAD ?re- rit- na- ;ste be- het =e' ea - ien ol iën eer le lie in Het damseizoen 19491950 werd Maandag jl. door De Kroonschijf ge opend met groepswedstrijden in vier klassen. Iedere groep telt vier spelers. Er was een behoorlijke deelname, daar 11 groepen, verdeeld over de di verse klassen, geformeerd konden worden. Uit de aard der zaak valt er betreffende de einduitslag, na deze eerste speelavond, nog weinig te zeg gen. Uit verschillende partijen kon men opmerken, dat men er nog niet geheel „in” was, daar een eenvoudig zetje over het hoofd gezien werd. Het kan evenwel een mooie oefening zijn om in vorm te geraken voor de com petitie, die Maandag 10 Oct. begint en waarvoor ook nieuwe leden zich voor die datum kunnen opgeven. De 2e ronde van de groepswedstrijden wordt Maandagavond a.s. in Geb. Ver. Vrijz. Herv. om half acht voortgezet. Dit is voorlopig ons laatste artikeltje. Met blijdschap hebben we ervaren hoe ze in de smaak zijn gevallen en t.z.t. zullen we ze vervolgen met een ander stads gedeelte. Voor verschillende wetens waardigheden hebben we gebruik ge maakt van het werk van Dr. Wum- kes wie we grote dank verschuldigd zijn. Een kort overzicht van de feestorde bij de viering van dit jubileum. Zater dagavond 24 Sept, te 7.30 uur ontvangst van de jubilaris in de kerk, waar een korte toespraak wordt gehouden en een Kort Lof. Uitgevoerd wordt de cantate „Vos estis lux mundi” van Flucie van Bergen. In de plechtige Hoogmis op Zondagmorgen 25 Sept. 8.30 wordt de feest- predicatie gehouden door Pater Bouwmans, de oudste in leven zijnde priesterzoon van de parochie. Die dag om 1.30 huldiging door de Parochie in Amicitia waar o.a. de feestrede wordt uitgesproken door de dichter Bernard Verhoeven en de jubilaris een slotwoord zal spreken. Van 4 tot 5 is er een receptie in de hall van Amicitia, te 6 uur een plechtig Lof met Te Deum „Laudate” van Flucie van Bergen. Maandag 26 Sept. 8.30 v.m. een kindermis, door de gezamenlijke scholen ge zongen en kinderhulde op de scholen, ’s Avonds 7.30 een licht-optocht langs de pastorie door de organisaties, met de route: Veemarkt, Martiniplein, Oude Koemarkt, Hoogend, Kleine Palen, Harinxmakade, Electr. brug, Koopmans- gracht, 3e Woudstraat, Joh. Will. Frisostraat, Harinxmakade, Hooiblok, Sin gel, Hoogend, Oude Koemarkt, Martiniplein, Veemarkt. gen en moeiten, die allerlei aanpassing eisten, allerlei actie ook op vereni- gingsgebied en dus gestage maar gezegende arbeid van de Deken Pastoor. huishouden. Er was in die tijd armoede onder de arbeiders, maar niet minder onder de; schoolmeesters. Ze moesten allerlei baantjes, klokluider, doodgraver, voorzanger, koster en noem maar op waarnemen, lessen geven bij boeren aan huis, zoals ook Salverda deed om maar in de behoeften van hun gezin te kunnen voorzien. Er werd en wordt nog wel eens af gegeven op schoolmeesters maar tussen haakjes vele generaties van schoolmeesters hebben alleen al de hemel verdiend, doordat ze ondanks hun armoedig bestaan, hun vaak el lendig leven toch nog de jeugd hebben geleerd en hoe geleerd! En J. K. P. Salverda, mens en dichter, heeft daar in Wons geleefd als een uitgestotene, een schooier, en nog veel erger. Het ..as een hel daar voor deze begenadigde mens. Hij heeft niet veel werk nagelaten, maar wat er is, geeft een schrijnend beeld van zijn leven. In „Lof fen Wons” geeselt hij de rijke maar schriele boeren die slapen in de kerk en alleen wakker worden wanneer het geluid van dominé ver anderd is in het geloei van hun vee, waarmee ze pronken en handelen. In een ander gedicht „Tins fan in Kristen'oer de Wrald” komen we on der de bekoring van zijn idealisme dat hem nooit verlaten heeft, zelfs niet in zijn grootste ellende. Toen hij gestorven was, hebben en kele boeren hem de laatste eer bewe zen en zijn begrafenis betaald, maar het was zo vuil in zijn huis dat ze het leedmaal in de herberg hielden. Hij ligt in Wons begraven maar niemand weet meer waar. Alleen is jaren later door het Fries Genootschap een toe passelijk opschrift aangebracht in de kerk. Ondanks alle ellende toch een rijk leven. Om stil van te worden lezers! In de Kanselarij zijn er nog krijt tekeningen van hem uit zijn studietijd en aan de achterkant daarvan heeft Salverda vele gezegden en woorden volgens het a.b.c. opgeschreven. Woorden die hij hoorde in Wons en omstreken. Dat was de man waar naar straat genoemd is. Naschrift. En daarnaast dan de directe geestelijke zorg voor de steeds groeien de parochie, die ook een zorg is voor elke parochiaan afzonder lijk, met zijn individuele mentaliteit, zijn eigen moeiten. Voor hen allen stond echter de deur van de pastorie aan de Harinxmakade steeds wijd open elke dag en elk uur daarvan. De lend in al hun zorgen, dragend mede hun moeiten om deze zijn parochianen lichter te maken, was Deken Van Galkom niet alleen maar Pastoor, maar werd hij Herder. Vierde men bij zijn intrede een feest van verwachting, thans viert men een feest van dankbaarheid ook jegens God voor wat deze parochie in deze herder mocht ont vangen, die nu, al de 70 gepasseerd, nog immer trouw en onvermoeid over zijn kudde waakt. Men i s pastoor, men wordt herder. Toen Deken J. van Galkom op Vrijdag 26 September 1924 zijn intrede als Deken-pastoor van Sneek deed, heeft hij misschien dat ook wel gedacht. Zijn voorganger Deken B. P. Velthuyzen was hier 19 jaren werkzaam geweest en had zich zeer bemind gemaakt. De pa rochie installeerde haar nieuwe pastoor zeer feestelijk, maar welke ver wachtingen ook werden gekoesterd, de tijd moest leren wie de nieuwe Deken pastoor van Sneek was. Geboren in Bunnik op 17 Oct. 1878, was het al direct de vraag of deze Utrechtenaar de harten van zijn Friese parochianen zou kunnen vinden. En nu zijn we 25 jaar verder, en staan we aan de vooravond van de herdenking van het zilveren jubileum van de H.E. heer Johs. van Galkom als Deken en Pastoor te Sneek. Tussen die 26 Sept. 1924 en de a.s. feestelijke herdenking ligt dan een kwart eeuw. 25 niet gemakkelijke jaren in het wereldgebeuren, we denken enkel maar aan crisis, oorlog en bezetting, niet gemakkelijk dus ook al daarom in de Sneker parochie en het Sneker Dekenaat. Ook daar een tijd van veel zor- In haar gebouw vergaderde Dins dagavond bovengenoemde ver. onder leiding van ds. H. van Niel, die na Schriftlezing en gebed de aanwezigen welkom heette. De notulen, opge maakt door de heer P. Th. Potma, werden bij diens ontstentenis, gelezen door de heer S. R. Piersma en daarna vastgesteld. Ook het 43e jaarverslag, door de heer Potma uitgebracht werd goedgekeurd. Hieruit bleek, dat in het afgelopen boekjaar een belangrijke som besteed was aan onderhoüd en vernieuwing, het gebouw was van buiten geschilderd, in de benedenvoor- zaal was een betere verlichting aan gebracht, op ’t podium waren een ge luidsversterker en nieuwe schermen gekomen. Na goedkeuring van dit verslag werd de heer Potma, die met het oog op zijn leeftijd bedankt had, dank gebracht voor het vele dat hij voor de ver. had gedaan. Namens de financiële commissie rapporteerde de heer D. Hageman, dat de controle over de boeken door de overzichtelijke en keurige boekhouding zeer verge makkelijkt was en stelde hij voor de penningmeester te dechargeren. Al dus geschiedde. De heer B. J. Deesker bracht daarop verslag uit over het ge houden beheer. Het afgelopen jaar was goed geweest, de ver. had aan haar financiële verplichtingen kunnen voldoen en kon het jaar afsluiten met een klein batig saldo. Naar aanleiding van dit verslag werden enige vragen gesteld, en zei de voorzitter toe de geopperde wensen nader onder het oog te zullen zien. Het verslag werd onder dank aan de functionaris vast gesteld. In de vacature-P. Th. Potma werd tot bestuurslid gekozen de heer D. Grondman, die deze benoeming aannam. De financiële commissie werd gevormd door de h.h. K. de Vries, D. Hageman en G. Lok. Bij de rondvraag werden enige vragen ge steld, waarop de voorzitter met dank gebed sloot. J. K. P. Salverda werd geboren 28 Juni van het jaar 1783, en hij was dus een tijdgenoot van de Bruorren Hal- bertsma, van wie Justus Halbertsma, de dominé, zijn vriend werd evenals meer beroemde en geleerde mannen die in Salverda iets, ja veel meer, za gen dan hij zo op het eerste gezicht wel leek. Zijn jeugd was niet zo bij zonder, maar de afkomst van zijn moeder Pietje Jacobs Driesen Meen hof, een dochter van een verarmd adellijk geslacht, maakte toch dat de jonge Jan aan de studie raakte voor schoolmeester. Hij heeft gestudeerd in Franeker, aan het zg. Instituut, een inrichting van de oude akademie en hij heeft daar nog les gehad van Everinus Wassenbergh, u nog wel bekend uit het artikeltje over die straat. Onge twijfeld zal hij van deze ook lessen hebben gehad over Gysbert Japiks. wat uit Salverda’s later dichtwerk overduidelijk blijkt. Hij heeft namelijk veel van de stijl van de Bolswarder meester overgenomen. Na veel omzwervingen (Bolsward, Tjerkwerd) werd hij in 1807 benoemd De schaakclub comb. SneekOnda is op de goede gedachte gekomen, alvorens zij begint met hare wintercompetities eerst een grote groepswedstrijd uit te schrijven, waaraan iedere schaakliefheb- ber (jong en oud) kan deelnemen. Zo wel beginnenden, meer gevorderden en gedegen schakers kunnen hier hun hart ophalen aan deze prachtige eeuwenoude denksport. Wij wensen deze schaakclub veel succes toe en hopen dat ook deze edele tak van sport veel liefhebbers zal trekken, en deze club al meer en meer leden moge boeken, om vooral hiermede de winteravonden te vullen. Ook voor de jeugdschakers is er thans een prachtgelegenheid om zich te oefe nen en zich verder te ontwikkelen. (Zie voor verdere mededelingen de adverten tie in dit nummer). nog een prachtig Leerdam-drinkstel toevoegden. Bovendien waren er veel schriftelijke en telegrafische geluk wensen, waaronder ook van „klanten” van de Bank, die op deze dag ook blijk wilden geven van hun achting en waardering voor de persoon en het werk van de jubilaris. En bij deze thuis werden ook vele bloemstukken en geschenken aange dragen: van de buren, de kennissen en de vrienden. Mevrouw Stoffelsma en de dochter werden haast zenuwachtig van al die drukte, maar ook zij waren blij en in hun hart stellig (en terecht) wel een beetje trots dat hun man en vader het zo goed gemaakt heeft en overal zoveel sympathie en waarde ring geniet. ’s Middags van vijf tot half zeven was er receptie in restaurant-Piso. Ook hier weer grote belangstelling, hartelijke gelukwensen, bloemen en een grote fruitmand. De oud-directeu- ren A. ten Cate en F. Matak Fontein, beide vergezeld van hun echtgenote, kwamen hun vroegere medewerker ook feliciteren en de tegenwoordige directeur, de heer J. v. d. Horst en mevrouw, waren eveneens van de par tij, evenals al de collega’s met hun da mes. Verder was er een deputatie van het bestuur der Sneeker Zeilclub met dames om hun penningmeester geluk te wensen, en tal van vrienden en kennissen, w.o. de oud-collega S. Tinga, die op de hem eigen, geestige wijze, de loopbaan van de jubilaris schetste, tal van vermakelijke gebeur tenissen op kantoor, en de prettige samenwerking tussen de collega’s in herinnering riep en in ’t bijzonder de goede verhouding prees die er in zijn tijd tussen het personeel en de directie bestond, waardoor allen die er werkten hart hadden voor het bedrijf omdat ze voelden geen nummer te zijn, maar een medewerker. Smakelijk werd er gelachen om de ze humoristische, maar hier en daar toch terdege de puntjes-op-de-i-zet- tende woorden van de heer Tinga, die zijn voormalige collega en opleider in het vak tenslotte alle goeds op zijn verdere levensweg toewenste. Met een kort dankwoord van de heer Stoffelsma werd de gezellige re ceptie besloten. Maandagmorgen 20 September 1909. Als het personeel van de ban kiersfirma Mispelblom Beyer aan het Hoogend zijn nieuwe dagtaak aan vangt bevindt zich onder hen ook een jongen voor wie de kantoordeuren zich deze morgen voor de eerste maal openen. Het is Jentje Stoffelsma, de nieuwe jongste bediende, pas van school en 13 jaar oud. Dinsdagmorgen 20 September 1949. Voor de gevel van de Amsterdamsche Bank aan de Oosterdijk hangt de Va derlandse driekleur; het kantoor is met bloemen versierd en er heerst een feestelijke sfeer. Onder het talrijke personeel bevindt zich nl. een jubi laris, een man die zijn veelomvattende werkzaamheden aan de Bank veertig jaren aaneen plichtsgetrouw en met grote accuratesse vervuld heeft: de heer J. Stoffelsma, procuratiehouder, 53 jaar.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1949 | | pagina 1