Kiekje
I
Ito- 1
Haag, Ï3<e%c>ek
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
if
WORDT BEATRIX-OORD
VERPLAATST NAAR EELDE?
UIT HET VERLEDEN
Mienskip Snits
1
DINSDAG 9 JANUARI 1950
5e JAARGANG No 3
0
L. KIEZEBRINK
72
Auto in de sloot
Motorclub „J. C. Visser”
T
KANTTEKENINGEN
BIJ DE FILM
-- Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUÏS NIEUWSBLAD
Ereprijs en eerste prije
Bioscoopnieuws
KLEINZAND 7 TeW. 2872
I. De hoofdvraag van de film komt
Filmavond S.B.B.
Gulden op de bon
I
Feestavond Uranje Nassau
Wie er terugkomen met de
Asturias
i
wC’
z
I - v
I i- W y
I
I -II.//
O
iej
•iM
Six
if
SNEEKER NIEUWSBLAD
Redacteur:
9
I
'int
Op de te Bozum gehouden reciteer-
wedstrijd op 4 Jan. behaalde onze stad
genoot de heer H. G. de Boer in afd.
luim de le prijs en tevens de ereprijs
voor de beste voordrager van de avond.
A m 1 c i t i a
De 53-jarige Tj. v. Os te Opeinde
viel van de zolder in de schuur achter
over op een betonnen vloer beneden en
stierf aan de gevolgen van die val.
GAASTMEER. Vermoedelijk door te
snel rijden geraakte Zaterdagavond op
de weg GaastmeerHeeg een auto in de
weke wegberm, waardoor de chauffeur
de macht over het stuur kwijtraakte en
de wagen in de sloot terecht kwam. De
Inzittende, de heer Tj. v. Netten, alhier,
die chauffeerde en zijn vriend kwamen
met de schrik vrij. Met een kraan Wagen
werd de auto weer op de weg getrokken.
Ook de materiële schade bleek nog wat
mee te vallen, zodat dit ongeval nog
goed afliep.
Advertentieprijs 15 ct. per m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager.
Abonnementsprijs f 2.50 per half
jaar. Franco per post f 3.75 per
half jaar
Giro 50748 ten name van Firma
E. J. Drijfhout, Sneek.
der
ote
de
f
nen
jet-
en,
ar,
sen
les
be-
,’eit
dit
het
Redactie-adres
ben
een
oen
iar-
ling
af-
ma.
jes,
der
eu-
ste,#
las.
uit-
Ijes
van
aag
ge-
yas
irig
het
een
31UC
de
aar
ids-
ieer
van
aar
we
aar
i de
heel
aar
der
er-
1st
3d
il*
en
MB
iZ«
fs,
sa
lie
en
rij-
30i
Wat is de bedoeling? Deze film komt
op ons af met een aantal vragen, die
niet door de film ook beantwoord wor
den. Maar dat is voor een film ook niet
mogeljjk. Zij brengt ons aan het den
ken en wanneer een film daartoe in
staat is, mogen wij zeer verheugd zijn.
het beste in de Hollandse titel tot uit
drukking. „Hoog Bezoek”. Het is de
vraag of de moderne mens
nog gelooft in Hoog bezoek?
En dan gaat het niet om de vraag of
wij het filmgegeven als zodanig voor
mogelijk achten, maar om de achter
grond daarvan. Wij moeten onderschei
den tussen beeld en inhoud, symbool en
werkelijkheid. En dan komt de vraag
naar voren: Geloven wij in ons leven,
dat er meer is dan de feitelijkheid, de
noodwendigheid of de toevalligheid. En
dan antwoordt de film prozaïsch en wat
te dik uitgewerkt (in de affaire o.a. van
het hoedje): Er is Hoog Bezoek! En dat
is ontzettend belangrijk. Hoe dit Hoog
bezoek zich verwerkelijkt kan de bios
coop niet zeggen, dat kan alleen de
kerk, die wijst op Christus, waardoor wij
in Hoog Bezoek kunnen gaan geloven
telkens en telkens weer in ons gewone
leven.
II. Duidelijk wordt het gezin naar
voren geschoven in deze film. Welke
man kent niet het probleem van de ver
houding: gezinwerk! Wie herkent zich
zelf niet in de figuur van de bisschop?
in het nieuwe jaar. Tengevolge van het
zeer slechte weer was de opkomst niet
zo groot als gewoonlijk het geval is. De
club telt nl. vele buitenleden die de tocht
naar Sneek per motorrijwiel onderne
men en zich nu blijkbaar hebben laten
afschrikken. Voorzitter van Wijk heette
de aanwezigen hartelijk welkom en
sprak de wens uit dat het jaar 1950
voor de motorclub een goed en sportief
verloop zou hebben. Hij hoopte dat de
leden allen hun beste beentje zouden
voorzetten en paraat blijven voor ’t wel
zijn van de club. In ’t bijzonder heette
spr. welkom de heer L. H. v. d. Meer,
werkzaam bij Foto Ris, die deze avond
geheel belangloos zijn medewerking
verleende bij het uitvoeren van ’t film
programma. Nadat de voorzitter allen
een prettige avond had toegewenst wer
den allereerst enige zeer interessante
films vertoond van de Tulpen-Rallye, die
in 1949 werd gehouden en wafcraan ook
enige leden van de motorclub hadden
deelgenomen. Een zeer interessante rol
prent was ook de „Sensatie-Rijder”,
welke op verzoek na de pauze nogmaals
werd vertoond. De voorstelling werd
voortgezet met een film van de auto
tocht van de Sneker Ouden van dagen,
welke in ’t afgelopen jaar werd geor
ganiseerd, de feesten ter gelegenheid
van ’t regeringsjubileum van Koningin
Wilhelmina, waaraan ook de motorclub
heeft deelgenomen en enige culturele
films. Al met al een programma dat er
wezen mocht en dat bij de aanwezigen
zeer in de smaak viel getuige 't harte
lijk applaus. De avond werd verder ge
vuld met kienspel enz. Tot slot was er
nog gelegenheid voor danslustigen. In
zijn slotwoord bracht de voorz. allen
hartelijk dank voor het welslagen van
deze eerste clubavond in 1950.
ker
dag
mg
im-
alle
l
Donderdag hield bovengenoemde mo
torclub voor leden en hunne dames in
hotel Hanenburg haar eerste clubavond
Aan het begin van de filmavond die
de Sneker Bestuurdersbond Donderdag
avond in Amicitia hield, en die vrij goed
bezocht was, sprak voorzitter G. Vonk
een kort openingswoord, waarin hij het
teleurstellend noemde dat de zaal niet
geheel gevuld was, terw'jl bij de S.B.B.
toch duizend modern georganiseerden
zijn aangesloten. Vooral het aantal jon
geren achtte hij veel te klein. Deze jon
geren menen nl. wel rechten te hebben,
maar beseffen niet dat daar plichten
tegenover staan. Hij wekte daarom de
ouders van deze jonge leden op met
hun kinderen over deze dingen te pra
ten en adviseerde tevens de besturen
van de vakbonden om een huisbezoek-
actie onder hun jonge leden op touw te
zetten en deze op te wekken de ver
gaderingen te bezoeken. Op die manier
kan er ook geregeld jong bloed in de
besturen komen, en de vakbeweging
versterkt worden, wat nodig is, omdat
we niet weten waar de wereld Voor zal
komen te staan en er ook wel weer eens
een grote werkloosheid als tijdens de
crisisjaren kan komen.
Na een interessant voorprogramma,
bestaande uit een film over Londen, op
namen van het laatste N.V.V.-congres
met het afscheid van de hoofdbestuur
ders Kupers en v. d. Lende, en een te
kenfilmpje met wenken voor de bevor
dering van een goede gezondheid, volg
de de hoofdfilm „Hoog bezoek” (The
Bishops Wife), een bijzonder mooi Ame
rikaans filmwerk, dat met gespannen
aandacht en grote waardering gevolgd
werd.
Wie wil geen kathedraal bouwen? De
zin van het leven ligt echter niet in het
bouwen van kathedralen en geweldige
prestaties, maar in de solidariteit met
de wereld èn ons gezin. Wij mogen wer
ken, bouwen. Ja dit is zelfs onze plicht.
Maar er is meer!
III. Bijzonder scherp wordt het com
promis aan de kaak gesteld in de
scène van het toegeven van de bisschop
aan de voorwaarden van de rijke dame.
In het „grappige” gegeven van de broek,
die aan de stoel blijft vastkleven, wil de
film zeggen, dat de mens-van-het-com-
promis onbekwaam wordt tot zjjn werk
in de wereld. Wie zich compromitteert
gelijk deze man op welk terrein ook, zit
vastgeplakt aan de donkerheid van deze
wereld en kan zich daarvan niet losma
ken èn gaat onder!
Heel raak wordt dit hier gezegd van
de bisschop als representant van de
kerk. Ook de kerk heeft vaak het ge
vaar van het compromis niet gezien. Is
niet daardoor de kracht van de kerk zo
verzwakt en de greep op de moderne
mens onmogelijk geworden. Wie het
compromis aanvaardt, verliest de kracht
tot het apostolaat in de wereld. Deze
waarschuwing uit deze film kan de kerk
zich nog vandaag laten gezeggen.
IV. Tegelijk hiermede wordt de vraag
naar de plaats van de k e r k in de we
reld gesteld. Mag de kerk geen kathe
dralen bouwen, waar de mens klein
wordt in de machtige ruimte en bij het
prachtige kerkorgel? Zeker kerken mo
gen worden gebouwd. Maar laat de kerk
nooit vergeten, dat zij er nooit is o m
er te z ij n, om groot en machtig te
zijn, maar alleen dan aan haar zin be
antwoordt als zij haar taak weet te be
staan in getuigen en dienen, in
waarachtige solidariteit met de wereld
in nood.
V. Tenslotte wijst de film er op, dat
waar Hoog bezoek plaats vindt en her
kend wordt, er ook iets veran
deren moet! Dan komt de mens tot
het ware menszijn. Zo gaat het met de
vrouw van de bisschop, de 'taxichauffeur,
de dienstmeisjes en de professor. Overal
breekt iets door van nieuwe vreugde en
van nieuwe bereidheid! Ook hier roept
de film alleen maar de vraag op: Moet
er niet iets veranderen in uw leven,
waar ge erkent, dat Krachten van Bo
ven ten goede werkzaam zijn? Maar
deze vraag is belangrijk genoeg om ons
leven er mede te vullen.
Tenslotte verandert de bisschop! De
vertegenwoordiger van de kerk kkn de
laatste zijn! Een ernstige waarschu
wing! V. S.
Data van inlevering.
Het ministerie van Economische Za
ken deelt mede, dat de uitbetaling van
een gulden tegen inlevering van bon 544
(levenmiddelenkaart 909) aan de post
kantoren zal geschieden volgens onder
staand schema: 9 Jan. A. t.e.m. Ba;
10 Jan. Be t.e.m. BI.; 11 Jan. Bo t.e.m.
Bre; 12 Jan. Bri t.e.m. Co; 13 Jan. Cr.
t.e.m. Dri; 16 Jan. Dro t.e.m. Fa; 17
Jan. Fe t.e.m. Go; 18 Jan. Gr t.e.m. Ha;
19 Jan. He t.e.m. Ho; 20 Jan. Hu t.e.
m. Ka; 23 Jan. Ke t.e.m. Ko; 24 Jan. Kr
t.e.m. Le; 25 Jan. Li t.e.m. Me; 26 Jan.
Mi t.e.m. No; 27 Jan. Nu t.e.m. PI;
6 Febr Po t.e.m. Rod; 7 Febr. Roe t.e.m.
Scha; 8 Febr. Sche t.e.m. SI; 9 Febr.
Sm t.e.m. Sto; 10 Febr. Str t.e.m. Tij;
13 Febr. U t.e.m. Vir; 14 Febr. Vis t.e.
m. War; 15 Febr. Was t.e.m. Woe; 16
Febr. Wof t.e.m. Z.
Men dient zich met de uitgeknipte
bon(nen) aan het loket te vervoegen.
Aan bovenstaand schema dient streng
de hand te worden gehouden.
■ijd
>ns
?e-
is
fde
ei-
ae-
iar
al
?a-
zeg
:el-
er«
die ook maar iets aan een zo deskundig
en zo goed mogelijke verzorging van de
tuberculosepatiënten in de weg willen
leggen, toch zal het voor hen speciaal
een hard gelag zijn, wanneer de alge
mene vergadering inderdaad tot ver
plaatsing van het sanatorium besluit.
„Beatrix-oord” toch is de regelrechte
voortzetting van het Friese Volkssana-
torium, dat men gevoegelijk kan aan
merken als een monument van Fries
idealisme, offervaardigheid en doortas
tendheid.
Nadat de L. C. nog even bij de histo
rie van ons Friese sanatorium heeft
stilgestaan, schrijft zij:
Wanneer wij het wel hebben, was de
opzet van het nieuwe te bouwen sana
torium zo groots, dat dit op zichzelf al
een medisch centrum zou impliceren.
Dat zou een innig contact met de Gro
ninger universiteit waarschijnlijk min
der noodzakelijk maken dan nu het ge
val is. Bovenaien bestaat de mogelijk
heid, dat Appelsga niet ver verwijderd
komt te liggen van de in studie zijnde
snelverkeersweg Groningen-Noordoost-
polder—Amsterdam, wat dus zou inhou
den, dat men van het sanatorium in
betrekkelijk korte tijd de universiteit
kan bereiken en dat er in die omstan
digheden geen sprake van zou behoeven
te zijn, dat de patiënten niet de ver
zorging krijgen, die ze behoeven. Het
komt ons voor, dat het argument als
zou een verlaten sanatorium (wanneer
nl. de medische wetenschap er in zou
slagen de tuberculose de kop in te druk
ken) in Groningen méér nut zou af wer
pen dan in Appelsga, bij de Friezen wei
nig hout zal snijden. Er is niets op te
gen, dat Groningen een ziekenhuis rijker
wordt, maar bestaat niet de kans, dat
de Zuidoosthoek van Friesland, wan
neer de industrialisatie een feit wordt,
een nög groter behoefte zal krijgen aan
ziekenhuisruimte en zou het resultaat
van het Friese initiatief dan daaraan
niet beter dienstbaar kunnen worden ge
maakt? Nog afgezien daarvan en zon
der dieper in te gaan op de vraag of de
door talloze deskundigen geprezen rust
van de Appelsgaster duinen en bossen
zou onderdoen voor de omgeving van
Eelde, dat een steeds drukkere lucht
haven wordt, lijkt ons verplaatsing van
het sanatorium nder de huidige om
standigheden dit grote gevaar in te hou
den, dat „Oorlog” zich onmiddell\jk
meester zal maken va.. de Appelsgaster
sanatoriumterreinen of althans van de
omgeving om er militaire oefenterreinen
van te maken. En daarmee zou dit
unieke stukje natuurschoon voor Fries
land verlbren zijn.
de>^
jen
net
op
lak
de
iwe
I een
Het Amicitia Theater heeft
van Dinsdag 10 Januari t.e.m 12 Janu
ari als hoofdfilm „Hoe kom ik aan die
man?” Cary Grant heeft de hoofdrol
van de vermaarde kinderarts Madison
Brown, een vrijgezel; en Betsy Drake
speelt Annabel Sims het knappe ver
koopstertje uit een warenhuis dat er
haar zinnen op heeft gezet deze vrijge
zel tot haar echtgenoot te maken; een
doortastend meisje dus op jacht naar
de man van haar dromen.
Deze vrolijke geschiedenis, waarin
Franchot Tone en Diana Lynn ook be
langrijke rollen hebben, verschaft de be-;
zoekers stellig een prettige avond.
Donderdagavond 5 Jan. werd in Aere
Perennius de zo langzamerhand traditio
neel geworden feestelijke clubavond ge
houden van O.N.S. Vele leden en dona
teurs hadden aan de oproep van de
feestcommissie gevolg gegeven, zodat
de zaal meer dan vol was. Het was een
vrolijk bont programma, dat geheel door
eigen leden verzorgd werd. Een praatje
en een liedje, „De Fleurbringers” met
muziek, een vrolijke éénacter .„Mijn
heer Pumps als stierenvechter” en na de
pauze voordrachten van B. v. d. Wal
en Joh. Visser afgewisseld door muziek,
terwijl „The Jolly Music Makers” de
avond besloten met hun kostelijk origi
neel repertoire van zang en dans. De
éénacter verplaatste ons naar een klein
Spaans hotel, waar mijnheer Pumps, een
kippenfokker uit Nederland, in gezel
schap van z’n vrouw, aangézien werd
voor een beroemd stierenvechter. Een
komische ontwikkeling. Verder consta
teerden we met genoegen dat „de Fleur
bringers” sinds vorig jaar flinke voor
uitgang hebben gemaakt. Al met al een
avond, die de onderlinge band tussen be
stuur, spelers en donateurs weer heeft
versterkt en waarop met genoegen kan
worden teruggezien.
Een bioscoop-zaal loopt leeg. Het is
elf uur. De kraag wordt opgezet, want
het is fris in de avondlucht van Janu
ari. Ik hoor enkele opmerkingen: „Wel
leuke film, maar wat dwaas!” Een
ander: „Ik wou, dat ik ook zo’n secre
taris had!” Dan verdwijnen de mensen
in het donker van de avond buiten het
licht van Amicitia.
Was het werkelijk leuk? En een
beetje dwaas? Ik vrees, dat de samen
stellers van de film geschrokken zouden
zijn, als zij hoorden, hoe men hun pro
duct ontvangen had. Want wij staan
voor het feit, dat de Goldwyn-producers
ons hier een film hebben gegeven, die,
als hij onvoorbereid op je afkomt, langs
je heen dreigt te schieten. En dat is
jammer, want dat is de film niet waard.
De film „Hoog Bezoek” vertelt het
verhaal van een Protestantse bisschop
die zijn gezin geestelijk verwaarloost en
vergeet naar zijn vrouw om te zien, om
dat hij bezeten is door de obsessie om
een kathedraal te willen bouwen. Zelfs
het naderende kerstfeest kan hem niet
tot bezinning brengen. Rijke mensen zijn
in de kersttijd immers guller dan anders.
En daarom ontketent hij juist tegen
kerstfeest ’n actie onder de schatrijke lie
den om geld voor zijn kathedraal. M<ar
dan valt plotseling ’t hele plan in duigen,
doordat een van de rijkste dames wel
geld wil geven, zeer veel zelfs, maar
onder de voorwaarde, dat de kathe
draal de naam zal dragen van haar
overleden man; George. De bisschop
weigert. Het is verleidelijk, maar dit
kan niet èn mag niet!
En dan komt het vreemde in de film.
Wat helemaal niet grappig is, maar eer
der angstig èn vreemd. Hij vindt plot
seling in zijn studeerkamer een jon
ge man, die zich aanbiedt als zijn as
sistent. Wie ben je vraagt de bisschop.
En dan komt het merkwaardige onver
wachte antwoord: Van Boven. Ik ben
een Engel. De bisschop denkt voor de
gek gehouden te worden. Hij vindt het
allemaal erg vreemd, maar kan niet
anders dan de hulp accepteren. En dan
De Leeuwarder Courant schrijft:
De afdelingen van het noordelijk sa
natorium „Beatrix-oord” (het vroegere
Friese volkssanatorium) zullen zich
binnenkort hebben te beraden over een
voorstel van het hoofdbestuur om het
sanatorium over te brengen van Ap
pelsga naar Eelde bij Groningen. Ver
leent de algemene vergadering van de
„Vereniging tot oprichting en exploita
tie van een sanatorium voor lijders aan
tuberculose” haar fiat aan dit voorstel
dat het hoofdbestuur Donderdag met
twee stemmen tegen besloot aan de af
delingen te zenden dan zal het nieu
we sanatorium, voor de bouw waarvan
dit jaar een grootscheepse actie zou
worden gevoerd, dus ook niet in Ap
pelsga, doch in Eelde verrijzen. Het
hoofdbestuur baseert zijn besluit op het
nut van een betere en snellere verbin
ding met het Academisch Ziekenhuis te
Groningen en op het feit, dat, als na
verloop van tijd de tuberculose is over
wonnen, de nieuwe gebouwen voor de
medische wetenschap van meer waarde
zullen zijn wanneer ze in de buurt van
Groningen staan, dan wanneer men ze
in Appelsga opricht.
Het voorstel van het dagelijks be
stuur, nu dus (zij het niet eenstemmig)
overgenomen door het hoofdbestuur,
zal velen treffen als een donderslag uit
heldere hemel. In een onlangs huis aan
huis verspreid jubileumnummer van
„Beatrix-oord” toch wordt steeds ge
sproken over de bouw van een nieuw
sanatorium te Appelsga, dat de kroon
zou zijn op het werk van de Friese pio
niers. Inmiddels blijkt, dat reeds in Oc
tober van het vorige jaar de wenselijk
heid onder ogen werd gezien om tege
moet te komen aan het verlangen van
de medici, de nieuwe gebouwen te plaat
sen op een plek, die een sneller en doel
treffender contact met het medisch cen
trum van de Groninger universiteit zou
waarborgen. Dit zou nodig blijken, om
dat „Beatrix-oord” langzamerhand uit
groeit van kuur-oord tot ziekenhuis, als
gevolg van de vele operatieve behande
lingen en de werkwijze, die de moderne
tb.c.bestrijding met zich brengt.
Al bestonden er in de boezem van
het bestuur aanvankelijk grote bezwa
ren tegen de idee, dat het sanatorium
zou worden verplaatst, naderhand is het
toch tot de conclusie gekomen, dat de
bouw van een nieuw sanatorium in Ap
pelsga onverantwoord moet worden ge
acht. Het u gelijks bestuur heeft daar
om z’n voelhorens uitgestoken en men
meent een oplossing gevonden te hebben
in de aankoop van een landgoed te Eel
de, dat ongeveer zeventien hectare groot
is. De algemene vergadering zal worden
verzocht, het hoofdbestuur tot aankoop
daarvan te machtigen.
Als motieven voor de verplaatsing
zouden verder nog gelden, dat het ge
makkelijker is om personeel te krijgen
en te houden wanneer het sanatorium
bij Groningen staat dan wanneer het in
Appelsga blijft en dat o.m. de directeur-
generaal van de Volksgezondheid als
zijn mening te kennen heeft gegeven,
dat alleen stichting van een sanatorium
bij een universiteitsstad de beste medi
sche behandeling garandeert en dit voor
afzakken naar een tweederangs-inrich-
ting behoeden kan.
Al zullen de Friezen de laatsten zijn,
begint de strijd tussen de bisschop, die
zijn eigen gang wil gaan (de kathe
draal!) en de engel, die hem en zijn ge
zin redden wil. Op de achtergrond
komt dan steeds duidelijker naar voren:
de vrouw van de bisschop! Zij verlangt
terug naar de eerste tijd van haar hu
welijk, toen alles goed was. En in deze
kersttijd is haar enige wens, een echt
ouderwets kerstfeest. De assistent (en
gel!) bemoeit zich allereerst met haar,
verwent haar en gaat met haar uit. Ze
krijgt het hoedje harer dromen! En het
wordt zo erg, dat de bisschop het ver
dacht gaat vinden, zelfs voor een engel!
De bisschop voelt, dat hij het verliezen
gaat en speelt zijn hoogste troef uit: de
kathedraal. Hij gaat naar de schatrijke
dame en belooft aan haar wensen te zul.
len voldoen. Verrukt zegt zij van haar
kant geld toe voor de bouw van de ka
thedraal. Vol trots denkt hij nu zijn as
sistent te kunnen afdanken. Zijn plan is
immers gelukt, maar bij het weggaan
kleeft zijn broek aan de stoel vast!
Thuis gekomen wint hij het niet en in de
slotacte gaat ook de assistent naar de
rijke vrouw toe, spreekt met haar niet
over haar geld, maar over haar zelf. En
ontdekt, dat zij uit schuldbesef tegen
over haar overleden man, de eis stelt
om zijn naam aan de kathedraal te ver
binden. Zij wil iets goed maken. De as
sistent alias engel wijst haar een betere
weg voor haar geld. Het beschikbaar
te stellen voor de nood van de wereld.
Dan komt de teleurstelling. Op kerst
dag kan de bisschop niet aan de ge
meente het grote kerstcadeau van de
kathedraal bekend maken. Maar hij
vindt zijn vrouw en zijn gezin terug. En
is verlost van de obsessie van de ka
thedraal.
Verschijnt:
DINSDAGS en VRIJDAGS.
Administratie
Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co.
Kantoor: GROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
Met het troepentransportschip Astu
rias, van Tandjong Priok 20 December
vertrokken en 12 Januari te Rotter
dam verwacht komen o.a. naar huis:
van 1 RATA: Sergeant A. Anthonides,
Nijezijl 84; korporaal S. Draaisma, Zo-
merrakbuurt 27, Sneek; wachtmeester
H. Jorritsma, Kloosterdwarsstraat 51,
Sneek; soldaat G. H. Roosenstein, Suup-
markt 8, Sneek; korporaal T. Spijksma,
Uilenburg 35, IJlst; wachtmeester H.
Stellingsma, Winsemiusstraat 8, Sneek;
korporaal J. S. J. Tromp, Bolswarder-
weg 23, Sneek; o.wachtmeester R. Rijp-
ma, Abbega; van I Lu. A.: korporaal
W. Kuipers, Blauwhuis; van 12 GiVd:
soldaat G. de Groot, Abbega 27; sol
daat A. de Jong, Abbega 21; van de ge
mengde onderdelen: le luitenant H.
Slump, Fred. Hendrikstraat 72, Sneek
(St. T.V.T.O. Mak.). Van het K.N.I.L.
(met gezin): korporaal R. Helmers,
Singel 57, Sneek.
Grootste binnensluis van Europa bij Tiel.
In het AmsterdamRijnkanaal wordt bij Tiel een grote sluis gemaakt met
een lengte van 350 meter en een breedte van 50 meter. Overzicht van
da stajid der werkzaamheden pp dit ogenblik in de sluisput.
Op ’e fyfde gearkomste yn de rige „It
folk en de kunst” koe de foarsitter, de
hear R. Heeringa, in bihoarlik tal in lok-
kich nijjier winskje. Dizze kear bispriek
de hear G. Koelstra fan Snits „Fries-
lands dichters”, gearstald troch Drs. A.
Wadman.
De hear Koelstra neamde it in goed
idé fan de Mienskip ek de dichtkunst
yn dizze rige syn plak to jaen. Men hat
wol ris it gefoel, dat de groeijende oan-
dacht foar de Fryske literatuer, ünt-
stien troch it ünderwiis, him fré.1 op it
proaza rjochtet. Dat hinget faeks wol
gear mei it wêzen fan proaza en poëzie.
Yn proaza is it forst&nsillemint greater,
it lézen is makliker, de spanning is fan
in oar aerd. De Italiaenske professor
Prampolini skreau okkerdeis yn ’e
Tsjerne, dat by lytse folken de poëzije it
earst ta bloei komt. Dat jildt ek foar
Fryslén, dêr’t de dichtkunst ek it earst
op heger pell kaem.
Dizze karlêzing fan Fryske lyryk sünt
1880 yn oarspronkelik en oersetting yn
it NederUnsk, jowt dér it biwiis fan.
De sprekker makket yn de dichtkunst
ünderskieding tusken epyk en lyryk.
Fan de epyk, it biskriuwende, is de
balladefoarm tige bikend.
De lyryk utert de persoanlike gefoe-
lens fan de dichter. Inkele foarmen fan
lyryk binne it geastlike liet, it natuer-
gedicht, it leafdeliet, it folks- en na
tionale liet.
It geastlike liet hat him ütwreide ta.
tsjerkeliet en hat sa it meast yngong
foun by de minsken. De psalmbirimin-
gen fan F. Schurer binne der de moaiste
foarbylden fan.
Fan de natuergedichten lies sprekker
Y. Poortinga’s: „De Reedrider”. Dizze
foarm kin soms in symbolyske ynhMd
krije, lyk as yn Piter Jelles’: Léste
blink.
Rixt hat as frouminske de moaiste
leafdeslieten makke.
In aparte foarm fan it nationale liet
is it forsetsfers, dêr’t In memoriam yn
Maeije en It partisaneliet it earst fan
neamd wurde meije.
Dat by de oersettingen de artistyske
wearde goed bihMden bliuwe koe, bi-
wiisde sprekker mei Kastanjes fan J.
H. Brouwer, al giet der altyd fan ’e
klankwearde forlern.
Sprekker frege him óf, oft yn üs tiid
fan materiële need en drlgend oarlochs-
gefaer der noch oandacht wie foar it
bilibjen fan in gedicht yn alle stilte. De
dichter iepenbieret skientme. Syn wei
is de wei fan de inkeling. Dêrom moat
men de measte fersen foar jinseis léze
en is it foarlêzen noedlik.
De ynlieding by Wadmans boek jowt
de tiidrekken oan, dêr’t de dichter yn
libbet, en set him sa yn it ramt fan ’e
tiid. Dy ynlieding draecht in persoan-
lik karakter en forriet de smaek fan de
gears taller.
Nei it skoft lies Koelstra noch in
kele fersen foar en doe koe Heeringa
dizze goede gearkomste slute mei in
oant sjens op 19 Jannewaris as Fedde
Schurer komt to sprekken oer it Fryske
proaza fan de léste tiid.
De Kerkhoflaan omstreeks 1910.
s. - f
nk-
•oil
t
i!
31
rd,
a-
