TT E Ml
en NU
s
„It Snitser
De economische
vooruitzichten van Sneek
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
Hei gedenken oer Historie
van sneeH oe vrijdag u Juli
n
Commissaris der Koningin zal
„WINDVAAN” openen
VRIJDAG 7 JULI 1950
L. KIEZEBRINK
DOOR TH. W. ZANDSTRA
Alle dagen:
wondertuin
EN
2
1,
ie
AGENDA
„It Snitser Jubeljier”
MUZIEKCONCOURS
KLEINZAND 7 - Telei. 2872
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD
TENTOONSTELLING „DE WINDVAAN” met Philips
Entrée 75 cent
De voetbalwedstrijden
10-15 JULI 1950
Verzorgingscentrum
5e JAARGANG No 54
VRIJDAGS.
Redacteur;
>r
MAANDAG
DINSDAG
WOENSDAG
DONDERDAG
VLuoDAG
aan
ZATERDAG
L. RASTERHOFF,
Burgemeester van Sneek.
drijven in Sneek zullen gaan vesti
gen.
Ik meen dat juist deze omstandig
heid er toe bijdraagt dat wij hier niet
kunnen verwachten dat de groei van
Sneek plotseling sterk zal toenemen,
maar dat we ook niet kunnen ver
wachten dat Sneek in de komende ja-
ren wat industrie betreft zal achter
uitgaan.
Vrijdag 7 t.e.m. Zondag 9 Juli. Theater
Amicitia. Iedere avond te 8 uur en
Zondag tevens te 5 uur: „De tijger
van Eschnapur”.
een groot, welvarend gebied zijn po
sitie waardig is.
De beste uiting hiervan is de ten
toonstelling „De Windvaan”. Vele van
de grootste zaken in Nederland ko
men hun producten h-er demonstre
ren, beter bewijs voor de belangrijk
heid van Sneek als centrum kan
moeilijk geleverd worden.
Resumerende kunnen we de econo
mische toestand van Sneek met ver
trouwen tegemoet zien, temeer daar
de gemeentelijke overheid steeds weer
blijk geeft de verlangens en behoef
ten der ondernemers te steunen waar
ze dat kan.
Advertentieprijs 15 ct. per m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager.
Abonnementsprijs f 2.50 per half
jaar. Franco per post f 3.75 per
half jaar
Giro 50748 ten name van Firma
E. J. Drijfhout, Sneek.
its
t
e
t
Naar wij vernemen zal de Com
missaris der Koningin in Fries
land, mr. H. P. Linthorst Ho
man, a.s. Maandagmorgen de
tentoonstelling de „Windvaan”
officieel openen.
ot
Redactie-adres
SNEEKER NIEUWSBLAD
Comb. Wymbr.-Z.W.H.: voor H. Zijl-
stra, Heeg, F. Boersma, Workum, K.
Groenhof, Q.V.C., D. Smits, Q.V.C.,
Slootjes, Workum; midden: B. Draaier,
Q.V.C., W. de Vries, Workum, K. Atte-
ma, Heeg; achter: S. Zijlstra, Heeg, J.
de Jong, Heeg; doel: H. Douma, Heeg.
Verschijnt:
DINSDAGS en
Administratie:
Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co.
Kantoor. GROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
Zouden wij de plank echter ver mis
slaan als wij, in plaats van een lange
opsomming te geven, als menselijke
factoren die de groei en de bloei heb
ben bevorderd, noemen: eensgezind
heid, arbeidzaahiheid en soberheid?
En als wij net deze stelling de
waarheid benaderen laten we deze
drie eigenschappen dan ook verder
hanteren om in de jaren, die voor ons
liggen te bereiken wat wij ons voor
ogen hebben gesteld: de Bloei van
Sneek.
Feestelijk verlichte straten en gebouwen
Historische tentoonstelling in Scheepvaart
museum
Comb. Bl. Boys, O.N.S., W.Z.S.: doel
P. v. d. Feer (BI. Boys); achter: J. Sil-
vius (W.Z.S.), E. Blok (O.N.S.); mid
den: N Hoekstra, (BI. Boys), Th. de
Groot (Bl. Boys), M. Ferwerda (O.
Nassau); voor: G. Poiesz Lzn (W.Z.S.),
G. Altenburg (W.Z.S.), J. de Wilde (BI.
Boys), J. Speelman (O.Nassau), S. Het-
tinga (O.Nassau).
Voor het muziekconcours, dat op
Donderdag 13 Juli in het Sportpark ge
houden zal worden, bestaat grote be
langstelling. Vijf en twintig corpsen uit
alle delen van Friesland zullen hieraan
deel nemen. Ook wat betreft de prijzen
ondervindt het Stedelijk Muziekcorps
(dat in samenwerking met het Jubel-
jier-comité dit concours organiseert),
grote medewerking. Van de Commissa
ris der Koningin, van het Gemeentebe
stuur en veie zakenlieden ontving het
reeds grote lauwerkransen, lauwertak
ken, plaquettes en medailles. De aange
boden prijzen zijn vanaf heden in de
etalage van Nico Silvius, Sanitair,
Grootzand 34, geëtaleerd. Op de Con
coursdag zal om ’s middags 2 uur een
groot „Mars-defilé” worden gehouden,
waar alle deelnemende corpsen aan
meewerken. Een optocht van 25 muziek
corpsen marcheert van het Sportpark
om daarna voor B. en W. en het comité
van het „Jubeljier” op de Marktstraat
te defileren. Het Sted. Muziekcorps re
kent er dan ook op, dat vele stadgeno
ten zich langs de route zullen scharen,
die deze optocht volgt.
Zoals bekend zullen Dinsdag in het
kader van „It Jubeljier” L.S.C. en Sneek
elkaar bestrijden. Vooraf, om 5 uur is
er een wedstrijd tussen een combinatie
uit Black Boys, O.N.S. en W.Z.S. tegen
Wymbritseradeel en Zuidwesthoek.
Deze elftallen zijn als volgt samenge
steld:
Opening. Rondgang en Concert van de Leeuwarder
Postharmonie. Gala-avond Krite Snits.
Voetbalwedstrijden in het Sportpark van 69 uur
11-meren tocht per boot.
's Avonds reünie in Restaurant „De Windvaan”;
optreden van het beroemde radio-orkest JAN
CORDUWENER. Entrée 75 cent.
TURNBETOGING en DEMONSTRATIES op het
Sportpark. Vanaf 6 uur ’s middags modeshow in
restaurant. Voorverkoop kaarten bij Bloemhof
Thé-complet 1.25.
’s Avonds optreden Henk Stuurop in Restaurant.
GROTE PRODUCTIEKEURING op de Veemarkt.
MUZIEKCONCOURS FRIESE BOND.
Mars door de stad van alle deelnemende corpsen,
’s Avonds op het Sportpark Avondfeest met
Apollo uit Hoorn.
Herhaling van aanbieding der stadsrechten
Sneek.
Bezoek van 4 aanzienlijke famüies uit de 16e eeuw
aan Sneek, gedurende de gehele dag.
’s Avonds in Amicitia LAMMERT POPMA.
’s Avonds in restaurant ACCORDEON-ORKEST.
GROOT CONCOURS HIPPIQUE.
MARS EN CONCERT.
In ’t Sportpark GROOT VUURWERK met de
nieuwste vindingen. Entrée 40 ct.
Het is een toeval, dat in 1950
dat de Snekers „It Jubeljier”
hebben genoemd ook het so-
ciaal-economisch rapport over
Sneek zal verschenen, dat het
Economisch Technologisch Insti
tuut voor Friesland op verzoek
van het Gemeentebestuur heeft
samengesteld.
Het omvangrijke rapport dat
vele kaarten en grafische voor
stellingen bevat, belooft een be
langrijke bijdrage te worden voor
de kennis van de economische
structuur van onze stad. Het
ontstaan en de historische ont
wikkeling van Sneek wordt er
uitvoerig in belicht.
Een belangrijk gedeelte van het
rapport is gewijd aan de bestaans-
bronnen, waarbij achtereenvolgens j
nijverheid, verkeer en vervoer, land-
bouw, onderwijs en andere verzor- 1i
gingsinrichtingen onder de loupe wor
den genomen.
In het bijzonder wordt aandacht
geschonken aan de verzorgingsfunctie
welke Sneek ten aanzien van een
ruime omgeving vervult. Daarbij wor
den vergelijkingen gemaakt met an
dere soortgelijke verzorgingscentra in
ons land, zoals Hoorn, Meppel, Roer
mond, Middelburg, Zutfen enz.
Deze vergelijking toont aan dat de
regionaal-verzorgende functie van
Frieslands tweede stad buitengewoon
sterk ontwikkeld is en die van vrij
wel alle andere gelijksoortige centra
overtreft.
Ook aan de loop der bevolking en
de bevolkingsopbouw zijn uitgebreide
onderzoekingen gewijd.
Dit ligt voor de hand want tal van
problemen, welke in de toekomst
moeten worden opgelost, zoals wo
ningbouw, schoolstichting, huisves
ting van ouden van dagen enz., houden
nauw verband met de te verwachten
bevolkingsgroei. Het rapport zal de
reeds vroeger uitgesproken verwach
ting, dat Sneek in 1970 op een bevol
king van 24000 zielen moet rekenen,
bevestigen.
van de mens dreigen, niet verdwenen. De spanningen
zijn van de kleine gaandeweg naar grotere gemeen
schappen verlegd en de gevaren voor de mensheid
daaruit voortvloeiend zijn met die verlegging zelfs ge
groeid. Wij allen die in deze gespleten wereld leven,
weten daarvan. Zullen we daarom in pessimisme bij de
pakken neerzitten Of zullen we voortgaan te doen wat
de hand vindt te doen? De Sneker gemeenschap kiest
het laatste, daarvan getuigt ook dit „Snitser Jubel
jier”. De achter ons liggende oorlogs- en bezettingstijd,
noch de dreigende verschijnselen in de huidige inter
nationale situatie hebben de energie verslapt en door
samenwerking van alle lagen der burgerij staan we, als
<3e tekenen niet bedriegen, voor een groot gebeuren.
Moge dit het succes beschoren zijn, dat het verdient en
mogen wij uit de gedachte aan wat eens was en ver
dwenen is de onderlinge verdeeldheid en vijandschap
der kleine gemeenschappen de hoop putten dat ééns
ook de historie zal spreken van een verzoening der
allergrootste gemeenschappen.
We zien hier twee plaatjes van éénzelfde punt in
onze stad, nl. bij de Oosterpoort. Het ene uit een ver
verleden, toen er nog werkelijk een poort was, het
andere een beeld gevend uit deze tijd. Het is een aar
dig, maar ook een leerzaam contrast. Op het éne
plaatje zien we nog afgetekend de afgeslotenheid van
onze kleine gemeenschap, toen ze nog stond in, of
misschien bezig was te ontgroeien aan haar verdedi
gingshouding tegenover haar onmiddellijke omgeving.
Wallen en poorten vormden een beschermende gordel
tegen mogelijke kwade toeleg van die omgeving en dat
die er menigmaal was, daarvoor leze men het artikel
over het jaar 1525 van onze medewerker de heer Hal-
bertsma in ditzelfde nummer maar eens na. Op het
andere plaatje zien we daarentegen als ’t ware gesym
boliseerd de openheid van onze gemeenschap van thans,
niets is er meer wat het doorstromend verkeer belet,
integendeel het wordt zoveel mogelijk bevorderd en
vergemakkelijkt en niet alleen het materiële verkeer,
maar ook dat op geestelijk en cultureel gebied, elke
barrière is opgeheven, stad en omgeving dienen en
steunen elkaar. Lang voorbij zijn de tijden dat stad
en platteland, steden en gewesten onderling elkaar be
streden. Helaas zijn daarmee de gevaren welke de mens
Naast de stuwende industrie speelt
ook de verzorgingsindustrie, waar
we ook het ambacht onder kunnen
rekenen, een grote rol. Deze toch is
het die Sneek maakt tot het verzor-
gings-centrum van Zuid-West Fries
land. Vooral de laatste jaren heeft
de mechanisatie van de landbouw
grotere mogelijkheden geopend. Er
zijn al bedrijven in deze sector die
naar de stuwende” overhellen.
Als handelsstad is Sneek wijd en
zijd bekend, enkele jaren terug bleek
dat Sneek over water zoveel goede
ren kreeg aangevoerd, dat ze op dit
gebied tot de 20 grootste steden van
ons land gerekend mag worden. Vele
groothandelsbedrijven hebben hier
hun zetel, terwijl de regionale-gros-
siers steeds tot de meest actieve on
dernemers gerekend worden. Voor de
groothandel is het van grote beteke
nis, dat Sneek omringd is door goe
de aanvoerwegen, zowel naar Noord,
West, Oost als Zuid zijn goede we
gen, er zal echter binnen zeer korte
tijd een oplossing gevonden moeten
worden voor de verbinding Noord-
Zuid door de stad.
Onmiddellijk na de groothandel
dient genoemd te worden de winkel
stand. Deze geeft in de eerste plaats
aan de vele vreemdelingen gelegen
heid een indruk te krijgen van de
mentaliteit van de Sneker onderne
mers. Op de winkeliers rust een grote
verantwoordelijkheid, immers iedere
reclame voor Sneek als watersport-
centrum verkrijgt pas effect als men
hier vriendelijk, behulpzaam en goed
wordt bediend.
Dezelfde verantwoordelijkheid rust
op het hotelbedrijf in Sneek, ook deze
tak van bedrijf is bij uitstek geschikt
om een bezoeker goed of slecht over
een stad te laten denken. Op dit ge
bied hebben we echter geen reden tot
klagen, het saamhorigheidsgevoel in
onze stad is goed te noemen, voor de
komende week waarin we het 425-
jarig bestaan als vrije koopstad her
denken en het feit willen vieren dat
Sneek weer binnenhaven wordt, is dit
weer overduidelijk gebleken.
De zakenlieden, zowel fabrikanten,
groothandelaren, winkeliers als de
verzorgende bedrijven hebben de han
den in één geslagen om te tonen dat
Sneek als verzorgend-centrum van
kan de historie voor ons een goede
leerschool zijn en kunnen waarden,
die iri het verleden een rol hebben ge
speeld, ook voor de toekomst nog be
tekenis voor ons hebben.
De factoren van allerlei aard, wel
ke er aan hebben medegewerkt om
Sneek tot haar huidige positie te
brengen, zouden breedvoerig en
zwaarwichtig kunnen worden om
schreven.
Verheugend is dat in dit herden
kingsjaar zoveel wetenswaardigs over
Sneek verschijnt en dat belangrijk
studiemateriaal is verzameld. Ver
heugender is, dat het besef is ont
staan, dat men niet meer een stad
kan besturen door de problemen, die
zich achtereenvolgens aandienen op te
lossen, maar dat zoveel mogelijk ge
werkt moet worden aan de hand van
een plan dat enerzijds is gebaseerd op
het bestaande, het eigene, het karak
teristieke van de plaatselijke gemeen
schap en anderzijds op de verwachtin
gen welke men omtrent de verdere
ontwikkeling redelijkerwijs mag
koesteren.
Op deze wijze is het slechts moge
lijk oplossingen na te streven, die vol
ledig verantwoord zijn en, over een
langer tijdperk gezien, bevrediging
kunnen schenken.
De invloed van de overheid op het
economisch, sociaal en cultureel le
ven is in de loop der eeuwen sterk
toegenomen. Bijna bij alles wat er
geschiedt in een plaatselijke gemeen
schap als de onze is de overheid
tegenwoordig op één of andere wijze
betrokken. Men kan dat al of niet toe
juichen het feit ligt er nu een
maal en er is niet de minste aanlei
ding om te veronderstellen dat h'et
einde in deze ontwikkeling is be
reikt.
De taak van het stadsbestuur is
dan ook niet meer gelijk vroeger, om
slechts beschermend op te treden, om
alleen orde en rust te handhaven en
slechts in te grijpen daar waar mis
standen dreigen te ontstaan. Neen, de
groei en de bloei van de stad, het wel-
zijn der burgers in materieel en gees
telijk opzicht is ook een taak voor de
overheid geworden. Het zou echter
onjuist zijn te veronderstellen dat de
plaatselijke overheid het in de hand
zou hebben de welvaartsbronnen aan
te boren en naar oehoefte te doen
vloeien. Zo eenvoudig is het niet. Zij
zal hier stimulerend moeten, optre
den en in tal van opzichten de meest
gunstige voorwaarden voor een ver
dere ontwikkeling moeten scheppen.
Het initiatief blijft bij de burgerij be
rusten.
Het is goed dat wij ons voor en na,
zoals dat nu door de feestweek het
geval is, moeten beraden op de posi
tie en de functie van Sneek. Allicht
Woensdag 12 Juli. Zendingsdag van de
classis Sneek der Ned. Herv. Kerk
te Rijs (Gaasterland). Muzikale
medewerking van „De Woudklank”
te Oudega (H.O.N.). Aanvang
10.30 uur.
De industrie in Sneek is in twee
categorieën te onderscheiden nl. de
„Stuwende” en de „Verzorgende”.
De stuwende industrie (dat zijn die
bedrijven welke hun producten verder
weg verkopen dan in de omgeving) is
in Sneek belangrijk. Harmonisch ge
groeid met de voortgang der tech
niek zijn deze bedrijven van plaatse-
lijk-verzorgende industrieën gegroeid
tot zaken van dikwijls meer dan lan
delijke betekenis. Zullen de omstan
digheden zo blijven dat we een grote
toename van deze bedrijven kunnen
verwachten?
Een antwoord op deze vraag te ge
ven is niet mogelijk, de menselijke
factor, d. w. z. de bekwaamheid van
de ondernemer en de bekwaamheid
van zijn medewerkers spelen hierin
een grote rol, maar even zeer de
vakbekwaamheid der arbeiders.
Voor deze be
drijven zal het
een eis van
grote beteke
nis zijn dat het
Nijverheids
onderwijs hier
ter plaatse zo
mogelijk nog
wordt opge
voerd.
Het vestigen
van stuwende-
industrie kun
nen we slechts
bij uitzonde
ring verwachten. Van arbeids-over
schot is momenteel in Sneek geen
sprake, men zou eerder van een te
kort aan werkkrachten kunnen spre
ken. Het stimuleren en steunen van
de bestaande bedrijven in de hoop en
verwachting dat daardoor de moge
lijkheden in Sneek zullen toenemen
is belangrijker dan de onwaarschijn
lijke mogelijkheid dat zich grote be-
Enkele zaken in Sneek hebben ge
meend niet te mogen achterblijven in de
gezamenlijke inspanning om de volgen
de week tot een succes te maken. De
firma’s: Amicitia, Flach, Industria,
Lampe, Repko, Pijttersen en Tonnema
hebben gezamenlijk een voorstelling
aangeboden een historische optocht
dus waarin wordt uitgebeeld de over-
gang van Sneek van de partij van de
Geldersen naar de Bourgondische, de
medestandster van Karei de Vijfde. We
gaan daarvoor terug naar 4 November
1522. Van de Leeuwarderweg komen
vanwege Karei de Vijfde drie raads
heren naar Sneek nl. Jasper Lieuwesz,
raadtordinaris van Holland, Philips
van Yuytwyck, secretaris van het Hof
van Holland en Jan Hubrecht, Schout
van Amsterdam. Zij worden vergezeld
van Sicke Liauckama, hoofdeling van
Sneek en hoofdpersoon in deze voor
stelling. Deze edellieden komen met ge
volg, allen te paard. Ter weerszijden
van de Oosterpoortsbrug ontmoet dit
gezelschap dat van de hoogmogende he
ren van Sneek en nadat herauten hun
trompetgeschal hebben doen horen ont
staat een steekspel van woorden tussen
de ene groep en de andere, de tekst
daarvan is nog geheim, maar er kan wel
worden gezegd dat er een beetje de
draak gestoken wordt met de Sneker
burgerij. Ten slotte wordt men het eens
en gezamenlijk trekt men naar het stad
huis. Intussen is per schip, reiskoets
enz. feestvierend landvolk naar de stad
gekomen dat zich tot een gezelschap
aaneensluit, dat het nieuwe Sneek eens
gaat bekijken, en een kijkje gaat nemen
op de plaatsen, waar eens hun stinsen
stonden, ook wordt het Cruycebroeders-
hof bezocht. Het belooft een mooie dag
te worden, temeer omdat Herre Hal-
bertsma het scenario schrijft en de
hoofdrol speelt, bijgestaan door de
meest geschikte personen, die men voor
de andere rollen kon vinden.
's Avonds maakt Lammert Popma
zijn opwachting in Amicitia, waar nog
eens gesproken wordt over het verschil
van het Sneek van 1525 en dat van 1950.
gl O
