Buitenlands overzicht
Sneker voortvarendheid
bracht in 1864 hier de H.B.S.
WW
Sneek aanvaardt nieuwe kerkorde
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT,' SNEEKER COURANT en ORIJFHOUTS NIEUWSBLAD
Ook 25 jaar afdelings
bestuurder
VRIJDAG 8 SEPTEMBER 1950
5e JAARGANG No 73
L. KIEZEBRINK
De Fryske leargongen
en
C
Draagt Elkanders Lasten
Bioscoopnieuws
Zakennieuws
Nog' goed afgelopen
25 jaar bij de N. S.
Nieuw Indonesisch kabinet
Het was geen hagel
Korea in de Veiligheidsraad
Woelratteneen gulden
Belgische bonkaarten
maar geen distributie
KLEINZAND 7 - Telel. 2872
West-Europese verdedigingsplannen nog niet
voldoende - De Balkan weer in het nieuws -
Verkiezingen in Z.W. Afrika en Denemarken
WK.,.
1
Redacteur:
waarvan
Abbott
Mooie order
SNEEKER NIEUWSBLAD
De Amsterdamse Jordaan viert feest en heeft een Jordaan-festival
georganiseerd. Als onderdeel werden viswedstrijden in de grachten
van de Jordaan gehouden, ook voor vrouwen. Enige Jordaanse moeders
in actie
IJLST. Zaterdag 9 September hoopt
de heer L. v. Sinderen alhier, de dag te
gedenken dat hij 25 jaren geleden in
dienst trad bij de Ned. Spoorwegen. On
getwijfeld zullen velen van hun belang
stelling doen blijken.
De collecte ten bate van het T.B.C.-
Fonds „Draagt Elkanders Lasten”, die
Dinsdag alhier werd gehouden heeft op
gebracht 613.36.
werd. De Nieuwe Sneeker Courant van
13 September 1924 waaraan veel van
’t bovenstaande is ontleend vermeldt
dat de pret toen begon met een feeste
lijke bijeenkomst in de Harmonie op
Vrijdag 12 September. De directeur, wij
len de heer E. W. C. de Haas, hield bij
deze gelegenheid een rede, waarin hij
het tot stand komen van de wet op het
Middelbaar Onderwijs schetste en tal
van bijzonderheden uit de toen 60-jarige
geschiedenis van de school memoreerde,
waarvan wij enkele in dit artikel hebben
verwerkt. Reeds toen bestonden er plan
nen, naar hij mededeelde, dat het Rijk
aan de Almastraat een nieuwe school
zou stichten, maar de weinig rooskleuri
ge toestand van ’s lands financiën liet
uitvoering ervan niet direct toe. Met de
hem eigen bescheidenheid en voorzich
tigheid sprak de heer de Haas echter de
wens uit „dat het niet te lang zal duren
dat de Rijksfinantiën het toelaten tot
deze bouw over te gaan, daar ’t tegen
woordige gebouw niet in alle opzichten
voldoet aan een gebouw voor ’t geven
van middelbaar onderwijs”.
Helaas heeft hij de verwerkelijking
van de plannen, waarvoor hij zo krach
tig geijverd heeft, niet meer mogen be
leven, maar zijn naam zal de komende
dagen stellig met ere genoemd worden
en evenals die van de tegenwoordige
directeur, de heer H. de Boer, die de
laatste jaren met de bouw wel bijzonder
zwaar belast was, aan deze mooie nieu
we school verbonden blijven.
Redactie-adres
deelnamen.
Voor ieder ingeleverd dood exemplaar
van de woelrat (of „molmuis”), betaalt
de Plantenziektenkundige Dienst te Wa-
geningen een gulden aan de inzender. De
Dienst heeft’ voor wetenschappelijk on
derzoek behoefte aan een aantal van
deze donkergekleurde knaagdieren met
hun stompe kop. In het algemeen zijn de
dieren moeilijk te vangen en men hoopt
door deze premie een voldoend aantal te
krijgen. De in te zenden dieren kunnen
ongefrankeerd en zo nodig als ijlgoed
worden verzonden aan de Plantenziek
tenkundige Dienst. De dieren moeten
zoveel mogelijk onbeschadigd, goed ver
pakt en voorzien van naam en adres van
de afzender, verzonden worden. Ook de
vangplaats (gemeente) en de vangda-
tum moeten aangegeven zijn.
Een expert heeft de beschadiging van
de auto onderzocht, welke Zondag bij
Breezand op de Afsluitdijk met hagel
zou zijn beschoten. De auto was met
deelnemers op weg naar het Waarheid-
Zomerfeest te Amsterdam. De deskundi
ge is tot de slotsom gekomen, dat het
barsten \an de ruit is veroorzaakt door
een breuk in de rubberband in het raam
aan de binnenzijde. Door deze breuk
kwam er een schroefje op het raam te
drukken en de spanning heeft de ruit
doen barsten. Eenzelfde geval is kort
geleden ook voorgekomen in de auto
van een ambtenaar der Rijksverkeers
inspectie.
Het tweede cursusjaar ving aan met
97 leerlingen, terwijl toen ook een vier
de klas gevormd werd. In 1866 kwam de
5e klas er bij, zodat in 1867 voor ’t eerst
eindexamen werd afgenomen aan drie
candidaten, van wie slechts één slaagde.
In 1876 werden voor ’t eerst ook meis
jes toegelaten, maar er gingen nog elf
We hebben in de laatste tijd steeds
zoveel aandacht moeten schenken aan
de verhoudingen in Europa en Azië dat
de rest van de wereld er wat schraal
af kwam. Nu was daarvan ook niet zo
veel te melden, doch thans moet toch
even gewag worden gemaakt van de
verkiezingen in Zuid-West-Afrika, het
voormalige Duitse gebied, waar vorige
week de blanken voor het eerst zes
afgevaardigden voor het Zuid-Afri-
kaanse parlement hebben gekozen. Er
wonen wel 350.000 zwarten tegen
38.000 blanken, maar de eersten hebben
geen stemrecht, trouwens een deel er
van is nog zeer onontwikkeld. De 26.000
blanke kiezers, tenminste een meerder
heid van hen, hebben zes afgevaardig
den van de Zuid-Afrikaanse partij der
nationalisten van dr. Malan, die op het
moeder en zusje op de Oosterdijk alhier
aan ’t wandelen waren, plotseling de
straat over. Hij werd door een juist pas
serende auto aangereden. Door de te
genwoordigheid van geest van de dame
die achter het stuur zat liep echter alles
nog goed af. Ze voorkwam dat de jon
gen overreden werd. Met slechts enkele
schaafwonden werd hij binnengebracht
bij Meubelhuis Aukema. Dr. van Ree-
kum verleende geneeskundige hulp.
Advertentieprijs 15 cl. per m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager.
Abonnementsprijs f 2.50 per half
jaar. Franco per post f 3.75 per
half jaar
Giro 50748 ten name van Firma
E. J. Drijfhout, Sneek.
Mohammed Natsir is er eindelijk in
geslaagd een nieuw kabinet in Indonesië
te vormen. Het is een zakenkabinet,
waarin mr. Mohammed Roem, thans
Hoge Commissaris van Indonesië te Den
Haag, minister van buitenlandse zaken
zal zijn.
zal worden ingevoerd.
voegde hieraan toe dat
der kaarten slechts ge
hand met de gespannen
internationaal gebied.
Woensdag kwam de Classis Sneek der I Synode wil geen procedures uitlokken,
Ned. Herv. Kerk in het Ceb. v. Chr. Bel. doch langs de weg van overleg trachten
tot elkaar te komen. Het bestaan van
de notabelen wordt facultatief gesteld;
hun taak zal eventueel zijn het doen van
voordrachten voor de benoeming van
kerkvoogden en het met deze voor
lopig vaststellen van de rekening en de
begroting. Er zullen 3 kerkvoogden
worden opgenomen in de kerkeraad; zij
worden dan ouderling-kerkvoogd, terwijl
de meerdere leden van dat college perio
diek afvloeien bij het einde van hun zit-
tingstijd.
Op deze inleiding volgde een brede
discussie, waarbij tal van vragen werden
gesteld en bezwaren werden geopperd,
welke door de spr. nader werden behan
deld en toegelicht door voorbeelden uit
de praktijk. Na de middagpauze, toen
de spr. en de kerkvoogden waren ver
trokken, werd de behandeling der or
donnantiën 16-20 voortgezet. Ord. 16 be
treffende de kerkvoogdij enz. werd aan
genomen, behoudens het bepaalde om
trent de notabelen, welk college men
wilde laten verdwijnen. De overige or
donnantiën werden, zij het met enkele
kleine wijzigingen, eveneens aangeno
men. Volgde de eindstemming over het
gehele ontwerp Kerkorde, zoals dat in
eerste lezing aan de Kerk is aangebo
den. Alle aanwezigen verklaarden zich
voor aanneming. Hiermede is thans de
eerste étappe, die veel tijd en vergade
ringen heeft geëist, afgelegd. Ds. de
Jong van Workum sloot daarop met ge
bed.
De heer P. van der Veer, die onlangs
zijn dertigjarig jubileum herdacht als
winkelchef van de Firma H. Henstra,
heeft, nu deze firma zich gaat speciali
seren op het groothandelsbedrijf, van
haar de detailhandel overgenomen, en
dit levensmiddelenbedrijf ondergebracht
in het perceel Suupmarkt No. 10.
Gistermiddag drie uur had de opening
plaats. Het interieur van dit winkelpand
doet gezellig aan. Alles ziet er even keu
rig en netjes uit. Naast de afd. kolonia
le- en grutterswaren etc. is er een voor
Fijne Vleeswaren. De verbouwing werd
verricht door het Timmerbedrijf van de
heer J. Hiemstra, IJlsterkade, het Verf-
en Schilderwerk werd uitgevoerd door
de heer R. Bootsma, Waterpoortsgracht.
De electr. verlichting een van de
nieuwste constructies werd aange
legd door het Electro Techn. Bureau K.
Hiemstra, Oude Koemarkt. Al met al
een zaak die er wezen mag.
Werkspoor, Beynes en Allan zijn de
drie grote fabrieken in Nederland die
1000 goederenwagons en 100 personen
wagons voor de Indonesische spoorwe
gen zullen maken. Zij hebben van de jaren over heen voordat de eerste vrou-
Indonesische regering deze opdracht ge-welijke leerlingen aan het eindexamen
kregen.
In de laatste vergadering van de Vei
ligheidsraad welke de Ru„ Malik presi
deerde, wilde hij op de agenda van die
raad ook een punt brengen: „het terro
risme en de massale terechtstellingen
in Griekenland”. Vervolgde Griekse
communisten zouden een beroep hebben
gedaan op Stalin, meer dan 100 Griekse
vakbondsleiders zouden naar verlaten
eilanden zijn gedeporteerd, waar zij mis
handeld zouden worden. In hoeverre,
zelfs als de beschuldiging juist is, de
Veiligheidsraad gerechtigd zou zijn in
deze tussen beide te komen, is een
vraag, omdat dit toch wel duidelijk een
binnenlandse aangelegenheid is. We ge
loven overigens best dat het huidige
Griekse regime niet al te humaan tegen
zijn tegenstanders optreedt. In Rus
land noch in enig ander land achter het
ijzeren gordijn is het echter beter, maar
het ging Malik natuurlijk helemaal niet
om het lot dezer vakbondsleiders, maar
allicht om weer eens een nieuw wapen
in de zenuwoorlog te proberen. Trou
wens nog kort geleden meldde de Griek
se regering zelve, dat er voortdurend
in Polen opgeleide Griekse communisten
over de Griekse grens kwamen, zodat
met een opleving van de opstandige
communistische beweging, die ook van
uit Bulgarije wordt aangeblazen, reke
ning moest worden gehouden. De Ame
rikaanse minister van buitenlandse za
ken Acheson ziet blijkbaar ook gevaren
in de Balkan opdoemen. Hij heeft in een
verklaring betoogd dat de versterking
van het Noord Atlantisch gebied belang
rijk voor de veiligheid van de gehele
wereld is, maar dat ook de militaire bij
stand aan zekere vitale gebieden in an
dere delen van de wereld o.a. Grieken
land, Turkije en Perzjë moest worden
in buitengewone vergadering bijeen, ter
afhandeling van de ordonnantiën 16 tot
20 en zo mogelijke eindstemming over
de nieuwe Kerkorde, zoals die door de
Synode aan de Kerk was aangeboden,
behoudens noodzakelijk gebleken wijzi
gingen. Ook de kerkvoogden waren tot
de morgenvergaderlng uitgenodigd, om
dat ordonnantie 16 ging over de positie
en de plaats van de kerkvoogden en
over het beheer der financiën. Daartoe
was ds. H. J. F. Wesseldijk, de praeses
der Generale Synode, overgekomen om
deze zaak in te leiden en toe te lichten.
Nadat de spr. hartelijk welkom was ge
heten door de voorzitter, ds. J. N. de
Ruiter, ving hij aan met te wijzen op de
strijd tussen bestuur en beheer, een toe
stand die geen voldoening schonk. Er
werd derhalve een commissie uit de Sy
node benoemd, die met een lid van de
Ver. voor kerkvoogdijen zou zoeken
naar een bevredigende en verantwoorde
oplossing, waarvan het aangeboden ont
werp het resultaat is. Hierin wordt de
samenwerking tussen de beide colleges
bevorderd door de opneming van de
kerkvoogden in de kerkeraad, terwijl
aan deze nSt alleen ’t gehele financiële
beheer, doch ook het bijhouden van alle
registers wordt opgedragen. Spr. merkt
op, dat het niet de bedoeling is geweest,
de kerkvoogden onder controle van de
kerkeraad te stellen. Er is bjj meerdere
kerkvoogdijen een zekere schroom om
deze ordonnantie te aanvaarden, doch de
Het schoolgebouw onderging in 1909
een verandering, waarbij nieuwe lokalen
voor het tekenonderwijs en een nieuwe
conciërgewoning bijgebouwd werden,
terwijl het vroegere tekenlokaal veran
derd werd in leslokalen. In dat jaar
werd de school ook aangesloten aan de
waterleiding, zodat het tegenwoordige
„sanitair” (zegge en schrijve één was
fonteintje in de gang) al uit die tijd da
teert.
Op 1 September 1922 ging de school
over aan het Rijk. Het gebouw werd
echter door de Rijksbouwmeester afge
keurd, zodat dit alleen in bruikleen van
de gemeente werd overgenomen.
De verschillende jubilea
konden niet allen worden gevierd. In
1889 was er feest ter gelegenheid van
het 25-jarig bestaan van de school, maar
in 1914 vielen de plannen voor de vie
ring van het gouden jubileum in het wa
ter omdat toen de eerste wereldoorlog
uitbrak. De ingezamelde geiden heeft
men toen maar gebruikt voor het aan
schaffen van een boekenkast in de di
recteurskamer en aanvulling van de
schoolbibliotheek. In 1939 moest de her
denking van het 75-jarig bestaan om
dezelfde reden worden afgelast, maar nu
staat dan toch de viering van het 17e
lustrum voor de deur dat een dubbel
feest zal zijn omdat tevens het nieuwe
schoolgebouw aan de Almastraat offi
cieel wordt geopend.
En de feestvreugde zal des te groter
zijn omdat
Verschijnt:
DINSDAGS en VRIJDAGS-
Administratie:
Comb. Drijfhout-Kiezëbrink Co.
Kantoor: GROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
Wie echter niet blind is voor de drei
gende gevaren van de huidige interna
tionale verhoudingen, zal bereid zijn een
versobering te aanvaarden, om er toe
mee te werken dat geleidelijk weer min
of meer een evenwicht in de militaire
krachtsverhoudingen tussen West en
Oost wordt bereikt. De tijd welke daar
voor nog moet verlopen en welke de
militaire leiders van het Westen zo
kort mogelijk trachten te maken, is het
gevaarlijkst. Helemaal gerust zijn we
niet over het feit dat een Russisch vlieg
tuig een aanval op vaartuigen der Ver.
Naties in Koreaanse wateren heeft ge
daan. Het is neergeschoten, doch het
lijkt veel op een Russische provocatie.
De Amerikanen hebben het feit in de
Veiligheidsraad gebracht. Bovendien
hebben de Russen ook weer op een an
der front een zenuwenoorlog ontketend. ogenblik aan de regering is, gekozen, zij
kregen 12400 stemmen en de partij van
generaal Smuts kreeg ruim 10000 stem
men. De ongeveer 3000 stemmen van
gewezen Duitse onderdanen gaven de
doorslag en het was wel te verwachten
dat zij op Malan, die in de tweede we
reldoorlog voor een neutraal Zuid-Afri
ka was, zouden stemmen en niet op
Smuts, die zijn land aan geallieerde
zijde liet meestrijden. 6 zetels is niet
val heel wat, omdat de regeringsmeer
derheid in het centrale Zuid-Afrikaanse
parlement nu van zes op twaalf zetels
is gekomen. En dat betekent dat Malan
zijn politiek van scheiding tussen het
blanke en het zwarte ras vergezeld
van ontrechting van het laatste met
groter beslistheid kan voortzetten.
Maar het betekent ook dat Zuid-Afrika
daardoor vroeg of laat met andere delen
van het Gemenebest als Engeland zelf
en India in moeilijkheden zal geraken
en dat daardoor de spanningen binnen
dat Gemenebest zullen toenemen. In
Denemarken hebben verkiezingen voor
de Tweede Kamer plaats gehad, nodig
geworden omdat de socialistische min
derheidsregering was afgetreden wegens
meningsverschil met de meerderheid der
Kamer. De socialisten hebben bij de
nieuwe verkiezingen opnieuw het
grootst aantal zetels verkregen, maar
geen meerderheid. Een coalitieregering
lijkt waarschijnlijk.
het laatste jubileum 26
jaar geleden gevierd
vergroot en versneld. Dit weer meer op
de voorgrond treden van de Balkan-
kwestie in de internationale politiek is
ook zeer belangrijk voor West-Europa.
Zoals bekend heeft Turkije kort geleden
immers verzocht in het Noord Atlan
tisch Pact te worden opgenomen. De
Raad van het Atlantisch Pact en waar
schijnlijk ook de Grote Drie zullen o.a.
over dat verzoek spreken als zij in Sep
tember bijeenkomen vóór de alge
mene vergadering der Ver. Naties,
waaraan zoals nu wel vaststaat ook
door Rusland zal worden deelgenomen,
waaromtrent eerst twijfel bestond. De
eventuele opname van Turkije in het
Atlantisch Pact zou voor West-Europa
belangrijke consekwenties kunnen mee
brengen. Zolang Turkije niet in dit pact
is opgenomen, zullen de West-Europese
naties, als er in die stormhoek van
Europa iets gebeurt, alleen als lid der
Ver. Naties een vrijwillige bijdrage aan
het Turkse weerstandsvermogen behoe
ven te verlenen. Is Turkije echter lid
van het Noord Atlantisch Pact dan
brengen de verdragsverplichtingen mee
dat zij het land dat Turkije aanvalt
en dat kan eigenlijk geen ander land
dan Rusland zijnde oorlog verklaren.
Overigens brengt men Maliks klacht
tegen Griekenland ook in verband met
de verhouding van Athene tot Joego
slavië. Een hecht verbond tussen deze
beide landen zou de barrière welke Rus
land scheidt van de Middellandse Zee
aanzienlijk versterken. West-Europese
politici hebben daarvoor ook al hun best
gedaan o.a. de Engelse minister van
buitenlandse zaken Bevin, die Zuid-
Slavië’s pogen om toenadering tot com
munistisch China te zoeken om dat ook
bij Moskou weg te lokken ook aanmoe-
digde. Toch botert het nog niet tussen
Athene en Belgrado. Men zegt dat Tito
nog altijd streeft naar een verbuiging
van de Griekse Macedoniërs en de Ma-
cedoniërs in zijn eigen land in een repu-
bliekje onder Zuid-Slavisch gezag (ook
de Z.-Slavische radio maakt daarvoor
propaganda) en dat daardoor het Griek
se wantrouwen jegens Tito bestendigd
bleef. Maliks bedoeling met zijn aan
klacht voor de Veiligheidsraad zou nu
ook zijn Zuid-Slavië, dat lid van die
Raad is, te nopen, zich uit té spreken
over het meedogenloze optreden van
het Griekse „fascisme”. Keurt Zuid-
Slavië dat af, dan wordt de kloof tus
sen Grieken en Zuid-Slaven wijder;
keurt Zuid-Slavië het niet af dan heeft
Moskou opnieuw reden Tito voor de
volken achter het Ijzeren Gordijn af te
schilderen als de handlanger der
„fascisten”. Trouwens die beschuldiging
zal hij toch wel niet ontgaan nu Zuid-
Slavië ook officieel de actie van Noord-
Korea veroordeelde. Blijkbaar heeft de
samentrekking van Russische troepen en
divisies uit de satellietstaten aan zijn
grenzen nu toch wel enige zenuwachtig
heid in Z.-Slavië veroorzaakt. Het heeft
tenminste doen weten dat als het wordt
aangevallen, het direct een beroep op de
Ver. Naties zal doen.
Sneek w s er trouwens heel vlug bij,
want spoedig nadat de Wet op het Mid
delbaar Onderwijs op 1 Juli 1863 in wer
king was getreden gingen er al stem
men op hier ook zo’n Middelbare school
te krijgen. Burgemeester Wouda was
hierbij een van de grootste stuwkrach
ten en nadat er ook in de Raad voor ge
pleit was volgde een bezoek aan de mi
nister, die een jaarlijks subsidie van
7000.toezegde, maar daarbij tevens
in overweging gaf te komen met plan
nen voor de oprichting van een veeteelt-
school. De subsidie werd gretig geaccep
teerd, maar de veeteeltschool is er, zo
men weet, nooit gekomen. Alles werd
geconcentreerd op de H.B.S. Reeds op
20 April 1864 besloot de Raad tot op
richting van de school en op 30 Juli
werd al een directeur benoemd. Dat was
Dr. B. Verver, hoogleraar te Maastricht,
die op 1 Augustus in dienst trad, maar
hier tegelijk ook dokter werd. Tien jaar
lang oefende hij zijn beide functies uit,
maar toen in 1874 de examenuitslagen
verre van gunstig uitvielen en daarover
in de stad een storm van protest opstak
wat zelfs leidde tot een interpellatie in
de Gemeenteraad, besloot dit edelacht
bare college eenstemmig aan deze cu
mulatie van functies een einde te ma
ken. Dat betekende tevens het slot van
Dr. Ververs leraarsloopbaan, want hij
stelde het doktersa bt hoger en vroeg
ontslag wat hem nog in hetzelfde jaar
verleend werd.
Met de bouw van het tegenwoordige
schoolgebouw aan de Westersingel werd
begin 1865 begonnen, en reeds midden
November van hetzelfde jaar trokken de
72 leerlingen, waarmee voor de eerste
cursus gestart werd, er in. Gebrek aan
voortvarendheid kan men de autoritei
ten van die dagen dus allerminst verwij
ten. De bouwkosten van de school be
droegen 40.580 en die van de direc
teurswoning (het tegenwoordige Groene
Kruis Gebouw) 10.399.De nieuwe
school legde een extra last van 6000.
per jaar op de gemeente, en dat bete
kende heel wat in die dagen.
Verschillende raadsleden waren daar-
De 8-jarige Sjoerd Visser van Offin- om wel wat huiverlg er nog meer geld
^.Pjn^da£mldd!g in te steken zoals zou blijken toen de
benoeming van een amanuensis aan de
orde kwam.
Op 23 Juni 1865 vroeg de Com
missie van Toezicht nl. aan de Raad
de aanstelling van een amanuensis
bij het Natuurkundig Kabinet der
H.B.S., nodig voor de behandeling
der instrumenten, zomede voor as
sistentie bij de beproevingen van
deze. De Commissie wenste dat
daarvoor een jongeling uit de min
dere stand zou worden opgeleid te
gen een tractement van 1.50 per
week. In de raadsvergadering van
3 Juli ontstond over dit voorstel een
discussie. Een paar raadsleden von
den dit een te krasse weelde; de
kosten der oprichting waren hoog
en nu nog een ambtenaar aanstellen
die 1.50 per week zou moeten heb
ben en wiens salaris vermoedelijk
later wel tot 3.per week zou
stijgen.
Men besloot echter met 8 tegen 3
stemmen tot dit weelde-artikel op
een salaris van 80.per jaar.
Rusland heeft in de Veiligheidsraad
het aannemen van de Amerikaanse re
solutie inzake Korea verhinderd door het
veto er over uit te spreken. Een Rus
sische resolutie inzake dezelfde kwestie
verwierf alleen de Russische stem.
Een Russische protestnota aan de
Amerikaanse regering gericht inzake het
neerschieten van een Russisch vliegtuig
is door Washington niet aangenomen.
Het heeft de Russische regering naar de
Veiligheidsraad verwezen, waar reeds
een Amerikaanse klacht tegen de aan-
val van een Russisch vliegtuig op sche-
veel, maar toch betekenen zij in dit ge- Pen der Ver. Naties was ingediend.
Het heeft in onze goede oude stad nimmer aan voortvarendheid ontbroken.
Dat bleek ook wel bij het tot stand komen van de H.B.S., nu 86 jaar ge
leden, want toen deze nieuwe onderwijsinrichting op 12 September van het jaar
1864 geopend werd, beschikte men nog niet eens over een eigen schoolgebouw.
Dat kwam het volgend jaar pas. Men wilde echter aan de slag, en daarom
werden de klassen tjjdeljjk ondergebracht in het weeshuis en in het oude ge
meentehuis van Wijmbritseradeel op het Schaapmarktplein waarvan de oude
raadszaal voor de eerste klasse gebruikt werd.
De Belgische minister van economi
sche zaken, Albert Coppé, heeft in een
bijeenkomst van de Algemene Raad der
C.V.P. ver.uaard, dat hoewel op het
ogenblik >rdt overgegaan tot het
drukken v: bonkaarten dit geenszins
betekent din België opnieuw een
rants oeneri
Minister
het druk
schiedt in
toestand op
De heer K. Tinga, die jl. Maandag zijn
veertigjarig jubileum vierde als steen
drukker bij Qffsetdrukkerij Flach N.V.,
gedenkt heden
het feit dat hij
25 jaar een be
stuursfunctie
vervulde in zijn
vakorganisatie,
nl. in de afd.
Sneek van de
Ned. Jjtho-Foto-
en Chemigrafische
Bond, die nu
Ned. Grafische
Bond heet. Als
jubileumgeschenk
krijgen de jubi
laris en echtgenote een week vacantie
in ’t Troelstra-oord te Egmond aan Zee.
Wij maken van deze gelegenheid ge
bruik nog even te vermelden dat de ju
bilaris bij de huldiging van jl. Maan
dag van vrienden nog tal van cadeaux
en bloemstukken ontving, terwijl het
Flach-personeel deze enthousiaste be
oefenaar van de hengelsport een fraaie
sluithengel schonk.
Lyk as yn in adfortinsje al bikind
makke is, bisteane der plannen om
earstdeis wer mei ien of mear Fryske
leargongen to bigjinnen. De groeijende
bilangstelling foar it Frysk makket dat
gans minsken it praten, lézen en skriu-
wen leare wolle. Sadwaende koene de
leargongen to Snits de léste jiterren ek
hyltyd wer trochgean en woun it tal
dielnimmers moai aerdich oan. It
moaiste is, dat de kursussen sa opset
binne dat suver elkenien der oan mei-
dwaen kin. Manlju en froulju, aid en
jong, al of net Frysk prate kinnende en
fan heech ta leech, reitsje ridlik gau
meiinoar thus en as it der harren om
to dwaen is it Fryslén-diploma A of B
to heljen, of dat hja foar leafhabberij
meidogge, de ünderfiening leart, dat elke
ald-kurslst mei nocht werom tinkt oan
de tiid dat er jitris op ’e skoalbanken
siet en safolle nijsgjirrige dingen gewaer
waerd oangeande Fryske tael en siz-
wizeh, skiednis en letterkunde, gewoan-
ten en gebrüken.
Dit stikje wol der de lêzers yndach-
tich op meitsje, dat hja harren wer oan-
jaen kinne. It kursusjild is tige leech
hélden en steld op f 5.— de hiele lear-
gong. Wy steane der elk op oan it
folgjen fan in bigjin- of forfolchlear-
gong ris yn him omgean to litten en sa
mooglik mei inkelde freonen of kunde
diel to nimmen.
Oanjefte en ynljochtingen foar 17
Sept, by F. Boorsma, Tsjerkhófsleane
19, Snits.
De plaatsvervangers van de ministers
van defensie van de Noord Atlantische
Raad hebben verklaard niet tevreden te
zijn over de omvang van de plannen
door de West-Europese landen vastge
steld als hun bijdrage tot de gemeen
schappelijke verdediging van West-
Europa. Dat betekent natuurlijk dat de
Amerikaanse voorzitter niet tevreden
was, want het zou zot zijn te veronder
stellen dat elke vertegenwoordiger de
plannen van zijn eigen land, waarmee hij
ter vergadering kwam, afkamde. Deze
plannen zullen dus zowel uitgebreid als
versneld moeten worden. En in de eer
ste plaats zal daarbij de krachtsinspan
ning gericht moeten worden op de ver
vaardiging van de uitrusting voor de
legers. Amerika zal daarbij in belang
rijke mate helpen. Het plan is dat het
aan West-Europa alleen voor 3% mil
liard dollars aan wapenen enz. zal leve
ren, dat is zo iets van 13 milliard gulden,
maar die duizelingwekkende som is nog
niet voldoende, trouwens als ze vol
doende was zouden de Ver. Staten niet
zoveel geven, want te Washington
rekent men erop dat de betrokken lan
den zelf in de eerste plaats wat zullen
presteren. Die 3% milliard dollars zijn
eigenlijk bestemd om het tekort aan te
vullen en zullen dus vooral wel bestemd
zijn voor de zwaarste en modernste wa
penen, welke niet of nauwelijks in W.-
Europa worden gemaakt. De opvoering
der defensieplannen betekent niet alleen
zwaardere financiële lasten voor de W.-
Europese volken, maar ook zwaardere
verplichtingen voor hen, die bij de de
fensie een rol spelen, zowel Engeland
als Frankrijk en België hebben de
diensttijd verlengd. Onze minister van
oorlog en marine heeft ook een tipje
van de sluier opgelicht, welke tot nog
toe de Nederlandse plannen voor de
snelle opbouw van een militair apparaat
bedekte en generaal Kruis heeft in een
brief tot de dienstplichtigen, die 2 Octo
ber opnieuw moeten opkomen, terecht
gezegd, dat Korea en al wat daarom
heen is gebeurd de weegschaal naar de
veiligheidskant heeft gedrukt en ge
dwongen tot een geforceerde opbouw
van het militaire apparaat inplaats van
een geleidelijke. Zo is het in alle be
trokken landen, en de moeilijkheid zit
mede ook in het feit dat die geforceerde
opbouw moet geschieden in landen, waar
de levensstandaard ook op een gefor
ceerd peil staat door de Marshallhulp.
De Amerikanen schijnen nu wel van
plan die hulp voort te zetten, en er niet
op te beknibbelen al geven ze dan ook
een geweldig bedrag voor de militaire
hulp, maar het staat wel vast dat de
extra kosten welke voor de verdere uit
breiding van het militaire apparaat ten
laste van elk land zelf zullen komen,
door die volken ook zelf zullen moeten
wórden betaald en zich dus in een ver
laging van de levensstandaard zullen
moeten uitdrukken. De Engelse minis
ter-president Attlee heeft dit dan ook
ruiterlijk verklaard in de conferentie
van het Britse Verbond van Vakver
enigingen.
Van heden t.m. Zondag heeft het Ami-
citia Theater als hoofdnummer de
nieuwste dwaze avonturen van Ameri-
ka’s populairste komieken Abbott en
Costello in de film „In het Wilde Wes
ten”. Ze komen nu onder de cowboys
terecht, en ze ontkomen ternauwernood
weer aan de grootste gevaren. Niet al
leen worden ze bijna gelyncht als ze van
moord verdacht worden, maar de dikke
Costello dreigt ook het slachtoffer van
een trouwlustige dame te worden. Ten
slotte wordt hij echter sheriff; samen
met zijn kameraad houdt hij opruiming
in de gangsterstad en de dame weet hij
te koppelen aan de rechter. Zot maar
amusant.
Maandag en Dinsdag hebben we in dit
Theater als hoofdnummer de technicolor
„The Jolson Story”. Hoe lang is het al
geleden dat we Al Jolson voor het eerst
zijn „Mammy” hoorden zingen? Deze
film brengt dan de levensgeschiedenis
van deze Amerikaanse zanger, zijn op
komst, zijn strijd, zijn succes en zijn
liefde. Een grote attractie vormen de
songs in deze kleurenfilm rond Al Jol
son’s fameuze carrière. Een grootste re-
vuefilm. Amerika’s beroemdste film-
zanger wordt gespeeld door Larry
Parks; Julie Benson, die haar liefde ziet
opgeofferd aan Jolson’s hartstocht voor
het artistenleven door Evelyn Keyes.
SM®
