Nij-Sélan en Australië
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
Kommissaris fan de Keninginne
iepent Fryske Boekewike
Feestlike utrikking Gysbert Japicx= en
dr. Joost Halbertsmapriis to Boalsert
Streekbijeenkomst
Vrijz. Hervormden
I
DINSDAG 7 NOVEMBER 1950
5e JAARGANG No 90
L. KIEZEBRINK
Klaproosdag 1950
Quo Vadis
Prins Bernhard heeft griep
Brand
Bioscoopnieuws
Toneel-avond
Fed. Land- en Zuivelarbeiders
Gevonden voorwerpen
Wijmbritseradeel
Oud Lhr. Nat. Werkmans
bonders
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en ORIJFHOUTS NIEUWSBLAD
Weer vier doden op onbewaakte
overweg
KLEINZAND 7 - Telef. 2872
De woningbouw in
1951 t/m ’53
1 wêze.
VoorschoMoeslag
op pensioenen
SNEEKER NIEUWSBLAD
•a
Redacteur:
Freed 3 Novimber.
Sneek:
225 X sa great as Nederlan.
A. f. S.
Mr. Linthorst Homan winsket mr. D. J. Cuipers lok mei de Halbertsma
priis.
FOLK- EN GEALEARGONG
TO JUTRYP—HOMMERTS.
Utgeande fan de krite „Fryslan ropt”
is der in folk- en gealeargong op tou
set. Master Schraa fan Drylts jowt nou
Tongersdeitojouns oan fjirtjin meidog-
gers les yn Frysk skriuwen, lézen ga
sKietlhis.
minsken spilen bést binammen de „juf
fer” en de jongste „iisberch” en der sil
de hear Kingma noch wille fan bilibje.
En sa wie de ein der wer fan in joun
dy’t tradysje wurden is, mar it soe goed
wêze dat men earder mei de tariedlng
fan de joun bigoun, it wie bitiden hwat
rommelich. En noch ien frage: hwerom
kriget üs mesyk net in diel fan sa’n
joun? Hawar, tidich prate bringt grif
noch better joun.
hebben gebracht. Het publiek waardeer
de alles met gul applaus. Het slot
woord werd gesproken door de heer F.
Zeilstra van Workum, voorzitter van de
Federatie „Zuivel”, die dank bracht aan
allen die hadden medegewerkt tot het
welslagen van deze avond. Vermelden
we tenslotte nog dat de toneel-aankle-
ding belangloos werd verzorgd door Fa.
Dikland Zonen, en dat de collecte ten
bate van het t.b.c.-fonds 60.heeft
opgebracht.
GRATIE VOOR LAMMERS.
Aan F. E. Lammers, die door de Bij
zondere strafkamer bij ’de rechtbank te
Leeuwarden tot de doodstraf is veroor
deeld, is gratie verleend.. Hij heeft nu
levenslange gevangenisstraf gekregen.
is
is
Op de grens van de gemeenten Noot
dorp en Zoetermeer is Zaterdagavond
om ongeveer negen uur op de onbe
waakte overweg ter hoogte van blok-,
post 13 een personenauto door een trein
gegrepen en enige honderden meters
meegesleurd. De vier inzittenden zijn
daarbij om het leven gekomen. De ver
ongelukten zijn de echtparen J. Tabben
en P. Vroegh uit Naaldwijk. De heer
Tabben was instructeur bij een auto
rijschool en de heer Vroegh was werk
zaam in het verzekeringsbedrijf. Het
eerste echtpaar had acht, het tweede
twee kinderen.
fiering is tige yntensief mei geweldich
folie bisten. Dochs hat de boer allinnich
mar in hüs en in melkstal nedich, hwant
de bisten rinne it hiele jier büten. It
melken bart alhiel masjinael. De ream-
me giet yn bussen nei it fabryk, de
drage molke lit men fuort rinne.
Tasmanië hat naear fan üs eigen lan.
It hiele bidriuw hat ek mear fan dat
by uzes en sadwaende is dit eilan ek
attraktiver as Australië dat rüger is
mei in hiel oar klimaet. Mar ek hjir is
de bifolking tige Ingels en it milieu ge-
lyk, hoewol hwat finer, as yn Australië.
It klimaet is efkes wieter. Ta bislüt tor
telde sprekker noch tal fan nijsgjirrige
dingen oer it Ingelse menu: folie fleis,
folie swiet (f’ral gebakjes), swarte thé,
mar in bytsje grien ten.
Nei it skoft (mei in pantsje kofje en
in stikje koeke) biandere drs. de Groot
noch inkelde fragen, hwernei de foar-
sitter him üt namme fan alle oanwêzi-
gen (de boppeseal fan Hanenburg wie
aerdich biset) tank brocht foar syn tige
ynteressante causery. Fjirder makke hy
yn syn slotwurd de leden noch attint op
’e Ingelske kursus. Hjir kinne noch guon
by, ek al hawwe se noch net earder mei
Ingels pield.
Redactie-adres: q
Advertentieprijs 15 ct. per fit I
Bij contract (handelsadv.) lager. t
Abonnementsprijs f 2.50 per half
jaar. Franco per post f 3.75 per
half jaar
Giro 50748 ten name van Firma
E. J. Drijfhout, Sneek. I
De minister heeft richtlijncontingen
ten inzake de woningbouw voor de pro
vinciën vastgesteld voor 1951 tot en met
1953. Friesland zijn toegewezen 4436
woningen, dat is gemiddeld per jaar
1479.
In dit contingent is begrepen de bouw
van woningen in de „vrije sector”.
ga. Men moat hjir de wil mar foar de
died nimme, Poortinga syn fersen liene
har net foar frouljuslüd.
Dr. Obbe Postma spriek doe in wear-
dearringswurd foar it wurk fan mr. Cui
pers, hweryn er ek memorearre dat de
hear Cuipers, ien fan de earste rjochters
yn Fryslan wie, dy derop stie dat de
lju harren eigen tael brükten ek foar it
rjocht.
Kommissaris Linthorst Homan rikte
de hear Cuipers mei freonlike wurden
en min of mear koartswilich de Hal-
bertsmapriis üt foar syn great wurk
oer de Heemkunde.
De secretaris-generaal fan it Dep. fan
U., K. en W. brocht de tank oer fan de
minister en winske Fryslan lok mei
dizze dei. Men wie yn Dei. Haech bliid
dat men in «orkest Nederlan hie hwer
yn sokke goede klankforhaldingen to
merkbiten wiene, sei er. Hokker partij
dat Fryslün dêryn hie, fortelde hy üs
lykwols net, ’t sil wol gjin earste fioele
Ten einde de uitbetaling zo spoedig mo
gelijk te kunnen verrichten, wordt op
deze uitkeringen het zogenaamde „grati-
ficatietarief”, bedoeld in art. 10, eerste
lid, van het loonbelastingbesluit 1940
toegepast. De minister van Financiën
heeft de Pensioenraad machtiging ver
leend om in 1951 herrekening toe te
passen. Te veel ingehouden loonbelasting
wordt dan terugbetaald.
4
Zoölogica is de film, welke het hoofd
nummer vormt op het programma van
het Amicitia Theater voor a.s. Woens
dag en Donderdag. Het is een komische
film wat al direct duidelijk wordt als
men verneemt dat Heinz Rühmann,
Theo Lingen en Hans Moser er hoofd
rollen in hebben. Rühmann speelt hier
de student in de zoölogie, Toni Mathis
die zijn studie niet overmatig ernstig
neemt, door een eigenaardig toeval met
Bianca (Gusti Huber), luchtacrobate en
dochter van een circusdirecteur in aan
raking komt en op haar verliefd wordt.
De circusman gunt zijn dochter echter
alleen aan een artist, en daarom be
sluit de zoöloog dat ook maar te wor
den. Zijn proefnemingen, dolkomisch,
slagen niet al te best, en als hij vlooien-
dresseur wil worden, ontsnappen deze
acrobaatjes tijdens een voorstelling en
mengen zich gezellig onder het circus-
publiek. Dan beslist de circusdirecteur
dat Toni maar als leeuwentemmer moet
optreden. Toni maakt een afspraak met
de clowns dat zij in leeuwenhuiden zul
len kruipen en met een gerust hart gaat
Toni zijn eerste optreden met de leeu
wen tegemoet. De niets vermoedende
Toni zal echter ’s avonds met werkelijke
leeuwen te doen hebben, dat geeft aan
leiding tot allerlei komische situaties,
maar onze Toni temt niet alleen die
leeuwen, maar ook de pa van Bianca,
zodat hij deze tot vrouw krijgt. Een
vrolijke film.
kerd worden. Naar de mate van de lief
de voor onze kerk zullen de moeilijk
heden in het gemeenteleven tot oplos
sing komen.
Ds. B o e k e van Hoogebeintum, secre
taris van bovengenoemde vereniging,
had tot onderwerp Wat kunnen we
doen in onze gemeente Spr. maande
aan om met vertrouwen het noodzake
lijke werk in de gemeente aan te vat
ten, zowel door predikant als gemeente
leden, ondanks de grote moeilijkheden,
die daarbij worden ontmoet, zowel in de
gemeente als van buiten af. Vooral naai
binnen moet dit apostolaat der gemeen
teleden werken. Daarvoor is kadervor
ming nodig, waarvoor men vormings
centra kan stichten en hulsbijeenkoms
ten instellen. Verder kan men de onder
linge zielszorg aanvatten, daarbij de on
derlinge achterklap enz. trachten uit te
bannen. Men gaat zich bemoeien met de
jeugd. Op deze wijze kan een slapende
gemeente tot nieuw leven worden ge
wekt.
Na de pauze ontwikkelde zich een ge
animeerde gedachtenwisseling, waarbij
de voorzitter aanleiding vond om te wij
zen op de eensgezinde offervaardigheid
van de Vrijz. Herv. te Sneek, die zich
zo als deel der gemeente weten te hand
haven. Met een woord van dank aan
sprekers en aanwezigen sloot hij deze
geslaagde bijeenkomst.
Dr. W. Kok spriek in slotwurd en in
treflik slotwurd, in wurd dat wer in
hichtepunt waerd omdat er spriek oer
de leafde foar Fryslan, de leafde foar
mem Fryslan, dy’t üs allegearre dreau
en hwerfan dizze dei in bikroaning wie.
Doe forspraetten de lju harren troch
it stêdhüs, der waerd thé en oaljekoeken
oanbean troch famkes yn (aid) Fryske
klaeijing, en de riedseal lei wer stil en
forlitten.
Allinne it Ijocht fan de kearsen foei
waerm en rêstich oer de aide hege sit
tings, oer de skilderijen, oer de hege
tinnen kannen, de brune bitimmering en
libbe werom yn it koper fan de luchter
seis.
De Gysbert Japicxdei is wer foarby.
De fjirde.
De Donderdagavond in Amicitie al
hier georganiseerde toneel-avond van de
Algemene Nederlandse Landarbeiders-
bond is uitstekend geslaagd. De belang
stelling was zeer groot, geen plaats was
er onbezet. Vooral uit de Zuid-Westhoek
was men in drommen opgekomen. De
voorzitter van de Federatie „Land”, de
heer H. Bakker van Spannum sprak het
openingswoord en deed o.a. een dringend
beroep ^p de jongere generatie om er
toe mede te werken dat het aantal leden
dat aangesloten is bij het N.V.V. en
thans 400.000 bedraagt, straks zal uit
groeien tot 500.000. De heer J. Bouma,
districtsbestuurder van de Landarbei-
dersbond te Leeuwarden prees zich ge
lukkig naar Sneek te zijn gekomen om
tot deze grote schare een propagandis
tisch woord te mogen spreken. Hij wees
op de grote voordelen die de in de bond
georganiseerde arbeiders genieten, en
betreurde het dat verschillende hunner
de vacantiebonnen niet inleverden, door
dat men bij andere patroons zijn dien
sten aanbood met het voorwendsel dat
ze er anders niet kunnen komen. Dat is
uit den boze. De strijd der arbeidersbe
weging, spr:’ hij, gaat zich met de dag
weer verscherpen, en daarom drong hij
aan actief mede te werken tot uitbrei
ding van het ledental. De avond werd
verder gevuld met de opvoering van
„De klok moat foarüt” fan Abe Brou
wer, waarmede het Kritetoaniel ook nu
weer een groot succes heeft geoogst.
Het muzikale gedeelte werd verzorgd
door de familie Vogel van Spannum
3 zusters en 1 broer die met hun
accordeon, hawaiian gitaar, slaggitaar en
bijzondere toeslag maximaal 50 gulden, mandoline kostelijke muziek ten gehore
Op 1 November jl. is te Sneek we
derom opgericht een afdeling van oud-
Chr. Nat. Werkmansbonders. Met aan
vankelijk 23 leden starten deze vetera
nen en ze hopen dat dit voorbeeld ge
volgd mag worden over geheel ons va
derland. Van het voorlopig bestuur
H. v. d. Sluis voorzitter, secretaris
de hepr Th. Post.
Hoewol Australië 225 kear sa great is
as Nederlan en it eilan Tasmanië twa
kear, wenje d’r mar acht miljoen min
sken. It greatste diel hjirfan is samen
perst oan ’e eastkust. Dêr fait nl. de
measte rein en hjir fynt men dan ek bi
nammen de féteelt. Fjirder it lan yn
binne it gemingde bidriuwen mei skiep
en weet, en yn it sintrom kinne allinnich
mar skiep libje.
Oan ’e han fan Ijochtbylden fortelde
de hear de Groot hjirnei mear bisünder-
heden oer ’e boerebidriuwen, it fé, de
groun, de wenningen ensfh. De kij binne
de saneamde Yersey-kij, meager mar
mei in heech fetgehalte. It wetter
wurdt troch irrigaesje oer it lan brocht,
omgekeard dus as by üs. De bidriuws-
Sijtje Boes haar winkel „Marken Show House” bestaat 25 jaar. Ter
gelegenheid van dit jubileum werd door Sijtje Boes een feestavond ge
organiseerd. Sijtje wordt door mannen uit Volendam de feestzaal binnen
gedragen.
Vrijdag werd gemeld dat Prins Bern-
hard wegens griep een paar dagen het
bed moest houden.
GESLAAGD.
Onze stadgenote mej. H. M. Geldof
slaagde Vrijdag te Groningen voor het
diploma apothekers-assistente.
De minister van Binnenlandse Zaken
deelt mede, dat in het tijdvak van 8 tot
en met 22 November a.s., tegelijk met de
uitbetaling der pensioenen over het vier
de kwartaal 1950, bij wijze van voor
schot aan ongeveer 78.000 personen, die
gepensionneerd zijn ten laste van het
Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds, de
bijzondere toeslag zal kunnen worden
uitgekeerd. Aan de overigen van be
doelde gepensionneerden zal de uitke
ring van dit voorschot, voor zoveel mo
gelijk, in December a.s. geschieden. Deze
belanghebbenden ontvangen daarvoor
nader bericht van de pensioenraad. De
uitbetaling van een voorschot op deze
bijzondere toeslag aan hen, die een mi
litair- of spoorwegpensioen genieten, zal
eveneens spoedig plaats hebben. Aan
degenen, die reeds een toeslag ontvan
gen ingevolge de wet van 5 November
1948 wordt over 1949 maximaal 40 gul
den en over 1950 ten hoogste 90 gulden
uitgekeerd, zodat over die jaren maxi
maal 130 gulden minus loonbelasting
als voorschot zal worden gegeven. Voor
hen, die evenbedoelde toeslag niet ont
vangen, bedraagt het voorschot op de
14 November Leeuwarden
15 November Sneek.
Het Werk. De wereldberoemde roman
„Quo Vadis?” van H. Sienkiewicz werd
in 1905 met de Nobelprijs bekroond.
Naar aanleiding vai. dit boek schreef
Felix Nowowiejski zijn dramatisch
oratorium „Quo Vadis”, voor soli, koor,
orkest en orgel. De handeling verplaatst
ons naar Rome, ten tijde van de wrede
keizer Nero, van wie u in de Kerkge
schiedenis wel hebt gehoord en gelezen.
Geheel Rome wordt vernietigd door
brand en de Christenen worden er van
beschuldigd. Twee werelden botsen te
gen elkaar: het ondergaande Rome met
zijn moorden, kuiperijen, verraad en in
triges en de macht der Christenen, die
in de Catacomben samenkomen en in de
zegepraal van het Kruis geloven. In vier
tonelen wordt de strijd tussen die we
reldmachten uitgebeeld. Het eerste be
schrijft de brand in Rome, 62 na
Christus. De overste der pretorianen (de
lijfwacht van Nero) vraagt, wat met de
Christenen moet gebeuren. „De Christe
nen voor de leeuwen!” buldert in razen
de woede het heidenvolk. De beide laat
ste tonelen schilderen op ontroerende
wijze de nachtelijke bijeenkomsten van
de Christengemeente in de Catacomben
en het smartelijk afscheid van Petrus,
up aandrang van Lygia en de gemeente
wordt hem gezegd: Verlaat Rome. Vol
gens de legende verschijnt Christus dan
aan Petrus op de Via Appia, en gaat de
Apostel naar Rome terug. In het slot
koor word,, die terugkeei bezongen. Met
een hoopvolle blik op de toekomst van
de Kerk besluit het koor in een groots
opgezette dubbelfuga.
Medewerkers. Er zijn totaal 190 mede
werkers: Dora van Doorn—Lindeman,
sopraan, Lygia, een Christin; Kees Dee-
nik, bariton, overste der Pretorianen en
voorzanger; Laurens Bogtman, bas, de
Apostel Petrus; De gezamenlijke Orat.-
verenigingen van Leeuwarden en Sneek
(pl.m. 150 leden); Begeleiding: Frysk
Orkest (L.O.F.). Het geheel onder lei
ding van de directeur R. Beintema.
Nei in hertlik wolkomstwurd fan de
Boargemaster, haldt de Kommissaris
fan de Keninginne syn rede en sprekt
in wurd fan tank oan allegearre yn it
bysünder ta de frou fan Dr. Poortinga.
Dan rjochtet mr. Linthorst Homan him
ta Dr. Poortinga seis dy’t mei in lyn-
forbining yn Menaem alles folgje kin.
Hy sprekt syn biwündering üt foar it
wurk en binammen oer it 2e diel fan
Elbrich dat weardich achte waerd om
de greate priis to winnen.
Mr. Linthorst Homan rjochtet him
dan ta Mr. D. J. Cuipers om him lok to
winskjen mei de Halbertsmapriis foar
syn prachtige stüdzje oer it aide heem-
rjocht. Der is in sprekwurd dat seit
„Wacht u voor de man van het ene
boek”, dat wol sizze gean der net mei
yn petear, hwant dy sitte sa folslein yn
harren wurk, men stiet der dan as in
bern by. En dat jo, giet de Kommissa
ris fjirder, mr. Cuipers, safolle jierren
wijd hawwe oan dit wurk fortsjinnet in
hertlike lokwinsk.
Dr. Loopstra fan Hilversum kriget
dan it wurd om nammens de adfyskom-
misje to tortellen hwerom dat Dr. Poor-
tinga’s wurk bikroand wié. Dr. Loopstra
fortelde dat it in swier kerwëi west wie,
der wiene sa’n tritich wurken dy’t de
kommisje keure moast en dat is in bir
wils hoe’t op ’t heden de kwaliteit fan
de literatür de g-'éde kant ütgiet.
Dêrnei kaem mr. Linthorst Homan
oerein en rikte de prizen üt. Earst oan
Frou Poortinga, en doe kaem der in
amerij, dat eltsenien it to krap krige,
hünderten minsken yn stille oandacht
yn dy lilde riedseale, it Ijocht dat sêft
glanze yh de koperen kroancn; efter de
brede tafel de hege figuer fan de Kom
missaris en foar him dy jonge frou en
ynienen fan üt Menaem it lüd fan Dr.
Poortinga seis.
Selden hat in utrikking jin sa oan-
grypt as hjoed. Dr. Poortinga tanke
allegearre dy’t hoïpen hiene om fan
dizze dei hwat greats to meitsjen en fyn
ynlein as er is brocht er üs ek noch wer
oan it laitsjen.
Dernei deklamearre juffer Roukema
in stikmannich fersen fan Dr. Poortin-
Min of mear skruten en klomsk kom-
me de gasten op it aide stêdhüs oan. It
is smoarch en fiis waer, mar de herten
binne waerm fan de skriuwers, dichters
en harren sibben, hjoed sil oan ien fan
harren ommers de heechste eare fan
Fryslün jown wurde, de Gysbert-
Japicxprüs.
De aide riedseal glanzget yn it Ijocht
fan de kearskroanen en as dan de lju
ynkomme dy’t dat alles oangiet, riist
alleman oerein. Foaoan de jonge frou
fan Poortinga, yn ’e earm in blomrüker,
ienfaidich en rêstich, mar yn har eagen
in pine, om’t hy, har man hjir om syn
sykte net hinne mocht.
Dan de aide rjochter, Mr. D. J. kui
pers, de winner fan de Halbertsmapriis
en dêrefter it officium, Boargemaster
Bruinsma, Kommissaris Linthorst Ho
man, Dippetearden, en de kommisje’s
fan adfys dy’t rjochte hawwe oer de
takinning fan de prizen.
De Doeleseal liket in bijekoer op t
heden. Aide freonen sjogge inoar nei in
jier werom, helje petearen op oer oare
tiden, boekhannelers lizze üt en jowe
ynljochtings. Hjir stiet in boargemaster
mei in dichter to praten en der in kom-
ponist mei in kranteman, it is in ge-
praet, in gewrimel en yn wierheit net in
minske dy’t noch oer iten tinkt. Mar yn
’e greate toanielseale stean de lange ta
fels wer ré, forsjoen mei it béste hwat
Fryslan opleveret oan brea, büter en
sükerbölle, en der moatte de lju mei to
set, al dat folk, skriuwers, ütjowers,
perfesters en dichters. Hwat sitte wy
dochs goed yn de kunst. En hwat
kinne dy lju ite!
Foaróf hat de hear Brandenburgh in
wolkomstwurd sprutsen en doe is üs
Kommissaris oereinsprongen en hat, yn
syn eigen trant, mei nou en dan in lyts
koartswilich fragmintsje, de Fryske
boekewike offisjeel iepen dien.
Hy hopet dat de ütjowers en de skriu
wers ek nou net forsaegje meije, bi
nammen yn de kommende jierren net en
dat harren idealisme bileanne wurde mei
yn eltse foarm, binammen yn dizze
Fryske Boekewike.
En dan kriget notaris Tuinstra fan
Wommels it heft yn bannen. Hy is joun
wol net bot op ’t lüd birêd, mar sil syn
bést dwaen, en dat docht er. Inkele
sprekkers bringe jitris tank oan Dr.
Poortinga en dan wurdt der in kunst-
sinnich programma oanbean.
De geaspraek Reamer en Sape fan
Dr. Dykstra foardroegen wie tige, tige
goed. Men koe fornimme dizze foardra-
ger libbe yn it wurk, hy bihearske de
stoffe en joech üs Gysbert Japicx.
Spitigernöch kin dit allegearre net
sein wurde fan H. K. Schippers, dy’t
fragmlnten üt Elbrich lies, mar dy mear
fragminten fan himsels wiene. Dat men
dochs bigripe woe dat men in oar syn
wurk fortolkt en as earste plicht hat yn
de geast fan dy skepper to bliuwen.
Dochs in kunstner Schippers wis, hij
moat allinne eigen wurk bringe;
Dêrnei spilen Dr. Dykstra, Sjoerd
Leiker, Akke Radsma en D. A. Tam-
minga it troch de léste oersette drama-
tysk gedicht fan J. J. Slauerhoff Dzjen-
gis, in soarte fan deklamatorium yn toa-
nielfoarm hwerfan üs de aide Khan seis
bütengewoan bést foldie en it gehiel
kunst wêze mei, mar net de kunst dy’t
üs mear jaen sil as eigen.
As léste krigen wy it Kritetoaniel
fan Boalsert op it toaniel dat ünder
fteding fan H. Kingma spile „De iis
berch yn ’e bran”, in fleurich stik yn ien
bidriuw fan Dr, X, Epfirtinga. Wol dizze,
De üntjowingskursussen fan ’e Mien-
skip Snits binne Freedtojoun wer bigoun
mei in ynlieding fan Drs. B. de Groot to
Ljouwert oer Nij-Sélan en Australië. It
programme fan ’e nou fiifjierrige Mien-
skip bistiet dit seizoen nl. hielendal üt
reisforhalen, sa’t foarsitter R. Heeringa
üt Skearnegoutum yn syn iepenings-
wurd meidielde.
De sprekker bigoun mei in stikje
skiednis oer dit jongste wralddiel dat bi-
kend is en oarspronklik biwenne waerd
troch de Austraalnegers, achterlik yn
lichaëmsbou en yntellekt, dy’t ek nou
noch libje yn it stiennen tiidperk. Mar
dêr binne net folie mear fan oerbleaun,
sa’n fyftich tüzend. De libbenswize fan
’e Australiërs is to forgelykjen mei. dy
fan de Ingelsen. Se binne seis noch In-
gelsker as de Ingelsen seis. F’ral ünder
de alderen is de oan mei Ingelan gewel
dich great, hwat men yn ’e hiele lib
benswize weromfynt. Se binne wol hwat
luchtiger, mar oars hawwe se deseide
gewoanten'as de Ingelsen. De skoallen
bygelyks, allegearre gratis steatsskoal-
len, binne typysk Ingels. Lyts, mar goed
en de methoade is praktysker as yn üs
lan en foar hünder persent rjochte op e
praktyk. As foarbyld neamde spr. de
lanbouskoallen, allegearre mei ynterna-
ten. Oan al dizze skoallen is in greate
buorkerij forboun hweryn de learlingen
ek wurksum binne, en fjierder meitsje
hja ek har eigen smidswurk, timmer-
wurk ensfh.
It tsjerkjen is foar de protestanten
tige muoilik. De foarmen fan ’e protes
tantse godstsjinst binne nl. katholyk en
dêrtroch is it oanpassen foar de her-
foarmden en grifformearden moeiliker
as foar de katholiken.
De measte wenningen binne gelyk-
floers en fan hout. Ienfaidich fan uter-
lik, mar fan binnen falie se tige mei,
en se binne mear ynsteld op gemak as
by üs.
Gevonden: een beurs met inhoud, te
rug te bekomen bij W. Heeringa te
Gauw no. 85; een dames-polshorloge,
terug te bekomen bij L. Bergstra te
Woudsend; een dames-polshorloge en
een wollen dames-sjaal, terug te beko
men bij Post-C. Rijkspolitie te Heeg;
een paar wollen wanten en een lips-
sleutel, terug te bekomen bij Post C.
Rijkspolitie te Oudeg.a (W.); 1 ball
point pen, terug te bekomen bij A. Rou
kema te Oudega (W.) 154; 1 motor-
handschoen, terug te bekomen bij F.
Sfiöaenboyen te Idsega 34.
Verschijnt:
DINSDAGS et» VRIJDAGS.
Administratie:
Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co.
KantoorGROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
Op 1 Nov. had in het Gebouw van de
Vrijzinnige Hervormden een streekbij
eenkomst plaats van Vrijzinnige Kerke-
raden, van afdelingen van Vrijz. Herv.,
van Vrijz. Herv. Vrouwenverenigingen
en van de Vrijz. Herv. Jeugd, alle uit
Sneek en wijde omgeving. In zijn ope
ningswoord sprak de voorzitter, de heer
B. Jonkmans, zijn vreugde uit over de
goede opkomst, de zaal was geheel be
zet, en wees hij op de bedoeling van
deze samenkomst om naar aanleiding
van het door de beide inleiders gespro
kene, te komen tot een prettige, open
bespreking met elkaar.
Eerst sprak Ds. A. Faber van
Boxum, voorzitter van de Vereniging
van Vrijz. Herv. in Friesland over De
Vrijzinnigheid, haar tekort, haar taak,
haar toekomst. Op verschillend gebied
worden ons de tekorten getoond, waar
van de hoofdzaak wel is het gemis aan
gemeentebesef, wat zich allereerst uit in
geringe financiële offervaardigheid en
vooral ook hierin, dat men de gemeente
niet ziet als een teken van God in de
wereld. Zij behoort a. h. w. te worden
tot een samenbundeling van alle in
haar aanwezige kracht, die zowel naar
binnen als naar buiten actief moet door
werken. Het is dan ook onze eerste taak
om de opbouw der gemeente te bevor
deren door het bijwonen der kerk
diensten. En daarnaast is er het prac-
tische werk in baanbrekende arbeid voor
de jeugd, de catechisatie en ten slotte
het belangrijke sociale werk. De gericht
heid op deze practische arbeid was er
wel steeds, maar vaak ontbrak de gees
telijke achtergrond. De toekomst zullen
we zelf moeten maken. Wij moeten
wakker zijn, bewust van onze verant
woordelijkheid, met de dominee samen
werken om in geestelijke solidariteit de
gemeente te bouwen in de geest van de
vrijheid, ons door Christus geschonken.
Dat vraagt offers van ons. Spr. kan het
als een zegen zien, dat de financiële
situatie der gemeenten na de oorlog zo
veel moeilijker is geworden, want daar-
Zo langzamerhand ziet u ze overal in
de stad verschijnen, die sprekende affi
ches van Klaproosdag. Waarschijnlijk
heeft u nooit gehoord van Mevrouw Will
uit Montreal. Ze is ook maar een ge
wone huisvrouw, die haar zorgen heeft,
zoals millioenen andere vrouwen in Ca
nada. Toch heeft u veel aan Mevrouw
Will te danken, heel veel. Want zij had
een zoon. Tot de 1ste Maart 1945
„Private J. W. G. Wül. Killed in
action”. Hij viel in het Oosten van Ne
derland, kort voor de bevrijding. De
zoon van mevrouw Will is één van de
tienduizenden geallieerde militairen die
ook voor onze vrijheid gesneuveld zijn.
Hij rust nu op de militaire begraafplaats
in Groesbeek, ver van zijn vaderland,
ver van zijn moeder die zich zo moeilijk
met haar verdriet kon verzoenen. Het
heeft vijf jaar geduurd voor Mevr. Will
een bezoek kon brengen aan het sol
datengraf van haar zoon. Want zij heeft
het niet breed. Maar dit jaar is Mevr.
Will drie dagen lang in Nederland als
eregaste begroet en onthaald, omdat zij
ook voor ons haar offers bracht. Toen
zij in Montreal was teruggekeerd,
schreef zij het Nederlands Oorlogs-
graven Comité een brief.
„Vergeten kan ik hem niet. Maar ik
„heb mij met dit verlies kunnen ver
soenen, nu ik zelf mocht zien hoe
„goed Uw volk voor hem zorgt. Hij rust
„niet tussen vreemden, maar tussen
„vrienden. Ik kan U niet zeggen, hoe
„dankbaar ik daarvoor ben
Mevr. Will, Montreal”.
Wij hebben een deel van onze ere
schuld aan Mevr. Will kunnen vereffe
nen. Maar op de militaire begraaf
plaatsen in Nederland rusten ruim
30.000 soldaten van onze bondgenoten.
Ook deze 30.000 witte kruisen dienen
ons te herinneren aan de lege plaatsen,
die tijdens de 2e wereldoorlog gevallen
zijn in tienduizenden geallieerde gezin
nen. De familieleden van deze dapperen
hebben er recht op eens te mogen staan
bij het soldatengraf van hem, die hun
dierbaar was. U kunt medewerken om
hen daar te brengen en ertoe bijdragen, door zal de offervaardigheid aangewak-
dat ook zij zich met hun verlies kunnen
verzoenen!
Geef op 11 November met milde hand;
het is een nationale ereplicht!
Enga ook voor die 30.000 col
lecteren
Secretariaat Klaproosdag
Jodenstraat, 2a, telefoon 2288.
Het plaatselijk comité Klaproosdag:
Mej. van der Weyde, dir. Huishoud
school; Mevr. E. Posthuma, ass.
distr.comm. Ned. Padv.; Cor Nauta,
seer. V.J.B.; Mej. G. Jaasma; J.
Toor, secr. Sneker Jeugd Actie.
Er zou Zondagavond verjaarsvisite
zijn bij de jarige veehouder A. M. de
Jong op de hoek van de Almastraat.
Maar daar kwam niet veel van, want de
rode haan kraaide op een van zijn blok
ken hooi, vier koe’s eten groot. Politie
en brandweer waren spoedig aanwezig
en slaagden er in met enige stralen van
de motorspuit de trand tot dit ene blok
te beperken.
Omdat de verzekéringssom te laag
was, wordt de schade slechts gedeelte
lijk gedekt.
