Buitenlands overzicht
Bsa
Wat de raad
te behandelen krijgt
het
van
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
Zanguitvoering ten bate
Rode Kruis
Kunst aan Allen te Sneek
Oud Sneek
VRIJDAG 24 NOVEMBER 1950
5e JAARGANG No 95
L. KIEZEBRINK
Bioscoopnieuws
Nieuw gebouw Chr. Lyceum
Toen wij trouwden
r
Het Rotterdams Toneel met
„Het laatste bedrijf”
Wensen van de Friese
uitvaart verzorging
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD
KLEINZAND 7 Telei. 2872
Prins Bernhard naar
Zuid Amerika
Oordeel Duitse kiezers over de her
bewapening - Derde macht - Ver
houdingen in Verre Oosten
SNEEKER NIEUWSBLAD
Redacteur:
Subsidie aan het E.T.I.F.
Verpachting bruggelden.
De Stationsstraat omstreeks 1900.
Heinsma te Gaastmeer.
Vertrek van H. M. Koningin Juliana en Z. K. H. Prins Bernhard met Hr.
Ms. „Jacob van Heemskerk” uit Rot terdam naar Engeland.
Het Koninklijk Paar begeeft zich aan boord.
een sterker greep op Perzië krijgen. Nu
in dat land zelf ook nationalistische groe
pen zich meer en meer tegen die Wes
terse invloed verzetten, geeft Moskou
de voorkeur aan een wat tegemoetko
mender politiek jegens Perzië dan voor
heen.
hier
zeer
Verschijnt:
DINSDAGS en VRIJDAGS-
Administratie:
Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co.
Kantoor: GROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
Radactie adres:
Officieel wordt thans medegedeeld:
Z. K. H. Prins Bernhard zal op verzoek
van de regering omstreeks eind Maart
een bezoek brengen aan Argentinië,
Chili en Uruguay. Het ligt in de bedoe
ling van de Prins de reis per vliegtuig
te maken. Omtrent de duur en het pro
gramma van de reis zullen te zijner tijd
nadere by zonderheden worden bekend
gemaakt.
Met „Hallo, New York” als hoofdnum
mer van heden t.e.m. Zondag behoeft
het Amici ta-theater niet aan bezoek te
twijfelen. Als Gene Kelly, Frank Sinatra,
Betty Garret, Ann Miller, Jules Munskin
en Vera Smith in een grote showfilm op
treden is immers het succes wel ver
zekerd. Kelly, Sinatra en Munskin zijn
hier drie matrozen die 24 uur verlof in
New York doorbrengen; ze maken by
het passagieren kennis met een drietal
meisjes en hun avonturen kunnen we
hier niet uitvoerig weergeven, maar men
beleve de trip van drie vrolijke knapen
met hun meisjes zelf maar mee, door
deze film vol vaart, vroiykheid, muziek,
zang en dans te gaan zien. Ze is een
nieuwe parel aan de kroon van Metro
Goldwyn Mayers showfilm traditie.
Advertentieprijs 15 ct. per m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager.
Abonnementsprijs f 2.50 per half
jaar. Franco per post f 3.75 per
half jaar
Giro 50748 ten name van Firma
E. J. Drijfhout, Sneek.
Er schijnt nog een compromis over de
Duitse herbewapening in de maak, want
er wordt bericht dat de Franse en Ame
rikaanse militaire deskundigen het nu
eens zijn geworden over de kleinst mo
gelijke eenheid, welke met de militaire
doelmatigheid verenigbaar is, waarin de
W.Duitsers in de W.Europese verdediging
zouden worden opgenomen. Het schijnt
een „gevechtsgroep” te zullen worden
ter omvang van 6000 man, divisies van
10.000 tot 15.000 man kon de Franse
maag nog niet verdragen. De Franse
regering meent dat als een herbewapend
W.-Duitsland in dergelijke formaties in
het Europees of Atlantisch leger wordt
opgenomen, zij wel de medewerking van
het Franse parlement zal krijgen als
uitvoering van het plan Schuman ze
kere economische tegenstellingen tussen
Frankrijk en Duitsland zal opheffen. Dit
plan zal nu spoedig kunnen worden aan
genomen als Italië en België hun bezwa
ren opgeven. Het is echter anderzijds de
vraag of de zelfbewuste W.-Duitsers
bedoeld herbewapeningsplan zullen aan
vaarden. In het Franse parlement zal
trouwens voor zulk een voorstel er door
komt, die groep zich wel roeren, die
voordat het plan van de Duitse herbe
wapening wordt aanvaard, eerst met
Rusland wil praten, wanneer tenminste
inmiddels de Grote Vier al niet bijeen
zijn gekomen. Die groep helemaal
geen communisten die vooral in
Frankrijk nogal sterk is, gelooft nl. nog
altijd aan de mogelijkheid W.-Europa
een zg. derde macht te doen vormen,
welke tussen de elkaar vijandig gezinde
kolossen de Ver. Staten en Rusland als
een soort neutraal gebied in zou liggen
en die sterk genoeg zou zijn de uitbars-
Te beginnen met het jaar 1946 werd
aan het Econ. Technologisch Instituut
voor Friesland voor de tijd van vijf jaar
een jaarlijks subsidie toegekend, bere
kend naar 2% cent per inwoner. Thans
stellen B. en W. voor dit subsidie we
derom voor vijf jaar toe te kennen en
vast te stellen op 5 cent per inwoner.
B. en W. stellen voor met ingang van
1 Januari a.s. voor de tijd van een jaar,
onder nader door hen met de pachters
overeen te komen voorwaarden, onder
hands te verpachten het recht tot inning
der bruggelden, geheven bij:
a. de brug „De Laatste Stuiver” aan
Y. Nieuwenhuis, met inbegrip van het
recht tot bewoning van de brugwach-
terswoning, onder toekenning van een
vergoeding boven de opbrengst der
te innen bruggelden van 28 per
week;
b. de Oosterpoortsbrug. aan H. Ak
kerman, vergoeding alsvoren 40.60 per
week;
c. de Woudvaartsbrug aan J. Tiche
laar, vergoeding alsvoren van 24.50
per week.
met het bestuur overeengekomen dat
voor de grond, waarop de school zal
worden gebouwd, 2.50 per m2 en voor
die, welke bestemd is voor speelterrein,
ƒ0.75 per m2 zal worden betaald. By
het bepalen van de prijs voor eerstbe
doelde grond is er van uitgegaan dat
een gedeelte van de ten laste dezer ge
meente komende uitgaven wegens ver
breding en verbetering van de Hemdijk,
slootdemping, riolering en wegens een
tussen ryksweg no. 43 en het te stichten
schoolgebouw aan te leggen straat, op
het over te dragen bouwterrein moeten
drukken. Daarby is evenwel ook in aan
merking genomen, dat de betekenis, wel
ke de onderhavige onderwijsinrichting
voor deze gemeente heeft, een verkoops
prijs rechtvaardigt, bij de berekening
waarvan, niet alle hiervoor bedoelde kos
ten wegens bouwrijp maken van het
terrein zijn verdisconteerd. Bij het vast
stellen van de verkoopsprys van de voor
speelterrein bestemde grond is rekening
gehouden met de omstandigheid dat dit
terrein zó is geprojecteerd dat be
bouwing aan de zijde van de Hemdyk
voor een groot deel mogelijk blijft, zo
dat weinig grond, welke in de eerste
plaats de bestemming van bouwterrein
zal krijgen, in beslag wordt genomen.
Het bestuur en de minister van onder
was, kunsten en wetenschappen, wiens
toestemming het bestuur nodig heeft
voor het uit ’s rijks kas te ontvangen
subsidie, kunnen zich met de berekende
verkoopsprijzen verenigen. Indien U zich
met ons voorstel verenigt zal de over
dracht geschieden met inachtneming o.a.
van de mede by de stukken gevoegde
voorwaarden.
Naar men ons mededeelt heeft de afd,
Sneek van de Friesche Uitvaart-Verzor-
ging, Coöp. Vereniging te Leeuwarden,
zich onlangs tot Burgemeester en Wet
houders dezer gemeente gewend met het
verzoek om in de plaats van de defecte
pomp op de algemene begraafplaats een
waterleiding te doen aanbrengen, waar
door belanghebbenden de gelegenheid
wordt geboden hunne bloemen op de
graven te verzorgen. Voorts is aan ge
noemd college verzocht om, wanneer
eerlang door hen aan de Gemeenteraad
voorstellen worden gedaan inzake aan
leg van een nieuwe begraafplaats, daar
in ook op te nemen de bouw van een
Aula en in verband met crematie een
gelegenheid te maken voor het opber
gen van urnen of een afzonderlijk ge
deelte van de begraafplaats aan te wij
zen voor het begraven van urnen (z.g.
urnentuin).
componeerde liedje „Bij het Kribje” ten
bete gaf. Het Doopsgezind zangkoor
waagde zich aan een Cantate van Buxte
hude en bracht het er knap af. Bijzonder
aantrekkelgk was ook het optreden van
het Jeugdkoor en het Meisjeskoor van
„Morgenrood”. „De krekel en het
meisje” door de jeugd en „Het loze vis
sertje” door de meisjes keurig gezongen,
verwierven dan ook veel bijval. Een der
meisjes was hierbij zo attent Flucie van
Bergen een ogenblik rust te gunnen,
door als gastdirigente te fungeren. Aan
het slot van de avond bracht het hele
gezelschap, nog aangevuld met een voor
deze gelegenheid samengesteld orkest,
een drietal werken ten gehore: „Ave
Verum” van Mozart, „Die Himmel er-
zahlen” van Jos. Haydn en het Halle-
lujakoor van Handel. Een indrukwc
kend besluit van deze zeer geslaagde
uitvoering
De heer Hofstra dankte namens het
Rode Kruis en de talrijke aanwezigen
alle zangers en musici voor hun ge
waardeerde medewerking Speciaal de
heer Wempe als stuwende kracht in de
commissie van voorbereiding en Flucie
van Bergen als dirigent werden in deze
dank betrokken.
Naar de heer van Bergen ons mede
deelde, is hij vast besloten de in uitzicht
gestelde lauwerkrans te bemachtigen,
zodat we er wel op kunnen rekenen, dat
deze Rode Kruisavond ook de eerstvol
gende jaren gehouden zal worden. Dit
zou tevens betekenen, dat de deelne
mende koren telkenjare een ongezochte
gelegenheid kregen zich in het openbaar
te laten horen. L. G.
KERKNIEUWS.
HEEG. Bij de Geref. kerk alhier zijn
gekozen tot ouderling de heren B. G.
van der Meer en Tj. -an Scheltinga en
tot diaken M. Kaspersma en J. Tj. Veen-
stra.
HEEG. De verbouwing van de boer-
dery bewoond door A. W. Frankena te
Bird en eigen aan de firma A. Lank-
horst, is gegund aan firma de Groot en I wenselijk zouden maken.
ting van vijandelijkheden tussen de beide
rivalen te verhinderen, omdat deze der
de macht zich dan met de aangevallene
tegen de aanvaller zou kunnen keren.
De Franse groep die dit denkbeeld
koestert, en ook in Engelse labourkrin-
gen hier en daar wel enige steun vindt,
is naar men aanneemt de laatste tyd
sterker geworden omdat in Frankrijk
velen vrezen dat W.-Duitslands her
bewapening een uitdaging aan Rusland
is en ook dat een versterking van de
Am. troepen in Duitsland een Ameri
kaans besluit tot het voeren van een
preventieve oorlog tegen Rusland gemak-
kelijker zou maken. Toch lijkt die derde
macht een hersenschim omdat West-
Europa voor haar economische en mili
taire instandhouding immers te zeer van
de Ver. Staten afhankelijk is om zich
van de banden met dat rijk te kunnen
bevryden en bovendien omdat Moskou
geen land de gelegenheid schenkt neu
traal te biyven, het tracht door middel
der communistische partyen overal on
rust te zaaien, zodat als de volken hun
vrijheid willen behouden, zy wel een toe
vlucht bij de Ver. Staten, de sterke te
genspeler van Moskou, moeten zoeken.
Kunst aan Allen geniet nu zoveel be
langstelling voor zyn toneeluitvoeringen,
dat deze voorstellingen steeds uitver
kocht zyn. Dat bleek ook Dinsdagavond
weer in Amicitia to< n het Rotterdams
Toneel hier was met „Het laatste Be-
dryf”. En die grote belangstelling was
ditmaal welverdiend ook, zowel wat
stuk als spel betreft. Het stuk: Op de
hoogste étage van een Londens pension
wonen in behoeftige omstandigheden
Maddock Thomas en zyn manke dochter
Cattrin. Jaren geleden was hij een be
roemd toneelspeler, die in 't middelpunt
van de belangstelling stond. Hij is ech
ter een zwak mens en raakte aan de
drank. Zo begon de weg bergafwaarts
en nu leeft hij verborgen op de huur
kamer van Mevrouw Banner. Maar een
zyner oude bewonderaarsters duikt op
en door haar toedoen en met behulp van
Robert, een jong componist, die in ’t
zelfde huis woont, kan hij na acht jaar
in een musical comedy optreden in een
kleine rol. Zyn spel wordt een succes,
hij wordt opgemerkt. Cattrin offert zich
nu geheel voor hem op zij repeteert
eindeloos met hem de moeilijke tekst
van de hem nu opgedragen hoofdrol in
„King Lear” en zorgt er angstvallig
voor dat hij niet in zijn oude zwakheid,
het drinken, vervalt. Tussen Robert en
Cattrin groeit liefde en hij vraagt haar
hem te willen trouwen, zy zal met hem
naar Amerika vertrekken, maar zij be
sluiten dit geheim te houden tot Mad
dock zijn grote première gespeeld heeft.
Alles loopt echter anders dan was ge
dacht en de rol, waarmee Maddock zijn
artistenroem had willen heroveren,
wordt een mislukking. Het hoofdpro
bleem, dat de tweede helft van het dra
ma beheerst, is de innerlijke strijd die
gevoerd wordt door de dochter Cattrin.
Moet zij zich opofferen voor haar vader,
die zij ziet als „een kind met geniale
aanleg” of moet zij zich van hem los
maken en het leven volgen, waartoe de
natuur haar heeft voorbestemd Als
zy reeds voor het eerste gekozen heeft,
brengt haar vader zijn offer, dat deze
keuze overbodig maakt, zijn dood geeft
Cattrin de vrijheid haar werkelijke roe
ping te volgen. Toneel-technisch is het
een verdraaid knap stuk, en dat is mis
schien geen wonder omdat de auteur
Emlyn Williams, ook een der jongere
Engelse toneelspelers is, die dus het vak
Vervanging bezettingsregelingen.
Een aantal bezettingsregelingen,
waarvan de handhaving wenselijk moet
worden geacht en nog van kracht is,
moeten vóór 1 December 1950 worden
bekrachtigd. Voorgesteld wordt hiertoe
te besluiten.
Door eensgezinde samenwerking en
vele weken van serieuz - voorbereiding
slaagden acht zangkoren uit Sneek en
Bolsward er ook dit jaar weer in een
prachtige uitvoering ten bate van het
Nederlandse Rode Kruis te geven. Maan
dag jl. vond deze uitvoering plaats in
het Gebouw voor Chr. Belangen. De
heer Hofstra, voorzitter van de plaatse
lijke afdeling van het Rode Kruis, heette
de R.K Zangver. Bolsward, Doopsge
zind koor en kinderkoor, Arb. zangver.
„Morgenrood” met jeugd- en meisjes
koor, en het R.K. Kerkkoor „St. Caeci-
lia” met het Jongenskoor hartelijk wel
kom. Wat moet Flucie van Bergen, di
rigent van alle genoemde verenigingen,
veel en serieus gerepeteerd hebben, na
dat hij eenmaal voor elk der koren de
geschiktste liederen uitgezocht had. Die
keuze op zich zelf moet hem reeds veel
hoofdbrekens gekost hebben, want om
een hele avond met zang te vullen, zó
dat het publiek van begin tot einde ge
boeid blijft luisteren, is geen gemakke
lijke taak. De heer v. Bergen benutte
het karakter en de samenstelling der
verschillende koren voortreffelijk en
verkreeg zo niet alleen een aantrekke
lijk programma, maar voorkwam tevens,
dat er een misplaatste rivaliteit ont
stond. Elk koor zong binnen het kader
van zijn eigen stijl en mogelijkheden en
elk optreden vormde a. h. w. een facet
van het rijk geschakeerde leven van on
ze plaatseiyke zangverenigingen. Zo
hoorden we van de R.K. Zangver. „Bols
ward” o.a. „Mar, o mar” van J. Paar-
dekoper en „De blijde boodschap’ van
Emil Bonn, van het Doopsgezind koor
met kinderkoor „De Heer is mijn her
der” in een stijlvolle bewerking van
Bernard Kousemaker, terwijl „Morgen
rood” veel succes oogstte met „Dorps-
dans” van Jac. Bonset. Het R.K. kerk
koor bracht een geheel eigen geluid in
het Gregoriaanse kerklied Rorate Coeli
en de medewerking van het Jongenskoor
verschafte een aparte kleur aan „Kyrie
Eleison” en „Agnus Dei”. Een aardige
afwisseling was ook het solistisch op
treden van Pieter Postma, die op keuri
ge wijze het door Flucie van Bergen ge-
van alle kanten kent. Hoe knap laat hy
stuk en toeschouwer van de vlotte bo-
hémiensfeer waar alle gelegenheid is
voor een lach als men de wat aparte
Engelse humor weet te waarderen
van het eerste bedrijf overglijden in de
meer gespannene van het drama, dat
zich daarna gaat ontwikkelen. En ook
dan weet de schrijver maat te houden,
hij schildert om het zo maar eens te
zeggen meer met zachte dan met felle
tinten en het deerniswekkende en som
bere van het geval wordt niet al te
sterk aangezet. Slechts een enkele maal
komt werkelijk de tragiek tot uit
barsting, over het geheel ligt een sluier
van zekere mildheid, waarin soms
zelfs de lach nog wel eens optlikkert en
waarin tenslotte de dood van de vader
meer als iets van zelfsprekends dan als
schokkend wordt aanvaard. Over het
spel kunnen we kort zijn: subliem was
dat van Mieke Flink als Cattrin de
bloemen haar aan het slot aangeboden
waren een welverdiende hulde uitste
kend was ook Richard Flink als Mad
dock Thomas; maar Jetty van Dijk
Riecker als Fan, Kee.. Brusse als de
componist Robert, Gerard Schild als
Barty, Nel Knoop als mevr. Lothian,
Eva Hauck als mevrouw Banner en
Wim Hoddes als Bevan de politie-agent,
al maakte dan de ene een ietsje meer
van zijn rol dan de ander, droegen ook
het hunne bij tot een zeer geslaagde ver
toning, waarmee het Rotterdams To
neel maar ook ons Kunst aan Allen mag
gecomplimenteerd. Het ovationeel ap
plaus aan het slot was daarvan mede
een bewijs. Een enkele opmerking voor
de volgende opvoeringen: zou het geen
aanbeveling verdienen als Kunst aan
Allen haar uitvoeringen tijdig opgaf
voor opname in de agenda der bladen
met vermelding van het te spelen stuk?
't Kost niets en ’t is een tijdige herinne
ring voor het publiek.
Men schrijft ons
Het Ned. Volkstoneel brengt
Woensdag 29 November a.s. het
vermakelijke blijspel „Toen wij trouw
den” van de bekende Engelse toneel
schrijver Priestley. Stel U voor wat er
gebeurt als drie echtparen, die op de
zelfde dag hun zilveren bruiloft vieren,
plotseling tot de ontdekking komen, dat
ze door een vergissing eigenlijk niet
wettig getrouwd zijn. Vijf en twintig
jaar hebben ze geloofd dat hun huweiyk
iets vasts en onverbrekelijks was en dat
komt nu opeens op losse schroeven te
staan. Ze schrikken er natuurlijk van,
maar het maakt hen tevens ook wat
overmoedig. Het is dus niet zo onvermy-
delijk als ze dachten om alles maar van
elkaar te slikken. Ze gaan elkaar nu een
beetje met andere ogen zien en er komt
het een en ander los natuurlek, maar
onder de hand gaan ze voelen, dat die
gehechtheid toch ook wel weer heel ver
trouwd en veilig was en als alles ten
slotte gelukkig in orde komt en de hu
welijken wel degelijk echt blijken te zijn,
weten ze dat ze eigeniyk toch niets lie
ver hebben gewild. Maar voor het zo ver
is, zijn er heel wat vermakelijke ver
wikkelingen aan te pas gekomen. Men
zie de advertentie in dit nummer.
Er is trouwens geen enkel teken dat
deze derde macht practisch te verwe
zenlijken zou zijn. Wanneer Frankrijk
deze zou willen vormen zonder Enge
land, zou geen der kleine landen op het
Europese vasteland deze Franse leiding
volgen, en Engeland er in betrekken zou
toch niet gelukken. Dat land voelt zich
enerzijds te zeer verbonden met zijn
medeleden van het Gemenebest om in
een derde macht op te gaan, de Engelse
houding tegenover de eenheidsbeweging
van het vrije Europa, waarover nu weer
zo veel wordt gesproken in de assemblee
van de Raad Tan Europa te Straats
burg, die echter nog alle politieke bete
kenis mist, zodat wij er niet bij zullen
stilstaan, toont dat wel aan. Anderzijds
hebben de Engelsen te veel werkelijk
heidszin, om niet te begrijpen dat we
het thans niet zonder de Ver. Staten
kunnen klaren, nu het van West-Europa
tot het uiterste verre Oosten spant.
Hoewel ogenblikkelijk oorlogsgevaar in
Europa niet aanwezig wordt geacht,
blijft de toestand uiterst zorgelijk. Er
wordt nog altijd gevreesd dat Rusland
d’oor middel van zijn satellieten en bin
nenlandse onlusten Zuid-Slavië weer in
zijn macht zal trachten te krijgen, voor
al nu door misoogst de economische toe
stand er slecht en de ontevredenheid er
toenemende is. Daarom hebben de Ver.
Staten zowel als ingeland nu Tito gro
te credieten verleend, waarvoor Z.-Sla-
vië de nodige levensmiddelen en andere
artikelen kan invoeren. Is dit Zuid-
Slavië dus een punt, waarop gelet dient
te worden, in Griekenland is de bin
nenlands politieke ontwikkeling nog al-
t niet zo dat er een stabiele regering
is, welke waarborgen biedt voor een de-
Nieuw gebouw Chr. Lyceum.
Het bestuur der alhier gevestide Ver
eniging voor Christelijk Middelbaar en
Voorbereidend Hoger onderwijs is voor
nemens een nieuw schoolgebouw te
stichten waarin het enige jaren geleden
door die vereniging opgerichte lyceum
definitief zal worden gehuisvest. Ten
aanzien van de keuze van het meest
geschikt gelegen terrein, waar de school
kan worden gebouwd, is het bestuur
met ons in overleg getreden. Dit over
leg heeft tot de slotsom geleid dat een
aanbevelenswaardige plaats voor de
stichting van het schoolgebouw wordt
gevormd door een terrein, dat enerzijds
wordt begrensd door de Hemdijk (weg
naar IJlst) en anderzijds aansluit aan
rijksweg no. 43, Het bestuur heeft ver
zocht deze grond, welke in eigendom
toebehoort aan de gemeente aan de ver
eniging in eigendom over te dragen. In
verband met het feit dat de gekozen
plaats van stichting in de nabijheid van
rijksweg no. 43 is gelegen, heeft de
hoofdingenieur-directeu. van de rijkswa
terstaat in de directie Groningen en
Friesland, naar aanleiding van een
daartoe tot hem gericht verzoek, mede
gedeeld, dat tegen deze keuze van de
zijde van de rijkswaterstaat, geen be
zwaar bestaat.
Van de aangeduide grond is voor de
bouw van ’t schoolgebouw 6000 m2 be
nodigd en voor de aanleg van een bij de
school behorend speelterrein 21650
m2. Tegen de overdracht bestaan geen
bedenkingen. Het uitbreidingsplan der
gemeente verzet zich niet tegen de
stichting der school ter plaatse, terwijl
ook overigens geen omstandigheden aan
wezig zyn welke de verkoop minder
2- Ten aanzien
van de te bedingen verkoopprijs zijn wij
In de cp 30 November te houder
raadsvergadering van Sneek komen be
halve de reeds eerder in dit blad ver
melde voo-sLellen van B. en W. o>k nog
aan de orde:
Vorige Zondag gingen twee staten
van de Amerikaanse bezettingszone in
Duitsland, nl. Hessen en Wurtemberg
Baden, ter stembus voor de verkiezing
van hun landdagen. Het opmerkelijkste
verschijnsel in de uitslag van die ver
kiezingen was dat de soc.dem. een be
langrijk aantal zetels wonnen, de (ka
tholieke) christen-democraten heel wat
zetels verloren en de communisten geen
5 der stemmen haalden, waardoor ze
volgens de geldende wetten geen zetels
meer kunnen bezetten, terwijl ze in de
tegenwoordige landdagen nog een be
hoorlijk aantal hebben. Deze uitslagen
zijn daarom vooral van belang, omdat bij
de verkiezingen veel gewerkt werd met
leuzen inzake de oewapening van West-
Duitsland. Zoals bekend willen de chr.-
democraten, wier leider dr. Adenauer,
kanselier van de West-Duitse bondsre
publiek is, onvoorwaardelijk met de ge
allieerden meewerken inzake de plannen
tot de Duitse herbewapening, de soc.-
democrateu daarentegen stellen de eis
dat de geallieerden eerst zelf tonen dat
het hun ernst is met de verdediging van
W.-Duitsland voor de Duitsers zelf er
aan gaan meedoen. Hoewel bij deze
landdagverkiezingen nog geen 60 der
kiezers was opgekomen, en op de uit
slag ongetwijfeld ook bepaalde binnen
landse kwestie dezer „lander” van in
vloed zijn geweest, mag men uit het re
sultaat toch wel af leiden dat in W.-
Duitsland de sympathie voor de s.d.
en hun standpunt inzake de herbewape
ning groeiende is. Zou a.s. Zondag als
het in meerderheid katholieke Beieren,
de derde staat in de Amerikaanse zóne,
ter stembus gaat, ee soortgelijke uit
slag te voorschijn komen, dan zal wel
geconcludeerd moeten worden dat de
positie van de W.-Duitse bondsregering
onder dr. Adenauer, waarin de chr.-
democraten nu de doorslag geven en
geen s.d. zitting hebben, aanzienlijk ver
zwakt is. En de s.d. zouden een argu
ment te meer hebben voor hun eis dat
voordat de W.-Duitse regering een over
eenkomst maakt met de geallieerden
over de herbewapening, eerst nieuwe
verkiezingen voor de bondsdag zullen
worden gehouden. Geruchten willen ove
rigens, dat in chr. democratische krin
gen ook reeds, zonder verkiezingen, aan
de vorming van een coalitieregering
met de s.d. wordt gedacht, waarbij ook
over de herbewapeningskwestie een
compromis tussen de standpunten der
beide partijen zou worden getroffen.
Maar de vraag is zeker gewettigd of
de Duitse s.d. nu voor een coalitie
regering zouden zijn te vinden en niet
liever een kans met nieuwe verkiezin
gen wagen.
Het Verre Oosten is natuurlijk een
apart hoofdstuk, waarbij wy ditmaal
niet uitvoerig zullen stilstaan. In Korea
heeft nu een deel der V.N.-troepen de
Mantsjoerijse grens bereikt en het
Noord-Koreaanse leger in tweeën ge
spleten. De Chinese troepen welke met
de Noord-Koreanen meevechten, heb
ben niet veel anders gedaan dan terug
trekken en dit heeft aanleiding gegeven
tot merkwaardige speculaties. Volgens
alle gegevens waarover de Amerikanen
beschikken is er nu een grote Chinese
legermacht in Mantsjoerije geconcen
treerd; men had aanvankelijk gevreesd
dat deze in zijn geheel tegen de V.N.-
troepen zou worden gebruikt, doch dit
is niet gebeurd. Die legermacht hebben
de Chinese leiders echter naar Mantsjoe-
rye gebracht onder het voorwendsel dat
ze de Mantsjoerijse grens tegen een
aanval van de V.N.-troepen moet dek
ken. Ze weten echter zeer goed dat de
Ver. Naties niet aan een aanval op
China denken. Maar dat sterke Chinese
leger beveiligt nu Mantsjoerije een voor
China byna onmisbaar gebied, ook
tegen de Russen en maakt Peking on
afhankelijk van Moskou. Een zeer gesle
pen Chinese politiek vermoedt men dus
te schuilen achter dit optreden in
Noord-Korea. Zit hier inderdaad een
grond van waarheid in, dan zou het
Westen alle reden hebben te Lake
Success, waarheen een Chinese delega
tie onderweg is, te trachten met Pe
king over alle geschillen tot een op
lossing te komen. Dan toch zou dat
Westen veel sterker tegenover Rusland
zijn. Deze Chinese delegatie bestaat
echter uit hoge ambtenaren, niet uit
ministers, waaruit blijkt, dat ze eigen
lijk eerst maar eens poolshoogte komt
nemen, immers ze kan geen overeen
komst afsluiten. Misschien kan echter
contact worden gelegd dat tot breder
en dieper overleg kan leiden. Een ge-
makkelijke oplossing zal dat overleg
niet brengen, want niet de Koreaanse
kwestie, op zich zelf al lastig genoeg,
is de moeilijkste maar die betreffende
Formosa, en deze hangt samen met de
Amerikaanse verdedigingsgordel in het
Verre Oosten en het vredesverdrag i.iet
Japan.
mocratische ontwikkeling, al geeft het
kabinet Venizelos, het vijfde van dit
jaar, daarop nu een kans. Daarom heb
ben, om hem de zorgen lichter te ma
ken, Amerika en Engeland hem nog
eens de verzekering gegeven dat zij deel
zullen nemen aan de verdediging van
het oostelijk deel lan de Middellandse
Zee. Dat stond trouwens reeds lang
vast, evenzeer als dat Engeland niet be
reid zou zijn aan Egypte’s wens te vol
doen om zijn troepen van het Suez-
kanaal terug te trekken; minister Bevin
heeft nog eens verklaard dat hij het
Midden-Oosten niet onverdedigd wil
laten. Dat de Egyptische regering thans
zulke eisen aan Engeland stelt als de
ontruiming van de Suezkanaal-zóne en
de vereniging van de Soedan met Egyp
te, schrijft men wel toe aan ’t feit dat
die regering wankel staat door allerlei
hof- en financiële schandalen, waarom
ze haar prestige ten koste van Enge
land tracht te herstellen. De Engelsen
hebben bij de onderhandelingen, die vol
gende week beginnen, ook een paar
troefkaarten, zij hebben de bovenloop
van de Nijl in handen en plegen alle
Egyptische katoen te kopen. Engelsen
en Amerikanen hebben daar in het
Midden-Oosten ook nog het oog te hou
den op Perzië, dat pas een nieuwe han-
delsovereenkomst met Rusland sloot,
welke bedoeld schijnt om een betere
sfeer tussen beide landen te scheppen.
De Russen bedoelen hier blijkbaar mee
te voorkomen dat de Amerikanen nog