Frieslands nieuwe waterwegen Nu in de school, straks thuis voltooid en geopend IA Een dag van vreugde, een dag van blijdschap n Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST -n s! Waar was Sneker vloot Woensdag? Jat? Be JAARGANG No 44 VRIJDAG 1 JUNI 1951 L KIEZEBRINK Notaris Maseland overleden 11 l ij Na 'de naamgeving: de burgemeester van Harlingen aan het wóórd. Rondgang Pijper- en Tamboer- corps Advendo ■3 Het eerste schip van 1000 ton dat onze stad via de nieuwe kanalen zal bereiken, is reeds onderweg. Het is een grote rijnaak, geladen met cement voor de Erven B. J. Feenstra alhier. KLEINZAND 7 Telef. 2872 Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD - s! Plaatselijke Prijzencommissie r Kanalen van 44 m. .breedte voor schepen tot 2000 ton - Nieuwe gigantische sluizen en bruggen Tragisch gevolg van botsing i Redacteur: h 'f r van laag tot hoog die aan het tot 1 i- ct. let. ondergaan. Daardoor is de tweede stad van Friesland straks ook voor schepen tot 1000 ton bereikbaar. De verbinding met Groningen is langs de nieuwe route 11 K.M. korter gewor den dan de oude over Staveren, terwijl ook een voordeel is dat de Groninger scheepvaart nu niet meer is aangewe zen op de 6 K.M. langere route over het ondiepe en mede daardoor vaak zo woe lige Tjeukemeer. Laten we tenslotte nog even stilstaan bij de vraag: waarvoor dit grootse en kost bare werk tot stand is ge komen. De 40 millioen gulden die er mee ge moeid gingen (dat is tweemaal zoveel als aanvankelijk geraamd werd) zijn zeker niet uitgegeven voor de kleine vrachtschepen en tjalkjes. Daarvoor is practisch geen emplooi meer, omdat het sterk toegenomen wegverkeer hun vrij de naamgeving van de Tjerck Hiddessluis stand komen van de kanalen hebben medegewerkt. Moge het adagium „Be houden Vaart” tot in lengte van dagen blijven gelden voor allen die zich va rende langs deze Fries-Groningse kana len zullen bewegen, zo besloot spr. Minister Wemmers, dankbaar voor de hartelijke ontvangst, bracht de velen in herinnering, die aan dit werk hebben medegewerkt en reikte vervolgens een drietal Advertentieprijs 15 ct. per m.m. Bij contract (handelsadvj lager. Abonnementsprijs f 2.50 per half jaar. Franco per post f 3.75 per half jaar. Giro 50748 ten name van Firma E. J. Drijfhout, Sneek. t r 1 i in ten loop van het kindermatinée. Dit sleepschip is verleden week uit Duitsland vertrokken en zal hier in de loop van de week arriveren. zing ■RT, des van voe- •ost- ct. D - d n e e Radactie-adres: SNEEKER NIEUWSBLAD e I- 1 11 id st •n in !t 1- St lad N. 5 De Plaatselijke Prijzencommissie be staat van nu af uit de volgende perso nen A. Langenberg, Parallelweg 24, voorzitter; J. Sixma, Fred. Hendrikstr. 34, secretaris; A. Jansen, Peperstraat, Tel. 2606; Mevr. F. Dekkerde Vlas, Colignystraat 4; Mevr. T. Jongedijk Steigstra, Priorstraat 49; A. Seinen, Kloosterdwarsstraat 29; S. v. d. Wal, Maria Louisestraat 21. Voor eventuele klachten of informaties kan men zich zowel mondeling als schriftelijk tot elk van bovenstaande adressen wenden. je >r :d >e aanbood. Na de onthulling en het Wilhelmus werd een driewerf hoera op de Prinses wel alle wind uit de zeilen heeft geno men. De nieuwe kanalen zijn alleen be doeld voor het transport van massa goederen, dat voor twee derde nog steeds door schepen van 6001350 ton wordt verzorgd. En aan de eisen die dit vervoer stelt is ten volle voldaan. Zelfs kan de verbinding LemmerStroobos met betrekkelijk geringe kosten nog ge- de onthulling van de naam op de Prinses Margrietsluis door de vertegenwoordiger van het Ko ninklijk Huis, de Adjudant van H. M. de Koningin Kap. Luitenant ter Zee C. W. Th. Baron van Boetzelaer. Vooraf hield mr. M. Krijger, burge meester van Lemsterland, een toespraak waarin hij zeide dat Lemmer met wee moed de eeuwenoude scheepvaart door de plaats ziet verdwijnen, maar aan de andere kant gelukkig is omdat nieu we perspectieven voor zijn gemeente geopend zijn. Mr. Linthorst Homan leidde vervol gens de heer Boetzelaer met enkele woorden in, waarbij hij hem tevens na mens beide provincies een miniatuur kraantjeskan voor de Prinses Na een langdurige ziekte is onze stad genoot notaris J. A. Maseland Woens dagavond op 58-jarige leeftijd overleden. Hg werd hier met ingang 1 Juli 1928 benoemd als opvolger van wijlen notaris Boshuijer, nadat hij vooraf candidaat- notaris was geweest in Utrecht, Tilburg en Oldenzaal. Tijdens zijn Tilburgse pe riode schreef hij een handleiding voor notarisklerken. Spoedig na zijn komst alhier begon zijn werkzame geest zich ook op breed terrein voor de belangen van zijn nieuwe woonplaats te ontplooien. In Sept.' 1931 werd hij raadslid voor de toenmalige R. K. Staatspartij en direct ook wethou der, welke functie hij tot Sept. 1935 ver vulde. Daarna bleef hij nog lid van de Raad tot September 1941, op welk tijd stip de gemeenteraden door de Duitsers werden uitgeschakeld. De heer Maseland was ook geruime tijd bestuurslid van het St. Antoniusziekenhuis. Verder besteedde hij een belangrijk deèl van zjjn werkkracht aan de mede op zijn initiatief opgerichte Vereniging voor Ziekenhuisverzekering, waarvan hg de eerste jaren de administratie voerde en gaf hij mede de stoot tot de oprich ting van de afdeling van het Wit Gele Kruis. Ook de commissie „Sport en Lief dadigheid” mocht vele jaren aaneen van zijn belangloze medewerking profiteren, terwijl hij eveneens bestuurslid van V.V.V. is geweest en nog steeds voorzit ter was van de Comm. voor Bgzondere Noden. Thans is aan dit werkzame leven een einde gekomen, maar de vele goede her inneringen aan Joh. Antonius Maseland zullen nog lang bij allen die hem gekend hebben blijven voortleven. Hij ruste in vrede. In Lemmer. De vertegenwoordiger van het Koninklijk Huis onthult de naam van de nieuwe sluis. is het vandaag, zei mr. H. P. Linthorst Homan, Commissaris der Koningin in onze provincie, Woensdagmorgen op de Terschellingerboot bij de nieuwe slui zen te Harlingen. En dat was het inderdaad. Overal was blijdschap, niet alleen bij de vele honderden autoriteiten en genodigden die deze grootse gebeurtenis mochten meemaken, maar in de gehele provincie, in het bijzonder in de plaat sen die aan de nieuwe vaarroute liggen of daarmee verbonden zjjn. De veie vlaggen die daar wapperden, de gepavoiseerde schepen in de havens van Har lingen en Lemmer, en do grote belangstelling van de burgerij waren even zo vele bewijzen van die vreugde over het machtige werk dat hier in jarenlang zwoegen tot stand is gebracht en nu zegevierend in gebruik werd genomen. Klokslag 10 uur vertrok de boot in vaardij werd verricht. Van Harlingen Harlingen naar de sluizen. Daar aange- - - komen sprak de Commissaris namens de Prov. besturen van Friesland en Groningen een hartelijk begroetings woord, in het bijzonder tot Z.E. de Mi nister van Verkeer en Waterstaat HL Wemmers, dr. A. Winsemius, Directeur- Generaal voor de Industrialisatie, ver tegenwoordiger van de Minister van Econ. Zaken, mevr. Burger, echtgenote van Ir. A. Burger, Hoofd van de Prov. Kanalendienst, die zelf wegens ziekte verhinderd was, en de oud-commissaris der Koningin, mr. P. A. V. Baron van Harinxma thoe Slooten. Ir. C. Zwanenburg, Hoofdir. van de Rijkswaterstaat, gaf hierna een korte uiteenzetting over de werken, en toen was het eerste grote moment aange broken, De „Prinses Margrietsluis’’ te Lemmer met over de sluis een brug voor de verkeersweg LemmerHeerenveen. schikt worden gemaakt voor schepen van 2000 ton. In Friesland zijn de nieu we vaarwaters dus volledig aangepast aan de grote vlucht, die de kustvaart genomen heeft, maar in Groningen, waar ze reeds vóór de oorlog voltooid werden, is dat nog niet geheel het ge val. Daar zal de sluis bg Gaarkeuken onder Grijpskerk vernieuwd moeten worden en zal men de bruggen hoger moeten maken voor de kustvaarders bo ven 1000 ton. Bij ons in Friesland zijn ze, mede in het belang van de zeilvaart, direct hoger en bovendien draaibaar ge maakt, zodat de hoogte van de schepen, die in Groningen maximaal 7 m. kan bedragen, hier onbeperkt is. Welk een machtig werk nu tot stand is gekomen blijkt ook nog uit het feit dat in totaal in de Friese kanalen 21 nieuwe bruggen zijn gebouwd, waarvan 4 spoorbruggen. Bij Roode Kruis actie. Naar wij vernemen zal deze rondgang plaats hebben Zaterdagmiddag na af uitgebracht, en richtte de Commissaris nog woorden van dank tot de beman ningen van de beide motorschepen voor hun goede zorgen waardoor deze excur sie met de toepasselijke naam „Behou den Vaart” inderdaad een behouden vaart werd. De gasten begaven zich toen naar de gereedstaande autobussen voor het laatste traject naar het Provinciehuis te Leeuwarden, waar fee wederom door de Commissaris werden verwelkomd, en deze enkele pluimen stak op de hoed van het Rijk en van de Minister van Finan ciën die Friesland zo krachtig hebben willen steunen in hun hardnekkige po gingen tot stand te brengen wat nu tot stand is gekomen. Ook bracht hij dank aan de Minister van Econ. Zaken en roemde hij de uitstekende verhouding tussen de beide provincies, waarna hij besloot met hulde te brengen aan allen Stellig voor het grootste deel in de schiphuizen, althans niet op het Sneekermeer of in het Kruis water waar wij deze trots van onze stad Woensdagmiddag zo graag hadden willen zien. Toen passeerden hier nl. de honderden deelnemers aan de excursie langs de nieuwe kanalen en dit was een unieke gelegenheid geweest de tele gasten uit het gehele lana, waaronder zich ook tal van auto riteiten en persmensen bevonden, met een macht van schepen te tonen dat Sneek het belangrijkste watersportcentrum in Friesland is en dat ook wil blijven. Het is te betreuren dat deze kans om Sneek en ons mooie meren gebied nog meer bekendheid te geven niet benut is. Sneek, let op uw saekl mogen bijdragen tot de bloei van Har lingen, van de provincie en van ons land. De oud-commissaris der Koningin, zeide dat in zijn herinneringen aan zijn 36-jarige loopbaan als Commissaris de zer provincie de kanalenplannen eea belangrijke plaats innemen. Hij was zeer erkentelijk voor het verbinden van zijn naam aan dit deel van de nieuwe vaarwegen en achtte het een voorrecht dat hij deze werken, zij het als oude van dagen, voltooid mocht zien. De heer E. H. Ebels, Commissaris der Koningin in de prov. Groningen ten slotte wenste Friesland en Harlingen geluk met het tot stand komen van deze werken waar ook Groningen zich boven mate in verheugt. Van Harlingen ging de tocht per auto’s naar Oudeschouw waar het fraaie en ruime, feestelijk gepavoiseerde mo torschip v. d. Wijck van de veerdienst EnkhuizenStaveren gereed lag om het grote gezelschap aan boord te nemen. Ook lag hier o.a. de Vandersteng met de fine fleur (zoals de Commissaris het later op de dag uitdrukte) van het Frie se bedrijfsleven aan boord en eveneens in feesttooi. Vla de nieuwe sluizen bij Terhome, en het Sneekermeer werd naar Lemmer gevaren, een prachtige tocht door het mooie Friese waterland met een weelde van vee en bloemen zo ver het oog reikte. In Lemmer volgde het tweede hoogte punt, Koninklijke onderscheidingen uit. Ir. F. Volker, Hoofdir. Dir. Rijks waterstaat en directeur Algemene Dienst, die als hoofd van de Prov. Ka nalendienst het eerste deel van de werk zaamheden heeft geleid, was nl. benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederl. Leeuw, Ir. Burger tot Officier in de Orde van Oranje Nassau en de heer E. de Bruyne, bureelchef van de P'rov. Dienst Verbetering Friese kanalen ont ving de gouden medaille, verbonden aan de Orde van Oranje Nassau. Verder spraken nog Dr. Winsemius namens de Minister van Econ. Zaken, de Commissaris der Koningin in Groningen, die eveneens dank bracht aan de rege ring, de heer J. W. Koopmans, voorzit ter van de Kamer van Koophandel en Fabrieken in Friesland, de heer Dr. R. Kuperus namens de Departementen Leeuwarden en Sneek van de Ned. Mij. voor Nijverheid en Handel welke een fraai herinneringsbord van Makkumer aardewerk aanboden aan de Minister, de beide Commissarissen, Ir. Volker, Ir. Burger en de oud-Commissaris, terwijl de heer IJ. Dikkerboom, de gelukwen sen van de aannemers vertolkte. Ook werd nog mededeling gedaan van een telegrafische gelukwens aan Ir. Burger, waarin hem tevens een spoedig herstel werd toegewenst. De zo rrjkelijk vloeiende spraakwater val werd af en toe onderbroken om de in oud- en nieuw-Fries costuum geklede dames gelegenheid te geven hun wel kome en smakelijke spgzen en dranken rond te delen. Mr. Linthorst Homan sprak aan het eind van dit gezellig samenzijn nog eerr t slotwoord, op zgn verzoek gevolgd dooi het gezamelijk zingep van het Frif Volkslied, waarmee het officiële gedeeit van deze historische dag beëindigd wei d. j door Minister Wemmers. Deze meende te mogen zeggen dat we hier stonden aan het begin van een nieuw tijdvak in de ontwikkeling van de zeehaven Har lingen. Door de eeuwen heen reeds heeft deze zeer oude haven een gesta dige groei te zien gegeven, zoals hij aan de hand van de historie liet zien. Wel kwam in de 18e eeuw ook hier, zo als elders in het land, gaandeweg een teruggang in de bedrijvigheid, doch in de 19e eeuw leefde Harlingen weer op. Spr. stond verder uitvoerig stil bij deze groei en constateerde dat door de verbinding van het Harinxmakanaal via deze sluis met de havens van Harlingen zich nieuwe mogelijkheden voor de toe neming der bedrijvigheid in deze haven openen. De Regering heeft zoveel ver trouwen gehad in de veerkracht en on dernemingsgeest van Harlingen en het Friese land, dat zij een groot deel van de kosten van het Van Harinxmakanaal welke rend 23 millioen gulden hebben bedragen voor Rijksrekening heeft genomen, terwijl ook in de aan de haven ten koste gelegde gelden door het Rijk voor een groot gedeelte werd bijgedra gen. Harlingen is thans beter dan ooit toegerust om haar taak als zeehaven van Friesland te vervullen, om te fun geren als exporthaven van de Friese landbouwproducten en laten we hopen in sterk toenemende mate van de pro ducten van de Fries? industrie en als importhaven van hetgeen haar achter land aan grondstoffen nodig heeft. Nederland ziet gaarne terug naar de Gouden Eeuw en naar hetgeen in die tgd op en door de vloot en de koop- Verschijnt: DINSDAGS en VRIJDAGS. Administratie t Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co. Kantoor: GROOTZAND 55 Telefoon 3005 (K 5150) l uit heeft Friesland zijn aandeel daar aan bijgedragen en tot de grote Vloot voogden der Verenigde Provinciën be hoort ook Tjerk Hiddes, Frieslands Lui- tenant-Admiraal. Spr. schetste in ’t kort de loopbaan van deze grote Fries en vond het een goede gedachte van de huidige vroedschap van Harlingen zijn naam aan de toegang tot Harlingen van het nieuwe kanaal te willen ver binden. Moge dit nieuwe kanaal, zo be sloot spreker, dat is aangelegd als een symbool van hetgeen „goede courage” vermag, bijdragen tot de bloei van deze stad en van dit gewest. Na deze woorden verwijderde de Mi nister de vlag die de naam Tjerck Hiddes Sluis nog aan het oog onttrok, welke plechtigheid besloten werd met het Volkslied. De burgemeester van Harlingen, de heer A. E. Hannema, sprak ook een kort woord waarin hg betoogde, dat men in Harlingen van begin af aan ge weten heeft dat het tot stand komen van deze sluis en de omlegging van de kanalen van grote betekenis voor de ge meente zullen zijn en de wens uitsprak dat de nieuwe kanalen in hoge mate OOSTHEM. Het negenjarig zoontje van de heer Joh. Sietsma, wonende te Draaisterhuizen kwam Maandag per fiets in botsing met een wagen, beladen met graszoden. Met een deerlijk ge kneusde bovenkaak en gescheurde tong werd de jongen naar dokter Goïnga te IJlst gebracht, die de wonden hechtte. Later meldde c correspondent dat de negenjarige x. eer helaas ernstiger gewond bleek te zijn dan men aanvan kelijk vermoedde. Woensdag is hg naar het ziekenhuis te Sneek gebracht, waar hij in de namiddag is overleden. zou komen. Daarover is in die dagen heel wat geschreven en gediscussieerd. I De voorstanders van Staveren werden I niet moe de voordelen van hun diepe en practisch het gehele jaar ijsvrije haven naar voren te brengen, waar de Lem- ster „supporters” de 10 K.M. korter en h.i. veiliger vaarroute tussen Amster dam en Lemmer tegenover stelden. In 1938 viel de beslissing ten gunste van Lemmer, maar de .feestvreugde daar werd spoedig getemperd, toen bekend werd dat dé uitmonding niet in of vlak bg deze plaats zou komen, maar enige kilometers verder, ten westen van het stoomgemaal te Taeozijl. Daar is ze in derdaad ook gekomen, zodat de grotere schepen Lemmer nu niet zullen aandoen en de economische voordelen die de Lemsters zich hadden voorgesteld dus veel kleiner zullen worden. De kunstwerken bij Lemmer, Terhorne en Harlingen. De nieuwe moderne sluis te Lemmer die, zoals vermeld, de naam van Prinses Margriet, het petekind der Nederlandse Koopvaardij, heeft gekregen, heeft een schutlengte van pl. 250 meter. De weg van Gaasterland naar Lemmer loopt over deze sluis, zodat er tevens een nieuwe brug kwam, die zoals alle an dere in de nieuwe vaarweg, hoog boven het landschap uitsteekt. De schepen, die het grote kanaal hier door de sluis willen verlaten, komen eerst in een voorhaven, terwgl westelijk van de uit monding nog een havendam is gelegd, waardoor de scheepvaart bij stormach tig weer geen last krijgt van het holle water van het IJselmeer. De nieuwe sluis bij Terhorne, die in de plaats gekomen is van de oude wel ke tijdens de oorlog gebombardeerd werd en waarvan éép kolk in bedrijf blgft voor de watersport, heeft twee doorvaartopeningen van 16 m. en een lengte van 260 m. met een diepte in beide kolken van 4 m. beneden Fries Zo- merpeil. De kade tussen deze kolken loopt aan weerszijden van de sluis nog pl.m. 200 m. door, zodat de gehele lengte van dit machtige complex van beton pl.m. 650 m. bedraagt. Ook voor deze sluis is in het Sneekermeer' een havendam aangelegd om de schippers te beschermen tegen de vaak wilde gol ven van dit meer. Tenslotte kreeg ook Harlingen twee nieuwe sluizen, die de naam zullen dragen van de Friese zee held Tsjerk Hiddes. De ene is 12 m. breed met twee schutkolken van resp. 40 en 80 m. lengte, de kleinere heeft een breedte van 7 m. bij een lengte van 40 m. Toch is deze laatste nog groot genoeg om alle schepen, die momenteel de Friese wateren bevaren, te schut ten. En deze zal waarschijnlijk ook het meest gebruikt worden, omdat men in Harlingen o zo huiverig is voor het zoute water van de Noordzee. In de kleine sluis stroomt dit maar in kleine hoeveelheden binnen en kan bovendien gemakkelgk opgevangen worden, door dat achter de sluizen door een inlaat- buis zoet water kan worden ingelaten. Verder is in deze havenstad evenals in Lemmer een voorhaven met een leidam aangelegd, waarvan wij de voordelen reeds hebben genoemd. De loop van de nieuwe ka nalen in Friesland. Het Groningse gedeelte sluit bij Stroo bos op de grens van de beide provincies aan bij het Friese. Dit laatste splitst zich enkele kilometers voor Bergum in twee gedeelten. Het ene, het Harinxma kanaal, genoemd naar de oud-commis saris der Koningin, die zeer voor deze aansluiting heeft geijverd, gaat naar Harlingen en zuidelijk langs Leeuwar den, het andere via Grouw, Terhorne, Uitwellingerga en Spannenburg naar het IJselmeer. Sneek heeft er indertijd veel moeite voor gedaan de verbinding langs deze stad te laten lopen, maar heeft zich tenslotte tevreden moeten stellen met een goede aansluiting aan het kanaal, waarvoor de Houkesloot tot grote diepte is uitgebaggerd en tevens nog enkele andere verbeteringen heeft Woensdag 30 Mei zal als een historische dag in de geschiedenis van onze pro vincie geboekstaafd worden. Op deze dag immers werden de nieuwe Fries- Groningse kanalen officieel geopend en kregen de grote sluizen in Harlingen en Lemmer de namen van Prinses Margrietsluis en Tsjerk Hiddes-sluis. Een millioenenwerk van grote betekenis voor de scheepvaart en voor de beide noor delijke provincies is hiermede, de vele oorlogse- en n.a-oorlogse moeilijkheden ten spijt, gereed gekomen. Het opent nieuwe mogelijkheden voor handel en industrie, waaraan ons land juist nu dringend behoefte heeft. Over één nacht ijs zijn de autoriteiten bij het ontwerpen en uitvoeren van dit grootse object zeker niet gegaan. Het kanalenvraagstuk dateert al van 1901, in welk jaar het voor het eerst door de Groningers, die belang hadden bij een goede verbinding met Amsterdam, aan de orde werd gesteld. Vijf jaar later lie ten ze een plan ontwerpen, maar hier mede konden de Friezen zich niet ver enigen. Die wilden tegelijkertijd een aansluitende waterweg van Fonejacht naar Harlingen om daardoor een betere verbinding naar de zee te verkrijgen en eveneens verbetering van de vaarweg GroningenLemmer. Met deze zienswij ze ging de minister tenslotte accoord, maar toch werd het op deze wijze 1935 voor met de uitvoering van de werk zaamheden in Friesland kon worden be gonnen. Alles was toen echter nog niet in kannen en kruiken, want er moest nog worden uitgemaakt of de uitmon ding van de Friese kanalen in Staveren of in Lemmer Dinsdagmiddag en Dinsdagavond werden in de Sneker Huishoud school weer openbare lessen gegeven, om de ouders en andere belangstellenden de gelegenheid te geven, door eigen aanschouwen, met het huishoud- en landbouwhuishoudondetwijs kennis te maken. Zowel 's middags als ’s avonds mocht de school zich in een druk bezoek verheugen. Wij laten U hier een hoekje van de ruime keuken zien, waarin de toekomstige huisvrouwen in de geheimen van de edele kookkunst worden ingewijd.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1951 | | pagina 1