WA
I
L
cf IË N
BUITENLANDS
OVERZICHT
De Sneker melktappers openden hun
gemeenschappelijk speellokaal
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
d
Het Schaapmarktplein 25 jaar geleden
en thans
in
K
5
De school komt bij U thuis
rs
Nieuwe Koffiebon
9
VRIJDAG 8 JUNI 1951
6e JAARGANG No 46
L. KIEZEBRINK
LEERPLICHT
Uit de oude tijd
d 1
i
Prachtig voorbeeld van samenwerking en
collegialiteit
Ijs!
KLEINZAND 7 Telei. 2872
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en ORIJFHOUTS NIEUWSBLAD
I
ZAKENNIEUWS
Geslaagd
De Stadstuiniers aan de rol
Het Sneekermeer leeggepompt 7
Geen conferentie der Grote Vier
Moeilijkheden in Griekenland
Redacteur:
7
of
«-
7.
O
uitwerken en uitvoeren.
4
)-
Gezondigd (nare klank)
En daarom moeten we één week
(Figuurlijk) in de bank!
Helaas: we zjjn niet wijs genoeg,
Al zijn we nóg zo oud:
Nog altijd zijn we óp de weg
Niet mét de weg vertrouwd.
Gezondigd wordt er links en
rechts,
Wéér pen en liniaal?
Wéér schriften en notitiebloc?
Wéér in een (rweet-)lokaal?
Wéér netjes vingertje omhoog?
Wéér huiswerk en weer straf?
Zijn we niet oud en wijs genoeg?
Loopt dat nou nóóit ’s af,
l
I
in
nten
Daar volgen we een cursus van
Wat kan, wat mè,g, wat móét;
Daar Ieren we: kom, kindertjes,
Onthoud ’t en wees zoet!
De leerplicht van die éne week,
Gericht op het verkeer,
Verlangt van ons voor 't héle
jaar:
Kom, kindertjes, wees „Héér”!
PHILIA.
12 ct.
TD
1
ïzing
DRT,
des
van
Ivoe-
Post-
Venchijnt:
DINSDAGS en VRIJDAGS.
Administratie t
Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co.
Kantoor: GROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
in
4 ct.
!4 ct.
Redactie-adres:
SNEEKER NIEUWSBLAD
sl-
<ei
raad
fcN.
n-
V-
te
ij-
e-
n,
ii-
n.
t.
t.
t.
t.
L
9
zi
et
II-
-st
ri
ch
2D
er
a-
id
4
1-
le
ia
JF
JL
i-
n
»r
Het Bedrijfschap voor Granen,
Zaden en Peulvruchten, te ’s-Gra-
venhage, heeft bon 505 Algemeen
aangewezen voor het kopen van
125 gram koffie. Deze bon kan
met ingang van Vrijdag 8 Juni
1951 worden gebruikt en blijft
geldig voor het kopen van koffie
bij de detaillist tot en met 23
Juni 1951. Het rantsoen moet
dienen voor zes weken. De eerst
volgende bonaanwijzing zal op 19
Juli 1951 plaats hebben.
id
et
sn
- iy
in
Volgende week voor alle
weggebruikers.
Wéér in de schoolbanken
verzeild?
Het winkelpand Grootzand 14a, be
woond door de heer C. L^rik, is aange
kocht door fa. Metz, manufacturen en
beddenmagazijn, die t.z.t. haar zaak,
Grootzand 14, daarmede zal uitbreiden.
Te Leeuwarden slaagde voor het di
ploma Dameskappersvak onze stad
genote mej. E. T. Martens, leerlinge van
r„ de Nederlandse Vakscholen voor Kap-
pers.
Zo worden de melkbussen thans gereinigd.
ker rekende hierbij op de medewerking
van de leveranciers waarmee de ver
standhouding moge blijven zoals ze al
tijd geweest is, en dankte verder nog
voor de prettige samenwerking met ar
chitect en aannemers, terwijl hij tot slot
nog een pluim stak op de hoed van zijn
collega Schraa, die zich bij het voorbe
reidende werk wel bijzonder verdienste
lijk heeft gemaakt. Daarna reikte hij,
als symbool van de opening, de sleutels
van het gebouw aan al de collega’s uit.
Verder spraken nog de heren C. Boon
stra, voorzitter van de Friese Bond;
J. IJkema, hoofd van het Bedrijfschap
voor Zuivel; H. van Dijk, Prov. Commis
saris van de Vakgroep; J. Doodkorte,
namens de Commissie voor de Wijk ver
deling; J. Nauta, directeur van de Kon.
Ned. Mij. van ’toomboter- en Kaasfa-
brieken; A. Anema, van de N.V. Zuivel
fabriek „Normandia” en C. Baarda, voor
zitter van „Ons Belang". Allen waren
ingenomen met deze belangrijke aan
winst waarvoor de initiatiefnemers vele
gelukwensen en huldebetuigingen in ont
vangst moesten nemen, terwijl het veler
wens was, dat deze speelplaats regel
matig gebruikt zal worden en navolging
in Friesland zal vinden. Bovendien werd
er nog met veel nadruk op gewezen dat
het lokaal steeds goed schoon moet wor
den gehouden, waarvoor ieder gebruiker
ook persoonlijk verantwoordelijk is.
De heer Baarda sprak het slotwoord,
waarin hij ook de heer Stilma lof toe
zwaaide voor alles wat hij gedaan heeft
en de hoop uitsprak dat in de toekomst
zal blijken dat dit lokaal een goede keu
ze is geweest.
A.s. Zaterdagmiddag tussen 4 en 6 uur
is de spoelplaats voor het publiek te be
zichtigen.
Vrijdag 8 t/m Maandag 11 Juni. Amïci-
tia Theater, ’s Avonds 8 uur en Zon
dag tevens te 5 uur: „Verloren
Jeugd”.
De officiële opening
werd door alle gebruikers en vele geno
digden bijgewoond, die verwelkomd wer
den door de heer S. Stilma, voorzitter
van de Stichting. Hij memoreerde de op
richting van het Spaarfonds en de moei
lijkheden die overwonnen moesten wor
den om het gestelde doel te bereiken
en wees er met voldoening op dat negen
melkhandelaren hier hun volledige zelf
standigheid hebben verkregen. Wie aan
de weg timmert heeft veel bekijks. Dat
geldt ook voor de melkhandelaren, en de
huisvrouwen zien scherp. Daarom moe
ten wij prima producten verkopen en
onze materialen zo goed mogeljjk reini
gen en onderhouden. Maar thans slaan
wij ten opzichte van andere plaatsen
geen slecht figuur en wij zullen nog
meer ons best doen dan voorheen. Spre-
Heel veiel Snekers zullen zich de tijd
nog herinneren dat de meestal kleine
boeren uit de stad en omgeving hun
melk hier zelf aan de consumenten
leverden. Later namen de melktappers
deze taak meer en meer over en na de
oorlog zijn de melkboeren, die hun melk
nu ook aan de fabriek moeten leveren,
geheel van de straat verdwenen.
De melktappers voerden daarna nog
vele jaren een felle strijd om de gunst
van de huismoeders, maar sinds het tot
stand komen van de wijkindeling is ook
daaraan een einde gekomen. Dat be
tekende niet alleen een verkorting van
de vroeger zo lange arbeidsdag, maar
verkortte tevens de weg tussen de leve
ranciers en de klanten, wat aan de kwa
liteit van de producten ten goede is ge
komen. Tevens maakte deze regeling de
weg vrij voor samenwerking en collegia
liteit, waardoor de bestaansmogelijk
heden van deze nijvere werkers belang
rijk zijn verbeterd.
Een prachtig voorbeeld van deze sa
menwerking is ook het tot stand komen
van de gezamenlijke spoelplaats (de
tweede in Friesland) in de voormalige 1
garage van de N.T.M. aan de Bolswar-
derweg, die Woensdagmiddag met een
bescheiden feestvertoon is geopend en,
zoals een van de sprekers het uitdrukte,
weer een stap verder voert naar het doel
de melkhandel in Friesland op hoger
peil te brengen. In deze hygiënische in
richting worden de melkbussen en an
dere materialen nl. op een zeer doeltref
fende wijze automatisch met heet water
gereinigd, waarna ze op metalen rek
ken, die langs een van de zijmuren zijn
aangebracht, kunnen uitlekken en dro
gen. Tevens is er voldoende ruimte voor
het stallen van de melkkarren van de
negen handelaren die van de spoelplaats
gebruik maken, welk aantal tot vijftien
kan worden uitgebreid.
Het gebouwtje maakt zowel van bui
ten als van binnen een keurige indruk
en werd door vele sprekers ten voorbeeld
gesteld voor in de toekomst nog in te
richten lokalen. Dat is niet alleen een
compliment aan de leden van de Stich
ting Voorzieningsspaarfonds van de
Melktappersvereniging „Ons Belang”,
die het na veel moeite en strijd tot
stand brachten, maar ook aan de archi
tect S. G. Walinga en de aannemers
Gebr. Boomsma, K. Hiemstra (electr.
installatie)/ Geldof (schilderwerk) en
B. Sikma (waterleiding en spoelinstal-
latie).
Vandaag geen wieden of gespit,
geen planten, geen gemaal
Vandaag geen poten of gesnoei,
geen grasmachien lawaai
Het schoff’len harken enzovoorts,
een keer aan kant gezet
Vandaag gaan we gezellig uit en
maken samen pret.
En ze hebben plezier gehad, die stads
tuiniers met opzichter, vrouwen, gasten
en een goed humeur! Door de Noord-
Oostpolder, Kampen, Apeldoorn, Het
Loo, Haarlem naar Rotterdam. Door de
Maastunnel rijden en wandelen, een
prachttocht door de havens van Rot
terdam, met explicatie van een echte
onvervalste Rotterdamse kaptein, die
geen blad voor z’n mond nam. Ze heb
ben de geschiedenis gehoord van de
mariniers op de Maasbrug, ze hebben
de opbouw van de duizenden meters
kademuren bewonderd, en daarna zijn
ze naar Alphen lan de Rijn gegaan,
naar Avifouna, waar duizenden tropi
sche vogels in artistieke woninkjes
pronken met hun kleuren.
Ze zijn naar Amsterdam gereden,
hebben daar gezellig getafeld en toen
de terugweg aanvaard in de zomer
avond. Er is gezongen dat het daverde
en vooral het door H. Huisman gedicht
lied, waarvan één couplet hier boven
werd aangehaald.
En om elf uur zijn ze thuis gekomen,
moe maar onuitsprekelijk dankbaar voor
deze prachtige reis door Nederland. Er
werden door de gasten nog dankwoor
den gesproken tot de leider en dan gaan
ze naar huis. Om de volgende morgen,
gesterkt en dankbaar weer aan het werk
te trekken. Maaien, wieden, harken.
Tot het volgend jaar, hopen we.
GAST.
Advertentieprijs 15 ct per m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager.
Abonnementsprijs 1 2.50 per half
jaar. Franco per post 3.75 per
half jaar.
Giro 50748 ten name van Firma
E. J. Drijfhout Sneek.
standig doen in de komende dagen te
letten op de „wijze lessen uit het blauwe
boekje van Veilig Verkeer”, die via de
krant en de microfoon in de huiskamers
zullen worden gebracht.
De jeugd, de hope voor een veilig ver
keer, nu en in de toekomst, zal wederom
via de scholen en de politie worden on
derwezen, terwijl er voorts in verschil
lende gemeenten naar zal worden ge
streefd om door middel van geluidswa-
gens, luidsprekers, optochten, tentoon
stellingen enz. enz. de kennis van de
verkeersregels te bevorderen.
ledereeen weet, dat propaganda voor
een veiliger verkeer op de weg ver uit
gaat boven stoffelijke belangen.
Evenals met de kankerbestrijding het
geval is, gaat het ook hier allereerst
om het bestrijden van een kwaad en
wel een maatschappelijke ziekte, die
dood en verderf zaait op de weg, jeugd
noch ouderdom spaart en enkeling en
gemeenschap een onzegbaar groot leed
berokkent. Tegen deze zwarte achter
grond moet de actie worden gezien, die
de volgende week in het belang van de
veiligheid op de weg zal worden ge
voerd. In deze zin moeten bovendien de
woorden: „Een week „bijzondere leer
plicht” voor iedere weggebruiker” wor
den verstaan, die het Verbond voor deze
actie als slagzin zal bezigen.
Op basis van de aanzienlijke materiële
schade en van het onzegbaar leed jaar
lijks in zovele gezinnen gebracht, roept
het allen tot medewerking op, niet al
leen voor deze Veilig-Verkeersweek,
doch ook daarna. Samenwerking zij het
parool van het Nederlandse Volk voor
nu en in de toekomst, want
„ALLEEN FALEN WIJ,
SAMEN SLAGEN WU".
Bij het slopen van het oude huisje
Grootzand 62, waarmee een der laatste
18e eeuwse trapgevels uit onze stad ver
dwenen is, nadat bij de verbouwing in
de vorige eeuw reeds veel van zijn ar
chitectonische schoonheid verloren was
gegaan, zijn enige fraaie tegeltjes uit
de 18e eeuw en een, zij het gebroken,
haardplaat te voorschijn gekomen. Deze
bevonden zich, weggetimmerd, in de
keuken in het achterste en oudste ge
deelte van het huis. De haardplaat in
de open schouw, waarvan de vorm nog
duidelijk was te zien, stelt twee engelen
met zandlopers voor. De rank van rose
tegels ter weerszijden van de schouw
was niet meer volledig, maar enkele
van de tegels, waarop twee papegaaien
staan afgebeeld, konden ongeschonden
van het oude muurwerk worden verwij
derd. Het gebouw bevatte nog wel meer
tegels, maar deze zijn alle van jongere
datum (19e eeuw),
Enkele deuren waren voorts nog voor
zien van antieke koperen krukken,
waaronder twee zeer mooie.
De sloper van het gebouw, de heer
K Postaa te Leeuwarden, die (geluk-,
kig) veel belangstelling heeft voor oude
gebouwen en de onderdelen daarvan,
heeft toegezegd de haardplaat en ver
moedelijk ook de andere voorwerpen
aan het Fries Scheepvaart Museum te
zullen afstaan.
Men heeft zich wel de vraag gesteld
waarom de Russen, nadat de conferen
tie der Grote Vier al haast in zicht was,
door hun voorstel het Atlantisch pact
als punt op de agenda te plaatsen, plot
seling weer een struikelblok op de weg
er heen wierpen. De mening is geopperd
dat dit verband hield met Korea, de
Russen hadden gehoopt ter conferentie
van de Grote Vier te kunnen verschijnen
met een groot Chinees succes, wat de
Russische positie in Europa zou hebben
versterkt, maar nu dat faliekant uitliep,
achtten de Russen hun positie niet sterk
genoeg om naar een der gelijke confe
rentie te gaan, waarom zij zouden heb
ben getracht of de voorgenomen confe
rentie te torpederen of tijd te winnen
door over het Atlantisch pact te gaan
praten; maar de mogelijkheid lang van
dat tijd winnen te profiteren werd hun
dan door de stap van het Westen te
Moskou ontnomen. Dat Westen toonde
daardoor zowel een even verheugende
vastberadenheid als eenheid. Dat stre
ven naar eenheid valt ook op te merken
in de Westerse houding ten opzichte
van de Koreaanse kwestie zelf. Nu de
troepen der Ver. Naties weer over de
38ste breedtegraad zijn heeft Engeland
het initiatief genomen voor besprekin
gen der veertien bij het conflict betrok
ken landen over eventuele nieuwe stap-
Woensdag 13 Juni. Sanatorium „Bea-
trix-Oord”. Tourtocht voor leden en
belangstellenden. Vertrek ’s mid
dags 1 uur.
pen om de oorlog door onderhandelin-
gen met communistisch China te beëin
digen. De Engelsen zouden daarbij eerst
aansturen op een wapenstilstand, zon
der dat wederzijds enige politieke voor
waarden werden gesteld. Dit blijkbaar
om te voorkomen dat reeds direct nete
lige vraagstukken als de erkenning van
communistisch China als lid der V. N.
en het recht van Peking op Formosa
aan de orde komen, waaromtrent zowel
China als de Ver. Staten zo gevoelig
zijn. Eerst als na de wapenstilstand een
rustiger sfeer was geschapen, zouden
daarin dergelijke vraagstukken en alle
van het Verre Oosten kunnen worden
bekeken. Engeland tracht dus ten volle
met het Amerikaanse standpunt reke
ning te houden en de Amerikanen op
hun beurt blijken wel voor het denk
beeld van een dergelijke wapenstilstand
te voelen; voor een toegeven daarna
echter aan de eisen der Chinese com
munisten zullen ze toch niet te
vinden zijn. De huidige binnenlands po
litieke situatie in de Ver. Staten gedoogt
dat niet en de positie van de Ameri
kaanse minister van buitenlandse zaken
Acheson is wel zeer verzwakt nu bij de
verhoren voor de senaatscommissie te
Washington nog eens duidelijk bleek, dat
hij eind 1949 voorstander was van de
afstand van Formosa aan Peking. In
tussen moet nog blijken of de Chinezen
ook voelen voor een wapenstilstnd in de
vorm welke Londen zich voorstelt; vol
gens Poolse regeringskringen is dat
niet het geval en zal Peking, hoezeer
het ook reeds heeft gebloed voor zijn
halsstarrige houding. Formosa en erken
ning door de Ver. Naties blijven eisen.
Hebben de Engelsen bij hun voorzichti
ge benadering van het vraagstuk van
het herstel van de vrede in Korea reke
ning gehouden met Amerikaanse gevoe
ligheden, de Amerikanen hebben de
Engelsen kostbare steun verleend bij het
pogen het Perzische oliegeschil op
vredelievende wijze op te lossen. Dei
Perzische regering toont zich thans soe
peler en meer bereid tot overleg, dank
zij de krachtige Amerikaanse druk,
welke trouwens Londen ook niet be
spaard bleef. Er is een kans op een be
vredigende regeling als de extreme Per
zische elementen nu geen spaak in het
wiel steken. Krachtig greep de Ame
rikaanse regering ook in in Grieken
land, waar veldmaarschalk Alexander
Zoals reeds is gemeld, zal het Ver
bond voor Veilig Verkeer de volgende
week een zg. Veilig Verkeersweek hou
den, waarin ditmaal in het bijzonder de
aandacht van de weggebruikers zal
worden gevraagd voor de verkeersregels.
De juiste kennis van de verkeersregels
laat in ’t algemeen nog zeer veel te
wensen over. Wanneer er op de weg iets
gebeurt, dan kan men in negen van de
tien gevallen horen: „Dat wist ik niet!”
en „Had ik het maar geweten!”
Door middel van affiches, biljetten,
stroken, brochures, films, filmstroken
en ander modern materiaal wil het Ver
bond de volgende week de verkeersre
gels en de juiste toepassing daarvan op
grote schaal propageren. Het zal dit
doen in samenwerking met de vele
plaatselijke Verenigingen voor Veilig
Verkeer, de Consuls van het Verbond,
de politie en andere contacten, die het
overal in het land bezit. En het zal dat
zo grondig mogeljjk doen! Bijzondere
vermelding in dit verband verdient een
brochure van het model van een minia-
tuur-schoolschrift, waarin men een po
pulaire uiteenzetting zal aantreffen van
de belangrijkste verkeersregels voor de
verschillende categorieën weggebrui
kers. Dit zg. blauwe boekje van Veilig
Verkeer zal in een zeer groot aantal
huis-aan-huis worden verspreid, hetzij
op andere doeltreffende wijze'. De toe
zegging: „De School komt bij U
thuis!” wordt dus door het Verbond
dan ook werkelijk nagekomen, voorzo
ver gemeentebesturen en andere instan
ties er hun medewerking aan verlenen.
Bovendien is er de mogelijkheid, dat
de leerzame inhoud van het blauwe
boekje langs andere wegen in de gezin
nen komt, daar radio en pers eveneens
de actie steunen. Men zal dan ook ver-
Wat deze landen betreft, welke in
spanning deze zich ook op militair ge
bied mogen getroosten om tegen het
streven der communisten naar de we
reldmacht een dam op te werpen, hun
inwendige positie spreekt ook een
woordje mee. En dan blijft het een ha
chelijk verschijnsel dat in Italië en
Frankrijk de communistische partijen
nog zo’n grote invloed hebben. Bij de
gemeenteraadsverkiezingen in Noord-
Italië bleek dat de communisten er een
nog geduchte macht vormen, ze kregen
met hun coalitiegenoten de Nenni socia
listen, 36.3 der stemmen, de Chris
tendemocraten hadden 58.6 doch lie
pen achteruit. Vooruitgang boekten de
soc.dem., republikeinen, liberalen en
neo-fascisten. Met grote belangstelling
ziet men thans uit naar de Franse par
lementsverkiezingen op 17 Juni. In die
afvallige loot van het Britse Gemene
best, de Ierse Vrijstaat, boekte welis
waar de partij van De Valera vooruit
gang, doch niet voldoende om alleen een
regering te vormen, zodat het nog on
zeker is of hij weer aan het bewind zal
komen of zijn tegenstanders het zullen
blijven. Als we van afvallige loot spre
ken moeten we ook nog even wijzen op
Zuid-Afrika, waar de regering-Malan
voortgaat de naturellen en kleurlingen
hun politieke rechten te ontnemen. Dit
heeft ook verzet bij blanken in Afrika
zelf gewekt, maar in 't bijzonder kritiek
te Londen en New Delhi ontmoet, waar
om Malan gedreigd heeft dat als deze
kritiek voortduurt, de Unie zich genood
zaakt zou kunnen zien een onafhanke
lijke republiek te gaan vormen buiten
het Gemenebest.
Papagos, onverwacht aftrad als opper
bevelhebber. Hij is een bekwaam en
moedig militair en het is begrijpelijk
dat de Amerikanen, die zoveel deden om
Griekenland militair sterk te maken,
getroffen zijn door dit heengaan. Papa
gos schijnt verschil van mening gehad
te hebben met hofkringen en politieke
figuren over strafvermindering ge
schonken aan een door zijn krijgsraad
veroordeelde verrader. Aan het hof
schijnt men geducht onder de indruk
van de Amerikaanse stap, de meeste
hofdignitarissen hebben hun ontslag
aangeboden om het Papagos mogelijk te
maken terug te keren, maar koning
Paul heeft dit ontslag geweigerd.
Waarschijnlijk heeft in het sterk ver
politiekte Griekenland ook de vrees dat
de veldmaarschalk te veel macht zou
krijgen, geleid tot het verzet tegen hem
in bepaalde kringen. Intussen blijkt uit
dit alles, waarmede ’t almachtige Ame
rika zich zo al bemoeit. Dit is wel een
der randgevallen, want een duidelijk in
grijpen in binnenlandse verhoudingen,
wat Washington zich misschien in Grie
kenland kan veroorloven maar niet zou
moeten proberen in West-Europese lan
den.
Als voor ieder Snekermeertje, dat aan
het kopend publiek in Sneek wordt uit
gereikt, een liter water uit het Sneeker
meer werd gehaald, hadden wij kans,
dat de Jubileumwedstrijden van de Kon.
Zeilver. „Sneek” niet zouden doorgaan.
Gelukkig behoeft dat niet, maar de
drukpersen draaien en draaien om de
duizenden Snekermeertjes te drukken.
U heeft ze toch reeds in uw boekje?
Wilt u ze goed vastplakken?
U kent onze A.S.W. actie?
Loopt u dan morgen eens een winkel
in Sneek binnen en koopt u er eens iets.
Ook u zult die Snekermeertjes willen
hebben, ook u zult gaan sparen.
Wantzie advertentie.
Rusland heeft vastgehouden aan zijn
eis dat het Atlantisch pact en de Ame
rikaanse militaire bases in Europa als
afzonderlijk punt op de agenda der con
ferentie van de Grote Vier zal worden
opgenomen. Dat betekent in feite dat
het voorstel van de Ver. Staten, Enge
land en Frankrijk vorige week aan
Moskou gedaan om op 23 Juli te Was
hington de conferentie der Grote Vier
aan te vangen met als basis een der
drie agenda’s ter agenda-conferentie
ontworpen, door de Russische regering
is verworpen. De grote Westelijke lan
den waren vorige week met dit voorstel
gekomen, omdat zij het gekibbel te Pa
rijs moe waren en dus de Russen voor
een keus wensten te stellen. Zij hebben
voor zij dit voorstel deden herhaaldelijk
het Russische verzoek om het Atlan
tisch pact op de agenda te plaatsen om
dat het naar het Inzicht der Russen een
oorzaak van spanning is, afgewezen.
Hun argument was dat dit pact niet een
oorzaak, maar een gevolg van de span
ning was. Het zou dwaasheid van de
grote Westelijke landen zijn dit pact
dat buitendien niet hun alleen aangaat
maar vele andere Europese landen
ter discussie te stellen. Ook om practi-
sche redenen, want feitelijk zou dat
meebrengen, dat alle regelingen, welke
binnen dat pact nog moeten worden ge
troffen als het behoorlijk zal werken,
weer op de lange baan zouden worden
geschoven omdat men eerst zou moeten
afwachten wat de conferentie der Grote
Vier er over had te zeggen. Een confe
rentie die, de agenda-conferentie leert
het, vele maanden zou kunnen duren.
Op de agenda-conferentie heeft het
Westen lang geduld gehad, maar men
moest eindelijk eens haring of kuit van
de Russen hebben, ten slotte was er
nog zo iets als de kwestie der herbewa
pening van West-Duitsland, welke met
aller instemming wel op de te houden
conferentie der Grote Vier zou worden
besproken. De Russen willen dat vraag
stuk natuurlijk zo lang mogelijk slepen
de houden, maar het Westen moet in
zijn verdedigingsplannen rekening hou
den met een eventueel resultaat van de
besprekingen der Grote Vier over dit
probleem, en daarom ook moest het
Moskou nu eindelijk eens voor de beslis
sing stellen of er een dergelijke confe
rentie zou worden gehouden of niet. Na
het Russische antwoord is de mogelijk
heid zeer groot geworden dat er hele
maal geen conferentie zal zijn. Het is
immers moeilijk te zien hoe het Westen
nu nog water in de wijn zal kunnen doen
en toch het Atlantisch pact als afzon
derlijk agendapunt zal accepteren, dat
zou een verregaande zwakheid bewijzen
en dan had de stap te Moskou ook geen
zin gehad. De Russen zullen ongetwij
feld in hun propaganda het Westen dan
beschuldigen geen overeenstemming te
willen, ze hebben handig genoeg gema
noeuvreerd, men zal dat gelaten moeten
aanvaarden, en Moskou deze vreugde
gunnen als vergoeding voor de bittere
teleurstelling dat alle Russische pogin
gen om reeds ter agenda-conferentie
verdeeldheid tussen de Westelijke staten
te zaaien, onvruchtbaar zijn gebleken.
Het was niet de Amerikaanse wens dat
een conferentie der Grote Vier nu zou
worden gehouden, speciaal de Fransen
achtten haar noodzakelijk om achter de
ware bedoelingen der Russen te komen.
Op dit punt heeft de gang van zaken ter
agenda-conferentie echter wel zoveel
geleerd, dat men geen illusies behoeft
te koesteren over de resultaten van een
ontmoeting der Grote Vier, dan had
Moskou de agenda-conferentie niet la
ten verdrinken in allerlei procedure-
kwesties. Wilde Moskou een werkelijke
ontspanning, dan zou het Atlantisch
pact daarvoor geen hinderpaal behoeven
te zijn, omdat de landen van dit pact
zich heel gaarne zouden onttrekken aan
de ontzaglijke lasten welke het hun op
legt en maar al te blij zouden zijn als
een internationale ontspanning hen
daartoe in staat stelde. Uit het verloop
der agenda-conferentie kunnen deze
landen echter alleen maar de conclusie
trekken, dat ze zich op het ergste moe
ten voorbereiden en dus hun gezamen
lijke bewapeningsplannen verder moeten
