buitenlands
OVERZICHT
een
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
Een klompenpraatje bij
jubileum
Jubileum van Inspecteur Kracht trok
grote belangstelling
VRIJDAG S November lüól
6e Jaargang No 90
L. KIEZEBRINK
2872
Westers vredesoffensief
r
De rede van President
Truman
f 5000 voor Jorwerds
toren
KLEINZAND 7 Telef
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en ORIJFHOUTS NIEUWSBLAD
Vrouwelijke hulpver
lening (V.H.V,) in
Friesland
Geslaagd
Klaproosdag 1951
Weer veidmuizenplaag
Tetman de Vries trad op
voor Volksonderwijs
Nationaal Ambonees
elftal komt naar Sneek
Redacteur
i
gunstige sfeer
met zijn tijd mee.
tegen Rusland, een wapen dat dit land
zelf zo lang gehanteerd heeft.
Een onbekende Fries uit een onbe
kend dorp heeft 5006 geschonken voor
Jorwerds toren.
Advertentiepriji 15 ct per m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager.
Abonnementsprijs I 2.50 per half
jaar. Franco per post f 3.75 per
half jaar
Giro 50748 ten name van Firma
E. J- Drijfhout, Sneek.
Voor het examen hoofdbesteller bij de
P.T.T. slaagde de heer J. Pasma, be
steller ten posttontore alüier,
Redactie-adres:
SNEEKER NIEUWSBLAD
Het heeft de heer K. Kracht, oud-
inspecteur van de N.T.M., die Dinsdag
zijn 40-jarig ambtsjubileum vierde, op
deze voor hem zo belangrijke dag in
derdaad niet aan belangstelling en mede
leven ontbroken. Hoewel hij ’s middags
pas recipieerde in Restaurant-Piso, was
het de gehele morgen thuis al een ko
men en gaan van buschauffeurs, con
ducteurs en andere N.T.M.-mannen die
door hun dienst niet op de receptie kon
den komen, maar hun zo zeer gewaar
deerde oud-chef en collega toch wilden
feliciteren.
Bij Piso was het ’s middags ook over
stelpend druk. Die grote belangstelling
was echter niet alleen bedoeld voor de
jubilaris, maar tevens voor het kers
verse echtpaar Jan Kracht en Annie
Oost dat deze dag de eerste stap zette
op het huwelijkspad en daardoor deze
dag tot een dubbele feestdag maakte.
Onder de velen die hier hun gelukwen
sen, waarvan vele vergezeld van ge
schenken, aanboden, bevonden zich o.a.
ook burgemeester Rasterhoff, de direc
teur van de N.T.M., de chef van exploi
tatie en de chef van de technische
dienst, resp. de heren Hortensius, van
Geclen en Jankers, alsmede vertegen
woordigers van de Personeelsvereniging,
collega’s en oud-collega’s.
De burgemeester zorgde wel voor een
Amerika, Groot-Brittannië en Frank
rijk zullen aan de Algemene vergade
ring der Verenigde Naties voorstellen
een door alle landen te aanvaarden
en even
wichtige vermindering van alle strijd
krachten en wapenvoorraden ter wereld,
atoomwapens daarbij inbegrepen”. Dit
nieuwe vredesplan, dat Woensdagavond
te Parijs werd bekend gemaakt, is enige
uren later door president Truman via
radio en televisie aan het Amerikaanse
volk uiteengezet en verduidelijkt. De pre
sident zeide o.a.: Deze inventarisatie zal
in étappes moeten geschieden, te begin
nen met de openbaarmaking van de
minst belangrijke gegevens en geleide
lijk opklimmend tot atoomwapens. Na
elke étappe dienen inspecteurs, beho
rend tot een ander land dan waar de in
spectie wordt gehouden, in staat te wor
den gesteld na te gaan, of de opgaven
kloppen.
Het is inderdaad waar, dat wg de
laatste zes jaar veel kwade trouw en
gebroken beloften van de Russische re
gering hebben gezien, maar als verant
woordelijke mannen en vrouwen kunnen
wij niet toestaan, dat de geschiedenis
ons in gebreke stelt.
Truman legde er de nadruk op, dat
het plan niet is ontsproten aan een plot
seling opgekomen stemming van opti
misme en dat het evenmin een laatste
wanhoopsgebaar is. De wereld wil vrede
en daarvoor te werken op elke mogelijke
manier is een plicht, die wij niet alleen
aan onszelf, maar aan de gehele wereld
verschuldigd zijn.
bijzonder aangename verrassing
door de jubilaris mede te delen, dat het
H. M. de Koiingin behaagd heeft hem
de eremedaille van de Orde van Oranje
Nassau in zilver toe te kennen. Hij deed
dit in een hartelijke toespraak waarin
hij zich allereerst tot de jeugd wendde,
i.c. het bruidspaar, dat hij van harte
geluk wenste en daarna tot de jubilaris
wiens verdiensten hij schetste. U hebt
de gehele ontwikkeling van de N.T.M.
meegemaakt, aldus spreker, haar op
komst, verval en nieuwe bloei in de
vorm van de bussen. Uw leven is niet
gemakkelijk geweest. Op een leeftijd
waarop men tegenwoordig nog lang naar
school moet gaan maakte U reeds ken
nis met het harde leven van die tijd,
maar door eigen kracht hebt gij iets
bereikt waarop gij met voldoening kunt
terugzien. Voor hen die U kennen is het
echter geen wonder dat U het zo ver
gebracht hebt, want aan al Uw werk,
zowel bij de N.T.M. als op maatschap
pelijk terrejn, lag Uw wil tot dienen ten
grondslag. Daarom voel ik het als een
behoefte op deze dag dit aspect van Uw
levensloop naar voren te brengen.
Eisenhower zou ook beter passen bij de
economische en financiële mogelijkheden
der W.-Europese landen, waarover al
licht ook de conferentie zal handelen
welke onze minister-president dr Drees
over enige maanden te Washington met
president Truman zal hebben. Dit plan
om met een betrekkelijk zeer geringe,
maar formidabel gewapende, strijdmacht
eventueel de Russische soldatenmassa’s
tegemoet te treden, is uiteraard maar
een tijetelijke voorziening en zou zgn
betekenis verliezen, als de Russen op
atoomgebied de 'voorsprong hadden in
gehaald, die de Amerikanen nu hebben.
Het is mogelijk dat ook dit argument
het Westen geïnspireerd heeft nu nog
eens een poging te doen met de Russen
tot overeenstemming te komen en thans
de kaarten op de conferentietafel te leg
gen, hoewel de politieke omstandigheden
niet in alle opzichten voordelig voor het
Westen zijn, we wijzen alleen maar op
Egypte en Noord-Afrika, waar het nu
ook gist tegen het Franse bewind. Een
poging om neutraliteit van de Oosterse
en andere landen bij een eventueel door
Rusland uitgelokt conflict met het
Westen te voorkomen beoogt eigenlijk
het Amerikaanse voorstel op de agenda
van de huidige vergadering der Ver.
Naties om een verenigd commando Ver.
Naties te vormen. Als zich elders in de
wereld een nieuw conflict la Korea
zou voordoen zou zo’n commando direct
tot verzet moeten besluiten en zou de
leiding daarbij kunnen worden opgedra
gen aan een bepaalde regionale groep
dus bijv, aan de Atlantische. Een Rus
sisch veto zou men daarmee ook trach
ten te omzeilen.
klompen gebruikt die voor een groot
deel in ons eigen land en voor het ove
rige in België gemaakt worden. Ook
kwamen er vroeger wel klompen uit
Polen, maar nu niet meer.
Een verbetering is ook nog, dat de
Geslaagd voor het vakdiploma con
sumptie ijsbereider, onze stadgenoot de
heer R. H. Mulder.
Het zal de voetballiefhebbers stellig
interesseren te vernemen, dat het Na
tionaal Ambonees elftal Zaterdagmiddag
in Sneek komt om aan de Lemmerweg
een wedstrijd te spelen tegen het eerste
elftal van Sneek. De Ambonese ploeg is
samengesteld uit prominente momenteel
hier te lande vertoevende spelers, onder
wie de bekende bondscracks Paziuzy,
die ook behoorde tot het wonderteam
dat indertijd in Indonesië Oostenrijk
versloeg, Siahaia en Perhetia, zodat de
withemden stellig een moeilijke strijd
en de toeschouwers een mooie voetbal-
middag te wachten staat. De wedstrijd
vangt aan om 3 uur. Voor de entree
prijzen e.d. verwijzen we naar de adver
tentie in dit nummer.
De Vrouwelijke Hulpverlening heeft
toestemming gekregen om een collecte
te houden in de provincie Friesland ge
durende de tijd van 12—18 November
1951. Deze collecte wordt door de
V.H.V. zelf gehouden en de opbrengst is
bestemd voor de volgende doeleinden: 1.
Vacantie voor vermoeide huisvrouwen^
2. Fries Asthma Fonds en 3. Fondsvor
ming voor een observatiehuis in Fries
land voor kinderen met geestelijke afwij
kingen. De V.H.V. zou in het jaar 1952
gaarne aan meer huismoeders dan zij in
1951 kon doen, een onbezorgde vacantie
willen verschaffen. Het Fries Asthma
Fonds is opgericht door de Friese
Asthma Vereniging, die er de verpleging
van asthmatische kinderen uit hoopt te
kunnen bekostigen. Er bestaat in Hil
versum een internaat „Heideheuvel”*
waarin deze kinderen genezing kunnen
vinden. Blijkt dat zij ongeneeslijk zijn,
dan leren zij daar ho; zij in him oude
omgeving met hun kwaal moeten leven*
o.a. door ademoefeningen. Voor dit Fries
Asthma Fonds, dat hulp verleent aan
asthmalijders, ongeacht hun gezindte, is
nog nimmer een collecte georganiseerd
er. de V.H.V. wil chans haar schouders
onder dit prachtige werk zetten, omdat
het ook voor de gezinnen, waaruit de
asthmalijdertjes komen, van het groot
ste belang is, dat deze kinderen naar
„Heidener.vel” kunnen gaan Het derde
object is, zoals hierboven vermeld, de
fondsvorming van een observatiehuis
voor kinderen met geestelijke afwijkin
gen (alle gezindten). Ook voor de ge
zinnen, waarin zulke kinderen voorko
men, is het veel beter, wanneer zij in
een observatiehuis kunnen worden opge
nomen.
Het Provinciaal Comité voor de V.H.
V. heeft besloten, dat elke afdeling in
de provincie van haar opbrengst der col
lecte 20 mag behouden voor de leni
ging der bijzondere noden in eigen ge
meente. De Vrouwelijke Hulpverlening
heeft een eigen rekening bij de Coöpe
ratieve Zuivelbank te Leeuwarden, giro
nummer van deze bank: 11542. Wij ho
pen, dat alle V.H.V.-afdelingen doen,
wat in haar vermogen ligt want voor
het welslagen van de V.H.V.-acties
hangt alles van deze collecte af. Pas in
Februari 1953 zal de Friese V.H.V. weer
een beroep op U doen om geldeljjke
steun,
Het Provinciaal Comité voor de
V.H.V.,: Mevr. R. H. Linthorst Homan
del Court van Krimpen, erepresi
dente; Mevr. G. Pullv. d. Brug, pre
sidente, Mevr. J. J. KeuningZanstra,
vice-presideute; Mej. A. Jansen, wnd.
secretaresse; Mevr. A. G. Bontekoe—-
Hielkema (Gew. Vrouwengr. V.V.D.);
Mevr. Th. BruinsKooy (Fed. v. Vrijz.
Herv. Vrouwenver.); Mej. T. G. Dijk,
(Bond v. Gerei, vrouwen in Nederlands,
Mevr. M. KramerBruggenkamp (Chn
Bond v. Plattelandsvr.); Mevr. J. C. M.
OortwijnWissink (R.K. Vrouwenge-
meensch.); Mevr. F. T. van Oostrum
de Boer (Prov. U.V.V.); Mevr. A.
Praamsmade Boer (Ned. Chr. Vrou
wenbond); Mevr. C. J. de Ruiter—dé
Klerk (Herv. Vrouwen C.J.V.F).; Mevr.
J. E. SchradersLeeuwen (Doopsgez.
Zusterkr.); Mevr. S. v. d. Sluisv. d.
Sluis, (Ned. Ver. v. Huisvr.); Mevr. I.
van StralenWijbenga (Vrouwengr. P.
v. d. A.); Mevr. v. d. Werfde Boer
(R.K. Boerinnenbond); Mevr. A. C.
WiersmaRisselada (lid van het Be
stuur der Stichting Friesland voor
Maatschappelijk Werk.
deed, nam hij hem direct weer in dienst
en zo werkt Bantema nu op enkele da
gen na al weer dertig jaren in één ruk
in deze bekende Sneker onderneming
waarin hij het zelfs tot meesterknecht
bracht toen er een talrijker personeel
werkte dan nu. De omvang van de klom
penhandel ging nl. achteruit, niet alleen
omdat het aantal groothandelaren
steeds groter werd, maar ook door de
Morgen zullen ze weer bij U aanklop
pen, de collectanten voor de klaproos
collecte Wat zult U doen? Zult U de
dames en heren, die belangeloos hun
vrije tijd voor dit nuttige doel beschik
baar stellen met een kwaad gezicht weg
jagen? Bedenkt U dan wel, dat ZIJ er
geen boterham meer of minder om zul
len eten of U iets in de bus stopt of niet.
Stel het geval, dat er een Engelse oor-
logsweduwe persoonlijk bij U kwam vra
gen om een klaproos te kopen, zodat zij
met haar kinderen het graf van haar
man kon bezoeken? Zoudt U er dan niet
heel anders tegenover staan en met be
langstelling luisteren naar datgene, wat
zij U te vertellen heeft en zoudt U niet
gelukkig zijn door haar overstelpende
dankbaarheid, dat U (met alle andere
milde gevers) haar in staat stelt om nog
éénmaal het graf van het dierbaarste
te zien, dat zij aan de oorlog ten offer
bracht
Natuurlijk is het niet mogelijk dat de
nagelaten betrekkingen van de in Ne
derlandse bodem rustende militairen
persoonlijk bij U komen, maar onze col
lectanten en collectrices komen NA
MENS HEN Uw medewerking vragen.
Wij zijn er van overtuigd, dat U hen
niet zult wegsturen
Mede door UW hulp zal Klaproosdag
1951 weer getuigen van de warme ge
voelens die ons volk de gevallenen voor
ONZE vrijheid toedraagt. Een persoon
lijke handdruk van ieder, die een klap
roos koopt, gaat over de grenzen en de
zeeën naar hen, in wier gedachten Neer-
lands grond een begrip is, dat nauw sa
menhangt met het liefste dat zij bezaten,
maar dat zij met al het goud van de
wereld niet meer terug kunnen kopen...
Collectrices en collectanten kunnen
de bussen Vrijdagavond (dus vanavond)
tussen 7 en 8 uur afhalen bij het adres
STATIONSSTRAAT IA.
Leg Zaterdag bloemen bij de gedenk
steen in de Grote Kerk en bij het graf
van de Sq. Idr. Mathews op de Alg. Be
graafplaats
KLAPROOSCOMTTE SNEEK.
De plaag van veldmuizen, die reeds
enige jaren de Nederlandse oogst teis
tert, zal, indien de komende winter
zacht zal zijn, aanzienlijk in omvang
toenemen Reeds thans zijn tekenen aan
wezig, dat de muizen „een goed jaar”
hebben gehad. Onder winterkoren en
koolzaadaanplanten wordt reeds danig
huisgehouden. Enige brandpunten van
de muizenplaag zijn de Bommelerwaard,
sommige delen van Brabant en de
Noord, en Oostpolder.
der niet-communistische
met communistische on
eer wordt versterkt dan
weggenomen, m. a. w. deze onderhande-
lingen bereiden geen gunstige sfeer
voor
Hoe zal men bijv, van absoluut afdoend
toezicht op de bewapening der commu
nistische staten verzekerd kunnen zijn,
ook al aanvaarden deze staten dat op
papier, nu zij gesloten overeenkomsten
zo dikwijls saboteren. Deze kwestie is
trouwens met dictatoriaal geregeerde
landen moeilijk op te lossen omdat daar
de contröle van het eigen volk op zijn
regering ontbreekt, welke in democra
tische landen een garantie vormt voor
het nakomen van verdragen. Wat het
voorstel van het Westen betreffende
een onderzoek naar dl mogelijkheid van
vrije verkiezingen in geheel Duitsland
aangaat, de hereniging van Duitsland
vormt een der grote kwesties tussen
West en Oost. Zolang Moskou vast
houdt aan zijn oostelijke blokvorming
en zich omringt van satellieten is het
niet te geloven, dat de Russen zo’n
Duitsland zullen aanvaarden. Ook zij
spreken wel van een verenigd Duitsland,
maar zij bedoelen dan toch een inner
lijk zwak Duitsland, dat een speelbal
van Moskou zou worden. Het voorstel
inzake ontwapening en dat inzake
Duitsland moet men eigenlijk in ver
band met elkaar zien, want slechts in
een ontwapende wereld is een verenigd
Duitsland denkbaar. Immers een groot
Duits rijk, dat volkomen vrij en zelf
standig in zijn beslissingen zou zijn en
zich dus ook zou mogen bewapenen is
naar beide zijden een gevaar. De Rus
sen en hun satellieten zouden er een
revanche-oorlog om de Oder Neisse
grens te vernietigen van hebben te
vrezen, en het Westen een Mldden-
Europese staat die het herhaaldelijk
heeft overvallen en feitelijk op de wip
tussen Oost en West zou zitten met al
de nadelen van dien voor andere landen
en voordelen alleen voor de Duitsers
zelf. Voorlopig betekent een voorstel op
de agenda der V. N. tot het onderzoek
naar de mogelijkheid van vrije verkie
zingen in Duitsland eigenlijk niets
meer dan een poging van het Westen
om eens achter het Ijzeren Gordijn in
O.-Duitsland te kijken en aan het licht
te brengen dat daar toestanden heer
sen, die vrije verkiezingen ónmogelijk
maken en dus eigenlijk om Rusland aan
de kaak te stellen. Het is dus een onder
deel van efijj propagandistisch offensief
Groot optimisme over het lot der Wes
terse voorstellen heerst er over het al
gemeen niet. Het was kort voor de her
vatting der wapenstilstandsonderhande-
lingen over Korea de Russen van Ame
rikaanse zijde duidelijk gemaakt dat
deze onderhandelingen min of meer de
toetssteen zouden vormen voor de hou
ding welke de Russen in het vervolg
tegenover de niet-communistische lan
den zouden aannemen. Wie het ver
loop dezer onderhandelingen, waarop de
Russen achter de schermen alle moge
lijke Invloed kunnen oefenen, tot nu toe
heeft gevolgd, zal moeten toegeven, dat
het diep teleurstellend is geweest. Op
nieuw wordt er van Noordelijke zijde op
zodanige wijze gechicaneerd, dat het
wantrouwen
landen, die
derhandelen,
concurrentie van het leer
en da rubber.
Enorme nachtelijke brand in de haven van Amsterdam aan boord van
de Meerkerk van de Ver. Ned. Scheepvaart Mij. Het schip lag aan de
Sumatrakade en was geladen met een grote hoeveelheiu copra. De
brandweer bestreed het vuur met tientallen slangen van af de wal en
van de drijvende brandspuiten „Jas on” en „Walvis”. De brandweer
aan boord in actie.
De oude modellen puntklompen,
enz. meestal ongeverfd of zgn. ge
brand, maakten plaats voor de tegen
woordige die niet alleen fraaier zijn
maar ook gemakkelijker aan de voet en
met de machine in veel groter hoeveel
heden gefabriceerd kunnen worden.
Vroeger was er ook alleen maar vraag
naar zwarte of gele en liefst zware
klompen, thans gaat de belangstelling
van het klompendragende publiek steeds
meer uit naar de luxe en lichtere mo
dellen in de kleuren zwart, geel, rood,
bruin en blauw. De prijzen vertonen ech
ter ook een geheel ander beeld. In mijn
jeugd, aldus Bantema, kostte een paar
jongensklompen 2223 cent, nu moet
men er ruim twee gulden voor neertel
len. Toch worden hier jaarlijks nog plm.
twee tnillioen paar
Nederl. klompen, die voorheen alleen
ongesorteerd in bossen van 13 paar ge
leverd werden, nu volgens de gewenste
maten besteld kunnen worden. Hierdoor
zijn tevens de onkosten voor de klein
handel verlaagd daar deze nu niet zo’n
grote voorraad behoeft te houden. Ten
slotte kwamen ook de tripklompen
met leertjes of geheel leren kap de
schoenklompen en de klompsokken nog
op het tapijt. De eersten worden in
deze hoek nog maar heel weinig ge
bruikt, maar in de Wouden des te meer.
Daar wil men haast geen andere. De
schoenklompen kwamen oorspronkelijk
uit Denemarken maar waren toen te
duur. Thans worden z. ook in ons land
geproduceerd en goedkoper. Klompsok
ken van chroomleer worden eveneens
door de Nederlandse industrie vervaar
digd.
En hiermede beëindigen wg dit klom
penpraatje. Alleen willen we nog even
vermelden, dat Bantema op zijn jubi-
leumdag tevens 25 jaar getrouwd is.
Het wordt dus een dubbel feest, zodat
de familie Bantema stellig heel veel be
langstelling te wachten staat.
Woensdag had de afd. Sneek van
Volksonderwijs haar avond in Amicitia.
Toen voorzitter W. Overzee op het po
dium verscheen, glunderde hij en dat
was geen wonder ten uitverkochte
zaal en dat is zo langzamerhand alweer
iets bijzonders. Maar onze vereniging
schijnt een goede neus te hebben, zo
zei de voorzitter in zgn openingrede,
voor een goed programma en wij weten
dat het gezelschap de Vries goed is. Hij
riep allen het welkom toe, in het bijzon
der het erelid de heer Stal’ nann, het ge
zelschap Tetman de Vries, de veehouders
die Volksonderwijs zo’n goed hart toe
dragen en dat tonen door lammeren ten
bate der kas van de Ver. te weiden en
wijdde daarna enige treffende woorden
aan de nagedachtenis van een ander ere
lid, meester Hazelhoff, onlangs over
leden, die altijd op de bres stond voor de
openbare school en die wist wat deze
strijd betekent. Spreker toonde met
enige voorbeelden aan hoe nodig die
strijd ook vandaag nog is en spoorde de
aanwezigen, voor zover die nog geen lid
zgn, aan zich in Volksonderwijs achter
de ouders te scharen die gekozen hebben
voor de Openbare school. Dat de Ver.
Volksonderwijs zich niet alleen bepaalt
tot het lager onderwijs, maar ook het
kleuteronderwijs steunt, wanneer ge
meenten in gebreke blijven, wijst er op
dat wij ons werk breed zien en moeten
zien aldus de voorzitter. Ten slotte ging
hij na hoe Volksonderwijs was uitge
groeid van 4000 leden in 1870, tot 60.000
in 1940, in 1946 weer opnieuw begonnen
met 90.000, en nu in 1951 telt onze Ver
eniging 130.000 leden.
Na deze rede kwam het gezelschap
Tetman de Vries, dat met liedjes en
schetsen de gehele avond het publiek
mee had, en aan het slot dan ook een
verdiende ovatie verwierf.
Een avond van veel vrolijkheid, soms
ook van ernst, die op een goed peil
stond en terecht zoveel waardering vond,
zodat velen reeds met verlangen de vol
gende avond van deze ver. tegemoet zien.
Deze avonden zijn zeer goed.
Verschijnt:
DINSDAGS on VRMDAG5.
Administratie:
Comb, DrtyltT0Ut-Kiezébrïnk Ga
Kantoor: GROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
Hoe zou Rusland genoegen nemen met
een vrg verenigd Duitsland, als het
nu reeds doodsbenauwd is voor een
nauwe samenwerking tussen W.-Duits-
land alleen en het Westen? Het laat de
Oost-Duitse regering aan de W.-Duitse
de meest verleidelijke aanbiedingen doen
om die samenwerking te voorkomen.
De regering-Adenauer gaat intussen
haar gang met de voorbereiding om W.-
Duitsland te doen opnemen in de W.-
Europese samenwerking, en is zelfs te-
je-
mene vergadering der V. N. te Parijs
bijeenkwam, geen voorlopige overeen-
womst met haar tekende. De W.-Duit-
sers voelen zich nl. niet op hun gemak
nu van Washington uit voorstellen tot
besprekingen aan Rusland zijn gedaan
waarbij Duitsland een der onderwerpen
zal zgn. Zij vrezen het kind van de re
kening te worden als West en Oost het
eens worden, waardoor Duitsland mis
schien in de positie zou komen, die velen
het aan het einde van de oorlog hadden
toegedacht, maar waaraan het door de
tegenstellingen tussen West en Oost en
de bekwame en brutale wijze waarop de
W.-Duitse diplomaten die tegenstellin
gen hebben uitgebuit 's ontsnapt. Ove
rigens was er dezer dagen weer een
nieuw bewijs hoezeer de Russen een „reglementering, beperking
verdere versterking van het Westen en
het Atlantisch Pact vrezen, toen zg een
waarschuwing aan Turkije gaven tegen
de toetreding tot het Pact. Ze kleedden
die waarschuwing nog in iets scherper
vorm in dan die aan Noorwegen en eis
ten ook een antwoord. Men moet na
tuurlijk deze waarschuwing niet als
een blote formaliteit zien, de
Russen zien in het Atlantisch Pact, dat
wij als zuiver defensief beschouwen, een
omsingelingspoging, waartegen zij zich
gerechtigd achten te waarschuwen en
waartegen zij, als zij zich sterk genoeg
zouden voelen, ook zouden optreden.
van, het kan in ieaer gevax eeu Deze waarschuwingen zijn eigenlijk
woord zijn op de Russische propaganda, symptomen van het feit, dat we de
wuuiu j f - crisis naderen, die over ’t algemeen
midden 1952 wordt verwacht. Generaal
Eisenhower doet dat blijkbaar ook,
want hij heeft gezegd dat hg tegen die
tijd liever twintig parate divisies tot
zijn beschikking had dan zestig in op
bouw. De economische draagkracht van
Europa laat een sneller organisatie van
zestig divisies dan voor 1954 niet toe.
De generaal zou voorlopig deze twintig
divisies ook voldoende achten, mits
Amerika ze voorzag van de nieuwste
wapenen, waaronder atomische, nu deze
geschikt gebleken zijn voor tactisch ge
bruik, dus tegen oprukkende legers en
niet alleen voor bombardementen van
steden enz. Dit „kleinere” plan van
Toen we dezer dagen hoorden, dat de
heer D. Bantema, wer'izaam bg de fa.
B. J. Wielinga alhier, a.s. Woensdag 30
overleg tussen West en Oost voor, jaar klompenverver is geweest, dachten
we bg onszelf: daar zit waarschijnlijk
wel wat meer in dan het gebruikelijke
jubileumberichtje-met-een-foto. En ja
hoor, toen we deze week op een avond
bij de a.s. jubilaris en zijn vrouw in de
woonkeuken zaten van hun woning le
Steenklipstraat 98, de sigarenrook op
kringelde en de koffie geurde in de kop
jes, belandden we ook al heel gauw in
de klompen en hoorden we daarover in
een uur meer dan daarvoor in ons hele
leven.
Bantema is nl. een man die houdt van
zgn vak en de producten die hg daarin
onder handen krijgt. In het gebruikelijke
vraag en antwoord spel over zijn loop
baan vertelde hij ons, dat hij al klom
pen verfde toen hij nog maar net uit de
schoolbanken was gestapt. Hij was toen
een jongen van
een jaar of twaalf
en zette zijn eer
ste schreden op
de maatschappe
lijke ladder in de
klompenwinkel v.
dhr. Groninger op
de Ged. Poorte-
zijlen. Enige ja
ren daarna stapte
hij als klompen-
schuurder over in
het bedrijf van de
fa. H. Zeyliraker
aan de Badhuis
gracht. Hij kreeg hier direct negen
gulden in de week, maar, zo vertelde
Bantema met enige trots, daarvoor
moest ik cok ze”en grote knechten vóór
blijven met schuren want het was toen
geweldig druk in de zaak. Zijn nieuwe
patroon was nl. een van de weinige
grossiers in het noorden en de enige in
Sneek. Drie jaar later ging de zaak van
Zeylmaker over in handen van de deur
waarders Reijei.ga de tabaksfabrikant
Zandhuizen en de goudsmid Poulus. Flo.
rissanter werd ’t bedrijf echter niet on
der de nieuwe leiding, ook al door de
eerste wereldoorlog en de gewijzigde
omstandigheden, en het kwam zelfs zo
ver dat Bantema wegens inkrimping van
het bedrigf werd ontslagen. Die onder
breking was echter van korte duur,
want toen de heer Wielinga spoedig
daarop alg nieuwe eigenaar zjjn intrede
In deze 40 jaar is er veel gebeurd,
niet alleen bg de N.T.M. en in de maat
schappij, maar ook in Uw eigen leven
en Uw eigen gezin, zo vervolgde de bur
gemeester. Er waren ook moeilijke da
gen, ook voor Uw vrouw, die bijna al
deze 40 jaar met U al die lasten droeg,
maar ook Uw vreugde mee beleefde.
Spr. deed hierna zgn reeds aangehaalde
mededeling, waarna hij de gedecoreerde
het ereteken op de jas speldde en de
hoop uitsprak dat deze hierin zal zien
een waardering voor al zijn werk, niet
alleen voor de Tramwegmg. maar voor
heel het maatschappelijk leven. Moge,
samen met Uw vrouw en verdere fa
milie, een gelukkige levensavond Uw
deel zijn, zo besloot de burgemeester,
die, nadat de heer Kracht een kort dank
woord had gesproken, ook de directie der
N.T.M. nog feliciteerde met de hoge on
derscheiding aan haar inspecteur toe
gekend.
Verder spraken de heer W. de Boer
Jr. namens de vereniging Dorpsbelangen
te OppenhuizenUitwellingerga en de
heer J. Joh. Tromp. Eerstgenoemde
schetste him prettige verstandhouding
met de heer Kracht en diens hulp bij de
autotochten voor de ouden van dagen,
de heer Tromp sprak als oud-passagier
van de Tram, die jarenlang geregelc’
met de jubilaris reisde, toen hg nog cor
ducteur was en zgn waardering voor
diens prettige persoonlijkheid nu nog
eens in een fraaie doos sigaren tot uit
drukking bracht
Ruim 20 jaar geleden, toen de con
currentie van de schoenen al terdege
merkbaar was, begonnen de rubber-
schoenen en daarna de rubberlaarzen de
oud-vaderlandse klomp nog verder te
rug te dringen. Het verloren terrein
werd wel niet volledig teruggewonnen,
maar toen de oorlog kwam en daarna
de dure tijd kwam de klorip toch weer
veel meer in trek. Vooral in de oorlogs
jaren waren de toen zeer schaarse
klompen erg gewild, ook al omdat het
zo’n geschikt ruilobject was en in de
zwarte handel is er wel honderd gul
den voor een paar betaald. Maar de
klomp ging ook
De laatste dagen is er een stroom
van redevoeringen over de wereld ge
gaan. Zowel van uit Pargs, dat nu tijde
lijk het centrum der Ver. Naties is, om
dat er de algemene vergadering van de
Ver. Naties wordt gehouden, als uit
Washington, waar Truman over de
hoofden van het Amerikaanse volk
heen, zich tot Rusland richtte. Terwijl
wij dit schrijven staat de rede van pre
sident Truman nog niet tot onze be
schikking, maar er is wel zoveel van
uitgelekt dat we weten dat ze of dat
de Amerikanen in de algemene vergade
ring der V. N. zullen voorstellen een
plan zal omvatten tot telling der wa
penen bij de grote mogendheden, ter in
leiding van een plan tot beperking der êsteld nu het Westen vóór de alge
bewapenmg, met een strenge controle ver?aderin? der V. N. te Parit
voorts een voorstel m geheel Duitsland
een onderzoek in te stellen vanwege de
V. N. naar de mogelijkheid er vrge ver
kiezingen te houden om dan tot hereni
ging van het Duitse rijk te komen en
misschien iets over de wapenstilstand
in Korea. Truman zou minder voelen
voor een directe ontmoeting tussen hem
zelf, Stalin, Churchill en Pleven, welke
door de Franse president Auriol in zgn
rede tot de algemene vergadering der
Ver. Naties werd bepleit. Men mag zich
afvragen of de Amerikaanse president
zelf eigenlijk veel heeft gevoeld voor
het gehele plan van een nieuw vredes
offensief van het Westen. Tot betrek
kelijk kort geleden stond de officiële
Amerikaanse politiek nog afwijzend te
genover plannen het gesprek reeds nu
met Moskou te hervatten. Maar een
aantal belangrijke bladen in Amerika,
waaronder die de financiële wereld ver
tegenwoordigen, meenden dat het even
wicht in de krachten der beide partijen
thans voldoende benaderd was om het
initiatief van de Ver. Staten te doen
uitgaan, zonder dat dit hun prestige te
kort zou doen. Bovendien wist men dat
Churchill en Frankrijk voor nieuwe be
sprekingen met Rusland waren, zodat
het Amerikaanse ministerie van buiten
landse zaken blgkbaar besloten heeft,
dan maar het initiatief aan zich te
trekken. Al verwacht het er niet veel
-■i, het kan in ieder geval een ant-
dat alleen Moskou de vrede wil en het
Westen en speciaal de Ver. Staten
slechts tot oorlog ophitsen.