Prof. Gerbrandy over het Fries
BUITENLANDS
OVERZICH
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERAOEEL en IJLST
EUROPESE MALAISE
L
SCHRIJF IN
G IE H a
s
VRIJDAG 7 DECEMBER 1951
6e Jaargang No 98
Redacteur:
L KIEZEBRINK
2872
5 Mei Comité Sneek
Van streek
De Prins op jacht
Concert Grote Kerk
Sneek
Christensen op vrije
voeten
op de 4 °/0 Woningbouw-
lening Sneek.
KLEINZAND 7 Telef
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en ORIJFHOUTS NIEUWSBLAD
Loonbelastingwijzigingen
Nationale herdenking
op 3 Mei
St. Nicolaas bij de
Chr. Kleuterscholen
Gecombineerde uitvoering
Harmonie en Excelsior
Ti. Ferwerda overleden
Groeten aan Nederlan
ders in Indonesië
k
I
ft
f»
uur
edegedeeld.
ser-
ZOMER IN DECEMBER 1951.
In de plantsoenen in de steden kan men op het ogenblik made
liefjes plukken. Een verschijnsel, dat andere jaren uitsluitend in
Lente en Zomer te aanschouwen valt. In een der grasperken op de
Churchilllaan in Amsterdam was dit kleine meisje haar madeliefjes
aan het plukken.
Zondag 9 December. Vrijdenkersver. „De
Dageraad”, ’s Voorm. 10 uur Le
zing in zaal Piso.
Zaterdag 8 December. Café Reen, Korte
Veemarktstraat. Dansen. Muziek de
Roukema’s.
Vrjjdag 7 t.e.m. Maandag 10 December,
Amicitia Theater, ’s Avonds 8 uur
en Zondag tevens te 5 uur: „Vrou
wen zonder naam”.
Wie een woning heeft, schrijft in
op de lening uit dankbaarheid dat
hij onder dak is, wie geen woning
heeft doet het omdat iedere wo
ning welke gebouwd wordt, hem
nader brengt tot de vervulling
van zijn eigen wens.
zit
vogels”.
Advertentieprijs 15 ct. per m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager.
Abonnementsprijs f 2.50 per hall
jaar. Franco per post f 3.75 per
half jaar
Giro 50748 ten name van Firma
E. J. Drijfhout, Sneek.
Verschijnt:
DINSDAGS en VRIJDAGS-
Administratie:
Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co.
Kantoor: GROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
Redactie-adres:
SNEEKER NIEUWSBLAD
Te Marseille is op verzoek van de
Nederlandse regering door de politie
aangehouden een 21-jarig Nederlands
meisje, dat in April van dit jaar uit de
Rekkense Inrichtingen te Eibergen was
ontvlucht
Sneon 8 Desimber. Boun fan de Frysk
Nasjonale Jongerein. Krite Snits.
Jouns 8 üre gearkomste by Hanen
burg. Sprekker J. Piebenga oer:
„Oan ’e slach nei de slach”.
Dinsdag 11 December, ’s Avonds 8
in Amicitia. Opvoering van „Daar
muziek in!” door „De Spot-
In de Nederlandse staatscourant zjjn
twee beschikkingen opgenomen tot wij
ziging van enige bepalingen op het ge
bied van de loonbelasting, en tot wijzi
ging van enkele formulieren. Deze be
schikkingen geven uitvoering aan de
herzieningswet van 16 Augustus jl. De
wijzigingen, die met ingang van 1 Janu
ari 1952 in werking treden, komen op
het volgende neer.
In de eerste plaats vervalt het ver
hoogde loonbelastingtarief voor minder
jarige werknemers, die bij hun ouders
inwonen (zg. tariefgroep 1 a). Voor
deze werknemers gelde, met ingang van
1952 dus hetzelfde tarief als voor an
dere ongehuwden (tariefgroep 1).
In de tweede plaats treedt met ingang
van 1952 de nieuwe regeling inzake de
kinderaftrek in werking. Het verschil
tussen deze nieuwe regeling en de te
genwoordige is, dat voor kinderen van
17 tot en met 20 jaar voortaan slechts
in bepaalde gevallen aftrek wordt ver
leend, tot dusver kwamen deze kinderen
nagenoeg steeds voor de kinderaftrek in
aanmerking.
Voor welke kinderen voortaan aan
spraak op kinderaftrek bestaat is dui
delijk aangegeven in de nieuwe werkne-
mersverklaring, die in December door
iedere werknemer moet worden inge
vuld. In het bijzonder verdient het de
aandacht, dat thans ook de studerende
kinderen, jonger dan 25 jaar, op de
werknemersverklaring kunnen worden
vermeld. De tot dusver geldende bepa
ling, dat voor meerderjarige studerende
kinderen een verzoek om aftrek aan de
inspecteur moest worden gedaan, is
voor 1952 niet meer van kracht. De con-
tróle of voor deze kinderen terecht aan
spraak op aftrek is gemaakt, zal
moeten afleggen, omdat hij de waarde voortaan achteraf geschieden,
Prins Bernhard heeft dezer dagen
met een gezelschap heren, onder wie
enige buitenlanders, op de Veluwe op
grof wild gejaagd. Op een dag werden
tachtig stuks wild geschoten, waar
onder twee herten door Prins Bernhard
Wat de herten betreft, werden speciaal
de minderwaardige uitgeschoten.
Maandag 10 December. Kerkconcert
Grote Kerk ’s avonds 8 uur. J. de
Boer, Viool en Hobo, W. A. Spie
ring, Orgel.
Dinsdag 11 December. Ouderavond O.L.
School II, 's avonds 8 uur in zaal
Fredehi^m, Kleinzand.
De moeizame ontwikkeling in de aan-
eensmeding van het Westen steekt
wel scherp af bij de staalharde methode
waarmee men zo iets achter het Ijze
ren Gordijn pleegt te doen. Daar is
geen enkel besef voor het eigen leven
der volken en enkelingen dat een hecht
samengaan van verschillende naties
vaak zo moeilijk maakt. In Tsjecho-Slo-
wakije is Rudolf Slansky, secretaris van
de communistische partij, die zijn land
op de stichtingsvergadering van de
Kominform in 1947 vertegenwoordigde
en allerlei belangrijke functies had,
eenvoudig van de kaart geveegd, omdat
hij blijkbaar de russificatie van Tsje-
cho-Slowakije niet genoeg in de hand
werkte. Alleen wat Moskou past mag
in deze satellietstaten geschieden, al
het eigene dient en wordt opgeofferd.
In Hongarije zijn de lonen iets en de
prijzen zeer aanzienlijk omhoog gegaan
nu de rantsoenering van levensmiddelen
is afgeschaft. Dit is allerminst een
stap naar liberalisatie, eer één verder
op de weg naar de communistische
staat volgens Russisch model, want de
Russen hebben in hun eigen land vroe
ger dergelijke maatregelen toegepast.
Deze dwingen de arbeiders tot hoger
prestaties om aan voldoende voedsel te
komen. Al deze satellietstaten krijgen
geleidelijk een volkomen gelijkgescha
kelde politiek en economie, en komen
daardoor vaster in de greep van Mos
kou. Maar ook dit heeft een keerzijde
want deze russificatie wekt in elk er
door getroffen land verzet, dat zich in
deze tijd heel moeilijk kan uiten, doch
als er eens oorlog kwam ernstige ge
volgen voor het Russische oorlogsappa-
raat zou kunnen hebben. Volgens aller
lei berichten is men trouwens te Moskou
helemaal niet gerust over de huidige
ontwikkeling. Men ziet wel dat het
Westen heel moeilijk één wordt, maar
merkt ook dat de militarisatie van alle
landen van het Westen er ongestoord
om doorgaat en dat de Ver. Staten reeds
een ongekende kracht, mede door hun
atomische wapenen hebben bereikt.
Men zou daarom te Moskou beseffen,
dat het ’t spel tot nog toe gespeeld niet
zonder aanzienlijk hoger risico kan
voortzetten. Een eerste symptoom van
dit besef zou zijn het fel. dat Wysjinski
zich te Parijs in de Assemblée der Ver.
Naties bereid heeft verklaard met de
Grote Drie over de beide ontwapenings
voorstellen te praten in een commissie
welke reeds druk vergadert, maar
waar de Rus natuurlijk hardnekkig
blijft vasthouden aan een verbod van
atomische wapens vóór dat aan de rest
der ontwapening wordt begonnen, een
voor het Westen onaanvaardbaar stand
punt. Een tweede symptoom is de con
ferentie welke Stalin in de Kaukasus
houdt met Molotoff en andere politieke
en militaire leiders en waar blijkbaar
belangrijke beslissingen zullen worden
genomen.
Als de Russen iets op diplomatiek ter
rein willen bereiken en naar een ver-
spoedig het bezoek van
vuuremu aan president Truman. Te-f-o—-
Washington schijnt men nog al boos op [rat 4, Djakarta.
daarvan heel goed verstaat.
Hier krijgt ge te doen met het taal
besef, dat uit het volk voortkomt. Een
machtige beweging in Friesland voert de
strijd voor de Friese taal. Zij heeft daar
recht op, want recht is een levend ding,
dat in verbinding staat met de geest van
het Volk. Als men dit elementaire recht
erkent dan zal men de eedsformule moe
ten aanpassen. Het sacrale en het abso
luut bindende van die formule kan men
niet volhouden, zoals wel gebleken is uit
een arrest van de Hoge Raad
Prof. Gerbrandij stelde met kracht het
recht van het Friese volk, zoals dat
verbonden is aan het hele geestelijke
leven. En hij waarschuwde, dat men
geen barrières moet opwerpen, die in
strijd zijn met de volksziel. Zodat de
stormen die dan kunnen ontstaan het
schip van staat zullen beuken. Dan
heeft men de beweging niet meer in de
hand. Het gaat hier om mensen die zijn
waarachtig Fiies en waarachtig Neder
lander!
De ministerraad heeft besloten als
dag voor de nationale herdenking van
de gevallenen in 1952 aan te wijzen Za
terdag 3 Mei en derhalve niet Zondag
4 Mei. De wijze van herdenking zal de
zelfde zjjn als sedert 1949 het geval is
geweest, aldus vernemen wij van de
Commissie Nationale Herdenking.
Zondag 9 December. Dancing Boermans,
Bolsward.
Betreffende dit concert op Maandag
avond 10 December zij nog vermeld, dat
door de musici W. A. Spiering en J. de
Boer werken zullen worden uitgevoerd
voor orgel, hobo en orgel en viool en or
gel. Er is naar verhouding slechts zel
den sprake óók in de grote muziek
centra van de combinatie hobo en or
gel, zodat juist nu de gelegenheid be
staat ook eens met dit samenspel ken
nis te maken. De programma-samen-
stelling biedt zowel stof voor meer als
minder bekenden op muzikaal terrein
om er van te genieten. Men zie voorts
de advertentie in dit blad.
Bij de behandeling van de begroting
van Justitie in de Tweede Kamer sprak
prof, mr Gerbrandij over het Fries.
„Ik wil over de Friese eed spreken,
omdat ik Fries ben”, zo begon prof.
Gerbrandy» Het Fries is mijn moeder
taal, die ik altijd nog beter kan begrij
pen dan het Pollanas. Pas toen ik op
school kwam ontdekte ik dat de meester
met een paard een „hynder" bedoelde.
„En mijn kinderen zeggen., dat een
„tjirk” een tureluur is! Ik heb altijd
Fries met mijn familie gesproken en doe
dat nog. Men zou zeggen dat ik rijp was
voor een zeker gesticht als ik dat niet
meer deed, zo vervolgde hij en prof.
Gerbrandij vertelde dat hij vroeger met
de grote Pieter Jelles Troelstra in de
trein altijd politieke gesprekken in het
Fries voerde. Deze taal is geen dialect
van het Nederlands. Het is zelfs een
veel oudere taal. Naar zijn mening doet
het Fries geen schade aan het Neder
lands. Integendeel, het is hem gebleken,
dat de Friezen het Hollands best spre
ken. Dat blijkt b.v. ook uit de gedichten
van Fedde Schurer, die de prachtigste
en zinvolste verzen heeft gemaakt. Om
zijn betoog te bewijzen, las de heer
Gerbrandij in faai Fries drie coupletten
van het „Ruisen van het ranke riet”
van Gezelle in de vertaling van J. J.
Hof voor. Dit gedicht is, naar zijn
mening, in het Fries oneindig veel ster
niet veel animo beoefende en die hij zelfs
op hogere leeftijd trouw bleef, gezien
zijn geregelde deelneming aan de senio-
res-wedstrijden in de Regenboogklasse
die de S.Z.C. de laatste jaren geregeld
voor de oude garde organiseert. Zijn
grootste verdiensten liggen dan ook op
dit terrein. Hij is vele jaren pen
ningmeester geweest van de Sneeker
Zeilclub die hem bij zijn aftreden tot
erelid benoemde, terwijl hij 31 jaren als
lid van de Raad van Beheer der N.V.
Sneeker Jachthaven de financiën van
deze instelling beheerde, die mede onder
zijn leiding tot de grootste overdekte
jachthaven van Europa is uitgegroeid.
Maar ook andere takken van sport had
den zijn warme belangstelling, getuige
zijn veeljarig penningmeesterschap van
de N.V. Sportpark „Sneek” en zijn lei
dende functie in de Schaakclub „Sneek”,
waarvan hij 41 jaar voorzitter was.
Zijn verscheiden wordt dan ook in
brede kring als een ernstig verlies ge
voeld en zeer betreurd.
De begrafenis heeft gisteren te Hijum
plaats gehad.
Evenals vorige jaren bracht St. Nico
laas ook dit jaar een bezoek aan de Chr.
Kleuterscholen. De goede Sint was, zo
als steeds, vergezeld van zijn zwarte
knecht. Bij hun aankomst in de school
werden zij door alle kleuters met blijd
schap begroet. Het was dan ook weer
een jaar geleden dat hij hen bezocht
had. Toch kende hij alle kinderen nog
goed. Gelukkig was hij zeer tevreden
over alle kleuters, alles had hij in zijn
dikke boek opgeschreven. De kinderen
hadden veel versjes voor hem geleerd en
de grootste kinderen konden zelfs een
spel voor hem spelen. St. Nicolaas en
Piet vonden dit wel erg mooi, daarom
tracteerden zij ruimschoots. Terwijl er
gezongen werd strooide Piet pepernoten
rond, die vlug opgezocht werden. Voor
alle kleuters hadden zij ook een mooi
cadeautje meegebracht, waar allen erg
blij mee waren. Tenslottte beloofden zij
aan Sint ook dit jaar weer zo goed hun
best te doen. Nadat allen Sint en Piet
een hand gegeven hadden, gingen de
kleuters blij naar huis.
Naar wij vernemen zijn de Chr. mu
ziekvereniging „De Harmonie” en de
chr. gem. zangvereniging „Excelsior”,
beide alhier, voornemens op 20 Decem
ber a.s., ’s avonds 8 uur in het Gebouw
voor Chr. Belangen een gezamenlijke
uitvoering te geven. Instrumentale en
vocale muziek zal beurtelings ten ge
hore worden gebracht. Ook zullen een
4-tal fraaie nummers gezamenlijk worden
uitgevoerd. De entree-kosten worden
zo laag gesteld, dat niemand deze muzi
kale avond om financiële bezwaren zal
behoeven te missen. Hoewel deze gecom
bineerde uitvoering enigszins in het te
ken van Kerstmis zal staan, vermeldt
het programma toch niet uitsluitend
Kerstmuziek. Werken en liederen van
allerlei genre zullen worden gespeeld of
gezongen. Voor liefhebbers van zang en
muziek belooft deze avond dus weer
iets. Men lette op de dezer dagen in dit
blad te verschijnen advertentie.
serend lichaam van de Europese raad, zo afwijzend staat tegenover de Euro
pese samenwerking en hardnekkig de
benoeming van een Amerikaanse admi
raal als opperbevelhebber der Atlanti
sche zeestrijdkrachten afwijst, maar een
hechte FiigelsDuitse vriendschap zou
een nieuw* factor in de Europese poli
tiek zijn, waarmee ook Washington re
kening zou hebben te houden. Zeker ook
Amerika wenst een Duitse bijdrage aan
de Europese samenwerking, zowel op
militair air economisch gebied, het ver
trouwt dac Frankrijk en Duitsland sa
men daarvoor een w>g zullen weten te
vinden en ook Eisenhower gunt het
militaire leiderschap op het Europese
vasteland aan Frankrijk. Het feit dat
Amedks bereid is gevonden 600 m’lli-
oen dollar beschikbaar te stellen om
Frankrijk economisch op de been te hou
den toont ook wel aan dat Amerika Pa
rijs goed gezind is. Daartegenover ver
wacht men echter van Frankrijk snel
uitvoerbare maatregelen om Duitsland
in de Europese samenwerking te be
trekken en lukt dat Parijs, ook vanwege
de binnenlandse verhoudingen, niet, dan
kan het heel goed zijn dat Washington
ook gevoelig wordt voor een Engels
Duits leiderschap in Europa.
Sneek heeft weer een bekend burger
door de dood verloren. De heer Tj. Fer
werda, sedert 1920 firmant van de fa. A.
Veen Zn., is Maandagmorgen nl. op
72-jarige leeftijd in het Acad. Ziekenhuis
te Groningen overleden.
De overledene genoot vooral bekend
heid in watersportkringen. Hij was een
enthousiast zeiler, die ’s zomers nooit
- - met zijn mooie vernieuwde centerboard
<f het hierop inderdaad kan „Wilhelmina” op het Sneekermeer ont-
brak, en was bovendien een groot lief
hebber van het wedstrijdzeilen, welke
sport hij in zijn jongere jaren eveneens
Woensdag 12 December. Instituut V,
Landbouw-coöperatie in Friesland,
’s Avonds te 7.30 uur: geluidsfilm
van de F.N.Z. „In eigen handen”.
Te Heeg in et Verei gingsgebouw.
Freed 14 Desimber. Rooms Frysk Boun.
Krite Snits. Lêzing oer „Oostpries-
terhulp” troch de Rju Earw. Pater
Titus Toering om 8 üre yn Hotel
Hanenburg.
Moandei 17 Desimber. Snitser Frysk
Forban en P.F.U.R. Jouns 8 üre by
Hanenburg. Fr. Dam sprekt en lést
üt eigen wurk.
heid?”, zo vroeg hij aan
-—-3 bidt in het Fries,
De Duitse bevelhebber in Nederland
tijdens de tweede wereldoorlog, gene
raal Christiansen, zal nog vóór Kerst
mis in vrijheid worden gesteld. Dit heeft
de minister van Justitie, mr Mulderije,
in de Tweede Kamer
is in Den Haag gebeurd, dat een rechter
geruime tijd nodig had om een getuige
de eedsformule te laten nazeggen. Dat
kwam omdat hij niets snapte van de
„hoogheid” van de eed. In zo’n geval
zou Prof. Gerbrandij maar de belofte
laten afleggen.
Nu is het echter in Leeuwarden voor
gekomen, dat een getuige de eed niet
in het Hollands wilde zweren, omdat
hij Gods naam slechts wilde aanroepen
in de taal, waarmede hg God altijd tege
moet treedt. Om de moeilijkheden te
omzeilen, moest deze getuige dan maar
de belofte afleggen. „Dat is nu juist
niet op zijn plaats”, zo zeide de a. r.
afgevaardigde. Deze man had de eed
Over dit Europese leger en de confe
rentie te Rome hebben wij vrij uitvoerig
in ons vorig overzicht geschreven. Op
een bijeenkomst begin Februari te Lis
sabon te houden zal de Atlantische
Raad dit punt weer bespreken. Maar
uit wat er zich thans afspeelt is wel
duidelijk geworden, dat het Europese
leger in de aanvankelijk door Frankrijk
gedachte zin niet tot stand zal komen
en dat de vrucht van al dit overleg
hoogstens een coalitie-leger zal zijn met
een internationale generale staf welke
reeds in vredestijd gevormd is, een le
ger waarvan de nationale onderdelen
ook in vredestijd reeds samen oefenen
enz. Stellig een vooruitgang bij de toe
stand van voor beide wereldoorlogen,
toen de bondgenoten aan een derge
lijke samenwerking in vredestijd niet
toekwamen, wat ze in die wereldoor
logen duur moesten betalen omdat toen
alles geïmproviseerd moest worden,
maar toch geen instrument, dat als een
indrukwekkende demonstratie van een
heid de mogelijke tegenstander al bij
voorbaat imponeert, integendeel de de
monstratie van onmacht, om tot een
werkelijke eenheid te komen, de blij
kende „Europese malaise” moet nu de
tegenstander een reden tot verheuging
zijn. Men kan naar de redenen waarom
de Engelse regeringen ook de La-
bourregering stond afwijzend tegen
over de federatieve gedachte zich zo
afzijdig houden slechts gissen. Veelal
meent men dat Engelands verplichtingen
jegens het Gemenebest het afhouden
van een al te sterke binding aan het
Europese vasteland. Daar zit wat in;
men denke bijv, maar eens aan de troe
pen welke Engeland thans in Egypte
en Malakka ook een wespennest dat
de Engelsen nog steeds tevergeefs
trachten op te ruimen gebruikt en
waarover het misschien niet zo vrije
lijk de beschikking zou hebben als het
deelnam aan een Europees leger waar
over een boven-nationaal orgaan de baas
is. Maar we hebben toch ook wel de in
druk dat Churchill zijn eigen spel speelt,
en dat hij niet vergeten heeft dat
Frankrijk in de laatste wereldoorlog,
door de politieke verdeeldheid innerlijk
voos, als een kaartenhuis ineenstortte.
Twijfelt Churchill ook nu aan een
krachtig leiderschap op het vasteland
van Europa als dat van het ook nu po
litiek zo weinig stabiele Frankrijk moet
uitgaan? Het, van veel eerbetoon ver
gezeld gaande vijfdaagse bezoek van dr
Adenauer te Londen, doet eigenlijk ver
moeden, dat de huidige Engelse rege
ring haar kaarten op het Europese vas
teland liever op W.-Duitsland dan op
Frankrijk zou zetten. Men schrijft dr
Adenauer wel het voornemen toe Chur
chill te willen bewegen tot een meer
positieve houding ten opzichte van de
Franse en Duitse plannen om tot meer
eenheid in Europa te komen, maar Is
het misschien Churchill niet eerder om
een versterking der EngelsDuitse be
trekkingen te doen? Na Adenauers be
zoek komt al s
Churchill aan president Truman.
dikanten beginnen in het
preken.
In de eed roept men
God aan.
Het Nederlandse programma van
radio-republiek Indonesia zal evenals
vorige jaren op Oudejaarsavond bij
monde van de omroeper groeten over
brengen aan in Indonesië wonende
Nederlanders van hun familieleden in
Nederland. Deze familieleden kunnen
schriftelrjke opgaven daartoe richten
aan Radio-Republiek Indonesia, Neder
lands programma, Medan Merdeka Ba-
ïn Straatsburg vergadert het advi- de Engelse regering te zijn omdat zij
x3 3 xxx~— a* -JL J XW X* w xl x»4- x"« XV 4- 4- XV..V- XW V ZV. v* xl XV Ij L V V
Men noemt dit lichaam wel eens Euro
pese Assemblée of het Europese parle
ment, en het is ook de bedoeling dat
het ’t laatste eenmaal zal zijn. Maar
tot nog toe is het een orgaan, waarheen
een aantal Europese landen hun afge
vaardigden zenden om allerlei proble
men te bespreken welke samenhangen
met de vorming van een Europese fede
ratie. Deze organisatie adviseert dan
weer de Europese Raad, welke bestaat
uit ministers der aangesloten landen;
samen vormen zij eigen! 'jk een soort
propaganda-instrument voor de federa
tie van Europa en wat te Straatsburg
besloten wordt kan slechts richting
gevend zijn voor de instanties, welke
bevoegd zijn politieke beslissingen te
nemen. Toevallig viel de aanvang van
de vergadering te S raatsburg samen
met de conferentie van Rome, maar het
was natuurlijk helemaal niet toevallig
dat in- beide bijeenkomsten bleek dat
Engeland eigenlijk het grote struikel
blok was voor het ontstaan van een
Europese federatie. De Engelsen moe
ten niets hebben van boven-nationale
instanties waaraan ook Londen dan een
gedeelte van zijn souvereiniteit zou
moeten afstaan. Zowel te Straatsburg
als te Rome bleek dit overduidelijk toen
het Europese leger ter sprake kwam.
Verleden jaar door Winston Churchill
zelf te Straatsburg verdedigd, bleek dit
idee thans geen genade bij de regering-
Churchill te kunnen vinden omdat zo’n
leger zou moeten worden gevormd, be
heerd en geleid door zo’n bovennatio
naal orgaan, waarin wel alle betrok
ken landen zitting zouden hebben,
maar ieder aangesloten land zelfstandig
geen invloed meer zou kunnen uitoefe
nen, zodat elk der staten een stuk van
zijn souvereiniteit zou moeten opoffe
ren. Te Straatsburg hebben de Engel
sen hun afkeer van een dergelijke op
offering ook getoond toen in de Euro
pese Assemblée de stichting van een
Europese landbouwgemeenschap aan de
orde was, een boven-nationaal gezags
orgaan dus voor de productie van en de
handel in landbouwproducten. Het voor
stel dat beoogt de betrokken regeringen
te verzoeken een conferentie te houden
om een dergelijk orgaan te stichten,
kwam er door, maar Engeland was
tegen, zoals het ook tegen de vorming
van een Europees leger is.
gelijk streven, dan is, zou men zo zeg
gen, daarvoor thans nog een gelegen
heid, welke misschien nimmer terug
keert. Naast de „Europese malaise”,
welke zich in het Westen openbaart, om
dat men er de wegen tot inniger samen
werking nog niet ziet, is er in West-
Europa ongetwijfeld de laatste tijd ook
een zekere neiging om zich wat van de
Ver. Staten te distantiëren, waar men
naar Europese smaak, nu wel eens te
zeer de nadruk op militaire kracht legt,
wat zijn goede zijde heeft omdat het de
Russen heeft geïmponeerd, maar ook
zware risico’s voor het nog militair
zwakke W.-Europa meebrengt. In het
Verre Oosten heeft de Amerikaanse
politiek om Japan op de voorgrond te
willen schuiven, en Peking-China niet
te willen erkennen, andere Aziatische
staten nog iets verder van het Westen
verwijderd en in het Midden en nabije
Oosten heeft de Amerikaanse afkeer
van kolonialisme een nationalistisch
streven aangevuurd, waarvan Engeland
en Frankrijk de gevolgen aan den lijve
ondervinden. Wanneer de Russen toe
nadering tot de rest van Europa wer
kelijk begeren zouden er dus allerlei ele
menten in de huidige toestand zijn,
welke hun daarvoor de gelegenheid bie
den. Maar is die begeerte er werkelijk
en zo, dat een compromis met hen ab
soluut waterdicht zou zijn tegen on
aangename verrassingen Dat blijft
een open vraag. We hebben hierboven
even het Verre en Midden-Oosten aan
geroerd; wat het Verre Oosten betreft
is er nog weinig voortgang in de onder-
handelingen over een wapenstilstand in
Korea. De staatsgreep in Siam heeft
weinig verandering in dat land ge
bracht, de premier Piboel Songgram is
wat sterker in de greep van het leger
geraakt, het land blijft een anti-com-
munistische politiek voeren. In de, van
wat meer betekenis zijnde staatsgreep
in Syrië spelen allerlei factoren door
elkaar, maar de militairen, die zich
thans van het gezag meester maakten,
willen geen fusie met andere Arabische
staten, doch Syrië meer naar Turkije
richten en zijn blijkbaar dus voorstan
ders van deelneming aan het Westers
defensiecommando voor het Midden-
Oosten. Ze achten „neutralisme” uit den
boze en dit zal Egypte, dat zijn geschil
met Engeland door nieuwe militaire
botsingen, weer zag verscherpen, van
een collega in de Arabische liga allicht
niet bevallen. Pikant is nog het bericht
dat Spanje de koning van Egypte ook
zou hebben erkend als koning over de
Soedan, daarmee partij kiezend in het
geschil tussen Londen en Kairo. Spanje
heeft steeds gedongen naar de gunst
der Arabische staten om wille van zijn
positie in Noord-Afrika, maar wat zegt
Washington van dit gebaar van haar
nieuwste bondgenoot?
Het 5 Mei Comité Sneek heeft zich
met een circulaire tot de burgerij ge
wend teneinde door een enquête vast te
stellen of zijn werk nog voldoende sym
pathie geniet om het voort te zetten.
Het stelt daartoe een viertal vragen
aan ieder burger. In de eerste plaats of
hij van oordeel is dat de dodenherden
king ook in het vervolg moet worden
gehouden en welk bedrag hij bereid is
daarvoor jaarlijks bij te dragen. 2o. Of
voortaan ook het bevrijdingsfeest moet
doorgaan en welk bedrag hij hiervoor
per jaar wil beschikbaar stellen. 3o. Of
beide gebeurtenissen moeten doorgaan
en zo ja welk bedrag hij hiervoor jaar
lijks genegen is te offeren. Ten slotte
kunnen speciale wensen omtrent de vie
ring worden meegedeeld.
Het comité heeft tot nog toe slechts
in geringe mate een beroep op de bur
gerij behoeven te doen omdat in 1946
haar medewerking zo groot was, dat
voor volgende jaren wat kon worden
gereserveerd. Nu is echter de kas nage
noeg uitgeput en zal dus in het vervolg
de medewerking van de gehele burgerij
nodig zjjn wil het comité zijn taak kun
nen voortzetten. Het comité heeft de
weg der enquête gekozen om te ver
nemen
rekenen. Men vuile dus de vragenstrook
onder de circulaire, welke volgende week
weer wordt afgehaald, in.
ker dan in het Vlaams.
Prof. Gerbrandij vertelde verder. De
eerste psalm die hg in het Nederlands
moest leren was: „Prijs de Heer met
blijde galmen”. „Ik wist er geen raad
mee en mijn zuster, die mij moest over
horen zeide: schei er maar uit, je bent
te stom! Als ik dezelfde psalm in het
Fr ie 3 had mogen leren dan was de
kunst in drie minuten volbracht”. Toen
hij als Minister-President zijn eerste
stappen op Nederlandse bodem zette
kreeg hij een Bijbel in het Fries. Daar
was de Prof, zeer blij mee en vol trots
liet hij het exemplaar aan de voorzitter
zien. „Denkt u dat het Bijbelgenootschap
een Friese vertaling zou hebben uitge
geven, als het hier gaat om een kleinig
heid?”, zo vroeg hij aan mr Korten
horst. Neen, de Fries bidt in het Fries,
leest in het Fries en de pastoor en pre
dikanten beginnen in het Fries te
Woansdei 12 en 19 en Tongersdei 13 en
20 Desimber. Krite Snits. Bütenge-
woane gearkomste yn Amicitia
jouns 8 üre.
de naam van
Dat is een zeer principieel
punt geweest, al drie eeuwen lang. Het
Op de Zypseweg te Arnhem is
geant G. aangereden door een auto, ten
gevolge waarvan hij is overleden. De
automobilist is na het ongeval door
gereden zonder zich om het slachtoffer
te bekommeren. De Arnhemse verkeers
politie is er thans in samenwerking
met de politie van een Utrechtse ge
meente in geslaagd, de automobilist op
te sporen. Het is de 39-jarige fabrikant
C. J. H., wonende te Soest. Hg ver
klaarde, dat hij, toen hij de sergeant op
merkte, een aanrijding niet meer kon
voorkomen ten gevolge van de nadering
van een tegenligger. Hg was, zo zeide
hij, door het gebeurde zo van streek ge
raakt, dat hij was doorgereden.
..XX.
