Uit kousen en kluizen
Een woord van de Burgemeester
EEIM ERESCHULD
UIT-,
VOÖRT-
BURGERZIN BURGERPLICHT
Overpeinzingen van een zakenman
Uw geld! Voor meer huizen!
K
fcia
gezet
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
Geen stagnatie
B'i
UW GELD
DE WONINGBOUW
Schrijf in op de 4°| 0 Woningbouwlening
I I asL 'W
VRIJDAG 14 DECEMBER 1951
6e Jaargang No 100
2872
L KIEZEBRINK
KLEINZAND 7 Telet
-Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en ORIJFHOUTS NIEUWSBLAD ".-=
T
Oud Snekers
Einddoel nog lang niet bereikt
Geboren Snekers roept het beeld van
75 Woningen
Er moet iets gebeuren
1
Redacteur:
commissie of een burgemeesterlyk spreekuur zoudt meemaken.
F. BOEIJENGA.
houden er gevolg aan te geven. Ergo, gerplicht”
hij hier kunnen spreken van „Te be or
en
-
V. V. <L V.
Ver. van Sneker Zakenlieden.
merking komen, mobiliseren, dan is
het moge lijk dit kapitaal bijeen te
brengen. Ieders medewerking is ech
ter nodig.
Een groot gedeelte van de ingezete
nen zij die over een smalle beurs be
schikken is geneigd een prospectus
voor een obligatielening aan de kant
te leggen met de gedachte dat hg
helaas niets te beleggen heeft. Met
deze woningbouwlening ligt de zaak
echter anders. De oproep om daaraan
deel te nemen geldt ook voor <k „klei
ne luyden”. Er worden nl. ook obli
gaties van f 100.en f 500.uitge
geven om ook de kleine spaarders in
de gelegenheid te stellen hun aandeel
bij te dragen. Wij vragen U de spaar
gelden, welke bijeen zijn gebracht, en
niet onmiddellijk voor een of ander
doel nodig zijn, voor 4 aan de ge
meente te lenen. Op deze wijze kan
een bedrag van betekenis bijelkaar
worden gebracht. In de maand Augus
tus 1951 toch werd alleen bij de Rijks-
postspaarbank bij het postkantoor
Sneek f119.593.ingelegd. Het ge-
alles verdiende daar. Sneek, Fries
land’s tweede veste, dat was ze, dat is
en wakker
de woning*
der slapjes
11
ij
Verschijnt:
DINSDAGS en VRIJDAGS.
Administratie t
Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co.
KantoorGROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
Radactie adres
SNEEKER NIEUWSBLAD
Zo „woont” helaas nog altijd een
groot gezin in een van de Steenklip*
straten. Een triest voorbeeld van de
woningellende in dit oude stadsdeel.
Hier en daar, in verschillende gemeen
ten, heeft men burgerdagen georgani
seerd. met de bedoeling het zich bur
ger, het zich meer één voelen als bur
gers van één en dezelfde gemeente
burgerzin aan te kweken. Ver
schillenden, gelukkig velen, hebben dit
pogen van harte toegejuicht. Anderen
noemden het maakwerk. Zo kan natuur
lijk alles, wat door anderen wordt onder
nomen, om meer eensgezindheid tot
stand te brengen, veroordeeld worden.
Typisch; moet er dan bepaald een ramp
denk aan de grote overstromingen in
Italië gebeuren om de mensen naar
elkaar toe te drijven? Of een oorlog, de
grootste aller rampen
Behoudens de bekende uitzonderingen:
wat waren we het met elkaar eens in de
jaren 1940’45.
Er is niet zo heel veel van overgeble
ven; eenmaal per jaar een dodenherden
king en overigens gaat ieder zijn eigen
weg.
Het was ook niet te verwachten, laten
we het maar eerljjk zeggen. De ramp
van 1940’45 was in de mensen ge
schiedenis niet de eerste catastrophe.
Maar, en daar gaat het ons voor het he
den om, ondanks alle verdeeldheid
op allerlei gebied blijkt thans toch,
dat het mogelijk is gemeenschappelijk
een goede zaak tot stand te brengen.
Een burgerzin-lening
In meerdere gemeenten is een derge-
lijke lening- misschien eenvoudiger
genoemd woningbouwlenmg goed
gejaagd en daarmee de mogelijkheid
geschapen door te gaan met woning
bouw.
Als krantenjongen heb ik in de
’90-er jaren het Sneek van toen hon
derd en eenmaal doorkruist. Ik kende
zelfs bij avond en ontij alle straat
jes, steegjes, slopjes, met de vele ob
stakels als kuilen, volle goten, enz.
En het beeld vooral van die oude ver
borgen binnenstad, blijft mij altijd
helder en klaar in de herinnering,
maar als een zéér somber beeld.
We kunnen in het Sperkhem nog
150 woningen bouwen, het terrein
ligt daar gereed. Maar men weet
het dit nemen we althans aan
als er geen voldoende geld komt,
moet de woningbouw worden stop-
In een ver verleden was Sneek, naar
de noodzaak van de tijd, samengeperst
binnen de bolwerken. Vooral in tijden
van bevolkingsaanwas werd elk hoekje
en open ruimte al maar weer „benut”
om te bouwen. Huizen voor „de fat
soenlijke stand”, andere menselijke ver
blijven voor „het mindere volk”. Zo zijn
toestanden ontstaan op woninggebied
(later ook buiten de grachten), die ook
nu nog een aanklacht zijn tegen Over
heid en Volk van toen. Ziekte en sterfte,
Advertentieprijs 15 ct. per m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager.
Abonnementsprijs f 2.50 per hall
jaar. Franco per post f 3.75 per
half jaar
Giro 50748 ten name van Firma
E. J. Drijfhout, Sneek.
meentebestuur rekent dan ook op de
bereidheid van de spaarders om hun
bijdrage te leveren.
In de afgelopen jaren zijn in de
Noorderhoek en in het Sperkhem
reeds honderden woningen door de
gemeente gebouwd. De 500ste ge-
meentewoning is aanbesteed. Wat be
tekent dit? Werk voor grondwerkers,
bouwvakarbeiders en schilders, ver
nieuwing van meubilair, aanschaffing
van nieuwe stoffering enz. Woningen
bouwen betekent dus: werk, en werk
betekent: welvaart.
gezet. Ondanks het grote woning
tekort, ondank: de vele samenwo
ningen, ondanks het grote aantal
„woningen” dat feitelyk al reeds
moest zyn af gekeurdWant on
danks al deze misère, ondanks alles
geldt GEEN GELD GEEN
WONINGEN.
Wanneer U van het vorenstaande
kennis heeft genomen, ga dan bij U
zelf na of Gij kunt meehelpen de wo
ningnood te lenigen. Een groot offer
om de heersende ellende te bestrijden,
wordt niet van U gevraagd Alleen
geld te lenen tegen 4 en overigens
onder redelijke -oorwaarden. De nood
der tijden heeft er toe geleid een be
roep op U te doen. Het dilemma waar
voor wij zijn geplaatst, is niet bouwen
oftezamen geld bijeen brengen.
Als wij ons rekenschap geven van het
leed dat geleden wordt door huisves-
tingsmoeilijkheden, kan de keus niet
moeilijk zyn. Wij rekenen op U
Uw herinnering weer even wakker en
„neem” op een wandeling nog eens een
keer de Bóschstraten, de Steenklipstra-
ten, de Zomerrakbuurten, de Potbuurt.
Niet-Snekers die wellicht alleen hét
stadsbeeld van het centrum kennen,
maakt ook eens een „ommetje” buiten
de grachten en ga dat alles zien. Maar
doe d' dan in de komende dagen. Doe
het voor ge Uw aandeel bepaalt in de
750.000,lening voor onze woning
bouw. Dan komt ge met het gemeente
bestuur tot het inzicht, dat, wanneer de
achterstand die er is, door nieuwbouw
wordt ingehaald, tegelijkertijd moet wor
den aangevangen met de opruiming van
tenminste 600 slechte woningen, te be
ginnen met de allerergste gevallen.
Hier is een ereschuld in te lossen.
Doen we dat met bewogenheid en met
het besef van verantwoordelijkheid.
met name onder de kinderen, eisten, tot
aan het begin van onze eeuw, abnormaal
hoge offers.
Het getij is gelukkig al lang gekeerd.
En het gezondheidspeil van ons volk
van vandaag is vooral te danken aan
het gestadig voortschrijden naar een
betere volkshuisvesting.
ililllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII^
Volop zon, ruimte en frisse lucht.
Met dit voorbeeld voor ogen hebben
Burgemeester en Wethouders aan de ge
meenteraad voorgesteld en ontvingen
daarvoor de volle instemming van alle
fracties ook voor Sneek een woning
bouwlening uit te schrijven. Niet minder
dan 759.000,moet er op tafel komen.
Dan kunnen we doorgaan met bouwen.
Méér wordt natuurlijk ook geaccep
teerd!
En zó kan Sneek verder bouwen als de burgerzinlening slaagt. Mo*
derne gerieflijke woningen in aanbouw in het toekomstige Tuindorp.
Het verlangen van nijverheid
handel om daadwerkelijk mede te wer
ken aan het slagen der burgerzin
lening immers het is voor de han-
deldryvenden en voor de middenstand
van het grootste belang, dat er meer
woningen en daarmede meer gezinnen
komen die hun behoeften moeten be
vredigen wordt wei in zeer hoge
mate belemmerd nu de achterstand bij
de belastingen in een m.i. véél te snel
tempo blijkt te worden ingehaald.
In enkele maanden tijds, juist sa
menvallende met die waarin op de
nieuwe gemeentelening zal kunnen
worden ingeschreven, zal door de bur
gerij een groot bedrag moeten worden
opgebracht, waarvoor de liquide mid
delen niet aanwezig zijn.
Tóch mag de woningbouw niet stag
neren en moet ook de daarbij bestaan
de achterstand worden ingehaald. Dit
vraagstuk dient te worden bezien als
van de verst strekkende urgentie en
daarom doe ik een beroep op allen,
die nog in de mogelijkheid verkeren
het hunne tot het slagen dezer lening
bij te dragen, dat ook te doentoon
zo het kan Uw burgerzin en schrijf
op deze lening in!
Ir A. W. VAN DER POEL,
Voorzitter v. h. Dept. Sneek
der Ned. Mij. v. Nijverheid
en Handel
Het ergste leed is voor een groot
deel geleden. Maar al zijn we belang
rijk vooruitgegaan, het einddoel is
nog bij lange niet bereikt. Zeker, er
is heel wat „woongelegenheid” ver
dwenen: in de Truffelsteeg, de Brou-
werssteeg, de Knibbelsteeg, de steeg
jes van het Zuidend, „de Sok”, (een
oude paardenstal waarin tal van ge
zinnen jaren hebben gewoond), „ach
ter het Gasthuis”, de Scheidingssteeg.
enz. Dat waren wel de ergste woon
verblijven. Maar er is nog veel te vee1
overgebleven, dat geen behoorlijke
huisvesting mag heten.
De gemeente wil verder bouwen,
neen moet voortgaan met het bouwen
van woningen. Wie is dat: de gemeen
te? Dat zijn wij, Snekers, allen met
elkaar. Wij U en ik vormen de
gemeente Sneek. Nu van andere zijde
geen hulp kan worden verwacht dus
om de moeilijkheden het hoofd te bie
den zal de gemeente dat zijn wij
allen met elkaar zich zelf moeten
redden. Daarom vraagt het gemeente
bestuur U voor de woningbouw geld
ter leen en biedt het U een rente van
4 per jaar. De looptijd van de
lening is 15 jaar.
Voor het jaar 1952 staan er 75 wo
ningen op het programma. Zij kunnen
er komen als alle ingezetenen mede
werken en tezamen uit voor belegging
beschikbare middelen en uit spaargel
den f 750.000.bij elkaar brengen.
Een groot bedrag? Inderdaad, maar
als wij zien wat elders is gebeurd en
alle spaargelden,, welke voor een
enigszins langere belegging in aan-
Wij kunnen deze toestand niet wer
keloos aanzien. Er moet iets gebeu
ren. Huwelijksgeluk wordt bedreigd,
aan oude mensen, met inwoning be
last, wordt een rustige oude dag ont
zegd, jonge mensen, die een eigen ge
zin willen stichten, zien met moede
loosheid de toekomst tegemoet, kinde
ren groeien op in een omgeving en in
een sfeer, welke een stempel op hun
verder leven zal drukken.
Er is maar één mogelijkheid om de
moeilijkheden, waarvoor wij zijn ge
plaatst te overwinnen er moet ge
bouwd worden
Sedert 1946 is de woningbouw in
deze gemeente dan ook in volle gang.
Huis na huis is verrezen, straat na
straat aangelegd, maar het tekort
was zo groot dat de achterstand nog
niet is ingehaald. We lopen echter in,
maar nu dreigt er een kink in de
kabel te komen, welke een verergering
van de nood zal veroorzaken.
Om woningen te kunnen bouwen
moet men over grote kapitalen
kunnen beschikken. Tot nog toe
was dat mogelijk doordat onze
gemeente, evenals andere ge
meenten, geld kon lenen bij ver
zekeringsmaatschappijen en der-
gelijke. Maar ’t beroep op de ka
pitaalmarkt is in de afgelopen
jaren zo groot geweest, dat er
een schaarste aan kapitaal is ont
staan. Het gevolg is, dat de ge
meente op dit ogenblik niet meer
kan lenen. Dat betekent dus:
geen geld geen woningbouw
meer. Om te voorkomen dat de
woningbouw moet worden stopge
zet is gezocht naar middelen om
in de behoefte aan bouwkapitaal
te voorzien.
Misschien hebt Gij goede herinne
ringen aan Uw vroegere aonplaats,
misschien zijn er nog banden die U
met Sneek verbinden. Thans verkeert
Sneek in moeilijkheden. Wij doen ook
op U een beroep. Helpt ons te ver
wezenlijken dat:
„ook Sneek zal bouwen in 1952”.
Sneek, December 1951.
L. RASTERHOFF,
Burgemeester.
Hij was vermoeid van zijn dage- Radio Televisie Sport el^Spel
lijkse werkzaamheden en met een
zucht van verlichting Lgde hij zijn
moede hoofd terneer. Alles was af- ze en blijft ze, tenzij
gedaan vandaag, zoals gewoonlijk;
niets laten overstaan tot morgen
dat was zijn gewoonte niet. Toch was
er iets wat zijn brein bezighield, en
waarin hij wist dat hij ondanks zijn
stelregel toch gefaald had. Wel was
er een goed voornemen, doch zijn za
kelijke voorzichtigheid had hem weer-
lllllHllllllIlllllllllllllllllllllllllhlIllllllllllIfllIlW
Over de woningnood in onze stad behoef ik U ongetwijfeld weinig te
vertellen. Gij kent allen van nabij de scherpte van deze na-oorlogse gesel.
Naast Uw deur vindt Gij de slachtoffers ervan. Vrienden, kennissen, fa
milieleden of leden van Uw personeel verkeren in huisvestingsmoeilijk-
heden. Ik ben er echter van overtuigd dat velen van U versteld zouden
staan van het leed dat er wordt geleden en van de ellendige toestanden
welke er heersen, indien Gij enkele malen een vergadering van de woning-
Onder de vies-bruine met roet doorlopen boezem van de schoorsteen
en een lekkend onbeschoten pannendak slapen vader en moeder. In
de andere helft van deze oude krakende zolder van een woning in
een der Zomerrakbuurten staan stijf tegen elkaar de ledikan*
ten van de vijf kinderen, meisjes en jongens, groot en klein.
Sne k slaat geen slecht figuur als de
woningen, waaraan thans gebouwd
wordt, gereed zijn, zijn er door de ge
meente 513 gebouwd en door bouw-
spaarders 38, terwijl met premies door
splitsing en verbetering nog 9 woningen
beschikbaar kwame In totaal dus 560,
als alles afgebouwd is.
Ga maar vergelijkingen makenSneek
kan die proef doorstaan; En nu zal het
van de Sneker ingezetenen, oud-Snekers,
vrienden van Sneek afhangen of met
bouwen kan worden doorgegaan. Wij
hebben goede hoop! Donderdag 29 No
vember was reeds 141.000,toege
zegd! Deze vorm van samenwerking,
door alle gezindten, moet slagen
Ieders persoonlijk verantwoordelijk
heidsgevoel zal hier de doorslag moeten
geven, ieder moet voor zich zelf uitma
ken of hij(zij) zal .n.edoen. Wij kunnen
alleen daartoe opwekken en dat doen we
van harte gaarne
Velen künnen meedoen, velen moéten
meedoen, daar wordt op gerekend. Na
tuurlijk weten we dat velen, die het
graag z' uden willen, het helaas niet
kunnen doen. Maar... als zij, die wél
kunnen, dat ook doen, dan slagen we
Dat zou getuigen van burgerzin, een
wezenlijk bestanddeel van de democra
tie. En ook niet meer dan een staaltje
van burgerplicht
In één van onze periodieken wordt
regelmatig een rubriekje opgenomen,
waarin vermeldenswaardige dingen uit
verschillende gemeenten staan, onder de
titel„Alles gaat goed, Meneer de Bur
gemeester!” Laat het zó zijn, dat zowel
de Sneker bankinstellingen als de ge-
meente-ontvanger om strijd aan de bur
gemeester kunnen melden
„Alles gaat goed, meneer de
burgemeester
was ie.
Tenzijdat klonk nog na in z’n
oren; daar was hij mee begonnen in
zijn overpeinzingen. Dat tenzij vroeg om
een oplossing en nu hij weer klaar
wakker was werd het hem duidelijk
dat hier voor hem niet alleen sprake
was van „Burgerzin” doch van „Bur-
en wat voor hem nog het
de zaak was niet afgedaan, en wat zwaarst woog „Zakenplicht”. Regeren
erger was, hij had er geen vrede mee is vooruitzien en ^akelijk omgezet zou
en dat hield hem uit de slaap. 1 T
Of dat nu zo ernstig
was? Precies hoe je het
bekijkt. Onze zakenman
was niet iemand die niet
wat verder dacht dan
normaal. Hij dacht zo:
„Sneek breidt zich
prachtig uit de laatste
tijd dus meer wonin
gen meer mensen
meer kleding meer
voedsel allemaal
meer’s d. w. z. meer mo
gelijkheden tot zaken
doen”. Dat gaat dus
best, dat komt vanzelf,
daar behoef je je niet
mee te bemoeien, dat kost
je niets, dat brengt al
leen maar voordeel.
Allemaal prachtig, en
nu vandaag zo maar
plotselingdit alles
stop. Radicaal stop!
Alle meer’s weg, afge
daan, tenzij...... en
daar piekerde hij juist
over.
Tenzij dat plannetje
van de Gemeenteraad,
tot uitgifte van een
zogenaamde „Burgerzin
lening” in verband met
de dreigende stopzetting
van de woningbouw als
gevolg van het ontbre
ken van dekkingsmidde-
len, mocht
„Mocht” slagen, dat was
het nu juist waar hij
geen vrede mee had.
Wel wis en drie, dat moest slagen, not to be”. Not to be, niet zo lang onze
Men moest toch zaken kunnen doen, er zakenman leeft daar is hijzelf bij
moesten toch meer woningen worden daar moet wat gebeuren die wonin-
gebouwd, steeds maar meer, zo ver tot gen moeten er komen die lening
de Sneker meer naast de deur lag (hij moet voltekend en daar moeten niet
begon al lekker te dromen) en Schar- in de laatste plaats de zakenmensen
negoutum en IJsbrechtum waren ook toe bijdragen.
practisch aan Sneek vastgegroeid, en Dat heeft hij nu goed begrepen. Wat
aan de Lemmerwegwat een hui- hij kan missen, daarvoor tekent hij in,
zen, wat een uitbreidingen, daar viel morgen direct, dat is zijn eigen zake-
me wat t« verdienen, wat woonden lijk belang en daartoe zal hij zyn coU
daar een mensen, 't was haast een lega's ook wel weten te bewegen; 't
halve stad. Bakker Kruidenier zouden immers stommerds zijn als ze
Groenteboer Stoffeerder Kleerma- wel konden en ze deden het niet. Nee,
ker Melkboer Electriciën daar had hij nu geen zorgen meer over.
Schoenhandelaar Bloemist Tuinier
Loodgieter Drukker Galanterie
slagen. Nog een troosteloos voorbeeld van
misère in onze stad. Een woning in een
van de Boschstraat.
i
I
SIS
