Goed Nijjierskongres fan de Fryske
Nasjona’e Jongerein
I
MM
BUITENLANDS
OVERZICHT
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en ULST
n
I
iS
9
Gedeelde vreugd
is
D
U
dubbele vreugd
7e Jaargang No 1
VRIJDAG 4 JANUAR11952
2872
Redacteur
L KIEZEBRINK
’JES
r/
petten
was
2369
Gunning school Scharnegoutum
Kerknieuws
B8
„God is mijn Hed”
Muziek, toespraken en geschen
ken bij de Vries’ gouden jubileum
Kerst wijdt ngsa vond
slechthorenden
Slecht jaareinde en begin voor
de zeelieden
Wat er aan films in 1951
en in 1952 komt
20.98
9.98
5.98
1.79
69
75
De nije doktersfeint
KLEINZAND 7 Telel
Het Sneeker Nieuwsblad Is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD -■-=
Twee uitvoeringen
van „E.M.M.”
De Russische politiek ten opzichte van de
landen van het Atlantisch pact.
N. Z. H. R. M. redde 76 mensen
in 1951
i
j
NG
«I
de
INGEZONDEN.
SCHARNEGOUTUM. Jan. ’52.
Geachte Redacteur.
HEEG. Op Nieuwjaarsdag werd in
het Gebouw der Ned. Herv. Gemeente
te Heeg opgevoerd het blijspel „De nije
doktersfeint” van C. Smit. De spelers
vertolkten him rollen op verdienstelijke
wijze, terwijl het doel van deze opvoe
ring ook zeer werd gewaardeerd. Men
had zich nl. ten doel gesteld om de op
brengst van deze avond te bestemmen
voor de bibliotheek van de C.J.M.V.
„Timotheus”. Gezien allerlei omstandig
heden, o.a. het weer, was de opkomst
nog bevredigend.
SCHARNEGOUTUM. De bouw van
de Chr. School te Scharnegoutum is
gegund aan J. Hoekstra te Sneek en Tj.
Holwerda te Scharnegoutum.
In het nummer van Vrijdag 28 De
cember was een verslagje opgenomen
van een uitvoering van bovengenoemde
vereniging. Daarin kreeg Mordechai (G.
Wiersma) een pluim. Over diens pluim
zijn opmerkingen gemaakt. Het blijkt
dat Haman (D. Hofman) zijn moeilijke
rol in één week moest instuderen, ook
hij deed het buitengewoon goed. Ge
achte redactie, laat ons dus een nog
grotere pluim aan de voet van Haman’s
galg leggen, om recht te doen aan deze
speler en aan de gemaakte opmerkingen.
^J. SPIERINGA.
Advertentieprijs 15 ct per m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager.
Abonnementsprijs f 2.50 per hall
jaar. Franco per post l 3.75 per
half jaar.
Giro 50748 ten namevanfi«M
E. J. Drijfhout, Sneek.
De eerste Nylonkousen zijn Woens
dag gesponnen in de nieuwe enkalon-
fabriek van de A.K.U. te Emmen. Ne
derland maakt nu zelfs nylons.
hoe-
vor-
kg.
een
dat
der-
Verschijnl:
DINSDAGS en VRIJDAGS.
Administratie:
Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co.
KantoorGROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
per
e en
tand
zet-
de
ge-
leel-
kan
van
Redactie-adres:
SNEEKER NIEUWSBLAD
me-
t in
Geer
de
.an-
:n
prijsje
een
het
ïeft
af-
de
an-
dk-
eds
uw
en,
be
ren
rst
intieme Kerstavond gesloten.
Het afgelopen jaar zijn de boten van
de Koninklijke Noord- en Zuidhollandse
Reddingmaatschappjj 91 keer uitgeva
ren en in totaal werden 76 mensen ge
red. Het aantal geredde schipbreukelin
gen sedert de oprichting van de Maat
schappij 1824 steeg hierdoor tot
7501,
Het Koninklijk Gezin naar
de wintersport in St. Anton.
H.H.K.H. Prinses Irene en
Beatrix op de ski’s,
Vóór de Kerstdagen hield ook
Ver. van Slechthorenden een Kerstwjj-
dingsavond, welke met een bezielend in
leidend woord door de voorzitter werd
geopend. Daarna zong een dameskoortje
op voortreffelijke wijze enige kerstliede
ren met begeleiding van mej. Broersma.
Na een ernstige kerstmeditatie van ds.
Visser, las de heer v. d. Veen een ver
haal uit een Kerstboek, terwijl mevr, de
Vries een speciaal Kerstlied zong. De
tweede voorzitter pleitte voor een goede
samenwerking in 1952. De heer Visser
ontving als oudste lid een zilveren le
peltje, mej. Broersma een souvenir voor
haar keurig orgelspel. Met gezamenlijke
zang van het „Ere zij God” werd deze
er een kentering. Blijkbaar is de be
doeling Israël te neutraliseren, d. w. z.
buiten het Westers defensiecommando
voor het Midden-Oosten te houden. Wel
zal het ’t Westen toch moeilijk vallen
Israël, overigens een zeer belangrijke
schakel in dit front, in dat commando
te halen als het ook prijs stelt op deel
neming der Arabische staten, doch ook
bij deze staten blijft een koerswijziging
mogelijk. Men zie maar eens naar Egyp
te, waar koning Faroek met persoonlijk
ingrijpen een ontwikkeling van het ge
schil met Engeland tracht te voorko
men, die tot 'een ramp voor het land
kan leiden. De koning stelde enige per
soonlijke adviseurs aan, die Westers ge
zind zijn, en hij deed dit niet omdat hij
zoveel voor Engeland voelt, maar om
dat hij inziet, dat de huidige ontwik
keling tot een chaos moet leiden
waarvan alleen de revolutionnaire ele
menten kunnen profiteren. In Perzië
kan de Sjah, die stellig dezelfde geva
ren als Faroek vreest, niet hetzelfde
doen, daar is de zaa'- al verder door
geziekt en is de toestand uiterst ge
vaarlijk. De Amerikanen hebben Mos-
sadeq nog .eens financiële hulp aange
boden, doch de Perzische premier vreest
dat daaraan politieke consequenties zul
len zijn verbonden,hij wil Perzië neu
traal laten blijven in de koude oorlog
tussen Oost en West. Irak dat nauwe
betrekkingen met Engeland onderhoudt
doet een poging een algemeen neutrale
houding van de Arabische landen te
voorkomen, door een plan te opperen
een verbinding te leggen tussen het
Westers defensiestelsel-en een Arabisch
verdedigingssysteem. Daardoor zou aan
sluiting van de Arabische landen afzon
derlijk bij het Westers defensie-com-
mando voor het Midden-Oosten overbo
dig worden en een veel groter zelfstan
digheid dezer landen verzekerd blijven.
Een nieuwe Arabische staat is ontstaan
nl. het koninkrijk Libye een federatie
van Tripolitanië, Cyrenaica en Fezzan
dat onder auspiciën van de Ver. Na
ties onafhankelijk is geworden. De Li-
bysche koning onderhoudt goede be
trekkingen met Engeland, Frankrijk
zag het nieuwe land met lede ogen ont
staan omdat het grenst aan Tunesië,
waar het verlangen naar zelfstandigheid
slechts door de verschijning van deze
nieuwe staat zal worden aangewakkerd.
Financieel èn economisch zal Libye ’t
van het Westen moeten hebben, dat op
zijn beurt het strategisch belang van dit
nieuwe koninkrijk aan de Noord-Afri-
kaanse kust allang in de gaten had en
waardeerde.
nen. Mar it wichtichste punt dat nei
foaren helle wurde moat, sa bitsjügde
Dalstra, is op alle skoallen yn Fryslan
Frysk! Dat moat der op alle mooglike
manieren ynhammere wurde. Sprek-
kende oer it doel fan it Boun sei spr. ta
brslüt noch, dat it nou om in „Great-
Frysk” Fryslan yn in Federael Europa
giet. Stelle wy dat ideael, dan kinne wy
wer foarüt.
In de stormen welke de laatste dagen
van het oude en de eerste van het nieu
we jaar Engeland teisterden, kozen de
Engelse staatslieden Churchill en Eden
zee. Zij voeren van Eurepa, waar in het
Westen de depressie heerst veroor
zaakt door de druk welke de militaire
lasten op de economische ontwikkeling
leggen, naar de Ver. Staten, waar de
storm der politieke hartstochten, ver
oorzaakt door de verkiezingen welke er
dit jaar zullen worden gehouden, zich
reeds aankondigt. Daarom is het mo
ment van het bezoek eigenlijk niet gé
lukkig, de Amerikaanse regering en
congresleden worden in hun vrijheid
beslissingen van vergaande strekking te
nemen door deze naderende verkiezin
gen belemmerd. Uiteindelijk draagt de
Amerikaanse kiezer, in doorsnee nogal
kinderlijk in zijn oordeel en weinig op
de hoogte van Europese toestanden,
groter verantwoordelijkheid voor ’s we
relds beloop in deze zorgvolle tijd dan
ons hier in dit werelddeel lief is. Daar
zijn symptomen dat de neiging onder
het Amerikaanse volk om zich wat te
verwijderen van West-Europa groeiende
is; senator Taft, die streeft naar de
republikeinse candidatuur voor het pre
sidentschap, speelt op deze snaar in zijn
propaganda: strategische punten in de
Europese randgebieden bezet houden,
g ed, maar West-Europa moet zich zo
spoclig mogelijk zelf helpen, de Ameri
kaanse soldaten ia W.-Duitsland moeten
z spoedig mogelijk naar huis; Korea is
volge- 3 de aanhangers van Taft een
dure les, welke het Amerikaanse volk
met een kleine honderdduizend doden,
gewonden en vermisten betaalde. Waar
de Amerikaanse regering ernstig reke
ning heeft te houden met dergelijke
stromingen, is het weinig waarschijn
lijk dat Churchill thans indrukwekken
de resultaten van zijn bezoek zal boeken,
hoewel men hem ambitieuze plannen
toeschrijft zoals: een onverbrekelijk
verbond bijna een federatie tussen
het Britse Gemenebest en de Ver. Sta
ten en een plan tot reorganisatie van de
Noord Atlantische organisatie, zodat
daaruit een politiek orgaan wordt ge
maakt dat in staat zou zijn bindende
besluiten te nemen over alle politieke,
ir.ihtaire en econo- ische kwesties van
gt meenschappelijk be<arg. Plannen, wel
ke de Ver. Staten log sterker dan tot
nu toe ook aan West-Europa zouden
b:i en en dus stellig geen genade in de
og.n van de Amerikaanse oppositie zul
len vinden.
Ten opzichte van het Midden en Na
bije Oosten heeft zich in de Russische
politiek ook een nieuw symptoom voor
gedaan nl. een poging van Moskou toe
nadering tot Israël te zoeken. Sedert
de stichting van die staat was er een
vrij anti-semietische inslag in de Russi
sche binnenlandse politiek gekomen,
men verdacht de Russische joden van
geheime relaties met Israël, thans is
doen, die het 8 Januari in tweede lezing
te behandelen krijgt. De Duitse sociaal
democraten, onbegrijpelijk voor een par-
tij die juist streeft naar internationale
samenwerking, blijven zich verzetten
terwijl het in België de staalindustrie
is, die zeer ernstige bezwaren heeft. Al
staan ongetwijfeld de kansen voor ver
wezenlijking van het Europese leger en
het plan-Schuman beter dan een jaar
geleden, ze zijn er nog niet, omdat ve
lerlei tegenstrijdige belangen nog met
elkaar verzoend moeten worden.
Lyk as yn de foarige jierren hêldde it
Boun fan Frysk Nasjonale Jongerein op
Nijjiersdei wer in kongres yn Ljouwert.
It oantal bisikers wie sa great, dat der
hast gjin plak genóch wie op 'e boppe-
seal fan hotel „De Keizerskroon”.
De wurklist foar dizze wer tige goede
gearkomste bistie üt in rede fan de hear
P. v. d. Mark fan Snits, de nijjiersrede
fan de Bounslieder W. Dalstra, dekla-
maesje, taspraken, mienskiplik sjongen
en de ütfiering fan in bünt programma.
Fariaesje dus gjin brek.
Krityk kin gefaerlik wêze
sei de hear Dalstra, dy dizkear gjin oer-
sjoch joech fan it wurk yn 1951, mar
nou earst ris sprekke woe oer de krityk
op it Boun en syn lieding. Dat der kri
tyk is, biwiist, dat it Boun libbet, mar
krityk kin ek gefaerlik wêze, hwant it
kin ta forbittering liede. Dêrom moat
der altyd om tocht wurde, hoe’t hja nei
foaren brocht wurdt. Spr. gyng op in
oantal punten fan krityk yn en sei ü.o.
dat it net wier is, dat it Boun isolearre
is. It wurket op güns punten mei de
oare selskippen op en dat is goed, hwant
fiersto’n to faek hat Fryslan fordield
west.
It twadde punt dat Dalstra bihannele
wie de frage, hoe’t Fryslan fan de ener
gy, dy’t troch de slach op it Saeiian
ïoskommen is de measte fortuten krije
kin. Dit is it greatste probleem, dêr’t
d? Fryske Biweging op ’t heden mei sit.
Der is daliks wol in urginsjeprogram
ophield, mar dit hat allinnich goed
wurke nei de kant fan Den Haech. It
seit de biweging en it Fryske folk neat.
De lieding fan de Biweging bistiet to-
folle üt skriuwers, dichters en yntellek-
tuelen. It folk hat mear oan folksman-
HEEG. Bij de Ned. Herv. Gemeente te
Heeg werd herkozen tot diaken de heer
,G. Schrale te Osingahuizen, terwijl ge
kozen werden tot ouderlingen de heren
W. ten Hoeve en H. Zijlstra.
Het staat thans wel vast dat alle op
varenden van het Nederlandse motor-
kustvaartuig Gemma, dat bij Biarritz
op de rotsen verging, het leven hebben
gelaten, 3 Groningers, 2 uit Schevenin-
gen, 1 uit IJmuiden en 1 uit Utrecht.
Ten Noorden van Borkum verging het
Duitse schip Irene Oldendorff van 1700
ton. De 21 leden der bemanning ver
dronken.
Van het Noorse tankschip Trix sloe
gen in de golf van Biscaye de kapitein
en de derde stuurman overboord, toen
de brug werd weggevaagd. Vijf andere
leden der bemanning werden gewond.
Drie zeelieden van het Duitse schip
Helmuth dat te Groningen lag, zijn
Oudejaarsnacht bewusteloos geraakt,
daar in hun verblijf geen ventilatie was.
Twee zijn overleden.
Te Stockholm zijn op het Zweedse
schip Ingeborg bij een brand aan boord,
de Ned. stoker Harms en twee Zweden
omgekomen. Zij werden in hun slaap
verrast door de brand, die veroorzaakt
werd door een weggeworpen brandende
sigaret.
Op weg van Hamburg naar Amerika
is het Amerikaanse schip Flying Enter
prise ten Zuiden van Ierland vergaan.
Passagiers en bemanning gingen bij zeer
ruwe zee in de boten of sprongen in de
jjskoude zee, toen het schip 60 graden
slagzij maakte. 15 hunner kwamen pre
cies bij de jaarwisseling met de South
land in Rotterdam aan. De rest werd
door andere schepen aan boord geno
men. De kapitein weigerde het schip te
verlaten, dat naar latere berichten mel
den, nog drijvende in.
Zoals zovelen hebben wij vol be
langstelling de nieuwbouw gevolgd,
welke door de Gemeente in de bui
tenwijken tot stand werd gebracht.
Vaak gingen wij een kijkje nemen, om
te zien welke vorderingen hadden
plaats gehad en onwillekeurig welde
een gevoel van trots in ons op bij de
gedachte wat mensenhanden hier
steen voor steen bouwden en met een
beetje chauvinisme dachten we ook
met voldoening „wat breidt Sneek
zich lekker uit”.
Vreugd gaf het ons wanneer wij
’s avonds in de reeds gereed gekomen
woningen de schemerlampen zagen
branden als een symbool van stille
huislijke vrede en bij een bezoek
troffen wij een gezin, dat jaren in een
éénkamerwoning geleefd had, waarbij
vijf personen op een zolder moesten
slapen.
De moeder zei: ,,’t Was eerst wel
moeilijk wat de huur betreft, maar ik
zou niet graag tx ig willen. Nu weet
ik pas dat ik leef”. Ir dit gezegde lag
al haar doorgestane ellende en leed
besloten, en hoe velen hunkeren nog
naar een ruimere zonnige woning.
Hoeveel jonge mensen, die een gezin
willen stichten moeten nog geholpen
worden
U kent ze alle in uw naaste omge
ving. U kent de morele en geestelijke
gevaren, die deze toestanden in zich
sluiten. Nu vraagt de Gemeente
„Werkt met ons samen, zodat gezegd
kan worden „ook Sneek zal bouwen in
1952”Maar Sneek moet bouwen,
het leed moet bestreden worden.
Wie helpen kan, zou die zijn mede
burger de vreugd, de gezondheid wil
len onthouden?
Wanneer men goed doet is het pret
tig daarvan een tastbaar bewijs te
zien een tastbaar bewijs van 75
nieuwe woningen.
Schrijft daarom in op de 4 Wo-
ningbouwlening 1952. Ook i_ij die over
een smalle beurs beschikken kunnen
helpen in de bestaande nood te voor
zien.
Doe het nog deze week. De plaatse
lijke Bankinstellingen en de Ge-
meente-ontvanger geven u alle inlich
tingen.
Katholieke Arbeiders Beweging
Afd. Sneek.
„De nije halding fan in
nij geslacht”,
wie it ünderwerp fan de rede fan de
hear van der Mark. Der wurdt wol sein,
dat de jongerein gjin idealen mear hat
en net fül genóch is, mar as der hjoed
de dei oer it rjocht fan de Fryske tael
prae wurdt, dan stimt ek de jongerein
dat rjocht mei, aldus spreker. Hy joech
inkelde oarsaken oan, hwêrom de jonge
mlnsken tsjintwurdich sa materialistysk
binne. De heechste idealen binne jild
fortsjinne en soasjale wisslchheit. De
oare komme op it twadde plan. Fierder
bispriek hy it greate probleem fan de
frije tiid en syn konklüzje wie. dat ek
de Fryske jongerein wer oan it wurk
moat. En der is wurk bij de rüs yn de
Fryske Biweging. As der wurk levere
wurdt kin it nije jier alles bringe!
OUDEGA (W.) Op de avond van
Nieuwjaarsdag gat het Chr. Muziek
corps „E.M.M.” alhier zijn jaarlijkse uit
voering in Ons Gebouw, maar vooraf
werd ’s middags eerst een gratis uitvoe
ring voor de kinderen gegeven, waar
voor, het ongunstige weer ten spijt, zeer
veel belangstelling bestond, ’s Avonds
waren de ouderen in de gelegenheid het
corps te horen, en nu was het gebouw
geheel bezet. Meester de Boer opende
met het laten zingen van ps. 103 1, be
geleid door het corps, leidde daarna de
bijeenkomst in door het lezen van deze
Norfmahl* Chr Zanéver psalm in het Frles en ging daarna voor
NOgmaa s unr. tangver. in gebed A1 de nummers die het corps
deze avond onder leiding van zijn wak
kere directeur, de heer Feenstra, ten
gehore bracht, getuigden van degelijke
studie en werden door het publiek dan
ook zeer gewaardeerd. Het is stellig al
ler wens dat E.M.M. doorgaat de mu
ziek op zo een uitstekende wijze te be
oefenen. Ook het luimige gedeelte van
de avond viel bijzonder in de smaak, zo
dat directeur, muzikanten en toehoor
ders met veel genoegen kunnen terug
zien op deze geslaagde avond, die na het
zingen van Gez. 180 1, wederom bege
leid door het corps, op de gebruikelijke
wijze gesloten werd.
Veel groter dan de jubilaris ooit had
durven vermoeden was de belangstel
ling op de receptie, die de heer W. de
Vries op Nieuwjaarsdag hield ter gele
genheid van zijn gouden jubileum bij en
zijn afscheid van de Gemeentereiniging.
Op het hoogtepunt van het feest was
het ruime zaaltje van het voor deze ge
legenheid feestelijk versierde Tempelie
renhuis zelfs te klein om alle gasten te
kunnen bevatten, zodat een deel van de
muzikanten van het Stedelijk Muziek
corps,. dat de jubilaris een muzikale hul
de bracht, met een staanplaats op de
trap genoegen moest nemen.
De burgemeester, die met de beide
wethouders en de directeur van de Gem.-
reiniging aanwezig was, sprak de heer
de Vries in hartelijke en zeer waarde
rende bewoordingen toe, waarna hij hem
de gebruikelijke gratificatie ter hand
stelde.
Het Departement Sneek van de Maat
schappij voor Nijverheid en Handel was
vertegenwoordigd door de heren Ir v. d.
Poel, voorzitter en Th. W. Zandstra,
secretaris, van wie eerstgenoemde even
eens een toespraak hield en de jubilaris
de gouden medaille van de Maatschappij
met het bijbehorend vererend getuig
schrift aanbood.
Verder werd hij o.a. ook nog toege
sproken door een vertegenwoordiger van
de I.O.G.T. en ontving hij zeer veel
bloemen en geschenken van de directie,
de collega’s, de Bond van Overheidsper
soneel, de Goede Tempelieren enz., ter
wijl ook enkele burgers een cadeautje
zonden. Voorts waren er vele schrifte
lijke gelukwensen, w.o. een op rijm van
de oud-directeur, de heer M. Schriemer.
Telkenjare geven wij een overzicht
van films welke in het afgelopen jaar in
het Amicitia Theater zijn vertoond. Wij
zullen ons nu beperken tot het opsom
men van de films die elders en ook hier
van zich lieten spreken. Een van de
films waar ook hier veel om te doen is
geweest, is „Zo begint het leven.” Veel
zullen wij er hier niet over zeggen, doch
we mogen wel de opmerking maken dat
deze film door de gezonde opvatting van
het publiek hier en elders met eerbied
en rust werd gevolgd. Odette Churchill,
Vlam en de Pijl, Berliner Ballade,
Staatsgeheim, Annie get your gun, Va
der van de Bruid, De Erfgename, Ónder
Moeders Vleugels, Kinderen van de
Straat waren de films die in de eerste
maanden werden vertoond engelijk el
ders een groot succes hadden. Wiener
Madeln, Voordeliger per dozijn, Maria
Goretti, Kleine mensen op de grote weg,
Vrouwenkamp Borneo, Opmars zonder
genade, Francis, Gevleugelde Kruis
vaarders, Als mijn vrouw dat wist, Tea
for Two, Doorbraak en Mannen waren
de films die tijdens de zomermaanden
werden vertoond en de vreemdeling lie
ten. weten, dat Sneek op filmgebied zijn
mannetje stond, Adams rib, Macbeth,
Kapitein Horatio Hornblower, Die
Nachtwache, Louise Lotte, Vier in een
Jeep, Vrouwen zonder naam, Complot
van het Houten Paard en Lach en Ver
geet waren de films die het laatste wer
den vertoond. Inderdaad dus voor elck
wat wils en wederom een jaar waarin
de geregelde bioscoopbezoeker veel
heeft kunnen genieten.
In een gesprek met de heer Miedema
deelde deze ons mede, dat ook dit jaar
wederom vele films van de wereldpro
ducties hier zullen draaien, die reeds
thans tot de grote massa zijn doorge
drongen. Een van die films wordt reeds
volgende week vertoond en wel „Sim-
son en Delila” (waarvan in dit nummer
meer). Dan zult U nog kunnen zien „The
big carnival”, „A place in the sun”,
When worlds collie10, Mr. Music, Wake
Island. Deze films zijn alle van Para
mount. De Fox productie houdt ook vele
beloften in en hiervan worden vertoond:
Aan de Rivièra, Telefoon voor U, No
way out, Panic in the Streets, David en
Batsheba, The Frogmen, Halls of Mon
tezuma, Bird of Paradise en enkele goe
de showfilms. De Warner productie,
welke ook wordt vertoond, brengt dit
jaar: Tramlijn Begeerte, Lullabye of
Broadway, Strangers on a train, On
moonlight bay, Man of bronze en Room
for one, terwijl ook films van Doris Day
in deze productie zijn opgenomen. Dan
staat nog op het programma: films van
de Nederlandse productie, waarin we in
de eerste plaats mogen vinden „Hoff
mans vertellingen”, The scarf, Baker
sprookje, De Rivier, We gaan naar Mon
te Carlo, en enkele films die nog niet
bekend zijn, doch waarvan grote ver
wachtingen worden gekoesterd.
„Reeds maanden zijn wij bezig de
films voor het komende jaar uit te zoe
ken”, aldus de heer Miedema, „doch wij
zijn ervan .overtuigd dat de films van
het komende jaar beter zullen zijn dan
van vorige jaren. De reden hiervan is
moeilijk op te sporen, doch wij zullen
mede profiteren van de grote zorg die
de Amerikaanse Studio’s besteden aan
hun films in verband met de grote tele-
visie-concurrentie. Dat zij daarin groten
deels geslaagd zijn, blijkt wel uit de stij
gende belangstelling in Amerika.”
De reis van Churchill naar de Ver.
Staten en de aarzelingen van West-
Europa om definitieve besluiten ten op
zichte van de door de Ver. Staten be
geerde eenheid, in het bijzonder wat het
Europese leger betreft, te nemen, wor
den natuurlijk ook te Moskou met
scherpe aandacht gevolgd. Ook daar
verwacht men geen grote resultaten van
Churchills reis in ’t bijzonder gelooft
men dat het grote verschil van mening
tussen Londen en Washington over de
houding tegenover rood China aan te
nemen er scherp door aan het licht zal
komen. De laatste tijd schijnt Amerika
zelfs weer hoop te hebben dat Tsjang
Kai Sjek nog eens weer eens kans in
geheel China zal krijgen. Tsjang Kai
Sjek sprak dan ook al van een moge
lijke invasie van zijn troepen in 1952
op het Chinese vasteland, waarvan En
geland echter geen enkel resultaat ver
wacht. Toch acht men de geruchten
over een dergelijke invasie in diploma
tieke kringen een reden te meer waar
om rood China van het Koreaanse avon
tuur af wil; het wil zich voorbereiden
op alle mogelijke eventualiteiten. De on-
derhandelingen over een wapenstilstand
in Korea zouden door het Noorden nog
slechts wat slepende worden gehouden
om Moskou en Peking er zijn onder-
handelingen tussen deze beide hoofd
steden gaande gelegenheid te geven
tot overeenstemming te komen over wat
er precies moet gebeuren als eenmaal
deze wapenstilstand is gesloten. Terwijl
Moskou nu enerzijds meent dat het
overleg tussen Churchill en Truman
weinig zal opleveren, ziet het anderzijds
de economische gevolgen van de zware
militaire lasten in de West-Europese
la.nden. Dit schijnt de Russen opnieuw
hoop te hebben gegeveq op een kans een
splitsing te veroorzaken tussen de mo
gendheden van het Atlantisch pact. Ter
wijl het aanvankelijk leek dat Moskou
wegens de groeiende militaire kracht
van de Atlantische landen dit jaar
slechts te kiezen zou hebben tussen een
werkelijke oorlog of een loslaten van de
methoden van de koude oorlog, schijnt
het thans hoop te hebben West-Europa,
Engeland incluis, losser van Amerika te
kunnen maken, als Churchills missie mis
lukt. Het meent dan een kans te heb
ben de Ver. Staten min of meer te kun
nen isoleren. De vrijlating der door Rus
sische jachtvliegtuigen tot daling in
Hongarije gedwongen Amerikaanse
vliegers tegen slechts een boete, na
dat de Ver. Staten Rusland hadden doen
weten, dat zij een strenge bestraffing
dezer vliegers i og in de Assemblée der
V. N. te Parijs door Wysjinsky uitdruk
kelijk geëist zeer hoog zouden op
vatten, wqst er nog eens op dat de
Russen geen grote oorlog willen. Het
staken van de Russische aanvallen op
Churchill kan anderzijds betekenen dat
zij naar een of andere vorm van ver
zoening met W.-Europa streven,
waarbij de verklaring van Churchill, dat
hij, in tegenstelling met Truman, bereid
was naar Moskou te komen om te trach
ten een betere verstandhouding met de
Russen te bereiken, hun enigszins in de
kaart speelt. In Rusland wordt voorts
gepleit voor een nog intenser vredes-
propaganda in dit jaar dan tot nu,
waarmee men dan wel vooral indruk
zal trachten te maken op het benarde
W. -Europa. Dat alles luidt blijkbaar de
nieuwe phase van de Russische politiek
om scheiding tussen W.-Europa en Ame
rika te brengen, in. Of ze succes zal
hebben is een andere vraag waarvan de
beantwoording ook afhangt van het re
sultaat van de Amerikaanse verkiezin
gen in dit najaar, wint daar het nieuw
isolationisme van Taft dan speelt dit
de nieuwe Russische politiek slechts in
do kaart.
Trouwens het laatstgenoemde plan
dat betreffende de reorganisatie van de
Nato zou ook een diepgaande studie
van de aangesloten kleine landen ver
gen. Reeds bij de conferenties over de
vorming van het Europese leger er
is vorige week een te Parijs gehouden
tussen de zes betrokken landen: Frank
rijk, Italië, W.-Duitsland en de Bene
lux is gebleken, dat de regeringen
der kleinere landen, België nog iets
meer dan Nederland, bezwaren hebben
tegen al te grote bevoegdheden van het
boven-nationalè orgaan dat dit leger
zal besturen. Nederland had er in t
bijzonder bezwaar tegen dat de totale
uitgaven voor dit leger door bedoe.d
orgaan zouden worden vastgesteld
waarna ieder land zijn bijdrage maar
zou hebben te betalen. Nederland
wenste aanvankelijk zelf de begroting
voor zijn eigen contingent in handen te
houden, doch zou later genoegen geno
men hebben met vaststelling der uitga
ven door het bedoelde boven-nationale
lichaam, mits dit met algemene stem
men geschiedde, waartegen echter de
grote landen weer bezwaar hadden.
Men werd het dus o.a. over de financiële
kwestie nog niet eens en een nieuwe
conferentie over dit dringende vraag
stuk is nodig. Men kan zich de bezwa
ren der kleinen wel voorstellen, hun
ervaringen der naoorlogse jaren waren
ten deze niet gunstig, zowel in de on-
derhandelingen met Duitsland als Japan
werd te weinig rekening gehouden met
de belangen der kleine geallieerden.
Men behoeft maar te denken aan het
besluit, dat de groten te Washington na
men over het door de Duitsers in het
bezette gebied gestolen en in Zwitser
land ondergebrachte goud, waardoor
het Nederland thans niet mogelijk is zijn
aandeel van dit goud van Zwitserland
op te eisen, om een bittere smaak in de
mond te krijgen. Anderzijds is het te
hopen, dat de kleinere landen tegenover
het plan voor het genoemde boven-natio
nale orgaan mits ook hun belangen
behoorlijk zijn gewaarborgd niet al te
aarzelend optreden, want het schijnt
een veelbelovend begin te worden. Er is
in de al genoemde conferentie te Parijs
overeengekomen dat een Europese de-
fensie-gemeenschap een uitvoerend com-
missie-orgaan, een Assemblée, een mi
nisterraad en een gerechtshof moet om
vatten, waarin dus in beginsel een or
gaan voor totale Europese samenwer
king aanwezig is. Zo’n lichaam biedt
alle mogelijkheden tot groei naar een
besturend orgaan voor een Europese
federatie. Maar deze totale Europese
samenwerking blijft voorlopig nog toe
komstmuziek, we kunnen dat ook aflei
den uit de aarzelende houding welke
enkele betrokken landen rpiog aannemen
tegenover het plan—Schaman. Het is
door het Nederlandse pa;Ljment aange
nomen, ook door de Fr^^g nationale
vergadering, doch het i de Franse
senaat nog moeten passer welke even
afwacht, wat de Duitse «ondsdag zal
s
