Vereniging voor Crematie A.V.V.L-
Al meer den f 480.000
ingeschreven
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
Een ontluistering onge
daan gemaakt
j
De Vrijz. Herv. Lidmaten staan voueJig
achter hun bestuur.
9K u
DINSDAG 22 JANUARI 1952
7e Jaargang No 6
L KIEZEBRINK
Redacteur
De klokken van Woudsend
Lezing Dr. Zeylmans
Receptie Scheidsrechtersver
Sneek
tiamer van Koophandel
en faDnenen
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD
Verloting
Kon. Zeilver. Sneek
KLtlNZAND le-e
Lucas Sijtstna overleden
Zware en langdurige
herhalingsoefeningen
Onze kolenvoorzien^ng
Feestavond Studiesporl
Ver. voor Landaanwinning
-Pb
SNEEKER NIEUWSBLA
zb/2
j
H. Halbertsma.
INGEZONDEN MEDEDELING.
„De ontwikkeling van het mo
derne bewus’ zijn en het ont
staan der neurosen”.
als het Stadhuis en verdient waarlijk
niet op zulk een onverschillige wijze te
worden behandeld als tot op heden is
geschied. Men zou ter vc betering al
kunnen volstaan met het aanbrengen
van vensterroeden van de oorspronke
lijke afmetingen, terwijl het ook moge
lijk moet zijn de huidige deur te vervan
gen door een minder weerzinwekkend
exemplaar. Is zulk een Secretarie nu
wel in overeenstemming met een stad
als Sneek? Ik schaam mij althans, wan
neer vreemdelingen daar een opmerking
over maken.
Maar laat ik niet besluiten met een
droef geluid, en de hoop uitspreken, dat
de hamerslagen van Hofstra de schone
slaapster Bouwkunst, die in Sneek hon
derd jaar heeft geslapen, hebben ge
wekt en dat zij haastig mag brengen,
wat onze stad in die eeuw steeds meer
moest ontberen: stadsschoon.
Inschrijving tot 1 Februari
verlengd.
WOUDSEND. Voor enige tijd zijn de
klankborden van de klokken der Herv.
Kerk alhier veranderd. Het geluid der
klokken komt daardoor by het slaan en
luiden veel beter tot zijn recht. Thans
is een nieuwe en modern verlichte wij
zerplaat aangebracht. Men kan nu bij
avond op grote afstand de juiste tijd
opnemen.
Verschijnt:
DINSDAGS en VRIJDAGS.
Administratie:
Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co.
Kantoor: GROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
<etlauue ad< es
Advertentieprijs 15 ct. pe: m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager.
Abonnementsprijs f 3.— pet halt
jaar. Franco per post t 3.75 pet
half jaar.
Giro 50748 ten name van Firma
E. J. Drijfhout, Sneek.
Er zijn weinig mensen in de tegen
woordige tijd, die niet gekweld worden
door een onbehaaglijk gevoel van span
ning. Dit kan zich uiten in een oneven
wichtigheid en prikkelbaarheid, vari
ërend van een lichte nervositeit tot een
vaag beleefde angst. Maar ook is er
meestal een niet begrepen schuldgevoel.
Het is een beleven van een zekere on
macht in de verhouding van mens tot
mens, die zich uit ook op elk maat
schappelijk gebied. Alsof de menselijke
vermogens ergens te kort schieten, de
ziel een armoede heeft en krijgt, die oor
zaak wordt van de nood van deze tijd.
Er is een algemene vraag naar inzicht
in de oorzaak van de verarming ondanks
de grote technische vooruitgang. Waar
moet de mens de kracht zoeken en vin
den om te komen tot een werkelijke
verhouding met zichzelf en de omge
ving, waar vindt hij de zin van zijn be
staan. Het is daarover, dat Dr Zeylmans
Vrijdag 25 Januari een lezing houden
zal in café Hanenburg. (Zie advertentie)
N. LOFVERS.
beurd. Maar vroeger stelde men zo wei
nig prijs op antiquiteiten en gingen zij
voor een appel en een ei vaak Friesland
uit.
Een verdieping had het oude Sneker
Stadhuis niet, alleen een fors arkeneel
boven de ingang, en twee hoge schoor
stenen aan weerszijden van de nok op
het dak. Achter tegen het gebouw in
het midden stond een traptorentje, be
kroond met een uivormige spits. Hierin
hing al ’tzelfde klokje van nu nog in de
Stadhuistoren. Het werd in het jaar
1628 te Sneek gegoten.
Men vestigt er onze aandacht op, dat
in ons verslag van deze receptie de heer
H. de Jong als voorzitter vermeld werd,
hg was echter waarnemend voorzitter;
de voorzitter, de heer J. H. Meyer, was
verhinderd aanwezig te zijn; met hem
vormen het tegenwoordige bestuur de
h.h. M. Steegstra, secretaris- G. v. d.
Ploeg, penningmeester; P. Hartkamp,
tweede secretaris en H. A. de Jong, al
gemeen plaatsvervanger.
Te Irnsum is de oudste mannelijke in
woner van onze provincie, Lucas Sytsrna
overleden. Hij was 16 Augustus 1951
101 jaar geworden en geboortig uit
Bozum.
Ter wille van de zo snel mogelijke op
bouw van onze verdediging zullen dit
jaar de herhalingsoefeningen zeer zwaar
en langdurig zijn. Enkele onderdelen
zullen zelfs 85 dagen in dienst moeten
komen.
In September/October wordt in W.-
Duitsland een internationale oefening
gehouden waaraan 60.000 70.000 man
Nederlandse troepen zullen deelnemen.
Hieraan zullen de 2e en 3e divisie deel
nemen. De 3e divisie bestaat uit de lich-
tingsploegen 1952 2 en 1951 1 en 2.
De ploeg 1950 2, welke op 1 Februari
afzwaait komt weer 30 dagen op, de
officieren en onderofficieren 47 dagen.
De 2e divisie vormen de dienstplichtigen
die in Indonesië dienden, de derde ge
vechtsgroep daarvan komt 43 dagen op,
officieren en onderofficieren 60 dagen;
de andere gevechtsgroepen 37 dagen
resp. 54 dagen. De staven komen wat de
soldaten betreft 43 dagen op, 60 dagen
de officieren en onderofficieren. Terri
toriale troepen: opkomst 13 dagen voor
de soldaten, 20 dagen officieren en on
derofficieren. De burgemeesters zullen
gerechtigd zijn direct kostwinnersver
goeding uit te betalen; werkgevers mo
gen opgekomenen niet ontslaan; onge-
huwden krjjgen een vergoedingsregeling
(o.a. voor het doorlopen van kamerhuur),
verzoeken tot vrijstelling voor examens
zullen zo mogelijk, maar niet vrijgevig,
worden ingewilligd. Daar bij de grote
oefening in Duitsland, Nederland ver-
moedelyk étappegebied zal worden, zal
de vordering van ongeveer 500 auto’s
mogelrjk worden gemaakt.
In zijn nieuwjaarsrede heeft de voor
zitter van de Kamer i Koophandel en
Fabrieken voor Friesland, de heer J. W.
Koopmans o.a. gewezen op de onhoud
bare toestand aan de Leeuwarder vee
markt, eerste eis is dat aan de huidige
verkeersbezwaren een einde komt. Met
ingenomenheid vermeldde spr. het voor
nemen van de regering het betrekkelijk
goedkope aardgas in du eerste plaats
ter beschikking te doen komen van het
Noord-Oosten van het land; met de aan
leg van een pijpleiding wordt binnen
kort begonnen en nog in de eerste helft
van dit jaar wordt gasaanvoer ver
wacht. Voorlopig is voor dit deel van
Nederland 45 millioei M3 per jaar be
schikbaar, die evenveel energie c >-
leveren als 90 mill. M" stadgas; ook
onze provincie zal aan deze aardgaslei
ding worden aangesloten. Ook gaf spr.
als zijn mening te kennen, dat al had hij
begrip voor de kwestie van de Friese
taal, overdreven optreden in dezen el
ders in het land weerstanden zouden
kunnen oproepen, waardoor het alge
meen economisch belang van Friesland
geschaad zou kunnen worden.
Er is een overeenkomst met W. Duits
land gesloten waardoor enkele Ned.
mijnen hun kolenwinning, die tot de
Duitse grens gevorderd was, over die
grens kunnen voortzetten. Dit betekent
dat we gedurende 40 a 50 jaar onze
kolenproductie per jaar met 200.000 a
300.000 ton uit Duits gebied kunnen ver
hogen, waarvoor 1.per ton conces-
sierecht aan Duitsland moet betaald.
Het is ook een belangrijke besparing
van -dollai leviezen; we dekken thans
van ons kolentekort van 6 millioen ton
per jaar, 3 millioen in Amerika.
Op Woensdag 16 Januari hield de Ver.
van Vrijzinnige Hervormden een ver
gadering van vrijzinnige lidmaten. De
opkomst overtrof alle verwachtingen:
de bovenzaal van „Fredehiem” kon nau
welijks de aanwezigen bergen.
Na het zingen van Gezang 180A 1
en 2 opende de voorzitter, de heer B.
Jonkmans, de vergadering. Hij zette uit
een, dat de aanleiding tot deze vergade
ring was het besluit van Ds. van San
ten om het beroep naar Drachten aan
te nemen. Uit de preek „Schipper naast
God’ is reeds gebleken, welke motieven
hier een rol hebben gespeeld. Door dit
alles wordt het bestuur opnieuw ge
plaatst voor de opdracht om een oplos
sing te zoeken voor de voorziening van
het werk in en rondom de vrijzinnige
groep. De bedoeling van deze avond
was allereerst nader op de achtergrond
van de jongste ontwikkeling in te gaan;
ten tweede, de vrijzinnige lidmaten zelf
de gelegenheid te geven om hun mening
kenbaar te maken; en tenslotte de ver
gadering het vertrouwen te vragen voor
de wijze, waarop het bestuur besloot te
gaan handelen.
Ds. van Santen gaf daarna een uit
voerig overzicht van zijn contact met de
Kerkeraad sedert Februari ’49. Nadat
hij een resumé van do gebeurtenissen
had gegeven, die tenslotte tot zijn be
sluit om Sneek te verlaten, hebben ge
leid, ging hij in het bijzonder in op het
verschil van wijze, waarop door de ker
keraad enerzijds en het bestuur ander
zijds, zijn positie werd beschouwd. Tot
een werkelijk geestelijke ontmoeting kon
het in deze jaren niet komen, omdat
men leefde in een na-Gemeente-opbouw-
tijd. Het Kerkelyk Gesprek, op andere
plaatsen met succes gevoerd, verzandde
in een onderzoek naar de al of niet aan
vaardbaarheid van de vrijzinnige theo
logische inzichten. Ds. van Santen be
sloot zijn uiteenzetting met er op te
wijzen, dat er ook binnen de Sneker
oithodoxie duidelijk een andere stroming
merkbaar is, die met toenemend onbe-
De schoolvereniging Studiesport van
de R.H.B.S. hield Donderdag haar goed
bezochte feestavond in Amicitia. Na het
openingswoord van de presidente, mej.
F. Visser, waarin ze de aanwezigen
welkom heette, en gezamenlijke zang
van het H.B.S.-lied, speelden Sietske
Lootsma en Hielke Tromp enige quatre
mains en zong een meisjeskoor onder
leiding van de heer Gezlnus Schrik; bei
de muzikale prestaties verwierven veel
bgval. Dat was niet minder het geval
met het dansje van een aantal meisjes,
wegens verhindering van de heer Kan jr
geleid door een juffrouw, wier naam on
juist werd vermeld, maar dat mocht
niet hinderen aangezien ze toch maar
Zonde rvan heet. Dit deel van het pro
gramma slokte nogal wat tijd op, zodat
het al over negenen was voor met het
blijspel ,,’n Wespennest” van J. W. v. d.
Heiden en Henk Bakker kon worden be
gonnen. Een stuk dat de jongelui ken
nelijk lag; dit vrolijk spel van vacantie-
geneugten was hier niet onbekend, maar
-houdt goed repertoire; het is dan ook
alleszins speelbaar, al is het meer kluch
tig dan geestig. Het gaf een twaalftal
jongelui gelegenheid voor het voetlicht
te komen, voor het merendeel nog een
debuut ook, en met elkaar zorgde dit
groepje voor een prettig verloop van de
avond. Zonder anderen te kort te doen
en zonder te letten op de belangrijkheid
hunner rollen, mogen wij misschien en
kele speelsters en spelers uitpikken die
door natuurlijk spel opvielen, nl. „Alida”
een wel zeer jong speelstertje, dat
naar wij menen pas haar loopbaan aan
de H.B.S. begon, en van wie Studie
sport en de trouwe bezoekers van haar
avonden nog veel plezier kunnen be
leven „Doortje”, Gerrit Koeman” en
„Flip”. Met dit alles is niet gezegd dat
de andere en ook de hoofdrollen niet cot
hun recht kwamen, want al met al mag
deze opvoering geprezen worden als
een op zeer behoorlijk peil staande,
waarvan het publiek heeft genoten, wat
het dan ook niet onder stoelen en ban
ken stak; er vas veel applaus.
'n Goede opvoering dus, dank zij ook
de beproefde en weer knappe regie van
de heer en mevrouw Leppink. Aan het
slot de huldiging van dit paar en vele
anderen met woord en geschenk door de
presidente, waarna dansen met de ook
al tussen de bedrijven bedrijvige Amalfi
swinging stars als voortreffelijke muzi
kale medewerkers. H.B.Z. had voor een
uitstekende toneelaankleding gezorgd.
Dit Stadhuis was in het jaar 1730 dus
afgebroken. Op Pronck’s tekening zien
we het al niet meer, wel de nieuwe
gevel, zoals deze in het jaar 1736 was
gereed gekomen. Ook al de stoep van
het jaar 1745, zodat de tekening na dit
jaar moet zijn gemaakt. Maar ook vóór
het jaar 1760, want toen, zo schrijft
Napjus, werd de erste steen gelegd van
de verdere verbetering van het Stad
huis. Dit geschiedde door juffer Titia
Frieswijk, dochter van de toenmalige
stadssecretaris Jacobus A. Frieswijk,
met een zilveren t. -ffel. Deze troffel
wordt nog steeds op het Stadhuis be
waard. In 1762 was men klaar. De
voorgevel werd ni. opgetrokken tot dub
bele hocgte, zonder dat er een naad te
ontdekken viel met het werk, geleverd
in de jaren .730 tot 1736. Vercier was
er een nieuwe dakruiter aangebracht,
schitterende binnenbetimmeringen, een
rijk besneden trap, en rijk stucwerk in
de hal of het „plein”, gelijk men toen
zeide.
Op Pronck’s tekening zien we nu ook
de beide lantaarns op de stoep prijken,
zo duidelijk, dat zij ge.iakkelijk weer
zouden kunnen worden nagemaakt: in
doorsnede vierkant, onder smaller dan
boven. Lantaarns, die hopelijk spoedig
op Hofstra’s wapens zullen volgen, als
onmisbare uitrusting van het zo edele
bordes.
Wij zijn dus op de goede weg met de
Marktstraat; eindelijk schijnt het getij
te keren, dat van Sneek een steeds le
lijker stad maakte, de lelijkse van de elf,
gelijk wel eens gezegd is. Als men eens
nagaat, hoe de Marktstraat er voor an
derhalve eeuw uitzag, en hoe thans,
dan is het om in tranen uit te barsten.
Het duidelijkste komt dit uit op een
schilderij van het jaar 1788, de Markt
straat te Sneek voorstellende en waar
op vele huizen zeer nauwkeurig zijn
weergegeven. Het schilderij is sedert
het jaar 1912 spoorloor verdwenen, maar
gelukkig bezitten wij er nog een foto
van, welke wij te danken hebben aan
Ds. G. A. Wumkes, toentertijd predi
kant te Sneek. Op dit schilderij komen
zulke prachtige huizen voor, dat men
zich voor het hoofd slaat dat Sneek dit
hagen de gang van zaken gadeslaat en
die steeds meer gaat Kie_-i voor een
gezamenlu Hervormd optrekken.
Van de” gelegenheid, die hierna werd
geboden óm vragen to stellen, werd een
ruim gebruik gemaakt en tai.oze ophel
deringen konden woroen gegeven.
Tenslotte zette de voorzucer tMeen,
op welke wijze men verder wilde han
delen. Door voorlezing van de blief, ure
aan de kerkeraad was verzonden, nam
de vergadeiing kennis van het vas-e be
sluit om tot een oplossing op korte ter
mijn te geraken, onechts op tv.w-nei
wijze, nl. uoor een ox—cieie ui„aing aan
.de plaatselijke gemeente, of aan de pro
vinciale kerkvergadering, kan een nieu
we predikant voor dit werk berouwen
worden. De inschakeling van vrijzin
nige kerkeraads- of commissieleden was
daarbij van beslissend belang. Voors
hands was het bestuur niet bereid, tot
een eigen voorziening over te gaan, ten.
zij van werkelijke onwil sprake zou zyn.
Na een kernacutig betoog, waarin de
voorzitter er op wees, dat een levend
gemeente-zijn de beste bijdrage tot op
lossing der moeilijkheden zou zijn, sprak
de vergadering unaniem uit, vohuuig
net beleid van het bestuur te onder
steunen. Nadat de heer B. Oosteiiioff
namens de vergadering het bestuur
dank had gebracht voor alle tijd en
zorg aan het verenigingswerk in de af
gelopen jaren besteed, sloot de voorzit
ter de vergadering na het hebben laten
zingen van Gezang 189.
alles heeft laten afbreken en door wan
staltige bouwsels heeft doen vervangen.
Er is nu niets meer aan te doen, mis
schien kan een mooi bouwwerk op de
plaats, waar nu de leegte van de afge
brande Waag ons toe grijnst, nog veel
goed maken. En als men op de duur
toekomt aan de uitbreiding van het
Stadhuis, wie weet hoezeer een kunst
zinnig architect de M -ktstraat nog
weet op te halen, als daartoe enkele
panden mochten worden afgebroken.
En tot slot, zou ik zelf een voorstel
mogen doen? In het jaar 1928 heeft
men het Stadhuis de vensters met roe
den weer teruggegeven, die in het jaar
1922 door afgrijselijk-lelijke spiegelrui
ten waren vervangen. Waarom de gevel
van de naastgelegen Secretarie ook niet
op zulk een wijze behandeld? Deze
gevel stamt immers uit dezelfde eeuw
Vos uit Groningen. Deze commissie heeft
naar een oplossing gestreefd, welke voor
alle groepen aanvaardbaar is. Voortaan
zal crematie geoorloofd zijn, als de over
ledene bij testament of codicil (aan
hangsel) te kennen geeft, dat hij na zijn
dood gecremeerd wil worden. By plotse
linge sterfgevallen is crematie mogelyk
als twee getuigen onder ede verklaren,
dat de overledene voor zijn dood de wens
heeft geuit verast te willen worden. Bij
kinderen beneden 18 jaar is een verkla
ring van de ouders voldoende. Deze ver
anderingen betekenen een grote voor
uitgang, maar een belemmering is dat
de bouw van een crematorium alleen door
crematieverenigingen mag geschieden en
dan alleen nog in een streek, waar de
bevolking niet tegen crematie gekant is.
Vooral voor de grote steden is deze be
paling een belemmering, want juist in
deze plaatsen bestaat door het gebrek
aan ruimte voor begraafplaatsen grote
behoefte aan crematoria. Wij moeten het
bereikte echter zien als een compromis
tussen de verschillende stromingen, al
veroordelen wy de houding van de groe
pen, welke tegen crematie zijn. Want
het Zijn juist deze groeperingen, die
steeds begrip voor haar opvattingen
eisen, volgens spreker terecht, maar dan
mag men verwachten dat zij t.a.v. de
vrijheden van andersdenkenden ook toe
schietelijk zijn. Pessimistisch zijn we
echter allerminst, aldus besloot de heer
Wijga zijn toespraak, want in een klein
aantal jaren verandert soms veel dat
hebben wij de laatste veertig jaar gezien
bij de economische structuur van ons
land en daarom behouden we ook
t.o.v. het crematievraagstuk ons opti
misme.
Na deze toespraak behandelde spr.
nog enkele vragen, waarna een aantal
lichtbeelden werd vertoond van het Cre
matorium te Westerveld. waarbij de heer
B. Schermer een explicatie gaf. Voor
een te maken excursie naar het Crema
torium gaven zich 28 leden op, zodat de
afd. Sneek op eigen gelegenheid naar
Velsen gaat.
Het zal vele Snekers niet zijn ontgaan,
dat de afgelopen veken een bekend en
gezien inwoner onzer stad, de heer G.
S. Hofstra, (de Bourbonstraat 42,
Sneek) een geheimzinnige bezigheid
verrichtte aan het bordes van ons stad
huis. Niet geheimzinnig, omdat de met
vaste hand geleide beitel in het verbor
gene iets te weeg bracht, maar geheim. j
zinnig omdat niet ieder aanstonds dui-
delijk was wat er au eigenlijk gebeurde.
Thans kan ieder het zien: de beide ovale
wapenschilden op de borstwering aan
gebracht en die wij nooit anders dan leeg
hebben gekend, ons aanstarende als
twee blinde ogen, zij hebben thans leven
gekregen, en prijken elk met een kun
stig uitgehouwen wapen. Geen wapens
die de heer Hofstra zelf heeft verzon
nen, maar wapens, die ook vroeger daar
waren uitgehouwen, vóór de nieuw sa
mengestelde municipaliteit van het jaar
1795 opdracht gegeven had deze op
stadskosten te laten uithakken, gelijk de
Franse beeldenstorm het allerwege zo
had gewild.
Later heeft men er spijt van gehad;
hoevele malen hebben de Snekers niet
de verzuchting geslaakt: stonden de wa
pens er maar weer op! En nu is het dan
zo ver. Wij mogen de heer Hofstra niet
alleen dankbaar zijn voor zijn vakman
schap, maar ook voor het denkbeeld, de
wapens aan te brengen, want, hebben
wy het goed, dan ging het plan daartoe
van hem uit.
Natuurlijk gingen de vroede vaderen
niet over een nacht ijs. In de eerste
plaats, zo vroeg men zich af, kon zulk
een verantwoordelijke opdracht aan de
heer Hofstra wel gegeven worden? En
zo ja, waar viel een waarborg te beko
men dat de juiste wapens werden aan
gebracht, juist zoals deze oorspronkelijk
ontworpen waren Tenslotte zou de
goedkeuring van Monumentenzorg ver
kregen moeten worden, voor met de uit
voering kon worden aangevangen. Er
zijn dus heel wat geleerde mannen ge
raadpleegd, heel wat gewichtige brieven
gewisseld, eer de eerste beitelslag aan
de Marktstraat weerklonk. Nu is dus
alles voltooid, een gelukwens zowel de
stad als de heer Hofstra waard.
Vraagt men, welke wapens zijn aan
gebracht, dan kan men in Napjus’ „Kro-
nyk van de Stad Sneek” beschreven vin.
den ,dat de stoep van het Stadhuis, zo
als -die in ongewijzigde vorm nog be
staat, in het jaar 1745 werd vervaardigd
door Gerben Nauta, stadsarchitect en
steenhouwer. Men mocht waarlijk wen
sen, in deze tijd nog zulk een bekwaam
en kunstzinnig man in Sneek te mogen
aan treffen, want Nauta’s werk behoort
tot het beste, op dit gebied in Neder
land te vinden. Napjus vermeldt boven
dien nog, dat op de wapenschilden de
wapens waren uitgehakt van Zijne
Hoogheid Willem Karei Hendrik Friso,
stadhouder van Friesland, en zijn ge
malin, Anna van Bronswijk. Dit was dus
een hoogst belangrijk gegeven. Men be
hoefde slechts een desbetreffende vraag
te richten aan de Hoge Raad van Adel,
om een nauwkeurige beschrijving te
verkrijgen van de beide wapens, gelyk
deze op de Sneker Stadhuisstoep moeten
zyn aangebracht geweest. Op grond van
deze beschrijving kon de heer Hofstra
twee tekeningen van de aan te brengen
wapens ontwerpen, en deze over bren
gen op de beide wapenschilden. Het uit
hakken was nu nog slechts een kwestie
van steenhouwerskunst. Voortaan kan
de nijdige leeuw aan de ene zijde, het
vurige paard met de eenhoorn aan de
andere zijde, weer iet~ bewaken wat de
moeite van het bewaken waard is.
Maar denkt U nu niet, dat we er zijn
met onze stoep. Immers, men moet wel
van elk gevoel voor lijn en vorm zijn
gespeend, als men niet de beide vleu
gelstukken om een lantaarn hoort sme
ken. Ook die werden eens als overbodig
beschouwd en naar de vuilnisbelt ver
wezen. Oudere Snekers zie ik intussen
al misnoegd opkijken; immers, tot aan
de restauratie vin het Stadhuis, in het
jaar 1928 stonden er nog twee lantaarns
op de vleugelstukken. Maar dit waren
zulke stijlloze meubelstukken, dat zij
door de architect zijn weggenomen; en
terecht. Dit waren ook de oorspronke
lijke lantaarns niet, doch ordinaire gas
lantaarns. Men had echter in 1928 ver
der moeten gaan dan het wegnemen, en
weer nieuwe aan moeten brengen in de
oude vorm. Wy kennen deze oorspron
kelijke vorm dank zij een merkwaardige
tekening van Cornells Pronck, getekend
omstreeks het jaar 1750 en voorstellen-
de de Marktstraat te Sneek. De teke
ning bevindt zich in het Prentenkabinet
van het Friesch Museum te Leeuwar
den. Op grond van Napjus is de teke
ning ten naastebij te dateren. Napjus
schrijft namelijk, dat het Sneker Stad
huis in het begin der 17e eeuw in een
vervallen toestand verkeerde, maar dat
het in de jaren 1730 tot 1736 aanmerke
lijk verbeterd werd. Er is een tekening
bewaard uit het jaar 1723, van de hand
van Jacobus Stellingwerf!, waarop dit
oude Raadhuis nog is afgebeeld. Het
doet zich voor als een hoogst eenvoudig
bouwwerk, niet te vergelijken met de
veel trotser stadhuizen van Bolsward
en Franeker. De 'ngang is juist in het
midden. Aan weerszijden twee vertrek
ken, elk verlicht door twee vensters met
kruiskozijnen. Onder de beide vertrek
ken was blijkbaar een grote kelder, zo
dat vóór de ingang een bordes was aan
gelegd, dat men met een dubbele trap
kon bestijgen. Op de borstwering prijk
ten vier heraldische leeuwen, elk met
een wapenschild in de klauwen. Twee
van de leeuwen hebben nog vele jaren
omgezwalkt in de tuin van de heer E.
Veen aan de Marktstraat, tot zij werden
gekocht door een lasthebber, die han
delde in opdracht van een heer uit Was
senaar. Zy moeten nu ergens in een
Wassen parse tuin staan. Zeer jammer
dat toen het Sneker Museum nog niet
bestond, het zou nu niet meer zijn ge-
Vrijdagavond jl. werd ten overstaan
van notaris J. Zijlstra de trekking ge
houden van de verloting van de Kon.
Zeilvereniging „Sneek”.
Ie prijs: waardebon van f 100 (in te
ruilen by leden (geen bestuursleden)
van de K.Z.V.S.) nr. 665
2e prijs: waardebon van f75 (zie bo
ven) nr. 4757.
3e prijs: waardebon van f50 (zie bo
ven) nr. 4110.
Verder zijn prijzen gevallen op de vol
gende nummers: 2209, 881, 4831, 489,
3471, 818, 3580, 210, 424, 4980, 3043,
147, 3059, 4476, 829, 3498, 3141, 4523,
4217, 2698, 1478, 4628, 4951, 2403, 1649,
4138, 2428, 2410, 4559, 2443, 3135, 3062,
1607, 3178, 325, 1606, 590, 2113, 2873,
928, 2402, 4974, 3512, 247, 4305, 3731,
4550. De prijzen kunnen worden afge
haald bij de firma IJme Bakker, Oos-
terdijk, Sneek, tot 31 Januari a.s.
VERTREK HM. „PIET HEIN” NAAR KOREA.
Vrijdag vertrok H.M. „Piet Hein” onder bevel van de Kapt. Luitenant
ter zee A. H. W. von Freitag Drabbe, uit Den Helder naar de
Koreaanse wateren, ter aflossing van Hr. Ms. torpedojager „Van Ga
len”. By het vertrek was de Marinierskapel der Kon. Marine aanwezig.
De afd. Sneek van bovengenoemde
vereniging hield Donderdagavond onder
leiding van voorzitter H. Jonker een
goed bezochte bijeenkomst in Zaal Piso,
waar als spreker optrad het hoofdbe-
scuurslid H. Wijga. Spreker stond eerst
stil by de totstandkoming in 1937 van
de Wereldorgar :atie op het gebied van
de Crematie, waarbij thans twaalf lan
den zij 1 aai gesloten, en vergeleek daar
na de crematie in ons land bij die in an
dere landen Nederland slaat by deze
vergelijking een pover figuur. Vooral ten
opzichte van de Scandinavische landen
komt ons land er slecht af. Want tegen
over Nederland met zijn éne crematori
um en twee crematies op elke honderd
sterfgevallen, steken Denemarken met
zijn twintig crematoria en 18% van
het aantal sterfgevallen, Noorwegen met
14 crematoria en ruim 15 en Zweden
met 29 crematoria en 15 vai de over
ledenen, wel zeer gunstig af. In de grote
steden in die landen zijn de cy'fers nog
veel gunstiger, hier ligt het aantal cre
maties zelfs boven de vijftig Door
dat de kerkelijke instanties in Zweden
eer voor- dan tegenstander zijn van cre
matie (zelfs wordt in dit land een cre
matorium door de kerk beheerd), vindt
men hier in een straal van 25 km een
crematorium, wat tot gevolg heeft dat
de kosten van crematie belangryk lager
zijn dan die van begraven.
Vervolgens besprak spreker uitvoerig
de verhouding tussen zijn vereniging en
de Facultatieve Vereniging voor Lijk
verbranding, die eigenaresse is van het
Crematorium te Velsen, en noemde het
verheugend dat het ledental van de Ver
eniging voor Crematie, sinds 1919, het
jaar van oprichting, verdubbeld is, wat
gezien de stilstand in de oorlogsjaren
een prachtige vooruitgang is. Met ge
noegen constateerde spr. dat Sneek door
net werk van de heren de Vries en
Schermer by de ledenwinning steeds als
voorbeeld kon worden gesteld, ook al
wordt de Sneker afdeling de laatste tijd
overvleugeld door de afd. Grouw, die
twee jaar geleden met 40 leden werd
opgericht en kans zag dit aantal uit te
breiden tot 350. Deze groei eist van het
bestuur meer verantwoordelijkheid, wat
te meer spreekt als men weet dat de
Vereniging een kapitaal bezit van twee
millioen gulden. De voordelige premies
zijn op een uitgaaf van 500.wis
kunstig berekend, zodat de leden steeds
de zekerheid hebben, dat de Vereniging
haar verplichtingen kan nakomen. Bo
vendien moet men niet vergeten, dat de
groei van de vereniging voortdurend uit
breidingen vraagt. Nu is bijv, weer uit
breiding van de urnengalerij nodig, om
dat er geen plaats is voor de urnen, ook
al wint de gedachte om de as te laten
verstrooien meer en meer veld. De bouw
van een nieuw crematorium is pas moge
lijk, als de Begrafeniswet wordt gewij
zigd. Daar de voorstellen van de in 1949
ingestelde commissie tot wijziging van
de Begrafeniswet onaannemelijk werden
verklaard, kwam er een nieuwe com
missie, waarin voor de Vereniging voor
Crematie zitting heeft prof, dr H. de
Tot jl. Zaterdag was op de 4
Woningbouwlening der gemeente
Sneek voor meer dan 480.000
ingeschreven. De gelegenheid om
in te schrijven is verlengd tot
Februari, zodat verwacht mag
worden dat in ieder geval het
half millioen gepasseerd zal
worden.
Tot vertegenwoordiger voor Friesland
werd in het bestuur van de Ver. voor
Landaanwinning gekozen de heer H. M.
Gerbrandy van Nijland, lid van Ged.
Staten van Friesland.