AANWINSTEN FRIES SCHEEPVAARTMUSEUM
Een charmante blouse
cnsic
KOUDUM
Fi
Lir
OPENBARE LEESZAAL EN BIBLIOTHEEK
in December 1951
Wie werden Sneker
B
a g'e M M
BUITENLAND IN HET KORT
Aanwinsten 4e kwartaal 1951
Fan S. Feenstra
n
Een lelijke val
Verkeersongevallen
Correspondentie
L
CH3I6
YN MYN BERNEJIERREN
d
—e-
Uitgebreide bagage
NEDERLANDS.
Aanwinsten 4e kwartaal 1951.
■t
P A K E.
van Mr. Karei
Tonei mear.
Geschenken.
(LVH).
te
Hornblower.
van
22,
35
NATUURWETENSCHAPPEN.
Bleeker, Blaauw en Raimond Jr.
Een halve eeuw weer- en sterren
kunde. 1951. afbn.
Hana. Van dier en plant, water en
land; 3e dr. 1946. afbn.
Lodewijks. Natuur thuis- en buiten.
1951. afbn.
DijkHas, Van. De zilveren bel.
Havank. Het geheim van de zeven
de sleutel.
De schaduw grijpt in.
Huizinga. Loete.
Kampen, Van. De verloren vallei.
Vervolg op: Het laatste bivak.
Nabben. De overspelige vrouw.
Risseeuw. Ik worstel en ontkom.
Vervolg op: Landverhuizers.
Roothaert. Oom Pius.
Vries ,A. de. Wij leven maar eens.
Forester.
3 dln.
president; een
D. Roosevelt.
ze nog
mensen
ook het
metaal-
WIJSBEGEERTE.
Jaspers. Inleiding tot de philo
sophic. 1951.
J. W. Als U Uw naam zelfs niet aan
de redactie bekend maakt, kan Uw stuk
niet geplaatst worden.
i
i
I
I
V.
GENEESKUNDE.
Löbel. De kunst om te genezen.
1938.
Paneth. Nervositeit en zielsconflic
ten. 1944.
oo
zich vroeger het leven ook wel drage
lijk te maken De heer Gerbrandy had
reeds voor zijn overlijden dit zo typische
voorwerp voor bet Museum bestemd,
waar het thans in volle glorie aan de
wand prijkt, gesierd met het Wapen
van Amsterdam, in het deksel uitge
dreven.
Bij de aanvaarding van het geschenk
wachtte het Museum nog een verras
sing: een volledige „tsjernmole”, een der
VROUWELIJKE HANDWERKEN.
Femmes d’aujourd’hui; 150 model
len en nieuwe steken. 1950.
Stekenboek; nieuwe breisteken. z.
j. 2 dln., afbn.
TECHNIEK.
Ganzevoort. De auto en zijn baas;
2e dr. 1950. afbn.
SOCIALE WETENSCHAPPEN.
Bulletin, Sociologisch; orgaan van
het Sociologisch instituut van de
stichting „Kerk en wereld”, jrg.
1 —4. 1947 ’50.
Helpen als ambacht; studies over
maatschappelijk werk door M.
Kamphuis, A. J. Sevenhuysen,
Dr A. L. Janse de Jonge e. a.
1951. afbn.
LAND- EN VOLKENKUNDE;
REISVERHALEN.
Bouman. Volk in beweging; onbe
grepen Amerika. 1951.
Eechoud, Van. Vergeten aarde;
Nieuw Guinea. 1951. afbn.
Fiedler. De rivier d«r zingende vis
sen. 1951. ufbn.
Henry. Het witte continent; het
verhaal van Antarctica. 1950.
Kruyer. Suriname en zijn buurlan
den. 1951. afbn.
Wiersma. Friesland. 1951. afbn.
Tengevolge van de sneeuwstorm en
gladde wegen vonden hier gistermorgen
resp. aan de Kruizebroederstraat, Oude
Koemarkt en Oosterdjjk een drietal bot
singen plaats tussen auto’s, waarbij
geen persoonlijke ongelukken voorkwa
men. De voertuigen liepen echter nogal
vrij belangrijke schade op.
Deze blouse is van zo’n eenvoudige
makelij, dat het wel voor iedereen moge
lijk is hem te maken. Het geheel be
staat uit voor- en achterpand met aan
geknipte mouwen.
De boorden aan hals, mouwen en in de
taille worden gebreid. De wol hiervoor
kan in dezelfde keur als de blouse geno
men worden, doch het is ook erg aardig,
als het een contrasterende kleur is. Als
de blouse van effen stof gemaakt wordt,
hebt u voor maat 40 genoeg aan 85 cm.
stof van 90 cm. breed. U kunt hem ech
ter ook van gestreepte stof maken en de
strepen schuin laten vallen. Dan moet
de streep parallel aan de bovennaad van
de mouw lopen. Hiervoor hebt u aan
stof 1 mtr. van 1 mtr. breed nodig. Mid
den voor- en achter komt dan een naad.
Onderdelen: A achterpand, B
voorpand.
Prinses Elizabeth van Engeland is
met haar echtgenoot vertrokken voor
de eerste étappe van de reis, welke
haar vader en moeder zouden hebben
gemaakt, als de gezondheidstoestand
van de koning het had toegelaten. Nor
man Hartnell, de voornaamste Londense
mode-ontwerper, stelde de garderobe sa
men, die de prinses meeneemt naar
Australië en Nleuw-Zeeland. De reis-
garderobe van de prinses Is zeer om
vangrijk, mede omdat de klimaats-om-
standigheden gedurende de tocht sterk
afwisselen en de prinses bij diverse of
ficiële ontvangsten haar gala-kleding
zal dragen met alle onderscheidingsteke
nen die haar zijn verleend. Met de erbij
behorende accessoires is de garderobe
zelfs zo uitgebreid, dat het de prinses
en haar kleedsters niet mogelijk is deze
geheel te overzien. Norman Hartnell
heeft, teneinde dit bezwaar te onder
vangen een speciale handleiding samen
gesteld, welke telkens aangeeft bjj welke
gelegenheid bepaalde costumes gedra
gen moeten worden en wat daar verder
bij nodig is, aldus meldt het Alg. Dag
blad.
Gistermorgen omstreeks 6 uur wilde
de winkelier D. Klijnsma, wonende aan
de Oosterdijk alhier, zich naar beneden
begeven. Bij het achter zich dichttrek
ken van de deur brak echter de kruk af,
met het gevolg dat Klijnsma naar be
neden stortte. Hjj kwam onder in het
portaal terecht, waar zijn huisgenoten
hem evenwel vanwege de gebroken kruk
niet konden bereiken. Hun buurman, kap
per Visser, moest daarom een raam in
de keuken inslaan om in het portaal te
kunnen komen. Dokter Dethmers, die in
allerijl gewaarschuwd was, achtte de
verwondingen van het slachtoffer van
dien aard, dat hij diens directe over
brenging naar het Acad. ziekenhuis
Groningen noodzakelijk oordeelde.
handelaarster, Parkstraat 16; Henrica
M. Pullens, religleuse, Leeuwarderweg
32, van Breukelen, Straatweg 86; Maria
A. Casparie, verpleegster, Stationsstr.
50, van Groningen, Vismarkt 54a; Eva
W. Nuberg, kantoorbediende, Oosterdijk
18, van Amsterdam, Overtoom 498II.
gezin.
«J—1-—u—
Reeds enkele maanden mocht het mu
seum zich verheugen in het bezit van
een merkwaardig astronomisch instru
ment, een spiegeltelescoop, waarmede
men de hemellichamen In hun loop beter
kan waarnemen dan met het blote oog.
Uiteraard is het niet onze bedoeling,
naast de Friese scheepvaart ook nog de
Friese astronomie te gaan dienen, maar
hier betrof het dan ook een bijzonder
voorwerp: een werkstuk van de bekende
Blitse Instrumentmaker Jan Pieterszoon
van der Bilt (17091791). Men weet,
dat er in de Blitse hoek, evenals in de
aangrenzende Noordelijke gebieden van
Westergo, in vroeger eeuwen herhaalde
lijk Friezen naar voren zijn getreden in
de historie, begaafd met een merkwaar
dig aangeboren talent voor de astrono
mie en instrumentenbouw, talenten, die
niet onder de korenmaat verborgen kon
den blijven. De een was boer en deed
het in zijn vrije tijd, wanneer de oogst
binnen was en het voorjaar nog ver, de
ander was klokkenmaker en haastte zich
met zijn horloges en schippertjes om
toch maar weer zo spoedig mogelijk met
verrekijkers en andere onnutte zaken te
kunnen beginnen.
Zo ook Jan Pieterszoon van der Bilt.
Zijn neiging tot de instrumenten bracht
hem in een klokkenwinkel te Sint Anna-
parochie, zijn geboorteplaats. Wat zou
hij ook anders, want zijn afkomst was
nederig en van studeren kon niets ko
men, ook al was Franeke; nog zo dicht
bij. Maar toen hij van zich liet spreken
door zijn kunstige werkstukken, en men
het eens ging proberen hem vanwege de
Franeker Hogeschool herstellingen op te
dragen aan optische instrumenten, bleek
alras, dat hij voor niemand behoefde on
der te doen wat de kennis van deze
zaken betrof, en weldr;. kon hij van St.
Anna naar Franeker verhuizen, met een
aanstelling tot amanuensis van de
Hogeschool in zijn zak. Het is hier, dat
zfln beste en fraaiste instrumenten zijn
gebouwd; een tijd lang behoorden deze
tot de beste van Europa.
Naderhand, toen de techniek, hand in
hand met de wetenschap, nog weer vol
maakter lenzen had weten te vervaar
digen, en van der Bllt’s werkstukken tot
curiositeiten waren geworden, werden
zij ter zijde gezet en vergeten, op stof
fige zolders voort suffende. Totdat ver-
kaem net mei syn hertlik en roun aerd
oerien. Né, dit woe hy sa net hélde.
Doe barde it dat hy de buorren yn wie
en der krekt op ’e hoek by Willem Kü-
per kaem Popke fan ’e oare kant en koe
nearne hinne. Mar de aide wie gau wer
himsels. Ja stom, Ruurd, nou ha ik noch
noait dy turf brocht, mar nou sil it fan
’e middei dan ek dadlik wêze, dat is my
sa yn ’e wei, mear as ik sizze kin.
Ruurd sei: Nou binne jo dochs frjj-
hwat yn ’e war, net Popke? Hoe sa
woene jo sizze? Wol nou man, dy turf
hawwe jo ommers al hiel lang lyn
brocht. Is it dochs sa Ruurd? Wolle jo
wol leauwe dat ik der nou neat mear fan
wit? Dat men sa forjitlik wurde kin,
men soa sizze.
Doe’t Ruurd thüs kaem, sei hy tsjin
de frou’s mem: ik ha ev mei aide Popke
ófrekkene. Kom, sei de frou, hat hy dy
dan einlik ris bitelle? Nou dat nou just
net, en mei die hy it forhael.
Dou likest wol gek, sei hja, nou kri-
gest it fansels noait. Né, sei Ruurd,
mar ik hie it dochs noait krigen en nou
kin dy man my mar gerust tsjinkomme,
dat üt ’e wei krüpen wie mar lestich
foar, him.
Ruurd en Popke wiene letter de béste
freonen.
Sjoch, sa wie Ruurd Sjouwes en sa
wie Popke Bearnts.
Yn dy tiden wie der ek noch al gauris
immen mei turf foar de wal, hy wie net
Werkwijze.
U neemt de maten precies over op pa-
troonpapier en legt beide deeltjes op de
dubbelgevouwen stof. Bij gestreepte
stof moet u zorgen, dat de strepen pre
cies op elkaar gevouwen liggen. Knip de
deeltjes uit met een paar extra naadjes
van 1% cm en rijg ze in elkaar. Ver
volgens kunt u ze stikken. De naden
aan de binnenkant goed afwerken. De
aangebreide boorden moéten voor de
taille en mouwen 9 cm. zijn. Het hals
boordje wordt 3 cm. hoog.
Veel succes, dames!
Carry Martins.
kon worden opgeladen. De heer K. van
der Meer, veehouder te Tjalhuizum,
bleek nog zulk een thans zeldzaam ge
worden „stik ark” te bezitten en was zo
vriendelijk het aan het Museum af te
staan.
Wij besluiten de opsomming met een
geschenk van de erven van de heer J.
S. Gerbrandy, in leven veehouder te
Goëngamieden, een zeer bekende figuur
te Sneek en omgeving, niet in het minst
door zijn verdiensten als dijkgraaf van
„Westergo’s IJsselmeerdijken”. Het ge
schenk betrof een 18e eeuwse, geelkope
ren „beddepanne”, die, gevuld met
gloeiende kooltjes vuur, oudtijds wel
tussen de beddelakens gestoken werd
om het bed vóór te warmen. Men wist
in Koudumer en hy fardé mei syn trjje
jonges hwerfan len „Tiris” hjitte, mei
in lyts snikje. Hoe’t hy hjitte wit ik net
krekt, hy waerd noait oars neamd as
„de süpedrinker”. As dat nou wie om’t
hy iin soad fan dat guod op koe, dat wit
ik net.
Och hy wie in frjemdling en sokken
hiene doe, it is sa’n sawntich jier lyn,
yn Koudum noch al gau in bynamme,
der wie men doe tige rejael mei en dan
fral as it immen oangyng dy’t hwat fan
it gewoane öfwykte en sa wie it mei „de
süpedrinker” wol hwat. Hy en syn trjje
jonges seagen der ornaris o sa goar en
smoarch üt en ik wol net leauwe dat de
oare skippers folie gedoente mei har
ren hiene. It gyug der oan board altyd
hiel rüch om ta. Ik wit noch dat myn
kameraet Jan en ik der ris by wiene,
dat Tiris, dy’t oan it hoepjen wie, oan
board roppen waerd om’t syn heit de
hoepestök brüke moasts to potstrou-
rieden. Nou dat gyng koart om ’e hoeke.
Efkes oan 'e broek óffaeije en doe oan it
rieden. Ik wit noch dat wy as jonges
der niget oan hiene en dat seit hwat.
De aid skipper is noch yn ’e „Swarte
Walde” fordronken. Hy rekke der büten
board en de jonges koenen him net réd
de. Skriemende kamen hja mei it snikje,
mar sünder heit, werom.
De boargemaster hat doe nei in dei of
trije, tsien goune ütlove oan hwa’t it
lyk fine mocht. Douwe Haitses is doe
mei syn jonges en twa fartüchjes der op
öfstutsen en hat him ek foun en oan ’e
wül brocht.
Hy is yn Koudum op it tsjerkhöf
komt, mar noait haw ik fan dy jonges
wer hwat heard. Mocht immen hjir mear
oer witte, dan soe ik dat graech ris
hearre.
dere wjjze naar praam of dam gebracht
moest worden. Met behulp van deze
brede vorken droeg men het hooi nu ccll vullcuIgc „UBJClnmulo ecu uet
over hqt veld naar de plaats, waar het iaatste Mohikanen in Friesland. In af
wachting op een grotere behuizing voor
het Museum, is de molen uiteengenomen
en voorlopig in een kaaspakhuis goed
droog opgeborgen. Wie weet doet zij nog
weer goede diensten bij een tentoonstel
ling; want zover ons bekend, zijn de
andere Friese karnmolens beperkt ge
worden tot een in het Friese! Museum,
en een op de boerderij „Heaubois” onder
Loënga. Wie helpt ons nog de verdere
attributen van het oude Friese zuivelbe
drijf, zoals dit op de boerderijen werd
uitgeoefend, aan te vullen? Nu zou het
nog gaan, maar over 10 jaar wellicht
niet meer. De Friezen zullen het dan
alleen moeten stellen met de verzame
ling in het Friesch Museum.
H. Halbertsma.
IN HET NEDERLANDS
VERTAALD.
Anzengruber. De schandvlek.
Bellaman. Dr Mitchell.
Charteris. De Saint.
Horatio
*Antje Bosma, huishoudster, W. Lo-
dewijkstraat 20, van Amsterdam, J.
Verhulststraat 175 boven; Carolina
Koopmans, onderwijzeres, Kapelstraat
20, van Wonseradeel, Pingjum, Kleine-
huisterweg 3; Maria T. Verhoeven,
kloosterzuster, Dr. Boumaweg 3, van
Maastricht, St. Servaasklooster 14;
Geertruida W. Kroon, kloosterzuster,
Dr. Boumaweg 3, van Maastricht, St.
Servaasklooster 14; Geertje Wijnia,
dienstbode, Leeuwarderweg 60, van
Hennaarderadeel, Spannum 107; Maria
van Winden, dienstbode, le Steenklip-
straat 2, van Blaricum, Rijksstraatweg
1; ’Wilhelmina Bussink, echtgen. van
Pieter J. de Wolf, zonder, Leeuwarder-
kade 21, van Winterswijk, Atjehstraat
1; *Laurens van Ier Tempel, amanuen
sis, E. Halbertsmastraat 61, van Leeu
warden, Lekkumerstraat 30; Johannes
D. Westra, onderwijzer, Dr Kuyperlaan
9, van Lemmer, Langestreek 63; Janny
Faber, lerares huish.school, Kleinzand
86, van Leeuwarden, Verl. Schrans 7;
Schelte van der Zee, zonder, Kapelstraat
42, van Balk 99; Tjal van der Wal,
(wed. van Jolle de Boer), zonder, le
Steenklipstraat 96, van Eindhoven, Wil
genroosstraat 4; Gerrit P. Andela, kell-
ner, Schaapmarktplein 5, van Leeuwar
den, Schrans 121 c; Hlnke Hibma,
dienstbode, Eenheid 28, van Wonsera
deel, Lollum, Barsumerpad 2; *Maria J.
M. Hübner, (wed. van J. A. de Koning),
zonder, Hoogend 22, van Ooststelling-
werf, Oosterwolde, Brink 3; Hendrik de
Vries, schipper, Boschstraat 23, van
Groningen, Hereweg 128; Pieter U.
Boersma, rijwielhersteller, Oude Koe
markt 25, van Wonseradeel, Hartwerd,
Middelzeedijk 3; Elisabeth Westerdijk,
(echtgen. van Reinder de Lange), zon
der, 3e Zomerrakbuurt 33, van IJlst,
Eegracht 51; *Hessel Falkena, districts,
agent Pensioenfonds, Schoolstraat 22,
van Bolsward, Harlingerstraat 26; Su
zanna Gerritsma, l.l.verpleegster, Dr.
Boumaweg 3, van Bolsward, Verver
straat 16; Rutgerus Roethof, automon
teur, Emmastraat 25, van Amersfoort,
Aucubastraat 14; Hinne Visser, techn.
adv. A.N.W.B., Ernst Casimirstraat 8,
van Gaasterland, Wijckel 53; Wiebe Vis
ser, zonder, Ubbo Emmiusstraat 34,
van Leeuwarden, Achter de Hoven 78;
Johannes Meesters, zonder, Woudvaarts-
GESCHIEDENIS.
Beaufort, De. Gjjsbert Karei van
Hogendorp. 1951.
Gebod, Het grote; gedenkboek van
het verzet In L.O. en L.K.P. 1951.
2 dln. afbn.
Gunther. De grote
terugblik op F.
1951. afbn.
Kramer. Het leven
Roorda. 1951.
Musmanno. Finale. 1951. afbn.
Rodrigues de Miranda. Amsterdam
en zijne bevolking in de 19e
eeuw.
Soldaat overzee. 1948. afbn.
Wereldgeschiedenis; onder red. van
Prof. Dr C. D. J. Brandt, Prof.
Dr A. J. P. van den Broek; Prof.
Dr D. Cohen e. a. Dl. 1. afbn.
huizingen en verbouwingen
eens aan de blikken van de
blootstelden. Meestal zal dit
einde hebben betekend, voor
waarde gingen zjj weg. Maar toch kon
het ook wel geschieden, dat een enkel
werkstuk door het oog van de naald
ging, en via een veiling nog een eige
naar vond, die aardigheid had aan zulk
een antiquiteit, en oog had voor de wijze,
waarop onze 18e eeuwne voorvaderen
vermochten kunstzinnigheid aan weten
schap te paren. Want hoe sierlijk en be
vallig zijn deze instrumenten vaak, met
welk een zorg gebouwd, hoe volmaakt
afgewerkt
Zo ook onze telescoop. Welke avon
turen het instrument al niet heeft be
leefd, we moeten er naar gissen. Het
was de heer W. Visser te Sneek, die de
telescoop op een boelgoed ontdekte en
terecht oordeelde, dat dit instrument in
het Sneker Museum een plaats verdien
de. Daar het een bruikleen was, kon het
gebeuren dat de telescoop na enkele
jaren het eigendom werd van de heer
J. de Groot te Sneek. De angst, het in
strument op deze w(jze op den duur te
kunnen verliezen, bracht het Bestuur er
toe, pogingen in het werk te stellen de
telescoop zelf in eigendom te verkrijgen,
hetgeen, dank zij de tegemoetkomend
heid van de héér de Groot, is gelukt.
En nu wij het toch hadden over 18e-
eeuws vakmanschap, mogen wij ook
meteen wel eens ’n ander werkstuk noe
men uit die t|jd, door het Museum in
bruikleen verworven. En wel de uit
brons gegoten „taatspot” van een sluis
deur, afkomstig uit de reeds lang opge
ruimde Oudwouder-zijl. Dit merkwaar
dige voorwerp, specimen van de water
bouwkunde uit vroeger eeuwen, dat in
een scheepvaartmuseum niet mag ont
breken, werd ons welwillend in bewa
ring gegeven door de directeur van het
Friesch Museum, Dr A. Wassenbergh,
nadat wij hem hierom hadden verzocht.
De „taatspot” bestaat uit drie delen:
een tap, een kom en een mantel, alle
drie van brons. De tap was met het
scherpe boveneinde in de hoekpost der
sluisdeur gedreven, de onderkant draai
de met het verbrede, bolronde uiteinde
in de holte van de kom, de mantel,
daaromheen uitgestulpt, voorkwam dat
er vuil of andere ongerechtigheden tus
sen de draaivlakken raakten, opdat de
deur steeds zonder moeite open en dicht
gedraaid zou kunnen worden. De andere
deur rustte natuurlijk op een dergelijke
„pot”. Daar de beide hoekposten der
twee deuren verder in de uitgespaarde
„kassen” der sluismuren sloten, en de
deuren door hun zwaarte stevig op de
„potten” rustten, was op deze eenvoudige
wijze het goed functioneren van het
waterwerk verzekerd.
Het gebruik van brons hield natuur
lijk verband met de noodzaak, de meest
belangrijke onderdelen van het sluiswerk
voor roest te bewaren.
Voor zover ons bekend bevinden zich
overeenkomstige onderdelen alleen nog
in het Museum van Oudheden te Gro
ningen. Al naar gelang de betekenis van
de sluis en de zwaarte der deuren, lopen
de afmetingen der „taatspotten” uiteen.
Is de lengte van onze tapnagel b.v.
20.8 cm., in het Museum te Groningen
kan men er ook vinden van tussen de
30 en 40 cm.; maar dit zijn dan ook
exemplaren uit zeesluizen, terwijl de
Oudwouder-Zjjl slechts een functie had
bij het keren van het binnenwater. Eerst
in de loop der 19e eeuw kwamen an-
voor bevestigen
van sluisdeuren in zwang; er zullen
thans wel geen sluizen meer te vinden
zijn, waar de deuren nog op „taats
potten” draaien.
Tot slot nog enkele voorwerpen uit
het oud-Friese boerenhuishouden. In de
eerste plaats een hooivork van niet-alle-
daagse vorm. De met de hand gesmede
„tinen” wijken namelijk veel verder
uiteen dan bij een gewone vork. Men ge
bruikte dergelijke vorken bij de „ünge-
tlid” in drassig hooiland, waar geen
Myn frou’s heit Ruurd Sjouwes, of
greate Ruurd, sa’t hy ek wol neamd
waerd, hat ek ris in gefal mei êlde Popke
hawn. Dat wol ik ek noch efkes fortelle.
Ruurd hie by syn baentsje as oprop-
per en taksateur noch al forskate by-
baentsjes. len dêrfan wie slachter. Nou
net, dat hy nel de merk gie om kjj to
keapjen, mar as it barde dat in boer in
bist hie mbi in stikkene poat bygelyks
of mei in oar gebrek, dan wie it al gau:
doch Ruurd Sjouwes mar efkes boad-
skip. De boeren wisten wol, dan wie it
bitrouwd en de minsken doarsten dan
ek altyd gerêst fan dat fleis to keapjen.
Ruurd hie, as slachter, lyk as yn al syn
funksjes, in fortrouwde namme.
By in gelegenheit dat hjj ris wer in
bist hingjen hie kaem 61de Popke ek it
paed delsetten. Dat like faei, hwant
Popke en bitelje dat roun ornaris net
meiinoar lyk op.
Jonge Ruurd, sa sette de 61de fan
W8.1, hwat hawwe jo dér al in skoander
bist hingjen. Der moast ik oars al in
poun as tsien fan mei hawwe. Moarn
is it doel geane wy wer om in fracht üt
en dan hie Tryntsje hwat yn it pantsje.
Sa gau ‘t wy dan wer mei de fracht
wer foar de wal binne, bring ik der turf
oan. Hoe soe dit lykje, tinkt jo?
Ruurd sei: tige skoan Popke, dit
moat altyd oangean. en Popke rekke
mei tsien poun fleis yn ’e büsdoek nei
board.
Hy hie alris in fracht turf helle en
noch alris len, mar ho mar, dat hy
Ruurd turf brochtte. As hja mekoar
ris yn ’e buorren tsjinkamen, sei de
aide: hea, ja stom, nou ha ik jo noch
noait turf brocht. Ruurd, nou yn njje
wike of de oare fracht, dan komt it yn
oarder hear.
Ja Popke, sei Ruurd dan, wol Ja man,
dat komt wol goed, Sok wurk moat syn
tiid hawwe, dat is sa ien, twa, trije mar
net dien.
Hy hie der al swak moed mei oait in
sint foar dat fleis to sjen en de frou’s
mem hie dér ek riet in soad foar op ’e
rekken, mar hy hie al in soad wille oan
de menier hwerop Popke it altyd op ’e
nt) wer foarinoar seach to praten.
Mar it gyng de aide seis, sa’t it liket,
dochs slim genóch. Faker as ienkear
wie it al bard, dat hy, as hy Ruurd kom
men seach werom kearde of de steech
fan Ype ferwer of fan dokter Visser
of fan Kristjaan Draeijer of wat steech
dan ek, mar ynglüpte, mei of sünder
syn kroade.
Hjir bigoun Ruurd in hekel oan to
krijen. Dat der minsken wiene dy’t foar
him welkrüpten, der koe hy net oer. Dat
Vrijdag 1 t/m Zondag 3 Februari. Aml-
citia Theater, ’s Avonds 8 uur en
Zondag tevens te 5 uur: „De on
vindbare Pimpernel.”
Maandag 4 en Dinsdag 5 Februari. Ami-
citia Theater, ’s Avonds te 8 uur:
„Zij, die wjj vereren.”
Maandag 4 Februari. Chr. Hist. Kies
vereniging te IJlst. ’s Avonds 8 uur
spreekt in het Gebouw de heer F.
H. v. d. Wetering.
Dinsdag 5 Februari, ’s Avonds 7.30 uur
te Heeg in het Gebouw: Lezing over
Oudedagsvoorziening en Gezinsver
zorging.
Woensdag 6 Februari, ’s Avonds 7.30 uur
in Geb. v. Chr. Belangen te Sneek:
Concert door de Federatie der Mu
ziekcorpsen Sneek, IJlst, Wymbrit-
seradeel en Bolsward.
warden, Fonteinstraat 3; Theodorus J.
C. Miallens, zonder, Monnikstraat 12,
van 's-Gravenhage, Loosduinseweg 529;
Jeltje Pranger, dienstbode, le Ooster-
kade 33, van Nijland 176; *Louis Th.
Struick, zonder, K. Veemarktstraat 6,
van Indonesië; Gerda J. Hazeleger, zon
der, Schoolstraat 41, van Heukelum,
Gasthuisstraat A 54; *Blanche M. De
Meyer, (wed. van Frans van der Zee),
TAAL- EN LETTERKUNDE.
Heerikhuizen, Van. Gestalte der tij
den; de wereldletterkunde in
hoofdtrekken. Dl. 1. 1951. afbn.
Kron. Le petit Parisien; 22e éd.
1930.
Singel 262; twee en twintig bio
grafieën. 1951.
Wadman. Kritysk konfoai. 1951.
TONEEL.
Sowerby. Rutherford en zoon.
ROMANS, VERHALEN,
GEDICHTEN.
De heer Russel uit Oklahoma (Ver.
Staten) opende een officiële brief, ge
adresseerd aan zijn vrouw, en las daar
in, dat hij dood was. Bij onderzoek bleek,
dat men In het ziekenhuis, waar hjj eni
ge tijd geleden een operatie had onder
gaan, per abuis een kruisje achter zijn
naam had gezet. De directie van het
ziekenhuis heeft beloofd hem weer offi
cieel tot leven te wekken.
Het jaarlijkse bal der brandweerlie.
den te Graz vond een plotseling einde
door een brand die de balzaal in de as
legde. Verscheidene genodigden spron
gen in paniek uit de ramen.
De beide filmkomieken Stan Lau
rel en Oliver Hardy zijn in Engeland
aangekomen voor een tournee van 7
maanden. Oliver Hardy (borstwjjdte
1% m„ gewicht 154 kg.) moest op de
Queen Mary op zijn zij in het bad lig
gen, anders kon hij er niet in!
De veertigjarige Ed Starr wandelde
in Texas het politiebureau binnen en
vroeg de verbaasde agenten hem naar
de gevangenis te brengen. Ter verkla
ring voegde hjj er aan toe, dat hjj in
1935 was ontsnapt na slechts twee jaar
te hebben uitgezeten van de vier jaar,
waartoe hij wegens inbraak was ver
oordeeld. Hjj had kortgeleden met zjjn
aanstaande vrouw de zaak bepraat en
besloten zich aan te geven. Ik weet, dat
ze op me zal wachten, zei Ed, en als ik
met een schoon geweten weer vrjj kom
zullen we trouwen.
In 1945 vestigde zich als vluchteling
uit Oost-Duitsland Theodor Liedstedt in
Bad Godesberg, huurde na een kampver
blijf van 4 jaar, een kamer en kreeg
oude meubelen van Sociale Zaken toe
gewezen, o.a. een bureau. Laat nu Lied
stedt in dat oude bureau een geheime
lade ontdekken, waarin een stuk waar
uit bleek dat zekere Theodor Liedstedt
en zjjn vrouw in 1813 de trouwringen
hadden afgestaan voor de oorlog van
Pruise, tegen Napoleon. Het document
was in Glogau getekend, waaruit de
naamgenoot en achterneef 132 jaar later
gevlucht was. Het bureau was dus een
familiestuk der Liedstedts! Van toeval
gesproken
De 23-jarige Amerikaanse Ralph
Fong, die er van beschuldigd wordt dat
hij twee Amerikaanse piloten gevraagd
had zjjn vrouw te vermoorden opdat hjj
de tien duizend dollar van de verzeke
ring kon innen, zei tot zjjn verweer:
„Ik hield zo veel van haar, dat ik haar
niet zelf kon doodschieten.” Fongkwam
in Fairfield Californië) in het gevang,
maar is op borgtocht vrijgelaten. Zijn
21-jarige echtgenote Mabel had voor het
geld gezorgd. „Ik houd tóch van hem”,
zei zjj.
Te Castiglione, in Algerië, is me
vrouw Ben Djilali Fathma overleden.
Zjj had de leeftjjd van 115 jaar bereikt.
Zij laat een dochter na van 90 en een
kleindochter van 63 jaar.
Het gemeentebestuur van Egesheim,
een Duits dorpje van 350 inwoners, staat
voor het moeiljjke probleem hoe een
rotsblok van tienduizend ton kwijt te
raken, dat op een berghelling boven het
dorp ligt en dreigt naar beneden te
storten. Het rotsblok is door zware re
gens losgeraakt. Men zal proberen het
op te blazen.
In de buurt van Frankfort is een
Amerikaans vrachtvliegtuig, een „Flying
Boxcar” op een huis neergestort, nadat
een motor in brand gevlogen was. Drie
Duitsers zijn in het huis omgekomen; de
vliegtuigbemanning van vjjf leden bracht
zichzelf per parachute in veiligheid.
De Amerikaanse fabriek welke de
waterstofbom maakt of zal maken, kost
niet mlhder dan 1250 millioen dollar; zo
iets in de buurt van 4% milliard gulden.
De Paus heeft het Nederlands, toe
gevoegd aan de talen die hjj gebruikt
om bezoekende pelgrims te begroeten.
Op de algemene audiëntie van Woens
dag heeft hjj een groep Nederlandse
pelgrims i: het Nederlands te woord ge
staan.
Op de eerste dag van de jaarlijkse
winteropruiming in West-Berljjn heeft
de politie 23 winkeldieven gevat.
Gide. De valse munters.
Ingles. De Samaritaanse vrouw.
Keiler. Novellen.
Knittel. Terra Magna; roman
het hedendaagse Egypte.
Korch. De zingende bron.
Maugham. Theater; de roman van
een actrice.
Smith. Cassandra en het kasteel.
Tolstoï. Waardoor de mensen leven;
vertellingen.
Verdier. Een wagen vol zon.
FRIES.
Brolsma. Sa seach ik Fryslan; for-
halen. 1951.
Haisma. It lan forline. 1951.
Jong, De. Heidebern. 1951.
Zwaagstra. Waldblommen. 1951.
FRANS.
Bosco. Le mas théotime.
Flaubert. Trois contes.
Gide. La porte étroite.
Green. Mont-cinère.
Troyat. Gran r nature.
Vialar. La grande meute.
ENGELS.
Yonge. The heid of Redclyffe.
SPAANS.
Azorin. Lecturas Espanolas.
Cervantes, De. Novelas ejempla-
res.
Valera. Juanita la Larga.
kade 56 ,van Wymbritseradeel, Scharne-
goutum 239; *Anastius J. Barij, bedrijfs
leider V. en D„ Kapelstraat 30, van
Leeuwarden, LeeuWrikstr. 125; Lipkje
Faber, hulp in de huishouding, Wijde
Noorderhorne 7, van Assen, Marktstr.
10; Jacobus M. I. J. Haan, leraar Ly
ceum, Amaliastraat 48, van ’s-Graven
hage, v. Diepenburchtstraat 61; Maria
I. Zwiers, zonder, Geeuwkade 51, van
Groningen, aan boord, brief adres: Brt.
de la Faillestraat 29a; Willemina
Tuinsta, (echtgen. van Ype Bonnema),
zonder, Kleinzand 60, van Witmarsum,
Arumerweg 33; Albertje Brouwer, huis
houdster, Napjusstraat 80, van Zwolle,
Assendorperstraat 207 inw.; Roelof je
A. de Graaf, (echtgen. van Jakob Veld
man), zonder, Geeuwkade 39, van Dok-
kum, Vlasstraat D 43a; Johanna M.
Somsen, huishoudster, Troelstrakade 6,
van Rheden, Velp, Ringallee 29; Geer- dere oplossingen
truida J. van Boven, dienstbode, Leeu
wenburg 4, van Ermelo, Nunspeet, Ds.
Martinuslaan 8; *Gerrit F. Jaarsma,
stoffeerder, Leeuwenburg 4, van Erme
lo, Nunspeet, Ds. Martiniuslaan 8;
Gurbe van Brug, melkcontroleur, Oude-
djjk 6, van Gaastmeer 99; Cornelia de
Vries, dienstbode, Lindenlaan 17, van
Woüdsend 59; *Siebrandus J. Overdijk,
directeur ener N.V., Amaliastraat 33,
Barneveld, Noordersingel 101; An
tje Jonkman, tandarts ass„ Marktstr.
22, van Utingeradeel, Akmarjjp 53; I wagens konden rjjden en het hooi op an-
Jan Noë, stuurman, lo Oosterkade 56, i -
van Indonesië, Djakarta; Neeltje Steen.
sma, zonder, Napjusstraat 82, van Leeu-
