De kinderverlammingin Friesland
Geen
van IJlst
Friesche Maatschappij van Landbouw maakt zich op voor
de viering van haar honderdjarig bestaan.
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
„Drylts” op de plaatsnaamborden
Dinsdag 2 September 1952
Ke Jaargang No# KÖ
RedacteurL. KIEZEBRINK
Concert
Felle aanval van de burgemeester op de Friese Beweging
Boete voor de generaal
Wat Faroek zo al bezat
Thans 54 gevallen Voorzorgsmaatregelen
Geslaagd
Nederlandse automobilist in
Zweden verongelukt
Boottocht voor Groninger
zieken
Had iemand wisselgeld
nodig?
Kentering in de waardering voor de boer
en z’n arbeid.
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en ORIJFHOUTS NIEUWSBLAD
Redactie-adres:
KLEINZAND 7 Telef. 2872
Na een jaar reeds kampioen
Bioscoopnieuws
Dubbel afscheid aan de
gasfabriek
Ds. Y. K. Veilenga een kwart
eeuw predikant te Meppel
Spoorman met pensioen
Zeepost
SNEEKER NIEUWSBLAD
Y
Woensdag 10 September in Sneek.
Programma
1.
2.
3.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Hoofdmiddel van bestaan.
13.
14.
H. SPEERSTRA
JOH. NAUTA
4
Zie vervolg pag. 2.
sPr- ‘zijn welverdiend pensioen genieten.
Meer waardering voor de boer
en z’n arbeid.
HEEG. Te Leeuwarden slaagden voor
het examen vakbekwaamheid broodbak
kerij de heren L. IJpma en T. Hilverda
beiden alhier.
4.
5.
6.
Les Ballerines
Le Chevrler
Au temps jadis
Ronde enfantine
Alyze Delhaye.
bedrijf
Hij
Een bij de posterijen te Terschelling
werkzame juffrouw moest Woensdag
avond duizend dubbeltjes uit de post-
zegel-automaten bij de Brandaris halen,
meldt Ons Noorden. Zij deed het geld
in het daarvoor bestemde zakje en de
poneerde dit in haar fietstas. Toen zij
de fiets even later een ogenblikje had
neergezet, bemerkte ze tot haar schrik
dat de zak met duizend dubbeltjes ver
dwenen was. De politie heeft ’s nachts
nog enkele jongens uit bed gelicht, die
bij het ledigen van de automaten had
den staan kijken, maar de ontvreemding
nog niet tot opheldering kunnen bren
gen. Zij speurt thans naar mensen die
met veel losse dubbeltjes rondlopen.
Toen Faroek nog koning van Egypte
was had hij 250 auto’s, waaronder 25
Rolls Royce-wagens. Totale waarde 10
millioen gulden. Hij had 150.000 hectare
land, 37 millioen gulden bij Egyptische
banken staan en liet zich voor alle ze
kerheid drie jaar salaris vooruitbetalen;
deze drie millioen gulden staan in Ame
rika op een bankrekening. In zijn keu
ken werkten 40 koks en 20 hulpkoks.
Augustus 'n aanvang nam. Tegen de
winter wordt ’t gevaar voor besmetting
echter belangrijk minder en in de winter
worden meestal geen nieuwe gevallen
geconstateerd. Daarom is het juist in de
komende maand nodig om extra maat
regelen te treffen tegen de besmetting.
De kans daarop lijkt inzonderheid aan
wezig te zijn bij grote samenkomsten,
vooral van kinderen.
Verschijnt:
DINSDAGS en VRIJDAGS.
Administratie:
Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co.
Kantoor: GROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
Vrijdagmiddag vond het transport plaats van de tweede tank van de Firma
Amatex. De tank werd op drie pontons vervoerd en moet geplaatst wor
den in de westelijk gelegen Petroleumhaven. De tank heeft een gewicht
van 250.000 Kg. Over enige weken hoopt men de derde en laatste tank
over te brengen. De sleep passeert het IJ, komende van de Noordelijke
Petroleumhaven.
Concert te geven door de Chr. Muziek
vereniging Harmonie alhier op Maandag
1 Sept, ’s avonds 8 uur in de muziektent
op het Martiniplem ter ere van de ver
jaardag van H. K. H. Prinses Wilhel
mina.
Onze stadgenoot W. Silvius is er gis
teren in geslaagd de le en 2e prijs te
behalen met de ’vlucht voor jonge duiven
in afd. K op Sittard. Als bijzonderheid
zij nog gemeld dat hij als 2e prijswin
naar tevens Kampioen van de jonge dui
ven 1952 werd, door in het algemeen
klassement de meeste punten te behalen.
Een fraaie prestatie voor deze jongeman
die nog maar één jaar de duivensport
beoefent.
en
tober 1926
derd tot
meester.
De Kring Groningen van het Nederl.
Roode Kruis zal met haar patiënten een
zesdaagse boottocht maken. Het ver
trek is bepaald op Maandag 8 Septem
ber ’s morgens 10 uur met als eerste
doel Bergum. Dinsdag wordt de reis
voortgezet naar Grouw, en Woensdag
wordt een bezoek aan onze stad gebracht.
De volgende dag gaat de reis naar het
eindpunt Lemmer, vanwaar Vrijdag de
terugtocht langs dezelfde route wordt
aanvaard. Aan deze tocht, die onder
leiding staat van dr J. Hartog, nemen
34 vrouwelijke en 17 mannelijke patiën
ten deel.
Twee Nederlandse vliegers, die hun
vacantie doorbrachten in Zuid-Zweden,
zijn met hun auto tegen een brugleu
ning aangereden. Het ongeluk vond
plaats op de hoofdweg tussen Aenge-
holm en het plaatsje Helsingborg.
Een van hen, de heer Kick Hoogreef
uit Haarlem, kwam om het leven; zijn
metgezel J. N. van Rijn, eveneens uit
Haarlem, werd zwaar gewond.
Luitenant-generaal Sir Richard Gale,
de nieuwe opperbevelhebber van het
Britse leger in Duitsland, is in Londen
veroordeeld tot een boete van veertig
gulden, omdat hjj door verkeerslichten
is heengereden. „Wij moeten hem behan
delen als iedere andere overtreder”, zei
de politierechter.
Wilhelmus,
bew. kapt. C. L. Walther Boer.
Wilt heden nu treden,
arr. S. de Boer.
Gelukkig is het land,
arr. S. de Boer.
Verjaardagsserenade, Paul Lincke.
De Opmars, mars van C. J. N. Nori.
Vols d’ Hirondelles,
G. J. de Hauwere.
Mars van het Nederl. Rode Kruis,
Jurriaan Andriessen.
Feestklanken,
mars van Alb. Meijen Wzn.
De Molen in het Zwarte Woud,
Rich. Eilenberg.
Burcht van Haat.
Het Amicitia theater brengt Dinsdag
2 en Woensdag 3 Sept, een verfilming
van Richard D. Blackmore’s „Lorna
Doorne” (Burcht van haat). Het meest
romantisch boek der Engelse literatuur
diende producer Edward Small als
grondslag voor zijn gelijknamige techni
color film die als een bruisende, flonke
rende mengeling van het stoutste avon
tuur en de tederste liefdesuitingen over
het witte doek trekt. Het baronnen-trjd-
perk in zijn volle uiterlijke pracht, een
opstand der boeren tegen de baronnen,
een oogverblindende trouwplechtigheid
in de trouwzaal en een duel op leven en
dood. Een film van ridderlijkheid, maar
ook van heerszucht en wreedheid.
IJLST. Vrijdagavond kwam de Raad
dezer Gemeente in openbare zitting bij
een. Voorzitter. Mr. J. Oppedijk, Bur
gemeester; Secretaris: de heer J. P.
Goelema. Afwezig wegens ziekte, de
heer G. Wiebenga.
Na opening op de gebruikelijke wijze
werden de notulen der vorige vergade
ring onveranderd vastgesteld.
Een schrijven van Mej. T. J. Wagen
maker houdende mededeling dat zij de
benoeming als onderwijzeres aan de O.
L. School aanneemt, werd voor kennis
geving aangenomen.
Het subsidieverzoek van de Kristlike
Fryske Folksbibleteek werd uitge
steld tot de behandeling der Gemeente
begroting 1953.
Een verzoek van de heer W. Koop-
mans om tegemoetkoming in de reiskos
ten ad 1.- per week van zijn dochtertje
voor het bezoeken van de B.L.O. school
te Sneek, werd afgewezen.
Geldlening.
Een bedrag van ƒ198.400 aan kapi
taalsuitgaven is nog niet door vaste le
ningen gedekt. Thans heeft de gemeente
Sneek besloten tot uitgifte van een
obligatielening, groot 2.000.000 van
welk bedrag zij een gedeelte ter beschik
king van de gemeenten in de Z.W.-hoek
wenst te stellen. Bij voltekening der le
ning zal aan IJlst op 15 September a.s.
een lening van 160.000 worden ver
strekt, met een looptijd van 30 jaar en
tegen een rente van 4%%. Het resteren
de bedrag van 38.000 zal voorlopig
uit eigen middelen worden verkregen.
De heer Frankena vroeg of met
dit bedrag alle leningen worden afgelost,
waarop de voorzitter antwoordde, dat
deze waren aangegaan in rekening-
courant met de N.V. Bank voor Ned. ge
meenten en inderdaad kunnen worden
af gelost.
De heer Groenveld juichte deze
gang van zaken en het voorstel van
Sneek, om minder grote gemeenten, die
zelf geen obligatielening kunnen uit
schrijven, op deze wijze te helpen, zeer
toe, waarna het voorstel z.h.s. werd
aangenomen.
Verbouw onderwjjzerswoning.
Naar aanleiding van het in handen
van B. en W. gestelde verzoek van de
heer E. Wouda, hoofd der O. L. school,
om i_. de door hem bewoonde gemeente-
woning een watercloset en zo mogelijk
een douche-inrichting aan te brengen,
werd thans medegedeeld, dat B. en W.
voorstellen dit verzoek in te willigen. De
kosten worden geraamd op 1750.
maar de heer Wouda heeft in een huur
verhoging van 85.per jkar toege
stemd.
De heer Frankena vroeg of dit
werk zal worden aanbesteed.
De voorzitter antwoordde, dat
hierover niet was gesproken. Het ligt in
de bedoeling het werk op te dragen aan
de aannemer die dit jaar met het onder
houdswerk der gemeente is belast.
De heer Groenveld ging hiermee
niet accoord. Het oedrag is groot genoeg
voor onderhandse aanbesteding.
De heer W a 1 i n g a ondersteunde het
voorstel van de heer Groenveld.
De voorzitter hoopte echter nader
overleg te plegen, ook met de gemeente-
architect, waarna tot de verbouw werd
besloten. Over de uitvoering ervan hopen
B. en W. met een nader voorstel te ko
men.
De voorgestelde wijziging der begro
ting 1951. werd z.h.s. aangenomen.
Plaatsnaamborden.
Ingekomen was een aan de Raad ge
richt schrijven van het raadslid S.
Groenveld, waarin hij voorstelde dat de
Raad zou besluiten B. en W. uit te no
digen op de naamborden, geplaatst bij de
ingang der gemeente, de naam van de
gemeente, zowel in het Fries als in het
Nederlands te doen aanbrengen.
B. en W. adviseerden dat de mede
werking van B en W. wordt ingeroepen
voor de uitvoering van een Rijkswet tot
aanduiding van de grenzen der bebouw
de kom. Verder is bepaald dat deze
grens moet worden aangegeven door een
plaatsnaambord. Het is vanzelfsprekend,
dat hier bedoeld wordt de officiële
plaatsnaam en de wet kent slechts de
plaatsnaam IJlst en de gemeente IJlst.
B. en W. zouden volgens hun mening
dus in strijd met de wet handelen, als zij
aan een dergelijk verzoek van de Raad
zouden voldoen. Zij adviseerden dan ook
het voorstel Groenveld af te wijzen.
noemde in dit verband de oud-voorzit-
ters Dr J. E. van Welderen baron Ren-
gers, J. Wuite Jzn. en Ir. W. Oosterbaan
en de oud-secretarissen C. Broekema
(later professor in Wageningen), Jorrit
v. d. Meer, N. H. Blink en Dr Ir J. B.
v. d. Meulen.
Ook wees hij nog op het grote aantal
commissies dat verschillende vraagstuk
ken in studie nam en nog doen, de eigen
bedrijven: Kweekveld, Proefboerderij en
voorheen de Selectiemesterg, terwijl in
het Landbouwhuis vroeger ook het
F.R.S., de Frico, de F.L.B.O. en meer
organen gevestigd waren welke er zo
voor en na zijn „uitgegroeid”. Begrijpe
lijk, dat het Bestuur, met zo’n verleden
verplicht was dit honderdjarig bestaan
op een iets feestelijke wijze te herden
ken.
Er zijn op het ogenblik in Friesland
54 gevallen van kinderverlamming ge
constateerd in 21 gemeenten. In verband
hiermee heeft de Inspecteur voor de
Volksgezondheid in ons gewest, dokter
B. Wartena te Leeuwarden, aan alle
burgemeesters verzocht het aantal pu
blieke samenkomsten zoveel mogelijk te
beperken.
In een onderhoud dat het Friesch Dag
blad met de heer Wartena mocht heb
ben, deelde deze mede, dat in de volgen
de gemeenten op het ogenblik kinder
verlamming geconstateerd is: Achtkar-
spelen, Barradeel, Het Bildt, Bolsward,
Dantumadeel, Dokkum, Doniawerstal,
Ferwerderadeel, Franekeradeel, Gaas-
terland, Haskerland, Heerenveen, Idaar-
deradeel, Kollumerland, Leeuwarden,
Oostdongeradeel, Sneek, Tietjerkstera-
deel, Westdongeradeel, Weststelling-
werf en Wijmbritseradeel.
Sedert 9 Augustus Is het aantal ge
constateerde gevallen met niet minder
dan 80 pet. toegenomen in Friesland.
Juist met het oog hierop heeft dr War
tena tot de burgemeesters bovenbedoeld
verzoek gericht.
Over de oorzaken van deze epidemie
kon de inspecteur voor de Volksgezond
heid ons niets positiefs zeggen, omdat
daarover nog geen wetenschappelijk
vaststaande feiten bekend zijn. Wel is
het bekend, dat meestal in de zomer een
uitbreiding van de ziekte geconstateerd
wordt, maar dit jaar is het wel zeer
vroeg begonnen, nl. in April, hoewel, zo
als gezegd, de grote uitbreiding eerst in
De werkman Joh. Nauta wordt na een
diensttijd van 33 jaar om gezondheids
redenen gepensionneerd.
De vertrekkenden werden op harte
lijke en waarderende wijze toegesproken
door de heer Boeijenga, wethouder van
de bedrijven, de heer Lindeman, lid van
de bedrijvencom-
j missie en de direc-
'i teur, de heer Ek.
I In de periode, dat
Speerstra werk-
zham was verdub-
I belde de gasafglfte
en kwamen
verbeteringen
De voorzitter vroeg de heer
Groenveld wat de motieven zijn geweest
voor het indienen van zijn voorstel.
De heer G r.o e n v e 1 d vond dit een
eigenaardige vraag. Het voorstel in de
vorige vergadering gedaan, kon niet in
behandeling komen, omdat het niet aan
de orde was. Daarom is het nu schrifte-
lijk ingediend. Welke motieven ertoe
hebben geleid? Allereerst de gewenste
medewerking van de Overheid voor het
behoud van de Friese taal, die 3040
jaar geleden met ondergang bedreigd
werd. De Friese taal was alleen voor het
mindere volk. De onderwijzer mocht
geen Fries spreken, en een predikant
nog veel minder. Die moesten zich in het
Nederlanus uitdrukken. Gelukkig is dat
thans veranderd. Wanneer de taal van
een volk niet wordt behoed, gaat dat
volk op den duur ten onder. Er zijn man
nen opgestaan, en zij hebben aanhangers
gevonden, die de Friese taal ook voor
het nageslacht willen bewaren. De Over
heid steunt dit streven door bet ver
strekken van subsidies aan diverse Frie
se verenigingen en door op te komen
voor de rechten van het Fries als gelijk
gerechtigd met de Nederlandse taal.
Ged. Staten hebben daartoe besloten en
nu komt een Friese instantie met het
verzoek de plaatsnaam zowel in het
Fries als in het Nederlands aan te bren
gen. Een Friese raad in een Friese ge
meente behoort dit verzoek te steunen,
omdat het ons ter harte gaat. Daaruit is
mijn voorstel geboren. Spr. betreurde de
w^jze waarop dit aan de orde moest ko
men. Stukken aan de raad gericht beho
ren de Raad te bereiken en niet in de
prullemand terecht te komen. B. en W.
trachten in hun advies duidelijk te ma
ken dat zij alleen uitvoerders zijn van de
Rijkswet, maar daarmee zijn ze er vol
komen ’•’aast. Niemand vraagt IJlst om
de officiële naam te verwijderen. De
Friese naam komt er alleen maar bij
teneinde ook die te bewaren.
De voorzitter antwoordde, dat B.
en W. in ’t geheel geen bezwaar hebben
tegen de Friese taal, voor zover die cul
tureel en wetenschappelijk moet worden
gesteund. De Ir. restte der naamborden
evenwel wordt door B. en W. geregeld en
is dus een aangelegenheid die de Raad
niet aangaat. Het Friese lichaam had
zich moeten wenden tot B. en W. en niet
tot de Raad. De plaatsnaam IJlst is de
enige die de Rijkswet kent. En die Rijks
wet wordt aan de laars gelapt, als het
niet strookt met de idee dat de Fryske
Underwysrie er aan stelt. De Friese
kwestie wordt op de spits gedreven.
Eerst de taal, dan de vlag, dan de natio
nale onafhankelijkheid. Het komt na
korte of lange tijd zover dat men gaat
zeggen, laat IJlst maar weg, wij weten
nu wel dat het Drylts is. Uit de statuten
van it Fryske Striidboun blijkt, dat men
o.a. wil komen tot het heffen van eigen
belastingen en een volkomen staatkun
dige onafhankelijkheid. Dat is een ont
binding van het Koninkrijk der Neder
landen. Ik voel veel voor het Fries,
maar de eenheid van Nederland is me
duizend en tienduizendmaal liever. In
de eerste plaats voel ik me Nederlander
en daarna pas Fries. Graag wil ik een
oude taal bewaren, maar er geen poli
tiek van maken. Dat werkt ontbindend
in ons toch al zo verminkte vaderland.
De taalstrijd zaait haat en verdeeldheid,
vermindert de volkskracht en onder
mijnt de eenheid die wij in deze tijd; nu
wij leven op de rand van een krater en
bedreigd worden door een derde wereld
oorlog, meer dan nodig hebben. Wie de
historie miskent, die ons tot Nederlan
ders heeft gemaakt, erkent niet de God
delijke leiding die het Nederlandse volk
tot een eenheid maakte. Daarom moet
tegenover het voorstel van de heer
Groenveld een principieel neen staan.
Gedenkboek van 1300 pagina’s
De heer J. J. Spahr van der Hoek, die
met medewerking van dr O. Postma het
Gedenkboek schreef waaraan in totaal
5 jaar is gewerkt, vertelde hierover tal
van interessante bijzonderheden. Het is
de geschiedenis van de Friese landbouw
van de oudste tijden af, waarbij uiter
aard speciale aandacht is besteed aan
die van de jubilaresse, die uit de laatste
eeuw niet weg te denken is. Het boek
dat wetenschappelijk verantwoord is,
maar toch zo geschreven is, dat de ge
middelde boer het met genoegen zal
lezen, bevat plm. 300 grote of kleine il
lustraties, almede tal van grafieken,
kaarten en vignetjes. De prijs van plm.
20.is misschien oorzaak geweest dat
het aantal bestellingen beneden de ver
wachting is gebleven. Verwacht wordt
evenwel dat na de verschijning velen dit
boek nog zullen willen
kopen. Daarom wordt het zetsel enige
tijd bewaard voor een eventuele herdruk.
Excursies tot besluit.
Na een smakelijke lunch in Hotel de
Kroon werd een bezoek gebracht aan het
kweekveld te Engelum, de proefboerderij
te Rijperkerk en het Museum Stania
State te Oenkerk, uithof van het Friesch
Museum. In het laatste werden de door
de Friesche Mij. in bruikleen afgestane
oude landbouwwerktuigen en de overige
collecties bezichtigd.
Het programma.
's Morgens wordt in de Grote Kerk
een Wjjdingssamenkomst gehouden,
waarin Ds. Th. Hettinga uit Oude-
mirdum voorgaat. Omlijsting door
zang van Mien Peters en orgelspel.
In de middagbijeenkomst in de Har
monie houdt de voorzitter een her
denkingsrede en wordt een door S.
J. v. d. Molen geschreven taferelen-
spel opgevoerd. Tevens wordt hier
het gedenkboek aangeboden terwijl
ongeveer tezelfdertijd een speciaal
Jubileumnummer van het „Friesch
Landbouwblad” uitkomt.
Advertentieprijs 15 «L par m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager.
Abonnementsprijs 13.- per half
Jaar. France per post I 3.75 oer
half jaar.
Giro 50748 ten name van Firma
E. J. Drijfhout. Snaak.
het
geen
Door de stations
chef werd hem
namens de direc
tie een enveloppe
met inhoud aan
geboden. Ook van
de zijde van het
personeel ont
brak het bij deze
gelegenheid niet
aan belangstel
ling. Een ingelijste vergrote foto van de
zo schilderachtig gelegen brug over de
Franekervaart werd door hem dankbaar
aanvaard.
Moge Wieringa nog vele jaren van
Op Zaterdag 30 Aug. j.l. werd op het
kantoor van de Gemeentebedrijven offi
cieel afscheid genomen door de werk
meester H. Speer-
stra en de werk- sg;
man Joh. Nauta, H
die beide de dienst
met pensioen gaan
verlaten.
De heer Speer-
stra trad op 28
Februari 1911 als®
machinist bij de
bedrijven in dienst
werd op 1 Oc-
bevor-
werk-
Donderdag heeft het bestuur in het
Landbouwhuis te Leeuwarden de pers
over de plannen voor de viering inge
licht. Vooraf echter schetste de nieuwe
secretaris, de heer Ir J. Swierstra, in
't kort de betekenis van de landbouw
voor onze provincie en vertelde de voor
zitter, de heer H. L. Dedden, iets over
het ontstaan, de ontwikkeling en het
vele belangrijke werk dat de Friesche
Maatschappij in het verleden verrichtte
en nog steeds verricht.
Mars Polonaise,
mars van Alb. Meijen Wzn.
Aquarelles a.
b.
c.
d.
Onze stadgenoot, de le brugwachter
B. Wieringa, vierde Dinsdag j.l. zijn 40-
jarig dienstjubileum bij de Ned. Spoor
wegen, terwijl hij ingaande 1 September
de dienst onder toekenning van pensioen
heeft verlaten.
Wieringa, die de laatste 13 jaren op
de post aan de Bolswarderweg dienst
deed, is ook voor
wegverkeer
onbekende.
Jour d’Allégresse,
mars van C. Moreau.
Paraphrase over „Het Ruwhouten
Kruis”, Alyre Delhaye.
Frysk Folksliet,
bew. J. Oostelaar.
Over het algemeen is er een kentering
gekomen in de waardering voor de boer
en z’n arbeid, constateerde de heer Ded
den. Die arbeid immers is voor onze al
gehele volkshuishouding van grote be
tekenis.
Honderd jaar geleden ging de Provin
ciale Overheid ook al grote belangstel
ling aan de dag leggen voor het wel en
wee der boerenbevolking van Friesland.
Daar was in die tijd ook wel aanleiding
voor. De boer was in die dagen koning
op eigen erf, maar zijn interesse ging
vaak ook niet verder dan dat eigen
erf. Daarom werd door de Provincie een
Commissie in het leven geroepen voor de
bevordering van Landbouw en Veeteelt.
Het zwaartepunt werd daarbij gelegd op
verbetering van de akkerbouw en vee
teelt, waarbij mannen, die in feite recht
streeks buiten de landbouw stonden, de
boeren tot zelfwerkzaamheid wisten te
brengen. Uit deze Provinciale commis
sie groeide later de Friesche Maatschap
pij van Landbouw. Bij haar veelomvat
tende werkzaamheid in de afgelopen
honderd jaar stond de heer Dedden uit
voerig stil en nog steeds wordt op deze
weg doorgegaan. Vooral het onderwijs
neemt hierbij een belangrijke plaats in,
wat vooral nodig is omdat van onze boe
ren in het maatschappelijk leven steeds
meer wordt gevraagd en goede kader
vorming van het hoogste belang is.
Eerbied voor de heilige overtuiging
en beginselen van anderen moet
hierbij het richtsnoer zijn. De eer
biediging en verdediging van het
Christendom is dan ook een van de
kernpunten zonder daarbij in secta-
risch drijven te vervallen.
Tal van mensen, die als vast kader bij
de Mij. hebben gewerkt, hebben in hun
tijd hun stempel .hierop gezet. P"
Friesland is een provincie, waarin de
landbouw hoofdmiddel van bestaan is,
aldus Ir Swierstra. Ruim een derde deel
van de beroepsbevolking is in land- en
tuinbouw werkzaam. In geheel Neder
land is dat ongeveer een vijfde deel.
Daarbij komt dan nog dat deel der be
volking, dat werkzaam is in bedrijven en
dergeljjke, die direct bij de landbouw be
trokken zijn (zuivelfabrieken, handel in
landbouwproducten, veeartsen enz.), zo
dat bijna de helft der arbeidende bevol
king meer of minder direct van de land
en tuinbouw leeft.
Van de totale oppervlakte Nederland
se cultuurgrond bevindt zich 21 in
Friesland en wel 4 van het bouwland
en 17 van het grasland. Legt men
deze cijfers naast die van het percen
tage rundvee (16 van Nederland) dan
kan men zich een indruk vormen om
trent de rundveebezetting per ha. De
productiviteit van de Friese rundvee
stapel is relatief goed. Deze bedraagt nl.
19 van de Nederlandse melkproductie
of plm. 900 millioen kg. Het gemiddeld
vetgehalte is 3.95 over geheel Ne
derland 3.65 Gevolg van de fokkerij.
Daarnaast wordt sedert lang veel aan
dacht besteed aan de georganiseerde be
strijding van veeziekten. Het resultaat
daarvan is dat het percentage reactle-
dieren (tbc) hier slechts 2 bedraagt
tegenover een algemeen gemiddelde van
15.8 Uit de gewonnen mei', produ
ceert Friesland plm. 20 van de Ne
derlandse boter, 37 van de kaas, 27
van de gecondenseerde melk ei 7 van
de melkpoeder. Het overgrote deel van
deze productie wordt in deviezen omge
zet, zodat het aandeel van Friesland in
de Nederlandse export naar schatting
80 van de boter, 85 van de kaas,
35 van de volle gecondenseerde melk,
10 van de magere gecondenseerde waardevolle
melk en 20 van de melkpoeder be
draagt. Bovendien worden jaarlijks voor
enkele tientallen millioenen guldens aan
stamboek-runderen, ander rundvee en
schapen geëxporteerd.
Hoewel Friesland slechts 4 van het
Nederlandse bouwland-areaal bezit,
speelt met name de Friese kleibouw-
SCHARNEGOUTUM. Donderdag 4
September a.s. zal hef een kwart eeuw
zijn geleden, dat onze oud-dorpsgenoot
ds. Y. K. Vellenga werd bevestigd als
predikant van de Gereformeerde kerk
van Meppel. Yme K. Vellenga werd 29
December 1896 te Scharnegoutum, waar
zijn vader toen veehouder was en vele
jaren de Geref. Kerk als ouderling heeft
gediend, geboren, bezocht hét Willem
Lodewijk gymnasium te Groningen en
studeerde vervolgens aan de Vrije Uni-
versiteit te Amsterdam. 22 Juni 1924
verbond cand. Vellenga zich aan zijn
eerste gemeente, de Gereformeerde Kerk
van Oosterzee, en werd 4 September
1927 bevestigd als predikant van de Ge
reformeerde Kerk van Meppel.
Ds. Vellenga zal waarschijnlijk in de
avonddienst van 7 September a.s. zijn
25-jarig verblijf In Meppel herdenken.
De 31ste Maart ven dit jaar was het honderd jaar geleden, dat de Friesche
Maatschappij van Landbouw werd opgericht. Dit voor Friesland met zjjn over
wegend agrarische bevolking zo belangrijke feit zal worden herdacht in een
feestelijke bijeenkomst, die Woensdag 24 September a.s. in Leeuwarden wordt
gehouden. H. M. de Koningin, Beschermvrouwe van de Maatschappij, dc Minis
ter van Landbouw en tal van andere autoriteiten en vooraanstaande figuren
in de landbouw, ook uit het buitenland, zjjn uitgenodigd deze herdenking bij te
wonen. De kans wordt groot geacht, dat de Koningin de uitnodiging zal aan-
Vaarden
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet
zijn bezorgd, staan, tussen haakjes, ach
ter de naam van het schip vermeld:
Indonesië: m.s. Talisse (4 Sept.)
m.s. Indrapoera (6 Sept.)
Nieuw Guinea: m.s. Indrapoera (6 Sept.)
Suriname: s.s. Cottica (3 Sept.)
Antillen: m.s. Willemstad (2 Sept.)
Unie van Zuid-Afrika: m.s. Stirling
Castle (30 Aug.)
m.s. Pretoria Castle (7 Sept.)
Canada: s.s. Edam (2 Sept.)
Argentinië, Uruguay, Chili en Bolivia:
s.s. Alberto Dodero (9 Sept.)
Brazilië: s.s. Santa Ursula (1 Sept.)
Australië: s.s. Chitral (29 Aug.)
Nw. Zeeland: s.s. Strathnaver (7 Sept.)
streek een zeer belangrijke rol in de Ne
derlandse volkshuishouding. Zo produ
ceerde zij 16 van de Nederlandse klei-
consumptieaardappelen en jaarlijks ge
middeld 110170.000 ton pootaardappe-
len, wat voor 30 millioen gulden aan
deviezen oplevert.
De gemiddelde bedrijfsgrootte in
Friesland wijkt weinig af van die in het
gehele land.
Van de 20.000 Friese boeren is on
geveer aangesloten bij een stands-
organisatie. Tienduizend van hen,
dus 2/3 deel, bij de ongeveer 50 af
delingen welke de honderdjarige
thans telt.
vele
en
vernieuwingen aan
het bedrijf tot
stand. Hij heeft
zijn taak op voor
treffelijke wflze
verricht en verlaat
thans het bedrijf
geacht en gewaardeerd door al degenen,
die boven, naast en onder hem geplaatst
waren. Thans gaat hij van een verdien
de rust genieten.
Vervolgens werd het woord gevoerd
door de opvolger van Speerstra, de heer
Plantinga, waarbij aan beiden een blij
vend aandenken namens het personeel
werd aangeboden, terwijl mevr. Speer
stra werd bedacht met een bloemen
hulde.
Na dankzegging door de heren Speer
stra en Nauta wenste de heer Boefjenga
de nieuw benoemde werkmeester een
even succesvolle en geslaagde loopbaan
toe als zijn voorganger, waarna deze
geslaagde bijeenkomst gesloten werd.
