Zaterdag: Nederland-Denemarken
BUITEN LANDS
K OVERZICHT
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRiTSERADEEL en IJLST
It Snitser Frysk Toaniel spile: „Ooo Prefester!"
Zr rz.
VEILIG VERKEER
ik
BB
Vrijdag 6 Maart 1953
108e Jaargang No. 18
Begin
Kerknieuws
De toestand van Stalin
Een voorbeschouwing van de heer H. W. H. Herberts,
oud-Voorzitter Keuzecommissie K.N.V.B.
Biljartontmoeting
S. B. C. en Bant (N.O.P.)
Nieuwe Gezinsverzorgsters
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD
vau brand tijdig
geblust
Jo Vincent verlaat
concert-podium
Amerika en Engeland - Stalin getroffen
door een beroerte
70.7 millioen
Priisfraech foar koart
forhael
Bokking bleek Voorn
RedacteurL. KIEZEBRINK
T
v. d. K.
voorstel inzake het oliegeschil afgewe
zen,
van
Benoemd tot Gezinsverzorgsters bij de
Vereniging „Gezinshulp Sneek” de da
mes P. Bouma uit Luxwoude en H. Oos-
terwoud uit Kortehemmen. Beide zijn
Chr. Geref. Kerk. Aangenomen naar
Baarn ds. W. Ruiter te Sneek.
Redactie-adres
KLEINZAND 7 - Telef 2872
H. W. H. Herberts.
(Nadruk verboden)
Verschijnt:
DINSDAGS en VRIJDAGS.
Administratie:
Comb. Drijfheut-Kiezebrink Co.
Kantoor: GROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
SNEEKER NIEUWSBLAD
Advertentieprijs 15 et per m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager.
Abonnementsprijs i 3. per half
Jaar. Franco per post f 3.75 per
half |aar.
Giro 50748 ten name van Firma
E. J. Drijfhout, Sneek.
Woensdagmiddag om een uur of zes
ontstond een begin van brand in een
hoopje oude kapok in de werkplaats van
de heer C. Wester aan de Leliestraat.
Vermoedelijk was er een vonk uit het
nauwelijks meer brandende kacheltje in
terecht gekomen. Een in de nabijheid
staande baal nieuwe kapok werd ook
door het vuur aangetast, maar de stof
feerder, de heer P. v. d. Feer, had de
tegenwoordigheid van geest deze baal
direct naar het trapgat te slepen en
naar beneden te werpen, waar de heer
Wester er zelf in slaagde de vlammen te
doven en daardoor uitbreiding van de
brand te voorkomen.
De gealarmeerde politie en de brand
weer, die spoedig aanwezig waren, be
hoefden dan ook geen hulp meer te ver
lenen,
De schade is gering.
Er zit in de geschiedenis van het Nederlands voetbal de laatste jaren een
behoorlijk stukje tragiek. We hebben dit de laatste tijd allemaal in uitvoerige
beschouwingen en sensationele artikelen kunnen lezen.
Het onderling wantrouwen en de strijd achter de schermen bij de technische
leiding van de K.N.V.B. namen zulke vormen aan, dat het bestuur van de
Bond tenslotte zich genoodzaakt voelde in te grijpen. De vroegere Keuze-Com-
mlssie werd aan de dijk gezet en vervangen. Ook aan de trainer zal daarbij zÜn
medegedeeld, dat meer souplesse zou dienen te worden betracht en dat niet hij,
maar de Keuze-Commissie, en de Keuze-Commissie alleen, de verantwoordelijk
heid draagt voor de samenstelling en de leiding van het Nederlands elftal. Zo
hoort het ook en daarmede zijn wij ook teruggekeerd tot de gang van zaken,
zoals die vroeger bestond.
Het was mij niet onbekend, dat er in hebben ons volkomen laten verblinden
de boezem van onze technische leiding
heel veel wrong en dat er grote ver
deeldheid bestond. Uit de aard der zaak
was gebrek aan onderling vertrouwen
noodlottig voor de geest van het elftal.
Menige wedstrijd van de afgelopen jaren
was als het ware dood, er zat geen leven
in het elftal; we misten de wilskracht
en de begeestering, welke voorheen me
nige tevoren verloren gewaande ontmoe
ting tot een succes wisten om te tove
ren. Geloof in de eigen zaak ontbrak bij
de leiders en geloof in eigen kracht was
zoek brj de spelers.
De nieuwe Keuze-Commissie heeft het
roer radicaal •mgegooid. Haar taak is
overigens waarlijk niet eenvoudig, want
we zijn inderdaad met ons internationale
voetbal naar de diepte gezonken. We
de grond zit. Blijkbaar heeft de Sjah in
verband daarmede bij Mossadeq gepleit
voor aanneming van het laatste Ameri
kaansEngelse voorstel, dat Mossadeq
wil verwerpen omdat hij op meer conces
sies rekent. Mossadeq schijnt daarop de
Sjah te hebben willen dwingen het land
te verlaten, doch zijn eerste poging
mislukte, omdat een nationalistisch
leider, Kasjani, die hem tot nu toe
steunde, de zjjde van de Sjah koos, even
als een aantal officieren van het leger.
De grote massa daarvan bleef echter
achter Mossadeq staan, zodat tenslotte
deze wel zal winnen en de Sjah wel het
land zal moeten verlaten. De Engelsen
hadden het gaarne anders gezien, doch
de Amerikanen achten Mossadeq de
enige staatsman die het Perzische volk
in het gareel kan houden en verhinderen
dat de Tudehpartij, welke Rusland toe
gedaan is, de overhand verkrijgt. Lopen
de zaken zoals het thans lijkt dan
schijnt het inderdaad dat Mossadeq zijn
zin zal krggen. De Amerikaanse minis
ter van buitenlandse zaken Dulles gaat
eerstdaags een reis maken naar het
Midden Oosten om, zoals het heet er het
prestige der Ver. Staten te verhogen.
Hij gaat dus de concurrentie aan met
Moskou om de gunst van de Arabische
wereld en dat belooft niet zoveel goeds
voor Israël.
Gisteren was de toestand van Stalin
die 73 jaar is achteruitgaande. Hij
was sedert Zondagnacht buiten bewust
zijn. Er is in de hele wereld beroering
over wat zich nu in Rusland afspeelt.
Doch er zijn zeer uiteenlopende opvat
tingen. Volgens Franse meningen kan er
nu een ingrijpende verandering in de
Russische politiek komen en zal de
greep van Moskou op de satellietstaten
verslappen, maar die opvatting wordt
in de meeste hoofdsteden niet gedeeld,
waar men gelooft dat er niet veel zal
veranderen. Men noemt Molotow en
Malenkow als opvolgers van Stalin, de
eerste als premier, de tweede als secre-
taris-generaal van de communistische
partij. Intussen staat de politieke acti
viteit in de wereld min of meer stil;
men wacht de ontwikkeling der gebeur
tenissen in het Kreml af.
Op Maandagavond was er een geani
meerde biljartontmoeting tussen twee
twaalftallen van bovengenoemde vereni
gingen in Onder de Linden. Na een be
groetingswoord van de heer Dijkhuis,
voorzitter van de S.B.C nam de wed
strijd een aanvang. Het bleek al gauw,
dat de Banters niet voor de poes waren.
Er werden mooie partijen gespeeld en
het was reeds vrij laat toen de uitslag
bekend werd gemaakt. Bant scoorde 717
en S.B.C. 679 punten, zodat de gasten
een welverdiende overwinning behaal
den. Na een slotwoord van de heer Dijk
huis en de heer Brouwer, arts te Bant
en voorzitter van de gelijknamige club,
vertrokken de gasten weer naar de N.O.
Polder met een speciale plaquette, en de
belofte dat S.B.C. Dinsdag 10 Maart
een revanche bezoek zal brengen.
Jo Vincent, die heden 55 jaar wordt,
blijft bij haar voornemen in de loop van
dit jaar haar loopbaan als zangeres te
beëindigen. Zij stelt zich tot eind 1953
nog beschikbaar voor medewerking aan
concerten en is van plan tot afscheid
enkele liederenavonden en kerkconcer-
ten te geven. Daarna hoopt zij zich aan
da paedagogia ta wijden.
suggestieve lantaarnplaatjes, de mees
ten gemaakt van foto’s welke hij zelf
in zijn veeljarige praktijk heeft geno
men.
En hoewel zijn inleiding van begin tot
einde al een aanbeveling was het zo
nuttige en nodige werk van Veilig Ver
keer te steunen, deed hy tenslotte nog
eens een dringend beroep op de vele aan
wezigen zich als lid van de Vereniging te
melden. De heer R. J. Sipkens had er nl.
in z\jn openingswoord al op gewezen, dat
het ledental hier veel te laag is, t.w. 144
op de bijna 20.000 inwoners die Sneek
telt. Het lidmaatschap bedraagt mini
mum slechts een gulden, d.w.z. de kosten
van één pakje sigaretten, per jaar.
Na de pauze, waarin een aantal dames
aanmeldingsformulieren ronddeelden en
weer inzamelden, vertoonde de heer Edzes
nog een drietal films, t.w. de Ameri
kaanse verkeersfilms „Kostbare lading”
en „Uw vergunning om te rijden” en een
documentaire film over het ontstaan en
de uitwerking van orkanen en de maat
regelen welke in Amerika worden geno
men deze op te sporen en de bevolking
voor het dreigende gevaar te waar
schuwen.
Aan het einde van de avond dankte de
voorzitter de spreker voor zijn zeer in
teressante en instructieve voordracht en
het vertonen van de films, waarna hij
de hoop uitsprak, dat de vele nieuwe
leden die toetraden tevens propagandis
ten zullen worden, opdat ook in Sneek
de veiligheid van het verkeer bevorderd
wordt.
de Engelsen voelen daar niet voor. Het
blijkt ook uit het feit dat direct nadat
Eisenhower had verklaard dat hij be
reid was Stalin ergens halverwege tus
sen V. S. en Rusland te ontmoeten,
Churchill zich haastte te verzekeren dat
hij steeds bereid was aan zo’n bespre
king deel te nemen, m. a. w. Engeland
wil er bij zijn.' Overigens heeft deze
kwestie geen zin meer, nu Stalin als
staatsman heeft afgedaan, hem trof een
attaque en misschien is hij reeds over
leden als dit overzicht verschijnt Niet
zonder zorg ziet net Westen uit naa>
zijn opvolger. Wat nog de Europese
defensie gemeenschap betreft schijnt
ook Amerika bereid Frankrijk zekere
toezeggingen te doen, maar het lot van
dit verdrag blijft toch onzeker. De con
ferentie te Rome heeft zoals te ver
wachten was, geen oplossing gebracht,
de deskundigen bestuderen de kwestie
nu verder, een zeer wezenlijke verhelde
ring van de toestand zou ontstaan als
tussen W.-Duitsland en Frankrijk over
eenstemming over de positie van het
Saarland bereikt werd. Maar dat is ook
nog niet het geval, al heeft dan de
Straatsburgse assemblee ad hoe (par
lementsleden uit de zes landen aange
sloten bij de Kolen- en Staalgemeen
schap) in haar on twerp-verdrag voor
een Europees politiek gezagsorgaan, dat
nu gereed is, al de bepaling opgenomen
dat de Saarlanders een eigen vertegen
woordiging in de volkenkaer en de
senaat van dat orgaan krijgen. Maar dat
staat nog maar op papier, naar verwe
zenlijking van zo’n orgaan via de parle
menten van de landen van Klein Europa
ia een lange weg!
VERTREK VAN HR. MS. „PIET HEIN” UIT HONGKONG.
Het schip werd door alle aanwezige Britse en Amerikaanse ooi’ -.sbodems
„uitgejoeld”. De foto werd genomen vanaf de Britse kruiser „Birming
ham”, waarvan de bemanning op de voorgrond zichtbaar is.
Tot Woensdagavond is bij het Natio
naal Rampenfonds in totaal 70.7 millioen
gulden binnengekomen.
De stifting „It Fryske Boek” skriuwt
üt in priisfraech foar in koart forhael.
De trije béste dy’t opnommen wurde yn
in bondel, dy’t mei de Boekewike ’53 üt-
komme sil, wurde honorearre mei elkmis
f 50.as se fansels oan de easken fan
de jury, dy’t bistiet üt de hear W. G.
Baarda, Snits, Juffer A. A. Jelsma,
Ljouwert en de hear Jan Wybenga to
Wommels, foldogge. De kopij, dy’t op
syn heechst in tal wurden ha mei fan
6000, moat under skülnamme stjürd
wurde en moat foar 15 Maeije ’53 yn-
kommen wêze by de skriuwster fan de
stifting, adres: Transvaalstrjitte 3,
Ljouwert. Eventueel komt ek yn ’e bi-
neaming ien greate novelle fan op syn
heechst 20.000 wurden, dy’t dan leanne
wurdt mei f150.
It S.F.T. hêldde Woansdei- en Ton-
gersdeitojoun foar de twadde kear yn
dit winterskoft in toanieljovn. Foarsit-
ter Lantinga koe yn syn iepeningswurd
in fiks bisette seal it wolkom taroppe.
De alden fan dagen yn ’e seal waerden
efkes apart neamd. Hja wiene fan it
Selskip ütnoege, om’t se har eigen
feestjountsje opoffere hiene foar it
Rampenfouns. Nei it iepeningswurd
krige de nije toaniellieder J. Muurling it
wurd, dy’t it stik by it publyk ynlaette.
It Selskip spile: „OooPrefester”
in klucht yn trije bidriuwen fan it tige
produktive Ljiphüster skoallehaed J.
Bosga. De wierhaftigens is yn dit stik
wol hwat fier to sykjen, mar dér is it
dan ek in klucht foar. Der waerd in pre
fester op ’e planken setten, dy’t in nye
ütfining dien hie. Troch dizze ütfining,
de s.n. Psycho-flits, wie hy by steat nei
to gean hokker forburgen tinzen der
omtyspelen yn ’e hollen fan ’e minsken.
Tonei soene de lju alles fan inoar witte
en yn lok en frede njonken inoar libje.
It pakt oars üt, hwant syn ütfining
bringt in hiele notaris-hüshalding yn
trewyn. Lokkich komt alles wer goed,
as bliken docht, dat de prefester in op
lichter is. Hoewol in stik, dat as klucht
oantsjinne wurdt, fakentiids net folie
pretinsjes hawwe kin, sitte hjir dochs
ünderskate originele en geastige fynsten
yn. It Selskip hie dan ek wol minder
kar dwaen kinnen. De rol fan notaris
Snoekema (G. Fritsma) wie yn goede
hannen. Fritsma sette in tipe op it toa-
niel, dat der wêze mocht. Hy hie it net
maklik, hwant hy moast tsjin syn freon
hiel oars wêze as tsjin syn personiel.
Dit slagge him mar skoan. Ek mefrou
Snoekema (mefr. Dantuma) foldie üs
goed. By ’t flaufallen hie se efkes na-
tuerliker wêze kinnen. It waerd har
lykwols yn dizze scène net maklik mak
ke, om’t har tsjinspylsters net op ,tild
en net natuerlik genóch reagearren. Mine
(juff. R. Keuning) makke har debüt en
hie dan ek bigjinnelingsflaters. Hja wie
üs net fleurich genóch, binammen by it
opkommen net. Fierders makke hja de-
selde flaters as de oare debutanten.
Gelske, de faem (juff. E. Bosman) en
Pytsje Bloemsma, de typiste (juff. T.
de Vries) en wol: in to hastich sizzen
fan de tekst. De tipearring fan juff. de
Vries wie lykwols yn oarder. De kandi-
daet-notaris, Durk Baron (H. Lok) koe
yn it bigjin net rjocht los komme. Let
ter foldie er üs goed. Douwe Douwinga
HEEG. Een viskoopman uit H. ventte
te Heeg met gebakken bokking. Toen
men ze at bleek het gebakken voorn te
zijn. De Rijkspolitie heeft proces ver
baal opgemaakt.
(Mulder), de aid klerk wie in tankbere
rol en de hear Mulder helle der dan ek
üt, hwat der yn siet. Itselde moat sein
wurde fan de rol fan Jan Brouwer (Mo
lenaar). In inkele kear wie er üs hwat
to neidruklik, hwat fuortdaüi.3 de na-
tuerlikens skeint. Prefester Haanstra
wie in karikatuer, mar dêr wie it dan
ek in klucht foar. Dizze rol waerd fan
de hear Dam goed spile. It is syn for-
tsjinste, dat er net oerdreau, hwat mei
soksoarte fan rollen graech wol. Ké
Kloaster (mefr. Dam) spile yn it petear
mei Pref. Haanstra better as yn dat mei
de notaris. Berends (P. Coers) hie as
plysjeman efkes weardiger en rêstiger
wèze kinnen. Hy sei syn tekst to has
tich. It wie spitich, dat ünder de rede
fan notaris Snoekema de barkers op in
rychje efterinoar stiene. Fan har mimyk
wie nou neat to sjen. Dizze stikmannich
opmerkingen nimme lykwols net wei,
dat üs totael yndruk goed wie. Der haw
we fansels ek de toanielkapper (Hamer-
sma) en Aukema, dy’t it toaniel oan-
klaeid hie, harres ta dien. De joun waerd
opfleure mei mesyk fan it selskip Joh.
Bok. Hja brochten mesyk, dy’t paste by
in Fryske joun.
Van 1948 tot en met 1951 steeg het
aantal verkeersongelukken in ons land
van 46000 tot 73413. Iedere dag worden
drie mensen by een verkeersongeval ge
dood, voor het merendeel schoolkinderen.
Acht klassen van 38 leerlingen vallen
elk jaar aan het verkeer ten offer. Al
leen door samenwerking tussen ouders,
onderwijzers, politie en het Verbond voor
Veilig Verkeer zullen vele verkeerson
gelukken voorkomen kunnen worden.
Het bovenstaande tekenden we op uit
de mond van de heer R. Edzes, verkeers-
deskundige van het Verbond voor Vei
lig Verkeer, toen hij Woensdagavond
voor de afd. Sneek van het Verbond in
de nieuwe zaal van Hanenburg een inlei
ding hield, toegelicht met lichtbeelden,
over het verkeer en de verkeersregels.
Een middel om het aantal verkeers
ongelukken te verminderen is o.a. het
geven van verkeersonderwijs aan de
jeugd. Dat heeft echter weinig zin als
de ouderen er niets aan doen en de ver
keersregels niet kennen, aldus betoogde
de heer Edzes. Veelal rijdt men veel te
snel daar waar het niet kan en ook niet
mag. Het zich laten trekken door
vrachtauto’s is voor fietsers levensge
vaarlijk. Een foto, kort na zo’n ongeval
genomen, leverde hiervan het afschrik
wekkende bewijs. Ook toonde hij o.a. aan
hoe gevaarlijk het is met een auto mid
den op de weg te rijden, en wees hij er
nadrukkelijk op dat drie wielrijders nim
mer naast elkaar mogen rijden. Twee
mag wel, mits het een behoorlijk brede
weg is en het andere verkeer er niet
door wordt gehinderd of in gevaar ge
bracht. Bromfietsrijders mogen in geen
geval naast, maar moeten altijd achter
elkaar rijden.
Op zeer onderhoudende wijze behan
delde de heer Edzes vervolgens de ver
keersborden en de voornaamste ver
keersregels, alles toegelicht met zeer
door een opgelegde systematiek, en we
hebben in het jongste verleden maar al
te weinig aandacht geschonken aan de
natuurlijke gaven, waarmede een goed
speler zich tijdens een wedstrijd, over
een systeem heen, kan aanpassen aan de
behoeften van het ogenblik. We hebben
als het ware gehad een devaluatie van
het begrip Nederlands-elftalspeler, een
maal gebruikt en geprobeerd, vervol
gens als waardeloos in het zg. systeem
aan de kant geschoven. En om het ge
val voor de nieuwe Keuze-Commissie
nog wat moeilyker te maken, hebben de
natuur-elementen ook nog een duit in
het zakje gedaan, waardoor er de
laatste tijd zeer weinig gelegenheid is
geweest om spelers te beoordelen.
Ik herinner me uit mijn eigen tijd, dat
we eens voor dezelfde moeilijkheid za
ten; dat was in 1946. We hadden in Lu
xemburg de eerste weZf-’jd met het
Ned. elftal gespeeld, na de bevrijding.
Wel hadden we daar met vrij groot ver
schil gewonnen, maar de belangrijke
thuiswedstrijd tegen België zou toch
grote veranderingen in de elftalsamen-
stelling nodig maken. Onze tijd van
voorbereiding was kort en het bleef
maar regenen en sneeuwen. Nauwelijks
twee weken voor de grote strijd tegen
België leefden we nog in het ongewisse.
In heel Nederland was maar één terrein
min of meer geschikt voor een proef-
wedstryd en we vonden dit in Ede, toe
vallig de woonplaats van de tegenwoor
dige voorzitter van de K.C. Daar heb
ben we toen zo goed en zo kwaad als het
kon, tussen twee elftallen een oefenwed
strijd georganiseerd.
Het elftal, dat daaruit uit de bus
kwam, won de Zondag daarop de histo
rische wedstrijd tegen de Belgen, dank
zy een volledige overgave, onder de ogen
van de gehele Koninklijke Familie, met
63.
Mogelijk kan men een dergelijke erva
ring by de komende ontmoeting op Za
terdagmiddag tegen de Denen zien als
een gunstig voorteken. We verloren in
September jl. in Kopenhagen met 32,
hoewel we met 2—0 de leiding hadden
gehad. Na deze voorsprong viel onze
cranje-vertegenwoordiging weer terug
in een slappe latentie, het initiatief
kwam aan de Denen en de wedstrijd
ging verloren.
De nieuwe Keuze-Commissie schijnt
uit deze ondervinding reeds een wijze les
getrokken te hebben. Zij zocht het bij de
samenstelling van het nieuwe Ned. elf
tal in verjonging en jeugdig enthou
siasme. Niet minder dan zeven plaatsen
zyn gewijzigd, vergeleken bij de ploeg,
die in Huil tegen de Engelse amateurs
speelde. Vooral in de voorhoede zijn de
wijzigingen frappant. Een snelle aan-
valslijn werd gecreëerd, met een tacti
cus als de teruggekeerde Abe Lenstra
op de links-binnenplaats. Abe is boven
dien aangewezen als aanvoerder en het
komt my voor, dat de K.C. daarmede in
tactisch opzicht een uiterst goede greep
heeft gedaan.
Deze Oranje-aanval bevat vele ele
menten om er wat van te verwachten,
in ieder geval kan men geloven, dat hij
elke kans zal aangrijpen om de bal ten
minste voor en hopelijk ook in het vij
andelijk doel te krijgen.
De vervanging van Wiertz in het mid
den door de jonge V.V.V.-speler Klaas-
sens is overeenkomstig de in Gent ge
wekte verwachtingen Deze Zwaluwen
wedstrijd tegen de Rode Duivels was
overigens veel minder slecht dan de
Nederlandse reporters in het algemeen
hebben gesuggereerd. De Belgen zelf
hebben toegegeven, dat zij in deze ont
moeting een uiterst sterk elftal hadden
opgesteld, dat waarlijk het officiële Bel
gische elftal naar de kroon stak. Klaas-
sens was in deze wedstrijd een uitblin
ker en we zien in hem een speler, van
wie het Nederlands elftal nog heel veel
plezier zal hebben. Merkwaardig overi
gens, zo slecht als we zitten in goede
backs, die toch vroeger een sterk punt
vormden. Is het misschien zó, dat goede
backs uit onze elftallen door de clubs
naar de spilplaatsen worden gediri
geerd? Indien deze vraag bevestigend
moet worden beantwoord, dan is dit
stellig ook een nadeel van het systeem.
Ik heb wel vertrouwen in dit Ned.
elftal, wanneer het mentaal op zijn taak
kan worden gebonden. Die taak lijkt mij
vrij eenvoudig te omschrijven, nl.: deze
wedstrijd winnen. Dat betekent aanval
len en nog eens aanvallen. Dat betekent
ook het initiatief nemen en het houden.
Weten de debutanten uit de ploeg zich
vrij te houden van plankenkoorts, dan
neem ik aan, dat het moreel in deze
wedstrijd ten gunste van Nederland de
doorslag zal geven en voorspel ik gaar
ne een tot de nok gevuld Rotterdams
stadion en vele tienduizenden hoorders
aan de radio een genoegelyke Zater
dagmiddag.
s
De Europese Defensie Gemeenschap
speelt ook een rol in de verhouding
AmerikaEngeland. De Amerikanen
willen dat de Engelsen het hunne zullen
doen om deze defensiegemeenschap te
verwezenlijken, het liefst zouden zij wil
len dat Engeland als lid toetrad doch
Londen heeft nog pas herhaald dat het
daaraan niet denkt, al is het wel bereid
Frankrijk bepaalde toezeggingen te doen
welke het dit land gemakkelijker kunnen
maken het E.D.G.-verdrag te aanvaar
den. Eigenlijk komt het hierop neer dat
Washington vindt dat Engeland een
groter rol moet willen spelen in Europa
en een minder grote in de wereldpolitiek,
Engelands minister van buitenlandse
zaken, Eden, is thans in de Ver. Staten.
Hij voert er, tezamen met Butler, de
Engelse minister van financiën, bespre
kingen met de Amerikaanse regering
over velerlei vraagstukken der wereld
politiek en zal daarna de vergadering
der Ver. Naties by wonen. Bij de bespre
kingen welke de Britse ministers te
Washington voeren staan naar men zegt
de economische voorop. Eden vertegen
woordigt wat dit betreft, als voorzitter
der organisatie voor Europese economi
sche samenwerking ook alle in die orga
nisatie verenigde landen. Hy zal dan
ook in het minister-comité dier organi
satie, dat in het laatst van deze maand
bijeenkomt, verslag uitbrengen over zijn
bevindingen te Washington. Men weet
waarom het de Europese landen te doen
is: uitbreiding van de invoer in Ameri
ka, waardoor zij dollars kunnen verdie
nen. Er heerst op het vasteland van
Europa echter enige vrees dat de Brit
ten zullen trachten meer voordelen voor
zich zelf dan voor de organisatie als ge
heel te bedingen, wat geheel tegen de
bedoeling van de laatste in zou gaan,
want het vasteland van Europa wenst
een sterkere binding met Engeland, ter
wijl aparte voordelen voor Engeland
juist een verwijdering tussen Londen en
dat vasteland zouden veroorzaken. Daar
gelaten of Engeland zelf dergelyke bedoe
lingen heeft, valt het echter te betwij
felen of ze te Washington in goede
aarde zouden vallen. De Engelsen mogen
dan menen dat zij op wat meer aan
spraak hebben dan de andere Europese
mogendheden omdat h.i. het Gemenebest
eigenlijk een gelijkberechtigde positie
naast de Ver. Staten inneemt, te Was
hington ziet men dat zeker niet zo. Het
Gemenebest moge vroeger als imperium
een machtige eenheid geweest zijn, na de
oorlog is veel veranderd. Al is India in
naam nog een deel van het Gemenebest
het gaat in de buitenlandse politiek z’n
eigen, neutrale, weg, Zuid-Afrika doet
wat het wil en heeft diep verschil van
mening met Londen over de te volgen
politiek ten opzichte van de kleurlin
gen. De verhouding Ver. StatenCana
da is haast inniger dan tussen Canada
en het moederland en zal dat nog meer
worden omdat het hoge Noorden gaan
deweg een gemeenschappelijke Ameri
kaansCanadese operatiebasis tegen
Rusland wordt. Australië en Nieuw Zee
land hebben met de Ver. Staten een
verdedigingsverdrag voor de Pacific ge
sloten, waarbuiten Engeland is gehou
den. En de vervreemding tussen deze
twee dominions en het moederland zal
nog groter worden als het Suezkanaal
eens niet meer door Engeland maar
door Egypte wordt verdedigd, zelfs al
zou Egypte en de Arabische wereld in ruil
daarvoor een verbond met het Westen
sluiten De Engelse beheersing van het
Suezkanaal is niet alleen een zeer we
zenlijke verbinding tussen belangrijke
delen van het Gemenebest maar ook een
symbool voor de Britse eenheid en het
is geen wonder dat tal van Britse con
servatieven alles op haren en snaren
willen zetten om het Kanaal in de klau
wen van de Britse leeuw te houden, al
geven zij dan daarmede blijk de tekenen
des tijds slecht te verstaan.
Over het algemeen gelooft men niet
dat Eden te Washington grote resultaten
zal boeken, noch op economisch noch op
politiek terrein, waar ook menig ver
schil van inzicht tussen Washington
en Londen valt te constateren. Verschil
len eer groter dan kleiner geworden
sedert Eisenhower president is. Wel
heeft deze zijn tijdens de verkiezingen
aan het Amerikaanse volk beloofde po
litiek terwille der bondgenoten ver
zacht, o.a. door de te Jalta met Rus
land gesloten overeenkomsten niet for
meel op te zeggen, maar enkel te ver
klaren dat de Ver. Staten de daaruit
ontstane situatie wat het Russisch be
leid ten opzichte van een aantal volken
betreft met ergernis gadeslaan, maar er
blijven verschillen genoeg. In de eerste
plaats wel ten opzichte van de jegens
rood China en Tsjang Kai Sjek te vol
gen politiek. Wysjinsky heeft in de al
gemene vergadering der Ver. Naties na
tuurlijk scherpe kritiek geoefend op de
nieuwe Amerikaanse politiek in het
Verre Oosten, hij zei o.a. dat de voor
naamste taak der regering-Eisenhower
bleek te zijn: „voorbereiding van oor
log”. De Engelsen zullen hem dit niet
na zeggen, maar betreuren toch wel de
verscherping van de verhoudingen tus
sen rood China en het Westen, welke
uit de Amerikaanse steun aan Tsjang
Kai Sjek moet voortvloeien. Ook in het
Midden en Nabije Oosten lopen Ameri
kaanse en Engelse politiek uiteen. In
Engeland zegt men wel eens dat ter
wijl de Britse posities er gelikwideerd
worden, de Amerikaanse er steeds ster
ker worden. Dat laatste lijkt een wat al
te rasse conclusie, maar een feit is dat
de Amerikanen steeds met bezorgdheid
de weinige geneigdheid dér Engelsen om
in Perzië en Egypte concessies aan de
nationale verlangens dier landen te
doen, hebben gadegeslagen. In Egypte
is het ten slotte inzake de Soedan nog
gelukt tot overeenstemming te komen,
met het Susz-kanaal zal het wel heel
wat meer voeten in de aarde hebben,
en wat Perzië betreft, stuit men op een
halsstarrig man als Mossadeq, met wie
zelfs de Amerikanen weinig kunnen be
ginnen. Zeker zo koppig als zijn Engelse
tegenspelers, heeft hij ieder redelijk
met het gevolg dat door derving opgeleid aan de Volkshogeschool „Al-
inkomsten Perzië economisch aan lardsoog” in Bakkeveen.
X
-K
