'Iffi
Rondom de Kerck van Sint Maerten te Sneeck I
x
Rondom de Kerck
van Sint Maerten
Prins Bernhard reikte zilvaren anjers uit
BUITENLANDS
OVERZICHT
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
itill
L».
A
zijn
Oud-stadgenoot na 33 jaar in
geboorteplaats terug
- ÜLi,
or
Vrijdag 17 Juli 1953
108e Jaargang No. 56
A ,<V A
r
De bouw van het Oosterkoor
Aarzeling veroorzaakte
dodelijk ongeval
KLE1NZAND 7 - Telef 2872
Ér.’. Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBI AD
Geslaagd
Door vader gered
Buitenlandse studenten naar
Sneek
-L JL,
Officiële ontvangst van Ned.
Studenten
Internationale wedstrijd
Valk jachten
Kwitantiezegel blijft 15 cent
ii -
Russen uitgenodigd voor Conferentie van Vier
VRIJDAGS.
RedacteurL KIEZEBRINK
- -
i
van
van
be-
P. S. S c h e 11 e m a.
BLAUWS AFSCHEID IN 1920.
der
Voor het B-gedeelte van de hoofdacte
slaagden de heren S. Havinga alhier en
J. N. Blom te Scharnegoutum.
Aan de Friese Bakkersvakschool te
Leeuwarden slaagden voor het patroons-
examen de heren A. Oppenhuizen en J.
Sikma te Sneek en D. van Veen te Sij-
brandaburen.
De geestelijkheid en haar
Prebenden.
Redactie-adres
SNEEKER NIEUWSBLAD
Engelsen hebben, toen aan hun eis tot
uitlevering van deze militair niet werd
voldaan, krasse maatregelen genomen,
door Egypte met even krasse beant
woord. Het is helemaal niet ónmogelijk
dat de Egyptenaren de kwestie hebben
uitgelokt of op de spits gedreven om
tijdens de conferentie te Washington de
aandacht van Amerika nog eens extra
voor het EngelsEgyptisch geschil te
vragen. Maar in ieder geval bewijst het
gebeurde nog eens welk een geprikkelde
stemming er wel tussen Kairo en Lon
den heerst. De Engelsen blijven het dan
ook gevaarlijk vinden dat Amerika wa
penen aan Egypte gaat leveren vóór c’
kwestie der Suez-zöne en de deelneming
van de Arabische landen aan een defen-
siepact is geregeld.
Het tijdperk der Reformatie.
Langzaam aan brak de geest van de
Hervorming ook in Friesland door. In
October 1565 werd de eerste predikatie
naar de wijze der Hervorming in de Sint
Maertenskerck gehouden door Menso
Poppius, een Fries van geboorte, predi-
Zaterdag is met de „Veendam” uit
Noord-Amerika te Rotterdam aange
komen onze vroegere stadgenoot de heer
Eelke Blauw die 10 Juni 1920 daarheen
emigreerde. Hjj en zijn broer Jan die
drie jaar geleden een bezoek aan zijn
geboorteplaats bracht, vestigden zich te
Omaha. In 1922 lieten ze hun verloof
den, de Sneker dames Jantje Zijlstra en
Wietske Wiersma, overkomen en traden
in het huwelijk. Jan woont nog steeds in
Omaha, doch Eelke die metaalbewerker
is, vertrok vandaar in 1925 naar Grand
Op de Oldenzaalsestraat te Hengelo
zijn twee dames, die bij een bushalte
stonden te wachten, door een auto die
slipte aangereden. Beide dames liepen
ernstig letsel op. Mevr. R. de Wijn
Weggeman, die net haar 53ste verjaar
dag vierde, is in het ziekenhuis aan haar
verwondingen overleden. Volgens ver
klaringen zou een motorrijder ter rech
terzijde van de weg, die vermoedelijk
zou gaan keren, de bestuurder van de
personenauto, een inwoner van Brussel,
aan het aarzelen hebben gebracht. Toen
hij plotseling remde is zijn wagen gaan
slippen met bovenvermeld gevolg. De
auto kwam in een sloot terecht en werd
zwaar beschadigd. (Alg. Handelsblad).
Ohze stadgenoot de heer H. Slump,
slaagde voor de acte Engels M.O. A.
Oorspronkelijk was de kerk gewijd
aan de Heilige Martinus, bisschop van
Tours, vandaar haar naam Sint Maer-
tenkerck en iater de Grote- of St. Mar
tinikerk. Het is de geschiedschrijver
Scharlensius die ons in zijn kroniek ver
telt, dat de Sint Maertenskerck met een
Oosterkoor zal worden vergroot. In 1498
waren de fundamenten gelegd en was de
muur zo hoog opgemetseld als een man
kon raken. Eerst in 1503 werd de bouw
voltooid. De kerk werd van boven afge
broken en bijna de helft hoger opge
trokken. Hiermede verkreeg het kerk
gebouw de basilicavorm en mede door
de hoge uitbouwingen van het Zuider-
en Noorderportaal een kruisvorm. De
aangebrachte vensters in het nieuwe
Verschijnt:
DINSDAGS en
Administratie
Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co.
KantoorGROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
prof, mr G. J. Wiarda, de voorzitter
van het Prins Bemhardfonds, sprak lo
vende woorden over alles, wat de vier
onderscheidenen hebben gedaan voor de
Nederlandse cultuur. Sprekend over het
werk van het fonds, zei de Prins, dat
gestreefd wordt naar een grote decen
tralisatie, waarbij dan tevens de cultu
rele zelfwerkzaamheid van streek en
gewest worden bevorderd. Vijftig pro
cent van de bestedingen van het fonds
zijn de laatste jaren geschied door de
regionale afdelingen van het fonds.
Het vorig jaar heeft het fonds in
samenwerking met het bedrijfsleven
voor zes ton aan culturele objecten ge
financierd. Betreurd moet worden, al
dus prins Bernhard, dat de belasting
herziening betreffende giften voor ker
kelijke, sociale en culturele instellingen
niet kan worden beschouwd als een we
zenlijke stap tot versterking van de
mogelijkheid van zelfwerkzaamheid.
De vier zo juist onderscheidenen, zo
zei de Prins, zijn elk voor zich een be
wijs voor de stelling, dat elk instituut
de verlengde schaduw van een mens is.
HEEG. Woensdagavond geraakte het
'•-jarige jongetje Jan Butinga si 'ender-
wijs in het Sypke. Zijn vader, gewaar
schuwd door andere kinderen sprong
Jan na en bracht hem op het droge.
Reiden kwamen er dus af met de schrik
en een nat pak.
V
Rapids, en is als voorman werkzam bij
de Metaalindustrie Nash Keveneter, een
groot concern met ruim 6009 man per
soneel. Het is de thans 57-jarige in de
States voorspoedig gegaan. Nimmer
heeft hij met ziekte te kampen gehad.
Het echtpaar Blauw heeft 7 kinderen, 6
dochters en 1 zoon, plus 8 kleinkinderen.
Vier van de dochters zijn tweelingen. Hun
leeftijd varieert tussen de 19 en 31 jaar.
Van de oprichtingsdatum 26 Nov. 1910
af, tot aan zijn vertrek in 1920 was
Eelke de eminente r.binnen van het
Advertentieprijs 15 ct par m.m.
Bij contract (hendelsedv.) leger.
Abonnemantsprlji 3. - per half
jaar Franco oar post I 3.75 par
hall |aar
Giro 50748 tan name ran Firma
i. J. Drijfhout, Snaak.
De heren dr B. de Gaay Fortman, L.
W. Linssen en A. M. J. Grégoire hebben
Maandag uit handen van prins Bern-
hard de zilveren anjer ontvangen, de
vierde anjer ging naar de heer I. de
Bruyn, die op de plechtigheid In het ge
bouw van de Nederlandse handelmaat
schappij te Amsterdam was vertegen
woordigd door zijn nicht. Dr B. de Gaay
Fortman heeft zijn onderscheiding ge
kregen voor het belangrijke werk dat
hij deed in het „reveil-archief” en voor
de West, speciaal het tot stand bren
gen van een unieke bibliotheek over de
Nederlandse Antillen. De eerwaarde
heer L. W. Linssen uit Maastricht heeft
zich zeer ingespannen voor de stichting
van de Jan van Eyck Academie, de heer
A. M. J. Grégoire verzamelde zich ver
diensten door het samenstellen van
prachtig documentatiemateriaal over de
geschiedenis van de fotografie en de
heer I. de Bruyn verzamelde vooral
zeventiende-eeuwse schilderijen en deed
belangrijke schenkingen aan het Rijks-
museum.
Prins Bernhard, die was ingeleid door
Buiten de Deken en zijn Vicaris wa
ren aan de dienst van deze kerk vijf
Prebendarissen verbonden. De vijf Pre
benden (z.g.n. geestelijke Gilden) wa
ren:
het St. Catharina-altaer;
het St. Nicolaas-altaer;
Onze Lieve Vrouw ter Noodt;
het Sacramentsgild en
het St. Barbaragild.
Deze Prebenden of religieuze Gilden
stelden zich ten doel de Armenverzor
ging en de Ziekenverpleging. Hun bezit
tingen bestonden uit onroerende goede
ren. Krachtens het patronaat dat het
Hospitalerklooster, gelegen even buiten
de stad Sneek, had over verscheidene
kerken in zijn omgeving, zoals die van
Bolsward en Oppenhuizen, werden uit de
bewoners van dit klooster de Pastoors
voor de Sint Maertenskerck gekozen.
De kloosterlingen waren meestentijds
allen geboren in Friesland en afkomstig
uit de Hoofdelingen geslachten. Door
banden van verwantschap en gemeen
schappelijke belangen waren zij dus
nauw aan de wereldlijke heren verbon
den. De Geestelijkheid zelf en ook haar
kerk en godsdienst genoten dan ook de
bijzondere bescherming in het Stedelijk
Recht. Geen wonder dus, dat deze gees
telijkheid ook op staatkundig gebied
zulk een hoofdrol vervulde.
Tijdens de besprekingen van de mi
nisters van buitenlandse zaken der grote
Drie was er ook een vertegenwoordiger
van dr Adenauer te Washington. Blijk
baar is er met hem overlegd over be
paalde onderdelen van het plan de kwes
tie van het verenigd Duitsland tot on
derwerp van een bespreking in een con
ferentie van Vier te maken. Men beseft
in het Westen wel dat de Russen een
dergelijk Duitsland op Westerse leest
geschoeid heel moeilijk zullen slikken en
daarom schijnt er overwogen te zijn
Rusland garanties van de zijde van het
Westen aan te bieden tegen eventuele
Duitse agressie. Welke vorm deze ga
ranties zullen krijgen is, terwijl wij dit
schrijven, onbekend. Maar men is in
Amerika overtuigd dat langs deze weg
iets met de Russen te bereiken zal zijn
als deze werkelijk om hun binnenlandse
toestand ontspanning in de betrekkin
gen met het buitenland willen. Er
schjjnt in Amerika een in kracht toe
nemende stroming te zijn, welke inder
daad meent, dat de binnenlandse toe
stand van Rusland wankel is en dat de
greep van Moskou op zijn satellietstaten
en op de bezette gebieden, in het bijzon
der Oost-Duitsland, losser wordt. Be
halve om humanitaire redenen, zijn het
stellig dan ook psychologische welke de
Ver. Staten er toe hebben gebracht de
hongerende bevolking van Oost-Duits-
land uit hun overtollige voorraden
voedselleveranties aan te bieden, welk
aanbod door de regeringen van Rusland
en Oost-Duitsland prompt afgewezen is.
Men wil en kan daar nu eenmaal niet
toegeven dat er gebrek achter het Ijze
ren Gordijn heerst. De Ver. Staten zul
len nu trachten aan de zönegrens voed
sel voor Oost-Duitsers beschikbaar te
stellen. Het is een dier maatregelen
welke vanuit het Westen kunnen wor
den genomen om wat propaganda onder
de volken der satellietstaten en mis
schien ook die van Rusland zelf te ma
ken. Overigens zal men in het Westen
nu met die propaganda extra voorzich
tig moeten zijn. Als men het te bar
maakt is er kans dat vooral in Rus
land zelf het volk eer aangemoedigd
wordt zich weer verenigd achter het
huidige systeem te scharen, dan er zich
van te verwijderen. Ook in Zuid-Slavië
meent men thans dat Rusland uit in
nerlijke zwakheid ontspanning zoekt. Te
Athene zijn dezer dagen de ministers
van buitenlandse zaken van Zuid-Slavië,
Griekenland en Turkije bijeen geweest
om er het secretariaat van dit drievou
dig verbond in te stellen. In deze con
ferentie is ook gesproken over de po
gingen welke Moskou doet betere be
trekkingen met deze landen te verkrij
gen, welke zich bijv, uitten in de nieuwe
gezantenuitwisseling tussen Moskou en
Belgrado, terwijl Rusland Turkije be
richt heeft zijn aanspraken op Kars en
ander Turks gebied te laten vallen. Op
Russische aandrang heeft Bulgarije zich
ook bereid verklaard het voorstel van
Griekenland om een commissie voor
grensgeschillen in te stellen aan te ne
men. De landen van deze Driebond
schjjnen bereid de Russische tegemoet
koming in dezelfde geest te beantwoor
den en in ’t bijzonder als daartoe gele
genheid is de betrekkingen met de sa
tellietstaten te verbeteren. Maar ze heb
ben te kennen gegeven hun gezamen
lijke defensie-inspanning onverzwakt
voort te zullen zetten, zij beseffen het
belang maar ook het gevaar van hun
strategische ligging nl. op een der Rus
sische flanken. Aan de andere zijde van
de Middellandse Zee is weer een ge
vaarlijke spanning ontstaan tussen
Egypte en Engeland in de Suezkanaal-
zöne, waar een Brits militair, volgens
de Engelsen met medeweten van de
Egyptische autoriteiten is ontvoerd. De
Het grote nieuws dat er in Korea een
wapenstilstand gesloten is, blijft nog
maar uit. Er zijn tussen president Eisen
howers vertegenwoordiger en Syngman
Rhee wel enige afspraken gemaakt die
misschien verzekeren dat Rhee een wa
penstilstand niet zal saboteren als deze
gesloten wordt. Hij schijnt ook beloofd
te hebben dat hij drie maanden werkloos
zal toezien wat er van de politieke con
ferentie terecht komt, welke op de wa
penstilstand zou volgen en waar het
vraagstuk van de eenheid van Korea
ook aan de orde zou komen. Maar daar
na wenst hij de vrijheid deze hereniging
desnoods met de wapenen tot stand te
brengen. Het maakt een vrij onaange
name indruk dat deze onderhandelingen
zozeer een AmerikaansZ. Koreaanse
aangelegenheid bleven, zodat men zich
wel afvraagt of het niet tijd wordt dat
de Ver. Naties, welker oorlog het heet
te zijn, zich meer laten gelden. Intussen
zal Syngman Rhee misschien een toon
tje lager zingen, nu een krachtig Chi-
ffees offensief zijn leger een flinke klap
heeft gegeven, waarschijnlijk zitten er
bjj de Noordelijken dan ook politieke
bedoelingen bij dit offensief voor. Zij
nog vermeld dat het communiqué over
de besprekingen der drie ministers van
buitenlandse zaken te Washington ook
meedeelt dat het Westen zich teweer
zal stellen als rood China na een wa
penstilstand in Korea, elders agressie
zou plegen. Dit slaat blijkbaar op mo
gelijke activiteit der Chinezen' in Indo
China.
A.s. Zaterdagmiddag 12 uur wordt
een groep van ongeveer 50 Nederlandse
studenten officieel op het Stadhuis ont
vangen. Zij brachten enige tijd in fries
land door in een zeilkamp te Heeg.
Voor de te houden Internationale
Wedstrijd van Valk jachten, war voor
door de Nederlandse eigenaars van Val
ken hun jachten ter beschikking van de
buitenlanders zijn gesteld, werd inge
schreven door deelnemers uit 9 landen.
Totaal zullen 36 buitenlandse teams de
strijd aanbinden.
Uit de mededeling, dat het tarief dat
de PT.T. berekent voor het incasseren
van kwitanties, is verhoogd, hebben
velen opgemaakt, dat het kwitantiezegel
van ƒ0.15 gebracht is op ƒ0.25. Deze
opvatting is echter onjuist. Het zegel
recht voor kwitanties en bewijzen van
betaling, betrekking hebbende op be
dragen van meer dan 20 blijft 0.15.
Evenals vorige jaren komt ook dit
jaar weer een groep buitenlandse
rechtskundige studenten een weekend in
Sneek doorbrengen. V.V.V. heeft ge
zorgd voor onderdak en de K.Z.V.S.
biedt hun, door middel van haar leden,
een zeil- of motorboottocht aan op de
Friese meren. Zaterdag a.s. ’s middags
om ongeveer 5 uur worden zij in de hal
van Amicitia verwacht en verdeeld over
hun logiesgevers. Kwart voor acht volgt
dan de officiële ontvangst op het Stad
huis en om half negen zal de „Snitser
Skotsploech” volksdansen uitvoeren op
de I .arktstraat. Zondagmorgen half ne
gen zijn de gasten aanwezig in de Sne
ker Jachthaven, vanwaar de boottochten
aanvangen, ’s Middags te ongeveer 4
u - vertrekken ze weer vanaf het Pa
viljoen. Het zijn vertegenwoordigers van
32 landen, die een studie in Internatio
naal Recht volgen in het Vredespaleis
te 's-Gravenhage.
In dit nummer beginnen wij met
de publicatie van een serie arti
kelen, welke de heer P. S. Schel-
tema alhier schreef over de ge
schiedenis van onze Grote of Mar
tinikerk. Hij behandelt hierin
voornamelijk de vele veranderin
gen welke het oude kerkgebouw
in de loop der eeuwen heeft on
dergaan, veranderingen welke
helaas niet steeds tot verhoging
van de schoonheid van het bouw
werk hebben geleid. Heel veel
moois is verloren gegaan.
Gezien de grote belangstelling die
er in onze lezerskring steeds be
staat voor de historische artikelen
van onze medewerker Drs H. Hal-
bertsma, vertrouwen wij dat ook
deze bijdragen van de heer
Scheltema graag gelezen zullen
worden.
,Z o
f ft x
topleiding steeds op de vingers kijkt:
de staats- en veiligheidspolitie. Nu zo
wel de leiding van het leger als d!e van
de staatspolitie in handen van hechte
vrienden van Malenkow is en het po-
litie-apparaat gezuiverd wordt van
Beria-invloeden, schijnt Malenkows po
sitie voorlopig verzekerd.
Sedert eeuwen zijn de kerken de
objecten waarin de bouwkunst in
het massale haar uitdrukking
vindt.
Door de wijding die hen omgeeft,
getuigen vele kerken heden nog
van de bouwkunst van het ver
leden.
bovengedeelte van de middenbeuk
brachten aanmerkelijk meer licht in het
kerkgebouw. Het door zijn soberheid
imposante gebouw bestond thans uit een
middenbeuk en twee zijbeuken, welke
laatsten elk door zes kolommen of pila
ren en vier halve kolommen met daar
op rustende bogen van de middenbeuk
werden gescheiden. De basementen van
deze pilaren werden gedragen door een
fundament van oud Friese steen, zoge
naamde reuzemoppen, op een paalfunde-
ring van 30 a 40 palen van enige meters
lengte. Aan het Westeinde bevond zich
een toren, welke een hoogte moet heb
ben gehad van ruim 50 m. en een grond
vorm van pl.m. 13 m. in het vierkant.
Deze toren, aan de Westzijde gebouwd
in het verlengde van de Zuiderzijbeuk,
besloeg tevens de helft van de Weste
lijke gevel van het middenschip. Het is
de stedetekenaar van Deventer die in
1550 voor het eerst in ruwe trekken de
Sint Maertenskerck weergeeft. Dertig
jaar later vinden we opnieuw twee af
beeldingen, thans echter meer uitge
werkt. Een er van was getekend door
Hoogerberch en Braun. De tweede te
kening, van een onbekende tekenaar,
geeft een gezicht ovpr de gehele stad
Sneek waarop de kerk duidelijk is waar
te nemen. Beide tekeningen verschillen
in zoverre, dat we de kerk in twee stan
den kunnen zien, de ene vanuit het Zui
den en de andere vanuit het Zuidwesten.
De ruwe schets van van Deventer van
de kerk en de beide tekeningen verto
nen in grote lijnen geen afwijkingen. Bij
reconstructie bleek, dat de lengte van
het kerkgebouw 51 m. moet zijn ge
weest, de breedte 27 m. en de hoogte
tot aan de nok van het dak 34 m.
kant te Manslagt in Oost Friesland.
Van daar uit werd hij meermalen uitge
zonden om gemeenten te stichten. Te
vens predikte in dat jaar te Sneek An
dreas Dirkz. Castriconius (van Castri-
cum) en Cornelius Rotsterhaulius. In
1567 moesten laatstgenoemde predikers
op bevel van de Koning het land verla
ten op verbeurte van hun leven. Vijf
jaren daarna, in 1572, kwam Andreas
Cornelius Hagius als prediker te Sneek,
maar een jaar later werd 'rij gedwongen
te vluchten. Na de aanneming van de
Pacificatie van Gent in dit gewest in
1578 kwam Andreas Cornelius Hagius in
Sneek terug. De Lidmatenboeken begin
nen dan ook in dit jaar. Tevens werd
een lijst aangelegd van hen die aan bet
Heilig Avondmaal deelnamen. Als eer
ste op deze lijst vinden we vermeld de
Burgemeester Joan Trijst. Na de afval
van George van Lalaing, graaf van
Rennenberg, was in Friesland de uit
oefening van de Rooms atholieke gods
dienst verboden. De geestelijke goederen
werden geconflskeerd. Ook in de stad
Sneek werden volgens de geschiedschrij
ven Schotanus de beelden uit de kerk
geworpen en de geestelijkheid uit de
stad geleid. Het overgrote gedeelte van
de bevolking was overgegaan en noemde
zich voortaan „Gereformeerden”. Nu
dus practisch alle parochianen tot de
Gereformeerden waren gaan behoren
werd door de stad Sneek beslag gelegd
op alle kerke-, pastorie- en vicariegoe-
deren, alsmede op alle kloosterbezittin-
gen gelegen binnen de stad Sneek of
haar jurisdictie toebehorende.
Volgens P. Janzen begon de Wester-
toren, vermoedelijk gebouwd in 1370,
reeds tekenen van bouwvalligheid te
vertonen. Gelden voor reparaties waren
echter niet voorradig, zodat de toren
langzaam maar zeker tot ondergang ge
doemd was. Wel kwamen de opbreng
sten van de kerkegoederen bijna geheel
ten goede aan het onderhoud van het
kerkgebouw maar deze waren zo ge
ring, dat de Magistraat herhaaldelijk
de ontstane tekorten moest dekken.
e
Door een eventuele conferentie
Vier te binden aan een programma, dat
uitsluitend het Duitse vraagstuk
helst, vermijdt men dus het Chinese pro
bleem, waarover de Grote Drie het met
eens zijn. Men wil de conferentie met de
Russen nu beperken tot een kwestie,
waarover de drie grote Westelijke lan
den wel min of meer gelijk denken; men
wil een vrij, herenigd Duitsland, dat zich
bij het Westen zal aansluiten. In de
grond van de zaak zullen er ook wel
meningsverschillen bij de drie zijn over
de uitwerking dezer gedachte, ma - er
is genoeg eenstemmigheid, om de Rus
sen op dit terrein tegemoet te treden.
Het is de vraag of Moskou nog wel
belangstelling voor zulk een conferentie
zal hebben. Het is er de Russen waar
schijnlijk op zo’n conferentie in de eerste
plaats om te doen verdeeldheid tussen
d Westelijke drie te zaaien. Zij hebben
steeds een conferentie gewild waar het
Duitse vraagstuk maar een der vele
punten was. Als ze dan concessies ten
opzichte der Duitse kwestie deden, zou
den ze in ruil concessies van het Weste i
op ander gebied kunnen eisen.: Bijv, dat
het Westen zich zou des-interesseren bij
het lot der Russische rand- o. satelliet
staten in Oost-Europa, of dat, als de
Russen Oost-Duitsland ontruimen, Ame
rika zijn bases in en greep op Japan zal
prijs geven, want die zijn Moskou een
doorn in het oog. Er zijn commentato
ren in het Westen, die menen dat de
Russen echter ook een conferentie met
e zo beperkte agenda zullen aanvaar
den omdat Rusland, nu het binnenland
se moeilijkheden heeft welke door de val
van Beria aan het licht zijn gekomen,
voorlopig een llkwidatie van de koude
oorlog zou wensen en dus voortgezet
contact met het Westen. Intussen tast
men i het duister hoe groot die binnen
landse moeilijkheden in Rusland zijn.
Het is wel duidelijk uit de maatregelen
welke men er nu neemt dat de snelle
ontwikkeling der zware industrie, waar
op men zich toelegde, spanningen onder
de bevolking heeft veroorzaakt omdat
er een zekere mate van gebrek aan
levensbehoeften door is ontstaan, zoals
dat ook in de satellietstaten het geval
is. Dat men n passant nu Beria "n zijn
aar hang to‘ zondebok voor deze moei
lijkheden maakt, is heel begrijpelijk.
Maar naar wat er ziet in het Kremlin
precies rond het geval Beria heeft af
gespeeld, kan men slechts gissen. Voor
zo-’er men uit de berichten kan afleiden
gedroeg Beria zich in het driemanschap
te zelfstandig. Hij ging in allerlei zaken
zijn gang, zien daarbij sterk wanend
omdat hij de leiding van het gehele ap
paraat der staatspolitie achter zich had.
Blijabaar streefde hij dus naar het dic
tatorschap, waarbij hij niet schroomde
ook gebruik te maken van het verzet
dat in een aantal Sovjetrepublieken, o.a.
de Oekraine bestaat tegen de pogingen
van Moskou om het gezag van het cen
trale bewind der Unie zo stérk moge
lijk te maken. Hoe dit ook zij het is
Malenkow gelukt zijn collega of concur
rent te pakken te krijgen, mede dank
zij de steun van het leger, d. w. z. van
d militaire topleiding, die het in alle
dictatuurlanden nu eenmaal moeilijk
vinden kan met dat apparaat dat die
De ministers van buitenlandse zaken
der Grote Drie schijnen het in hun con
ferentie te Washington er over eens
geworden te zijn dat een bijeenkomst
van de Grote Vier gewenst is. Zoals be
kend waren Engeland en Frankrijk voor
zo’n bijeenkomst en was aanvankelijk
Washington er tegen, dat wilde de kat
eerst nog eens uit de boom kijken. Fos
ter Dulles, de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken heeft echter toe
gegeven. Maar hij schijnt zijn zin in een
ander opzicht gekregen te hebben. De
bedoeling van Churchill was een ontmoe
ting van de grote Vier op het hoogste
niveau, dus van Churchill zelf, de Fran
se premier, president Eisenhower en
Malenkow, en een bijeenkomst zonder
programma waar men dus eens onder ons
zou praten over de gehele wereldsitu
atie. Volgens de laatste berichten uit
Washington zal het echter, als de Rus
sen toehappen, een bijeenkomst van de
ministers van buitenlandse zaken der
Grote Vier met een zeer beperkt pro
gramma worden n.l. het vraagstuk
Duitsland, de vrije verkiezingen daar en,
als dessert het Oostenrijkse vredes
verdrag. Er zijn verschillende redenen
waarom deze beperking aantrekkelijk is
voor het Westen, een der voornaamste
is wel dat men hiermee het netelige
vraagstuk van het betrekken van Rood
China bij de besprekingen omzeilt. Als
men op een conferentie der Grote Vier
de gehele wereldsituatie aan de orde
stelde, zouden besprekingen daarover
geen zin hebben als men Ruslands grote
bondgenoot China er niet bij betrok,
Maar de Ver. Staten willen op dit mo
ment geen erkenning van Peking en
hebben voor dit standpunt thans de
steun van Frankrijk, dat sterk op de
hulp van Amerika in de strijd in Indo
China is aangewezen. Bovendien krjjgen
de opstandelingen daar steeds meer
steun van datzelfde Rode China, zodat
Frankrijk niets voelt voor de erkenning
van Peking op dit ogenblik. Bekend is
dat Engeland wel voor zo’n erkenning
is, in ieder geval als er een wapenstil
stand in Korea wordt gesloten. Men kon
het daarover ook nu in de besprekingen
van de drie ministers te Washington
niet eens worden. De conferentie te
Washington is duidelijk een overwin
ning van het Amerikaanse standpunt
geworden, de Bermuda-eonferentie
Churchill is nu ook van de baan.
Onder zijn clubmakkers van toen komen stadgenoten oud-stad-
genoten voor wier namen thans nog bekend zijn in de voetbalwe
reld. Op deze foto bijv, zien we van l. n. r.H. de Wind, scheids
rechter; W. K. Tinholt, secretaris; J. Schouten, doelverdediger; Gerrit
de Haan, J. d. Kaa, Geert de Haan, Sipke Broodwinder, Eelke
Blauw, Piet v. d. Baan, Gerben v. d. Werf en Roel Karsten.
eerste elftal der voetbalvereniging
Sneek en met wijlen Sipke Broodwinder
die de midvoorplaats bezette, heeft hij
heel wat doelpunten gescoord. Bij zijn
vertrek naar Amerika werd hij door zijn
clubmakkers gehuldigd. Bovenstaande
foto werd op de laatste Zondag van de
maand Mei van dat jaar op het vrije
speelterrein (de voormalige Ijsbaan)
genomen. In het midden ziet men Eelke
met de krans omhangen. Blauw die on
geveer twee maanden in Sneek zal ver
toeven, had grote bewondering voor de
uitbreiding van zijn geboorteplaats.
Vooral de vele fraaie winkels en de
prachtige nieuwe woonwijken hebben
hem verbaasd doen staan.