I r I t tof Ei i l Rondom de tak Sint Maerten te Sneeck j van Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST Koning Voetbal vraagt weer de aandacht 108e Jaargang No. 70 RedacteurL. KIEZEBRINK zen Meer deviezen voor Benoemd te De Elftallen tydrafj /ó<?3 r/6/ Het antwoord van de Grote Drie aan Rusland 7 Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD emigranten Degradatie-regeling K.N.V.B. Redactie-adres KLEINZANÜ 7 - Telef 2872 De h.h. kozen - ^4 Engeland en Egypte Afscheid P. Swarts Muziektent op het bolwerk in gebruik genomen Vrijdag 4 September 1953 F. d. Veen en Blok tot wethouders ge- C.P.N. niet in raadscommissies Het Nederlands elftal r. 1 i -I i 070 'JSM Br VIII werd ge- l<83 Otittrfar lóf Zwierig fctq z$*«l<e<V ft't Uit onze raadzaal groot Schippersgild o p Vergadering van de de Het VIER GEf LACHTEN ii> dc $t. tc Benoemd tot tijdelijk onderwijzer aan de Groen van Prinstererschoo’ te Kam pen de heer B. Nauta te Sneek. Het bedrag aan deviezen dat emigran ten voortaan uit Nederland naar hun nieuwe vaderland mogen meenemen is door het ministerie van financiën be langrijk verhoogd. Voortaan zal een ge zinshoofd van een emigrerend gezin of een alleenstaande emigrant 1500 mo gen meenemen en gezinsleden elk 1000. Er zal geen verschil meer worden ge maakt tussen een zogenaamd dollarland en een niet-dollarland. De Herdenkingsglazen van 1684. Amsterdam in 1711, zijn het de Ed. Mog. E[eeren Gedeputeerde l loou mi Shufff S3. /lts x/(ft\ Opa Jan Westra, 78 jaar (woonschip Prins Hendrikkade), zijn zoon Klaas Westra, 53 jaar Westersmgel 64, diens zoon Jan Westra, 28 jaar, Wester- singel 65 en zijn zoontje Klaas Westra, 3 jaar. Sneek doel J. Brinksma; r.a. J. Dijk stra; l.a. B. Hof; r.half Th. IJdema; spil H. Stuut; l.half J. Smit; r.buiten J. Hofstra; r.binnen S. Kuipers; mid- Zondag komen de duizenden, die hun hart aan Koning Voetbal hebben ver pand, weer in hun element. Dan begint de nieuwe competitie. Over zo’n eerste competitiedag valt uiteraard weinig met zekerheid te zeggen. Afgewacht moet worden hoe de clubs de korte zomerperiode hebben benut, want de praktijk leert dat de prestaties in tournooien en vriendschappelijke wedstrijden meestal weinig houvast bieden. Costco Het bestuur van de K.N.V.B. heeft in de Sportkroniek de degradatieregeling voor het komende seizoen bekend ge maakt. De nummers laatst en voorlaatst van de eerste klasse a, b, c en d zullen automatisch naar de tweede klasse de graderen. De kampioenen van de tweede klasse a en b van de districten West 1 en 2, Oost, Noord, Zuid 1 en 2, spelen in vier groepen van drie om een plaats in de eerste klasse. Lj-J 173$ '7/i\ *ï7‘i 1'713 o Advertantiapriji 15 at par m.m. Bij contract (handelradv.) lager. Abonnemantsprij» 13.- par half Jaar. Franco par post f 3.75 par half jaar. Giro 50748 tan name van Firma E. J. Drijfhout, Snaak. voor G. B. Bouma; l.binnen J. Deden; l.buiten T. Kootje. Blauw Wit: doel H. van Raalte; r.a. H. Vlietman; La. F. Mesman; r.half W. Kersbergen; spil K. W. van Garrel; l. half H. Plemper; r.buiten J. W. Tol- meyer; r.binnen L. J. Corbran; midvoor C. Heffels; l.binnen J. J. Dahrs; l.buiten P. Maas. f~s «ci/crr.w De kampioenen van vorig seizoen krij gen direct al een lastige wedstrijd. R.C.H. moet in afd. A naar Leeuwarden, dat stellig weer goed voor de dag zal komen en in B is A.G.O.V.V. met het voordeel van eigen terrein een moei lijke klip voor Vitesse. Interessante wed strijden zijn verder, om er maar enkele te noemen, in A AjaxHeracles en Be QuickHaarlem en in B Enschedé G.V.A.V., VolewijckersHeerenveen en DOS—V.S.V. Voorts zijn we erg be nieuwd hoe nieuweling Rigtersbleek het er bij Go Ahead afbrengt. En dan Sneek. Onze stadgenoten be ginnen het nieuwe seizoen met de thuis wedstrijd tegen Blauw Wit. De club die in de vorige competitie zeer matig be gon, maar door een krachtige eindspurt tenslotte nog op een behoorlijke plaats eindigde. Ydema en zijn mannen zijn misschien in de oefenwedstrijden wat beneden de maat gebleven, maar zoals reeds gezegd, is dat geen reden nu di rect maar een overwinning voor de gas ten te verwachten. Als het ernst is wint men niet zo gemakkelijk aan de Lem merweg. Temeer daar Sneek met vrij wel dezelfde ploeg als vorig jaar binnen de lijnen komt. We verwachten dan ook een spannende strijd, waarin ‘de schaal naar beide kanten kan overslaan. De Westelijke Grote Drie hebben Rus land uitgenodigd deel te nemen aan een conferentie op 15 October, waar gespro ken zal worden over vrije verkiezingen in geheel Duitsland als eerste stap voor het herstel der Duitse eenheid. Als tweede punt op de agenda dezer confe rentie zouden de Grote Drie het Oosten rijkse vredesverdrag geplaatst willen zien. Als plaats van bijeenkomst wordt Lugano, dus niet Genève, voorgesteld. Wie genegen is het glasschilderen te leren, mits de teekenkonst ver staande, adresseere zich aan den burgemeester IJ. Staak te Sneek. In deze eeuw zijn het de Gedeputeer de Staten van Friesland (1712), Zijne Hoogheid Willem Carel Hendrik Friso, Prins van Oranje (1723), de Edel Mo gende Heeren Raden van het Hof van Friesland (1735) en de Heren Bevelheb bers van Sneek (1761) die de Kerk met gebrandschilderde glazen begiftigden. Na het gereedkomen van het nieuwe orgel, gemaakt door Arp Schnitger en het nieuwe klokkenspel, gegoten door Klaas Noorden en Jan Albert de Grave De laatste berichten over de onder- handelingen tussen Engeland en Egypte luiden weer minder gunstig. Volgens mededelingen van Egyptische zijde is er eigenlijk geen kans meer op overeen stemming. In een gezellige bijeenkomst in kleine raadzaal van het stadhuis nam het gemeentebestuur en het secretarie- personeel Dinsdag afscheid van de heer P. Swarts, die zijn functie als ambte naar op de afdeling Sociale Zaken ter Secretarie, beëindigde, wegens gevorder de leeftijd. De Burgemeester dankte de heer Swarts namens het gemeentebestuur voor de wijze waarop hij gedurende meer dan twintig jaar zijn functie heeft ver vuld. Veel mensen, die wegens moeilijke omstandigheden een beroep op de ge meente moesten doen, heeft de heer Swarts in de loop der jaren op de hem eigen en hulpvaardige wijze te woord gestaan. Door zijn collega’s is hij altijd zeer gewaardeerd. Namens hen bood de burgemeester de heer Swarts een hor loge met inscriptie aan. Zijn echtgenote, die hem al die jaren trouw ter zijde stond, ontving een bloemenhulde. Wet houder van der Veen betuigde als voor zitter van de Gemeentelijke Instelling voor Sociale Zorg, de heer Swarts na mens het bestuur zijn hartelijke dank voor al het werk, dat voor de Instelling werd verricht. Ook namens dit bestuur werd een geschenk aangeboden. De heer Chr. Swarts, thans wonende te Leeuwarden, dankte namens zijn ouders zowel voor de waarderende woor den als voor de aangeboden geschenken. De Voorzitter neemt voor hij tot de installatie van de nieuwe raad over gaat de leden de vereiste eden of be loften af. De eden worden afgelegd door de heren Boonstra, mr de Jong, Blok, Groeneveld, Langius, de Boer, Boomsma, Zeilstra, v. d. Werf, de Vries en Lampe, de beloften door de dames KuipersAre- ma en SchaperTolman en de h.h. Vis, Fijlstra, Terpstra en v. d. Veen. De Voorzitter heet nu allen har telijk welkom in deze eerste vergadering van de raad in zijn nieuwe samenstel ling. Hier zijn een aantal leden, die reeds zitting hadden in de oude raad, voor wie de handelingen hier geen ge heimen meer opleveren en andere die voor het eerst hier zijn en van wie spr. vertrouwt dat zij een voorbeeld zullen nemen aan de ijver en werkkracht waar mede de oude raadsleden reeds eerder hun taak vervuld hebben. Het is altijd weer verheugend dat er telkens weer mensen gehoor geven aan de oproep de belangen van de gemeenschap te beharti gen en het is een eervolle onderschei ding door de kiezers daartoe geroepen te worden. Ongetwijfeld zal bij de behande ling der zaken blijken dat we niet allen gelijk denken over de wijze hoe het be lang der gemeente bij tal van punten het best gediend wordt, maar dat is niet erg .integendeel het is verheugend dat ieder ten deze een eigen inzicht heeft. Verheugend is het ook dat we in het verleden bij alle verschil van mening toch steeds de goede sfeer hier hebben kunnen behouden en spr. doet een be roep op de nieuwe leden om er het hun- Verleden jaar werd de muziektent op het Martiniplein ’n geschenk van wij len de heer M. J. Houwink afgebroken in verband met de stichting van het Bodehuis aldaar. Maandagavond, ter ge legenheid van de verjaardag van H.K.H. Prinses Wilhelmina is deze door de plaatselijke muziekcorpsen wederom in gebruik genomen. Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad om er een ge schikte plaats voor te vinden, maar tenslotte viel het oog op het Bolwerk t.o. de Westersingel. De tent is thans geplaatst op een stenen voetstuk; ge moderniseerd maakt ze een goede in druk. De werkzaamheden werden uit gevoerd door het timmerbedrijf van de heer J. Andringa, Prins Hendrikkade 40 alhier. Door de ombouw is er meer zit gelegenheid voor de muzikanten geko men, zodat nu corpsen van 5060 man er wel een uitvoering kunnen geven. Firma J. Geertsma, Oud Kerkhof 45, verzorgde het schilderwerk. De verlich ting werd aangelegd door het Technisch Bureau L. v. d. Wal, Willem Lodewijk- straat 36. Ze wordt ontleend aan inge bouwde dubbele TL-rooster-armaturen, die een zee van licht verspreiden en een fantastische aanblik geven boven het water. Jammer dat het weer Maandag avond niet meewerkte, want tijdens het concert viel de regen onafgebroken neer. Ondanks dat was de belangstelling van het publiek tot het einde zeer groot. Die avond was er nog meer muziek in de stad, want het tamboer- en pijper- corps van Advendo maakte ook een rondgang. SNEEKER NIEUWSBLAD Het voorlopig Nederlands voetbalelf tal, dat de volgende week Woensdag in het Goffertstadion te Nijmegen tegen de Duitse club Borussia speelt, als oefen wedstrijd voor de landenwedstrljd Noor wegenNederland, op 27 September te Oslo, is als volgt samengesteld: Doel: Landman (Sparta); achter: Odenthal (Haarlem) en Tebak (Eindhoven); mid den: Klaassens (V.V.V.), Terlouw (Sparta) en Biesbrouck R.C.H.aan voerder; voor: Van Ede (Sparta), Van Beurden (B.V.V.), Bleyenberg (Rigters bleek), Van der Kuil (V.S.V.) en Luy- ten (DOS). Reserves: Steiger (P.S.V.), Cools (R.B.C.), Van Schijndel (S.V.V.), Van Overbeeke (DOSKO) en Meyers (NEC), ne toe bij te dragen dat dit in het ver volg zo zal blijven. Hoe de ontwikkeling in deze gemeente zal zijn in de vijf jaar dat deze raad zal zetelen is niet te zeg gen, we kunnen nu eenmaal niet in de toekomst zien, maar zeker is dat deze raad voor belangrijke beslissingen zal komen te staan, als daar bijv, is het na de oorlog zo uiterst belangrijk geworden vraagstuk van de huisvesting en de noodzakelijkheid op dit gebied ook ver der te gaan nl. in de richting van de sanering van bepaalde stadsgedeelten. Spr. zal zijn gehoor niet vermoeien met een verdere opsomming van belangrijke punten, maar wil nog even stilstaan bij het feit dat alle leden zo even gezworen of beloofd hebben de belangen der ge meente Sneek te zullen behartigen. In het oude boek, dat de wetten bevat wel ke in de Middeleeuwen alhier van toe passing waren op de stadsbestuurderen en burgerij en dat spr. deze middag nog eens nasloeg, heeft waarschijnlijk de toenmalige secretaris voor hij begon met het schrijven van art. 1, een aantekening op de titelpagina gemaakt, welke luidt: „die de rechtvaardige weg zal gaan, zal vriendschap laten staan”. Dat woord mag eigenlijk een oude vertaling wor den genoemd van de eden en beloften welke de raadsleden zo juist aflegden, nl. dat zij bij het vervullen van hun taak alleen rekening zullen houden met de be langen van de gemeente Sneek. Spr. hoopt dat de nieuwe raad in de belang rijke 5-jarige periode welke nu voor ons ligt, door onderling overleg iets tot stand zal kunnen brengen dat werkelijk tot het belang dezer gemeente zei strek ken. Spr. verklaart hiermede de raads leden geïnstalleerd. Nadat de notulen onveranderd zijn vastgesteld en een enkel ingekomen stuk voor kennisgeving is aangenomen volgt Zie verder pag. 2. Verschijnt: DINSDAGS en VRIJDAGS. Administratie t Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co. Kantoor: GROOTZAND 55 Telefoon 3005 (K 5150) raad der ge meente Sneek op Dinsdag 1 September, ’s avonds 7.15 uur. Voorzitter burge meester L. Rasterhoff, secretaris de heer K. Koster. Aanwezig alle 17 leden nl. de h.h. P. v .d. Veen, H. W. Fijl stra, mevr. G. KuipersArema, L. Terp stra, M. A. Boonstra, allen herkozen raadsleden v. d. P.v.d.A. en mr J. A. de Jong, nieuw gekozen lid van dezelfde partij; de hh. J. Blok, F. K. Groeneveld en Langius, alle herkozen leden van de a.r. partij, de h.h. J. de Boer, G. Boom sma herkozen en J. Zeilstra, gekozen lid van de C.H.U.; de h.h. A. H. Vis her kozen en Th. v. d. Werf gekozen lid van de V.V.D.; de h.h. J. P. de Vries herkozen en Joh. J. Lampe gekozen lid van de K V.P. en mevr. A. Schaper Tolman, gekozen lid van de C.P.N. Installatie. Oudega, Balk, Surhuizum, Drachten, Engwierum, Goëngarqp, Idaard, War- tena, Scherpenzeel en Oude Mierum. Al hoewel minder bekend mag van de Sne- ker glasschilders evenmin vergeten worden de in 1724 bekende Schepen Dek ken Coops, die in het jaar 1730 benoemd werd tot Burgemeester van de stad Sneek. Van hem is bekend het Prinse- glas van 1723 in de Martinikerk. Om de wapenschilden van al deze Sne- ker glasschilders vinden we steeds het rococo-ornament en kronen met opge stapelde paarlen en rococo-cartouches onder de wapens. Al de van hen nog be kende glazen werden in grisaille geschil derd op rechthoekige ruitjes. De onmis bare kleuren werden door middel van emailverven in de wapens aangebracht. Aan het einde van de 18e eeuw deed IJpe Staak moeite zijn vakbekwaamheid op een jongere generatie over te dra gen, want in de Leeuwarder Courant van 23 Juli 1794 vinden we de volgende advertentie: Mog. Heeren Gedeputeerde Staten van Friesland die in 1712 een glas aan de kerk schonken waarop het wapen van de provincie Friesland werd afgebeeld en vier quartieren met daaronder de wa pens en de namen van de Gedeputeer den. Dit glas vond een plaats in de Zui- derzijbeuk, Zuidzijde, het eerste venster naast de Sacristie. Elf jaar later in 1723 ontving de Schepen Dekken Coops 182 caroli guldens en zes stuivers voor het maken en beschilderen van het kerke- glas, geschonken door Zijne Hoogheid Willêm Carel Hendrik Friso, Prins van Oranje enz. enz. Uit de rekening van de Kerkvoogdij blijkt, dat niet het gehele glas beschilderd was, doch alleen het onderste gedeelte. Op dit glas was inge brand het familiewapen van Zijne Hoog heid en diens eretekens. Het werd ge plaatst in de Zuiderzijbeuk aan de Oost zijde nabij de Sacristie. In 1735 schon ken de Ed. Mog. Heeren Raden van het Hof van Friesland een glas aan de kerk. Het kreeg een goede plaats in de Zui derzijbeuk, Zuidzijde, de tweede venster opening vanaf de Sacristie, naast dat van 1713. Burgemeester Dekken Coops schilderde er de namen en de wapens en het wapen van Friesland op. In 1743 verrichtten Jurjen Staak en zijn broer IJpe verschillende reparaties aan de kerkeglazen. Ook in 1754 vinden we de naam van IJpe Staak vermeld voor der- gelijk werk. Alhoewel de Heren Bevel hebbers reeds in 1683 een glas aan de kerk hadden geschonken, besloten zij in 1761 opnieuw een glas aan te bieden. Als plaats hiervoor kozen zij het Oos- terkoor, doch nu aan de Zuidzijde, zodat dit glas recht tegenover hun glas van 1683 kwam. Ook hierin vinden we ge brand de wapens en de namen van de Be velhebbers, het geheel versierd met or namenten. Dit was voorlopig het laatste kerkeglas dat in de kerk werd ge plaatst. Het zou meer dan een eeuw duren, voordat opnieuw een gebrand schilderd glas geschonken zou worden. P. S. S c h e 11 e m a. Nadat op 14 Augustusl683 het ge heel gerestaureerde en verbouwde kerk gebouw gereed was gekomen waren het de Heren Bevelhebbers van Sneek 1683 en de Heren Rekenmeesters van Fries land, de Staten Generaal van de Ver enigde Nederlanden, Hare Hoogheid Albartine Agnes, Zijne Hoogheid Hen drik Casimir en de Magistraat van de stad Sneek, die gebrandschilderde gla zen schonken ter gelegenheid van het gereedkomen van dit grote werk. Die van de Heren Bevelhebbers van Sneek (1683), waarop hun namen en wapens met ornamenten versierd, plaatst in het Oosterkoor, eerste ven ster aan de Noordzijde naast de Noor- dertoren. De vijf andere vonden een plaats in het nieuw gebouwde Wester- koor. No. 1 in de Zuid-Westgevel van de Zuiderzijbeuk, geschonken door de Edel Mog. Heren Rekenmeesters van Fries land, ook zij hadden hierin hun namen en wapens laten schilderen en de namen en wapens van de vier quartieren in Friesland, 1684. No. 2 werd geschonken door de Sta ten Generaal der Verenigde Nederlan den. Het werd geplaatst in de eerste vensteropening van de Zuid-Westgevel van het nieuwe Westerkoor. In dit glas was geschilderd het Wapen van de Re publiek als de centrale figuur met daarbij de namen en de wapens van de Hoog Mogende Heren. 1684. No. 3 was een geschenk van Hare Hoogheid Albartine Agnes Prinsesse van Anhalt Dauwerie van Oranje en Nassau enz. enz. In dit glas werden, met als hoofdmotief het Wapen van Hare Hoogheid waaronder haar namen en ere titels de volgende woorden aangebracht: „Vorstinnen zullen Uwe soog-vrouwen zijn”. Het glas werd geplaatst naast dat van no. 2 in de Zuid-Westgevel, het tweede venster in het nieuwe Wester koor. 1684. No. 4 vond een plaats in de Noord- Westgevel, eerste vensteropening van het Westerkoor en werd geschonken door de Ed.Achtbare Magistraat en Vroedschap van de stad Sneek met in het glas de wapens en namen van de zen. 1684. Een jaar daarna in 1685 schonken Zijne Hoogheid Hendrik Casimir Prins van Nassau Erfstadhouder en Kapitein Generaal van Friesland en Hare Hoog heid Prinsesse Amalia van Anhalt een glas waarin ook zij hun wapens, namen en eretitels lieten aanbrengen. Dit glas vond een plaats in de tweede venster opening in de Noord-Westgevel van het Westerkoor naast dat van no. 4. Tengevolge van de afbraak der beide Westelijke zadeldaktorens in 16811682 en de inkorting van de beide zijbeuken van de kerk moest het glas van 1664, geschonken door het groot Schippers gild, uit zijn sponningen worden geno men. Dit raam zal opnieuw zijn ge plaatst in de Westmuur van de Noor- derzijbeuk, zodat de Gilde-officieren, ge zeten in hun bank tegen de Noorder- muur, nu zijdelings het raam konden be zien. In de tijd van Eelco Napjus moet daar inderdaad het raam hebben ge zeten, want hij vertelt ons in zijn kro niek van de stad Sneek dat er drie ge brandschilderde glazen waren in de Noorderuitlegging en de vierde van het groot Schippersgild op het West ein d e in de Noorderuitlegging. Zeven en twintig jaren duurde het voordat in het jaar 1712 opnieuw een glas aan de kerk werd geschonken. Sneker glasschrijvers. In deze 18e eeuw werd de beschilde ring van de glazen veel eenvoudiger. Het ornament op de glazen is te verge lijken met de Franse Lodewijkstijlen. Eerst de barok (Lodewijk XIV) en daar na de rococo (Lodewijk XV)-stijl. aantal glasschrijvers, zoals ze vroeger genoemd werden, was aanmerkelijk ver minderd. In deze eeuw waren het Sneker glasschilders die vele glazen op hun naam brachten. In het bijzonder de Sne ker burger Ype Staak. Hij was Bouw meester van de stad Sneek en werd zelfs in 1782 Burgemeester van Sneek. Ook zijn broer Jurjen Staak mag onder de bekende glasschilders genoemd wor den en werkte meermalen samen met zijn broer Ype. De gebroeders Thomas en Tjalling Gonggrijp, eveneens uit Sneek, waren in hun tijd eveneens be kende glasschrijvers. Van Thomas Gonggrijp weten we dat hij in het jaar 1775 benoemd werd in de Vroedschap van de stad Sneek en in 1777 de functie van Bouwmeester van de stad kreeg toegewezen. In het jaar 1813 werd Tjalling Gonggrijp tot lid van de Vroedschap gekozen, terwijl hij te vens lid van de Krijgsraad was en Brandmeester van Spuit no. 3. In het kerkelijk leven bekleedde hij de functie van Kerkvoogd. Hij overleed op 12 De cember 1823 in de ouderdom van 87 jaren. Het werk uit deze beide ateliers af komstig was volkomen gelijk van soort. Van de gebroeders Gonggrijp kunnen we nog in de Hervormde Kerk te Akkrum vier glazen vinden, en van de gebroe ders Staak en daarbij in het bijzonder van IJpe Staak bevinden zich in Fries land nog verscheidene glazen, o.a. te EEN KIEKJE VAN HISTORISCHE WAARDE Men ziet hier de werkzaamheden aan het Hoogend in een stadium van afbraak maar ook van opbouw. De Oude Koemarktbrug en Grootzandster brug zijn totaal verdwenen. Maar men ziet reeds een begin van de nieuwe wal en het punt waar het water zal eindigen. -<-S O z O. fi L- |k j

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1953 | | pagina 1