Sneker Winkeliers bespraken de
acties voor het Zomerseizoen
i
S.G.V. na twee jaar weer voor ’t voetlicht
Schelte Westerdijk bleef zijn oude molen
trouw tot het einde
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERAOEEL en IJLST
I
It 40008te lid fan de K.F.F.B.
Mr1"
Vrijdag 12 Maart 1954
Redacteur: L. KIEZEBRINK
Maandag wordt de oude baas 80 jaar
Nieuwe contributieregeling vastgesteld.
9
Elf steden-W andeltocht
Werkloosheid in Februari
De Snitser skotsploech
nei Italië
Hoeveel radioluisteraars telt
Nederland
Herdenking 5 Mei in de
Hervormde Kerken
Lt.-generaal Hasselman
onderscheiden
Begin van brand bij Eringa
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en ORIJFHOUTS NIEUWSBLAD
Fries weekeinde op Kasteel
Nijenrode
Redactie-adres s
KLEINZAND 7 - Telef 2872
Dank aan de N. S.
Zeilschool te Sneek krijgt
Engelse leerlingen
1
Tot het
medewerking in.
Jaaroverzicht en financiën.
I
Alles kan echter niet In één keer, aldus
de voorzitter.
Het aantal aangegeven radio-ontvang-
toestellen in Nederland bedroeg per 1
Maart 1954 1.866.848 tegen 1.854.339 op
1 Februari 1954. Op 1 Februari 1954
waren er 491.733 aangeslotenen op het
Rijks-radiodistributienet tegen 491.418
op 1 Januari 1954.
Maandagnacht omstreeks half twee
ontdekten de agenten H. de Jong en R.
Atsma een begin van brand in de kleer
makerij van de fa. Eringa aan de Oos-
terdijk alhier. Zij hoorden toen zg het
pand passeerden, een zware plof, die
vermoedelijk is ontstaan door de val van
een zware lade of een strijkijzer van de
reeds doorgebrande werktafel. De poli
tiemannen dachten eerst aan inbraak,
maar toen ze door het stukslaan van
een ruit in de deur zich toegang hadden
verschaft tot de winkel en boven kwa
men ontdekten ze dat er brand was. Ze
alarmeerden onmiddellijk de brandweer,
die binnen vijf minuten aanwezig was en
met enige slangen op de waterleiding
het vuur, 'dat de werktafel reeds had
doorgebrand en ook een groot gat in de
vloer had gebrand, spoedig bedwong.
Door dit kordate optreden van politie
en brandweer, is stellig een groot on
heil voorkomen, daar in verband met
het voorjaarsseizoen een grote voorraad
kleding aanwezig was.
De oorzaak van de brand is, dat men
een strijkbout onder stroom had late i
staan. De schade wordt door verzeke
ring gedekt.
1897, toen de firma Oppedijk een woning
voor hem beschikbaar had, met Meintje
ten Wolde, die hem in 1929 door de
dood ontviel. Hij heeft daarna nog wel
enkele malen vrouwelijke hulp gehad,
maar woont nu alleen. Wel wonen 2 van
zijn kinderen ook in Ijlst, maar hg doet
I
SNEEKER NIEUWSBLAD
Medewerking van de Snitser
Skotsploech.
Het Nederlands Opleidings Instituut
voor het buitenland, gevestigd in het
prachtige kasteel Nijenrode, waar jonge
mannen uit geheel Nederland samenko
men, houdt daar op 13 en 14 Maart een
Fries weekend.
Het beleggen van weekeinden door
studenten uit een en dezelfde landstreek
behoort nl. tot een van de ontspannings
mogelijkheden naast de uiteraard zware
cursussen die er gegeven worden.
De organisatie van het Friese week
eind is in handen van een commissie uit
de Friese studenten, van wie de heer
Mulder uit Sneek de leiding heeft.
Er is een expositie van schilderijen,
er zal gesproken worden over Friesland
en voorts *zal de Snitser Skotsploech een
door Abe Brouwer samengesteld pro
gramma verzorgen, bestaande uit decla
matie, toneel en dans.
E. J. Drijfhout, Sneek.
„Wie de jeugd heeft, heeft de toe
komst”, moeten bestuur en leden van
de Sneker Gymnastiekvereniging S.G.V.
maar denken. Het ging deze oude ver
eniging de laatste tijd niet zo goed als
voorheen. Zoals vrijwel elke vereniging
heeft zij na de ups ook de downs. Maar
nu is ze er blijkbaar weer bovenop ge
komen, want de uitvoering die Dinsdag
avond in Amicitia werd gegeven ge
tuigde van nieuwe opbloei. In zijn ope
ningswoord sprak de voorzitter, de heer
P. Bergsma, zijn vreugde uit over het
groot aantal nieuwe leden. Maar er was
ook droefheid in de S.G.V.-gelederen
door het overlijden van een der oprich
ters, de heer P. Sijperda. Te zijner nage
dachtenis werd een minuut stilte in acht
genomen en nijgden de vlaggen en het
vaandel.
Het programma, dat 16 nummers be
vatte, en voor elk wat wils bood, werd
in een vlot tempo afgewerkt. Zoals ge
woonlijk waren de kleuters het eerst
aan beurt met hun spelletjes van op
staan tot slapen gaan onder leiding van
mej. Gré de Vries. In de volgende
nummers zat veel variatie. Het ene
kwam natuurlijk beter tot zijn recht dan
’t andere, en bovendien is er altijd baas
boven baas. Het klassikaal werken aan
de brug van de dames A, B, C en de
prestaties van de dames en heren aan de
hoge brug mochten gezien worden. Zeer
mooie en goed uitgevoerde nummers
waren ook die van de dames en heren
aan de ringen, de knotsoefeningen da
mes B (Turnkring 1954) samengesteld
door de heer J. C. Kan, alhier en het
Tremplin paard springen van de dames.
Te ongeveer 11 uur sprak de voorzit-
Hier werkte Schelte Westerdijk van 1885 tot Maart 1922, toen dit stukje oud-IJlst
verdween. De woning op de foto is die van de heer Tromp, naar wie de molen
genoemd werd.
Voorzitter Kraakman kon Maandagavond een flink aantal winkeliers welkom
heten op de vergadering van het Actie Comité Sneker Winkeliers in Rest. Piso.
De voorzaal was geheel bezet.
Hij kon ook terugzien op een jaar van veel succes en memoreerde de acties
die gevoerd werden om de belangen van Sneek als centrum van watersport en
verzorgingsgebied van de Zuidwesthoekte bevorderen. De acties die dit jaar ge
voerd zullen worden moeten z. m. nog beter slagen en daarvoor riep spr. aller
ter nog een kort sluitingswoord waarin
hij dank bracht aan de leider de heer S.
Wierda, die zijn krachten nu ongeveer
een half jaar aan S.G.V. heeft gegeven
en nu reeds een uitvoering aandurfde.
Hem werd als herinnering een electrisch
lampje aangeboden. Mej. Gré de Vries
ontving als een attentie voor het vele
werk dat ze als leidster van S.G.V. heeft
gedaan een theelepeltje.
Na afloop was er bal in de foyer on
der leiding van de voorzitter met mu
ziek van Johan Bok c.s. In de pauze
werd een verloting om fraaie prijzen ge
houden.
De heer W. G. Baarda, secretaris van
het comité, gaf een uitvoerig jaarover
zicht, aangevuld door de wire-recorder,
waarop verschillende toespraken, gehou
den bij de overdracht van de wissselbe-
ker voor de zeilwedstrijden ter verkie
zing van een zeilkoningin en haar be
zoek aan Amsterdam, waren opgeno
men.
Die zeilkoningin werd een enorm suc
ces, en was een buitengewone reclame
voor Sneek. In vrijwel alle bladen werd
over onze stad geschreven. De Braderie
slaagde niet volledig. De deelname was
niet algemeen en ook werkte het weer
niet mee. De muziekuitvoeringen op het
plankier over de Wip daarentegen sloe
gen geweldig in. Aan B. en W. en Ge
meentewerken werd dank gebracht voor
hun medewerking bij deze actie. Bij de
St. Nicolaasactie werden geen cadeaux
gegeven. Er wordt nl. naar gestreefd
het geven van cadeaux tot het uiterste
te beperken.
De voorzitter wijdde enkele woorden
aan de nagedachtenis van de heren G. S.
Hofstra, in leven voorzitter van de
S.Z.C., en oud-wethouder F. Boegenga,
wier stemmen men nog eenmaal op de
band had beluisterd. De Sneker Zaken
lieden hebben veel aan hen te danken en
zullen hun nagedachtenis steeds in ere
houden.
De heer D. v. d. Werf gaf een verslag
over de financiële uitkomsten van de di
verse acties. Die van de Zeilkoningin le
verde een batig saldo van 13.26 op, van
de St. Nicolaasactie bleef 2.34 over. In
totaal wees de rekening van het comité
een tekort van 32 aan.
De 11 Stedenwandeltocht zal dit jaar
voor de negende maal worden gehouden
en wel van 25 tot 29 Mei. Verwacht
wordt dat er voor deze tocht grote be
langstelling zal bestaan, omdat met
medewerking van de Vereniging de
Friese Elf Steden aan alle tochtrgders
een opwekking is gestuurd aan de wan
deltocht deel te nemen. Door het Comité
is overwogen of het wedstrijdelement
aan de wandeltocht verbonden kan wor
den. Een definitieve beslissing hierover
is nog niet genomen; wel was men het
er over eens, dat snelwandelaars er ten
minste twee dagen over zouden moeten
doen.
Eén dienstbetrekking heeft Wes
terdijk bovendien nog aangehouden:
het incasseren van de contributie
voor de afd. Ijlst van het Neder
lands Bijbelgenootschap. Daarvoor
moet hg ook in Oosthem, Folsgare,
Abbega en Oudega (W.) en Sandfir-
den zijn, maar al deze dorpen be
zoekt hij te voet. Fietsen heeft hij
nooit geleerd. Maar hij is nog zó
kras, dat hg helemaal niet tegen elf
uren tippelen opziet. Als hij daarna
thuis komt is hij nog onvermoeid.
De aanstaande jubilaris trouwde in
Zeilkoningin 1954.
Naar de voorzitter mededeelde, be
staan er plannen de inhuldiging van de
Zeilkoningin nog grootser te doen zgn
dan verleden jaar. Verder staan ook
weer een braderie of i.d. en concerten
op de Wip op het programma.
Regeling kleine bezorgorders.
It stiet nou definityf fêst dat üs
Skotsers fan ’e maeitiid nei it Suden
geane. Nei it mislearjen fan de reis nei
Dublin (de lju dêrre koene de hiele
ploech net hawwe) kamen der al pessi
misten dy seine: „dit wurdt wer néat”.
Mar sa sit it net! Yn ’e earste wike
fan April sille de Italianen fan Merano
en omkriten de Skotse Trije, de Tsjerne
en mear dounsen to sjen krije en it stiet
büten kiif dat de Friezen, krektlyk as
dy’t nei Bari west hawwe okkerjiers,
der wer ütrinne sille ünder alle oare
ploegen. Doe wie it „grazzia, grazzla”
net fan ’e loft en men wie sljocht op üs
moaije aide klean en fol biwündering
foar it sulver.
It sil noch wol in poepetoer wurde
ear’t alles yn kannen en krüken is, ek
hwat it jild oanbilanget. Mar de lju
hawwe wol moed en dat is in goed ding.
Snits sil in goede beurt meitsje.
„De Fleaenende Krle”, de Fryske propagandakrante, dy’t lêstendeis
yn hiel Fryslan hüs oan hüs bisoarge waerd, die ü.o. dizze fortuten,
dat de hear W. Ph. van der Meulen, ófkomstich fan Tsjom, nou plysje-
man to Ljouwert, hoewol’t er sünt syn trouwen nea wer in Frysk
boek koft hie, him opjoech as lid fan de K. F. F. B. (Kristlik Fryske
Folks Bibleteek). Hy wie dêrmei krekt de 4000e’ Yn de bistjürsgear-
komste to Ljouwert rikte de foarsitter fan de K. F. F. B., de hear
R. S. Roarda, de hear van der Meulen ta gelegenheit fan dit feit in
boekwurk üt. „Trude, roman fan in hynder”, fan H. de Jong. Oare
bistjürsleden op de foto binne f. 1. nei rj.: Mefr. T. van der Woude
Wendelaer Bonga fan Bütenpost, J. van der Goot fan Huzum (skriu-
wer-skathalder), Sch. de Boer fan Toppenhuzen en E. S. de Jong fan
Boalsert (propagandalieder.) By de léste kinne hja, dy’t net in „Flea.
nende Krie” krige hawwe, noch in eks. oanfreegje. It adres is Post
bus 17 Boalsert (ek foar it opjaen fan nije leden, dy’t dit jier foar har
jierlikse ynlage a 2.70 it boek „Folk yn ’e bus” fan Welmoed
Hemrica tastjürd krije).
Nieuwe contributieregeling.
Om de voorgenomen acties goed te
kunnen uitvoeren achtte het bestuur een
nieuwe regeling voor de contributie
noodzakelgk. Voorgesteld werd een bij
drage van ƒ2.50 péf maand te heffen
teneinde een vaste bron van inkomsten
te verkrijgen. Deze zou dan voor de 120
aangesloten winkeliers 3600 bedragen.
Bij die 30 per jaar is de contributie
voor de Ver. v. Sneker Zakenlieden in
begrepen.
Na enige bespreking werd het voorstel
met algemene stemmen aangenomen.
Maar toen later de bakkers en do groen
tehandelaren die eerst apart hadden
vergaderd over een bezorgloon voor klei
ne orders binnenkwamen, rezen uit
die kringen bezwaren. Ook werd gepleit
voor een heffing naar draagkracht. Ze
spraken zich ook nog niet over het voor
gestelde uit; dit moet eerst in hun
eigen organisaties besproken worden.
Verder zal het bestuur ook nog een soe
peler regeling voor de kleine winkeliers
overwegen.
Gevraagd werd, of de afzonderlijke
buurt- en winkeliersverenigingen nu nog
wel nodig zijn. Hierop werd aan de be
stuurstafel bevestigend geantwoord.
Nam het comité ook hun acties voor
versiering, extra verlichting enz. over,
dan zou de contributie nog veel hoger
moeten worden. Wel moet naar meer
eenheid op dit gebied gestreefd worden.
De minister van economische zaken,
prof. dr. J. Zijlstra heeft aan de presi-
dent-directeur van de Nederlandse
spoorwegen het volgende schrijven ge
richt: „Gedurende de afgelopen vorst*
periode, ten tgde waarvan de waterwe
gen bevroren raakten, hebben de Neder
landse spoorwegen het vervoer per schip
in het algemeen en het kolentransport
in het bijzonder, op voorbeeldige wijze
overgenomen. De voorziening is hierdoor
op bevredigende wijze kunnen blijven'
doorlopen. Bg de mijnen behoefden
practisch geen kolen te worden gestort,
geen enkel bedrijf behoefde de bedrijvig
heid wegens gebrek aan kolen in te
krimpen en de voorziening met huis
brand was redelijk voldoende. Voor de
wgze, waarop u aan de zo plotseling
ontstane vervoersmoeilgkheden het
hoofd heeft weten te bieden, betuig ik
u en uw medewerkers hierbjj mijn
dank”. De directie van de N.S. heeft de
ze brief per dienstorder aan het perso
neel bekend gemaakt.
den ongewenst werd geacht. De voorzit
ter deelde echter mede, dat deze slui
ting indertijd op verzoek van de winke
liers zelf, en aan de hand van een onder
hen gehouden enquête door de Overheid
is vastgesteld. De heer Tuinenga voeg
de hieraan nog toe, dat van deze ver
plichting ontheffing kan worden ge
vraagd. Aan de groentehandelaren is dit
reeds toegestaan.
Nadat de heer Ris de Elfstedenfilm
van de Friese Smalfilmclub had ver
toond, wat zeer gewaardeerd werd,
werd bij de rondvraag nogmaals uitvoe
rig over de winkelsluiting gediscussieerd.
Er gingen wederom stemmen op een
actie te voeren voor opheffing ervan,
maar dit werd door de voorzitter en de
heer Vlas, voorzitter van de Ver. v. Sne
ker Zakenlieden sterk ontraden. De
chaotische toestanden van vroeger moe
ten niet terugkomen. De sluiting is nl.
ook bedoeld als bescherming van de
winkeliers. Bovendien kan ontheffing
alleen worden verleend op verzoek van
bepaalde bedrijfsgroepen.
De voorzitter sprak daarna nog een
slotwoord, waarin hij constateerde, dat
het seizoen 1954 goed is begonnen. Het
Actie-comité zal alles doen wat in zijn
vermogen ligt de genomen besluiten ten
uitvoer te brengen. En hopelijk met nog
meer succes dan verleden jaar. Daar
voor riep hij nogmaals aller medewer
king in.
Het moderamen van de generale sy
node der Ned. Herv. Kerk heeft besloten
een circulaire te doen uitgaan aan de
(Herv.) kerkeraden en predikanten.
Hierin wordt in overweging gegeven op
de vooravond of de morgen van 5 Mei
een dienst te doen houden ter herden
king van hen, die hun leven hebben ge
geven in de strijd om de herwinning van
de vrijheid.
Maandagmiddag had bij „Woeste Hoeve” op de Véluwe de herden
king plaats van de 117 slachtoffers die op 8 Maart 1945 ha de
aanslag op Rauter aldaar door de bezetter werden gefusilleerd. N$
de toespraak van de burgemeester van Apeldoorn legden nabe
staanden bloemen bij het eenvoudige monument.
Luitenant-generaal B. R. P. F. Has
selman, chef van de generale staf, heeft
(Uit handen van de Amerikaanse ambas
sadeur, de heer Freeman Matthews, een
hoge Amerikaanse onderscheiding ont
vangen, de „Legion of Merit” in de
graad van ,)Cpmmander’*. peze onder*
scheiding is hem verleend voor de „bui*
tengewone wijze, waarop hij zich van
zijn taak heeft gekweten bg dé. opbouw
(van het Nederlandse leger”.
I
Verschijnt:
DINSDAGS en VRIJDAGS*
Administratie!
Comb, Drijfhout-Kiezebrink Co.
Kantoor: GROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
De gebruikelijke daling van het werk
loosheidscijfer in Februari, welke ca.
5000 bedraagt, werd dit jaar niet be
reikt tengevolge van de strenge vorst,
waardoor de werkzaamheden in de land
bouw stagneerden en o.a. de aanvang
van verscheidene nieuwe bouwobjecten
werd opgeschort. Het aantal werkloze
mannen daalde in Februari dan ook
slechts van 101.064 tot 100.725. Het
aantal personen, werkzaam op door de
rgksdienst voor uitvoering van werken
gesubsidieerde objecten, daalde van
22.511 tot 22.401. Het direct besemtibaar
aanbod daalde derhalve met 449
He’ aantal openstaande aa iv-.'agen
vcor mannelijke arbeidskrachten nam
toe van 24.636 tot 28.935.
De relatieve werkloosheid was eind
Februari het hoogst in Groningen met
70 werklozen per 1000 mannelijke be
roepsbeoefenaren en het laagst in Lim
burg met 14, terwijl het gemiddelde 32
bedroeg evenals op 31 Januari.
Het aantal als werkloos geregistreer
de vrouwen daalde van 8719 tot 8186. De
vraag naar vrouwelijk personeel steeg
van 23.032 tot 25.858,
Dit punt werd na de pauze behandeld.
Vele winkeliers hebben bij de bezorging
met moeilijkheden te kampen. Ze zitten
op hoge lasten en kunnen moeilijk be-
zorgpersoneel krijgen. Verschillende
groepen van winkeliers achten daarom
een gezamenlijke invoering van een be
zorgloon gewenst, aldus deelde de heer
J. Tuinenga, voorzitter van de Ver. van
Groentehandelaren, mede. Hierover
moet echter in de vergaderingen van de
diverse verenigingen van detailhandela
ren nader worden gesproken en beslist.
Daarna kan eventueel de medewerking
van het Actie Comité worden ingeroe
pen.
In verband met dit punt werd 00I5
nog gesproken over de verplichte halve-
dag-sluiting, die in verband met het
vreemdelingenbezoek door sommige le-
Vele oudere Ulsters zullen zich deze fraaie molen nog wel herinneren. Het
is de „Tromp”-molen die vroeger aan de Geeuwkade heeft gestaan, vlak voor
de woning welke thans door de familie Ament bewoond wordt.
Toen de heer Tromp, aan wie de molen zijn naam te danken had, vertrok,
werd hij aangekocht door de firma Wed. Oppedijk. Het personeel ging met de
molen in dienst van deze firma over. Weer later werd ze het eigendom van
de firma C. en A. Nauta.
Maar wat er ook veranderde, één bleef de oude molen trouw.
bittere eind, toen hij onder slopershanden viel. Die oude getrouwe was onze
stadgenoot Schelte Westerdgk, die Maandag 80 jaar wordt. Zelfs nu nog denkt
hij vaak met enige weemoed terug aan de lange tijd die hij in en om deze
molen, waar hij als jongen van elf jaar zijn arbeidzaam leven begon, heeft
doorgebracht.
Na de afbraak moest Westerdgk ver
anderen. Maar hij bleef „in het hout” en
hielp voortaan bg het lossen en opber
gen van het beukenhout dat met schepen
voor de firma Nooitgedagt werd aange
voerd.
Er was echter nog een vak dat hg op
perbest verstond. Het zetten en scher
pen van zagen, waarvoor men zelfs nu
nog bg hem terecht kan. Want ondanks
z’n hoge leeftijd is hij daarin nog steeds
een matador. De firma de Vries wist
dat indertijd ook wel. Toen de molen
niet meer bestond en dfchoutpraam van
Nooitgedagt niet meer TKt gehele jaar
door werk gaf aan Westerdgk, nam deze
firma hem graag in dienst voor het
scherpen en zetten van de zagen in haar
houtzagerij. En toen hg zeventig jaar
werd en het welletjes vond na 59 jaren
van hard werken, liet zij hem slechts
node gaan. Dat betekent echter niet, dat
de oude baas het hout toen voor goed
vaarwel zei. Nog altijd maakt hg de on
dereinden van de stammen, hoe gedraaid
de stobben ook mogen zgn, tot kachel
hout. Hg gunt zichzelf nog geen rust.
Hij is geen wandelende rentenier, maar
nog steeds ijverig bezig met dit zware
werk waarbij de film-operateur hem
laatst zelfs verschalkte, zodat we hem
kortgeleden nog als een eerste klas
hout-hakker op het witte doek konden
zien.
Door bemiddeling van de World Tra
vel Association te Londen is een over
eenkomst gesloten met de Eerste Friese
Zeilschool te Sneek voor het geven van
zeillessen aan Engelse jongens. Gedu
rende het gehele zeilseizoen zullen we
kelijks groepen Engelsen van 2030
personen de cursus aan de Zeilschool
volgen.
gjlM
z’n huishouding zelf en men kan bij hem
binnenkomen. Alles is tot in de puntjes
verzorgd.
Wij wensen hem nu reeds een gezellige
verjaardag toe, en voor de jaren die
hem nog resten een goede gezondheid.
UT—
Advertentieprijs 15 et per m.m.
Bij contract (handeliadv.) lager.
Abonnementsprijs f3.— per half
jaar. Franco per post f 3.75 per
half Jaar.
