Uit onze Raadzaal
Jubileumavond Ver. „Oranje
I
R
tETOP
DU paM
V'»
V®
85
cent
American Star
zuivere, milde, échte Amerikaanse
sigaretten-tabak, rijpbruin van kleur
zoiets lekkers rookte U nog nooit!
- f#
DINSDAG 4 MEI 1954
TWEEDE BLAD
„SNEEKER NIEUWSBLAD"
Wilt u
MEMEUER’S TABAK - TABAK OP ZN BEST
iJ
sigaret,
met de
echt genieten van Lw zeligerolde Amerikaanse
zie dan toe dat U het hnn<li«e, platte pakje
ster er op krijgt.
Geen vrijaf voor het gemeentepersoneel op 5 Mei.
Weer 56 woningen op het „Eiland”.
Landustrie krijgt hypothecaire geldlening.
De bevrijdingsdag
n
Kon. Rederijkerskamer Ten Kate gat een
prachtige opvoering van „De Rebel”
V'a
v‘1
Ingez. Mededeling.
A dvertentle
Hamerst tikken.
aardige oranje corsage
Nieuwbenoemd raadslid.
de
Zie ver.hr pag. 2.
feestelijk tintje
uunucruug,
ginne-dag, i
/fmeitcan
star
Benoeming hoofd B.L.O.-
school.
De woningen aan de
IJlsterkade.
In verband met een wijziging van de
rijksregellng inzake steun voor wonin
gen als de 12 aan de IJlsterkade (krot-
opruimingsbgdrage) stellen B. en W.
voor het hieromtrent genomen raads
besluit te wijzigen. De bouwkosten der
Een commissie bestaande uit de h.h.
Groeneveld, Vis en de Vries onderzoekt
hierna de geloofsbrief van het nieuw be
noemde raadslid in de vacature-mr de
Jong, nl. de heer S. v. d. Wal. De heer
Groeneveld verklaarde namens deze
commissie dat alle stukken in orde wa
ren bevonden waarom zij adviseert tot
toelating, waartoe de raad z. h. s. be
sluit.
markies
rijen aan
van het gemeentepersoneel als voorbeeld
weinig waarde heeft. Of men van enkele
of vele gemeenten moet spreken die vrij
gaven is een bijkomstigheid maar waar
er 1000 gemeenten zijn meent spr. dat
ondanks de opsomming, welke mevr.
Schaper gaf, toch van enkele kan wor
den gesproken. Nogmaals: men kan de
gevallen beslissing betreuren, maar men
zal toch beter doen zich aan te passen
dan door eigen maatregelen bij te dra
gen tot nog groter verwarring. Mevr.
Schaper is teleurgesteld door het
antwoord van de voorzitter, doch zjj
had dit eigenlijk wel kunnen verwach
ten. Spr. wil voorkomen dat er op 5 Mei
geen feest gevierd wordt, want is dat
éénmaal het geval, dan is het voor goed
van de baan. Een groot deel van het
volk wil feest vieren en daar is reden
toe, want het was een feest toen de be
vrijding kwam. Spr. meent dat men niet
moet verlangen dat de burgerij eerst zal
tonen feest te willen, neen de gemeente
moet voorgaan. De burgerij zal meedoen
als haar de helpende hand wordt gebo
den, dat blijkt nu ook wel op deze 30ste
April, als men ’t ook zo doet voor 5 Mei
zal er ook op die dag algemeen feest
zijn. Spr. heeft niets tegen feestvieren
op 30 April, maar 5 Mei heeft een ander
karakter en dan moet er een echt be
vrijdingsfeest zijn. Zeker, als het ge-
meentepersoneel vrij krijgt is dat maar
een klein gedeelte, maar het zal een sti
mulans voor de bedrijven zijn en 5 Mei
zal geen feestdag zijn als het een dag is
als andêre en men alleen ’s avonds wat
kan horen door de radio. Spr. betreurt
het dat er niet meer stemmen in de raad
opgaan voor feestviering op 5 Mei, ook
dat kan stimulerend op de burgerij wer
ken. De heer Groeneveld zou, of
schoon mevr. Schaper de raad hier be
hoorlijk de les gelezen heeft, toch graag
iets willen zeggen over het karakter van
de 30ste April als feestdag. Spr. moge
er mevr. Schaper op wijzen dat ook
deze dag ons herinnert aan ons zelf
standig volksbestaan, immers deze dag
heeft te maken met de grondleggers
van dat zelfstandig volksbestaan: de
Oranjes. En waar op de 5 Mei herdacht
wordt het herstel van ons zelfstandig
volksbestaan is er toch niet zo’n groot
verschil tussen beide data in karakter.
Persoonlijk voelt spr. voor de viering
van de 5de Mei omdat we dan mogen
herdenken wat God ons gaf na een aan
tal jaren van verdrukking. In 1813 was
de toestand nog wel zo precair als in
1945, in eerstgenoemd jaar werden onze
jongens naar Rusland gezonden door
een dwingeland, maar wie er in de be
zettingsjaren heen ging deed het nog
vrijwillig. Men denke ook aan 1815 toen
de toestand weer precair was, maar we
weer werden gered. Lang is er op 18
Juni voor gevlagd, maai er is nu nie
mand meer die deze bevrijding viert.
Wij die de bezettingstijd hebben mee
gemaakt denken aan de 5e Mei 1945 nog
met vreugde, als deze generatie is heen
gegaan zal ook dat voorbij zijn. Niette
min meent spr. dat we gelegenheid moe
ten geven deze dag feestelijk te geden
ken en dat de overheid daarbij een voor
beeld moet geven. Eerst als in de naaste
jaren blijkt dat de bevrijding niet meer
in het volk leeft, moet men zijn pogin
gen toch tot feest te komen opgeven.
Den Haag heeft niet verboden vrijaf te
geven en spr. zou dus van de gelegen
heid gebruik willen maken. Wethouder
van der Veen zegt dat het er om
gaat of we de 5 Mei hier kunnen redden
en spr. is niet overtuigd dat dit kan
doordat de gemeente op die dag vrF i van de premieregeling woningverb.
geeft. Voorheen is er op die dag toch -splitsing 1953, aan C. J. H. Urban, J. v.
Wjjzigtng Ambtenaars-ver-
ordening, werkLedenregle-
ment en Arbeidsovereen-
komsten-verordening.
B. en W. stellen voor deze verorde
ning enz. te wijzigen in verband met het
feit dat arbeidscontractanten in dienst
van de overheid nu na 2 jaar, c.q. 5 jaar
ook de hoedanigheid van ambtenaar in
de zin van de Pensioenwet 1922 verkrij
gen, in verband waarmede ook de moge
lijkheid tot inkoop van diensttijd voor
pensioen verandering heeft ondergaan.
Zolang de ambtenaren in tijdelijke dienst
en arbeidscontractanten boven de 18
jaar niet in pensioengerechtigde dienst
zijn wordt een zodanig gedeelte van de
bezoldiging. Ingehouden als terzake van
pensioenbijdrage zou zijn verhaald als zij
alreeds onder de pensioenwet vielen
(spaarregeling).
Z. h. s. aangenomen.
Z. h. s. of discussie worden aangeno
men de voorstellen van B. en W. tot
wijziging van de begrotingen van het
leningfonds boekjaar 1952, van het gas
en waterleidingbedrijf voor 1953, het
rapport van de commisssie voor reke
ningen en begrotingen inzake onderzoek
van een wijziging van de begroting van
het O.B.W. voor 1953, idem inzake on
derzoek van balans en de rekeningen
van het O.B.W. over 1953, het voorstel
van B. en W. tot wijziging van de gem.-
begroting 1954 en de begrotingen van
reinigingsbedrijf en leningfonds voor
1954; voor kennisgeving wordt aange
nomen de mededeling van B. en W. no
pens de afschrijvingspercentages op be
zittingen van het gas- en waterleiding
bedrijf, aangenomen wordt het voorstel
van B. en W. inzake toekenning van
voorschotten aan de bijzondere scholen
voor het dienstjaar 1954, idem tot on
derhandse aanbesteding van de bouw
van een lokaal voor het kleuteronder
wijs aan de Dr Kuyperlaan. idem tot
opheffing van de onbewoonbaarverkla-
ring van een tweetal woningen; idem
tot toekenning van een premie, op grond
en
Vergadering van de raad der ge
meente Sneek op Donderdag 29 April
’s avonds 7.15 uur. Voorzitter burge
meester L. Rasterhoff, secretaris
de heer K. Koster. Aanwezig 15 le
den. Er is één vacature (van mr J. A.
de Jong) terwijl de heer de Boer af
wezig was, omdat hij, naar de Voor
zitter meedeelde het gemeentebestuur
vertegenwoordigde op de jubileumavond
van de ver. Oranje in Amicitia.
De notulen van de vergaderingen van
11 en 26 Februari worden onveranderd
vastgesteld.
Het aftreden van mr J. A.
de Jong.
d. Meel, H. de Wolf en Faber’s Machine
bedrijf; idem tot het garanderen van
rente en aflossing van door de N.V.
Bouwkas Noord Nederlandse gemeenten
verstrekte geldleningen; idem tot wij
ziging van de Winkelsluitingsverorde-
ning 1952 en tot regeling van de ver
plichte vacantiesluiting voor groente
winkels in 1954. Een aantal der hierbo
ven genoemde voorstellen is reeds op
genomen in onze vorige nummers.
Beloning zangonderwgzers bij
het uitgebreid lager onderwijs
Het bestuur van de Ver. voor Chr.
schoolonderwijs deelde B. en W. mede
dat In het leerplan van de Rehoboth-
school het vak zang en muziek is opge
nomen en dat het daarvoor een vak
onderwijzer in tijdelijke dienst heeft aan
gesteld. Het bestuur verzoekt de nodige
medewerking voor het opnemen van een
salarisschaal voor een onderwijzer in
dit vak in de bezoldigingsregeling ge
meentepersoneel 1947< B. en W. delen
o.a. naar aanleiding van dit verzoek
mede dat aan de openbare ulo geen vak
onderwijzer voor zingen is verbonden zo
dat er nu in deze bezoldigingsregeling
ook geen salarisregeling voor een derge
lijke onderwijzer is opgenomen en zolang
dat het geval is zal slechts de minimum
norm voor de beloning van een zang-
onderwijzer voor vergoeding in aanmer
king komen. Dit zou het aanstellen van
een geschikte leerkracht kunnen bemoei
lijken. B. en W. achten het daarom re
delijk dat in de gemeentelijke bezoldi
gingsregeling een salarisschaal wordt
opgenomen voor een onderwijzer in het
zingen bij het uitgebreid 1. o., waarvan
de bedragen uitgaan boven de minimum
norm en zijn bepaald naar de door de
minister Van binnenlandse zaken gege
ven richtlijnen voor de basis salarissen
van de gemeentelijke vakleerkrachten.
Z. h. s. aangenomen.
Uitbreidingsplan in hoofdzaak
voor de gemeente Sneek.
B. en W. stellen voor het uibreidings-
plan in hoofdzaak, dat gedurende de
voorgeschreven termijn ter visie heeft
gelegen en geldt voor het gedeelte der
gemeente dat valt buiten het uitbrei
dingsplan in onderdelen en de bebouwde
kom, vast te stellen. Er is rekening ge
houden met een door de N.V. Neder
landse Spoorwegen ingediend bezwaar
schrift.
Z. h. s. aangenomen.
Verder bouwrijp maken ter
rein op het zgn. „Eiland”.
Nu binnenkort tot verdere bebouwing
in deze omgeving zal worden overge
gaan en vrij veel industrieterrein van
de hand is gedaan, achten B. en W. het
gewenst nieuw terrein te ontsluiten. In
verband hiermede zal het tweede ge
deelte van de hierbedoelde stadsuitbrei
ding ter hand moeten worden genomen.
B. en W. stellen voor daartoe te be
sluiten, de kosten van straat- en riool-
aanleg worden geraamd op 115000.
Z. h. s. aangenomen.
Bouw 56 woningen
op het Eiland.
Het voorstel van B. en W. vindt men
in ons vorig nummer.
De heer Fjj 1 s t r a zegt dat zjjn frac
tie verheugd is dat er weer 56 woningen
bijkomen en hoopt dat ook deze spoedig
klaar zullen zijn. Van de reeds gebouw
de woningen hier zijn er reeds enkele be
woond maar de straten hebben er nog
steeds geen namen en dat geeft veel na
righeid, o.a. voor de bewoners met de
verzekering van hun inboedels. Voorts
voor de post enz. Spr. had gehoopt dat
in deze vergadering de naamgeving aan
de orde zou komen. Nu dat niet het ge
val is, zou spr. gaarne vernemen wan
neer aan deze straten namen zullen wor
den gegeven. De Voorzitter ant
woordt dat het onderzoek Inzake de na
men welke men zal geven nog gaande
is, er worden nog enkele adviezen inge
wacht, want er moet toch enige lijn in
de te geven namen zitten. Spr. hoopt
dat een voorstel in de volgende verga
dering aan de orde zal kunnen worden
gesteld. De heer Groeneveld zou in
overweging willen geven hier aan te
fluiten bij de namen uit de zeilsport enz.
welke we in deze omgeving al hebben,
er zijn op dat gebied nog ruim voldoende
namen. De Voorzitter: Ook deze
suggestie zal worden overwogen. Z. h. s.
wordt het voorstel van B. en W. alsnu
aangenomen.
wel vrjj gegeven en er is niet veel van
terecht gekomen. Na enkele jaren bleek
het een hopeloos geval en zelfs bij de
dodenherdenking loopt de belangstelling
zienderogen achteruit. Al enige jaren
wordt er op 5 Mei bitter weinig feest
gevierd, terwijl de dodenherdenking ook
al taant, dit alles kunnen we niet red
den met vrijaf te geven, spr. gelooft ook
niet dat de particuliere bedrijven zo’n
voorbeeld zouden volgen. Weth. Blok
heeft met genoegen geluisterd naar het
enthousiasme waarmee mevr. Schaper
haar standpunt verdedigde en naar het
historisch overzicht van de heer Groe
neveld. Maar spr. moet constateren dat
in onze volksvertegenwoordiging de
zelfde richtingen zijn vertegenwoordigd
als in deze raad en zij ervaringen heeft
uit het gehele land en daarop haar be
slissing baseerde. Men kan geen feest
vieren als het volk moet aangetoond
wórden dat het moet feestvieren. Zoiets
moet uit het volk zelf opkomen en of
wjj al vrij geven helpt niets. Spr. heeft
er natuurlijk geen bezwaar tegen dat
deze herdenking weer wordt opgewerkt
maar een halve dag vrij geven is een
klein kunstje en heeft totaal geen zin.
Als we met elkaar wat willen doen moet
er weer een comité gevormd. De Voor
zitter zegt dat zowel mevr. Schaper
haar voorstel als B. en W. hun advies
zeer zakelijk hadden gehouden, daarom
betreurt spr. dat mevr. Schaper in haar
antwoord zeide, „dat zij eigenlijk geen
ander standpunt van de voorzitter had
kunnen verwachten”, dat ontsiert deze
discussie die zakelijk is gehouden. Wij
zijn het er over eens dat eigenlijk op 5
Mei feest gevierd moest worden, maar
de kwestie draait hier om de vraag of
een klein deel van het overheidsperso
neel vrijaf zal hebben. Daardoor wordt
5 Mei geen feestdag en zou men niet
bereiken dat op waardige wijze de be
vrijding werd herdacht. Er zal in de toe
komst alle aanleiding zijn vrjjaf te ge
ven als de wil de 5 Mei als nationale
feestdag te vieren algemeen in de bur
gerij terugkeert. Mevr. Schaper
vond de wijze waarop de heer Groene
veld heeft gesproken zeer prettig. Spr.
wflst er nog op dat haar voorstel 14 of
15 Maart is ingediend zodat er tt)d ge
noeg geweest was iets voor te bereiden
voor 5 Mei, als de raad niet zo laat was
bijeen gekomen. Zij begrijpt dat als er
op 30 April volop feest is, dit niet meer
op 5 Mei kan, maar zij wilde dat de ge
meente dit jaar als voorbeeld vrijaf gaf
opdat voorkomen worde dat volgende
jaren 5 Mei niet meer wordt gevierd.
Het voorstel van mevr. Schaper om
op 5 Mei vrijaf te geven komt alsnu in
stemming. Voor stemmen mevr. Schaper
en de heer Groeneveld, tegen de h.h.
Blok, Langius, v. d. Werf, Boonstra,
Fijlstra, Lampe, v. d. Veen, mevr. Kui
pers, de h.h. Vis, Boomsma, Zeilstra,
Terpstra en de Vries. Het voorstel is
dus met 2 tegen 13 st. verworpen.
woningen zijn thans nader geraamd op
128.176 terwijl de normale huur in ver
band hiermede voorlopig nader moet
worden gesteld op 6.75 per woning per
week. Uitgaande van een maximum*
bijdrage van 125 voor het eerste bewo
ningsjaar kan de huur voor de eerste
vijf exploitatietijdvakken als volgt wor
den bepaald: le tijdvak ƒ4.30, 2e tijd
vak 4.80, 3e tijdvak 5.30, 4e tijdvak
ƒ5.80 en 5e tijdvak ƒ6.30 per woning
per week. Met ingang van het zesde
tijdvak dient de huur 6.75 per woning
per week te bedragen.
De heer F ij 1 s t r a zegt dat zoals be
kend, deze woningen al aanbesteed zijn,
maar niet gegund. Hoe zal dat nu ver
der gaan. Er is behoefte :.an e wo
ningen. Weth. Blok zegt dat het in 't
algemeen moeilijk is woningen klaar te
krijgen er zijn geen arbeidskrachten be
schikbaar, ook niet in Sneek. De Voor
zitter: als deze woningen niet voor
een aannemelijk bedrag kunnen worden
gebouwd, zullen ze niet worden ge
bouwd, al zou dat zeer te betreuren zijn.
Z. h. s. wordt het voorstel van B. en W.
aangenomen.
Verbouw van de woningen
aan de v. d. Heybuurt.
B. en W. stellen voor het raadsbesluit
inzake deze verbouw zodanig te wijzigen
dat de percelen Woudvaartkade no. 40
en v. d. Heybuurt 2 niet worden afge
broken, doch worden verbouwd tot een
winkel met pakhuis, De bewoner van
perceel no. 40 de heer L. de Haan had
daarom verzocht. De huurprijs zal 8
per week dienen te bedragen, exclusief
kosten waterverbruik.
De heer Boomsma juicht het toe
dat B en W. rekening houden met ver
zoeken, zoals er hier nu een wordt inge
willigd. Spr. hoopt dat de kade spoedig
haar beslag zal krijgen want het is er
nu heel moeilijk passeren, daarin dient
spoedig verandering te komen. De heer
Groeneveld verenigt zich met de
eerste opmerking van de heer Boom
sma, deze winkel zal het algemene aan
zicht verbeteren. Z. h. s. wordt het
voorstel van B. en W. aangenomen.
Hypothecaire lening aan
Landustrie.
Dit voorstel, opgenomen in ons vorig
no., wordt z. h. s. aangenomen.
Aankoop percelen In verband
sanering oude stadsgedeelten*
B. en W. stellen voor een aantal een-
kamerwoningen en enkele pakhuisruim
ten ten behoeve der sanering aan te
kopen. Het betreft hier percelen aan de
Potbuurt, le en 3e Steenklipstraat. To
tale koopsom ƒ9850.
Z. h. s. aangenomen.
On bewoon baarverklartng.
B. en W. stellen voor de woningen
Lemmerweg 46, 2e Zomerrakbuurt 44,
2e Boschdwarsstraat 6, le Steenklip
straat 86, Boschgracht 11, Boschstraat
18, Bothniakade 43, Bothniakade 44,
Bothniakade 47 en 2e Boschdwarsstraat
7 onbewoonbaar te verklaren.
De heer F ij 1 s t r a juicht onbewoon-
baarverklarlngen op zich zelf toe, maar
de toestand op woninggebied is hier zeer
slecht en hem slaat bij dergeljjke voor
stellen wel eens de schrik om het hart
omdat de mensen die nog wonen In per
celen, welke onbewoonbaar verklaard
worden, zullen denken: „gelukkig, nu
krijgen we gauw een nieuwe woning",
Spr. wil echter een waarschuwend
woord laten horen, want de toestand is
hier niet zo dat dergelijke mensen direct
geholpen kunnen worden. De heer
Groeneveld begrijpt deze waar
schuwing niet, van deze woningen zijn
slechts nog 2 bewoond, er is dus geen
reden om op de alarmschel te drukken.
De heer F ij 1 s t r a zegt dit inderdaad
van deze percelen nog slechts 2 bewoond
zijn, maar zijn waarschuwing gold in t
algemeen. Er zjjn hier de laatste tjjd
zeer veel woningen onbewoonbaar ver
klaard, maar laten zij, die zo’n perceel
nog bewonen, zich er vooral van bewust
zijn dat dit niet betekent dat zjj deze
woningen op zeer korte termijn kunnen
verlaten. De Voorzitter zegt dat B.
en W. zich levendig kunnen voorstellen
dat de heer Fijlstra op de alarmschel
wil drukken, hij is lid van de wonlng-
commissie en kent dus de toestand. Ook
bij B. en W. is er een neiging in wat
langzamer tempo tot onbewoonbaarver-
klaring over te gaan al zal dat contra
coeur zijn. De woningpositie in Sneek
zal hier vrij précair worden, de bouw-
volumetoewtjzing en de maatregelen in
zake sanering hebben dergelijke gevol
gen dat wij de toekomst met enige ver
ontrusting Ingaan. Mevr. Schaper
weet ook heel goed dat de toestand
moeilijk is.
Bij de mededeling ontvangen van mr
J. A. de Jong, dat hij ontslag neemt
als raadslid betuigt de Voorzitter
zijn erkentelijkheid voor hetgeen mr de
Jong, die slechts korte tijd lid van de
raad was, niet alleen in zijn functie als
lid van dit college, maar ook op velerlei
maatschappelijk terrein, tot welk werk
hij zich zozeer aangetrokken voelde, ver
richt heeft. Met B. en W. zal de raad
daarom betreuren dat de heer de Jong
onze stad reeds zo spoedig weer ver
laat, al is het begrijpelijk dat hij de ge
legenheid welke hem werd geboden, nu
benutte. Tot zijn spijt was spr. verhin
derd het afscheid van mr de Jong als
kantonrechter bij te wonen, daarom
neemt hij nu deze gelegenheid waar om
als hoofd der politie hem ook dank te
betuigen voor de prettige samenwerking
in dit opzicht. Mr de Jong had oog
voor de taak der politie en dat maakte
die samenwerking gemakkelijk. Spr. ge
looft namens de gehele raad te spreken
als hij mr de Jong en zijn echtgenote
het beste toewenst in zijn nieuwe woon
plaats: Delft.
Met algemene (15) stemmen wordt
benoemd de enige door B. en W. aanbe-
volene, nl. de heer H. Boomsma, onder
wijzer aan de openbare school voor bui
tengewoon lager onderwijs te Dordrecht.
Bezoldiging gemeente-
personeel.
B. en W. stellen voor in het bezoldi
gingsbesluit dat de raad op 11 Februari
jl. aannam, alsnog op te nemen de ook
in de rijksregeling opgenomen bepaling,
dat voor de in dienst zijnde ambtenaren
enz. de voorheen bestaande kindertoe-
lageregeüng, voor zover deze gunstiger
voor hen is dan de nu tot stand geko
men regeling, voor de duur van het jaar
1954 bestendigd blijft.
Z. h. s. aangenomen.
en W.
spoedig herstel
spreken.
Daarna was het woord, en de daad aan de
Koninklijke Rederijkerskamer „Ten Kate”
uit Leeuwarden die het spel „de Rebel” op-
4 voor
ihtigjarige oorlog. Een groep edelen uit
ederlanden, onder wie in de eerste
1 van Oranje, begint zich
te verzetten tegen de inquisitie, tegen de
strengheid van
van Ëgmond,
willend en het smeekschrift zal
boden moeten worden
zelf. Wie van
vensgevaarlijke
De Graaf van
maat, lijkt de aangewezen persoon, maar hij
wordt in de vergadering van edelen bele
digd door de Graaf van Brederode, de felle
strijder die het pas ontwaakte vaderlandse
Ingekomen stukken.
Op hun verzoek wordt eervol ontslag
verleend aan mej. B. Wielinga als on
derwijzeres aan de Bolwerkschool en
aan de h.h. A. v. d. Leg en J. Hoekstra
als onderwijzers aan de openbare school
voor zwakzinnige kinderen. Een schre
ven van de afd. Sneek van de Neder
landse Onderwijzersvereniging waarbij
verzocht wordt wijziging van de sala-
risregeling voor vakleerkrachten bij het
v.g.l.o wordt in handen van B. en W.
gesteld om advies. Een aantal andere in
gekomen stukken, o.a. diverse jaarver
slagen wordt voor kennisgeving aan
genomen. Bij de verslagen van de in het
jaar 1953 aan de openbare scholen voor
gewoon en uitgebreid lager onderwijs
gehouden schoolvergaderingen merkt de
heer Groeneveld op dat zich enige
verslagenheid van hem meester maakte,
toen hij in deze verslagen zag dat on
geveer 2/3 gedeelte der aan deze
scholen in gebruik zijnde schoolboekjes
nog in de oude spelling gesteld waren.
Spr. acht dit een groot bezwaar voor
het onderwijs, de kinderen nemen im
mers ’t woordbeeld in zich op en krijgen
dus een verkeerd beeld van de schrijf
wijze der woorden. Dat lijkt spr. niet in
’t belang van het onderwijs. De Voor
zitter antwoordt dat de boekjes voor
de jongste kinderen in de laagste klas
sen in de nieuwe spelling zijn gesteld,
die krijgen dus het goede woordbeeld.
Voor de oudere kinderen is deze zaak
niet meer van zo gr^e betekenis, ook
de inspectie heeft ge .jv. bezwaar dat
voor dezen de boekjes in v,e~ spelling
nog gebruikt worden, ook u(, Ke^>nder-
wijskundig standpunt gezien te~ hier
dus geen moeilijkheden. Er is a ^°^feen
aanleiding om zo fors in te grijpe^.'dat
al die oude boekjes terstond door niéu
we zouden moeten worden vervangen,
dat zou de normale eisen aan het on
derwijs te stellen overschrijden, succes
sievelijk moeten de oude boekjes natuur
lijk wel vervangen worden. De heer
Groeneveld handhaaft toch zijn me
ning al is het gevaarlijk met het oordeel
van deskundigen te verschillen. Maar
spr. meent toch dat het woordbeeld niet
alleen bij de jongste leerlingen doch ook
bij de oudere grote betekenis heeft. Hoe
vaak komt het ook bij volwassenen niet
voor dat zij om de goede spelwijze van
een woord te pakken te krijgen, het
eerst even, zoals zij het in hun gedachte
zien, neerschrijven? Spr. gelooft niet
dat met afschaffing van al die oude
boekjes de normale eisen zouden worden
overschreden. Zeker moet men ook bij
het onderwijs de nodige zuinigheid be
trachten, maar spr. zou het geld hier
voor uitgegeven, zeer nuttig besteed
achten. De Voorzit er zegt dat men
natuurlijk van mening kan verschillen
over de vraag of de normale eisen door
aanschaffing tegelijk van alle nieuwe
boekjes zouden worden overschreden,
maar B. en W. moeten ten deze toch
waarde toekennen aan de adviezen van
de deskundigen. Het verslag wordt hier
na z. h. s. voor kennisgeving aangeno
men.
Aan de orde is het voorstel van mevr.
A. SchaperTolman om op 5 Mei 1954,
ter herdenking van de bevrijding, aan
het gemeentepersoneel vrijaf te geven.
Het, afwijzend, advies van B.
vindt men in ons vorig nummer.
Mevr. Schaper zegt o.a. dat het
haar natuurlijk wel bekend is dat de
meerderheid van de Tweede Kamer
heeft besloten het karakter van feest
dag te ontnemen aan de 5e Mei, de dag
waarop het Nederlandse volk nu 9 jaar
geleden bevrijd werd van fascistische
overheersing. De drang tot feestvieren
op deze dag, welke bij het overgrote
deel van het Ned. volk heerst, mag op
dig dag niet tot uiting gebracht, maar
moet zich op 30 April uiten, een feest
dag welke echter een heel ander ka
rakter heeft. Dat B. en W. dit ook be
treuren, stemde haar aanvankelijk
enigszins hoopvol, maar toen zij verder
in het advies las dat ook hier van een
algemeen verlangen tot feestviering op
die dag niet kon worden gesproken,
werd die hoop de bodem ingeslagen. Spr.
gelooft echter dat dit verlangen er wel
is, maar niet tot uiting komt omdat de
leiding ontbreekt, het gemeentebestuur
moet leiding geven en kan daarmede be
ginnen door op 5 Mei vrijaf te geven.
In het advies dat B. en W. uitbrengen
wordt ook gezegd dat slechts enkele ge
meentebesturen hebben besloten toch
aan hun personeel vrij te geven, maar
spr. meent dat het er talloze zijn en
zelfs is er één provinciaal bestuur bij.
nl. Gelderland. Spr. somt vervolgens de
gemeenten op die besloten hebber vrijaf
te geven, o.a. Amsterdam, Rotterdam,
Den Haag en Utrecht. Ook vele bedrij
ven geven vrij, doch spr. zal het oplezen
van deze waslijst haar gehoor besparen.
Ook onder de jeugd is er grote drang
op 5 Mei feest te vieren, waarvan spr.
voorbeelden geeft. Zou de jeugd van
Sneek er anders over denken? Het Ne
derlandse parlement zelf verschoof zijn
werkzaamheden van 5 naar 6 Mei. De
drang om feest te vieren is hier in
Sneek niet minder dan elders; de meer
derheid van de Tweede Kamer moge dan
anders besloten hebben, het komt wel
eens vaker voor dat de meerderheid van
ons volk er anders over denkt dan die
meerderheid. Spr. hoopt op steun uit de
raad voor haar voorstel. De heer F ij 1-
s t r a zegt dat inderdaad de 5e Mei een
belangrijke dag voor het Nederlandse
volk is, het gedenkt dan de bevrijding
van de nazistische overheersing. Ook
wü betreuren dat deze dag bij ons volk
niet de plaats inneemt welke hij ver
dient. Mevrouw Schaper en de Alg. bond
"an Ambtenaren, welke ook een adres
inzeod. die er naar streven deze dag in
eer te herstellen, verdienen alle lof,
maar wij kunnen dat streven toch alleen
steunen als de burgerij metterdaad be
wijst op 5 Mei te willen feestvieren. De
Voorzitter zegt dat B. en W. in
hum advies duidelijk hebben laten uit
komen dat zij het betreuren dat de 5e
Mei niet tot een nationae feestdag ge
worden is .Er waren alle factoren aan
wezig dat dit wel het geval had kunnen
zijn, immers op die dag kwam er voor
geheel Nederland een eind aan de ter
reur, die hier 5 jaar lang had geheerst,
aan het doodsgevaar voor vele vader
landers en aan de bedreiging van ons
zelfstandig volksbestaan. Er kan dus
inderdaad van een bevrijding worden ge
sproken en de 5e Mei had kunnen voort
leven als de dag waarop deze tot stand
kwam. Toch is dat niet het geval ge
weest. Men moet de feiten nu eenmaal
onder ogen zien. Wat de oorzaak is
kunnen we in ’t midden laten, o.a. zal
een der redenen wel geweest zijn dat
niet alle delen van ons land tegelijk
werden bevrijd, met het Zuiden was dat
al veel eerder het geval en andere delen
hadden andere bevrijdingsdata. Van
werkelijk feestvieren is hier slechts
enkele jaren sprake geweest, het 5 Mei-
comité beschikte aanvankelijk wel over
de geldmiddelen daarvoor, doch later
durfde het ten deze geen beroep meer
op de bevolking te doen, de behoefte
tot feestvieren komt bij de burgerij niet
tot uiting. Ook elders deed men dezelfde
ervaringen op. Men moest zich dus be
raden wat te doen. Men heeft nu de vrije
dag afgeschaft, maar toch niet geheel
de feestdag, want aan enige feestelijk
heid kan toch via de radio enz. uiting
worden gegeven. De volksvertegenwoor
diging heeft zich eenvoudig bij de erva
ring neergelegd. Wjj kunnen dat be
treuren en B. en W. doen dat ook en
erkennen dat inderdaad de 30ste April
een ander karakter als feestdag heeft
dan 5 Mei. Nu kan men zich, hoewel
contre coeur aansluiten bij het rege
ringsbesluit of een halve of hele dag
vrjj geven. Bereiken we met het laatste
dat 5 Mei een feestdag wordt omdat een
klein deel van het overheidspersoneel
vrij heeft en de rest niet? Naar de me
ning van B. en W. is het niet juist zijn
teleurstelling over de gevallen beslissing
tot uiting te brengen door het gemeen
tepersoneel vrij te geven. Men kan
slechts trachten onder de bevolking zelf
de gedachte te wekken dat deze beslis
sing niet juist is en in de loop van de
tjjd dient veranderd en die gedachte
moet zich dan uiten in de wil tot feest
vieren. Spr, gelooft dat het vrijgeven
verzet met de wapenen wil steunen, en trekt
zich terug. En nu wordt Jan van Glymes,
van Bergen op Zoom, door kuipe-
i het hof, tegen zijn wil gedwongen
het smeekschrift aan te bieden. Hij moet
een zware strijd voeren, met zichzelf, en
met zijn wanhopige gemalin Maria de Lan-
noy, want zijn gaan naar Spanje betekent
zijn dood, omdat hij een ketter in zijn huis
verborgen hield.' En toch gaat hij, terwille
van zijn volk dat hem niet meer vertrouwt,
afgevallen door de edelen die menen dat hij
de opdracht niet durft volbrengen alleen
Willem van Oranje schenkt hem nog ver
trouwen en vriendschap. Hij gaat; en zij
die achter blijven knielen neer en bidden
bewogen „mijn schild ende betrouwen, zijt
Gij o God, mijn Heer”.
Een bewogen stuk uit een tijd die ons, die
ook een vreemde overheersing gekend heb
ben, veel te zeggen heeft. Als daar Prins
Willem van Oranje, nobel gespeeld door
Sicco Geerdes, hartstochtelijk pleit voor
eenheid in het verzet, dan treft dat de toe
schouwer in 1954 diep, omdat het gedach
tenassociaties wekt. Dit spel maakte in zijn
geheel, enkele zwakke punten daargelaten,
zeer diepe indruk. Door de inhoud, maar
bovenal door de prachtige zegging van de
zeker niet gemakkelijke tekst. Een histo
risch stuk geeft weinig gelegenheid tot
„spel”. Succes of fiasco hangt af van het
zeggen van de tekst, en we kunnen niet an
ders dan de grootste bewondering hebben
voor de wijze waarop de leden van Ten
Kate, niemand uitgezonderd, deze tekst ge
bracht hebben. Ze werden hierbij zeker ge
steund door de prachtige costuums in su
blieme kleurschakeringen, maar Fra Lorenzo
was toch zeer simpel in zijn pij en hij was
voor ons gevoel een van de mooiste figu
ren, die zeer veel bereikte met zijn stem en
van zijn handen. Meer
U willen noemen met
Maria de Lannoy zeker
niet bang waren de an-
„Ten Kate” tekort te doen.
Allen hebben zij deze opvoering van „de
het prachtige spel
namen zouden we
Jan van Glymes en
wel voorop, als we
dere leden van
ll*_ L_t_t f’
Rebel” tot een groot succes gemaakt.
De heer de Wolf overhandigde de markies
van Bergen op Zoom bloemen, die hij hof
felijk doorgaf aan zijn gemalin, waarna deze
prachtige avond van Oranje besloten werd
met het zingen van het Wilhelmus.
De vereniging Oranje zette met de op- I
voering van het historische spel „de Rebel”
van Willem Hofman wel een kroon op haar
50-jarig hoofd! Zij gaf bovendien nog een
feestelijk tintje aan de jubileum-avond die
Donderdag, aan de vooravond van Konin-
ginne-dag, in Amicitia gegeven werd, door
alle aanwezigen een aardige oranje corsage
aan te bieden.
Vice-voorzitter S. de Wolf sprak een kort
woord van welkom. Tot hun spijt waren
Burgemeester en Wethouders verhinderd
deze avond bij te wonen, maar spreker kon
mevrouw Rasterhoff welkom heten als ver
tegenwoordigster van de Burgemeester, ter
wijl de heer de Boer de gemeenteraad ver
tegenwoordigde. Tot groot leedwezen van
het bestuur moest de heer de Wolf meede
len dat de voorzitter van de Ver. Oranje
de heer P. Feddema ernstig ziek is. Geluk
kig gaat zijn toestand iets vooruit, zodat
mevrouw Feddema aanwezig kan zijn, en
spreker wil graag de beste wensen voor een
spoedig herstel van de heer Feddema uit
voerde. Het spel speelt in de tijd vlak
de tacl --
de Nederlam
plaats Prins Willem
i de „plakkaten”. Figuren als
van Brederode, maar vooral
Jan van Glymes, markies van Bergen op
Zoom zijn bewogen door het lot van hun
volk, dat zucht onder de strengheid en de
onrechtvaardigheid van de Spaanse over
heersing. Honderden edelen trekken naar
het hof van de landvoogdes der Nederlan
den Margaretha van Parma, halfzuster van
Koning Philips II om een smeekschrift aan
te bieden, waarin zij afschaffing van de in
quisitie en verzachting van de plakkaten
vragen. De landvoogdes ontvangt hen wel-
'...L'. —11 nu aange-
aan Koning Philips
de heren zal de moeilijke le-
opdracht uitvoeren
Egmond, voorzichtig diplo-
Vs