I
(Uil Vevleöen
fel
LEVENSAVOND
BUITENLANDS
OVERZICHT
WRIGLEY
Gezonde Bab/ës
ZWITSAL
5 doktoren
waarschuwen tegen
het misbruik van
laxeermiddelen
Wittop. J
i WiiEDE BLAD
VRIJDAG 11 JUNI 1954
„SNEEKER NIEUWSBLAD"
tachtigjarige
II POEDER ZALF ZEEP OLIE l||
Geslaagd
Militair verdrag tussen Joego-Slavië, Griekenland
en Turkije
Openluchtconeert
Herinneringen van een
door D. ZUIDERBAAN
VAN DER PLAATS BOLSWARD
Zet Uw zorgen aan
Gevonden voorwerpen
Wymbritseradeel en Ijlst
Echtpaar gedood
de Al
Advertentie I.M.
■H
Drogisten
SPORT.
k
en is goed
Advertentie
Ingez. Mededeling.
die
A
op.
zuivert
uit
en
Onze vroegere stadgenoot H. H. de
Vos slaagde te Groningen voor het eind
examen gymnasium A,
de échte
kauwgom
Hinke Jorritsma, 25 jr.; Bauke Mie-
dema, 23 jr. en Tjitske v. d. Veen, 24
jr.; Johannes Hermanus Doodkorte,
38 jr. en Sabina Barbara Hijlkema,
27 jr.
Overleden: Hendrika v. d. Werf, 20
mnd.; Taco Bjjlsma, 67 jr., ongeh.
In Guatemala is de noodtoestand af-
gekondigd en zijn de grondwettelijke
rechten voor dertig dagen opgeschort,
nu de Ver. Staten de andere Amerikaan
se landen hebben uitgenodigd gemeen
schappelijk stappen te overwegen om
het vanuit Guatemala dreigend commu
nistisch gevaar te bedwingen. En ten
slotte zg vermeld, dat India, dat mèt En
geland onvermoeid tracht te Genève een
bemiddelende rol te spelen, nu ook een
verzoening tussen Engeland en Egypte
over de Suez-zóne tracht te bereiken.
Uit de Nieuwe Sneeker Courant en de Sneeker Courant van 11 Juni 1904,
50 jaar geleden dus:
NIJLAND. Vorige week gaf de Chr.
Muziekvereniging „Excelsior” alhier,
een openluchtconcert. De belangstelling
van de zijde der dorpsgenoten was niet
zo groot als mocht worden verwacht,
wat gehoord het gebodene jammer is.
Waag aan.
maaimachine
moesten de
vertrekken.
SNEEK. De vorige week werden
hier btj 't afgraven van een terp ach
ter de woning van de heer Bouma
aan de Lemmerweg twee geraamten
gevonden van mannen, die vrij zeker
bij hun leven een lengte van 7 voet
gehad moeten hebben. Reeds eerder
werd in die terp een geraamte ge
vonden en ook kiezen van e<»i groot
soort dier, misschien een paard uit de
Germaanse tijd.
IJLST, van 310 Juni.
Geboren: Jurjen z, v. Sjoerd Bre-
keveld en Anna Walstra.
Gehuwd: Gerben Groenveld, 22 jr
met Sjoukje Dijkstra, 21 jr.; Gosse
Wijbenga, 23 jr. met Baukje v. d.
Veen, 21 jr.; Jacobus Gijsbertus Ra
meau, 25 jr. met Janke Brens, 24 jr.
Overleden: Oedske Zandstra, 75 jr.,
echtgen. van Jan Viersma.
Advertentie Him, die een
koperen instrument bespelen en een
verbintenis willen aangaan bij het
Stafmuziekcorps 9e regiment infan
terie te Leeuwarden, wordt verzocht
zich te wenden tot de kapitein-adju-
dant aldaar. Behalve vrije kleding, in
woning, kost enz. ontvangt de muzi
kant een soldg van 60 cent per dag.
gehuwden ontvangen geen voeding,
doch per dag 25 cents vergoeding
voor levensmiddelen. Bijverdiensten
door het korps gemaakt worden on
derling verdeeld.
deelneming aan het Atlantisch Pact,
zolang de Noordelijke graafschappen
van Ierland (Ulster) niet zgn „bevrijd”,
d. w. z. zolang deze onder Engelse sou-
vereiniteit staan en niet onder Ierse.
Even weigerachtig als Ierland, zij het
om geheel andere redenen, is Zweden
als het op de Atlantische samenwer
king aankomt. De Zweden, die Rusland
als buur hebben, en dus in geval van
oorlog, mede de eerste stoot zouden
moeten opvangen, bevinden zich het best
by een neutraliteit, die hen door twee
wereldoorlogen heen hielp. Wat hun
militaire paraatheid betreft schy'nt alles
in orde te zijn, en daarom zouden de
beide andere Scandinavische landen, De
nemarken en Noorwegen, wèl Nato-
leden, Zweden gaarne als partner in dat
pact begroeten. De Zweedse minister
van buitenlandse zaken Unden heeft ech
ter dezer dagen nog eens laten uitko
men, dat dit uitgesloten is. Hy had het
veel beter gevonden als alle drie Scan
dinavische landen neutraal gebleven
waren en één sterk onafhankeiyk blok
hadden gevormd. Zich hun lot uit de
tweede wereldoorlog herinnerend heb
ben Denemarken en Noorwegen niet
daaraan gewild doch zich by de landen
van het Noord Atlantisch Pact aange
sloten om in geval van nood op Ameri
kaanse en Engelse steun te kunnen re
kenen. Washington en Londen geven die
gaarne, omdat Noorwegen en Denemar
ken de toegangswegen tot Noordzee en
Atlantische Oceaan beheersen, welke in
oorlogstyd een grote rol in de dulkboot-
oorlog en zeeoorlog in het algemeen zul
len spelen. Enige bevreemding heeft,
gezien de neutrale houding van Zweden,
gewekt het besluit van minister Unden
om een deel van zyn vacantie te gaan
doorbrengen in Moskou ten huize van
de Zweedse ambassadeur. Dit betekent
natuurlek iets meer dan een gewoon va-
cantieverbiyf, maar Westelijke commen
tatoren troosten zich met de gedachte,
dat als straks het Zweedse koningspaar
naar Engeland gaat minister Unden het
zal vergezellen. En misschien is de
Moskouse vacantie ook maar alleen be
doeld als tegenwicht tegen dit bezoek
aan Londen. Dus toch een demonstratie
van neutraliteit.
Als u geregeld laxeermiddelen slikt, ts er nu
een manier om er van af te komen. 83 van de 100
personen lukte hetu kunt het ook. En wel zo
Drink in de loop van elke dag enkele glazen
water en bepaal een vast uur voor uw stoelgang.
Neem de le week elke avond twee Carter's Le-
verpilletjes. 2e Week - elke avond één. 3e Week
- om de andere avond één. Daarna niets meer,
want Carter’s Leverpllletjes stellen uw Inge
wanden in staat weer op eigen kracht te
werken, zonder laxeermiddelen.
Wanneer zorgen, vermoeidheid ofte veel eten
net tempo van uw ingewanden tijdelijk vertra
den, neem dan tUdelilk Carter's Leverpllletjea
>m u weer op gang te helpen. Zo raakt u uw ver-
topplng kwijt en vervalt u niet in de taxeer-
niddelen-gewoonte. Haal direct Carter's Le.
-■rpilletjes. f 1.20 per flacon. 67
^Uitsluitend bij Apothekers en
Advertentie l.M.
teerd met een der weinige kielboten
naar het meer te gaan, liep ik 's mid
dags langs het ysbaanterrein aan de
Stationsstraat en hoorde daar een ver-
vaarlgk geschreeuw van een aantal
jeugdige knapen. Er was een voetbal
match aan de gang en ik offerde myn
I
kikkert U helemaal
Heerlijk verfrissend,
mond en keel
Z22L Uw tanden.
Blauw gekleurde vulpen, Altenburg,
Roodhuis no. 218; damesbadpak met
badhanddoek, Y. Boschma, Uilenburg
no. 30, IJlst; zakmes, F. Kooistra, W.
M. Oppedykstraat 11 te IJlst; vulpen,
K. Sybrandi, Abbega Ryge no. 55;
zwembroekje met badhanddoek, Huite-
ma, Kamp te Woudsend; sleutel, Post-C.
Rykspolitie Hommerts.
Het moet in de winter van 1884-’85
zyn geweest ik was nog maar een
knaap van nog niet eerlijk elf jaar
toen ik in de kramt een woord ontdekte
dat ik niet begreep.
Wy jongens zaten vol van de hard-
ryders uit die dagen: Rinke v. d. Zee,
Okke v. d. Berg, Marten Castelein, Pie
ter Bruinsma en vele anderen.
Evenals nu de jeugd dweept met
„Abe”, hadden wij het by school over de
hardrgders uit die tyd.
Er zou een „Internationale Wed-
stryd” worden gehouden op de Grote
Wielen, waaraan naast Engelse ryders
ook door een beroemde Noor: Axel Poul
sen uit Christiania (thans Oslo) zou
worden deelgenomen. Het gesprek liep
er dagelijks over en als ’s avonds de
Krant kwam, en vader nog niet by de
hand was, vochten we bijna wie haar ’t
eerst zou nazien, wat er van die rijderij
in zou staan.
En daar stond nu dat woord dat nie
mand van ons begreep: Sport.
Vader was bestuurslid van de plaatse-
lyke ysclub, wist alles van hardryders
en rijderyen, en verscheen op de dag van
een wedstryd steeds in prachtig gscos-
tuum: korte broek, duffel en hoge ijs
muts van vossebont, maar toen ik hem
vroeg naar de betekenis van dat vreem
de woord, wist hij het ook niet. Hy zei
dat hij ’t ook nog nooit had gehoord.
„Vraag 't maar eens aan meester”, maar
meester wist ’t ook niet, hg begreep wel
zo ongeveer wat het betekende, maar
kon er eigenlijk geen juiste definitie van
geven.
Er werd zelfs in het bestuur van de
ysclub over gesproken en de voorzitter,
onze burgemeester, een gestudeerd man,
wist de betekenis, ’t Was een Engels
woord en betekende: Alle soorten
spanningen waarby vaardigheid
lichaamskracht vereist werden.
De Engelsen deden veel aan
„Sport”, vooral veel balspelen als: voet
bal, tennis, cricket en zg. „golf” en nog
vele andere spelen.
Hardrijders hier waren in hoofdzaak
schippers en boeren uit het waterland;
zij reden om geld. En de kaatsers, boe
ren en arbeiders uit de bouwstreken, en
enkele kermisreizigers, kaatsten even
eens om geld.
Maar „sport” betekende het spel spe
len om er sterker, vlugger en gezonder
van te worden. Ziezo, dat wist je dan
maar weer en het werd opgeborgen in
dat jongenshoofd, waar 't nog zit en
naar wg hopen nog enkele jaren zal blg-
ven zitten.
Thans weten alle jongens en meisjes
wat sport is, doen er aan mee ten voor
dele van lichaam en geest; toen, in mgn
jongensjaren wist men er nog niet veel
van.
Wij, kinderen uit een groot gezin, gin
gen allen naar de Nuts-Gymnastiek-
school. Tweemaal per week een uur, zo
wel voor de meisjes als de jongens. Mijn
zusjes kregen dan een mantel over hun
gymnastiekpakjes, want met zo maar
over de straat te lopen waagden ze zo
ongeveer hun leven. Ik zie ze zelfs met
mantels aan naar huis rennen, om
dat grote knullen van kerels haar niet
konden laten lopen, zonder haar uit te
jouwen.
Als ik nu de grote scharen zie die in
het Sportpark meedoen aan Sportdag of
gymnastiekdemonstratie, begrijp je
soms niet dat zoiets nu wel kan en toen
niet
Dat leiders als de heren Wierstri en werd uitgenodigd trof je dan tegen
Kan, van wie de eerste onlangs zgn
90ste verjaardag mocht vieren en de an
dere 1 April zijn zilveren jubileum in
Sneek, hierin een groot aandeel hebben
gehad, behoeft geen betoog.
Trein grijpt auto op onbe
waakte overweg.
Dinsdagmiddag is op de onbewaakte
overweg tussen Leende en Sterksel een
ernstig auto-ongeluk gebeurd, waarbg
de 63-jarige heer J. Smolders en zijn 65-
jarige echtgenote de dood vonden. De
trein RoermondEindhoven, die om
17.03 van Roermond in Heeze moest
aankomen, greep op de overweg de auto,
waarin het echtpaar S. was gezeten, in
het midden De auto werd ongeveer vijf
tig meter meegesleurd waarna de wagen
totaal vernield in de bijberm van het
spoor terecht kwam. De twee inzitten
den werden uit de wagen geslingerd, zij
waren op slag dood.
De kans dat de Italiaanse Kamer dit
verdrag, na een bevredigende regeling
van de Triëstkwestie zal aannemen is
iets toegenomen, nu in de monarchisti
sche party die tot nog toe in haar ge
heel tegen was, een scheuring is opge
treden. Het meer gematigde deel van
die party schijnt te "oelen voor samen
werking met de regeringscoalitie van
ehr. dem. party, soc dem. van Saragat
en liberalen. Is het mede hierdoor dat
premier Scelba zich wat veiliger voolt
en de vóór de vorige verkiezing inge
voerde, veel gesmade, kieswet gaat in
trekken Deze kieswet gaf de partij die
de absolute meerderheid, wat stemmen
tal betreft, bij verkiezingen verwierf,
een zeker aantal zetels in het parlement
als toeslag. Bij de laatste verkiezingen
heeft trouwens die wet niet geholpen,
daar de chr. dem. partij even onder de
absolute meerderheid bleef, en zo ont
stond een zwakke coalitieregering. Pre
mier Scelba wil thans een kieswet op
basis van evenredige vertegenwoordiging
invoeren. Om op het GrieksTurks
Joego-Slavisch militair verdrag terug
te komen, niet de Joego-Slaven doch de
Grieken schijnen daarmee haast gehad
te hebben. Zij zouden het verdrag in
kannen en kruiken willen hebben omdat
zij in Augustus de kwestie-Cyprus in de
Ver. Naties aan de orde willen stellen.
Griekenland wenst dat dit Middellandse
Zee-eiland, overeenkomstig de wens van
de meerderheid der Cyprioten cpgeno-
men wordt in het Griekse koninkrijk.
Engeland, waarvan het eiland thans een
kroonkolonie is, wenst het echter niet
op te geven daar het strategisch zeer
belangrijk is vooral als de Engelsen de
Suez-zóne moeten ontruimen. Grieken
land heeft zich wel bereid verklaard als
het de souvereiniteit over Cypru- ver
werft, aan Engeland bases af te staan,
doch de Engelsen willen over deze zaak
helemaal niet praten en de Turken al
zgn ze samen met de Grieken in één
militair verdrag willen ook niet we
ten van die Griekse souvereiniteit, daar
het eiland zeer belangrijk is voor de
verdediging van de Turkse kust en ook
veel Cyprioten van Turkse oorsprong
zgn. Maar intussen menen de Grieken
dat zg door het nieuwe verdrag een
sterker positie in de V.N.-vergadering
zullen innemen als zg Cyprus opeisen.
dubbeltje entree om eens te zien wat nu
iedere Zondag honderdduizenden gaan
zien.
Ik begreep al gauw waarom ’t ging,
maar de finesses had ik natuurlijk niet
direct door.
Er liepen 22, in fraaie, bonte cos
tumes gestoken jonge knapen achter een
bal aan en de bedoeling was die bal in
een van die z.g. „goals” te trappen,
’t Leek me eerst nog al vrij ruw, maar
de scheidsrechter, die ’t spel leidde,
hield de touwtjes goed in handen, zodat
alles nog al zonder verwondingen af
liep. Ik hoorde veel vreemde uitdruk
kingen gebruiken als „off-side”, „half
time” inplaats van pauze, waaruit je
kon bemerken dat het hier een Engels
spel betrof.
Met „half-time” gingen de deelnemers
een kopje thee drinken in de oude ijstent
en was het wachten op het tweede deel
van de match.
Gedurende de pauze liep Poiesz, de
stamvader van het omvangrijke geslacht
dat thans nog zo’n groot aandeel heeft
in de distributie van levensmiddelen in
onze stad, met zijn bekende waar, en
zijn verzekering, dat het „eigen fabri
kaat” was, heeft zeker in die dagen de
afzet wel bevorderd.
Na de hervatting van de wedstrgd
kreeg ik een knaap die ik kende te pak
ken die me toen in de eerste beginselen
van het spel nader inwgdde. Persoonlijk
heb ik nooit aan het spel deelgenomen,
maar later wel ontelbare wedstrijden bg-
gewoond en hoewel niet altijd er toch
veel van genoten.
Dat waren dus zowat de zomersporten
uit de eerste jaren van deze eeuw. Voet
bal was feitelijk een wintersport, maar
kon hier dan niet worden gespeeld om
dat de gsbaan dan onder water stond.
Wordt vervolgd.
Fietsen.
Fietsen waren er nog niet; mgn broer
en ik hadden een oude, houten „veloci-
pède” cadeau gekregen van een familie,
waarvan de zoon al te groot was gewor
den. ’t Waren twee houten wielen met
ijzeren hoepen, verbonden door een hou
ten balk en vermoedelijk door samen
werking van een smid en een rijtuig
maker gefabriceerd. Aan het voorwiel
waren twee trappers gemaakt en daar
had je het hele geval. We hebben er heel
wat plezier van gehad; waar ’t ding ge
bleven is, weet ik niet; jammer, want 't
was iets geweest voor een sport-mu-
seum.
Toen we wat ouder werden, kocht va
der een groter vehikel, geheel van gzer
en door een plaatselijke smid gemaakt,
we hebben daar ook heel wat capriolen
mee uitgehaald. Als ’t ding omviel, was
’t een hele toer 't weer overeind te krii
gen. x
Ik zette het gewoonlijk rgens tegen
een lantaarnpaal of een muur, klom er
op en kreeg dan wel een zetje van een
of andere vriend of voorbijganger.
In die tyd omstreeks 1886 kwa
men de eerste Engelse, hoge rijwielen,
„bicycles” genaamd. Een hoog voorwiel,
met een klein achterwiel, massieve rub
berbanden en het gehele geval zo schit
terend vernikkeld, dat je het van verre
al in de zon zag glinsteren.
Wat heb ik die rijkaards wel bengd
die op dergelijke dingen konden rgden.
’s Avonds werd er een lantaarntje aan
gestoken, dat in het voorwiel hing, an
ders kon je het ding niet zien en niet
horen, ’t Verhaal ging dat bg avond een
door een dorp was gereden en er men
sen op de vlucht waren geslagen.
In 1888 zag ik voor ’t eerst een z.g.
„Safety” (veiligheids) rijwiel, het tegen
woordige model, 't Waren natuurlijk
toen allemaal nog massieve banden. De
luchtband, uitgevonden door de Engelse
veearts Dunlop kwam n-s enkele jaren
later. Sedert is er op dat gebied, wat
model aangaat, niet veel meer veran
derd, maar ik heb nog jaren moeten
wachten voor ik zelf een kon kopen.
Zomer- en wintersporten.
Als jongens kaatsten wg geregeld,
mijn geboorteplaats stond toen al be
kend als de kaatsresidentiede P.C. par
ty bestond toen al zo’n dertig jaar,
maar als bewijs hoe weinig de mensen
zich verplaatsten in die jaren moge die
nen het feit, dat men in plaatsen als
Harlingen, Leeuwarden en Sneek het
spel niet meer kende. Wel herinnerden
namen als b.v. het „Kaatsland” er aan
dat het spel hier vroeger ook was be
oefend, maar door welke oorzaken dan
ook, in die jaren was ’t er finaal uit
geraakt.
In Sneek werd gezeild, maar hoe en
door wie? Enkele oude patriciërsfami
lies hielden er een boeier of jacht op na,
anderen een kielboot of z.g. „Center
board” die hier uit Holland was geko
men en was blijven hangen.
Dan waren er nog wat tjotters en
schouwen, in eigendom bg vaste fami
lies: de Olijs en de Vrolijken o.a., maar
dan had je het ook zo wat gehad.
Zondagsmorgens bij mooi weer trok
ken de zeilers er op uit «n als je eens
Tgdens zgn bezoek aan Griekenland is
president Tito van Joego-Slavië het met
de Griekse premier Papagos eens ge
worden dat het GrieksTurksJoego-
Slavisch pact dat te Ankara gesloten
werd, zal worden uitgewerkt tot een vol
ledig militair bondgenootschap. De
Turkse premier, Menderes, had reeds
vroeger zgn Instemming met dit plan
betuigd, en heeft nu in Washington,
waar hij op bezoek is, verklaard dat als
de kwestie Triëst opgelost is, welke im
mers Italië en Joego-Slavië verdeeld
houdt, ook Italië tot dit bondgenoot
schap zou kunnen toetreden. Italië heeft
nl. destijds toen het pact van Ankara
werd gesloten, reeds daartegen gepro
testeerd. Rome en ook enige andere in
de Nato verenigde landen wezen er nl.
op dat Griekenland en Turkije wel lid
van de Noord Atlantische Verdrags-
organisatie zijn, Joego-Slavië echter
niet, maar dat door het pact van An
kara een oorlog waarin Joego-Slavië
verwikkeld zou worden en daardoor
weer Griekenland en Turkije, alle Nato-
landen in een conflict zou kunnen stor
ten. Zij zouden dan immers Griekenland
en Turkije moeten helpen. Dat in ’t bg-
zonder Italië fel tegen het Ankara-pact
was en tegen de uitbreiding tot een
militair verbond is, vond zoals reeds
even is aangestipt, zijn oorzaak in de
kwestie Triëst. Joego-Slavië zou, nu het
door een militair verbond met Grieken
land en Turkije indirect is aangehaakt
aan het Noord Atlantisch pact, eigenlgk
elke concessie inzake Triëst kunnen
weigeren, wat zou het immers nog kun
nen gebeuren, geen Natopartner zou
meer harde maatregelen tegen Joego-
Slavië kunnen nemen om het tot con
cessies te dwingen. Intussen schijnt het
vermoeden onjuist te zijn, dat Tito in het
bovenvermelde militair verdrag onder
dak zocht om de kwestie Triëst te be
vriezen, hij schgnt nog wel degelijk be
reid tot enige concessies en Amerika is
thans druk bezig met bemiddelingspo
gingen tussen Italië en Joego-Slavië in
zake deze kwestie, mede omdat deze het
struikelblok vormt voor de aanvaarding
door Italië van het E.D.G.-verdrag.
BURGERLIJKE STAND
SNEEK, van 3—10 Juni.
Geboren: Uilke z. v. Feitze Leem
burg en Antje Stuiver; IJde z. v.
Lieuwe de Haan en Sgbrigje Akker
man; Maria Fronica d. v. Johannes
Siemonsma en Jiskjen de Boer;
Grietje d. v. Wisse Wester en Aukjen
Johannes Reidinga; Gerrit z. v. Jo
hannes v. d. Horst en Akke de Boer;
Gerbrig d. v. Tjeerd Hielkema en
Aaltje Bouma; Geertje d. v. Hette de
Boer en Frederika Nijhuis.
Gehuwd: Jelmer Arema, 26 jr. en
Dieuwke Kamstra, 28 jr.; Willem de
Leeuw, 25 jr .en Tietje Steensma, 21
jr.; Sjoerd Schoonhoven, 29 jr. en
I I
WYMBRITSERADEEL, van 3—10
Juni.
Geboren: Pietje d. v. Bouwe Dgk-
stra en Hiltje Landman te Wouds
end; Gerben z. v. Bindert de Boer en
Lleuwkjen van Dijk te Oppenhuizen;
Froukje d. v. Gerrit Lolkema en Jen-
tje Groen te Oppenhuizen; Gerben z
v. Pier Tiersma en Gerbrigje Brouwer
te Scharnegoutum; Cornelia d. v. Pie
ter Koopmans en Maria Wilhelmina
van Helden te Oosthem; Jurjen Tae-
de z. v. Douwe van Foeken en Jeltje
Elsing te Nijland; Feike z. v. Johan
nes Veltman en Sjoukje Sgbertsma
te Heeg; Rimmert z. v. Jacob de
Jong en Gatske Schilstra te Heeg;
Frans z. v. Harmen Schraa en Hen--
drikje Roeda te Uitwellingerga;
Idske d. v. Johannes Renema en
Geertje Bruinsma te Goënga; Tjisse
z. v. Lucas Groenendal en Anke
Leistra te Westhem.
Gehuwd: Wietze Scheper met Akke
Kroontje, beiden te Abbega.
Overleden: Elisabeth Bosma, 5 jr.
te Wolsum; Albert Boekema, 92 jr.,
wedn. van Baukje Evertsma te Uit
wellingerga; Thomas Posthuma, 1
mnd. te Hommerts; Job Stilma, 13
dgn. te Oosthem; Wilt de Groot, 1
mnd. te IJsbrechtum. Lieuwe Post-
ma, 79 jr., ongeh. te Sandfirden.
twaalf uur de hele vloot om de koffie
bg de Sij besloot.
Na de koffie nog even door de Hee-
renzgl en voor eten weer thuis; dat was
zo ongeveer het zeilprogramma.
In de kermis, half Augustus, had je
de grote zeilwedstrijd van dit soort
schepen en van beurt- en vrachtsche
pen en als slot de tweede dag de „wim-
peltocht”, ook wel ondeugend „pimpel-
tocht” genoemd. Ik herinner me dat ik
in 1890 als zestienjarige knaap die be
roemde en beruchte wimpeltocht van dat
jaar heb meegemaakt. Ik mocht mee
met een groot gezelschap heren, allen
stamgasten van het toen zeer bekende
café van Schenkius op het Kleinzand, en
we gingen met het zeilschip van Geb.
Lassche.
Het start- en tevens feestterrein was
toen nog op de „Roekoepolle”, die toen
zeker drie maal zo groot was als nu. Er
werd gedanst bij de muziek van de
„Staf” uit Leeuwarden.
Wij waren gelukkig op tijd weer te
rug, want er was zo’n tweede avond al
tijd vuurwerk op de „Kolk” bij de Wa
terpoort
Maar ’t zaakje liep in ’t honderd die
avond; een zwaar onweer belette alle
festiviteiten en wat ’t ergst was, be
stuur en buitenlandse en veel Hollandse
gasten geraakten vast op het meer met
veel averg enz. Er liepen die avond ge
ruchten van grote ongevallen daar op
de „Roekoe”, maar ’t viel gelukkig alle
maal wat mee; alleen het feest ging als
een nachtkaars uit.
Dat was toen zowat de „zeilsport”;
de oude schepen werden minder en nieu
we werden er weinig of niet meer ge
bouwd. De slechte tijden voor de oorlog
hadden ook de rijke mensen zuinig ge
maakt; voor de burgerman was zoiets
taboe. Als er geen verbetering in de
toestanden kwam zag het er voor de
zeilsport in de toekomst slecht uit.
Voetbal verkeerde, toen ik hier in
1906 kwam, ook nog in z’n aanvangs-
periode. Het werd geloof ik alleen nog
maar beoefend in Leeuwarden en Sneek
en in hoofdzaak door leerlingen van
H.B.S. en Gymnasium.
Omdat ik met de weekends hier niet
was en het zowat alleen op Zondag werd
gespeeld in de week was ik ook al
tijd op reis was ik nog niet in de
gelegenheid geweest eens een wedstrgd
of „match” zoals men het noemd». bij
te wonen.
Maar op een Zondag, nadat ik ’s mor
gens van een uitnodiging had geprofi-
Als Italië en Joego-Slavië verzoend
zouden kunnen worden en eerstgenoemd
land ook in het nieuwe militaire verdrag
dat Tito met Griekeiïland en Turkije
sluit, werd opgenomen, zou de zuide
lijke vleugel van het Noord Atlantisch
Pact een sterke zijn. Dat moet volgens
de Westelgke strategen ook, omdat men
deze vleugel als de offensieve beschouwt,
welke met Amerikaanse en Engelse
steun tegen de Zuidflank van de Sovjet
unie of zoals men het wel noemt de
buik van Rusland zou opereren als er
eens een oorlog uitbrak. Men zou dan,
met het sluiten van dit verdrag in het
Zuiden van Europa heel wat verder zgn
dan elders in ons werelddeel. De Euro
pese defensie Gemeenschap is er nog
niet, al is de kans dat ze er tenslotte
zal komen iets toegenomen door het be
sluit van het Franse socialistische con
gres dat de socialistische parlements
leden voor de E.D.G. moeten stemmen.
Maar de Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken Dulles heeft toch nog
eens gedreigd dat de landen die weigeren
aan de E.D.G. mee te doen, geen Ame
rikaanse hulp voor hun militaire uitrus
ting meer zullen ontvangen, W. Duits
land en de Benelux zouden, daar ze
de E.D.G. accepteerden, die steun echter
behouden. Een doorn in ’t oog blijft de
Amerikanen dat Ierland, waarvan de
haveris voor de zeeoorlog zo belangrijk
zijn, geen deel wil hebben aan de Noord
Atlantische verdediging. Maar voor dit
probleem is geen oplossing. Ook de
nieuwe Ierse regering, welke onder pre
mier Costello, de leider van de conser
vatieve partij, de Fine Gael, is ge
vormd, staat i
SNEEK. Dinsdag boden zich wel
1000 maaiers en hooiers onder de
Waag aan. Daar vele boeren een
--hebben aangeschaft,
meesten teleurgesteld
nu in Washington minder spreken van
het zenden van troepen waarvoor het
congres zgn toestemming moet verlenen
dan over het gebruik van atomische
wapenen in Indo China. Die echter dan
toch ook door Amerikanen zouden moe
ten worden bediend, want Washington
onthoudt zgn bondgenoten nog altijd in
lichtingen over deze wapcien, al heeft
president Eisenhower t’ an- het congres
voorgesteld het verschaffen van inlich
tingen op het gebied der atoomenergie
a i bondgenoten mogeiyk te maken. Het
wordt tijd ook, want men fluistert dat
als die informaties loskomen, heel wat
Europese legerplannen zullen moeten
worden gewgzigd en veel meer de na
druk op het gebruik van heel kleine
eenheden zal moeten vallen, dan than:
in die plannen, waarin altyd nog met
divisies gerekend wordt, het geval is.
Nu wy over atoomwapenen schrijven,
mogen wy het geval-Oppenheimer niet
onvermeld laten. Deze professor die het
in 1945 mogelijk maakte dat Amerika
de atoombom kon gebruiken, en onlangs
verdacht werd inlichtingen over atoom
geheimen aan communisten te hebben
verschaft, is thans door een commissie
volkomen loyaal bevonden, maar de pro
fessor mag toch niet meer toegelaten
worden tot de geheimen der regerings-
laboratoria, omdat hij het waterstofbom-
programma „niet voldoende geestdriftig
zou hebben gesteund”. De commissie
achtte dus loyaliteit niet voldoende,
slaafs instemmen met wat de Ameri
kaanse regering wil, is blijkbaar eis in
deze tyd van het Mc Carthyisme. De
commissie is op een gevaarlgke weg.
Haar oordeel kon Amerika wel eens de
loyale medewerking van een groot deel
der knapste koppen in de Ver. Staten
kosten, die ze zo nodig heeft om op het
gebied der atoomenergie gelgke tred
met Rusland te houden.
Ofschoon er in Europa dus hiaten zgn
in de defensiegordel welke het vrge
Westen om Rusland heeft gelegd, is de
toestand daar toch veel beter dan in
Azië, waar nog helemaal geen sprake is
van een gordel. Zoals bekend, trachten
de Amerikanen er een te vormen, door
middel van een veiligheidspact voor
Z.O.-Azië dat zou aansluiten bij de An-
zus, het defensief verbond voor de Pa
cific, dat de Ver. Staten met Nieuw
Zeeland en Australië sloten. In ons vorig
overzicht hebben wg een en ander over
het Z.O.-Aziatisch pact geschreven; de
Amerikanen hebben hoop dat het mili
tair overleg over de defensie van Z.O.-
Azië dat in deze dagen te Washington
tussen de stafchefs van de Ver. Staten,
Engeland, Frankrijk, Australië en
Nieuw-Zeeland wordt gevoerd de inlei
ding zal vormen tot politiek overleg over
het genoemde pact. Maar de kans daar
op is niet heel groot omdat Engeland er
weinig voor voelt. Londen vreest dat dit
tot grote spanningen in het Gemene-,
best zou leiden, daar bgv. India niets
voelt voor dit pact. De kwestie is echter
actueel, omdat ter conferentie te Genève
geen vorderingen worden gemaakt. Wat
Indo China betreft zit men te harrewar
ren over de vraag hoe de neutrale com
missie van toezicht op de wapenstil
stand moet zyn samengesteld. Het Wes
ten kan meegaan met het denkbeeld dat
de zg. Colombo-landen (India, Pakistan,
Ceylon, Birma en Indonesië) die com
missie zullen vormen, Rusland wil er een
communistisch land bij, terwijl er dan
ook een uitgesproken anti-communis-
tisch land in mag. En dan is er de ver
houding tussen deze commissie en de
gemengde commissies van Franse en
Vietminh militairen die plaatselgk toe
zicht moeten houden, die ook al aanlei
ding tot moeilgkheden geeft. Het Wes
ten wil dat de laatsten onderworpen zul
len zgn aan de eerstgenoemde commis
sie. De Westelijke landen hebben in Ko
rea ervaring opgedaan met commissies
waarin communisten zitting hebben, die
nimmer onpartijdig oordelen. Zo sleept
zich de discussie te Genève ook over
Korea en daarmee de conferentie
voort. Amerika wordt ongeduldig, een
invloedrijk man als senator Knowland
meent dat het Westen nu maar eens bin
nen een maand een beslissing moet for
ceren. En deze republikeinse senator be
hoort nog wel tot de gematigden, hij
heeft meer dan eens betoogd, dat het
Westen te Genève nu een compromis
moet aanvaarden, om zich daarna ook in
Azië via een veiligheidspact sterk
te maken voor de eindstrgd met de
communisten, welke hij onontkoombaar
acht. De Indo Chinese kwestie houdt
ook de hoge militaire kringen in Ame
rika sterk bezig, generaal van Fleet, be
kend uit de Korea-oorlog, is voor een
onderzoek naar de toestand in Indo Chi
na daarheen vertrokken en men schgnt
als de toestand voor de Fransen daar,
nog slechter wordt op een Amerikaanse
stap te moeten rekenen. Welke dat zal
zijn, hangt echter ook van Frankrijk
zelf af en of in de nationale vergade
ring waar de Indo Chinese kwestie nu
weer aan de orde is de voorstanders van
vrede tot elke prijs het zullen winnen.
In welk geval de regering Laniël, welke
zoveel mogelijk met Amerika wil samen
werken, zou moeten aftreden, en de con
ferentie van Genève misschien met een
volledig fiasco voor het Westen zou
eindigen. Tussen twee haakjes zg ver
meld dat men de Russen plannen toe
schrijft om, hoe de conferentie ook ein
digt, deze weer te doen volgen door
een nieuwe conferentie over Duitsland,
kennelijk om de Franse tegenstanders
van de Europese Defensie Gemeenschap
in de kaart te spelen. Maar als de Fran
se regering de aanval in het parlement
doorstaat, is het wel waarschijnlgk dat
ze op meer militaire bgstand va Ame
rika zal aansturen, terwijl zoals we
hierboven reeds schreven, ook in de Ver.
Staten de neiging tot interventie in Indo
weigerachtig tegenover China weer toeneemt. Men hoort echter
SNEEK. In de raad dezer gemeen
te is behandeld het plan van B. en
W. om de veemarkt alhier uit te
breiden, door het afbreken van de
voormalige gasfabriek. De totale kos
ten van dit plan worden geraamd op
38.800. De h.h. dr Bouma en Veen
hebben een tegenvoorstel ingediend
en willen de markt verplaatsen naar
het Geeuwdal (IJsbaanterrein), kos
ten 80000. Dr Bouma zei by de
verdediging van dit laatste plan
o.m.: „De burgers van deze stad
geven blgk van de nodige energie,
telken jare komen er winkels bg, wel
ke een grote stad tot eer zouden
strekken. Waartoe al die spiegelrui
ten, al die reclame Is het een bewgs
van vooruitgang of van een naderend
debacle? Waar burgers durven, moet
ock de gemeente durven. De ver
plaatsing van de veemarkt zal de
handel bevorderen en het is de plicht
der gemeente niet minder energiek
voor te gaan dan de burgers zelve
hun zaken aanpakken. De raad be
sloot tenslotte tot aanvaarding van
het plan van B. en W„ slechts de h.h.
dr Bouma en Veen stemden tegen.
Deze zaak heeft al 30 jaar gehangen.
