De sociale betekenis van het zwemmen
ÏElvt Verleden
PUROL
J®
Wie vertrokken in April 1954?
MM
WRIGLEY
LEVENSAVOND
TWEEDE BLAD
1
Flachdag 1954
Eindexamen M.S.V.M.
I
Het had erger gekund
De Ideale Gezinszalf
i.„,
Firefly in zee gestort,
piloot gered
„Riis Foarüt” heeft grote
plannen
VAN DER PLAATS BOLSWARD
-
Herinneringen
door D. ZUIDERBAAN
Blij!
van een tachtigjarige
Nieuwe reclameplaat voor
Sneek
VRIJDAG 25 JUNI 1954
„SNEEKER NIEUWSBLAD”
een
en
een frisse
mond.
Ingez. Mededeling.
Advertentie
Wordt vervolgd.
Advertentie LM.
Sportief genoegen.
Advertentie I.M.
Advertentie l.M.
O
Voor het eindexamen van de Middel
bare School voor Meisjes alhier slaag
den de dames: P. Abma, M. E. J. Dor-
maar, A. Henstra, S. Hoekstra, F. J. v.
Houten, H. F. Kruger, allen uit Sneek
en B. Osinga, Britswerd. Afgewezen 1
candidate.
men op zichzelf niet voldoende. Zij wen
sen meer. En daarom moet op deze oe
fening, en op het bereiken van die pres
tatie, die op zichzelf geen volledige be
vrediging schenkt, iets anders volgen,
nl. het meten van z’n „krachten” met
anderen. En zo komen we op de wed-
strijdvorm, die we als een noodzakelijk
aan de sport toekomende eigenschap be
schouwen.
De heer W. Heeringa te Sijbrandabu-
ren reed met z’n tractor en twee aan
hangwagens door het dorpje Goënga.
Doordat hy de bocht te groot nam kwam
hij in aanraking met een troepje fiet
sende meisjes. De 16-jarige Grietje v. d.
Wal te Sijbrandaburen kwam daardoor
te vallen en geraakte juist tussen de
beide aanhangwagens in. Met een diepe
snijwonde aan haar been werd ze naar
huis gebracht en ze moest zich onmid
dellijk onder doktersbehandeling stellen.
Haar fiets werd totaal vernield.
Uit de Nieuwe Sneeker Courant en de Sneeker Courant van 25 Juni 1904,
50 jaar geleden dus:
Gelukkig is de tijd voorbij, dat deze
vorm van ontspanning slechts voor de
enkeling was weggelegd. Zwemmen is
populair geworden en wegens deze popu
lariteit is het de moeite waard het te
gebruiken als middel om te trachten het
opvoedingsdoel te bereiken. En als zo
danig middel is „zwemmen” dan bedoeld
in de ruimste zin van het woord. Dus
ook het springen in het water met als
einddoel het schoonspringen; het spelen
in het water, leidend tot waterpolo; het
figuur- en kunstzwemmen in al zijn vor
men; het reddend zwemmen met al z’n
onderdelen.
Was het doel van de opvoeder op de
lagere school: de leerlingen vertrouwd
te maken met het „andere” element
het water en hen verschillende tech
nieken van bewegen in het water aan
te leren, op meer gevorderde leeftijd
wordt dit doel verschoven naar een rui
mer terrein. De omvang van dit artikel
sestraat 106; Oeds Stienstra, zonder, M.
Louisestraat 14, naar Bovenkarspel, a.b.
„Liberty”; Ernestine J. Piron, verpl.,
Dr Boumaweg 3, naar Eindhoven,
Frankrijkstraat 126; Klaaske Wiersma,
ass. in de huishouding, Bolswarderweg
16, naar Franeker, Emmastraat 12;
Willemke P van der Werf, dienstbode.
Dr Boumaweg 3, naar Balk 143 g; xPie-
ter Scholten, visser, aan boord, naar
Grouw, aan boord, MolenpadJohanna
van der Meer, 1.1. verpl., Bolswarderweg
16, naar Leeuwarden, Gr. Kerkstraat 24;
Wietske Dooper, dienstbode, Grootzand
58, naar Ruigahuizen, Lutswal 13; Ge-
zina IJ. Biel, huishoudster, a. b. „Prin
ses Marijke”, naar de Lier, Burg. Cra-
merlaan 78; xJoukje van der Zee, echt-
gen. van Jacob Plat, zonder, H. Sytstra-
straat 32a, naar Lochem, Kastanjelaan
18; Tecla Monkel, wed. van G. D. van
den Berg, zonder, Galigastraat 5, naar
Drachten, verpleeghuis St. Joseph; Rei-
no de Boer, wed. van W. Koopmans, zon
der, Bloemstraat 12, naar Hardegarijp,
Advertentie Goedkope reis
gelegenheid naar Amsterdam per
stoomboot „Stad Sneek”. Enkele reis
75 cent, retour 1 gulden. Vertrek van
Sneek Dinsdagsmiddags 2 en Zater
dagsmorgens 8 uur. P. de Jong Pz.
In de drie voorgaande artikelen over het zwemmen, Is in korte flitsen het
psychologisch, physiologisch en hygiëto isch nut van deze vorm van lichaams
oefening belicht. Thans willen we trachten een enkele ztfde van de sociale be
tekenis van het zwemmen te benaderen.
BURGERLIJKE STAND
SNEEK, van 17—24 Juni.
Geboren: Anna Maria d. v. Petrus
Spoelstra en Catharina Anna Jorrit-
sma; Anne z. v. Anne Schurer en
Frouwkje Smit; Aaltje d. v. Anton
Heinrich Wempe en Sjoukje V. d.
Veen; Tjallina Johanna Wilhelmina
Een Firefly van de marineluchtvaart-
dienst, bestuurd door de sergeant-vlie-
ger P. J. Jong uit Katwijk aan de Rijn,
heeft Dinsdagmiddag wegens motorsto
ring een noodlanding op zee moeten ma
ken.
De bestuurder werd, vijf mijl ten Wes
ten van Katwijk, in zijn rubberboot ge
vonden door een collega van een Nep
tune. Deze wierp een rookboei uit, waar
na de piloot van een helicopter sergeant-
vlieger Jong kon oppikken. Reeds 25 mi
nuten na zijn noodlanding stond deze
met een nat pak maar verder ongedeerd,
weer op het vliegveld Valkenburg. De
Firefly is gezonken.
En nu komt een nieuwe taak voor de
leider in het geding, nl. om ervoor te
zorgen, dat ook het wedstrijdzwemmen
een sportief genoegen blijft; dat de
waarde van een overwinning niet over-
s.hat wordt; dat men bescheiden win
naar of goed verliezer is. Ook zó kan
dan de zwemsport een uitstekende vorm
van recreatie zijn en bovendien aange
wend worden als vormingsmiddel.
Zo zien we dan zonder voorby te
gaan aan de physiologische, psycholo
gische en medisch-hygiënlsche waarden
hier in ’t sportzwemmen, de vormen
de waarde van de totale mens. En deze
vormende waarde heeft zeker z’n sociale
betekenis voor de opgroeiende jeugd.
Sneek mag zich gelukkig prijzen in
de Z. en P.C. „Neptunus” een instituut
te bezitten, dat deze waarde onderkent;
dat z’n leden en adsp.leden opvoedt in
een ware sportieve geest; dat hen het
nut van samenwerking en het begrip
„team-spirit” bijbrengt, niet alleen in
en voor het zwemmen, maar ook als een
blijvend bezit oor het leven.
Ook daarom is „Neptunus” het waard,
dat ze veel leden en adspirant-leden mag
inschrijven in haar boeken.
G. R. VISSER,
Leraar Lich. Opv. a. h. Chr. Lyceum.
SNEEK. Geslaagd voor het eind
examen gymnasium alhier voor A en
B: H. Sanders; voor A: K. Engelsma
en J. W. Flieringa; voor B: L. H. F.
Chaillet en L. S. Wins.
over die uitkoperijen, rijke presidenten,
die menen met hun geld alles te kun
nen doen enz. Maar toen kwam er een
waar op drie achtereenvolgende dagen: van onze geregelde spelers, een eenvou
dige mijnwerker, die gewoonlijk door de
anderen voor niet helemaal vol werd
aangezien en ternauwernood zijn hand
tekening kon zetten. Hij vroeg het woord
onder grote hilariteit van enkele van zijn
vrienden. Hij nam zyn pijp uit de mond
en zei: ’t werd mij later door mijn
gastheer verteld „Maar wat hebben
wij nu eigenlijk met al dat geklets hier
te maken. Deze man en hy wees op
mij is hier gekomen om ons te vra
gen bij hen te komen. Ik ben er twee
maal geweest; ’t zijn daar beste mensen;
moeten die er nu onder lijden dat er
herrie is onder de spelers hier en hunne
presidenten? Waar is dat contract? riep
hij onder hevig gelach, geef op dat ding
dan teken ik”.
Toen was de zaak al half gewonnen.
De voorzitter, een vakverenigingsman
geloof ik, was ook niet ongeschikt en er
werd besloten het contract voor Sneek
te tekenen, mits wij zelf nog een bezoek
brachten aan en de toestemming vroe
gen van een der beste spelers die niet
aanwezig was. Wij moesten toen og een
hele omweg via Mons (Bergen) maken,
maar troffen gelukkig de man die we
moesten hebben thuis. Ook hier moest
de president er aan te pas komen, maar
de heren waren geloof ik blij dat deze
kwestie was opgelost, en daardoor mis
schien ook hun eigen intieme ruzietjes
zouden kunnen worden bijgelegd.
De Commissie „Riis Foarüt” heeft
weer grote plannen. Van 25 t.e.m. 28
Augustus wordt in Rijs een tentoonstel
ling gehouden die er zijn mag, maar het
programma dat daarnaast geboden
wordt, wekt eveneens goede verwachtin
gen. Elke dag is er een modeshow van
de fa. Eringa, die de nieuwe Herfstmode
zal tonen, en verder vermeldt het pro
gramma het optreden van de bekende
Motorkozakken en van enige Boeren
kapellen, openluchtvoorstellingen enz.
Het natuurschoon dat Rijs biedt zal
bovendien nog door illuminatie verhoogd
worden.
Voor verdere bijzonderheden verwijzen
we naar de advertentie.
Men schrijft ons:
Der traditie getrouw werd ook dit
jaar op de langste dag de „Flach dag”
gevierd. Ditmaal met een tocht met de
grote salonboot „Princehof" uit Leeu
warden. ’s Morgens 8 uur werd het ver
treksein gegeven waarna via het Snee-
kermeer, Oudeschouw en de Pikmeer
het Prinsehof werd bereikt.
Rokerij, snoep en koffie verhoogden de
gezelligheid, terwijl tussen half elf en
twaalf uur een viswedstrijd werd gehou
den. De eerste prijs was voor de heer
Esselbrugge.
Na de lunch werd door het natuur
reservaat gevaren, terwijl de rest van de
middag werd doorgebracht met gezel
schapsspelen. Mej. Swart bleek de snel
ste van de dames, Roosenstein en C. Jil-
lings waren de snelste heren.
De Kangeroe-dans werd gewonnen
door de heer en mevrouw Koster wat
een buitengewone prestatie was.
Met een gezellig diner in het „Thee
huis” te Grouw werd de eigenlijke dag
besloten en om half negen lag de boot
in Sneek weer voor de wal.
Ik had door mijn jaarlijks bezoek, ook
aan het „Champional Officielle”, dat
ieder jaar in Brussel werd gehouden en
SNEEK. Naar wij vernemen is het
bouwen van een marechaussee-ka-
zerne aan de Leeuwarderweg alhier
opgedragen aan de aannemers de
Graaf en de Wolf tegen een huursom
van 1100 per jaar, gedurende een
tijd van 20 jaar.
het K.N.M.I. zouden deze zeer zeker
„kans op onweer” hebben geluid. Er
moest een half uur pauze worden ge
houden; wel werd er op spoed aange
drongen, maar een van de parturen was
niet aanwezig en onvindbaar.
Maar plotseling kwam de lucht ge
weldig opzetten en voor men er op ver
dacht was, brak er een onweer los, zó
geweldig als ik zelden heb meegemaakt.
Felle bliksemstralen, onmiddellijk ge
volgd door de donder, deden al verschil
lende bezoekers, meest ingezetenen, het
terrein verlaten, maar het grootste deel
van het publiek bleef, wilde het slot van
de partij niet missen.
Toen kwam ploseling de bui, een fi
nale wolkbreuk die in enkele minuten
het kurkdroge en harde terrein in een
meer herschiep, ’t Werd een „sauve qui
peut”, een ordeloze vlucht om onderdak,
dat er niet was. De enige overdekte tri
bune en het klaine bestuurstentje wer
den bestormd; men kroop zelfs onder de
tribune en als die, overbelast als zij
was, het niet had gehouden, zouden er
zeker grote ongelukken zijn gebeurd.
Maar zii hield het en toen een half uur
later de bui over was, kon het teleurge
stelde publiek, de meesten verregend,
naar huis of de stad ingaan. Van een
finale was die dag geen sprake meer.
Maar wanneer dan wel? De Belgen
moesten beslist de volgende dag per
eerste gelegenheid naar hun land terug;
zij waren gecontracteerd voor een be
langrijke wedstrijd. Er was die avond,
zoals altijd, een groot diner in „De Stad
Munster”, waaraan een groot aantal of
ficials uit België zowel als uit Neder
land deelnamen, maar de stemming was
enigszins gedrukt. Er werd ook nog ge
confereerd tussen de spelers en hun lei
ders met het bestuur der K.V. „Sneek”
over een eventuële beslisingswedstrijd in
Augustus gedurende de kermis, maar
ook dit had z’n bezwaren. Drie dagen
in het allerdrukst van het kaatsseizoen
er uit voor een enkele partij, was ónmo
gelijk.
Zo bleef de beslissing voorlopig uitge
steld, en werden de prijzen gedeeld.
Men moest maar eens zien of er in ’t
laatst van het seizoen nog een paar
dagen over waren.
Wjj ontvingen het nieuwe raambiljet
voor Sneek „zeilers eldorado bij uitne
mendheid”, „residentie van de nationale
Zeilkoningin”, zoals er op vermeld staat.
Dat eldorado is natuurlijk een (veel
voorkomende) vergissing. Dit moet bij
een herdruk in dorado veranderd worden,
maar overigens is het een plaat, waar
mee de ontwerpers, de heren Roosenstein
en Beverdam, o. 1. in de roos hebben ge
schoten.
De in hel-geel geklede Koninginne-
figuur voor een donkerblauwe achter
grond vormt een uitstekende blikvanger
en vestigt op originele wyze de aandacht
op onze stad als centrum van de zeil-
sport.
Op de aangehechte strook zijn in ’t
kort de komende feestelijkheden vermeld
en de data waarop deze gehouden wor
den, alsmede een opwekking na«.r het
verlichte en versierde Sneek, de gezel
ligste zeilstad in Nederland, te komen.
SNEEK. De heer Hendriks en zijn
zoontje zijn er Zondagmorgen in ge
slaagd met hun tjotter 3 zeilers te
redden die met hun zeilboot de Argo
in de Houkesloot nabij de Drie Pol
len waren omgeslagen.
WIJMBRITSERADEEL, van 17—
24 Juni.
Geboren: Wietze z. v. Gatze
Wijnja en Jiskje Wiersma te Oude-
ga; Enne z. v. Tjitte de Boer en
Lijsbeth v. d. Wal te Gaastmeer;
Neeltje d. V. Lambertus Sieperda en
Ytsche Halma te Woudsend; Alber-
tje d. v. Wierd Feenstra en Aaltje v.
d. Meer te Woudsend; Jan z. v. Auke
Zeilstra en Trijntje de Jong te Heeg;
Sibbele z. v. Auke Breeuwsma en Ca
tharina Kleefstra te Nijland; Hiske d.
v. Petrus Bekema en Geertje Koop
mans te Westhem.
Gehuwd: Jan Herman van Waert
te Amsterdam en Sjoerdje Alkema te
Heeg; Johannes Ruurda te Sollar
(Duitsland) en Afke Bonte te Heeg;
Hendrik v. d. Velde en Aganieta Ryp-
ma, beiden te Nijland.
Overleden: Pierkjên de Boer, 60
jr., echtgen. van Dirk Boersma te
Goënga; Janke Nauta, 87 jr., wed.
van Durk Zijlstra te Oppenhuizen;
Bauke Hiemstra, 74 jr., laatst echt
gen. van Trijntje Haagsma te Heeg;
IJmkje Rollema, 2 mnd. te Oosthem;
Akke Plersma, 64 jr., echtgen. van
Marten Hiemstra te Nijland; Sjoerdje
v. d. Velde, 78 jr., wed. van Koenraad
Hilverda te Heeg.
Ontspanning en sport.
Bent U op een „spits-uur” wel eens in
de zweminrichting geweest? Dan hebt
U kunnen opmerken hoe de jeugd daar
in die „bijenkorf”, in gezonde recreatie,
in vreugde en ongedwongenheid, de
noodzakelijke ontspanning in lichamelijk
en geestelijk opzicht opdoet. Zij die daar
spelen in en rond het water, die (be
wust of onbewust) genieten van water,
zon en omringende natuur, die plezier
hebben in het samenzijn met anderen,
die zwemmen, rondkrabbelen of stoeien
in het water, zij zijn zich heus niet be
wust van de waarden van het zwemmen.
Zij doen dat alles, omdat het zo genoeg
lijk is.
Zij hebben zo’n uitbundige lol, omdat
ze zich bevrijd voelen van de sleur en
(of) het gewicht van de dagelijkse
bezigheden.
De aandachtig waarnemende toe
schouwer zal dan ook opmerken, dat
van al die plassende en ploeterende jon
ge mensen maar een klein gedeelte ern
stig bezig is te streven naar verbetering
van techniek. En het opvallende is dan,
dat dit meest jongelui zijn van de „mid
delbare school-leeftijd”. Hier zien we
dan de wat ik zou willen noemen
sportzwemmers die er op uit zijn presta
ties te leveren. Behalve het spel-element,
waarbij de beoefenaar zijn genoegen
vindt in de beweging zelf, zien we hier
een tweede elementhet streven naar de
meest perfecte, de ideale bewegingsuit-
voering, naar een zo volmaakt mogelij
ke techniek, uitlopend op een bepaalde
prestatie. Voor deze groep is het zwem
ster, Singel 32, naar Staveren, aan boord
„Teujo”; Grietje van Rossum, verpleeg
hulp, Bolswarderweg 16, naar Utrecht.
Coornhertstraat 3; Jozef A. Dagniaux,
zonder, Monnikstraat 12, naar Wasse
naar Burchtstraat 10; xRoelof Berg-
sma, landarbeider. Kloosterdwarsstraat
14, naar Oppenhuizen 56; Haring de
Vries, zuivelbewerker, Kleinzand 88,
naar Woudsend 190; xEkkolina M. Stall-
mann, echtgen. van K. A. de Joode, zon
der, Kloosterstraat 13, naar Zaandam,
P. Pauwstraat 30; xjouke Langenberg,
boekhouder, Grootzand 241, naar Zuid-
broek, Spoorstraat 18; xJohannes Peer-
bolte, bedrijfsleider, Oosterdijk 3, naar
Zetten, Hoofdstraat 30; Wolterdina Sny
der, zonder, Maria Louisestraat 14, naar
Rotterdam, D. Danestraat 9a; Jans
Diphoorn, zonder, Eeltje Halbertsma-
straat 67, naar Rotterdam, Toepad 120;
xSjoerd Ringma, concierge, Eeltje Hal-
bertsmastraat 48, naar Leeuwarden,
Turfmarkt 22; Herbert C. de Groot,
zonder, Korte Veemarktstraat 6, naar
Holten, Holterberg 26; Jacob van Wie
ren, 1.1. machinist N.S., Maria Louise
straat 25, naar Hengelo (O.), Oldenzaal-
sestraat 167; xJanke Zijlstra, zonder,
Woudvaartkade 5, naar Haskerland,
Snikzwaag 39a; Jan Sustring, juwelier,
Grootzand 63, naar Groningen, Nieuwe-
weg 2931; Wicher Huiskes, ambt, bij
de Justitie, Fred. Hendrikstraat 52, naar
Norg, „Essenheem”; Aaltsje F. Bakker,
zonder, Jan van Nassaustraat 1, naar
Gauw 62; Jan van der Wal, 1.1. monteur,
de Bourbonstraat 22, naar Lemmer'
Pampusstraat 1; Harmen Sijtsema, tim
merman, woonwagen, br.adres Juliana-
park 3, naar Stiens, H. Herenweg 9; Ma
ria E. de Vries, zonder, Stationsstraat
34, naar ’s-Bosch, Verwersstraat 45;
Rein W. Elzinga, zonder, Wassenbergh-
straat 29, naar Oudga 23; Bertha J.
van der Velde, hulp in de huishouding,
Singel 10, naar Joure F 3; Trijntje Ate-
ma, zonder, Parallelweg 48, naar Gro
ningen, Kraneweg 29a; Cornells Seven-
sma, bankwerker, J. W. Frisostraat 100,
naar ’s-Gravenhage, Tijlerstraat 69;
xWilhelmina P. Dykstra, zonder, Oude
Koemarkt 16 d, naar ’s-Gravenhage,
Spotvogellaan 38; Sjieuwke A, Buite-
veld, tandartsass., W. de Zwijgerstraat
1, naar ’s-Gravenhage, Jan van der Hei-
destraat 131: Francisca M. de Wilde,
zonder, Dr Boumaweg 19, naar Balk,
Meerweg 8; Geertruida J. van Boven,
zonder, Leeuwenburg 4, naar Ermelo
Sophialaan 23; xGerrit F, Jaarsma, stof-
SNEEK. De tweelingzusters Tjits-
ke de Boer, echtgenote van J. Jetzes
en Agnietje de Boer, echtgenote van
B. Nauta hopen 1 Juli a.s. hun 80ste
verjaardag te vieren. Wel een zeld
zaam feest!
helpt U over alle
behoud Uw
met
Rijksstraatweg 131; Klaas ter Horst,
zonder, Kanaalstraat 9, naar Wagenifl-
gen, Dijkstraat 11; Cornelia M. Bakker,
echtgen. van T. T. Wind, zonder, Alma-
straat 6, naar Wageningen, Diedenweg
851; IJtje Zijlstra, linnenjuffrouw, Bols
warderweg 16, naar Heeg; Hotske F.
de Boer, zonder, Ooievaarslaan 1, naar
Heeg 15.
X Gezin.
de échte
kauwgom
narigheid heen.
s,falend humeur
lach
maakt het niet mogelijk volledig te
zijn. Daarom volsta ik met een enkel
voorbeeld.
xFernand A. Briët, zonder Lemmer
weg 3 naar Amsterdam, Emmastraat
24; Anje L. Ubbens, arts, Stationsstraat
27, naar Amsterdam, Breedeweg 12bo-
ven; Johan F. Wijmenga, kantoorbe
diende, Leeuwarderkade 27, naar Am
sterdam, Aldebaranplein 11; Jacobus G.
Dijkstra, kantoorbediende, le Woud-
straat 50, naar Amsterdam, v. Spilber
genstraat 141; Ids Fennema, ambtenaar
N.S., Parkbuurt 38, naar Amsterdam,
Zeeburgerdijk 941; Catharinus van der
Meer, fabrieksarbeider, Schwartzen-
berghstraat 24, naar Amsterdam, Pijl-
kr.straat 19; xMaria de la Fette, echt
gen. van S. Dijkstra, zonder, Leeuwar
derkade 3, naar Beilen, Kruisstraat 15;
Johannes Zuidema, beroepsmilitair.
Boschgracht 7, naar Ede Kamp Drie
sprong; xJohannes Boiten, vertegen
woordiger, Napjusstraat 64, naar Em
men, Wilhelmlnastraat 74; Thecla G.
Wildervank, verpl., Dr Boumaweg 3,
naar Groningen, Verl. Hereweg 92; Ma!
ria Behrendt, verpl., Dr Boumaweg 3
naar Groningen, Verl. Hereweg 92; xJo
hannes F. v. Eupen, verpleger, Napjus-
straat 134, naar Wapenveld, Dr Wouter
Slotst.; Geert van der Heide, aanspre
ker, Kloosterhof 16, naar Heerenveen,
Breedpad 75; xMargje Duim, echtgen.
van A. J. Postma, zonder, Amalia/traai
19, naar Heerenveen, Dubbele Regel 16;
xGelkje Rienstra, echtgen. van A. Dijk
stra, zonder, Dr Wumkesstraat 3, naar
Den Helder, Klimopstraat 23; Ulbe
Jaasma, monteur, Eeltje Halbertsma-
straat 83, naar Den Helder, de la Reij-
straat 55; Henderika van der Meer, zon
der, Schwartzenberghstraat 24. naar
Hilversum, Emmastraat 54; Foppe Ade-
ma, bedrijfsleider, Kleinzand 86, naar
Hoorn, Drieboomlaan 155; xReinder
Hoeksma, kok, W. de Zwygerstraat 3.
naar Leeuwarden, Oosterbuurt 14; Klaas
Snijder, monteur, Kloosterhof 13, naar
Leeuwarden, Franklinstraat 5; Sietsche
Klijnsma, echtgen, van J. van der By,
zonder, Oosterdijk 40, naar Leeuwarden,
Mesdagstraat 20; Jacob Toering, be
ambte P.T.T., Ged. Poortezylen 4, naar
Leeuwarden, Eijsingastraat 53; Wiepkje
Reidsma, dienstbode, Prinsengracht 21,
naar Eesterga 34; Gerrit A. Pols, zon
der, Fred. Hendrikstraat 70, naar Ouder
kerk a. d. IJ, aan boord; Feite D. Hal-
bertsma, zuiveltechnicus, W. Noorder-
horne 4, naar Oudewater, Oude Singel
26; Theodoris Tromp, zonder, W. Burg
straat 9, naar Drachten, Burg. Wuite-
weg 1; Maryke Zwering, kinderverzorg-
Zaterdag, Zondag en Maandag de twaalf
beste parturen elkaar bekampten om de
hoogste kaatserseer, goede relaties ge
kregen. De voorzitter der F.I.P., wijlen
de heer Benoit Meunier was een per
soonlijk vriend van mij geworden en is
dat gebleven tot zijn, helaas te vroeg
verscheiden. Maar je was gewoonlijk
niet gerust vóór de contracten voor het
volgend jaar getekend waren. Met de
prestaties der Belgen werd het langza
merhand beter; ze leerden het Friese
spel hoe langer hoe beter en meermalen
kwam het voor dat „alles aan de tele
graaf” hing. Maar die laatste slag, daar
ging het om en de Friezen hadden de
krans al tweemaal gewonnen, zouden ze
in 1911, ook voor de derde maal winnen,
dan kwam de wisselprijs definitief in
hun bezit en was de eerste Internatio
nale afgelopen.
Er was in België een andere organisa
tor gekomen, een president van een der
Sociétés in het zuiden, een man die heel
wat kon, maar ook dikwijls met zijn con
frères van andere verenigingen overhoop
lag. Het gelukte hem dat jaar, zij het
met heel veel moeite, de drie beste par
turen uit België te contracteren, ’t
Moest nu er op of er onder, Want er was
op de algemene vergadering in Brussel
herrie over geweest dat men de spelers
niet genoeg vrij liet en te veel aan plaat
selijke wedstryden hing. Ik kreeg elke
week „Le Jeu de Balie” het officiële or
gaan van de F.I.P., had het verslag over
die vergadering wel gelezen en we zaten
in afwachting hoe alles zou komen.
Maar ’t gelukte hem de beste spelers
van de drie beroemde parturen: Quareg-
non, Janappes en Fayt te contracteren.
En laat het nu dat jaar ook geluk
ken dat die Belgen Winnen; en niet op
het nippertje maar over alle linies;
de Friezen, die die dag een „off day”
hadden kwamen er gewoon niet aan
te pas. Grote vreugde natuurlijk on
der de Belgen en de „Internationale”
was voorlopig voor ten minste twee
jaar verlengd. Dan immers moesten de
Belgen nog tweemaal in successie
winnen of anders werd het ten min
ste driemaal,
De Belgen hadden die dag alles mee:
stil warm weer, een kaal hard speel
veld, wat hun ’t beste lag en een ze
kerheid van opslag die hoe was ’t
mogelijk verre boven die der Frie
zen uitstak. Dat was in 1911.
Weer herrie.
Maar in de herfst van dat jaar, toen
de nieuwe contracten voor 1912 moesten
worden getekend, kwam er weer herrie.
Er waren weer kaatsers gekocht en aan
sommigen was een baantje gegeven en
een café verhuurd. De poppen waren dus
weer aan ’t dansen.
In een persoonlijk schrijven had de
heer Meunier mij al meegedeeld, dat hij
vreesde dat het met- de organisatie der
parturen voor, Sneek niet al te vlot zou
lopen, maar hij bad zich reeds een paar
jaar teruggetrokken, en liet het dus aan
zijn opvolger over.
De tijd verstreek; maar er kwam geen
contract, ’t Was al bijna eind October
en met 1 November moest alles voor
elkaar zijn. Anders waren alle eerste
klassers gebonden.
Toen kreeg ik ongeveer 28 October
een telegram van de organisator dat on
geveer luidde: „Kom hier zelf, de zaak
loopt mis”.
Ik nam de volgende dag de eerste trein
en arriveerde ’s avonds nog in Fayt, de
woonplaats van de president van die
vereniging, onze organisator.
Wij hebben toen overlegd wat er
moest gebeuren. Er was hevige onrust
onder de spelers zowel als onder de ver
enigingen; er was weer met geld ge
gooid en er waren spelers die ’t ver
tikten met enkele van hun vroegere
speelmakkers te spelen, laat staan een
reis te maken naar Sneek.
Dat leek niet best. Er was echter nog
één kans. Er zou de andere dag een ver
gadering zijn van spelers te Frameries,
een plaats in de Borinage, niet ver van
de Franse grens en daar moesten we
maar naar toe. De meeste spelers die wij
nodig hadden, zouden daar wel zijn.
Hij had al een auto gehuurd een
open wagen in ’t laatst van October
en daarmee hebben wij toen 's middags
heel die kaatshoek van België afge
werkt. We bezochten verschillende be
kende spelers, die allen van goede wil
waren, maar niets konden doen zonder
de toestemming van „monsieur le presi
dent”.
Toen we ’s avonds in het lokaal kwa
men, waar de vergadering werd gehou
den was ’t er al druk, maar de bijeen
komst was nog niet geopend.
Ik werd aan de voorzitter voorgesteld
en wij kregen op ons verzoek verlof de
vergadering bij te wonen. Ik verstond
er niet veel van. Er werd daar nl. een
dialect gesproken, dat zelfs voor hen, die
goed Frans spraken, onverstaanbaar
was. Maar mijn gastheer, zelf een „bo-
rain”, geboren in de Borinage, volgde de
besprekingen met aandacht, ’t Ging na
tuurlijk weer over ’t zelfde onderwerp,
Zuiver en onsmet uw hum
met de helder vloeibare
D.D.D. De jeuk bedaart.
L UltlLIljlJ de ziektekiemen worden
gedood en de huid geneest
GENEESMIDDEL TEGEN HlhTM
HUIDAANDOENINGEN JLR. JLF.
VLOEISTOF BALSEM ZEEP
Dat werd een emotionele wedstrijd in
1912; er was geweldig veel belangstel
ling, de tribunes waren ’s morgens al
bijna bezet. De successen van het vorig
jaar hadden al wat kaatsliefhebber was
ruim 5000 bezoekers naar Sneek
gelokt en ’t leek er op dat het weer de
zelfde weg op zou gaan als ’t vorig jaar.
De eerste drie partijen waren weer voor
de Belgen. En de laatste partij in de
eerste omloop, tussen de parturen C.
Werkhoven, R. Zaagmans en (jonge) Jan
Reitsma, voor ’t’eerst in ,,’t grote spul”
stond op een moment 45 en 6—6, met
een kaats ongeveer bij de middenlijn in
het voordeel van het Belgische partuur:
Demeulder, Dechelle en Dupuis. Jonge
Jan moest opslaan en bracht een snelle
bal voorin op Demeulder. De felle Belg
kon die snellopende ballen gewoonlijk
wel, maar of de zenuwen hem nu te
pakken hadden of dat hij de kans ver
keerd berekende, ik weet het niet. Hy
sloeg fel terug maar tegen de grond en
Zaagmans stoof er op toe, liet zich val
len en nam, volgens sommigen, de bal
enkele decimeters mee; maar dat kon
niemand uitmaken by zo’n in volle ren
gekeerde bal. Er moest gemeten worden
en wat misschien bij duizend metingen
niet één keer gebeurt: de bal kwam pre
cies In ’t hart van ’t blokje. Hij was dus
niet voorbij en dus werd het 55. En
zoals ’t dan soms kan gaan, de kans
keerde. De Friezen wonnen de partij en
verder ook de andere partyen in de
tweede en derde omloop, zodat de krans
weer voor een jaar naar de Friezen ging.
In 1913 wonnen ze eveneens en in 1914
kon de krans dus definitief gewonnen
worden. Maar o ver was ’t nog niet.
In de derde omloop zou de finale wor
den gespeeld tussen het partuur I. Rou-
kema (Harlingen), O. Postma (Mak-
kum) en A. Smids (Franeker) en dat
van Demeulder, Dechelle en Druart, van
wie laatstgenoemde zich had doen ken
nen als een prima opslager, die de ge
hele dag nog bijna geen bal had ver
knoeid.
’t Was de gehele dag „broeierig” weer
zoals men dat noemt. Als er toen radio
was geweest en weervoorspellingen van
d. v. Gerard Inne v. d. Berg en Ida
Kramers; Klaas z. v. Hijlke Zuidema
en Klaasje Horjus; Jan z. v. Jan Dik-
hoff en IJnskje Faber; Harmen z. v.
Theo Aukema en Hinke Haringa;
Anna Paulowna d. v. Sijbe Lusthof
en Pietje Brandenburg; Rigtje d. v.
Douwe Bouma en Elske de Jong;
Piet z. v. Jakobus Veltman en Jeltje
Hoogstra; Simon z. v. Tjebbe Flap
per en Bernardina Fronica Faber;
Henderika d. v. Hendrik de Wolf en
Jinke Adema.
Gehuwd: Barend Velsink, 29 jr. en
Jaike Jelgersma, 30 jr.
Overleden: Jetske de Haan, 27
dgn.Sikke Hoekstra, 39 jr., echt
gen. van Hiltje Brouwer (Jutrijp).
feerder, Leeuwenburg 4, naar Ermelo,
B. v. Oordstraat 8; Jitske van der Mo
len, zonder, J. W. Frisostraat 96, naar
Enkhuizen, Zuiderhavendijk 4; Mintje
Wierdsma, zonder, 2e Woudstraat 15,
naar Enkhuizen, L, Tuinstraat 46; xJo-
han P. Kwant, zonder, Jachthavenstraat
49, naar Arnhem, Sav. Lohmanlaan 37;
Euphemla A. A. M. Verwer, telefoniste,
Oosterdijk 12, naar Amsterdam, Miner-
vaplein 14; Sidonia C. Nauta, lerares,
Bloemstraat 21, naar Amsterdam, Von-
delstraat 182 hs.Ate J. de Boer, mon
teur N.S., Kleinzand 39, naar Zwolle,
Zonnebloemstraat 14; Anke Koenen,
hulp in de huishouding, 2e Woudstraat
20, naar Zaandam, Fr. Halsstraat 54;
Maria Hoogeveen, dienstbode, Markt
straat 22, naar IJsbrechtum 5; Alegonda
M. Adema, fabrieksarbeidster, N. Dil
lenburgstraat 14, naar Workum A 162;
Wiegertje Bootsma, echtgen. van T.
Seinen, zonder, Oppenhuizerweg 104,
naar Wolvega, Lijsterstraat 7; Jo
hanna M. Visser, verpleegster, Jollen-
straat 11, naar Voorburg, Oosteinde 62;
Elisabeth Brouwer, verpleegster, Kruize-
broederstraat 77, naar IJmuiden, Zee
weg 168; Gerrit Boerstra, onderwijzer,
Jollenstraat 10, naar IJmuiden, Lijster-
laan 24; Jan van Dijken, kellner, Was-
senberghstraat 14, naar Den Burg,
Groeneplaats 11; Elisabeth de Jong,
zonder, Bolswarderweg 16, naar Opeinde
Kanaalweg 31; Johannes A. van der
Hurk, bodemkarteerder, Dr Kuyperlaan
9, naar Marum A 331; Baukje Jasper,
hulp in de huishouding, 3e Zomerrak-
buurt 32, naar Maarsbergen, Wouden-
bergseweg 20; Ane Dijkstra, expeditie-
knecht, a.b. „Pax”, briefadres Napjus
straat 87, naar Leeuwarden, Timor-
straat 16; Franciscus de Koning, zonder,
K Veemarktstraat 6, naar Almelo, Aal-
bersehof 42; Sijbren Tolsma, zonder,
Kleinzand 53, naar Apeldoorn, Zutphen-
IJLST, 23 Juni. Heden is van de
werf van de scheepsbouwmij. v.h. J.
J. Croles alhier te water gelaten het
stalen stoomschip Mia, voor rekening
van de fa. W. H. Jacobs te Haarlem.
Het schip is 35 m. lang en 6.10 m.
breed b(j 3 m. hol.
De Londense reder mr Charles Pile
en zijn echtgenote woonden de plech
tigheid by. Een zusterschip zal bin
nen enkele weken worden te water
gelaten. Beide schepen zijn bestemd
voor de grote vaart. Het was het
eerste schip van dergelyke afmetin
gen dat van een Friese werf liep. Di
rect na de tewaterlating werd de kiel
gelegd voor een stalen motorboot
voor gebr. Prins te Sneek, voor een
motorboot voor de heer W. J. de
Jong, Koudum en voor een sleepboot
voor de heer J. Timmer te Rotter
dam.
